pgd`nin koordinasyonu

PİYASA GÖZETİMİ VE
DENETİMİ
SUNUM PLANI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Tanımlar, kavramlar
PGD’nin Aşamaları
PGD’nin Yasal ve İdari Altyapısı
PGD’nin Koordinasyonu
PGD Neden Önemlidir?
PGD’de 2010 Yılı Uygulama Sonuçları
Yaşanan Sorunlar ve Yürütülen Çalışmalar
Ürün Güvenliği Web Sitesi
PGD’NİN KOORDİNASYONU
TANIMLAR, KAVRAMLAR
Piyasa gözetimi ve denetimi; piyasaya arz edilmiş ürünlerin
güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olup olmadığının bir
kamu otoritesi tarafından denetlenmesidir.
Güvenli ürün; insan sağlığına, can ve mal güvenliğine, bitki ve
hayvan yaşam ve sağlığına ve çevreye zarar vermeyen üründür.
Mevzuatına uygun ürün ‘güvenli’ kabul edilir.
Kapsam; mevzuatı bulunsun veya bulunmasın, piyasada bulunan
yerli ve ithal tüm ürünler PGD’ye tabidir.
Sorumluluk; mevzuata uygun ve güvenli ürünleri piyasaya arz
etme sorumluluğu üretici ve ithalatçıdadır. PGD bu
sorumluluğun kontrol edilmesidir.
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PGD’NİN AŞAMALARI
• Denetmen tarafından ürünün el ve gözle muayenesi
• Ambalaj, işaret, etiket kontrolü
• Belge ve teknik dosya kontrolü (test sertifikalarının
incelenmesi)
• Numune alımı ve laboratuvar analizi
• Riskli bulunan ürüne uyarı, para cezası, malın piyasaya arzının
yasaklanması, toplatılması veya imhası veya düzeltici önlem
• Ürünlerle ilgili bilgilerin risk altındaki kişilere duyurulması
PGD SİSTEMİNİN YASAL VE
İDARİ ALTYAPISI
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PGD’NİN DAYANAKLARI
• Yetki, usul ve esaslar:
• 4703 sayılı Kanun
• Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (Bakanlar Kurulu)
• Kamu kurumlarının ikincil mevzuatı (yönetmelikler, tebliğler)
• Ürün mevzuatı:
• 260 kadar teknik mevzuat (AB’ye uyumlu)
• Ulusal ve uluslararası standartlar
• Ürün güvenliğine ilişkin iyi uygulama kodu, tüketicinin makul
beklentileri
İDARİ YAPILANMA
ÜRÜN GRUPLARI
PGD KURULUŞU
Kozmetikler,deterjanlar, oyuncaklar, tıbbi cihazlar, kimyasal ürünler
(dövme mürekkebi, temizleme ve yıkama ürünleri)
Sağlık Bakanlığı
Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı
patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan
cihazlar, basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır
ambalajlama, diğer makineler, tarım ve orman traktörleri
Bilim Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı
Gıda maddeleri, yem maddeleri, gübreler, gıdalarla temas eden
materyaller, tıbbi ürünler
Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı
Hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el
aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, mutfak/pişirme gereçleri,
çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri ve ekipmanları,
gıda görünümlü ürünler
Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları
Kişisel koruyucu donanımlar
Tehlikeli maddeler, katı yakıtlar, pil ve akümülatörler, Yapı
malzemeleri
Gezi tekneleri, gemi teçhizatı
Tütün mamulleri, etil alkol
Yakıtlar, petrol, gaz
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı
Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı
Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı
Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığı
TAPDK
EPDK
PGD’NİN KOORDİNASYONU
KOORDİNASYON
1. “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu”
- Ekonomi Bakanının başkanlığında Bakan, Kurul Başkanı
düzeyinde toplanır.
- Başbakanlık Genelgesiyle kurulmuştur (Eylül 2011).
2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu
- 2002 yılında kuruldu.
- Yılda en az 3 defa toplanır.
- Katılım Genel Müdürler düzeyine çekildi (2010).
Her iki Kurulun sekreteryasını ve ev sahipliğini Ekonomi Bakanlığı yapar.
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN FAYDALARI
Piyasaya sunulan yerli ve ithal malların güvenli ve kaliteli olmasını
sağlayarak;
• Tüketicinin can ve mal güvenliğini, halk sağlığını ve güvenliğini
temin eder,
• Piyasanın sağlıklı işleyişini sağlar, piyasaya olan güveni
pekiştirir,
• Herkesin mevzuata uymasını sağlayarak gerek yerli üreticiler
arasında, gerek yerli ve ithal mallar arasında haksız rekabeti
önler,
• Malların evrak ve dosyalarını inceleyerek kayıt-dışı ile
mücadeleye destek verir,
• İhraç edilen ürünlerin daha kaliteli ve güvenli olmasını
sağlayarak yurtdışındaki Türk malı imajının geliştirilmesine
katkıda bulunur,
• Kısacası halkın yaşam kalitesini arttırır, piyasayı disipline
eder, makro ekonomik hedeflere hizmet eder.
ÇÖZÜME YÖNELİK ÇALIŞMALAR
2010 YILI UYGULAMA
SONUÇLARI
20
8
17
2010’DA DENETLENEN ÜRÜN SAYISINDAKİ ARTIŞ *: %208
120.000
100.000
80.000
118.689
60.000
40.000
20.000
38.533
0
2009
*
2010
Bu rakam Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan
alınan ürün parti sayısını göstermektedir. Diğer kuruluşlara ait veriler farklı formatta tutulduğundan
(firma sayısı, ürün birim adedi, kilogram gibi) bu tabloda yer almamaktadır.
TESTE GÖNDERİLEN ÜRÜN ORANI
GÜVENSİZ / UYGUNSUZ BULUNAN ÜRÜNLERİN
DENETLENEN TOPLAM ÜRÜNLERE ORANI
93%
7%
Uygun Bulunan Ürün Sayısı (109.863)
Uygunsuz/Güvensiz Bulunan Ürün Sayısı (8826)
8
DENETLENEN ÜRÜNLERİN İTHAL-YERLİ DAĞILIMI*
21.973;
27%
60.538;
73%
Yerli Ürün Sayısı
İthal Ürün Sayısı
* Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu verilerini kapsamaktadır.
8
LABORATUVAR ALTYAPISI
(Raporda kurumların 2010 yılı isimleri kullanılmıştır)
• Denetlenen çoğu ürün grubunda ülkemizde laboratuvar mevcuttur.
• Ancak laboratuvara gönderilen ürünlerin sayısı düşüktür.
İlgili Kuruluş
Teste Gönderilen
Ürün Sayısı
Test Edilen Ürünlerin
Denetlenen Ürünlere Oranı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
289
% 0.2
Sağlık Bakanlığı
651
% 1.9
Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı
1446
% 96
Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumu
126
% 16
1
% 0.2
2213
%2
Denizcilik Müsteşarlığı
TOPLAM
9
TESTE GÖNDERİLEN ÜRÜN ORANI
ALINAN ÖNLEMLERDEKİ DEĞİŞİM: % 54
123
140
120
100
80
80
60
40
20
0
2009
2010
8
16
RAPORDA ÖNE ÇIKAN DİĞER TESPİTLER
•
PGD için ayrılan kaynakların AB üyesi ülkelere kıyasla düşüklüğü
•
Denetmen sayısı yeterli görülmekle birlikte denetmenlerin tam zamanlı
olarak PGD işine vakfedilmemesinin yarattığı denetim sorunları
•
Laboratuvar analizine gönderilen ürün sayısının bazı kuruluşlarda, özellikle
AB üyesi ülkelerle kıyaslandığında dikkat çekici ölçüde düşük olması
•
Stratejik planlama eksikliği - Yapılan toplam denetim içinde
uygunsuz/güvensiz bulunanların oranının düşüklüğü
•
Önlem uygulanan ürün sayısının AB üyesi ülkelere kıyasla düşüklüğü
•
Üretici ve tüketici şikayetlerinin azlığı
YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR-1
•
Kuruluşların büyük bir kısmında PGD’den sorumlu ayrı idari birimler
kurulmuştur.
•
“Ürün denetmeni” kadrosu oluşturulmuştur.
•
PGD için Bütçe İhtiyaç Raporu hazırlanmış ve Maliye Bakanlığına
gönderilmiştir.
•
Kamu İhale Mevzuatının uygulanması ile ilgili sorunların çözümü
için toplantılar düzenlenmiştir.
•
2011-2012 yıllarında denetimlerde öncelik verilecek ürün grupları
belirlenmiştir (Bazı tüketici ürünlerinde tehlikeli kimyasallar
denetimi, yapı malzemeleri gibi).
•
Kaza/yaralanma veritabanı ile ulusal PGD veritabanı yazılımları
tamamlandı.
YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR-2
•
Üst düzey yöneticilere ve denetim elemanlarına eğitimler
verilmiştir.
•
Ürün Güvenliği Haftalarında üretici ve tüketicilere yönelik
seminerler düzenlenmiştir.
•
Üreticilere/ithalatçılara yönelik sektörel bilgilendirme
seminerlerine başlandı.
•
Ürün güvenliği konusunda tüketici farkındalığını arttırmak üzere
hazırlanan kısa film kamu spotu olarak televizyon kanallarında
yayımlanmaya başladı.
•
www.urunguvenligi.org web sitesi oluşturuldu, siteye şikayet hattı
konuldu.
YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR-3
•
“Ulusal PGD Strateji Belgesi (20102012)”nin revizyonu tamamlanmıştır.
•
Belgede öne çıkan stratejik amaçlar:
– Mevzuat altyapısının güncellenmesi
– İdari ve teknik yapının güçlendirilmesi
– Uygulamaların etkinleştirilmesi
– Uluslararası alanda işbirliği (AB ve Çin
gibi)
– PGD’nin taraflarıyla iletişim
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PGD’NİN KOORDİNASYONU
PGD’NİN KOORDİNASYONU
TEŞEKKÜRLER
Savaş Tarhan
Dış Ticaret Uzman Yardımcısı
e-posta:[email protected]