4. Jenerasyon - Türkiye Endokrinoloji Ve Metabolizma Derneği
Transkript
4. Jenerasyon - Türkiye Endokrinoloji Ve Metabolizma Derneği
TĠP 1 DĠABETES MELLĠTUS Sürekli Ciltaltı Ġnsülin Ġnfüzyonu ENDO KURS – 26 Mart 2011 - EskiĢehir Dr. Ercan TUNCEL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Bazal / Prandiyal Ġnsülin Prandiyal Ġnsülin Bazal Ġnsülin 08 12 16 20 24 04 saat 08 Yemekler arasında ve gece boyu Bazal İnsülin - Hepatik glukoz üretimini baskılar - Periferik hücrelere glukoz giriĢini sağlar Yemek sonrası Prandiyal İnsülin - Hepatik glukoz çıkıĢını düzenler - Periferik hücrelere glukoz giriĢini sağlar BAZAL İNSÜLİN SEKRESYONU • Mini puls ve maksi puls şeklinde sekrete edilir • Mini puls: 8 - 16 dakika, • Maksi puls: 1.5 - 2 saat aralıklıdır. • Bazal insülin sekresyonu, kontrinsüliner sistem aktive olduğunda artmaktadır. Goodner CJ, 1977; Polonsky KS, 1988; NORMAL BĠREYLERDE ORAL GLUKOZ DONRASINDA PORTALPERĠFERĠK VEN ĠNSÜLĠN DÜZEYLERĠ 300 250 PORTAL Ġnsulin (m U/l) 200 150 100 PERİFERİK 50 0 -10 0 30 60 90 120 150 180 210 Plazma İnsülin Düzeyş Prandiyal İnsülin Normal Bireyde Endojen İnsülin Bazal İnsülin 08 12 16 20 24 04 saat 08 TİP 1 DİABETES MELLİTUS Genetik yatkınlık İmmünolojik bozukluklar Beta hücre kitlesi (%) 100 Normal insülin salınımı Ġmmünolojik parametreler ĠNSÜLĠN EKSĠKLĠĞĠ ICA GAD-65 IA-2 Klinik DM İVGTT Balayı dönemi OGTT 0 Zaman (yıl) ABD – T1DM YaĢ DM Hasta Sayısı (000) T1DM Sayısı (000) T1DM (%) <18 157 124 79 18-34 964 253 26.2 35-44 1686 143 8.5 45-54 3443 158 4.6 55-59 2307 81 3.6 60-64 2261 81 3.6 65+ 6667 165 4.9 Toplam 17485 1005 5.7 ADA, Diabetes Care 2008; Dail TM, Popul Health Manag, 2009 Diabetes Mellitusta İyi Glisemik Kontrol için Hedefler • Normale yakın veya normal glisemik kontrol • A1c<% 7 • Akut komplikasyonların önlenmesi • Hipoglisemi • Hiperglisemi • DKA • Kronik komplikasyonların en aza indirilmesi • Yaşam kalitesinin arttırılması American Diabetes Association, 2011 Plazma İnsülin Düzeyş Prandiyal İnsülin Normal Bireyde Endojen İnsülin Bazal İnsülin 08 12 16 20 24 04 saat 08 Yoğun İnsülin Tedavisinde Sorunlar • Pulsatil insülin salınımının yapılamaması • İnsülin pikinin iki fazlı olmaması • İnsülinin kaval sisteme verilmesi • Sabaha karşı bazal salınımın arttırılamaması ĠNSÜLĠN ĠNFÜZYON SĠSTEMLERĠ • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed ĠNSÜLĠN ĠNFÜZYON SĠSTEMLERĠ • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed 1. JENERASYON ĠNSÜLĠN POMPASI • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed GRASEBY Yıl 1985 Yıl 1987-1995 2. JENERASYON ĠNSÜLĠN POMPASI • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon (Nordisk Infuser Mark 1, 2) • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed 3. JENERASYON ĠNSÜLĠN POMPASI • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed 4. JENERASYON ĠNSÜLĠN POMPALARI 4. JENERASYON ĠNSÜLĠN POMPALARI Real Time Glukoz Ölçümü Her 5 dakikada 1 günde 288 ölçüm Real Time Glukoz Grafiği Real-Time alarm Düşük veya Yüksek Kan Glukozu Kablosuz Aktarıcı Glukoz Sensör Real Time Glukoz Değişikliği Yönü 3-Saatlik Grafiğin Okunması Saat HourĠĢareti Mark ġekeri BG Kan Reading Time Ölçüm Zamanı Üst Kan ġekeri Limiti Upper BG Limit Lower Limit Alt KanBG ġekeri Limiti Graph GrafikType Tipi Kan ġekeri BG Reading Ölçümü BolusGöstergeleri Indicators Bolus 24-Saatlik Grafiğin Okunması Sabah 6 PM6 AkĢam 6 AM 6 Kan ġekeri Ölçüm BG Reading Time Zamanı Üst Kan ġekeri Limiti Upper BG Limit Alt Kan ġekeri Lower BG Limit Limiti Graph Tipi Type Grafik BG ġekeri Reading Kan Ölçümü Bolus BolusGöstergeleri Indicators PERĠTONA YERLEġTĠRĠLEN ĠNSÜLĠN POMPASI • KAPALI DEVRE (CLOSED LOOP) – BĠOSTATOR • AÇIK DEVRE (OPEN LOOP) – SCĠĠ (taĢınabilir pompa ile) • 1. Jenerasyon • 2. Jenerasyon • 3. Jenerasyon • 4. Jenerasyon – ĠPĠ (implante edilen pompa ile) • Ġnfusaid • Minimed Closed-Loop/ Yapay Pankreas •8.1 cm çap, 2.0 cm kalınlık, 131 gram, 7 yıl ömür, 3 ayda 1 insülin doldurumu, 15 ml insülin GÜNLÜK ĠNSÜLĠN DOZU (%20-50 azaltılır) % 50 BAZAL % 50 PREPRANDĠAL K Ö A 5-10 DAKĠKA ÖNCE PRE-POSTPRANDİAL KAN GLUKOZU VE GECE 03 DE ÖLÇÜLEN KAN GLUKOZUNA GÖRE BAZAL HIZ AYARLANIR (DeğiĢik saatlerde farklı bazal hız) Öğündeki KH’A ve POSTPRANDİAL KAN GLUKOZUNA GÖRE DOZ AYARLANIR Kahvaltı Öğle Yemeği AkĢam Yemeği Plazma Serbest Ġnsülin Plazma Ġnsülin NORMAL SCĠĠ 08 12 16 20 24 04 08 İnfüzyon Seti Uygulama Bölgeleri SCİİ'nda Kullanılan İnsülin Tiplerinin Karşılaştırılması Kaynak Lispro Aspart Glulisin Analog insülin Rekombinant DNA Konsantrasyon 100 IU /ml 100 IU/ml Etki başlaması 15-30 dakika 30-60 dakika Etki süresi 3 - 4 saat 6 - 8 saat Stabilite Oda sıcaklığında 4 hafta Oda sıcaklığında 4 hafta Regüler SCİİ'nda İnsülin Analoglarının Avantajları Etkinin hızlı başlaması (Yemekten 5-10 dakika önce bolus dozunun verilmesi) ve pik düzeyin ortalama 60 dakikada oluşması Yüksek glikoz düzeylerinin kısa sürede düzeltilebilmesi Ana öğünlerin zamanında kısıtlama olmaması Ara öğünlerin genelde gerekmemesi İnfuzyon setinin yerleştirilmesi Hazırlık: Ellerin yıkanması Tüm gerekli materyelin hazırlanması Cildin temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi Cildin kurumasının beklenmesi Kateterin yerleştirileceği bölgenin belirlenmesi İnfüzyon setleri için önemli kurallar Eller mutlaka yıkanmalı, Kanül, iğne veya konnektöre dokunulmamalı, Uygun bölgede kateter 2-3 gün kalabilmeli, İnfüzyon yerinin değişimi ortalama 2-3 günde bir yapılmalı ve infüzyon yeri her defasında 1-2 cm uzaklıkta olmalıdır. İnfüzyon setleri için önemli kurallar İnfüzyon yeri, set ve iğne günde 1-2 kez kontrol edilmelidir. İnfüzyon yerinde infeksiyon saptandığında: Kan glikozu izlenmeli ve yüksek bulunduğunda idrarda keton bakılmalı, Diyabet ekibi ile bağlantı kurulmalıdır. İnfüzyon yerinde problem Bolus sırasında ağrı: İnfeksiyon kontrolu, gerekirse kateter değişimi İnfüzyon yeri değişimi İnfüzyon setinin tipinin değişimi Kateterde kan görülmesi: Ven içine yerleştirilme, infüzyon yeri değişimi POMPA UYGULAMASINDAN SONRA KAN GLĠKOZU ĠZLEM PROTOKOLU İlk 2-3 gün Günlük Rutin Uyandıktan sonra/ kahvaltı öncesi Kahvaltıdan 2 saat sonra Öğle yemeği öncesi Öğle yemeğinden 2 saat sonra Akşam yemeğinden önce Akşam yemeğinden 2 saat sonra Yatmadan önce Sabah saat 02:00-04:00 Ayda bir defa KAN GLĠKOZUNA GÖRE ĠNSÜLĠN DÜZELTME DOZLARI Preprandial Kan glikoz düzeyi (mg/dl) Ek insülin (ünite) Uyku öncesi Kan glikoz düzeyi (mg/dl) Ek insülin (ünite) Ek karbonhidrat (gr) < 70 -1 35-70 30 70-110 Yok 70-120 15 110-140 +1 120-160 Yok - 140-180 +2 160-200 +1 - 180-220 +3 200-240 +2 - v.b v.b v.b v.b - SCĠĠ - YaĢa göre A1C Hedefleri YaĢ Hedef Değer (mg/dl) A1c (%) 0-5 80 - 200 7.5 - 8.5 6 - 11 70 - 180 <8 12 - 20+ 70 - 150 <7 ADA, 2011 SCĠĠ KONTRENDĠKASYONLARI • Ġleri derecede görme ve iĢitme bozukluğu • Son dönem böbrek yetmezliği ? • Ciddi otonom nöropati • Eğitim düzeyinin düĢük olması • Zeka geriliği • Morbid obezite • Komplikasyonlu tip 2 diyabetliler • Kronik sistemik hastalık ? • Ġleri derecede malign hastalık SCĠĠ KOMPLĠKASYONLARI • Malfonksiyon – Pompa, Kateter, Ġğne – Alarm sisteminin yetersiz olması – Kateterde insülin presipitasyonu (LisPro) • Cilt komplikasyonları – Lipohipertrofi – Enfeksiyon - abse (S. Aureus, S. Epidermidis, Mycobakterium Fortuitum) – Lokal insülin allerjisi – Kullanılan malzemelere allerji • Ketoasidoz - hipoglisemi • Diğer – Amiloidoz (nadir) – AĠA (nadir) – Her ikisi de analog insülinlerle bildirilmemiĢtir. T1DM - SCİİ Çok kısa etkili insülin kullanılması Daha iyi absorbsiyon sağlar Ciltaltı insülin deposu anlamlı düzeyde azalır 2-3 günde tek injeksiyon İnjeksiyon yerinin değiştirilmesi, absorbsiyon hızının stabil kalmasını sağlar Programlanmış pulsatil insülin infüzyonu fizyolojik insülin salınımına benzer profil oluşturur Glisemik değişkenlik azalır Ciddi hipoglisemi atakları azalır Normale yakın A1c düzeyleri sağlanır 02-03 saatlerinde başlayan kontrinsüliner hormon salınımı artışını kompanse edebilecek bazal insülin salınımı artışı sadece insülin pompaları ile karşılanabilmektedir. Pickup J, 1997 T1DM – MAJOR PROBLEMLER • Ciddi hipoglisemi • Hipoglisemiyi hissedememe • A1c düzeyi yükselmesi • Glisemide değişkenlik • Dawn fenomeni • Komplikasyonlar ve yaşam kalitesi American Diabetes Association, 2011 TĠP 1 DĠABETES MELLĠTUSTA YĠT-A1c DÜZEYLERĠ ĠLE HĠPOGLĠSEMĠ ĠLĠġKĠSĠ Ciddi Hipoglisemi (100 Hasta Yılında) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 5,75 6,25 6,5 6,75 7,0 HbA1c DCCT, 1993; Amiel S, BMJ, 1996 7,25 7,5 8,0 10,0 T1DM – HİPOGLİSEMİ • Ciddi hipoglisemi (Dışarıdan yardım gereken) birçok ülkede SCİİ için en önemli endikasyon kabul edilmektedir. • SCİİ’unda hipoglisemi oranı yoğun insülin tedavisine göre ortalama %75 azalmaktadır. • Bazal insülinin cinsinin değiştirilmesi ile (glarjin veya detemir) ciddi hipoglisemi oranı azalmamaktadır. • Bazal insülinler sadece ciddi olmayan noktürnal hipoglisemiyi azaltmada etkilidirler. Pickup J, 2006; ADA, 2011 T1DM - HİPOGLİSEMİ SCİİ – YİT Ciddi Hipoglisemi Azalması Randomize Klinik Çalışmalar Cohen D, 2003 Weintrob N, 2003 Hoogma RPLM, 2005 Hasta Grubu Azalma % Adolesan Çocuk Erişkin 79 66 60 Tedaviyi Değerlendiren Çalışmalar (Önce–Sonra) Linkeschova R, 2002 Bruttomesso D, 2002 Hunger-Dathe, 2003 Erişkin Erişkin Erişkin 93 71 72 SCİİ – İyi Glisemik Kontrol Hipoglisemide azalma 150 Episod (100 hasta yılı) 137 100 50 22 24 32 30 0 SCİİ öncesi n:56 UÜTF, 2004 1.yıl ------------ 2.yıl SCĠĠ 3.yıl 4.yıl ------------ Hipoglisemi Oranı Azalmasının Olumlu Etkileri Diyabetik enselopati riskinin azalması Entellektüel zekanın korunması Kaza ve ölüm riskinin azalması Hipoglisemiyi hissetmemenin iyileşmesi Hipoglisemiyi Hissetmemenin İyileşmesi İyi kontrola rağmen hipoglisemi ataklarının çok azalması (20/ay – 2/ay), Tüm hastalarda hipoglisemik glikoz eşiğinin normale dönmesi, Kontrinsüliner hormon yanıtının iyileşmesi (adrenalin). Fanelli C, Diabetes, 1997 T1DM – MAJOR PROBLEMLER • Ciddi hipoglisemi • Hipoglisemiyi hissedememe • A1c düzeyi yükselmesi • Glisemide değişkenlik • Dawn fenomeni • Komplikasyonlar ve yaşam kalitesi American Diabetes Association, 2011 SCĠĠ Sırasında Günboyu Serum Serbest Ġnsülin Düzeyleri 50 SCĠĠ Normal Serum Serbest Ġnsülin (mU/l) 40 30 20 10 0 08:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Saatler Tuncel E: 1997 20:00 22:00 0:00:00 02:00 04:00 SCİİ - YİT’de Günlük Kan Glukoz Değerleri SCİİ Tedavisi YİT (Analog) Kapiller ölçüm Sensor ölçümü 400 400 350 350 300 300 Glukoz (mg/dl) Glukoz (mg/dl) Kapiller ölçüm Sensor ölçümü 250 200 150 250 200 150 100 100 50 50 0 12:00 0 12:00 6:00 12:00 Zaman 6:00 12:00 6:00 12:00 Zaman 6:00 12:00 Glarjin - YĠT SCĠĠ Tedavi Pickup JC, Diabetes Care, 2008 AUC Glukozu SCĠĠ YĠT Hirsch IB, Diabetes Care, 2005 SCĠĠ YĠT T1DM – MAJOR PROBLEMLER • Ciddi hipoglisemi • Hipoglisemiyi hissedememe • A1c düzeyi yükselmesi • Glisemide değişkenlik • Dawn fenomeni • Komplikasyonlar ve yaşam kalitesi American Diabetes Association, 2011 SCİİ - MİT Farmakolojik Avantajları Kısa ve çok kısa etkili insülin kullanılması Daha iyi absorbsiyon sağlanır 2 günde tek injeksiyon İnjeksiyon yerinin değiştirilmesi, absorbsiyon hızının stabil kalmasını sağlar Ciltaltı insülin deposu anlamlı düzeyde azalır Programlanmış pulsatil insülin infüzyonu ve sabaha karşı fizyolojik insülin salınımına benzer insülin profili oluşturulabilmektedir. Pickup J, 1997 120 DAWN FENOMENĠ OLAN TĠP 1 DĠYABETLĠLERDE BAZAL ĠNSÜLĠN ĠNFÜZYON HIZININ KAN GLUKOZ DÜZEYLERĠNE ETKĠSĠ 110 Kan Glukozu (mg/dl) 100 90 80 70 SABĠT ĠNFÜZYON KONTROL DEĞĠġKEN ĠNFÜZYON 60 02:00 03:00 04:00 05:00 Saatler 06:00 07:00 08:00 Pickup JC, 1997 T1DM – MAJOR PROBLEMLER • Ciddi hipoglisemi • Hipoglisemiyi hissedememe • A1c düzeyi yükselmesi • Glisemide değişkenlik • Dawn fenomeni • Komplikasyonlar ve yaşam kalitesi American Diabetes Association, 2011 SCİİ Yaşam Kalitesine Etkisi ĠyileĢme 82% KötüleĢme 2% DeğiĢiklik yok 16% N=886 Hasta görüşleri Insulin Pump Therapy, Diabetes 1991:40, 1807 SCİİ - Yaşam Kalitesine Etkisi ĠyileĢme 86% KötüleĢme 4% DeğiĢiklik yok 10% n: 56 Ortalama süre: 21 ay Tuncel E, 2004 SCİİ – Tedavi Uyumsuzluğu Devam 97% Bırakma 3% N: 165 Ortalama süre: 3.6 yıl Ortalama tedaviyi bırakma: <1% / yıl Bode, et al.: Diabetes 1998 SCİİ – Tedavi Uyumsuzluğu Devam 95% Bırakma 5% N: 56 Ortalama süre: 22 ay Ortalama tedaviyi bırakma: <1% / yıl Tuncel E: 2004 SCİİ tedavisinin çoklu enjeksiyon tedavisi alanlara oranla seçilmiş tip 1 diyabetik hastalarda yan etkisi düşük ve tedavi memnuniyeti daha yüksek bir yöntem olduğunu düşündürmektedir. Evde kan glukoz izlem sıklığı ve hastaların gelir durumları, hedef A1c düzeyinin kontrolünde önemli faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Cander S ve ark, TEMK, 2010 SCİİ tedavisinin, yoğun insülin tedavisine göre, metabolik kontrolu daha iyi sağladığı, tedavi memnuniyetini arttırdığı saptandı. Ülkemizde diyabetik hastaların eğitilmesi ekonomik kolaylık sağlanması ile pompa tercihi arttırılabilir. Yetkin İ ve ark, TEMK, 2010 Türkiye İnsülin Pompası Kullanımı 484 455 450 400 n= 2550 350 362 398 411 301 Hasta Sayısı (n=1683) 300 250 200 150 118 100 50 18 2000 21 33 41 2001 2002 2003 2004 Yıllar 2005 2006 2007 2008 2009 SCĠĠ - Metaanaliz SCİİ: Tedavi Bırakma nedenleri; 1. Üzerinde bir şey taşımadan rahatsızlık, 2. Kontrol altında tutulmadan hoşlanmama Tedaviyi bırakanların özellikleri: 1. Genç kadınlar 2. Boşanmış veya tek yaşayanlar 3. Psikiatrik problemi olanlar 4. SCİİ öncesi sık DKA ve hipoglisemik atak geçirenler Weissberg et al: Diabetes Care, 2003; ADA, 2011 Yeni Tanı T1DM – Yaşam Boyu Maliyet YaĢ Yeni Hasta (Milyon) Medikal (Milyon dolar) Gelir kaybı (Milyon dolar) Total (Milyon dolar) 3-9 6483 746 1208 1954 10-19 11980 1489 2923 4412 20-29 3528 337 1130 1467 30-39 3976 395 1279 1674 40-45 2464 309 776 1085 Total 28430 3276 7316 10592 Tao B, 2010 (In press) Maliyet DCCT'da YİT maliyeti ortalama 8265 ABD doları olarak bildirilmiştir. DCCT, 1999 SCİİ'da ortalama maliyetin 6000-8000 ABD doları olduğu saptanmıştır. Sanfield JA, 2002; Bode S, 2003; ADA, 2011 Komplikasyonlar SCİİ'nda ketoasidoz, ciddi hipoglisemi, infeksiyon ve teknik problemlerin görülme oranı %5-70 arasında değişmektedir. Bode S, 2003; Pickup J, 2006 Tip 1 diyabetlilerde İnsülin pompasını bırakma oranı %3.3 olarak bildirilmiştir. Continuous subcutaneous insulin infusionversus multiple daily injections of insulin: economic comparison in adult and adolescent type 1 diabetes mellitus in Australia. Mean direct lifetime costs were $A34,642 higher with CSII treatment than with MDI for adult patients and $A41,779 higher for adolescent patients. Treatment with CSII was associated with an improvement in life expectancy of 0.393 years for adults compared with MDI and 0.537 years for adolescents. The corresponding gains in QALYs were 0.467 QALYs and 0.560 QALYs for adults and adolescents, respectively. This produced incremental cost effectiveness ratios (ICERs) of $A88,220 and $A77,851 per life-year gained for CSII compared with MDI for adult and adolescent T1DM patients, respectively, in Australia. These data also produced corresponding ICERs of $A74,147 per QALY and $A74,661/QALY for adult and adolescent T1DM patients, respectively. Sensitivity analyses suggested that our base-case assumptions were mostly robust with improvements in ICERs for reduction in hypoglycaemic events with CSII treatment and worse ICERs for lower HbA(1c) changes associated with CSII treatment compared with MDI. Cohen N et al: Pharmacoeconomics. 2007 T1DM - SCİİ’nun Üstünlüğü SONUÇ Ciddi ve hissedilemeyen hipoglisemi oranı anlamlı düzeyde azalır Glisemik kontrol daha iyi sağlanır A1C Glisemik dalgalanmalar Dawn fenomeni Komplikasyon artışı olmadan yaşam kalitesi, esnekliği artar; maliyet azalır. DOKTOR SSS TEġEKKÜRLER…
Benzer belgeler
DİABETES MELLİTUS (ŞEKER HASTALIĞI)
AKġ>250 mg/dl
TKġ>300 mg/dl
HbA1C>%10
TEDAVİYE İNSÜLİNLE
BAŞLANMALIDIR.