ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
Transkript
ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ ÜLKE RAPORU Okan AK ABD GENEL BİLGİLER Yüzölçümü bakımından dünyanın 4. en büyük ülkesi olan ABD aynı zamanda 315 milyonluk nüfusuyla üçüncü en büyük nüfusa sahip ülkedir. Başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Federal devlet yapısı 50 eyalet ve başkent Washington DC’yi içerir. ABD’nin sahip olduğu başlıca doğal kaynaklar; kömür, bakır, kurşun, molibden, fosfat, uranyum, boksit, altın, demir, cıva, nikel, gümüş, tungsten, çinko, petrol ve doğal gazdır. Tablo 1. Genel Bilgiler Nüfus Başkent Yüzölçümü Kişi başına GSYİH GSYİH artış oranı İşsizlik oranı Döviz kuru Telefon kodu Başlıca Metropolitanlar Dil Din Yönetim Şekli Federal Başkan Toplam İthalat Değeri Toplam İhracat Değeri 315 milyon Washington 9 161 923 km2 53,143 $ (2013) %1.9 (2013) %5.8 (Ekim 2014) 1 € = 1,25 $ (Kasım 2014) +1 New York (19,0), Los Angeles (13,0), Chicago (,95), Dallas-Forth Worth (6,5), Houston (6,1), Philadelphia (6), Washington DC (5,7), Miami (5,7), Atlanta (5,4), Boston-Cambridge-Quincy (4,6).(Temmuz 2011) İngilizce % 51,3 Protestan, % 23,9 Roma Katoliği, % 1,7 Mormon, % 1,6 Diğer Hristiyan, % 1,7 Musevi, % 0,7 Budist, % 0,6 Müslüman, % 14,6 diğerleri, % 4 hiçbir dine inanmayan Federal Cumhuriyet Barack H Obama 2,328 Trilyon $ (2013) 1,797 Trilyon $ (2014 Ocak –Eylül) 1,578 Trilyon $ (2013) 1,208 Trilyon $ (2014 Ocak –Eylül) Kaynak: ABD Nüfus Bürosu (US Census), CIA, The World Factbook, USA ABD GENEL EKONOMİK DURUM Dünyanın en büyük ithalatçısı konumunda olan ABD'nin GSYİH'sı 16,8 trilyon dolardır. Arap Baharı, Avrupa borç krizi ve Japonya depremi, 2011 yılında ABD'yi olumsuz etkileyen faktörlerin başında gelmiştir. Özel sektör, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümünü gerçekleştirir. İşsizlik oranı 2010 yılında %9,6, 2011 yılında %8,9, 2012 yılında %8,1 ve 2013 2 yılında %7,4 olarak gerçekleşmiştir. Zengin doğal kaynakları ve nitelikli iş gücü açısından zengin bir ülkedir. Krizden sonra en fazla gelişme gösteren sektörler: perakendecilik, bilişim, sanat ve eğlence sektörüdür. Kriz sonrası olumsuz bir seyir izleyen sektörler ise inşaat, finans ve sigortacılık sektörüdür. Eyaletler arasında gelir dağılımı açısından farklılıklar vardır. En fazla GSYİH'ya sahip olan Kaliforniya iken; daha sonra Teksas, New York, Florida ve İllinois gelmektedir. Ülkenin yıllar itibariyle dış ticareti şu şekildedir; Tablo 2. ABD Dış Ticaret Değerleri ABD Dış Ticaret Değerleri (Milyar Dolar) Yıl İhracat İthalat Hacim Denge 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 818 904 1.037 1.163 1.300 1.057 1.277 1.480 1.545 1.575 1.623 1.525 1.732 1.919 2.017 2.165 1.602 1.967 2.265 2.333 2.328 2.409 2.343 2.636 2.956 3.180 3.465 2.659 3.244 3.745 3.878 3.903 4.032 -707 -828 -882 -854 -865 -545 -690 -785 -788 -753 -786 Kaynak: Trademap, ABD Ekonomik Analiz Bürosu (US BEA) Tablo 3. GSYİH’nın Sektörlere Göre Dağılımı 2009 a 2010 a 2011 a 2012 c 2013 c 2014 c 2015 c 2016 Tarım 1 1,1 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 Sanayi 18,3 18,7 19,2 19,1 18,9 18,7 18,5 18,3 Hizmetler 80,7 80,2 79,6 79,7 79,8 80,1 80,3 80,5 c a Gerçekleşen, b EIU tahmini, c EIU Projeksiyonu EIU- Economist Intelligence Unit, United States of America, Country Forecast, Ağustos 2012 DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ Doğal taş sektörü madencilik sektörünün alt sektörlerinden olan, kullanım alanlarının özellikle inşaat ve dekorasyon sektörlerinde yaygınlaşmasıyla üretimi ve tüketimi hızla artan ve böylece ülke ekonomisine önemli bir katkısı olan sektör dalını ifade eder. Öne çıkan doğal taşlar; mermer, traverten, granit, kireç taşı, oniks, kayağan taşı, kalker, konglomera diyabaz, serpantin, tektonik breş ve bazalttır. Traverten genellikle dış alanlarda; kalker, işlenmesi zor olmasına rağmen iç ve dış mekânlarda; Oniks (su mermeri), iç mekânlarda; granit, genellikle dış kaplama ve yer döşemede; serpantin, dış cephelerde kullanılır. 3 DÜNYA DOĞAL TAŞ TİCARETİ 2013 yılında dünya doğal taş ithalatı 19,5 milyar dolar olup, başlıca ithalatçı ülkeler; % 16,6’lık payıyla ABD, %15,1’lik payıyla Çin, % 5’lik payıyla Japonya, % 3,7’lik payıyla Güney Kore, %3,7’lik payıyla Almanya ve % 3,6’lık payıyla S. Arabistan'dır. Bu ülkeleri Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri izlemektedir. 2012 yılında dünya doğal taş ithalatı 17,8 milyar dolar iken 2013 yılında bir önceki yıla göre % 9,4 yükselmiştir. Dünya doğal taş ihracatı ise; 2013 yılında toplam 20,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Çin %32,1’lik payıyla birinci sırada yer alırken; İtalya %12,2'lik payıyla ikinci sırada, Türkiye %10,8’lik payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri Hindistan, Brezilya, İspanya, Portekiz, Mısır ve Yunanistan izlemektedir. ABD, dünya doğal taş ihracatında 2013 verilerine göre, %0,8’lik payıyla 13. sırada yer almaktadır. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ ABD’de mermer varlıkları olarak; kalker, breş, konglomera, granit, siyenit, serpantin ve diyabaz oluşumları bulunmaktadır. Amerika dünyanın en büyük dış ticaret hacmine sahip olup aynı zamanda en büyük doğal taş alıcısıdır. Doğal taşların inşaat ve dekorasyon sektöründe kullanımının artmasıyla, doğal taşa duyulan talep artmış; bu da üretimin artmasıyla birlikte ABD ithalatının artmasını da sağlamıştır. Doğal taş sektörü de 2008 yılında yaşanan küresel krizden en fazla zarar gören sektörlerden birisi olmasına rağmen ve krizden sonra sektör daha da küçülüp sonuç olarak rekabette artış ve kârda düşüş yaşanmasına rağmen, son dönemlerde doğal taşlara gösterilen ilgi ve talep büyük oranda artmıştır. Çin’den sonra en büyük doğal taş pazarı Amerika'dadır. Detaylı kullanım alanları olarak; mutfak ve banyolar, şömineler, zemin döşemeleri, kaldırım taşı, dış cephe kaplamacılığı, yürüyüş yolları, merdiven basamakları sayılabilir. Bunlara ek olarak; çeşitli mobilyalar ve hediyelik eşyalarda da mermer kullanımına rastlanmaktadır. ABD 680291 GTİP’Lİ işlenmiş mermer, traverten ve su mermerini en çok Türkiye'den ithal eder. 680221 GTİP nolu basitçe kesilmiş veya yontulmuş (yüzeyleri düz ve yassı olan) mermer, traverten ve su mermerini ise en çok İtalya’dan, ikinci olarak Çin daha sonra ise Türkiye'den ithal etmektedir. En fazla işlenmiş granit alımı yaptığı ülkeler ise sırasıyla Brezilya, Çin, Hindistan, İtalya ve Tayvan’dır. Türkiye ise 13. Sırada yer almaktadır. 4 Tablo 4. ABD’nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı – Ülke Bazında Paylar Ülkeler 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Türkiye 35,4% 37,9% 39,0% 37,3% 34,4% 34,2% İtalya 22,7% 20,1% 21,7% 26,0% 29,3% 29,7% Çin 15,8% 17,2% 15,6% 15,1% 16,5% 16,9% Meksika 7,2% 7,9% 7,5% 6,2% 5,3% 4,6% İspanya 5,7% 5,7% 5,9% 4,9% 4,2% 3,7% Kaynak: www.trademap.org Şekil 1. ABD'nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı- Ülke Bazında Grafik Kaynak: www.trademap.org Blok alımlarla, işlenmiş ürün alımları kıyaslandığında blok alımlarının ABD ithalatında kapladığı yer çok azdır. ABD blok alımlarını ise en fazla sırasıyla Çin, Hindistan ve Kanada’dan yapmaktadır. Bunların içinde de en fazla blok mermer, traverten alımını Hindistan’dan yapmaktadır. Daha sonra Çin, Kanada, İtalya ve Portekiz gelmektedir. 2012 yılında işlenmiş ürünlerin tüm doğal taş ithalatındaki payı %98,8 iken; 2013 yılında bu oran %99,1 olmuştur. ABD’nin ithal ettiği işlenmiş ürünlerin içinde en fazla alım yaptığı ürün ise 680293 GTİP nolu işlenmiş granittir. Bu ürünü ise ABD en fazla sırasıyla Brezilya, Çin, Hindistan ve İtalya’dan almaktadır. 5 Tablo 5. ABD’nin Doğal Taş İthalatı – Ürün Gruplarına Göre 2012 ÜRÜN GRUBU ADI MİKTAR (TON) 2013 DEĞER (*1.000 USD) MİKTAR (TON) 2014 DEĞER (*1.000 USD) MİKTAR (TON) DEĞER (*1.000 USD) Granit Blok 86.659 15.820 48.423 11.858 32.737 12.663 Mermer-Traverten Blok 34.703 14.303 31.418 13.343 36.931 17.439 7.221 3.932 6.822 4.180 7.254 4.239 128.583 34.055 86.663 29.381 76.922 34.341 1.356.933 1.224.844 1.567.140 1.451.069 2.034.424 1.476.826 Mermer Traverten İşlenmiş 937.483 808.999 1.031.623 991.397 1.252.267 1.088.945 İşlenmiş Diğer Taşlar 509.575 437.216 589.671 530.202 488.597 539.177 Kayağan Taşı İşlenmiş 144.367 182.831 155.094 200.171 N.A 213.922 92.923 18.367 135.789 24.864 211.440 36.653 3.041.281 2.672.257 3.479.317 3.197.703 3.986.728 3.355.523 3.227.084 4.063.650 3.389.864 Kayağan Taşı Blok Blok Toplamı Granit İşlenmiş Tabii Taşlardan Kaldırım ve Döşeme Taşları İşlenmiş Toplamı GENEL TOPLAM 3.169.864 2.706.312 3.565.980 Kaynak: www.trademap.org Şekil 2. ABD Ürün Grupları Bazında Doğaltaş İthalat Verileri (Değer Bazında) Kaynak: www.trademap.org ABD'nin 2007 yılından sonra dünya doğal taş ithalat değerlerinde büyük bir düşüş yaşanmıştır. ABD doğal taş ithalat değeri 2007-2008 yılları arasında %15,6’lık bir küçülme, 2008-2009 yılları arasında da %36,4’lük bir küçülme yaşamıştır. 2010-2011 yılları arasında ise %2,8’lik bir büyüme gerçekleştirmiştir. Daha sonra ise ithalatı sırasıyla %10 ve %19 büyüyen AD ithalatı 2014 yılında bir önceki yıla göre %5 artış göstermiştir. 6 ABD, 2011 yılında 2,4 milyar dolar, 2012 yılında 2,67 milyar dolar, 2013 yılında 3,19 milyar dolar ve 2014 yılında ise 3,35 milyar dolar işlenmiş doğal taş ithalatı yapmış ve dünya ithalatındaki payı 2013 yılı itibariyle %22,7’dir. ABD ithalatının %64'ünü Brezilya, Çin ve İtalya'dan gerçekleştirmektedir. Diğer öne çıkan ülkeler, Türkiye ve Hindistan'dır. ABD doğal taş ithalatında, 2013 yılında %25,7 pay ile Brezilya birinci sırada yer alırken; Çin %22,5 ile ikinci sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri %15,2 ile İtalya, %12 ile Türkiye ve %10,7 ile Hindistan izlemektedir. ABD doğal taş ihracatı 2011 yılında 159 milyon dolar, 2012 yılında 160,6 milyon dolar, 2013 yılında 160,2 milyon dolar, 2014 yılında ise 185,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. ABD'nin en fazla ihraç ettiği ülkeler Kanada, Çin, İtalya, Meksika ve Bahamalar’dır. 2014 yılı itibariyle Kanada %57,3'lük payıyla ilk sırada yer alırken, Türkiye %0,1’lik payı ve 243 bin dolarlık değeriyle alt sıralarda yer almaktadır. Tablo 6. ABD’nin Doğal Taş İthalatı – Ülkeler Bazında 2011 Sıra Ülke MİKTAR (TON) 2012 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) 2013 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) 2014 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) DEĞER (1.000$) 1 Brezilya 622.056 571.387 694.319 641.937 863.666 835.877 N.A 872.050 2 Çin 648.350 546.892 654.210 607.193 787.552 728.531 N.A 763.264 3 İtalya 193.683 323.079 218.158 374.445 288.485 491.953 N.A 514.373 4 Türkiye 494.064 304.943 600.075 325.497 589.448 367.822 N.A 407.353 5 Hindistan 446.404 288.267 481.327 313.533 493.282 335.995 N.A 361.676 6 Kanada 164.568 93.683 156.812 108.936 149.776 102.547 N.A 105.105 7 İspanya 76.325 70.340 79.774 76.220 84.743 81.280 N.A 85.989 8 Meksika 124.013 72.050 73.931 66.001 85.578 67.537 N.A 68.112 9 Portekiz 17.003 18.971 34.906 19.703 20.446 20.435 N.A 26.802 10 Tayvan 24.547 31.136 22.973 33.173 26.450 32.882 N.A 24.705 11 Yunanistan 6.312 11.123 7.850 15.094 12.902 23.683 N.A 23.249 12 Endonezya 10.816 13.045 12.488 13.463 14.751 16.881 N.A 16.403 13 Fransa 9.537 12.377 13.295 13.539 11.512 13.266 N.A 14.576 14 İsrail 10.470 13.581 10.245 12.566 11.217 11.578 N.A 11.398 15 Peru 20.937 13.242 12.735 13.250 14.378 15.522 N.A 11.097 16 Güney Afrika 7.017 3.085 10.545 5.151 12.398 8.774 N.A 8.561 17 Almanya 4.518 7.001 2.795 4.364 5.349 6.681 N.A 7.444 18 Mısır 12.040 7.212 12.875 7.772 12.618 8.129 N.A 7.207 19 Birleşik Krallık 7.686 4.165 5.406 3.180 5.873 4.476 N.A 6.308 20 Dominik Cumhuriyeti 11.010 5.026 11.622 5.675 10.281 5.266 N.A 6.077 DİĞER 48.455 42.180 53.523 45.620 65.275 47.969 N.A 48.115 2.959.811 2.452.785 3.169.864 2.706.312 3.565.980 3.227.084 TOPLAM Kaynak: www.trademap.org 7 N.A 3.389.864 Tablo 7. ABD’nin Doğal Taş İhracatı – Ülkeler Bazında 2011 Sıra Ülke 1 Kanada 2 MİKTAR (TON) 2012 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) 2013 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) 2014 DEĞER (1.000$) MİKTAR (TON) DEĞER (1.000$) 311.901 88.542 333.343 91.327 347.435 94.708 N.A 78.579 Çin 47.055 19.160 38.591 15.593 49.705 19.796 N.A 14.053 3 İtalya 18.368 9.567 24.375 12.797 20.615 6.867 N.A 9.335 4 Meksika 11.335 5.345 14.393 6.696 14.230 7.298 N.A 6.879 5 Bahamalar 4.262 2.738 2.758 3.794 5.817 3.779 N.A 4.321 6 Birleşik Krallık 1.540 3.229 1.453 4.865 1.662 4.854 N.A 3.710 7 Güney Kore 3.486 2.107 4.599 3.354 4.052 2.867 N.A 2.881 8 Belçika 2.000 985 1.027 492 1.061 488 N.A 1.301 9 British Virgin Adaları 386 490 271 378 783 635 N.A 751 10 Jamaika 830 801 518 547 429 432 N.A 941 11 Brezilya 25.097 3.000 2.719 617 32 145 12 Cayman Adaları 1.020 974 678 779 312 655 N.A 652 13 Avustralya 623 550 2.512 982 527 733 N.A 619 14 Barbados 598 807 622 727 494 646 N.A 631 15 Japonya 1.492 647 4.048 1.353 7.196 2.097 N.A 585 16 Venezüella 1.033 915 1.640 1.272 971 1.050 N.A 471 17 Singapur 1.389 1.073 720 606 132 194 N.A 676 18 Kuveyt 29 68 17 61 21 32 N.A 634 19 Bermuda 408 405 1.505 1.037 867 495 N.A 485 20 Kosta Rika 343 331 197 304 215 202 N.A 522 28.609 17.892 21.761 13.080 16.040 12.231 N.A 56.947 461.804 159.626 457.747 160.661 472.596 160.204 N.A 185.897 DİĞER TOPLAM 924 Kaynak: www.trademap.org TÜRKİYE - ABD DOĞAL TAŞ TİCARETİ ABD'nin Türkiye'den 2001 yılında 97,8 milyon dolar değerinde gerçekleştirdiği doğal taş ithalatı 2002 yılında değerde % 50 oranında bir artış kazanarak 147 milyon dolar olmuştur. Aynı şekilde miktarda da %67,5 oranında bir artış gerçekleşmiş ve 158 bin tondan 265 bin tona doğru bir artış gerçekleşmiştir. 2003 yılında ABD'nin Türkiye'den doğal taş ithalatı yine büyük bir artış göstermiş ve değerde % 45 oranında bir büyümeyle 213 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat miktarı da 361 bin ton olarak gerçekleşmiş ve 2002-2003 yılları arasındaki miktar büyüme oranı % 36 olmuştur. 8 2004 yılında ise; ABD, Türkiye'den 306 milyon dolar değerinde doğal taş ithalatı gerçekleştirmiş, 2003 ve 2004 yılları arasındaki değer artışı; % 43,5 olarak gerçekleşirken; doğal taş ithalat miktarı da 524 bin ton olarak gerçekleşmiş ve miktar büyüme oranı da bu yıllar arasında % 45,2 olmuştur. 2004-2005 yılları arasında ise ABD'nin Türkiye'den doğal taş ithalatı %44'lük bir büyümeyle 441 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat miktarı da aynı şekilde 728 bin ton olmuş ve %38,8’lik bir büyüme görülmüştür. 2005-2006 yılları arasında gerçekleşen miktar büyüme oranı ise geçen seneye göre azalmış ve %10,5’luk bir büyümeyle 804 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Doğal taş ithalat değeri ise, %14,8’lik bir büyüme oranıyla 506 milyon olarak gerçekleşmiştir. 2006-2007 yılları arasında büyüme oranında belirgin bir düşüş olmuş ve %1,6 oranında bir büyümeyle ABD doğal taş ithalat değeri, 515 milyon dolar olmuştur. 2007 yılında ABD doğal taş ithalat miktarı %-3 oranında bir düşüşle 778 bin ton olmuştur. 2008 yılında, 406 milyon dolarlık ABD doğal taş ithalat değeri, 2007 yılına göre, değerde %21,1 oranında bir düşüş yaşamıştır. Doğal taş ithalat miktarı ise yine %-8 oranında bir düşüş yaşamış ve 716 bin ton olmuştur. 2009 yılında ise yaşanan kriz sebebiyle doğal taş ithalat değer ve miktarında belirgin bir düşüş gözlenir. 439 bin ton olarak gerçekleşen doğal taş ithalat miktarı % -38,7 oranında bir düşüş yaşamıştır. Aynı şekilde ithalat değeri de %-46 oranında bir düşüşle 258 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılında ise, bir önceki seneye göre ABD doğal taş ithalat değerinde bir artış olmuş ve %8'lik büyümeyle 279 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Miktar bazında ise; %10,7'lik büyümeyle 486 bin ton doğal taş ithal edilmiştir. 2011 yılında ise ABD doğal taş ithalat değeri %9,2'lik büyümeyle 304 milyon dolar olarak gerçekleşmiş, miktar bazında ise %1,6'lık büyümeyle 494 bin ton doğal taş ithal edilmiştir. 2013 yılında ise ABD’nin Türkiye’den gerçekleştirdiği doğaltaş ithalatı son 5 yılın en yüksek düzeyine ulaşarak 367,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Değer bazında bir önceki yıla göre %13 oranında büyüme yaşanmıştır. 2014 yılında ise 407 milyon dolar olmuş ve yaklaşık %11’lik büyüme yaşanmıştır. 9 Şekil 3. ABD'nin Türkiye'den Doğal Taş İthalatı- Yıllar Bazında Değer Verileri (bin dolar) Şekil 4. ABD'nin Türkiye'den Doğal Taş İthalatı- Yıllar Bazında Miktar Verileri (bin ton) İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN İTHALATI Dünya işlenmiş mermer ve traverten ithalat paylarına baktığımızda ABD'nin 2013 yılı itibariyle % 25,2’lik pay ve 991 milyon dolarlık değerle ilk sırada yer aldığını görürüz. ABD'yi takip eden diğer ülkeler ise Birleşik Arap Emirlikleri, Libya, Hong Kong ve Hindistan'dır. ABD'nin 2008 yılından sonra işlenmiş mermer ve traverten ithalat miktarında belirgin bir düşüş olduğu, dünya ithalat değerleri içindeki payının 2008 yılında %31,7’den 2013 yılında %25,2’ye düştüğü görülmektedir. İthalat değeri ise 1,1 milyar dolardan 2010 yılında 684 10 milyon dolara düşmüş, 2014 yılında ise son 6 yılın en yüksek seviyesine çıkarak 1,08 milyar dolar olmuştur. ABD'nin en fazla alım yaptığı ülkeler sırasıyla 2014 yılı itibariyle; 372 milyon dolar ve % 34,2'lik payla Türkiye'dir. Daha sonra %29,7’lik payla İtalya, %16,9’luk payla Çin, %4,6’lık payla Meksika ve %4,2’lik payla İspanya’dır. Şekil 5. ABD'nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı- Yıllar Bazında Ülke Payları Tablo 8. ABD’nin İşlenmiş Mermer ve Traverten İthalatı 2011 ÜLKE Miktar (ton) Değer (1000$) 2012 Miktar (ton) 2013 Değer (1000$) Türkiye 469.006 286.988 540.445 301.648 İtalya 80.035 159.888 116.290 210.323 Çin 109.928 115.071 110.759 122.094 Meksika 67.776 55.031 56.661 50.104 İspanya 40.903 43.437 36.582 39.900 Yunanistan 5.649 10.500 7.145 14.277 Brezilya 2.741 3.453 3.653 5.023 Hindistan 6.501 8.218 9.048 10.851 Peru 18.182 11.814 11.727 12.529 11 Miktar (ton) 2014 Değer (1000$) 547.768 341.027 153.626 290.578 141.697 163.243 67.498 52.996 37.458 41.343 11.021 21.644 7.185 9.928 8.237 9.551 13.454 14.913 Miktar (ton) Değer (1000$) 722.330 185.893 143.342 71.305 38.909 10.975 12.217 19.199 9.180 372.409 323.796 184.117 50.121 40.225 21.865 18.417 17.467 10.594 Endonezya 5.565 5.841 6.944 5.955 5.580 5.727 5.374 5.335 Mısır 7.087 3.736 7.891 4.656 8.817 5.210 8.463 5.251 Kanada 6.104 2.587 6.530 2.362 857 2.072 824 5.071 Portekiz 1.878 3.213 2.801 4.039 5.502 4.253 2.809 4.402 İsrail 4.351 5.442 5.260 5.863 4.512 5.282 3.530 4.280 Tayvan 1.861 3.313 1.921 3.550 2.523 4.863 2.079 4.276 Fransa 1.383 1.437 621 1.852 707 2.254 1.778 3.006 Pakistan 5.201 3.976 2.558 3.944 2.242 3.658 1.724 2.652 Hong Kong 966 1.281 681 1.073 1.061 1.602 1.438 2.200 Vietnam 746 672 1.214 954 1.997 2.438 2.015 2.200 Almanya 1.198 1.985 340 423 2.270 1.873 1.113 1.624 Diğer 8.294 7.815 8.412 7.579 7.611 6.942 6.770 9.637 Toplam 845.355 735.698 937.483 808.999 1.031.623 991.397 1.251.267 1.088.945 Kaynak: www.trademap.org Doğal taş ithalatına şehirler bazında baktığımızda 2013 yılı için Los Angeles şehrinin 81,5 milyon dolarla birinci, Miami’nin 79 milyon dolarla ikinci, Houston Galveston’un 54 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldığı görülür. Bu 3 şehir toplam ABD doğaltaş ithalatının yaklaşık %58’ini gerçekleştirmektedir. Ürün grupları bazında ithalat incelendiğinde ilk sırada %92,68’lik payla işlenmiş mermer ve traverten yer almaktadır. Diğer işlenmiş taşlar %6,89 payla ikinci, blok mermer ve traverten %0,24’lik payla üçüncü, işlenmiş granit ise %0,19’luk payla dördüncü sırada yer almaktadır. Tablo 9. ABD’nin Bölgeler Bazında Türkiye’den Doğaltaş İthalatı Los Angeles, CA Miami, FL 72.516.168 57.789.065 75.183.651 66.247.783 81.525.750 78.997.963 2014 OCAK EYLÜL 70.999.821 68.315.403 Houston-Galveston, TX New York, NY Savannah, GA Detroit, MI Tampa, FL Buffalo, NY San Francisco, CA Norfolk, VA Dallas-Fort Worth, TX San Juan, PR Baltimore, MD Chicago, IL New Orleans, LA 37.625.025 41.263.863 23.493.459 18.984.347 11.549.100 10.858.532 6.880.651 3.989.016 4.324.546 3.239.461 2.594.822 1.606.568 1.134.453 42.146.014 41.770.270 22.385.887 19.103.320 15.967.963 10.301.485 7.290.865 3.849.831 5.175.728 3.612.966 2.744.272 1.997.886 1.349.936 54.049.865 45.193.734 26.564.626 22.833.832 13.379.574 11.228.066 7.099.553 6.894.454 5.914.150 3.729.878 2.004.425 1.846.537 1.133.005 40.678.761 34.391.654 19.245.810 18.277.952 16.137.207 8.753.297 5.471.495 6.282.797 5.066.260 2.183.163 1.410.245 1.018.491 1.021.004 2011 2012 12 2013 Great Falls, MT Seattle, WA Honolulu, HI Boston, MA Minneapolis, MN Cleveland, OH Columbia-Snake, OR Charleston, SC Ogdensburg, NY Philadelphia, PA St. Louis, MO St. Albans, VT Mobile, AL Laredo, TX Washington, DC Nogales, AZ Virgin Islands Pembina, ND TOPLAM 621.244 1.601.251 750.411 782.021 782.049 600.791 773.305 308.142 391.593 45.943 323.610 28.850 0 0 79.477 0 17.557 606.140 1.283.118 862.230 586.777 506.303 379.241 759.842 198.340 347.425 178.329 336.352 76.423 33.484 0 0 0 0 995.946 751.262 618.762 429.677 414.028 396.793 393.522 376.517 357.243 215.289 199.160 43.254 31.634 31.444 21.660 4.624 0 462.192 488.784 667.445 323.529 314.831 552.321 454.575 168.432 185.610 32.513 239.486 15.626 26.780 35.975 4.859 304.955.320 325.281.861 367.676.227 303.226.318 Kaynak: www.usitc.gov ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Sektöre yalnız ürün değil aynı zamanda hizmet sağlandığı da unutulmamalıdır. Bu genellikle önemsenmeyen bir noktadır ancak müşterilere sunulan ürün kadar hizmetin de kalitesinin çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Amerika'daki doğal taş sektöründe, firmalar seçimlerini ilk başta sunulan hizmet kalitesine; daha sonra sağlanan ürün kalitesine bakarak yaparlar. Hizmet kalitesi, ürün kalitesinden önde gelmektedir. Müşteriyi dikkatlice dinlemek, düzenli ziyaretlerle ilgi göstermek, verilen sözleri tutmak, anlaşma evresinde müşteriye karşı tutum ve profesyonellik, hizmetteki önemli kısımlardan sadece bazılarıdır. Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise kriz dönemlerinde var olan müşterilerle çalışmanın, pazarda yeni müşteriler bulmaktan çok daha kârlı olduğudur. Bu şekilde; var olan müşteriler, sektördeki diğer potansiyel müşterileri tavsiye edebilirler. Pazarda yeni firmalar bulmak yerine var olan müşteriler üzerinde yoğunlaşmak; özellikle ekonomik kriz dönemlerinde doğal taş şirketlerinin krizi en az kayıpla atlatmalarını ve rakiplerine karşı kriz sonrası avantaj kazanmalarını sağlar. Bir doğal taş şirketi, pazarda ancak müteahhitler, mimarlar, inşaat şirketleri vb müşterilerden oluşan gruba ürün sağlayabildiği müddetçe ayakta kalır ve büyür. Şirketler en kârlı ve verimli 13 çalıştıkları müşterileri ellerinde tutmalıdırlar. Bu da müşteri ilişkileri yöntemiyle sağlanabilir. Müşteri ilişkileri yöntemi; ilk olarak var olan müşterilerin analizi yapılarak başlar. Örneğin; müşterinin ortalama sipariş değeri ne kadardır? Hangi sıklıkla müşteri ediniliyor? Ya da müşteri hangi sıklıkla hizmetten yararlanıyor tarzındaki sorularla yöntemin uygulanmasına başlanabilir. Bu şekilde, bir doğal taş şirketi müşterilerini iki ya da üç gruba ayırarak, hangilerinin öncelikli hale gelmesi gerektiğini ve diğerlerinden daha avantajlı olduğunu bulabilir. Diğer bir önemli nokta, müşterilerin mali risk analizine sürekli dikkat etmektir. ABD; bireylerin ve şirketlerin finans ve saygınlık kayıtlarını tutan veritabanı şirketleri açısından zengindir. Bir doğal taş sektörü firması pazara girmeden önce; Amerika'daki herhangi bir müşteri ya da şirketin finansal risk durumlarını rahatlıkla öğrenebilir. Amerika pazarına girerken en risksiz ve en verimli yol; ürünü öncelikle iyi yapılanmış toptancılara ya da ithalatçılara pazarlamak olarak görülebilir. Geçmiş yıllarda bazı Türk mermer firmaları partnerlik kurarak ya da direkt olarak büyük mağazalar/toptan satış yerleri açarak pazara girmeye çalışmışlardır. Bu durum hem rekabeti arttırmış hem de Türk ürünlerinin fiyatını düşürmüştür. Ürünün pazarda tek olmasını sağlamak ve taklit algısının oluşumunu engellemek için ya pazara hızlı bir giriş yapılmalı ya da ürünün üretimini yapan fabrikayla anlaşarak belli bir bölge veya devlet için tüm satış hakları elde edilmelidir. Amerika'da doğal taş sektöründe yer alan firmalar özellikle ihracatçının çalıştığı diğer firmalara, ürün kalitesine, ürün kalitesinin devamlılığına, müşteri hizmetine dikkat eder. Üreticinin söz verdiği kalitede, ürün sağlaması çok önemlidir. Ürün kalitesinin diğer bir yansıtıcısı, üretim aşamasında ürünü kontrol etmektir. Bunun sağlanması Amerika'daki firmaları kazanmada bir artı olabilir. Türkiye, Amerikalılar tarafından egzotik ve gizemli bir ülke olarak görülmektedir. Bu doğrultuda bir marka oluşumu sağlanması Türk firmalarının; rakiplerinin arasından kolayca sıyrılmasını ve öne çıkmasını sağlayabilir. Sadece belirli bir bölgede yoğunlaşmak ve pazar payı kapmak için fiyatı düşürmek yanlış bir politika olarak görülebilir. Stratejik planlamayla doğru fiyat politikaları uygulanması kâr düzeyini arttıracaktır. İhracatçı firmalar tarafından ürünlerin katalog ve dijital resimlerinin yer aldığı bir web sitesi hazırlanması ve sitenin İngilizceye çevrilmesi hem tanınırlılığı arttırıp pazarlama için fırsatlar yaratacak hem de enerji ve para tasarrufu sağlayacaktır. 14 Amerika'nın güneyi ve kuzeyi kıyaslandığında; evlerin büyüklüğü bakımından bir fark göze çarpar. Kuzey'de örneğin New York ve civarında daha küçük boyutlarda ürünler tercih edilirken, güneye indikçe havanın ısındığını, evlerin büyüdüğünü ve buna bağlı olarak tercih edilen ürünlerin de boyutunun arttığını görürüz. Renk bakımından ise; genellikle tercih mat renklerden yana olup, grinin, beyazın ön plana çıktığı görülür. Mermer ve granit alımlarında genellikle beyaz gibi açık renkler tercih edilir. Bu bilgiler doğrultusunda; farklı eyaletlere göre farklı hedefler oluşturulabilir. Bir diğer önemli bilgi ise; perakende satış yapacakların Amerika'da yerleşmiş olan posta kodu analizi yapmalarının avantaj sağlayacağıdır. Amerika pazarına girmek isteyen firmaların fuarları takip edip, dağıtımcılarla işbirliği yapması kesinlikle önerilir. ABD doğal taş pazarında işlenmiş ürünlerde İtalya'nın hâkimiyeti göze çarpar. Marka oluşumunun İtalya'dan örnek alınarak gerçekleştirilmesi ve pazarda hâkimiyet kazanmak için fiyat düşürmekten ziyade; marka oluşturularak yapılması avantajlı bir adım olacaktır. Yine de Amerikalılar için markadan ziyade öncelikli olarak kalite ve fiyat daha önemlidir. Mimarlık firmalarıyla direkt bağlantı kurarak tasarımları bu doğrultuda gerçekleştirmek; bu doğrultuda ilgili kurum ve kuruluşlardan destek alınması, ticari ortaklıklar gerçekleştirip fuarlara katılmak pazarda yer edinmek açısından son derece önemlidir.1 DOĞAL TAŞ PAZARINDA DAĞITIM KANALLARI Doğal taş sektöründe alıcılar; ithalatçılar, toptancılar, distribütörler, perakendeciler, müteahhitler ve mimarlar olarak gruplandırılabilir. Büyük toptancı firmalar ürünü ithal ettikten sonra, dağıtıcı firmalar aracılığıyla satarlar. İthalatçılar genelde iç piyasa için alım yapıp, doğal taşın son kullanıcısı da olabilmektedirler. Distribütörlerin, müşteri bulma, ürün sergileme, nakliye ve depo gibi alanlarda sorumlulukları vardır. Distribütörler vasıtasıyla doğal taş depolanıp; perakendecilere, üreticilere veya taşeron, müteahhit, duvar ustaları gibi son kullanıcılara satış yapılır. Stok kontrolünün sağlanması ve tercih edilen renkte, gereken miktarda ürün bulundurulması distribütörlerin başlıca dikkat ettiği noktalardan biridir. Fiyat, doğal taşın kalitesiyle birlikte doğru orantılı olarak artmaktadır. Büyük firmaların genellikle ham blokları kendilerinin ithal ettiği görülürken; daha küçük firmaların ise ithalatçılardan, distribütörlerden ve toptancılardan aldıkları görülmektedir. Perakendecilerin büyük galerilerde 1 Hasan Kürşad Devecioğlu, Strategic Natural Stone Marketing 15 doğal taş sergiledikleri ve müşterilerin isteklerine hitap etmeye çalıştıkları görülmektedir. Günümüzde internet de ihracatçılardan doğrudan alım yapılmasını kolaylaştırmıştır. ABD GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİ (GTS, GSP) Gelişmiş ülkelerin; gelişmekte olan ülkelerin sanayileşmelerini ve ihracat gelirlerini arttırmak ve ekonomik olarak büyümelerine ivme kazandırmak amacıyla ihraç mallarına imtiyaz uyguladıkları sistem genelleştirilmiş tercihler sistemi olarak adlandırılır. ABD de Türkiye'ye Japonya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve Rusya Federasyonu'nun da verdiği gibi referans veren bir ülkedir. GTS uygulaması; hem ithalatçı hem de ihracatçı firma için avantaj oluşturur. 1976 yılından beri ABD belirli ürünler çerçevesinde gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelere GTS uygulamaktadır. ABD'li ithalatçı malları daha ucuza alırken, ihracatçı ise rakipleri karşısında üstünlük kazanır. Yararlanmak için; Ürünün, GTS kapsamı ürünler listesinde bulunması gerekir. Söz konusu ülke o madde özelinde GTS uygulamasına tabi olmalıdır. ABD'ye doğrudan sevkiyatı yapılmalıdır. Ürün katma değer şartına uygun olmalıdır. Ürün başka bir ülkeden gidecekse, kapalı bir konteynır içinde gönderilmelidir. GTS uygulamasından yararlanmayı talep etmek ithalatçının sorumluluğudur. İthalatçı ürünün teslim evrakının (CBP Form 7501) üstündeki tanımlayıcı Harmonize Sistem, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon numarasının önüne “A” işareti koymak sureti ile gümrükten muaf uygulama talep etmelidir. GTS'ye konu olmayan ürünler: tekstil anlaşmalarına konu olan tekstil ürünleri, saatler, ithalata hassas elektronik ürünler, ithalata hassas çelik ürünleri, ayakkabı, el çantaları, bavullar, iş eldivenleri, deri giyim, ithalata hassas mamul ve yarı mamul cam ürünleri, tarife oranı kotasına konu olan tarım ürünleri, ayrıca ABD Başkanı'nın ithalata hassas olduğuna karar verebileceği diğer ürünler, GTS uygulamasına tabii değildir. Türkiye için GTS kapsamı dışında olan ürünler şunlardır: 68022110, Traverten 68029120, Basitçe kesilmiş ve yontulmuş Traverten Brezilya ve Hindistan ise 680293 GTİP nolu üründe GTS kapsamı dışındadır. 16 GTS Yıllık Gözden Geçirme sürecinin sonuçları kapsamında 2840.19.00 GTİP’li “disodyum teraborat”’ın CNL İstisnasından yararlanabilmesi için yapılan başvuru ile birlikte. 7113.19.50 GTİP’de yer alan altından mamul mücevherci eşyası 6802.21.10 - 68 02.91.20 - 2515.12.20 GTİP’lerinde yer alan travertenler ve 7408.19.00- 7413.00.90 GTİP’lerinde yer alan bakır teller için yeni ürün ekleme başvuruları reddedilmiştir.2 Tablo 10. ABD Gümrük Vergi Oranları GTİP Vergi Oranı GTİP Vergi Oranı 68022110 4,2 2514 Vergisiz 68022150 1,9 2515 Vergisiz 68029105 2,5 2516 Vergisiz 68029115 4,9 68029120 4,2 68029125 3,7 68029130 4,7 680293 3,7 68030010 3,3 680210 4,8 68022300 3,7 68029130 4,7 680293 - Brezilya ve Hindistan için bu ürün GTS kapsamı dışında 68022110 - Türkiye için bu ürün GTS kapsamı dışındadır. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) mevzuat gereği ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu tarafından kabul edilen ve ABD Başkanı tarafından imzalanan bir kanunla uzatılmaktadır ancak 2013 yılında söz konusu uzatma kararı alınamamış, 31 Temmuz 2013 tarihi itibariyle program sona ermiştir ve bahse konu programın yenilenmesi için gerekli çalışmalar ilgili ülke tarafından yoğun olarak sürdürülmektedir. Bu kapsamda, konuya ilişkin olarak Vaşington Ticaret Müşavirliği ve ABD Ticaret Temsilciliği'nden (USTR) temin edilen bilgilere göre; 1 Ağustos 2013 tarihinden itibaren Türkiye ve Sistem'den yararlanan diğer ülke menşeli ürünlerin, GTS sisteminden yararlanamayacağı, söz konusu kanun yürürlüğe girene kadar ABD'li ithalatçıların söz konusu ürünler için MFN vergisi ödeyecekleri bildirilmiştir. Ayrıca Rusya Federasyonu'nun 7 Mayıs 2014 tarihi itibariyle ABD'nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemimden (GTS) çıkartıldığı bildirilmiştir. 2 Ekonomi Bakanlığı 17 ABD İNŞAAT SEKTÖRÜ İnşaat, mimari ve renovasyon projeleri doğal taşların kullanıldığı başlıca alandır. Bu yüzden bu sektörlerdeki gelişmeler doğrudan doğal taş sektörünü de etkilemektedir. Mermer dünyanın her yerinde olduğu gibi ABD'de de lüksün göstergesidir. Mermer döşenerek ev fiyatları arttırılabilmektedir. Bu yüzden inşaat sektöründeki gelişmeler doğrudan doğal taş sektörünü de etkilemektedir. Eyaletler bazında inşaat sektörünün hızlı bir şekilde geliştiği eyalet olarak Washington DC göze çarpar. ABD’de 2007 yılı ağustos ayında ortaya çıkan mortgage krizi büyüyerek küresel bir ekonomik krize de yol açmış ve bütün sektörleri etkilemiştir. Krizin çıkmasının ana kaynağı olarak konut ve emlak piyasası gösterilmektedir. Sorunun kaynağında, düşük faiz oranlarından tüketicilerin yararlanarak konut satın alma eğilimini arttırmaları yatmaktadır. Daha sonra kredi yapısı değişmiş ve alınan krediler geri ödenememiştir. Krizden sonra inşaat sektöründe de bir durgunluk görülmüş ve Temmuz 2005 yılında 1.389.000 olan konut satışları yüzde 70’lik bir düşüşle Ekim 2008 yılında 419.000 olmuştur. Mevcut konut satışı, Eylül 2005’te 7.250.000 iken yüzde 31’lik bir düşüş göstererek Ekim 2008’de 4.980.000 olmuştur. 2010 yılında ise inşaat sektöründe bir canlanma olmuştur. Yaşanan kriz sonrası ABD bu sektörle ilgili yurtdışındaki faaliyetlerini Irak, Rusya, Afganistan gibi ülkelerde arttırmıştır. ABD’deki toplam inşaat harcamalarına bakarak sektörün yıllar bazında durumu rahatlıkla görülebilir. 3 Tablo 11. Yıllara Göre ABD Toplam İnşaat Harcaması (milyon dolar) 2006 2007 2008 1.167.222 1.152.351 1.068.436 2009 2010 2011 904.929 806.040 788.343 Kaynak: www.census.gov 3 Ercan Sancak, Küresel Ekonomik Kriz ve Türkiye Sektörüne Etkileri 18 2012 2013 861.245 910.764 Şekil 6. ABD TOPLAM İNŞAAT HARCAMASI- YILLARA GÖRE VERİ GRAFİĞİ DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDEKİ ÖNEMLİ FUARLAR The International Builders’ Show / TechHOMExpo (Las vegas) o 20 - 22 Ocak 2015 COVERINGS-International Tile, Stone and Flooring Exposition (Orlando) o 14 - 17 Nisan 2015 Surtex – Trade Exposition for Surface Design, New York o 17 - 19 Mayıs 2015 Tablo 12. Önemli Mimarlık ve Tasarım Şirketleri Önemli Mimarlık ve Tasarım Şirketleri William Rawn Associates Skidmore, Owings & Merrill HOK Perkins + Will Gwathmey siegel & Associates Architects BWS Architects DLR Group HDR Architecture BLT Architects Klingstubbins CO Architects 19 Web Sitesi http://www.rawnarch.com/ https://www.som.com/ http://www.hok.com/ http://www.perkinswill.com/ http://www.gwathmey-siegel.com/ http://www.bwsarchs.com/ http://www.dlrgroup.com/ http://www.hdrinc.com/ http://www.blta.com/ http://www.klingstubbins.com/ http://coarchitects.com/ Gensler RBB Architects SB Architects Good Fulton & Farrell BNIM Architects NBBJ Heery International Studios Architecture Einhorn Yaffee Prescott Architecture & Engineering Cooper Robertson & Partners Zimmer Gunsul Frasca Architects Anshen + Allen Frank Harmon Architect Lord, Aeck & Sargent A.C. Martin Partners Payette Marnell Corrao Associates Fentress Architects http://www.gensler.com/ http://www.rbbinc.com/ http://www.sb-architects.com/#/home http://www.gff.com/ http://www.bnim.com/ http://www.nbbj.com/ http://www.heery.com/ http://www.studios.com/ http://eypaedesign.com/ http://www.cooperrobertson.com/ http://www.zgf.com/ http://www.anshen.com/ http://www.frankharmon.com/ http://www.lordaecksargent.com/ http://www.acmartin.com/ http://www.payette.com/ http://www.marnellcompanies.com/ http://www.fentressarchitects.com/ Tablo 13. Önemli Mimar Birlikleri Önemli Mimar Birlikleri American Institute of Architects(AIA) Society of Landscape Architects (ASLA) National Association of Home Builders (NAHB) National Institute of Building Sciences (NIBS) American Society of Interior Designers (ASID) Construction Specifications Institute (CSI) Society of American Registered Architects The National Organization of Minority Architects Web Sitesi www.aia.org www.asla.org www.nahb.org www.nibs.org www.asid.org www.csinet.org http://www.sara-national.org/ http://www.noma.net/ Tablo 14. Doğal Taş Sektöründeki Önemli Birlikler Doğal Taş Sektöründeki Önemli Birlikler Marble Institute of America Barre Granite Association Elberton Granite Association Indiana Limestone Institute of America International Surface Fabricators Association Monument Builders Of North America National Building Granite Quarries Association The Stone Foundation The Natural Stone Council 20 Web Sitesi http://www.marble-institute.com/ http://www.barregranite.org/ http://www.egaonline.com/ http://www.iliai.com/ http://isfanow.org/ http://www.monumentbuilders.org/ http://www.nbgqa.com/ http://www.stonefoundation.org/ http://genuinestone.com/ National Stone, Sand and Gravel Association http://www.nssga.org/ Allied Stone Industries www.alliedstone.com Building Stone Institute http://www.buildingstoneinstitute.org/ 21
Benzer belgeler
ABD DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
2008 yılında, 406 milyon dolarlık ABD doğal taş ithalat değeri, 2007 yılına göre, değerde %21,1 oranında bir düşüş yaşamıştır. Doğal taş ithalat miktarı ise yine %-8 oranında bir düşüş
yaşamış ve 7...