E.C.O. Mavi Kitap
Transkript
E.C.O. Mavi Kitap
G€ZL•K‚•LER VE OPTİSYENLER KONFEDERASYONU •CRETSİZ EĞİTİM HİZMETİDİR. ‚EVİREN: NEJAT KAYIN ECOO MAVİ KİTAPTA İNCELEME YAPILAN •LKELER MESLEKİ UYGULAMANIN İCRAAT €ZETİ a)Avrupa’nın bazı ‚lkelerinde Gƒz Doktorlarının sayısının azalması ve tıbbi bakım tedavi fiyatlarının artmasıyla, birinci basamak gƒz sağlığı bakım hizmetleri artan şekilde, Optometristlere ve Optisyenlere transfer edilmektedir(Aktarılmaktadır). Ancak optisyen ve Optometristlerin yeteneklerinin geliştirilmesi kendi geleneksel el sanatları faaliyetlerinin gerisinde kalmakta ve birinci basamak sağlık bakımı sunumu uniform(aynı) olmamakta, kendi ‚lkelerinin durumlarıyla uyumlu olarak değişmektedir. b)Optometri ve Optik birbirine bağlı meslekler olup, Avrupa’nın bazı ‚lkelerinde tek meslek olarak telakki edilmektedir. Diğer ‚lkelerde mesleki faaliyet alanları ayrılık gƒstermekte ayrı meslek olarak d‚ş‚n‚lmektedir. Optometri insan gƒz‚n‚n klinik olarak değerlendirilmesi ve gƒrme kusurlarının d‚zeltilmesi i†in gƒzl‚k ve kontakt lensleri, optik bakım(koruma) gere†lerinin re†etelendirilmesiyle ilgili faaliyetlerde bulunmaktadır. Optik ya da Optisyenlik de, bu gibi gere†lerin, aksamları ve dispense edilmesi ‚zerine odaklaşmaktadır. c)Bazı ‚lkelerde meslektaşlar, bu iki fonksiyonu(Optisyenlik ve Optometri) (birleştirme)kombine etmektedir. Diğer ‚lkelerde, hastanın kırma kusurlarını belirlenmesi ve daha sonra d‚zeltici gere†leri dispense etmeleri yasaklanmaktadır. Avrupa da biz; en d‚ş‚k seviyedeki eğitimle başlayan kişiye “dispensing optisyen “diyebilirken, bunu takiben refraksiyon optisyenliğine(refracting opticians )onu m‚teakip patolojiyi kontrol eden eğitimli Optometrist gelmektedir. Bu gibi optometristler az sayıdaki ‚lkelerde teşhis ve tanı ila†larını, hatta sınırlı alanlarda tedavi ila†lar dahi kullanmaktadırlar. Avrupa da meslek kanunlarının uygulama gƒrevleri değişik olan optometrist ve optisyenler, mevcut ve hazır eğitimin, mesleki organizasyon ve nisbi boyutlarının, politik ağırlığın ve oftalmolojinin optometriye karşı tutumlarının bir sonucudur. Bazı ‚lkelerde Optometri hala kanuni haklardan mahrum bırakılmakta, gayrimeşru telakki edilmektedir. d)Mesleğin ilerlemesi i†in eğitim ve ƒğretim, başarı i†in gerekli †ƒz‚m yolu olarak tanınmaktadır(kabul edilmektedir). Genel bir temay‚l olarak optisyenin 16 yaştan itibaren pratik †alışma deneyimi ve okul eğitimi karışımı bir eğitim s‚rd‚r‚lerek kalifiye olmasına karşın, optometri, klinik uygulama †alışmasını denetleyen ve artan bir şekilde ‚niversite eğitimli bir eleman olmaktadır. GİRİŞ (TAKDİM) 1)ECOO Avrupa Optometri ve Optik konseyinin kısaltılmış adıdır. Bu konseye ‚ye organizasyonlar, Optometristleri ve optisyenleri ulusal d‚zeyde temsil etme yetkisine sahip kurumlar olup, 27 ‚lkedeki optisyenler ve Optik şirketlerdir.(ECOO ulusal temsil yetkisine sahip ‚yelerinin teşkil ettiği bir Avrupa Konfederasyonudur) İlgili ‚lke ulusal otoritelerinin, iyi niyetle muhatapları tarafından tanınmaktadır. ECOO Avrupa birliği kurumları tarafından kabul edilmektedir. 2)ECOO nun g‚ncel s‚r‚m‚ olan mavi kitabı, 2008 deki Avrupa Optometri ve Optik mesleğinin, eskimiş(ge†miş) cari versiyonunun bir gƒzden ge†irilmesidir. Bu kitap, ECOO ya ‚ye 24 ‚ye organizasyonların sağladığı bilgiye dayanmaktadır. ( 3 ‚lke cevaplamamıştır.) 3)Mavi kitabın amacı, optometri ve optik mesleğinin faaliyet alanlarının ve Avrupa halk sağlığı i†erisindeki b‚y‚yen ƒnemini a†ıklamaktır. Mesleğin orijini(kƒkeni) el sanatları sektƒr‚nden gelmekle beraber, gittik†e bağımsız, iyi eğitilmiş ve diğer sağlık koruma meslekleriyle işbirliği i†inde †alışan bir meslek durumuna gelmektedir. AVRUPADA OPTOMETRİST VE OPTİSYENLER 1)Optik ve Optimetri mesleği, Avrupa i†inde değişik hızlarda gelişmekte ve farklı aşamada gelişmeler gƒstermektedir. Bu bakımdan kısa bir gƒz atarak mesleğin ş‚phesiz algılanabilir olan uniformdaki(aynı) bir resmini tasvir etmek zor olmaktadır. 2) Genel olarak Optometri Optikten ortaya †ıkmış olup, optisyenlerin eğitimi, klinik konuları i†erecek şekilde ve netice olarak uygulama amacı genişledik†e bazı optisyenler, optometriste dƒn‚şmektedir. 3)Optisyenler, Tıp Doktoru olan bir oftalmologun(gƒz hekiminin) veya optometrist’in re†etesine uygun şekilde o ‚lkede optometri uygulamasına bağlı olarak refraksiyon kusurlarını d‚zeltici gƒzl‚kleri yapmaya ve tespit etmeye devam etmektedir. 4)Optometristler hastaların tam gƒz muayenelerini yapmakta ve sonu†ta d‚zeltici optik gerecinin re†etesini vermekte, az sayıdaki bir durumda, muhtemel hastalığın belirtilerini ve gƒzdeki anormalliği veya hasarı kontrol etmektedir. Bu gibi durumlarda Optometrist hastayı muhtemel tedavi ve ileri tetkik i†in bir tıp doktoruna havale etmektedir. 5)Bazı optisyenler kısmi gƒz muayenesini yapma safhasında esas olarak kırma kusuru ve d‚zeltici gere†lerin re†etelendirilmesini i†eren, fakat gƒzdeki patolojiyi kontrol‚ veya araştırma yapmayan bir gelişim gƒstermektedir. Bu kabil optisyenler (Refraksiyon optisyenleri) olarak bilinmektedir. 6)Bazı ‚lkelerde optometristler ve dispensing optisyenlerine ,kanuni ya da (defakto) şekilde farklı meslekler olarak itibar edilmektedir. Diğer ‚lkelerde meslek, optisyen –optometrist şeklinde m‚nferit bir meslek olduğuna aldırmadan, mesleki uygulama amacına ve g‚nl‚k aktivitelerine ƒnem verilmektedir. MAVİ KİTABIN İ‚ERİKLERİ Mavi kitap mesleğin 5 en ƒnemli temel(esas) alanına bakmaktadır. 1) Mesleğin boyutu ve sayısı 2) Mesleğin stat‚s‚ (seviyesi) 3) Mesleğin uygulama amacı(Faaliyet alanı) 4) Toplum Sağlığı i†inde mesleğin rol‚ 5) Mesleğin ƒğrenimi ve eğitimi MESLEĞİN SAYISI VE BOYUTU 1)Her ‚lkenin n‚fusuyla ilişkili(bağlantılı) olarak, mesleğin yoğunluğunu(sıklığını) mukayese etmek amacıyla, meslek (Optometristler ve optisyenler) olarak ayrılmış bulunmaktadır. 2)Kıyaslama (karşılaştırma) ,konu ile ilgili ‚lkenin her 10.000 n‚fusuna isabet eden optometristler ve optisyenlerin sayıları olarak ifade edilmiştir. 3)Karşılaştırmalar sadece meslek mevcudunun farklarını gƒstermekle kalmayıp, ayrıca ƒrneğin Danimarka, Finlandiya, İrlanda, İngiltere ‘de oran olarak daha fazla sayıdaki Optometristlerin, optisyenlerle mukayesesini de belirtmektedir. İspanyada meslek tek bir meslek halinde olup, ‚lke i†in optisyen olmadığına işaret etmektedir. Norve†, Polonya ve İsve†de optometristler ve optisyenler eşit sayıda gƒz‚kmektedir. Yunanistan i†in veri temin edilmemiştir. Geri kalan ‚lkelerde optisyenler ,optometristlerden sayıca daha fazladır. 4)Her 10.000 kişiye d‚şen Oftalmolog sayısı, ‚lkelerin †oğunda belirgin şekilde birbirinin benzeri olup istisna olarak Yunanistan da optisyenden daha fazla oftalmolog vardır. Ve Hollanda ile İngiltere’de optisyenden daha az oftalmolog bulunmaktadır. İrlanda, T‚rkiye ve Slovenya, i†in bu konudaki data(veri) verilmemiştir. 5)Ardı sıra gelen şekiller, tetkik(inceleme) yapılan ‚lkelerin †oğunda her 10.000 n‚fusa isabet eden ƒğrenci optometristlerin oranını sayısal olarak gƒstermektedir. Oranlar bariz olarak ‚lkelerin †oğunda benzer şekilde olduğu halde, Bel†ika, İngiltere, İspanya, Norve†, İsve†, İrlanda da az biraz y‚ksek ve Danimarka da †ok y‚ksektir. Optisyen ƒğrencilere ait data (veri) verilmemiştir. 6)‹lkelerin †oğunda belirgin şekilde her 10.000 kişiye d‚şen Perakende Optisyenlik m‚esseseleri sayıları benzer halde olup, her 10.000 kişi i†in 1 veya 2 m‚essese (mağaza) arasındadır. Œek Cumhuriyeti ve T‚rkiye’de bu oran biraz d‚ş‚kt‚r. Bel†ika, Yunanistan ve Kıbrıs’ta biraz y‚ksektir. 7)Diğer Taraftan optometristler ve refraksiyon optisyenleriyle yapılan mukayesede, Oftalmologlar tarafından yapılan asli gƒrme testi oranlarında, †ok geniş değişiklikler mevcuttur. Genel ifade ile bu varyasyonda 2 faktƒr hesaba katılmaktadır. a) Oftalmolojik mesleğin politik ağırlığı ve nispi b‚y‚kl‚ğ‚ b) Optometrinin durumu (stat‚s‚) (Aşağıdaki mesleki uygulama amacına kanunen m‚saade edilmiş duruma bakınız.) Bu bakımdan, ƒrneğin geniş sayıda oftalmologun olduğu( ƒrneğin Yunanistan, T‚rkiye, Bulgaristan, da optometrinin yasak olduğu) ‚lkelerde asli gƒrme testi oftalmolog tarafından yapılmaktadır. Danimarka, İrlanda, Hollanda, Norve†, İsve† ve İngiltere de gƒrme testi †ok az şekilde oftalmolog tarafından yapılmaktadır. 1)Mesleğin sayısı ve boyutu 2) Mesleğin sayısı ve boyutu 3) Mesleğin sayısı ve boyutu 4) Mesleğin sayısı ve boyutu 5) Mesleğin sayısı ve boyutu 6) Mesleğin sayısı ve boyutu ( gˆz doktorları tarafından yapılan asli gˆrme testinin, ‰lkede yapılan toplam gˆrme testime gˆre oranı ne kadar?) MESLEĞİN STAT•S• 1)Gelişen bir meslek olarak Optometri ve optiğin, bir el sanatı olma ƒzelliği gittik†e azalmakta ve gittik†e artan bir şekilde sağlık koruma mesleğine dƒn‚şmektedir. Bir†ok ‚lkede mesleğe her iki yƒnden bakılmaktadır. 2)Portekiz in a†ık bir istisnası ile meslek b‚y‚k veya daha az şekilde ulusal kanunlar altında ya doğrudan h‚k‚met tarafından yahut en direk olarak h‚k‚metin bir acentesi(temsilcisi) tarafından d‚zenlemeye tabi tutulmaktadır. . Hollanda’da 3 ayrı optik meslek tipi bulunmaktadır. Enterasan bir durum olarak Optisyenlik ve kontakt lens- optisyenliğinin kanuni d‚zenlemesi olmadığı halde, optometri mevzuatı tam amacıyla d‚zenlenmiştir. 3)Bununla beraber ger†ek tabiattaki(kati ƒzellikte) kanuni d‚zenleme, ‚lkeler arasında olduk†a değişmektedir. Mesleğin kanuni şekilde uygulaması i†in, periyodik olarak tekrar ruhsatlama veya tekrar kayıt tescil işlemi, sadece Kıbrıs Œek cumhuriyeti, İrlanda, İspanya ve İngiltere gibi az sayıda ‚lkelerde yapılırken. Meslek Portekiz de b‚t‚n‚ ile kanunen korunmamış; Bel†ika ve Polonya da zayıf şekilde korunmakta, †oğu ‚lkede meslek (tamamen ve ya kısmen ),mesleğe giriş, mesleki unvan kullanımı ve mesleğin uygulama amacı ile ilişkili olarak. Kanunen korunmaktadır.(aşağıya da bakınız). 4) Optik perakende mağazalarının a†ılması †ok az ‚lkede d‚zenlenmiş, d‚zenlenmeyenler hala †oğunluktadır. 5)Mesleğin ‚yelerinden istenen kanuni ve etik olan mesleki kefalet –teminat sigortası veya muhtemel bir cezai tespite uğramış olmaya karşı bir ƒnlem almak, genelde sadece azınlıktaki birka† ‚lkede mevcuttur. 6)Yaklaşık olarak b‚t‚n ‚lkelerde, mesleğe giriş i†in sadece belirlenmiş seviyedeki Devlet eğitiminin tamamlanmasından sonra m‚saade edilmektedir. Buna ilaveten, ‚lkelerin †oğunda, bazı tiplerdeki mesleki imtihanı tamamlamış olmak ta gerekmektedir. 7)•zet olarak, b‚t‚n bu mesleki d‚zenleme istemlerinin birlikte sadece Portekiz de t‚m‚ ile d‚zenlenmediğini sƒylerken, mesleğin Hollanda da kısmen d‚zenlendiğini ve Avusturya ve Kıbrıs, Œek Cumhuriyeti, Almanya, Yunanistan, Polonya, Slovakya, İsvi†re ve İngiltere de ağırlıklı şekilde d‚zenlendiğini sƒyleyebiliriz. Mesleğin Tipi nedir.? Meslek genel olarak nasıl d‰zenlenmektedir. Meslek yakından yˆnetiliyor mu? (lisans yenileme zorunlumu?) Meslek Kanunla korunuyor mu ? Mesleğin Hangi yˆn‰ d‰zenlenmemiştir? (Koyu Mavi ile belirtilmiştir) Mesleğin Hangi yˆn‰ d‰zenlenmemiştir? (Koyu Mavi ile belirtilmiştir) Mesleğin hangi yˆn‰ d‰zenlenmemiştir ?(Koyu Mavi olarak belirtilmiştir.) Not: 8 ayrı konudaki kanuni d‰zenlemeden sadece( 8–7–6) mevcut( 1–2–3–4–5 ) yoktur. MESLEĞİN UYGULAMA ALANI (KAPSAMI) 1-Mesleğin uygulama alanına 3 yƒnden yaklaşılmaktadır 1)Neye m‚saade edilmektedir. 2)Neler Yasaklanmıştır 3) Neler yasaklanmıştır fakat a†ık veya gizli şekilde uygulanmaktadır? 2- D‚zeltici gƒzl‚klerin dispensing ve satışına ya b‚t‚n ‚lkelerde, m‚saade edilmekte veya tamamen veya kısmen d‚zenlenmemiş olması anlaşılabilir bir durum iken; Az sayıdaki ‚lkelerde refraksiyon ve d‚zeltici gƒzl‚k re†etesi yazmak t‚m‚ ile meslek i†in yasaklanmıştır bu ‚lkeler(ƒrneğin Bulgaristan, Yunanistan,T‚rkiye’de ve kısmen yasak ‚lke ise (Fransa)dır. 3)Refraksiyon (Gƒrme testi) ve d‚zeltici gƒzl‚k re†etesi yazmak t‚m‚ ile meslek i†in yasaklanmış ‚lkeler ƒrneğin Bulgaristan, Yunanistan ve T‚rkiye ve kısmen yasaklı ‚lke Fransa 4)Normal olarak prosed‚rler,( oftalmoskopi ,tonometri,ve perimetri gibi) esas bir gƒz muayenesini i†ermekte olup buna ‚lkelerin †oğunda m‚saade edilmekte ,diğer ‚lkelerde bir avu† dolusu(az sayıdaki insan) sanki kanuniymiş (sorumluluğunu alarak yapma davranışı) i†inde bulunmaktadır. Bu prosed‚r doğal olarak mesleği gƒrme testi ve re†ete yazma m‚saadesi vermeyen ‚lkelerde yasaklanmış bulunmaktadır. 5) Teşhis-tanı ila†larının kullanılmasına sadece az sayıdaki ‚lkede m‚saade edilmektedir (İrlanda, Hollanda, Norve†, İngiltere) İrlanda’daki durumda meslek kanuni olarak optometrist ve optisyen olarak ayrıldığından sadece optometristler teşhis ilacı kullanabilmektedir. terapƒtik ila† kullanımına sadece (İngiltere’de) m‚saade edilmekteyken; (Kıbrıs’ta) gayri resmi uygulanmaktadır. 6)Az sayıda ‚lkede şofƒrlerin gƒrme testi ve bilgisayar kullananların (VDU veya display screen equment) testinde ve Gƒrmesi bozulmuş( Kƒr ya da kısmen-d‚ş‚k gƒren) lerin testinde mesleki sınırlama mevcuttur. 7) Œoğu ‚lkelerde Optometrist ve optisyen hastayı gerekliyse tıp doktoruna havale eder. Fakat bu ‚lkelerden bazılarında nasıl havale edecekler(ƒrneğin hastaneye) hastanın havalesinin bir kısmı olarak, klinik durumu hakkında neyi belirtecekleri konusu sınırlandırılmıştır. 8)Tablo, her ‚lke i†in prosed‚rle ilgili cevaplar listelerini, hangi kısım olarak ve bir gƒz muayenesinin neleri ihtiva ettiğini i†ermektedir. 9)Œocuklar i†in d‚zeltici gƒzl‚klerin temini ve tespitine b‚t‚n ‚lkelerde m‚saade edilirken, †ocukların gƒrme testine ve gƒzl‚ğ‚n re†etelendirilmesine (ister †ocuğun yaşı ile ilgili olsun ister bir oftalmologa †ocuk gƒrme testi yapması tamamlayıcı bir unsur şeklinde bakılsın) hala †eşitli sınırlandırmalar mevcuttur. Bazı ‚lkelerde d‚zeltici kontakt lensleri re†eteleştirme ve satışına hŽkim(otoriter) olan d‚zenleyici rejim(d‚zenleme bi†imi) d‚zeltici gƒzl‚kler i†in olan gibi değildir. Bu sebeple, ‚lkelerin †oğunda korrektif kontakt lens satışı d‚zenlenmişken (Bel†ika da belli mağazalarda ) ,Finlandiya, Macaristan, Hollanda, Norve†, Polonya, Portekiz, Slovenya ve İsvi†re de d‚zenlenmemiştir. Buna ilaveten kontakt lensin b‚y‚k miktarda satıldığı tipteki mağazalar (ƒrneğin Eczane ve s‚permarketler)da vardır. İkinci olarak, bazı ‚lkelerde Avusturya, Danimarka, Slovakya, İsve†, ve İngiltere de meslek adamının kontakt lens tespiti yapması ve satmasına m‚saade edilmesi i†in ilave bir kalifikasyon ( eğitim alması) zorunludur. Yeşil kutu: m‚saade edilmiştir Kırmızı kuru M‚saade edilmemiştir Pembe kutu: M‚saade edilmemiştir fakat uygulama yapılmaktadır. Yeşil kutu: M‰saade var Kırmızı kutu: M‰saade yok Pembe: M‰saade olmadığı halde, yapılmaktadır. ‚OCUKLAR İ‚İN ( Uygulama kapsamı) Yeşil kutu: M‰saade var Kırmızı kutu: M‰saade yok Avusturya * Finlandiya**** Norve†*** İsvi†re Bel†ika Almanya** Polonya İngiltere * 6 yaş altında değil **Oftalmolog kontrol‚ altında yapılır ***5 yaş altında değil ****8 yaş altında değil Kıbrıs İrlanda İspanya Danimarka Hollanda İsve†**** Korrektif kontakt lens satışı kanunen d‰zenlenmişmi? TOPLUM VE HALK SAĞLIĞI Yakın yıllar i†inde bir†ok ‚lkede Ulusal Sağlık veya Sosyal sistemleri ile topluma t‚mden veya kısmen sağlanan gƒrme testi ‚creti ve d‚zeltici gere†lerin sağlanması toplantılarından vazge†ilmiştir.(ƒrneğin İngiltere, Almanya) Bazı ‚lkelerde ƒrneğin Fransa bu bedellerin bir kısmı, Tıbbi Sigorta şirketleri tarafından (Bu şirketlerce sigortalanmış şahıslar tarafından ) karşılanmaktadır. Buna rağmen, ulusal sistemlerin b‚y‚k bir †oğunluğu †ocukların gƒrme testleri i†in t‚mden veya kısmen bu masrafları hala ƒdemektedir. Kıbrıs ve Danimarka bu konuda istisnadır. Ulusal sitemlerin †oğunluğu †ocuklar i†in gere† bedeli ƒdenmesine bir katkı yapılması gerektiği yƒn‚ndedir. Aynı durum daha az genişlikte olmak ‚zere yaşlılar i†inde sƒz konusudur. —Sosyal sistem, •ocuklarda gˆz muayene ‰cretlerini ˆd‰yor mu? —Sosyal sistem yaşlılarda gˆz muayenesi ‰creti ˆd‰yor mu? €ĞRENİM VE EĞİTİM 1)Avrupa da mesleğin ƒğrenim ve eğitim modeli karmaşıktır. Bir optometrist ve ya optisyen yahut her ikisini olabilmek i†in en az 4 ana yol mevcuttur. 2)•zetlenirse genel tablonun gƒsterdiği ‚zere bir optisyen olmak i†in bir yol ve bir optometrist olmak 3 yol bulunmaktadır. Bu yollardan birisi, optisyen olmak i†in eğitimden sonra optometri eğitimine devam edilmesidir. 3)Bir optisyen olmak i†in, eğitimin yolu 14 yaşından sonra iki yıllık okul eğitimini m‚teakip 4 yıllık karma ƒğrenim ve pratik †alışma deneyimini ihtiva eder.(Genellikle bir †eşit †ıraklık veya ƒğrencilik şeklindedir) Bu yol, İspanya, İtalya, İsvi†re ve İskandinavya hari• olmak ‚zere b‚t‚n ‚lkelerde takip edilmektedir.Bel†ika da karma ƒğrenim ve pratik †alışma 3 ila 5 yıl arasında değişebilmektedir. —Œekoslovakya Cumhuriyetinde;Sadece pratik †alışma tecr‚besi kazanmaya 4 yıl sarf edilmektedir. Bulgaristan da; ƒğrenci 18 yaşında liseyi bitirmekte ve bir yıl mesleki eğitim almaktadır. 4)Bir optisyenlik kalifikasyonunu m‚teakip bir optometrist olmanın birinci m‚mk‚n olan yolu, normal olarak, bir yıl s‚rekli başlangı† eğitimi ve bundan sonra, bir ‚niversite veya diğer bir y‚ksek ƒğretim kurumunda 3 yıl eğitimi ihtiva etmektedir. Bu kombine ƒğrenim yolu halen Bel†ika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya ve Polonya da mevcut olup; İngiltere dede mevcut olacaktır Œek cumhuriyetinde ƒğrenci liseden sonra doğrudan pratik †alışma tecr‚besini i†eren dersleri havi olan ‚niversiteye gider. 5)Bir optometrist olmak i†in en †ok bilinen eğitim yolu, ƒğrencinin 18 yaşında lise ƒğrenimini tamamlamasından sonra başlayan eğitim şeklidir. •ğrenci, bir ‚niversite veya diğer y‚ksek ƒğrenim veren enstit‚de 3 yıllık ƒğrenimini tamamladıktan sonra 1 yıl pratik †alışma tecr‚besi kazanması ile elde edilir. Bu eğitim yolu Avusturya Almanya İrlanda İtalya, Macaristan, Hollanda Norve† Polonya ispanya, İsve† ve İsvi†re de takip edilmektedir. Portekiz’de pratik †alışma deneyim periyodu 6 ay olup ‚niversitedeki 5 yıllık ƒğrenime entegre edilmektedir. Bel†ika da ƒğrenciler kalifiye olabilmek i†in 16 yaşında 4 yıllık ƒğrenime başlamakta ve bunu m‚teakip karma ƒğrenim ve pratik †alışma tecr‚besinde 3 yıllık bir s‚re harcanmaktadır. 6) Sadece İngiltere de optomerist olmak i†in takip edilen 3 c‚ bir yol, ‚niversite de gƒzetim altında sarf edilen 3 yıllık eğitimin tamamlanmasından sonra bir yıllık pratik †alışma tecr‚besi eğitimi hari† bilinen yolun benzeridir. Bu 4 yılın sonunda, ˆğrenci mesleki kalifikasyon imtihanına tabii tutulmaktadır. MESLEKİ EĞİTİMDE GENEL YOLLAR GENEL EĞİTİM YOLLARININ (İSTİSNALAR) VE NOTLAR 1) Bel†ika da optisyen olmak i†in; 14 yıllık temel okul eğitiminden sonra 2 yıllık eğitime dayalı optikte 3 veya 5 yıllık ful-time eğitim ve part time †ıraklık. Optometrist olmak i†in, 14 yıllık temel okul eğitimi sonrası 2 yıllık eğitime dayalı 4 yıl +3 yıl toplam 7 yıllık optik ve optometri eğitimi ve part-time †ıraklık gerekmektedir. 2) Bulgaristan’da; 14 yıllık temel okul eğitiminden sonra 4 yıl eğitime dayalı lise eğitiminden sonra bir yıl s‚ren mesleki eğitim. Bƒylece dispensing optisyen 19 yaşında kalifiye olmaktadır. 3) Œek Cumhuriyetinde; 14 yıl okul eğitim ve iki yıllık eğitim den sonra 4 yıllık eğitim ile bir optisyen olunmaktadır. Bir optometrist olmak i†in 18 yaşından sonra 3 yıllık ‚niversite eğitimi zorunludur ve daha fazla yıllar mastır seviyesinde eğitim m‚mk‚nd‚r. Pratik †alışma veya †alışma deneyimi normal olarak ‚niversite programına entegre edilmektedir. 4) Portekiz’de: Optometri eğitimi 14 yıllık temel eğitimden sonra 4 yıllık eğitimin peşinden gelen, 6 aylık yerinde pratik ƒğrenim i†eren, 5 yıllık ‚niversite eğitimine bağlıdır. Bu eğitim şekli yakında İngiltere’deki 3 yıllık ‚niversite eğitimini m‚teakip 1 yıllık pratik eğitim modeline reforme edilecektir. M•NAKAŞA NOT:Optometrist yada g€z doktoru tarafından yazılmış g€zlƒk re„etesini ,kullanıcının Pd mesafesi,„er„eve boyutlarına bağlı olarak yatay dikey y€nde desantre ederek camı „er„eveye tespit etme,yƒze g€re ayar ve bakım işlemlerinin tƒmƒnƒ kapsar.
Benzer belgeler
Avrupa Diyetetik Eğitim ve Uygulama Standartları (Benchmark)
beslenme ve egitimleri için beslenme bilimini uygular.
Diyetetik uygulama alanına g‡re diyetisyenler „eşitli ortamlarda „alışabilirler ve „eşitli
„alışma fonksiyonları vardır.
Avrupa diyetisyenle...