Azgelişmiş Ülkelerde Aydın ve Milliyetçilik”, Türk Aydını ve Kimlik

Azgelişmiş Ülkelerde Aydın ve Milliyetçilik”, Türk Aydını ve Kimlik

5'
ll
98t: -j,13
I
TUR|(
AYDr]il
t|E
rfl|||ilt(
S0RUI{U
BAGLAM
F a r uBkl R T E K . G 6 E
k hFaGn0 I
Pastnaden,
TitkM nE FMMU4
Ahrtu:
Bt Patenk
325
Ih*1edePorttuden
Ulena
c'h/iztudekn Bultffi nen9iDaghecek
n2
343
ThkNnnw ikttdat
SM
M amAfedlndt<aq*tugu
B a s h nO F A N
tnaehyr4
AMde A/dr@MihrEtgilk
3t5
rtuktye
deA\d|krHa|k
Qekln?si
395
GEMnlnAnBnUkede
hlal $ajdnadann
iki&.niFPqtljn
399
Kuue!+dhdrnKahEfttgisine
:W
4!5
SqjorSa€fhn&nr?Ir*Ardrht
{09
qukrraT
Asais&]b
Ytrse/rlftrldenor
415
42t
ftk Mtu veraihteBaryrF,k
439
443
tuihkhnn$ ZatuAh6kTilKKnNi
AZGELI9MI9
ULKELERDE
AYD|Nve MiLL|YETCiLiK(')
Easkrn
0ran
n roplnmdabalar ideorojidenirenor8u,o roprumlnaFr
yap,yla siirnp gihesini saglamakiEin onaya anb bir anlada ve anlatfrabiSididir.TopluhdarutunumunsdElann.s iqin bil Se4ovc gcrirl ve b! qerqeveroplubun sge-
m€nsnrfFda ba5atlabaka$ritcnsilcdenseqkinl.rtarafrnBu rarm !e aq*lamadd,bt ideololinin
iki renelq,h!.e.
deni, bn balka dcyiElcili kaynaFoldrEudla! 'yor: Birincisi
rcC&tlc.ikincisi
/rr&a. Yani,scqkjnlcrin
bclnby.@gl
ide.loji
isrerisremez
onlanD(tensiletiklerjsnfyada labakanDql
yljnele€k,fakatbunuyaparkcn,
karlarnrsaglanaya
ideoloji
nin topluma kabul edilebilmesiilin o toplunun yapMn gttz
doiindetutmak,onun gereksinneleu' en z'ndan gdriini,rde
dorumayadiklat ehek seEkeektir. Bnioci kaynaFolmryan
ideolojiyokrur.kinci kayn.Aadiklat erdsyenideolojide r!!
Bu lolli siizlei TinkiF innegindesonub indlgenek:
Uuunzanandtrsiftgslen
ve BninciDlnyaSa!a\'sonr.$nda
oniya arrlanAt.nrk nilliyetqlligi
harek.rili! ideolojisi,
bn
gdzeteek,
kez,haiekeliba$atlnaydrnlann
onlann
9rkallaanr
ydlleo ve pziinle' gerne
ba{arlabakaolmarnrsaBlayacak
vektemlerini
eki ikincisi,bunuyapa!*en
detopluounyapsrn'
gdzitlnnde turank rutunun geftnek bru.lugnnu duyaoj{hr.
\re bu iki noktau derinliEinei n€lenns i, ArariirknilliyetqiIi$ndeneyin.niqinyap,ldrFnanlamak
vedegerlendnnek
aErndrn lbk bnFk dnonra$yoi.Bcnbuiada,idcolojinin
birinci
kaFaFnr,ydniAydrlanslealnakveincelem.k
nriyoflrm.
iilkemiuietqilikleri
Bu ylzyh ikirE yaiisndakiazaelilm(
ideolojki.ide,qoEunluin
binok.
Alarn,kmilliyetgiliEinin
hkaUd|ffti6 sibi,
Gr olan ayd'nlarodayaatm\h.. Bunlanniizlemve g*"rlann,
saprayabilmek
iqin hangisn tanseldikDnnibilnek gsrs*lr.
s.B.f
0vdmLris
385
2 0 ' L a d ' n b a ' o d " i l u ' k r o p l u m u n u n L _ r v znp a n ' t u a ' i k c n \ g e n r
i 'ddo 'tmlad nuhEe enrd's_ rhiool
", -'1, " t. '.""-" '*,"t
br budJ\r' doa\F'v!6 4- dd umdr br
brlhdc
-^"n m^ |lrur, rkrde{
qi ulded
Brh'
,ci,,tui, bulu;mo\''d"
Frlusu €I a,rs )ddd \!r \ii
'nd )aqi ra \.r adn. oreml oldn ih rdbdrd
olan bu klr'r'
;--.1
r , ' d n .B n e t d . o k k i d e ! m . l i i \ e n ' e g m / \ a q u . b r 4 u \ d ! d d r o r o r n ' r
-" \hnndeF -d'Fn' 'dpkd'g'mu b rb :l!'in
"i...rar O'i.mter. -"i *
eB,ne bu L'n ,e' v" mLll-lrr v\'b ae! dr'vadaEU(.crn m-lkver irirr k'
'indendesil.dc.h':)grn. ).-erreklcl dlm^kdtrlar B- 'rh.b) inrkde
!e dev{n eLmeden
or e. b "rlrm enml!r.c'\1Ez s4)tuar_r'i vc oun€m
;e anlamdt kunan'ladklan ottrya konuna qohvahrl olur'
r,ncdk ButiuvaOzetin
Kn;!k buriuva denince,bn inden gok laikh iki anlan akla gelivor' Bfin'
cisi- d hrift 6uinvadan a.ireli olarak daha knExl uretin arasl.flna, daha 'li'
sijiidin kaDBirdine;daha adiizerde onekLallannaolanaEnasarripbn
i"""i"
|UU; r Bu re n.'oodl donetro"L ana) n- ) 'oi!l -nrld n d
ti' -a,r" .' v mr' ;"p -r.y' oplunu Sehir'\'eo'hddn lJ{ amd} \'n
"kL desLr-n Ya c.w*,;eum binmle'.ie or zd u/r"nlqr't gidiF u'
" arGd'g" geqfle\ mooe'n!rdd'n rbr'la bi de
'.. "ao.".,-rr.trit"
m
f
i
n
e
r
\ ^ ' e r i l e n / m r e r m q e b a ) l d _B i i n c i i k " 6 r r
rhebuddd'n'nl
I'i) * d' ur*," " o" *" -*\"'
Jn Jet m ldpm,Jdbasdma' ikn' ne
iline
ruistik
cya
baktronrn
isc ay
Cimesi gijcrerilebilt.
BuBda sijzii edilen anlaB bu deEildn!s $jniimiizde knqlk btrdrq denincc
ails,lrn s! biiLolTad,k. selbe* meslck sahipliEi (SaEteci a{kat, ddkror ')
on.k1eki b.krd sibi!an') Lop'
s bi;e hL;'o '. Bunlanri,Je e' ' tllroal'
:..i":y.ra
'lm
a.*,r. ru
'hdr loplumsrh 're dos'n-r
,':m"..r'nar
ger
'fft
o."n..r"hm Cerek';e.e'. ),n"
\in o"a' ar- sld,dr o 'aag
u
n
d
d
.
d
i
n
E
"
n
a
*
and\.':nibsbere' ekrren. rn'jr ropL-dtr-oa
bo
hr k,!o(el osdokrorldnDebm'ltr Da.auJlcd^, d.ds!l'nn' dri "vu'
a'l8hd)d p'qtdmc n " Gvi
um;!kdi'. Kas 'rm . !i)ofu
\dl;:.trn
r B- nen(L _veLe':- 'i'?_
to/c
uzmrlr'dd
drjnltu lmdh D.brvo.iu',
"i, tg-torru' Bunld b's v. bre"Lcrjle 'oolrmdi
n.".ic..rt,aor,iao7'edil d"rts
3 r r . n b u s e \ l e l F p L " r ( ' n d er a q a k b u ' j ua m b u ' " d d s-All
'h'pldi
ioti.t" is'end'nerredr Cunr okki
-.no"titi"n €r
de'devletav&rnritlernesined'n
r'.i'e kaa- "irente '.*,'aan iisirenseler
lc bu'o|aarkdr
rJem..r'kreye
uJguroi' konlmldl \oktur
Btrokrar devine neanl.makgerekrigid. laPrannalr Bu terin bunda ri
bidwlet hizneriSiirerbt hinetli, hcle.h
hcrhangi
bercianlanda,-yani
;tl raaoel' bey. F|{nijr dnlr- nda ll'l"orlnDo' BJ'o\'rhn t
yrl"* og'en. g,j-ui or' * ' 'r durld" dtvle-voreioh't ' Buob:
vd'tm' orr''sL
ii" 'a.r'ri.a""l,'oc. i'r.l owru!rld gib' Lendile.inr
durxerck'urdumck1n
oogru\u
ru dr ne* ddhz
;]dir. Skt;-i akrcrin duruna s.tirnek isterkennrelin araqlarna$hip o
'la;
haii *ene. "n'na) qaiibili er' Fakatbu Fr\d' egemeisn6 '
3€6
aagelthit itkeladl
A4er4m( ulkedekiq
dtr-.AzselEm(ulkedeen
nundcgil bu topluun e!
mefln fiiinn', yanid'dn '
B(tyleca,henii, k€ndii
meiekleri, iSIevlei gair@
banolalmq
olduklmiqinI
iqin,ilei bir B.r irlkesin
Bnincisi,gelenekset
ror
mak,nqiindisirdegeldiii i
E iner. qjnhj lptr toplu
t! a5aEdakara.ktmak diJ
d d n , r d l d ' r d " ) o e l i t d e g ' d t r . \ . . e m ro . " t , t u / - t e m ! . i n , v g n ) d r t o n
vd
rah',. edrkiE c. )d: mti .dvd ^r,r \. ir tdeq D.r ,,nd .tmd hg.
. d - o l u r ( r r i J I o d n S u . . n u D - \ ; ,. d e l d t r t 3 . r b , , u { r b r
r , e m ' . i ' d . m e \v o n ud e g o ' .e t " . B d r o n u nr u , r c u ,o d ? \ " L tr.Fn !n,.n i
K r , L b u j . \ d + . ' r . . , ! . d " n b o v t .n r d . n , . e y e r k b r g n , D - d
/l
4 z r , o t u r t u a -I n k l j g e r . b D q ( . . . - - . r y e , b q . , d . . . t r . . k b i , l , t , m
adan -,lll\rtrrotdb,
dr!. i "thg-nLH uJ^ o .NdLdi, H, € k,"
'6.rc'.d
5.
s e d e r N c d . g , u.. r d e t e r r e h n , " p o d u t _ b , t s e, , s - , - t . k l er " ; .
d o p r u m u n u n . oImr a. u l t i , . r a - t o p u , r L B u n d t , . , , , u r . e d e e r u r
o,m.
@ - d ! r . j f v r n I r , m d c o , u p. y r d t . e , ^ ! t _ m . " . \ o .
r u n r i ,a ' . { n d o i g ' t , J \ i n F i g e l . i d . y . . i { ) . r . B L r h . u e . ; r u n . , . ,
e
i , r r b r b ' | r . L q E ' z r K s d i a t , m - " n o m u rk o , u d , : . s e n d \ . . f v .. d-r!"n- ord.ma.r Liti..Bu
e r d , , ^ m d \ e o _ us o .b i , . t r . en e d e j . .
Bf"q
n
r d d t r t { u r F u r \ z $ n \ s t e n e n t e ,h. - r g e t i r ,r k . p r , t r r , o p .
e t A o .e - " d . . o . v , o , J e , t u , r r o p u a i ddhr dds I a se\nn ,,uek- d(.nnddnct! r,1.i. Lonurnu,"d,sru
a2geIi I n lt ti rketeI de Ay.!h
AiBdi\-
ul{ed- Iu,uk burj \. de, inr dkld t( g.k rd\an. ")o,n_,.
-oo.s,
, ) d o .o
dn d)d.r;,.cn4!.,;ptrmu.
N n d . d . b u r o o t u m -enE i . . 1 , v d" , , , s Dr k e , . _ o aK l i D uf
, i . , ,j . t r c
d'{, d Jrdi ,jlkr 'cinde-' Bd. -C -n. qri okuld,dd; d ,. sBoJ
er. k4
ua$ n-1gu^l kn'iryld'Todirdte{' e (.nd u..e.,ncLtrrTdoa, r!u.ne!
,
-c, he. -i rrndi utt"Fnnde .uo.dd\ geEd,. e duyrtmu tin i
-Bo.
he.ra.ir hFre ' gdree\ bn,k,n inv-d on"y. ..Lm\"_. B_)r,
insdntdr
1'rl atd.Ud- egir. nedennte ren h rop.uhld.,n,
ye
b m . ' r A m . o d k l oI i
h / L ' . u . o u d r . .B u h u / u . . / t u e uu , . d o . _t d t J r a . k
o!: Mk|' \f Sorrni''deiiqsc\enek!:rdtr
Biincisi,.gctcnekFltophma lymat, jkircisibu todudd keidisideuyduF
ak, i'(unoisn de cetdiii yeft ,lekip snnek. ulnnciiielenek aydrtutizik olao . r 'd z - t " d ' d & \ m b _ . e \ r - r k , , d , - ' n ; \ . ' - d " , k J ; o r , n h e , . B .
tr(r (mr
rme bpbmkm !4dndd, o oLgL
o.re)k.in r4dm "dd
' L , j d n e b t r ) . v .t r r J \ a d m \ \ . " t r , t m \ h r d ;s.bi
^rc- 4c,,- oonupdrrSdr {r.r. {rnak d'w b-.t,\ ota-4 \d.,tb- rop.u I tdprrti,_
}55e
hn so@ ftudali"ne d6neme^e. kijiler de ddnenez Bu ned;nre ayomann
4Nnd/|lj tk.eqe-ek 'oplumuL.nJiteine uld.,mzr ydni BAr noderne
iilrmajltrr Bunuy?pmulda yabanrLta5m:
ktif, kLrtota;drd
Drls dneniisi, bu iDsanlareEtlinid dlnq olduklan roPlunu vaalsava gi_
dir@vehemenvarai la llanacdk
ismczlcKe,topluf onlannbilgivebecerilerin
vc beerileri nedeyeni
bilgi
toplunda
d.,
viramavm€
n;k€xnr.
{modern)
!e sele'
cnek*lsu\'e'
*chno;runudds'lee\oldr,Jd'nlr'
srvi. b&r
c
d
e
r
r
o
D
u
d
ailLd.il
e
'
i
"
/
g
L
l
r
'
m
J
e
v
"
.
b
a
!
"
.
o
r
m
n
"
n;r.e'iqkdte,in
Drmer kj. dzgchim\ulkckrdr r-tuk buriu\" dd'r' in k! trqro"( Bd'
mod€ne lvon b' roDlutrrrrmrkr.r Bol e o' roplumolur n.r bilg:!e be
olcq de.k' rJ$' \6r.'- A' onld' \e roPlununPr'
trnhno. airh'ee{
_
linlen vd;.ur. onlan bplurud rum urllr"n !r\rl du'ura gerRek bi'
r
'
s
e
r i r m Ir l k ! i c r d ra l d ' n
in.
b i rr n ' g r ; n . i h n * a s r ' r
" n , io 6 ; d
"Batdl*l
buradangelir'
lun iGncirAi ve
Ta'ihsel nnyontr bu olan izgpl4si! nlke .ydt qabatansrannd. biri iilke
de u " :
( { r , J i s . n / r ; . d o n u k o l m . r . / c . e i r e m de r{ m ( v d r n e
:
\
i
n
r
l
r
u
rbund" d)dl r U l t e n ' n . \ } ? p b D l , . l $ h . , L { n ig o . e b i l n e }
!p'dmrr s.rek
olrn
iLrLler:ri
aas' fl.fl, rlF
tun -,k.tui oFki rrb*.re
S'drnr rJ$cdad, Lalur buiu\d ald- b_ dnldmddr''r"aa 'd ' 5u 'n
i-da L. ge'eige.eJ'rie gc.d'g'dJe nedenilf g-ek egi' 1 ,d'E b-'n d
r.Dlunun; durd;ix ollem'ner'j.irk \c ge'e\"e"e\k'nroldusuJeniroplun'dr
h J d c o s l e r l o n d o h s ' ' L t r ! l d- ' e t r n d e n z o s
d;rmrr';hib'o'n'dE
p'y
neaenDk.
klom'enrelcek
Do'n enel olalr bi' bu' uvrdn KomP'
(ompe\si,
le- bu'
bn deredr o nd'nddn )
ikr
aHda
'
budu\a.
leblio
hem
de
d.h.
to
lnd.
nod
lundudukdcn das;sne{}alrald'a.k
d;rtr oru bplum dl r'r\e abrk'lar Nnde e iomphL
-dLi.ns.d_'
IisivaDanbu kork0la;ve iizleml.linvarattF huzunnzlukav ananda onun
cn i"i.=tti toptur-t .g. otm"'r' d" sagldrBrl'm .oam'a' ve orUirc 'a
d(n t \'
ndilrrburu'uden ve po'L^d l.n 'rrs'l 'r qor I ruklrju\r
K-cukburNvzard, r kLndNloel r\i8rdt oldn na'r L !ul8oru' On"n
n El{e some' Av- /'mdnda od"'drn
odleriondiiTde dLt em'kri
korkar.SaF bakmmdannn[n olan bu sndlann bilinqkzadmalanndanv'
lrdllann bd! olma ndd (elcnn Bu ru umuJd a)d'n rer:m abdrmd c
h; oh.m.nine,d.g, brr gu m tlig. btr p'oere'lL)mc .o lu unu sd'''
dik i ivora beuenelledn tsUkoiku hjqiik nrericid. qok dahab.lireindn' O
kadar ki, onu t45i?nin temel dettekleyicisiolnaya ginnreek kadar'
K[Nrcl bahDdan kendisinin qok altnda bulunan bu'juva sDithln olanak_
l.rnd shiDolmaFn o- ^ohpe. h (aqukbuliu!z )Lla" ^ 0rd \do"m!v4
o"ra'm dJi),ne ra'm"v" vl'r' Tden ld r.rd'|l ki nodr oli B" ' b!
bunuva todinndur. Bu duromdt, aydrnrnbnluvdinin progmrnr uvguldd
doialdtr. tatta Fne.icirik i5levisrarnda bniuvdivlc biilnnleltGi sbdilcbilir'
O( y?ndrs,\u.ul \u'ru!r ald, a' dnlrmd. dd "Lf,r dt'du' (unkn
kcn'ltr br nni d.g,oa: ug..!n'. "lre\irde \'\btr in'h /d"f. doE'u u
"''ndar dolrn btr \r'dr bo,lugu"Jdn vrr'
baldn'nrlderin.eFc.-olm
" . n l s { r E a r $ b o . d h g r n -' ' d u r _ T e I e d : t 4 ! '
kid'L. fnd{n.
388
dnlata tendilerini d*letle itzde!say'lranbu balat drturun siirebilmsi, hiabn stu6n fada gnebnnemesine
baEldr Bu njleljk d. yidm edine, ayd'nn
yaps! onun(nod.dlEheye tlklrlar teE dnq.@[iiqin
ihlo vo diizcltimci
ka4l gkica* 6ldn) topEk aEd! e!af, riaret buljuvd gibi 4enen guqlerL
Ft'lnay sonuunudoEnrur.Yari aydr.lai hembfjurdinin raihset misyoru,
n! ydklelsitti., hemde bu ulurda gclcne*qinitelikleriaFr bdan lurjuvui
e snniirnr.Ana amao,niilkiyeh kri olmakdcaildir.Bu iaanlm kaldm
daki uhsal d*lcrin tlnsal [email protected] iqin kapiraliznin lnm Gir6al, toplunsal e*onomik,kiltnrel) ldmlantla yerlelmesi,
n hih.l [email protected],'sm l ariistii' nileliklc nasrlselilriEionadadn.
Biiliin bu kamatrk durumlar,kiiq'jk blrjuva iydrnn 'lell{eDiksiz olarakni,
yol rsnakradn.
rerennesine
Gere*ayddann rcnelinin blturdide olmrs! gerekseerrnarddu' niteliBinh roplumundi.diEiyle geltnesi. kiiqik burjuvaaydmh bu i*i nnelgiodenbirincGininklral dmd sonucun!do8udaltadtr. Bununlabirli*t ! ikinci
ni.elit ' devleringdrelj badrmszl'il durununu ortay. E*dd lavaqve utul trartr' bunahmgibiolagaNs! kojuuardabalan,kkruabilneldedir,
Kiiglk burjuvaaydnnr bu ild niteliEid{Dd4 gitreli olaraky.ni rastlmrn
bn nneligindendahasijzedilnezse,konueksi* bmtilm4 olur. Gelilni! iil*e
l.rdeki iniclliScnkia'nf dgeltmi! nlkererdekizdiilrimunegokb.nz.r bitinde,8lnnniizde bu iilkerede deiD ye'indcyse,bir find lugik ayd'ni s6riil
me}t ba!lam{!r. M.rkisr olan ve reDelolank, yaka'klasiizii cd,loninrelli,
genbiaF gtrenb! ayd6.8.ne ylkaflda saiajedildilinin t.Ei'e, sistemidiizel
mey€vesnrdnmeyedeEil,)*naF re y€rineemckqisrllrn .3en n olaets bn
toplum)rahaya yiinelm.ktcdir.Cd4d $mfn leqkiDleriolaak olr bu ardddn drnetreri,
yenibal'G,zhErnr
kazanan
ve b0dlvrzininbulundrma&
n d.niyl. bn iktidar boqlugnnun
sbzkonusuoldtrEnAngolav. Moambik gibi
Bu aydmlannuzun d6nemden.sl daranaaklmn, lindider keiimck
ddul Bunhr nlkele.iDinao gcrqekl€rinin
ya.sm, tek ul$lardasr e*on6mik
sbtemdd (vesGyalisrn&ebdn de iqindeburundugu)diry" *.pitatisl sisr.ninin buralr'o b6krr ahnd.dtrl.r. B! Fzden bu kontrdadahatzra dnDa
dd, sitziiniiederekgeqoekgcEkli giznkiiyor.Z.!en Ar.tu ddnenindene.
niiz bu ^ikincilaiak" aydinhdan sijz eh€ olana! yok.Bu n.dcnl.! mjlliy.tgilik agsndanaydrnaes6 rcneinivered,otun lkenindq iljj*ihnne ysnelike!
*idni ineleneye geq€bilirn.
2) Aydrnlann
flkenind\ ilirkileril. ibili ntum! konlsudda
IG4,n'a E*an anall)td,e,p.D{tza *drrmdn. AzgelitD\ iilre aydrnlafl n millietgilik
ideolojkiyl. olanorglnik balr da bl krvram dac Fyla tarulrotradtr. AydL
nD empenalizmkolusundali rus.r!, onunnilliyctdlik idoloji6inin iFddrlk
ydnlne hemb.n&.li* 36n.nr, heh deondana}I lll. Aydmmemperyatm ke
Nsundakirurumuhen iqedeki(utunngibigcrilkiridir,
h.n d. bu Fr\kiye
k rlrn i9e *aijr olan turununda Gnlann.ym bir belifinlik sitz koiusudur.
Danaaqlks6ylenckgereki$, ireide hen enlflaG.d" heD $n|fldnshi lileli*ler gitreren tt bu nitelikler .rcrda duifradangidip gEl.na/dm,ef,p.ryrlizmkonusunda
da Aadyaharranlrkve Barrya*arytlr* gibi bir !.li6ki latrmak-
?!9
€, faknrbu iki niteliginikjsinide her an bnlikrcyasan$kBibihn kanrl'l'k, bir
belngidikga$elmekkdn.Bu hayranl,kkarlihk ikilsni uq noha'la iDelene
ti'm aEdrFyla,yan 5y*
Birincisi.bdynkqoiunluguedperyaljzn'olgusunu
yok
edici
yt'nleriyle
iamy.n a4ehni!
ve
brgnsrr,g'
sl, ekonomik kuhiirel
yratlEl
br tabak.dtr
i'llererdeaydnlar,doArodandagtuyara! eEitiminin
gdn.nlemez
Bu
denli
gij4u bn
oiiair ortayaEkarm\ olanbalkx higbnagc
'doAufucuetke!. dog.ldtrki, do!trduklan nzerindesilirrnEzbr *kihr ka
Bar
cakhi.Uscllk, btr eEitifrialnakla ir bitnene*te, teninc badamakradtr.
egirioiile kendiniba!arbb.k.yapa' becerileialanaydm,bunia. bplumuia
qgdahaya gni:tiii
e. aqkqa, Ba!tun izdU$iniinii kendi iilkesinde yaBtna'
ya lahmakradtr.B! nedenle,ayd'nlarr AdatrZyc Bar ile iq iqeolmalan,do'
larsyl. a$ya hayranl,g'notesitulebn dzde$ik duymalar ,;ok dogaldn.
BununlabdikreBat. aydnlaF orlan aydr yapanBatl' Iikn ve bc.ctilcri
vdro\ft ama.onlarbu Balli fikn ve beerilei (yanibagmsulll. ak'lc rk ve
rtl renin@ka6 annadikili
Enlik ilkeleriyleroplurd ydneheyi) uygutanaya
vemiql'. Aatkabirdeyinh, Ad,. aydrila.n idealleriolanBanyrulalmalanna
enselolduguiginkendi nezar kancsr'tr1yarah\, kendimahv'n,nrohumlan tu atmrs.f. YaniBa.ya karlilrk Baryahayianl'kkadardoBalolup,'kjz kar
Bar'yahayrdnolan aydnnarnona kr!'t olmalannldoguratrikitrcineden.
bu yabanolalnayr
onadankrlaydnlannkendinlkelcri!eI'abanc,lalmalanve
dtrmakiar kendin|*elcdniBallLla$trmaya
0a da nodehlslt(mcyc) nryet
rendiklerirdc ka'!,landa i1k ve hcr leyden ijne qahya siytsal bagml rgrbul
n Bahyakrvulmasndenlel olnaktadtr
m.liidtr Ruradadr Bat. aydinlafl
iilke
aydrlannaeEirim.sdicnek,siyim,din sibi
adt. azsel(r(
irqiinciisn.
dTdei
olnu
o1ar.EranrdEhalde,rI{ re.Cidrhr koLrnFkkonudakendisiylc
Ayd'nlarbu
alatslanay,kitlclcrc.ranladahayogun
yu diyeaaE amattadtr.
onayr !*a' bt 'iq
azgelilm\ ulke ayd'nlanyla
i!ie, Ban sfrperyali,minin
h n9 dokla
nilliyeililik
ideolojisiMe
toplanmakradtr
noh.$
sijniilme
8clip,
azgel\di! i' ikeleldeki miuiyeililik id eolojisj't in ij I \levi ni srPt ayacxkhr'
Bu i\levlerdcn
bnincisi,sdni!4cqiyihemen iilkeden atmak,yanisiya$| ba_
sahnlldnsiyas.liklda
Fmszl&istemckolnuqtur.a6yb@.)d'n, kcndisinden
bn bnim iqindei,slduzet_
k4ah siyasal
r elegelneek vc srlila. yabanc'lara
dekiiller iizdnndcrekelkuracakti
lkinciillcv,sonii4ecinioahlnasylaiilkeyimodenle!r'fre adacfia yoneL
k $, siyisalveek nonik brkrndanBalnrn yap$M
m\tir. Modernletmeden
beDenck vc bdyle€ o nm dtzeyin.ulrla@kb iqimdeSelilneknr'
zgelilmi! iilke halkn ve ayd tr' a$i'lrmbc
USi'nci'itlev,sdnuryecinin
vc
dan burrbndelaknndakiiki itevin {Bat\l ahakve Balya dykiinmek)F
lisde siMen dodan mhas 'zlrEin ekle.mesindcndogn u$ur Bu {ler, zgelitni
dlkehalhrrzedelenct t,enliginidz$nli,k savlylaotamak ve ona!lumlu t.
olu!nlulrlr.
kidlikvemek biSiminde
391)
,,f,f;fi:J
/$acd. dzctolaEl veiiler bu tlevler aaba Tijlkiye ded€zanantnd.5vftn
gOriiln[qnijdli BusoruF,Tiirkiyekolullann,incler€rekvanltlavabiln'z.
r'Egetqnittike ay.r[t !. rntuve Bovltu
i.in Ju\n'dd.i'jlenen ge-eln:r.l:N- Ti"l dvd '
td iq; d; sa,a'd:. Bu o,r* o/ellireri u\ 'emclno{ddz roplrya'rkyinel.
ll Tnrk ayd da kiiken olarak tenelde bir ktliik burjuvadn. 2) Tnrk avdrl
oi bi, nn deqil.oi' btvr kodr" olma'ndcnsden bi rn'na'u u ni'elii' "
" r'eEirim' rutunud'i''
b . o ' t r , r l r a " y d ' n r d r d o s a d r D J o g a yB
gdrtle@ktir
ki, ideoldiinintegkinlel bo
edihse
bnlikte,
dikkar
BunlDh
y.n6ra.
ideolojinin
diSer kaynaErolm loPlum'
Fbndali bu Li€Edi*lein
*imi degiil durumlr'
Loru
a'd.n
lc)ndr'"-.tr
o.".km
rr.l'
toruru"dz\i
<in.{yapral i'!41ru'- etlolo'
!t Lo0u.udurBu deA\ Uiklen b L'rr'
iik. ddrdiinciisn de konoloiik olnal nere ddr lohada toplayabihiz
Tarihselaqdan, enpe4alizni tiin yttnbnyb tntnls olan ittekj azgehni!
iilkelerin tennE, Osoanl' iilkesi, bu olglnm siyasalboFrunu io'nlnlttr
Yrn', I\ua,u, Sa\alj ball"yd-d de. khnbul \r Aradolu(szl sdmcn\'r'
Brun ri !oD!.d lo a\"sr oJieneb'h B'int<i drylerl"\endini'irde a)"n
n'.k.vd'n' Brh\a kab' -el'' F b..enncm\ tr: t'nd ide lom-rgrti )adl
' I f i d r ; e l : n d Lr u - z o , i k , n , y e ' " y d ' F l a " n l a r * l m P
) n u n u r a p a m s. . b b r
Ydos.l olalak, r9r9 T*kyesi bntnn yoksulluEunakaErn, otuz v'l sonrar
fln dg. -s"ltfti5 iirkcsindei inf yapN ba*,nmdan qok daha gel4kindir'
Bu, iduBu;.aen,lan iki anlm t.trr. Bi kez,roplumun{emen labakalail
*idelere oranla @k rawerfidn. Bn de, aedmlafln veine gelnek isleveekie.i
-rnla"n
Fholotrk 4'drr tu.Lyc A\rupadr rop'og oldn bdd.rr'iordu*u Dr -rr.dr D'ge' zge..!dq ul\ele d" 'enk oSeiuj u0dedoru!n
cnsellen.nyakr.lasnalarbuiadayokbr.
dnsnanlrkla'yada
Konoloiil a('odn,aratu k m'llDc\'liSinino' ala .rk 'g' doded vrlcil
d - , u n r n , d l e n c ! - , i s u l u t e e r k ' l ' ' j i m k . k u m u . b ' l t o d u ! -h r d ' j m m d +
b'1. r-"mldmad'3' ) k dr Bu durundz bi'inci\i
iil. sqe ;eq:;D.
i.*rd,
ron$undd bu moded.n verennc_
!rarl.n .raaS kincnide bu'
sun "zeel'rn, ulkele'derdJldd'grtu vc 'tka' ad '^in. k dr ^d'n rd'n'
itrdiiint sol.ualo,nl'nn K-'rulur \dvA rao'sullu e LLemekbel\ide q'_
leini alnak igin diaya gknalan olanakit olmllba
. u r { ) € o e { i " v d r n l c l no g e ' t g e l h m i r t l r e d l d r l . ' 1 l d 1 1 \ ! e I r U '
von,e'libo14e oruedirre; \on'd bunlrrdannk4dL od'rlaln Kun- -5
Savr{r1yo;tenlerin qesirlikonuladakjiulumlan nasl stklediEiniSarebili
tu.
De ktat ntun kn\ututa: a)firk Ayd$' Bdr eEitini aln\d b) Barr4n
Lruni-on; re<inbicmdc ldo.'erm'.btr o'bm'n,o.ugudu' 4 \g!l ohldF
_n d
s' \'n ;ehdi b{ennie-.,ri'. ( \uk elms' onlenmmirrn Bu-j''r
Tu* zydn Brrya hrlrddtr. fala' Ar')a k4r Llegidr'
391
Altap+r il4kir tutunu kot&ndr: a) Tnrk aFn teneldebir kiir0k blrjuvatu. b) Onunde-kapitalizddenbaqkaguvenilt nodel yoktur.c) Eraf gndn,
kidelersrkjsizdn". Bunlaidanqkan sanl|q:Tn* aydm altyrp'yadiizend.A!
ust'pqa il4kin turun kan6utu1aia) trk ayd'n" eEiimini ald4r t@lumu
yaftrn.k anacrndadr.
b) Giciinlidncmlial9idesuEgelen
isqapd{ (ijzcl,
Iikledin'ien)alaneskiseqkirleroldnkF*uwetfidn
.c)laonDnstyapEnaynenalmdydengeroldbileek bir Enk duvanyoktur.q) Balryrotduga3ibi .lnay1
engelleysnrek aigedindir. aunldrdd 91kansdnu!:Tiir* aFDr eskis.g*lnlcri
vedin dgesiftetkisizk alakBatnr i'styapsrtuge&e€kn.
yik@ kdtrnno: z) rnrk aydt nrn alryap konusundalirutunn nkenin
sD yaps,ylaqrnludur. b) Usqap konusundakiutumusEoekononil yap'r d .y!n hsind dcAil'lirc\ n'.k a)d,D.n..
br'l'lqmd) {rlelere?orl,la
bulf im e seenes'va'dr ' \) Ayru itr'ndr.\tu btr]onud. bulundrlradr.
Bunl.idangkan sonuE:Tiirk aydrnralgaprylailgili kararlaanrroplunla (girdn
snll yadalabakalirl.) ulxn halinde,iistyap'ylairgiri kaailaanr da ropllna
raEnEr ala@k,devle.in36reli batsnszLF olduEud('nemlerdc(yani uluslaF
ars konjonttiir ve nlkenin$nrrsalduntu elvediEi zmm) yrkmdan d*,
Runulu! S.va5,k.dro$iu olllturn ayndann bu iizeuiklerigat itrnrde
brularak,zgel4ntiilkemilliyelglikl*inin
Azgeli$il UlkeledeAydr'bat
I'E rlt'nda siizihii etmi5olduaum(zd9 iSlevininTnrhyr'de krlm gizgibnyle
ger!€krelni! [email protected]/e'de $lkinler
aqsndanideolojidenineyahlz€ o ddnemin
aydrnlrnn,
el. alnat yanftc!
endndan ekik sonuqlarayol agabili!.Ohcgin, tlkaflda yaprl.nqaz$nlcne.
nin bn nantklal sonud istenise,baEms?l&sdztrn'd!.k gecihrtjlolaFk
onayagkabilmiEolmd Serck@ktir. tre, bu tnrder ]allllam yrp masn,
tinlenek iqin bu ineleoeyi sonbir bdhmlc t.m.mlanal ve idolojinin n €.
deyseiiliincii kanair di,€ nit€lenebile@k
bir dAsyiiqin iqine*.tmik Ber.ki.
yor Harcketinitndeinir inelenmesi.
Mu$.L Kenal Alarirh, Tnrkiye'dekidillir€rqili* tarekerininideolojisine
'lang6'n' itylebn biqimdevur6u$ur kj, ba6kaherhangibir ugclignt tlkede
segkinlerden
ayn olarakbdyb bn anderbo}ltlnu ele alnal bnynkola$Lkla
gerekliolnadrF hal'le,Turkiye'jm.Aini bunsuzanlanakkesinlikleolaralct
gijzii*nektedn,Au konuhe bu in@lemenind{ra ta!'yor.
I
tu& Erp. s!'! !! sir4n c[rB! EF Ndm sBF14
1H!g}$bikei.NrdojLEhdc
$Li !*H4dq
dhr
a.in B d! (ri. Listui hrchi$.)hF
8Jd!Tmhr{!id
N2
F ini hnd*i
lFid
4dsikhoklfuI{'
ki'i
d-
iqjoFdibruhnon*64[i!ciud[B
baD& bli+di
lbdunm iri!&i srip ft&F dnirr sdrh 3u rc&nh & h *d
d*ie
B! E bpiun! dd^ij'imqi dord nrr B! 4iEridrrr! b'dLirn'b hyahu
tslq I rbidr.
d.liniEn rcb nh Frcbinc dqn&hen
tdi FCr b! bi
srckc cdqn4 dk rynj!.
thJn|tdell\
qdn (86idd!o
rodln4
sEd{r,
e
qdn dqriiddn B! tr di i d. Fhdrh
M!d!,
iq dido & DF Fhdd4
E|elD]lydLdiJh&'$dMBdftir
ljohkd*r,ld|del.biFb!d!en!Pd6e'.Nrdd|nildfuu|nN
r
Eh4' cdLfti odd'
r'd cbDF bnior
6rrl
rk, ' re
pr i.sardd!!r6r'.d.dde,c,{r.n
e41Ma!4!rd'
iv;dk!r;c.
b&!!daJ,{EMr@n|Uns|]d'*hd6d'Mfl'aYqn!,Dn''[0)nn&Dqt
dqs, Frcr & *dhdi
s sqrE 5 Fi sl
ind
h ddu!! niqi&hr
h orldh
idofl ohqr{ E },tr dd,uE r!fun tr&iirL
i rcknc tsbiorAq
rdtr (:iu
i nhn
Ln 6na[ orri4trif {b'nd &r&i E ts
tr r..rt?-b,elrda
sairi'n
dUtsrh+n,h'bpir$F.'dnnu.1
*Lr hdd! ir
r b&biidf (s$$rti
n 1)Fru'@ hr hdDtsDn
Hdc bqli dr $rre dnld r ros{e
*h!i
ikd $d!a.
mn* rF,o
eli!'khei
d{Ln*rn
Fr laktr
ooi
ini. $r
hdre qn d4.fl
hsir
ntr di&i!i!@
qbrln do!ru1
r&rd
3idr ( ri dcdi glFiz du! &Fr b! hdEili nqrsr I kritjdn F!d. !F!t aBlrv bi q.
hoe drcbi
bdrcili r*h +tih
k sFqk dd!& er h!*!tu&
Du hnr en,
n. Esi E btuobrh
bnddr irp h!i|
buD4r drdr
e&itk
6 q64nrE&.
irc'ln{.f{lJd!ku'$Fqf'.fr4r'
b4dlFr
idirdibirrf
dnnr
dr@nr{n. biobjft
h *iini!s!
c6r 6w* birk, bnfriei
8r*F!t
iMi d.sr bqh
Fr4'iiiFiu
en ele .
hrryo
silri !n i{r bduimyr, 4htun blFr !' dqh FprLlr FLrimei
d! ah&
k{*hcr FrqD hdk sMir@r hi &i dh 3bm o6dr
lny F {c,i
bi
wdDrn.(tu
tue!,Nrjlnhrd
a 'hhneo
iqihd
&tni Rd6 hn
dfrd) irii dG {drni
ir ehn,. ridqb &$r, t.ll]ftf
&id 6@r &or4ryh dffi
B( bqb *$rq drrifti &l dL rb r**iiz w ri Nd brkk Lnidr
Fn*r
d!!jr,
.b*nndqhikndddEFEhi.jdqy''d{[nqdt4dd|imm{nnhlDb(4
bpruu ydftri
FtuidH
nrirdr
$qr.nni@kl
0q
z.d{,
sdd!
e h Nd
393