ölüm bildirim sistemi - Merkez İlçe Toplum Sağlığı Merkezi

Transkript

.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
ÖLÜM BİLDİRİM SİSTEMİ
ÖLÜM NEDENLERİNİN
BELGELENDİRİLMESİ EĞİTİMİ
27 Aralık 2012
ANKARA
1
Ölüm Kaydı Bildirim Sistemi
Öğrenim Hedefleri
Bu dersin sonunda aile hekiminin;
 Sağlık kurumu ve sağlık kurumu dışında meydana gelen ölümler için ölüm kaydı
bildirim sisteminin güncellenmesinin amacını,
 Ölüm Kaydı Bildirim sisteminde dikkat edilmesi gereken hususları,
 Sağlı kuruluşlarına yapılabilecek bu tür başvurularda, elektronik ortamda Ölüm
Kaydı Bildirim Sistemi işlemlerini bilmesini ve uygulamasını bekliyoruz.
Özet
 Ölüm belgeleri, ölüm nedenlerine odaklanan epidemiyolojik çalışmaların
temelini oluştururlar.
 Ölüm belgeleri, mesai saati içerisinde, belediye tabibi tarafından, yoksa toplum
sağlığı merkezi hekimi, yoksa aile hekimi tarafından doldurulur. Mesai saati
dışında ise; Birleşik nöbet sistemi uygulanır ve nöbetçi hekim ( Müstakil şoförlü
araç sağlanır) tarafından doldurulur.
 Ölümün belgelenmesi, hekim tarafından ICD-10 kodlamaları ile standart bir
elektronik form kullanılarak yapılır.
 Halk sağlığı müdürlüğünde ölüm belgelerinin kalitesinin kontrolü yapılır.
 Bu belgeler 24 saat içerisinde elektronik imza ile onaylanır ve Mernis’te
kaydının kesinleşmesi ve sağlık bilgi sistemlerinde sağlık kayıtları kullanıma
kapatılır.
Ölüm nedenlerinin belgelenmesinin amacı (1,2)
Ölüm verileri, tüm ülkelerde düzenli ve yaygın olarak toplanmaktadır. Bu
nedenle Ulusal ve Uluslararası düzeyde sağlık durumunu karşılaştırmak ve ölçmek
için kullanılan en önemli göstergedir.
Ölüm belgeleri, ölüm nedenlerine odaklanan epidemiyolojik çalışmaların
temelini oluştururlar ve hastalık etyolojisi ve tanı tekniklerinin değerlendirilmesindeki
araştırmalar için temel verilerdir. Bu veriler ile elde edilen ölüm istatistikleri, ölüme yol
2
açan olaylar zincirini başlatan durum/hastalık gibi esas nedenin erkenden kontrol
edilmesini de sağlar.
Ölüm belgeleri kimler tarafından düzenlenir?
o Mesai saati içerisinde; Ölüm belgesinin varsa belediye tabibi
tarafından, yoksa toplum sağlığı merkezi hekimi, yoksa aile hekimi
tarafından doldurulur.
o Mesai saati dışında ise; Bölgenin özelliğine uygun olarak Halk Sağlığı
Müdürlüklerinde defin belgesi düzenlenmesi ve adli uygulamalara dair
birleşik nöbet sistemi uygulanır ve nöbetçi hekim ( Müstakil şoförlü araç
sağlanır) tarafından doldurulur.
Temel prensipler(1,2)
Ölüm verilerinin tam ve kapsamlı olması için;
aşağıdaki ölüm bildirim sistemi
aşamalarına uyulmalıdır(Şekil 1):
Şekil 1. Ölüm Bildirim Sistemi Aşamaları(1,2)
ÖLÜMÜN TESPİTİ VE BELGELENMESİ
• Sağlık kurumunda veya dışında ölüm tespiti ve belgelenmesi ( ICD-10 kodlamaları ve ölüm nedeni
belgelenmesinin doğru içerikle yapılmalıdır).
ÖLÜM BELGESİNİN ONAYLANMASI
• Halk sağlığı müdürlüğünde ölüm belgelerinin kalitesinin kontrolü yapılır. Uygun içerik ile
hazırlanmamış olan belgeler, hazırlayan hekime iade edilir ve doğru içerikle tamamlanması
sağlanır.
ÖLÜM BELGELENMESİNİN
KESİNLEŞMESİ
•Bu belgeler 24 saat içerisinde elektronik imza ile onaylanır ve Mernis’te kaydının kesinleşmesi ve
sağlık bilgi sistemlerinde sağlık kayıtları kullanıma kapatılır.
3
Ölüm Bildirimi Uygulama Algoritması(1,2)
Ölüm belgesinin tıbbi bölümü nasıl doldurulur? (“ÖLÜM BELGESİ” için
tıklayınız.) (1,2)
Bazı önemli tanımlar
(1,2,3)

Altta yatan ölüm nedeni, doğrudan ölüme yol açan hastalık veya durumdur (yaralanma,
kaza veya şiddet eylemi).

Önceki neden(ler) yukarıda bahsedilen altta yatan ölüm nedeninin kaynağı olan her türlü
durumdur.

Katkıda bulunan nedenler, ölüme yol açan olaylar zincirinin parçası olmayan ancak formu
dolduran kişiye göre ölüme katkıda bulunmuş olan hastalıklar veya durumlardır.

Birden fazla ölüm nedeni, bir ölüm belgesinde rapor edilen bütün hastalıklar ve
durumlardır.
Mevcut kullanımla ilgili olan diğer önemli tanımları açıklayan “SÖZLÜK”
tıklayınız.
4
için
Uluslararası ölüm nedenin tıbbi belgesi ölüm belgesinin ölüm nedeni bölümü
(1,2)
Bu bölüm sadece hekim tarafından doldurulur.
Ölüm Nedeni
Hastalığın
başlangıcından
ölüme kadar
geçen yaklaşık
süre
Bölüm I
Doğrudan
sebep
hastalık
durum*
ölüme a)
olan
veya
Önceki nedenler
Bağlı olarak
b)
Eğer
yukarıda
verilen nedene yol
açan ölüm
ile c)
sonuçlanan
durumlar
varsa,
altta yatan durum
d)
en son belirtilecek
Bağlı olarak
Bağlı olarak
Bölüm II
Ölümün
gerçekleşmesine
etkisi
olan,
fakat
ölüme neden olan
hastalık veya durumla
ilgili olmayan diğer
önemli
durumlar
yazılacaktır
* Bu bölüme kalp arresti ve solunum yetmezliği gibi ölüm şekilleri değil,
ölüme sebebiyet veren hastalık, yaralanma veya komplikasyon türü
yazılacaktır.

Tıbbi bölüm, hekimler arasında farklılık gösterebilecek tıbbi görüşü temsil
etmektedir. Ölüm nedeni belgelenirken, ölüme katkıda bulunduğu düşünülen
her türlü hastalık, olağandışı durum, kaza veya zehirlenme rapor edilmelidir.
Eğer alkol, madde kullanımı, sigara kullanımı, son zamanlarda yaşanan bir
hamilelik/ameliyat, toksik gazlara maruz kalma veya maden endüstrisinde
5
çalışma gibi çevresel etmenlerin, vs ölüme katkıda bulunduğuna inanılıyorsa,
bu durum/durumlar da rapor edilmelidir. Ölüme neden olan sürecin
tanımlanması bazen karışıktır; böyle durumlarda ölüm nedenlerine dahil
olabileceğinden şüphe edilen nedenler seçilmeli ve son olarak "olası" ya da
"tahmin edilmiş" gibi kelimeler ile sağlanan tanımın tam anlamıyla kesin
olmadığı belirtilmelidir(1,2).

Hekimlerin,
ölüm
belgesi
sınıflandırmasında
gerekli
olan
ayrıntıları
bilemeyecekleri için, ölüme neden olan olayların sırasına göre “En Uygun
Tıbbi Görüşü” bildirmesi gereklidir(bakınız vaka incelemesi 7).
En uygun
tıbbi görüşün titiz bir şekilde rapor edilmesi hem altta yatan ölüm nedeni
hem de birden fazla ölüm nedeni için ölüm istatistiklerinin kalitesinin artması
ile sonuçlanmaktadır(1,2).

Ölüm belgesi büyük harflerle okunaklı bir şekilde doldurulmalıdır. Değiştirme
yapılmamalı
veya
silinmemelidir.
Tıbbi
terimlerdeki
kısaltmalar
kullanılmamalıdır(1,2).
Ölüm belgelerinde yer alan kişiye özel veriler, herhangi bir biçimde ifşa
edilemeyeceği akıldan çıkarılmamalıdır(1,2).

Ölümün belgelenmesi, hekim tarafından standart bir elektronik form
kullanılarak yapılır.
6
7
T.C.
Türkiye
Sağlık Halk
Sağlığı
Bakanlığ
Kurumu
ı
ÖLÜM KAYDI BİLDİRİM SİSTEMİ UYGULAMASI
Sistem internet explorer,
Mozilla Firefox, Google Chrome,
Safari vb tüm tarayıcılarda
çalışacak şekilde hazırlanmıştır.
İstatistik ve Bilgi
İşlem Daire
Başkanlığı
8
T.C. Sağlık
Türkiye
BakaHalk
nlığı Sağlığı
Kurumu
Sistem internet explorer, Mozilla Firefox, Google
Chrome, Safari vb tüm tarayıcılarda çalışacak şekilde
hazırlanmıştır.
Size verilen kullanıcı adı ve şifreyle sisteme giriş
yapınız. Şifreniz yoksa yada sistemde kayıtlı e-postanızı
hatırlamıyorsanız lütfen Halk Sağlığı Müdürlüğünüze
başvurunuz.
İstatistik ve Bilgi İşlem Daire
Başkanlığı
9
Sistemde 4 farklı kullanıcı tipi vardır.
1)Temel Kullanıcı
Sisteme girerek sadece ölüm bildirimi ve düzenlemesinde bulanabilir.
Hekim Kullanıcısı: Ölüm bilgileri formunda ölüm nedenleri başta olmak
üzere tüm bilgileri kaydedebilir ve görebilir.
Hekim Dışı Kullanıcı: Sadece demografik (A, B ve MERNİS bölüm)
bilgilerini kaydedebilir.
2)İstatistik Kullanıcısı
Tüm İstatistiki (Bebek ölümleri, anne ölümleri vs.) verileri görebilen kullanıcı türüdür.
3)Kontrolör
İlde bulunan görevlidir. İlinde meydana gelen ölüm vakaları kontrol tarafından onaylanarak MERNİS ve TÜİK’e bildirilir.
4)İl Yöneticisi
İl düzeyinde tüm yetkilere sahip olup, ilde bulunan kullanıcılara yetkilendirme yapabilir.
10
T.C. Sağlık
Türkiye
BaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
Ölüm Kaydı Bildirimi
Kullanıcı adı şifrenizi girdikten sonra karşınıza çıkacak ana menüde
bulunan “Yeni Ölüm Bildirimi” linkini tıklayınız.
A KISMI
Vefat eden vatandaşın TC
Kimlik Numarasını girerek sorgula
butonuna basınız. MERNİS bilgileri
otomatik olarak yüklenecektir.
Vatandaşın TC kimlik numarası
yoksa lütfen TC Nosu Yok
seçeneğini seçiniz.
Not: Sistem, TC numaralı
vatandaşlarda,
doğrulama
Başkanlığı
yapmadan
veri kaydı
yapmamaktadır.
11
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı
Kurumu
MERNİS BİLGİLERİ KISMI
Kişinin ikamet bilgilerinin ve Nüfus Cüzdanı bilgilerinin yer aldığı
kısımdır.
12
Başkanlığı
T.C. Sağlık
TürkiyeBaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
B
KISMI
Kişinin ölüm bilgilerinin olduğu kısımdır. Zorunlu alandır boş
geçilemez, ileri tarih girilemez.
NOT: BU KISIMDAN SONRASINI SADECE HEKİMLER GÖREBİLİR.
13
Başkanlığı
T.C. Sağlık
Türkiye
BaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
C-D-E
KISMI
Ölüm Şekli – Yaralanma ve Otopsi bilgilerinin bulunduğu
kısımdır. Zorunlu alandır ve seçilmeden kayıt yapılamaz.
14
Başkanlığı
T.C. Sağlık
Türkiye BHalk
akanlSağlığı
ığı
Kurumu
F
KISMI
Doğumun ardından 11 Ay 29 gün ve öncesinde meydana gelen
ölümlerde görünür olur. Zorunlu alandır.
15
T.C. Sağlık
TürkiyeBHalk
akanlıSağlığı
ğı
Kurumu
F
KISMI
Sadece kadın ölümlerinde görünür olur. Zorunlu alandır.
16
Başkanlığı
T.C. Sağlık
Türkiye
BaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
H
KISMI
1
2
Ölüm Nedenleri Giriş Kısmıdır. Sadece
hekimler tarafından girilebilir.
1)Serbest(manuel) Giriş Kaydı
Hekim ölüm nedenlerini istediği
şekilde kısıtlama olmaksızın
belirtir.
2)ICD 10 Girişi
Hekim karşısına çıkan ICD10
listesinden seçerek giriş yapar. ICD
10 girişi için önce “ICD 10
Kodlamasıyla Giriş” butonunu
tıklayınız. Ardından karşınıza çıkan
butonlardan “Seç” butonunu
tıklayınız. Açılacak pencerede ICD
17
10 kodunu
bulduktan sonra
Başkanlığı
yeniden “Seç” butonunu tıklayınız.
Kurumu
Ölüm Formları Çıktı İşlemleri
Ana menüde bulunan “Form Yazdır” linkini tıklayınız.
Açılan listeden yazdırmak istediğiniz kaydı
seçiniz.




18
Bu kısımda;
Ölüm Formu
Mernis Belgesi
Geçiş İzin Belgesi
Yol İzni Belgesi
Belgeleri yazdırabilir.
Başkanlığı
T.C. Sağlık
Türkiye
BaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
19
Başkanlığı
Kurumu
Yeni Kullanıcı Oluşturma ve Kullanıcı Bilgilerini Güncelleme
Ana menüde bulunan “Yönetim Paneli > Kullanıcı İşlemleri” linkini tıklayınız.
Tüm alanları doldurduktan sonra kullanıcıya yetki kısmından yetki tanımlanır. Burada
yer alan yetkiler, kullanıcının bağlı olduğu kurum yetkilerinden gelir. Kullanıcıya; bağlı
olduğu kurumun yetkilerinin üstünde yetki tanımlanamaz.
Kullanıcı güncellemek için, Kullanıcılar
listesinden kullanıcı seçilir, gerekli
bilgiler girilir ve Güncelle seçeneği
seçilir.
20
Başkanlığı
Kurumu
Kullanıcının Genel Bilgilerini ve Şifresini Değiştirmesi
Ana menüde bulunan “Kullanıcı Bilgilerim” linkini tıklayınız.
Tüm verilerinizi
giriniz ve
güncelle
butonunu
tıklayınız.
Şifre değiştirmek
için alt kısımda
bulunan şifre
değiştirme
panelini
kullanınız.
21
T.C. Sağlık
TürkiyeBaHalk
kanlığSağlığı
ı
Kurumu
Verilerin Kontrolü, TUİK ve MERNİS’e Gönderimi
ÖLÜM KAYDI GİRİŞİ YAPILIR. KAYIT 24 SAAT
BOYUNCA GÜNCELLENEBİLİR. ARDINDAN
GÜNCELLEMEYE KAPANIR.
RED
ONAY
22
Başkanlığı
Dokümanlar

Ölüm Belgesi İçin tıklayınız

Ölüm Belgesinin Tıbbi Bölümünün Doldurulması ile ilgili broşüre ve dökümana(1,2) ulaşmak için tıklayınız (Broşür 1 ve 2 ve ilgili
doküman açılacak)

Vaka İncelemeleri(1,2) İçin tıklayınız

Kesin Olmayan Nedenlerin Listesi Ve Nasıl Belirlilik Ekleneceğine Dair İpuçları(1,2) İçin tıklayınız

Ölüm Kaydı İle İlgili Mevzuat(1,2) İle Bilgi Almak İçin tıklayınız
Kılavuzlar

Ölüm Nedenleri Eğitim Dokümanı, “Ölüm Nedenlerinin Belgelenmesi Üzerine Bir AB Eğitim Paketinin Hazırlanması” Projesi
Kapsamında Hazırlanan “Avrupada Ölüm Nedenlerinin Belgelenmesi İle İlgili El Kitabı”nın Türkçe Çevirisi, Türkiye İstatistik
Kurumu, Ankara / Türkiye www.tuik.gov.tr/indir/sid/olum_nedeni.zip

Ölüm Kaydı Bildirim Sistemi; T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İstatistik ve Bilgi İşlem Daire Başkanlığı
İletişim Adresi: [email protected]
Hazırlayan ve katkıda bulunanlar
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Doç. Dr. Yusuf Üstü
Ankara Atatürk Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği
Oluşturulma tarihi: 11.12.2012
23
Kaynaklar
1) Ölüm verilerinin kalitesini artırmak ve AB üye ülkeleri, AEA/ ASTB ülkeleri, katılımcı ve aday ülkeler tarafından ölüm belgelerinde
toplanacak bilgiler için ortak ve standart eğitim referansı sağlamak amacıyla Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) ile imzalanan
bir anlaşmayı takiben ISTAT’ta (İtalya Ulusal İstatistik Kurumu) bulunan “Ölüm Nedenleri Birimi” tarafından Avrupa için geliştirilen
döküman.
2) Ölüm Nedenleri Eğitim Dokümanı, “Ölüm Nedenlerinin Belgelenmesi Üzerine Bir AB Eğitim Paketinin Hazırlanması” Projesi
Kapsamında Hazırlanan “Avrupada Ölüm Nedenlerinin Belgelenmesi İle İlgili El Kitabı”nın Türkçe Çevirisi, Türkiye İstatistik
Kurumu, Ankara / Türkiye www.tuik.gov.tr/indir/sid/olum_nedeni.zip
3) Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tanımları ve uluslararası ölüm belgesi.
Diğer yararlı Kaynaklar( 2 no’lu el kitabından alınmıştır )
 Avustralya İstatistik Bürosu. Ölüm nedeni belgesi: ICD- Sürüm 10. Avustralya İstatistik Bürosu, Avustralya, 2001.
 CDC, NCHS web sayfası: Uhttp://www.cdc.gov/nchs/about/major/dvs/mortdata.htmU
 Centre d’Epidémiologie sur les Causes Médicales de Décès. Avrupa ölüm nedenleri istatistiklerinin karşılaştırılabilirliğinin ve
kalitesinin artırılması. CépiDc, INSERM, Fransa 2001.
 Centro Mexicano para la Clasificaciòn de Enfermedades. Guìa de autoaprendizaje para el llenado correcto del certificado de
defunctión. CEMECE, Meksika, 2001.
 İtalya Ulusal İstatistik Kurumu. Ölüm nedenlerinin belgelenmesi üzerine bir AB eğitim paketinin hazırlanması - Teknik rapor. i
ISTAT, İtalya 2003.
 Myers KA, Farquhar DR. Ölüm belgesinin doğruluğunun artırılması. CMAJ, 158(10): 1317 –1323, 1998.
 Yeni Zelanda Sağlık Bilgi Servisi. Ölüm nedenlerinin belgelenmesi ile ilgili bir kılavuz. NZHIS. Yeni Zelanda 2001.
24
 Nova Scotia Nüfus İstatistikleri. Tıbbi ölüm ve ölü doğum raporu: Doktorlar ve otopsi uzmanları için el kitabı. Nova Scotia Servisi
ve Belediye İlişkileri ve Bilgi Yönetimi Servisleri Nüfus İstatistikleri, Halifax, Kanada, 2002.
 Ulusal İstatistik Ofisi, Ölüm belgesi eğitim paketi. ONS, Londra, Birleşik Krallık, 1997.
 Organisation Mondiale de la Santè. Le certificat médical de la cause de décès. Quatrième édition, OMS, Cenevre, İsviçre,1980.
 Teksas
Sağlık
Bölümü
(TDH),
A.B.D.
Tıbbi
ölüm
ve
ölüm
şekli
raporu,
Web
sayfası:
Uhttp://www.tdh.state.tx.us/phpep/cme/cme_dc/default.htmlU.
 Birleşik Devletler Sağlık ve İnsani Hizmetler Bölümü, Hastalık Kontrol Ve Önleme Merkezleri, Sağlık İstatistikleri Ulusal Merkezi.
Otopsi uzmanlarının ve adli tabiplerin, ölüm kayıtları ve fetüse ilişkin ölümlerin rapor edilmesi üzerine el kitabı. CDC, NCHS,
Hyattsville, Maryland, 2003.
 Birleşik Devletler Sağlık ve İnsani Hizmetler Bölümü, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, Sağlık İstatistikleri Ulusal Merkezi.
Otopsi, tıp ve ölüm istatistikleri. NCHS, CDC, Hyattsville, Maryland, ABD, Nüfus ve Sağlık İstatistikleri Serileri 3, N° 32, Ekim
2001.
Yönerge el kitabı, Bölüm 2a- esas ölüm nedenini sınıflandırmak için yönergeler, ICD- 10, NCHS Ocak 2003.
Tıbbi ölüm raporu üzerine doktorların el kitabı. NCHS, CDC Hyattsville, Maryland, 2003.
 Ufficio Federale di Statistica, Statistiche Svizzere delle Cause di Morte. Direttive per la compilazione del certificato medico delle
cause di morte. Bern, İsviçre, 1996.
 DSÖ, UNFPA, UNHCR. Mülteci durumlarında üretken sağlık, kurumlar arası alan el kitabı, 1999.
 Dünya Sağlık Örgütü. Hastalıkların ve ilgili sağlık sorunlarının uluslararası istatistiksel sıralaması- Onuncu sürün (ICD10). Cilt 1,
2, DSÖ, Cenevre, 1992-93.
25

ölüm bildirim sistemi - Merkez İlçe Toplum Sağlığı Merkezi

Transkript

Benzer belgeler

Ölüm Kaydı Bildirim Sistemi

Giriş - ÜNAK - Veri Tabanları

Zehirlenme Vaka Bildirim Formu - Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü