öğretmen ve öğrenci

Transkript

öğretmen ve öğrenci

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ
Eğitim Paketi
Çengelhan
Rahmi M. Koç Müzesi
Sutepe Mh. Depo Sk. No:1
Altındağ - ANKARA
Tel: 0312 309 68 00
Fax: 0312 309 12 10
http//www.rmk-museum.or.tr
[email protected]
İÇİNDEKİLER
1
Genel Bilgiler (Beyaz Sayfalar)
- Önsöz
- Giriş
- Ziyaretle İlgili Notlar
- Öğretmen Notu
- Sınıfta Yapılabilecek Çalışmalarla İlgili Öneriler
- Hangi Obje Hangi Ünite İle Bağlantılı
- Etkinlik Planları
- Eğitim Paketi ile İlgili Görüş ve Öneri Formu
2
Öğretmen Çalışma Kağıtları (Sarı Sayfalar)
- Karayolu Ulaşımı
a) Saman Arabası
b) Velosiped ve Penny - Farthing Bisikleti
c) Ford T Otomobili
- Denizcilik
d) Kano
- İletişim
e) Semafor
- Bilimsel Aletler
f) Güneş Saati
g) Teleskop
3
Öğrenci Etkinlik Kitapçığı (Yeşil Sayfalar)
• Önsöz
Çağdaş bir müzenin en önemli görevinin
eğitim olduğunun bilincinde olan Rahmi
M. Koç Müzesi; 2002-2003 Eğitim
ve Öğretim Yılında, VKV Koç Özel
İlköğretim Okulu ile birlikte elele, gönül
gönüle vererek “Birlikten kuvvet doğar”
ilkesini doğrularcasına Türkiye’de bir
ilke imza attı: Müzede Eğitim.
Bu proje kapsamında bir “Eğitim Paketi”
hazırlandı ve İstanbul’daki ilköğretim
okullarının hizmetine sunuldu.
2004-2005 Eğitim ve Öğretim Yılında da
yine VKV Koç Özel İlköğretim Okulu
Anasınıfı Bölümü ve Deniz Temiz
Derneği/Turmepa’nın da katkılarıyla
anasınıfları için bir Eğitim Paketi
oluşturuldu. Ardından da Ankara’da
açılan müzemiz için elinizdeki bu paket
hazırlandı.
Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi
Eğitim Paketi giriş bölümü ile
başlamaktadır. Girişten hemen sonra
müze ziyareti ile ilgili genel notlar
ve müzenin yerini bulmanızı
kolaylaştıracak bir harita ile açıklayıcı
bilgiler sunulmaktadır. Ardından
öğretmenlerimizi eğitim paketinden
yararlanma konusunda bilgilendirecek
öğretmen notu gelmektedir. Sonra
müzemizde incelenen müze objelerinin
hangi ünitelerle bağlantılı olduğunu
belirten bir tabloya yer verilmiştir.
Paketin önemli bir bölümü ise sizlerin
değerli görüş ve önerilerinize ayırdığımız
değerlendirme formudur. Formun
ardından eğitim paketimizin büyük bir
bölümünü oluşturan çalışma kağıtları
gelmektedir.
Çalışma kağıtları müzemiz koleksiyonuna
göre; Karayolu Ulaşımı,
Denizcilik, İletişim ve Bilimsel Aletler
olmak üzere dört grupta toplanmıştır. Her
grupta; önce konuyla ilgili genel bilgi,
sonra bu konuyla ilgili müze objelerini
tanıtan çalışma kâğıtları bulunmaktadır.
Genel bilgi içeren çalışma kağıtlarının
(Örnek: Karayolu) ön yüzünde konunun
(Karayolu Ulaşımı) gelişimi, arkasında
ise konuyla ilgili bir resim (Örnek:
Güney Anadolu’da Tarsus’taki Roma
Dönemi yolu) verilmektedir.
Müze objelerinin anlatıldığı çalışma
kağıtlarının ön yüzünde ise onlarla ilgili
genel bilgi ve önerilen soru ile etkinlikler,
arkasında da bu veya bununla ilgili
objelerin (genelde tarihi) görüntüleri yer
almaktadır.
Ayrıca her obje ile ilgili öğrenci etkinlikleri,
paketin sonunda yer alan “Öğrenci
Etkinlik Kitapçığı”nda toplanmıştır.
Bu paket Eğitim Danışmanımız
Emine Bayam tarafından hazırlanmıştır.
Sorularınız için:
[email protected]
Müze nedir?
Müze; kültürel değer taşıyan objelerin ya da eserlerin bütününü
(koleksiyon) korumak, incelemek, değerlendirmek ve özellikle
halkın beğenisinin yükselmesi ve
eğitimi için sergilemek amacıyla
toplum yararına sürekli yönetilen
kurumdur. Diğer bir deyişle, müzelerin iki önemli konusu vardır:
Koleksiyonları ve eğitim.
Müzeler neden önemlidir?
Müzeler, tarihte önemli yeri olan
veya günlük hayatta her zaman
kullanılan ve bahsedilen objelerin
gerçeklerini görme imkânını bizlere
sunduğu için önemlidir.
Çağdaş bir müze, sadece bir grup
objenin sergilendiği yer olmanın
ötesinde, ziyaretçilerinin de
yardımıyla, devamlı değişen ve
gelişen dinamik bir yapı sergiler.
“Eğitim” çağdaş bir müzenin en
önemli görevidir ve müzeler örgün
eğitim kurumları olan okullara
alternatif oluşturan yaygın eğitim
kurumlarıdır.
ve Eğitim
Sayın Rahmi M. Koç tarafından
kurulan Rahmi M. Koç Müzesi,
Türkiye’de sanayi, ulaşım ve
iletişim tarihine adanmış ilk ve tek
müzedir.
Günümüzde ulaşım ve iletişim
araçları, nasıl çalıştıkları konusunda hiçbir ipucu vermeyen “kara
kutular” gibidir. Ancak bu araçların
ataları çok daha basit ve şeffaf bir
şekilde tasarlandıklarından bunlar incelenerek ulaşım ve iletişim
araçlarının gelişimlerini anlamak
mümkün olmaktadır. Dolayısıyla,
Rahmi M. Koç Müzesi’nin zengin
koleksiyonu bu konuda ideal bir
kaynak teşkil etmektedir.
Bu zengin koleksiyondan yararlanarak 2002-2003 Eğitim ve
Öğretim Yılında Türkiye’de ilk kez
uygulamaya konulan sistemli bir
“Müze Eğitim Programı”na VKV
Koç Özel Okulları ile birlikte imza
atmış durumdadır. Bu program
sayesinde öğrenciler müzeyi büyük
gruplar halinde, alelacele, hiçbir şey
anlamadan gezmek yerine, müze
koleksiyonunun hangi müfredat
konularına hitap ettiğinin bilincinde
olarak gezecekler ve en verimli
şekilde nasıl yararlanabileceklerini
anlamış olacaklardır.
Programın iki aşamada
gerçekleşmesi düşünülmüştür:
1. Sınıfta yapılacak tartışmalar ve
etkinlikler,
2. Müzede yapılacak etkinlikler.
2004-2005 Eğitim ve Öğretim
yılında da anasınıfları için
hazırlanan “Eğitim Paketi”nden
sonra Ankara’da açılan Çengelhan
Rahmi M. Koç Müzesi için bir
“Eğitim Paketi” hazırlandı. Bu
programın yürütülebilmesi için siz
eğitimcilerin yardım ve desteğine
ihtiyacımız olacaktır.
GİRİŞ
• Giriş
Müze ziyareti öncesinde
Rezervasyon:
Müzeye gelmeden önce
lütfen (0312) 309 68 00
numaralı telefonlardan danışma
ile görüşerek rezervasyon
yaptırınız. Müzemizi ziyaret için
yılın her ayında rezervasyon
yaptırabilirsiniz.
Özel bir müze olduğumuz
için, Kültür Bakanlığı’nın yaz
aylarında turist sezonu nedeni ile
yaptığı uygulamalardan
etkilenmiyoruz.
Değişiklikler
Eğer ziyaretiniz ertelenir veya
iptal olursa lütfen mümkün olan
en kısa zamanda danışmaya
haber veriniz.
Öğrenci ve öğretmen sayısı
Her on öğrenci için bir öğretmen
getirmenizi öneriyoruz. Bu
öğretmenlerimizden giriş ücreti
alınmayacaktır.
Müze kuralları
• Öğrencilerinizi ziyaret boyunca
yalnız bırakmamanızı önemle
rica ediyoruz.
• Lütfen, öğrencilerinize
objelerin ellenmemesi gerektiğini, bariyerleri geçmeleri
veya bariyerlerin üzerinden
uzanarak objelere dokunmalarının, koşmak ve
bağırmanın yasak olduğunu
anlatınız.
Müzeye giriş
• Müzeye grup halinde ve müze
kurallarının bilincinde olarak
giriş yaparsanız müze ziyaretleriniz daha verimli geçecektir.
• Lütfen bilet gişesine
geldiğinizde grubunuzdaki
öğrenci ve yetişkin sayısını
belirlemiş, bilet ücretini
hazırlamış olarak geliniz.
Ziyaretten sonra
• Lütfen eğitim paketinin içinde
yer alan ‘Görüş ve Öneri
Formunu’ doldurarak girişe
bırakınız. Posta yoluyla da
yollayabilirsiniz. Sizin görüş
ve önerileriniz bizim için
büyük önem taşımaktadır.
ZİYARETLE İLGİLİ NOTLER
• Ziyaretle İlgili Notlar
• Ziyaretle İlgili Notlar
MÜZEYE GELİŞ
Ulus Meydanı’ndan Ankara Kalesi yönüne devam ediniz.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin önünden geçip ilk sağdan kale kapısına
çıkan yokuşu takip ediniz. Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi’ni, Saat kulesi ve
kale kapısının tam karşısında göreceksiniz.
Değerli öğretmen arkadaşlarımız,
Müze ziyaretiyle ilgili
önerilerimizi aşağıda sizlere
sunuyoruz.
Bunlardan yararlanarak bir ön
hazırlık yapabilirsiniz.
Müze ziyareti öncesinde:
1. Sınıfta uygulanabilecek
çalışmalara ilişkin
sunduğumuz önerileri gözden
geçiriniz.
2. Müze kurallarını öğrencilerle
birlikte belirleyebilirsiniz.
3. Müzeye gelmeden önce ilgili
tabloyu inceleyerek,
ünitelerinizle bağlantılı
objeleri seçiniz.( En az 1 obje
seçmenizi öneriyoruz)
4. Öğrencilerinizden seçtiğiniz
objelerle ilgili araştırma yapmalarını isteyiniz.
5. ‘Öğrenci Etkinlik
Kitapçığı’ndan seçtiğiniz obje
veya objelerle ilgili etkinlikleri, imkan varsa fotokopiyle
çoğaltarak, her öğrenci için
bir kitapçık hazırlayabilir
ya da müzeye gelmeden önce
öğrencilerinizin defterine
yazdırabilirsiniz.
6. Öğrencilerinizin bu defterleri
ya da fotokopileri müze
ziyareti sırasında sizin denetiminizde kullanmaları, müze
ziyaretinizin daha etkili ve
bilgilendirici geçmesi
açısından önemlidir.
7. Eğer “Etkinlik Plânları”ndaki
etkinlikleri müzede
gerçekleştirmeyi düşünüyor-
sanız, müzede zaman kaybetmemek için öğretmen çalışma
kâğıtlarındaki genel bilgileri
öğrencilerinizle sınıfta
paylaşabilirsiniz.
8. Seçtiğiniz objelerle ilgili bilgiler, soru ve etkinliklerden
sınıf seviyenize uygun
olanları işaretleyebilir, sınıf
seviyenizin üstünde olan bilgi,
soru ve etkinlikleri vermeyebilirsiniz.
9. Eğitim paketi ve eğitim programı ile ilgili her türlü
sorunuz için Sayın Mine
Türkyılmaz’ı,
0 312 309 68 00 numaralı
telefondan arayabilirsiniz.
Ayrıca, kendisine
[email protected]
adresinden de ulaşabilirsiniz.
10.İstanbul’daki müzemizde
görevli olan Eğitim
Danışmanımız Sayın
Emine Bayam’a da
[email protected]
adresinden ulaşabilirsiniz.
Müze Ziyareti Sırasında:
• Müze ziyareti için 2 saatlik
bir zaman dilimi ayırabilir,
seçtiğiniz her objeyi en az 20
dakika inceleyip, geri kalan
zamanda da müzenin diğer
kısımlarını gezebilirsiniz.
•Müze objelerini incelerken
hazırladığımız “Etkinlik
Plânları”ndan yararlanabilirsiniz. (Bu plandaki etkinlikleri yapmayı düşünüyorsanız
ÖĞRETMEN NOTU
• Öğretmen Notu
• Öğretmen Notu
plânlarda belirtilen süreye göre
hareket edebilirsiniz.)
• Önce inceleyeceğiniz ilk objenin bulunduğu bölümü gezebilir,
sonra da seçtiğiniz obje üzerine
yoğunlaşabilirsiniz. Diğer
objeleri incelemek için de aynı
şekilde hareket edebilirsiniz.
Etkinliklerinizi tamamladıktan
sonra müzenin tamamını
gezebilirsiniz.
• Müze ziyeretinin daha verimli
geçmesi için 10-12 kişilik
gruplarla çalışma yapabilirsiniz.
(en fazla 15-20 kişi)
• Öğrencileriniz objeleri incelerken bariyerlerin önünde yarım
ay şeklini alarak ayakta durabilir
veya oturabilirler.
• Etkinlikler için objelerin
dışındaki mekanları
kullanabilirsiniz.
• Seçtiğiniz etkinlikleri, Öğretmen
Çalışma Kâğıtları”ndaki sırayı
takip ederek yapmanızı öneririz.
•Öğrenci Etkinlik Kitapçığında
“Evde veya okulda yapılabilir.”
yazmayan etkinlikleri müzede
yaptırabilirsiniz.
Müze Ziyareti Sonrasında:
• Müze ziyareti sonrası eğitim
paketi ile ilgili görüş ve öneri
formunu doldurmanız, bu paketi
geliştirmemiz ve eksiklerini
gidermemiz açısından son
derece önemlidir.
• Ayrıca öğrencilerinizin müze
ile ilgili duygu ve düşünceleri
de bizim için çok önem-
lidir. Onların duygularını
da bize iletebilirseniz çok
mutlu oluruz.(En azından 1-2
öğrencinin.)
Müze Ziyareti Öncesi
Sınıfta Uygulanabilecek
Çalışmalarla İlgili Önerilerimiz * :
Sorgulama
• Öğrencilerin okula gelmek için
kullandıkları ulaşım araçlarının
çeşitleri tartışılabilir. Alışverişe
gitmek için, başka bir şehirdeki
arkadaşlarını ziyaret etmek için,
spor faaliyetlerine katılmak için,
başka bir ülkeye gitmek için
hangi taşıtları kullanabiliriz?
Anne babanız işe gitmek için
hangi taşıtları kullanıyorlar?
• Toplu taşımanın önemiyle ilgili
beyin fırtınası yapılabilir.
Herkes kendi arabasını
kullanırsa yollarda ve şehirlerde
neler olurdu?(Çevre kirliliği,
trafik sıkışıklığı, trafik
kazalarının artması, iletişim
eksikliği, ülke ekonomisine
zararları, yolların daha çabuk
aşınması, insan gücü kaybı...)
• “Taşıtlar hangi yakıtlarla çalışır?
Çevrenizde kaç yakıt istasyonu
vardır? Yerlerini ve adlarını
öğreniniz. Yakıt istasyonları
nerelerde yapılmalı?”
sorularına cevaplar aranabilir.
Sınıf Sergisi ve Grup Çalışması
• Büyük bir duvar süsü hazırlığı:
Öğrenciler üç gruba ayrılır ve
duvara üç farklı renkte karton
yapıştırılır.
• Öğretmen Notu
Kartonların üzerinde ulaşım
araçları; gelişim sırası, hızları ve
büyüklüklerine göre ya da
ilimizde, bölgemizde,
yurdumuzda ulaşım olmak üzere
üç bölüme ayrılır. Her grup,
gazete veya dergilerden resimler
keserek veya kutulardan üç
boyutlu taşıtlar hazırlayarak kartonların üzerine yapıştırır ve
duvar süslerini oluşturur. Bu
bölümün önünde sunum yapabilirler.
Model Yapımı
• Öğrenciler, kendi çizdikleri
kara, hava, deniz taşıtlarının
modellerini kartondan veya ilaç
kutularından yapabilirler.
• Kendi yaptıkları taşıtların ( kamyon, otomobil, bisiklet,
motosiklet...)plakalarını da
hazırlayabilirler. Plaka nedir?
Üzerindeki harf ve numaralar
neyi ifade eder? Gerekli midir?
Neden hem önde hem de arkada
bulunur?
Drama - Dramatizasyon
• Dedemizden günümüze ulaşım
araçlarının draması yapılabilir.
• Karşıdan karşıya geçiş veya
taşıtlara binme-inme
denemeleri yapılabilir.
• Toplu yerlerde uymamız gereken
kuralların önemi konusunda
drama yapılabilir.
Güvenlik
• Çocuklara, halkın toplu ziyaretine açık alanlarda (müze, sine-
ma, sergi, fuar) ve toplu taşımada
kurallara uymanın güvenlik
açısından neden gerekli olduğu
sorusu yöneltilerek, birlikte uyulması gereken kurallar beyin
fırtınası ile belirlenebilir. Her
öğrenci söylediği kuralın sahibi
olur ve kendi kuralının önemini
istediği şekilde (resmini çizerek,
dramayla, bir öyküyle…)
anlatabilir.
Çengelhan Rahmi M. Koç
Müzesi’ne Nasıl Gidilir?
• Müzeye seyahat planlamasında
öğrenciler de görev alabilir.
Haritada müzenin nerede olduğu
sınıfça incelenebilir. Müze ile
okul arası kaç kilometredir?
Hangi taşıtlarla gidilebileceği,
nerelerden gidilebileceği, yolda
ne gibi önemli yerlerden
geçileceği ve seyahatin ne
kadar süreceği araştırılabilir.
* Bu öneriler “Ulaşım”
konusunda seçilen objelere
göre hazırlanmıştır.
FORD T
1908 MODEL
OTOMOBİL
C
VELOSPED
VE
PENNYFARTHING
BİSİKLETİ
B
SAMAN
ARABASI
A
OBJENİN
ADI
3,5
3,4,5
3,4,5
SINIF
DÜN
BÜGÜN
YARIN - 3
Kazanım
: C.3. 11,
C.3.12,
C.3.16
DÜN
BÜGÜN
YARIN - 3
Kazanım
: C.3. 11,
C.3.12,
C.3.16
DÜN BÜGÜN
YARIN - 3
Kazanım
: C.3. 11,
C.3.12,
C.3.16
HAYAT
BİLGİSİ
GEÇMİŞİMİ
ÖĞRENİYORUM -4
(Bisikletin tarihi gelişimi)
GERÇEKLEŞEN
DÜŞLER – 5
Kazanım : 1, 2, 3
HEPİMİZİN DÜNYASI
–5
Kazanım : 2, 3
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 1, 3, 4, 5, 6
GEÇMİŞİMİ
ÖĞRENİYORUM -4
(Otomobilin tarihi
gelişimi-Yurtta ve
Dünya2da)
GERÇEKLEŞEN
DÜŞLER – 5
Kazanım : 1, 2,
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 1, 3, 4, 5, 6
KUVVET VE HAREKET
–4
Kazanım : 1, 2, 3
KUVVET VE HAREKET
-5
Kazanım : 1.1, 1.2, 1.3
Kazanım : 3.1, 3.2, 3.3,
3.4, 3.5, 3.10
GEÇMİŞİMİ
ÖĞRENİYORUM -4
(Geçmişten Günümüze
Tarım Araçlarımız)
ADIM ADIM
TÜRKİYE – 5
Kazanım : 1, 2, 3, 5, 6
SOSYAL
BİLGİLER
KUVVET VE
HAREKET – 4
Kazanım : 1, 2, 3
KUVVET VE
HAREKET -5
Kazanım : 1.1, 1.2,
1.3
Kazanım : 3.1, 3.2,
3.3, 3.4, 3.5, 3.10
SES VE IŞIK – 5
Kazanım : 9.5
MADDEYİ TANIYALIM
–4
(Kazanım : 1.18)
KUVVET VE HAREKET
–4
Kazanım : 1, 2, 3
KUVVET VE HAREKET
-5
Kazanım : 1.1
Kazanım : 3.1, 3.2, 3.3,
3.4, 3.5, 3.10
FEN BİLGİSİ
-Otomobilin Tarihi
Gelişimi ile ilgili görsel
sunum yapar.
-Henry Ford’un hayat
hikayesini araştırır.
-Ford T ile günümüz otomobilleri karşılaştırır.
- Geleceğin otomobilini
tasarlar, bunu akıcı ve
özgün biçimde ifade eder
Geleceğin bisikletini
özgün biçimde ifade
eder.
-Harman yeriyle ilgili
metin okunur
-Atatürk’ün
Kişilik Özellikleri
(Öğreticilik Yönü,
Önder Oluşu)
-Devrimler (Tarımda
yeni teknolojiler
kullanarak üretimi
artırma) araştırır.
-“Atatürk Orman
Çiftliğinde” metni
incelenebilir.
TÜRKÇE
HANGİ OBJE, HANGİ ÜNİTEYLE BAĞLANTILI?
-Dört İşlem
Problemleri
-Çemberin merkezini,
yarıçapını ve çapını belirtir.
-Çember ile daire arasındaki
ilişkiyi açıklar.
-Çember ve dairelerden
yararlanarak bu bisiklete ait
logo tasarlarlar.
-Çember ile daire arasındaki
ilişkiyi açıklar.
[!] Yarıçap ile çap arasındaki
ilişki belirtilir.
[!] Merkezin çember üzerindeki
her noktaya eşit uzaklıkta olduğu
vurgulanır
4 Çevreden çember yardımıyla
oluşturulmuş logolara (olimpiyat
logosu gibi) örnekler buldurulur.
Pergel ve diğer ölçme araçlarını
kullandırarak kendi sınıf
logolarını oluşturmaları istenir.
Daire ve Dairenin Çevresi
MATEMATİK
RESİM :
Geleceğin otomobilini
tasarlar.
İŞ EĞİTİMİ:
1.Müzeler
2. Halka Açık Yer ve
Tesislerde Uyulması
Gereken Hususlar
(Müzelerde)
İŞ EĞİTİMİ:
-Müzeler
- Geleceğin bisikletini tasarlar.
RESİM:
Tekerleğin gelişimi
(Tekerleklerin
şeklini çizerek )
İŞ EĞİTİMİ-5 :
Ağaç İşleri-Dingilin
gelişimi (Hareketli
ve yerinde sabit
dingil)
RESİM VE İŞ
EĞİTİMİ
TELESKOP
G
BAHÇE
GÜNEŞ
SAATİ
F
SEMAFOR
E
KANO
D
5
4,5
4,5
3,4,5
DÜN BÜGÜN
YARIN - 3
Kazanım : C.3.
11, C.3.12,
C.3.16
DÜN BÜGÜN
YARIN - 3
Kazanım : C.3.
11, C.3.12,
C.3.16
SES VE IŞIK – 4
Kazanım : 5.2
DÜNYA, GÜNEŞ VE
AY – 5
Kazanım : 1 ve 3
SES VE IŞIK-5
Kazanım : 3 ve 4
KUVVET VE HAREKET
-5
Kazanım :1.1
Kazanım : 3.1, 3.2, 3.3,
3.4, 3.5, 3.7, 3.8, 3.10
MADDENİN DEĞİŞİMİ
VE TANINMASI – 5
Kazanım : 7.1, 7.2, 7.3, 7.4
-“Galilei’den Günümüze
Teleskop” konulu bir
metin incelenebilir.
-Geleceğin teleskobunu
özgün biçimde ifade
eder.
-Güneş’in Yararları
-Güneş Işığından
Yararlanılarak Yapılan
Araçlar
-Günümüzde Güneş Saati
kullanılıyor mu?
-Geçmişten Günümüze
Zaman Ölçme Araçlarıyla
ilgili görsel sunu
yapılabilir.
YAŞADIĞIMIZ YER – 4
Kazanım : 1 (Gölge Oyunu)
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 2, 3, 4, 5
GEÇMİŞİMİ ÖĞRENİYORUM
-4
(Günümüze kadar kullanılan
zaman ölçme araçları
araştırılır, zaman şeridi üzerine
yerleştirilir.)
GERÇEKLEŞEN DÜŞLER – 5
Kazanım : 1, 2, 3
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 1, 3, 4, 5
-Kurtuluş Savaşı’nda
Haberleşmenin
Önemi konuşulur.
-Geleceğin iletişim
aracını tasarlar,
bunu akıcı ve özgün
biçimde ifade eder.
-İlk Deniz Taşıtlarından
Günümüze (Araştırma ve
Görsel Sunu)
- Geleceğin deniz taşıtını
özgün biçimde ifade eder.
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 2, 3, 4, 5 HEPİMİZİN
DÜNYASI – 5
Kazanım : 2, 3
GEÇMİŞİMİ ÖĞRENİYORUM -4
(İletişim Araçlarının Tarihi Gelişimi
araştırılır ve fotoğrafları zaman
şeridi üzerine yerleştirilir.)
GEÇMİŞİMİ ÖĞRENİYORUM
-4
(Deniz taşıtlarının tarihi gelişimi)
UZAKTAKİ ARKADAŞLARIM
–4
-Dünya Turu
İYİ Kİ VAR – 4
Kazanım : 1, 3, 4, 5
Dünya ve
Ay’ın şekilleri
incelenir.
-Ölçülerde
Yenilik
-Zamanı Ölçme
İŞ EĞİTİMİ:
İnce kenarlı mercekler kullanılarak
Galilei teleskobu
yapılabilir.
İŞ EĞİTİMİ:
-Güneş saati
yapılabilir.
-Güneş’in Isı
Enerjisinden
Yararlanılanma
Yolları
RESİM VE İŞ
EĞİTİMİ :
-Geleceğin iletişim
aracını tasarlar.
RESİM:
İlk deniz taşıtlarının
resmi
İŞ EĞİTİMİ:
1. Su kuvveti
2. Ağaç ürünlerini
şekillendirmeAğaçtan sandal
oyma
Eğitim Paketi ile İlgili Görüş ve Öneri Formu
Okul adı: .........................................................................................................................................
Okul adresi: .....................................................................................................................................
Öğrencilerin sınıfı: ...........................................................................................................................
Ziyaret tarihi ve saatleri: .................................................................................................................
Lütfen aşağıda verilenleri yandaki düzeylere göre değerlendiriniz.
Değerlendirme
Çok iyi
İyi
Orta
Gelişmesi
gerekiyor
Paketin giriş sayfalarının müze ziyareti
öncesi ile ilgili bilgilerinin yeterliliği
Eğitim paketinin genel düzeni
Çalışma kağıtlarındaki bilgilerin sınıf
düzeyine uygunluğu
Çalışma kağıtlarındaki bilgilerin ilgili
müfredata uygunluğu
Çalışma kağıtlarındaki resimlerin seçimi
Öğrenci etkinlikleri
Sorular
Aşağıdaki soruların yanıtlarını lütfen bırakılan boşluklara yazınız.
Öğrencileriniz paketin en çok hangi bölümünü sevdiler? ...............................................................
...........................................................................................................................................................
Eklemek veya değiştirmek istediğiniz bölümler ve etkinliklerle ilgili fikirlerinizi yazar mısınız?
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Sınıfınızı tekrar getirir misiniz? Neden?
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Çalışma kağıtlarındaki bilgi ve/veya etkinliklerden hangisi sizin için daha faydalı oldu?
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Formu dolduran
öğretmenin adı:
İmzası:
Tarih:
Lütfen formu doldurduktan sonra resepsiyona bırakınız veya Mine Türyılmaz adına Çengelhan Rahmi M. Koç
Müzesi, Sutepe Mh. Depo Sk. No:1 Altındağ - ANKARA adresine postalayınız veya (0312) 309 12 10’a fakslayınız.
• İlk başarılı yollar İ.Ö. 400 - İ.S.
400 yılları arasında ordularının
ilerlemesi için Romalılar
tarafından yapılmıştır. Düzgün
ve çok dayanıklı olan bu yollar;
kuzeyde Büyük Britanya’dan
güneyde Kuzey Afrika’ya ve
batıda İber Yarımadası’nın
kıyılarından doğuda Basra
Körfezi’ne kadar uzanmaktaydı.
Bu yolların en ünlüsü olan
İtalya’daki Appia Yolu çizgilerle
şeritlere ayrılmış, iki yönlü bir
karayoluydu.
• Roma İmparatorluğu’nun
yıkılmasıyla yol yapımı geriledi.
Buna karşın 12. yüzyılda kentler
içindeki taş döşeli sokaklar
giderek arttı.
• 18. yüzyıla gelindiğinde
Avrupa’da yolcu ve yük arabalarıyla düzenli olarak insan ve
eşya taşımacılığı başladı.
Yolların bozuk ve bakımsız
olması yolculukları engelliyordu. Böyle olunca 18. yüzyılın
sonu ile 19. yüzyılın başlarında
asfalt yol yapım metotları
geliştirildi.
• İrlandalı bir mühendis olan John
Loudon McAdam, yolun
ağırlığını yüzeyin değil,
altındaki tabakanın taşıdığını
keşfetti. Kendi adını alan
“Makadam” yol sistemine göre;
eğer temeldeki tabaka yeteri
kadar sıkı ve kanallı (suyu
akıtmak için), yol yüzeyi de su
geçirmemesi için yeteri kadar
yoğun ve suyu üzerinden ata-
bilmesi için dışbükey olarak
yapılırsa dayanıklı anayollar inşa
edilebilirdi.
• 19. yüzyılda ağır eşyaların
karayolu ile taşınmasının
zorlaşması, su kanalları ve demiryollarının gerekliliğini ortaya
koydu. Bu dönemde demiryollarının gelişimiyle karayollarının
yapımı geriledi. Kentlerdeki
sokaklar ve demiryollarıyla
bağlantılı yollara önem verildi.
Fakat 1888’de İngiliz John Boyd
Dunlop’ın yolları kısa sürede
bozan sert lastik tekerlekler yerine, şişirilmiş lastik tekerleği
buluşuyla bisiklet kullanımı
yaygınlaşmaya başladı. Böylece
motorlu araçların yolu açıldı. 20.
yüzyılda motorlu taşıtların
yaygınlaşması, asfalt yol
yapımında hızlı gelişmelere
neden oldu ve otomobiller
özgürlüğün ve hareketliliğin sembolü haline geldi.
KARAYOLU ULAŞIMI
• Karayolu Ulaşımı
Güney Anadolu’da Tarsus’taki Roma Dönemi yolu. Araba ulaşımı için dönemin en gelişmiş yol koşullarına sahipti
(Fotoğraf: Şemsi Güner). Türk Otomotiv Sanayii ve Tofaş, Prof. Önder Küçükerman s. 26, 27.
(Anadolu’daki bazı köylerde de hayvan gübresi ile saman karıştırılır,
kurutulur ve kışın sobada yakacak
olarak kullanılır.)
• Hayvanların arabaları çekmesi,
ilkel toplumlarda insanlara ne gibi
yararlar sağlamıştır?
Tarım aletlerinin, ürünlerin ve
eşyaların taşınmasını sağlamış,
yolculuk yapmayı kolaylaştırmıştır.
• Günümüzde saman arabasının yerine hangi taşıtlar kullanılıyor?
Traktörler kullanılır.
• Aşağıdaki cümlelerde yer alan
samanla ilgili sözlerin ne anlama
geldiklerini söyleyiniz.
1. Benzi saman rengindeydi. Belli ki
çok korkmuştu. (Solmuş, sararmış)
2. Kerim Bey’in hiddeti saman
alevi gibiydi. (Birden parlayıp
arkasından hemen yatışan)
3. Saman altından su
yürüttüğünün farkındayım. (Hiç
belli etmeden iş çevirmek, ortalığı
karıştırmak.)
•ETKİNLİK NO 1 : (Bkz. Öğrenci
Etkinlik Kitapçığı)
•ETKİNLİK NO 2 : (Bkz. Öğrenci
Tekerlekleri tek parçadır. Ağaç
gövdesinin dilimler halinde kesilmesi
ile elde edilmiştir ve dingili hareketlidir, tekerleklerle birlikte döner.
A
Müzede Bulunduğu Yer: Bodrum
kat,Tarım Bölümü
Kazanım : İlk tekerlekler ve ilk arabalar hakkında bilgi edinir.
• Buğday, arpa, yulaf, çavdar gibi
çeşitli ekinlerin taneleri ayrıldıktan
sonra kalan sapların harmanda küçük
parçalara ayrılmış haline saman denir.
Çiftlik hayvanlarına yem olarak
verilen saman, çürümesini önlemek
için güneşte kurutulur.
• Samanı tarlalardan ahırlara veya
samanlıklara taşımada kullanılan bu
arabalar öküzler tarafından çekilir.
Dört tekerleği vardır. bu arabanın
tekerlekleri kağnı tekerlekleri gibi
tek parçadır ve tekerlekler dönerken
dingil de onlarla beraber döner. Yani
dingili hareketlidir. Tekerlekleri
parmaklı, dingili haraketsiz
(sabit) saman arabaları daha sonra
yapılmıştır.
• Yük ve insan taşımada kullanılan
saman arabaları, kağnı gibi en ilkel
arabalardan biridir.
ÖNERİLEN SORULAR VE
ETKİNLİKLER
• Bu araba neler taşıyabilir?
• Bu arabayı nasıl hareket ettirebiliriz? (Öküz, at gücü vb.)
• Öküzler arabaya nasıl bağlanır?
Öküzlerin boyunları, “koşum aleti”
dediğimiz boyunduruğa geçirilerek.
• “Boyunduruk” ve “boyunduruk
altında olmak” kelimelerinin
anlamları üzerinde durulabilir.
(Esaret, başkasının baskısı altında
kalmak.)
• Saman nerelerde kullanılır?
1. Hayvan yemi olarak,
2. Kerpiç yapmak için, (Köylüler,
samanı çamurla karıştırıp tuğla
şeklinde kerpiç yaparlar ve kuruyan
kerpiçlerle evlerinin duvarlarını
örerler.)
3. Tezek yapmak için kullanılır.
KARAYOLU ULAŞIMI 1:
SAMAN ARABASI
• Saman Arabası
Anadolu’nun bir köyünden saman arabalarının kullanıldığı
dönemlere ait bir görünüm
(Rahmi M. Koç Müzesi - Tarım Bölümü)
‘Penny’ ve ‘Farthing’ en düşük
değerli para birimlerindendi.
Farthing, değer ve boyut olarak
Penny’nin dörtte biriydi. Bu bisikletlerin de arka tekerleği, ön tekerleğin
dörtte biri kadardı. Adını buradan
alan bu bisikletler; 1870’te, İngiliz
James Starley tarafından icat
edilmiştir. Bu ilginç, ancak pratik ve
güvenli olmayan bisikletler, tarihe
kısa süreli ve başarısız icatlar olarak
geçti.
• Günümüz bisikletlerine oldukça
benzeyen, iki tekerleğin eşit boyda
olduğu, sürücünün de iki tekerleğin
arasında rahat ve güvenli bir
şekilde oturduğu Rover Güvenlik
Bisikleti (Rover Safety Bicycle)
1880’lerde ortaya çıktı. Yine aynı
dönemde havayla şişirilen lastikler
icat edildi ve bisikletlerde rahatsız
edici sarsıntılara son verildi. Bugün
kullandığımız vites sistemi ise
1925’te geliştirildi.
ETKİNLİKLER
ETKİNLİK NO : 3 (Bkz. Öğrenci
• Bu bisikletlerde ön tekerlek niçin
büyük yapılmıştır?
Tekerlek büyüdükçe pedalların her
dönüşünde, çevresi kadar yol alacağı
için daha az pedal çevirerek daha
uzun yol almış oluruz. Dolayısıyla,
ön tekerlek büyüdükçe hız artmış
olur. Gerçekten de yokuş aşağı giden
bisikletler arasında Penny’den daha
hızlısı yoktur!
• ETKİNLİK NO: 4 (Bkz. Öğrenci
Etkinlik Kitapçığı) Bisikletin selesi,
yerçekimi merkezinden çok yüksekte
olduğu için yolda bir taşa çarptığı
veya önüne bir köpek çıktığı zaman
tüm sistem ters döner ve sürücü
ayakları yukarıda, başının
üzerine düşer. Kask takmalıyız...
B
Müzede Bulunduğu Yer: Zemin
kat, Karayolu Ulaşımı Bölümü,
sağdan 2. oda.
Kazanımlar: Günümüz bisikletleriyle geçmişte kullanılan bisikletleri
karşılaştırır. Hareket ve kuvvet
arasında ilişki kurar.
• Oyuncak imal etmeye meraklı olan
Fransız asillerinden Sivrak Kontu;
1790 yılında, bir tahtanın iki ucuna
yine tahtadan iki tekerlek koyarak
meydana getirdiği ve “Celerifere”
adını verdiği oyuncakla ilk bisikleti
keşfettiğinin farkında bile değildi.
Pedalı hatta gidonu bile olmayan bu
aletin üzerine ata biner gibi oturan
kişi ayaklarıyla yerden hız alarak
yürüyordu.
• Aradan 27 yıl geçtikten sonra
Fransız Baron Drais, bu araca bir
sele ve gidon ilave etti. Böylece
daha rahat oturulabilen ve istenilen
yöne doğru çevrilebilen bu araca
“Draisenne”(direzen) adını verdi.
• Pedallar, 19. yüzyılın ikinci
yarısında (1855), Pierre Michaux
adlı bir Fransız ve oğlu Ernest
tarafından ön tekerlek göbeğine
takıldı. Bu dönemde ön tekerleğin
boyutunu büyüterek bisikletin hızını
arttırma fikri doğdu ve velosiped
denilen vitessiz bisikletler icat edildi. Böylece daha az pedal çevirerek
daha fazla yol alınmış oluyordu.
• “Penny-Farthing” tarzı bisikletler de bu fikrin ürünüydü.
1875 yılına kadar bisikletlerde
hızın ön tekerleğin büyüklüğüne
bağlı olduğuna inanıldığından ön
tekerleğin çapı 175 cm ye kadar
genişletilirken arka tekerleğin çapı
da 30 cm’ye kadar küçültüldü.
Ancak bu durum, öndeki tekerleğin
sağa-sola dönerken sürücünün
bacaklarına çarpmasına sebep
olmuştur. 19. yüzyıl İngiltere’sinde
VELOSİPED VE PENNY-FARTHING
•Velosiped ve Penny- Farthing
•Velosiped ve Penny-Farthing
• Bisikletin olumlu yanları nelerdir?
1. Yakıta ihtiyacı yoktur.
2. Egzoz gazlarıyla havayı kirletmez.
3. Kısa yolculuklarda kullanışlı ve
ekonomiktir.
4. Gürültü kirliliği oluşturmaz.
5. Kasları çalıştırarak insanları zinde
yapar.
• Bisikletin olumsuz yanları nelerdir?
1. Trafikte güvenli değildir. Diğer
araçların çarpmasıyla kazalar meydana gelebilir.
2. Uzun yolculuklar yapılamaz.
3. Her türlü hava şartları için uygun
değildir.
4. En fazla iki kişi taşıyabilir.
• Bisiklete binmeden önce
güvenlik açısından nelere
dikkat ediyorsunuz?
Bisikletin lastiklerine, frenlerine,
zincirlerin temiz ve yağlanmış
olmasına, ön ve arkada reflektör
bulunmasına dikkat ederiz ve kask
takarız.
• Bisiklet kullanırken hangi kurallara uyuyorsunuz?
1870’lerde hızını artırmak için ön tekerleği iyice
büyütülmüş yüksek bisikletler icat edildi.
Transportation A Pictorial Archive from NineteenthCentury Sources, s. 29
• Sonunda düşünü gerçekleştirip
1908’de ilk “T” Modeli otomobili ürettiğinde gerçek anlamda bir
devrim yapmıştı. T Modeli, bir at ile
hafif bir taşıta parası yeten herkesin
otomobil satın alabilmesi anlamına
gelmekteydi.
• 1908’de ABD’de 200 000’den az
kişinin otomobili varken 5 yıl sonra
yalnızca T Modelini satın alan
250 000 kişiyi bulmuştu. 1930
yıllarına geldiğinde de 15 milyon T
Modeli satılmıştı.
• Ford’un başarısının sırrı, “seri üretim”deydi. Çok sayıda otomobil
yapmak için büyük insan ekiplerini sistemli biçimde çalıştırarak
otomobilini çok ucuza satmayı
başarıyordu.. Gerçekten de otomobiller ucuzladıkça Ford’un sattığı
otomobil sayısı artmaktaydı.
• Pratik, basit, ucuz, dayanıklı ve tam
anlamıyla güvenilir T Modeli, iki
kuşak boyunca Amerikalıların sevgisini kazanmıştır.
ETKİNLİKLER
• ETKİNLİK 5: (Bkz. Öğr. Etk. Kit.)
Marş koluyla çalışır, ön sağda ayna
yok, üstünde açılıp kapanan tente
var, bagajı yok vb.
• Motorla çalışan otomobilin icadı
yaşantımızı olumlu açıdan nasıl
etkilemiştir?
Bize; istediğimiz zaman
istediğimiz yere gidebilme özgürlüğünü ve rahatlığını vermiştir.
Çiftçiliğin, turizmin, ithalat ve
ihracatın gelişmesini sağlamıştır.
•ETKİNLİK 6 :(Bkz.Öğr.Etk.Kit.)
•ETKİNLİK 7:(Bkz.Öğr.Etk.Kit.)
•ETKİNLİK 8 :(Bkz.Öğr.Etk.Kit.)
(İlk yardım çantası, yangın söndürücü,
stepne, kriko, zincir... )
C
Müzede Bulunduğu Yer: Zemin kat,
Karayolu Ulaşımı Bölümü’nün önünde
Kazanım: Otomobilin tarihi gelişimini
öğrenir.
• Bir Fransız yüzbaşısı olan Nicollas
Josseph Cugnot, 1769’da orduda top
çekmek üzere “ilk buharlı araba” yı
yapmıştır.
• Cugnot’tan sonra 1801’de İngiliz
Richard Trewitchich, 1829’da İngiliz
Sir Goldworthy Gurney, 1805’te
Amerikalı Oliver Evans da buharlı
araçlar yapmışlardır.
• İlk motorla çalışan otomobil 1862
yılında Fransız Etienne Lenoir
tarafından icat edildi. Lenoir’in
başarısı benzinin bir silindir içinde
yanmasıyla çalışan “içten yanmalı”
küçük motoru icat etmesi olmuştur.
• Benzinle çalışan motorları geliştiren
Alman Gottlieb Daimler ve Karl
Benz, 1885’te halka satılan ilk otomobilleri üretmeyi başarmışlardır.
Böylece otomobil çağı başlamış
ve insanlığa “hareket özgürlüğü”
armağan edilmiştir. 1925 yılına
gelindiğinde benzinle çalışan otomobiller kısa zamanda bütün otomobil
piyasasında üstünlüğü ele almışlardır.
• İlk otomobillerin tasarımlarında, at
arabalarından yararlanılmış ve at
arabalarına çok benzediği için de
“atsız araba” adı verilmiştir. Ancak
1900 yıllarına gelindiğinde, arabalar
artık atlı taşıtlardan çok, otomobile benzemeye başlamıştı. Üstü
kapalı ilk otomobil Fransız Panhard
tarafından 1895’te yapılmıştır.
• Başlangıçta otomobilleri sadece
zenginler alabiliyordu. Ancak
Detroitli çiftçi çocuğu olan Henry
Ford’un düşü, daha ilk gençlik
yıllarından başlayarak “Çok sayıda
otomobil yapmak ve fazla para
kazanamayanların bile satın alabilmesini sağlamaktı”.
FORD T
• Ford T
• Denizcilik deyince aklımıza
gemiler, limanlar, yüklemeboşaltma tesisleri vb. gelir.
• Asıl görevi yük ve yolcu
taşımak olan gemiler, dünya
ticareti açısından hayati bir
öneme sahiptir. Çünkü dünya
ülkelerinin petrol ve gaz ihtiyacı, gemi taşımacılığı ile
karşılanmaktadır. Bunun
yapılamaması durumunda ciddi
bir ekonomik kriz yaşanır.
• Uzun mesafe yolculukları için
çoğunlukla havayolu
kullanılmaktaysa da bu, büyük
ve ağır yük taşımacılığı için
gerçekçi bir çözüm değildir.
Çünkü gönderilen mallar havayolu ile taşınmak için yeterince
küçük ve hafif olsa bile,
maliyeti çok yüksektir.
• Geçmişte bir milletin gücü,
donanmasının boyutu ile
ölçülmekteydi. Bundan dolayı
denizcilik tarihinin önemli bir
bölümü deniz kuvvetleri ile
ilgilidir. Asker taşımacılığı
günümüzde büyük ölçüde
havayolu ile yapılmaktaysa da
ağır askeri araçlar hâlâ denizyolu ile taşınmaktadır.
• Savaş gemileri geleneksel
saldırı ve savunma görevlerini
sürdürmekte ve yüzen
havaalanı veya gezici füze üssü
olarak gitgide önem kazanmak
tadır.
• Gemi taşımacılığında ilk büyük
devrim, insan gücünden
yelkene geçişle olmuştur. Nehir
ve göllerde ağaçtan oyulmuş
kanolarla başlayan su yolu
ulaşımı, yelkenlilerin
kullanılmaya başlamasıyla
denizciliğe bir geçiş yapmıştır.
• Bunun yanı sıra; gemilerin
metalden yapılmaya, buharlı
makinelerin ve pervanenin kullanılmaya başlanması da denizcilik tarihinin önemli kilometre
taşlarıdır.
• Bu değişikliklerin olmasında en
önemli rolü oynayan kişi,
büyük mühendis Isambard
Kingdom Brunel’dir.
Brunel,1837’de Atlantik’i
geçmek için düzenli seferler
yapmak üzere tasarlanmış ilk
buharlı gemi olan “Great
Western”i, 1843’te okyanusta
giden ilk demirden ve pervaneli
gemi olan “Great Britain”i ve
1858’de, o zaman için
dünyanın en büyük gemisi olan
“Great Eastern’’i tasarlamıştır.
• Yapılan her yeniliğin ardından
başka bir yeniliğin gelmesiyle
gemilerde kullanılan güç kaynakları; buhar makinesinden
buhar türbinine (fuel-oil ve
nükleer), modern hızlı dizel ve
gaz türbinine (uçaklarda kullanılan) doğru gelişim göstermiştir.
DENİZCİLİK
• Denizcilik
Resimler: Photography from 1835 to today, George Eastman House, Rochester, NY, s. 230, 231.
1899 yılına kadar yeryüzündeki en büyük gemi olarak kabul edilen yandan çarklı “Great Eastern”
gemisinin John Scott Russell Tersanesi’ndeki inşasından bir görünüm (1855).
Great Eastern’in
tasarımcısı
Isambard
Kingdom Brunel
(1855).
•
•
•
•
•
•
•
•
lenmeye başlandı. Ardından yine
kanolarla ilk haritacılar, ilk jeologlar
ve ilk yerleşimciler geldi.
Amerika kıtasını keşfeden
(M.S.1492) Kristof Kolomb da
buradaki yerlilerin, kütükten oydukları kayıklara “canoa” adını verdiklerinden söz etmişti.
İlk kanolar genellikle hafif bir
iskelet üzerine kuruluydu. Ancak
kayın ağacının kabuğundan ya da
üzerine hayvan derisi gerilmiş balina kemiğinden kanolar da yapıldığı
biliniyor. Amerika kıtasının zenginlikleri için gelen Avrupalılar boyları
30 metreyi bulan katamaran tipi
kanolar da yaptılar.
Bugünkü gelişmiş kanoları ataları ile
kıyaslamak mümkün değil elbette.
Yoksa dünyayı kano ile dolaşan iki
Alman gencin İstanbul Boğazı’na
kadar gelmeleri nasıl mümkün olabilirdi ki?
ETKİNLİKLER
Bildiğiniz su taşıtlarının adlarını
söyleyiniz? Hangi güçlerle hareket
ederler?
Gördüğünüz bu obje hangi
amaçlarla kullanılabilir?
Küreğin bir ucu neden daha
geniş yapılmıştır? Suyu geriye
doğru iten uç geniş uçtur. Suyu
geriye doğru daha rahat itmek
için bir ucu geniş yapılır. (Su
geriye doğru itilirken kano da ileri
doğru hareket eder.)
ETKİNLİK NO 9 :(Bkz. Öğr.
Et.Kit.)
Kanoların ön ve arka kısımlarının
“V” biçiminde yapılması sizce doğru
mudur? Bir tekne hareket edebilmek
için, bütün taşıtlar gibi sürtünme
kuvvetini yenmek zorundadır.
D
Müzede Bulunduğu Yer: 1.Kat,
Denizcilik Bölümü’nün önünde
Kazanım: Kanoyu tanır, sandalların
nasıl yüzdüğünü deneyerek öğrenir.
• Tekneler Taş Devri’nden beri kul lanılmaktadır.İlk tekneler; kütükler,
3-5 kütüğün bir araya getirilmesiyle
oluşturulan sallar ve kanolardır.
• İlk çağlarda ağaç kütüklerinin oyulmasıyla yapılan, tek kürekle çekilen
kanolar, daha sonra Kızılderililerin
özel tasarımlarıyla geliştirilerek
kayın ağacının kabuklarından
yapılmıştır. Bu tekneler, insanoğluna
doğada önemli kolaylıklar
sağlamıştır. Coşkulu akarsularda yol
almak için tasarlanan kanolar;
insan-yük taşımak ve balık avlamak
için kullanılmıştır.
• Amerika ve Avustralya yerlileri
tarafından bulunan ve en ilkel
taşıtlardan biri olan kanonun kökleri
en az 7000 yıl öncesine dayanıyor.
Avrupalılar bugünkü Kanada’ya 16.
yüzyıl’da, ilk kez geldiklerinde
kanoculuk, bir su taşıtı olarak en
parlak günlerini yaşıyordu.
Yerlilerin Amerika’ya gelen ilk
“kaşif”leri, huş ağacından (gürgengillerden kerestelik ağaç) kanoları
ile kıtanın içlerine kadar götürdükleri
biliniyor.
• Batılılar kanoyla ilk kez bugünkü
Kuzey Amerika ile Güney Kanada
arasındaki bölgede yaşayan bir yerli
boyu sayesinde tanıştılar.
• Kanoları geliştiren Avrupalılar, kıta
içinde tonlarca yük taşıma imkânı
buldular. Ancak Avrupalıların
kanoyu keşfetmesi, hem yerliler
hem de doğa için hiç de hayırlı
olmadı. Amerika’nın kuzeyine her
yıl fok, kunduz, kurt, tilki, çakal,
susamuru vb gibi hayvanların
kürkleri için “kürk seferleri” düzen-
DENİZCİLİK 1: KANO
• Kano
• Kano
Ön kısmı “V” biçiminde yapılan bir
sandal gövdesi, sürtünmeyi azaltır
ve sandalın daha verimli hareket
etmesini sağlar.
• ETKİNLİK NO 10 : (Sınıfta veya
evde yapılabilir) Sıvı içine
bırakılan bir cisim, taşırdığı sıvının
ağırlığı kadar bir kuvvetle aşağıdan
yukarıya doğru itilir. Bu kuvvete
suyun kaldırma kuvveti denir.
Cismin ağırlığı, suyun kaldırma
kuvvetinden fazla olduğu için batar
• ETKİNLİK NO 11 :(Sınıfta ya da
evde yapılabilir.) Hamurdan yapılan
topun ağırlığı, suyun kaldırma
kuvvetinden fazla olduğu için batar.
Hamura biçim vererek taşırdığı su
miktarı artırılır ve suyun kaldırma
kuvveti, kayığın ağırlığına eşit veya
daha fazla duruma getirilir. Böylece
kayık yüzer.
Kano Yapımından bir görüntü
‘Men, Ships and the Sea’ Kitabı Say. 18
Duygu, düşünce ya da bilgilerin akla gelebilecek her tür
yolla (söz, el kol hareketleri,
yazı, görüntü vb.) başkalarına
aktarılması olarak tanımlanan
iletişim, yani komünikasyon,
Latincede “bir şeyler
paylaşmak” anlamına gelen
“communis” kelimesinden
türetilmiştir.
• Telekomünikasyon, yani
mesafeler arası iletişim ise
sadece iki bilgisayar arasında
veri yollayarak değil; radyo,
televizyon ve bilgisayar gibi
araçlarla dil, duygu-düşünce,
inanç ve değerlerimizi
paylaşarak yaptığımız bir bilgi
alışverişidir.
• Modern dünyanın getirilerinden
hiçbiri, yaşamımızı iletişim
araçları kadar etkilememiştir.
Bundan sadece 130 yıl öncesine kadar, başka bir ülkede
bulunan biriyle haberleşmenin
tek yolu mektuptu ve cevap
almak haftalar sürüyordu.
Şimdi ise cep telefonu
sayesinde istediğimiz yerden,
istediğimiz zaman, dünyanın
herhangi bir yerindeki kişilerle
haberleşebiliyoruz.
• Günümüzden 5200 yıl öncesine
kadar insanlar el kol işaretleriyle, ateş yakarak, dumanla
ya da resim yaparak anlaşıyorlardı. Yazının icadı,
haberleşme alanındaki ilk
yeniliğin başlamasına ve mektupla haberleşmenin
doğmasına neden olmuştur. O
zamanlar mektupları yerlerine,
özel olarak eğitilmiş güvercinler veya ulaklar ulaştırıyordu.
Daha sonra gemi, uçak, tren,
otomobil gibi taşıtların icadı;
mektupların yerlerine
ulaştırılmasında büyük
kolaylıklar sağlamıştır.
• Yine de mektupla
haberleşmenin çok zaman
alması, insanların yeni
arayışlar içine girmesine neden
olmuştur. Derken yerleşim
merkezleri arasına teller çekilmiş, bu teller üzerinden Mors
kodlu sinyallerin gönderilmesiyle telgraf doğmuştur.
Böylece mesajın neredeyse
aynı anda yerine ulaşması ile
iletişim devrimi başlamıştır.
• Mesafeler arası sesli iletişim,
1873’te sesi elektronik
sinyallere çeviren mikrofonu
ve sinyalleri tekrar sese
çeviren kulaklığıyla telefon
icat edilene kadar mümkün
olmamıştır. Sonraki önemli
gelişme, 1896’da patenti
Marconi’ye ait olan ve sinyal
leri “telsiz” olarak ileten radyodur. Yine Mors sinyalleriyle
başlayan bu olayı (kablosuz
telgraf), 1906’da ses iletimi
takip etti (kablosuz telefon).
• Görsel iletişim tek tek resimler
İLETİŞİM
• İletişim
• İletişim
çeken fotoğraf makinesi ile
başladı ve hareketli resimler
üreten kamera ile devam etti.
Daha sonra devreye elektrik
girdi. Bir görüntünün elektriksel
dönüşümü; telefon hatlarından
faksa, sesiyle birlikte radyo dalgaları ile de televizyona
iletilmeye başlandı.
• Bunlardan başka haberleşme
şekilleri de vardır: İşaret
fişekleri, flamalar, gemi-trenotomobil düdükleri, hatta trafik
işaretleri birer haberleşme
yoludur. Sinema, gazete ve
dergi yayınları da insanların
duygu ve düşüncelerini, olayları en doğru şekilde birbirlerine duyurabilen iletişim
araçlarıdır.
Telefon Santralı, Londra, 1904.
A History of Invention, Trevor Williams, s. 237.
inde vb.
• Ucuz bir iletişim sistemi olan
semaforun olumsuz yönleri
sizce nelerdir?
Çok yavaştır, gece karanlığında
veya kötü hava koşullarında
kullanılamaz, gizliliği yoktur;
herkes görür ve okur, sadece iki
kişi arasında yapılır, basılı bir
malzeme olmadığı için hatalar
yapılabilir.
ETKİNLİK NO: 12 (Bkz. Öğr.
Etk. Kit)
1. Sağ eldeki bayrak vücudumuzla 45 derecelik açı yapmalı.
2. Sağ eldeki bayrak vücudumuzla 90 derecelik açı yapmalıdır.
3. 90 derece.
4. A-1, B-2, C-3, D-4, E-5, F-6, G-7.
ETKİNLİK NO:13 BİRAZ DA
OYUN OYNAYALIM:
(12 nolu etkinlikten yararlanılır.)
Öğrenciler iki gruba ayrılır.
Her grubun; önce 8 eş parçaya
bölünmüş dairedeki harflerden
oluşan bir sözcük hazırlamaları,
sonra bu sözcüğü yanyana gelerek semafor alfabesi ile karşı
gruba ifade etmeleri istenir.
Doğru cevabı en kısa sürede
veren grup oyunu kazanır ve
alkışlanır. (A; B; C; D; E; F; G
harflerinden oluşan sözcükler: Ege,
ece, eda, ada, defa, gece, gecede,
cefa, feda, gaga, acaba, bacada, vb.)
ETKİNLİK NO 14 : Etkinlik
kitapçığındaki Semafor
Alfabesini inceleyerek
boşlukları doldurunuz ve ne
yazdığını bulunuz. (Merhaba)
E
İletişim bölümünde
Kazanım: Semafor alfabesinin
nerelerde ve nasıl kullanıldığını
öğrenir.
• Semafor, elde tutulan bir çift
bayrağın değişik şekillerde
sallanması üzerine kurulu çok
eski bir haberleşme sistemidir.
• Bayraklar, kollar açık vaziyette,
farklı pozisyonlarda tutularak
alfabenin harflerini temsil eder.
Örneğin sol eldeki bayrak
A, B, C, D harflerinde aşağıya
doğru uzanır, sağ eldeki bayrak
da vücudumuzla sağa doğru
değişik açılar yapar. Açı 45
derece ise A, 90 derece ise B,
135 derece ise C, 180 derece ise
D harfini ifade eder.(Bkz. arka
sayfa, Semafor Alfabesi)
• Böylece bayraklarla bacaklardan başlayarak sağa doğru bir
tam daire yapılmış olur. Hepsi
bir arada düşünüldüğünde 8
eş parçaya bölünmüş bir saat
kadranına benzer.
• Aynı zamanda A harfi 1, B
harfi 2, C harfi 3, D harfi 4,
E harfi 5, F harfi 6, G harfi
7, H harfi 8, I harfi 9, K harfi
ise sıfır rakamını gösterir.
ETKİNLİKLER
• İletişim aracı olarak bayrak
nerelerde kullanılır?
Denizcilikte, kara ve demir
yollarında trafiği kontrol etmek
için, otomobil yarışlarında, futbol maçlarında, izci etkinlikler-
İLETİŞİM 1:
SEMAFOR
• Semafor
• Semafor
Semafor Alfabesi.
• Bilimsel aletlerin dikkate değer
sayıda üretilmesine 17.
yüzyıldan itibaren başlanmıştır.
• Bilimsel aletler, bilimdeki ilerlemelerin sembolleri ve çeşitli
fikirlerin pirinç, fildişi veya
ahşaptan yapılmış ürünleridir.
• Bizler 21. yüzyılda günlük
hayatımızda son derece
karmaşık aletleri kullanmayı
alışkanlık haline getirmiş
durumdayız. Artık bilim uzaktan hayranlıkla baktığımız bir
kavram olmaktan çıkıp
hayatımızın temel bir parçası
haline gelmiştir.
• Bilimsel aletler, eskiden yapan
kişiler tarafından; matematiksel, optik ve fiziki olmak üzere
üç gruba ayrılmıştır ve bu
gruplar günümüzde de bizlere
bu bilimsel aletleri incelerken
yol göstermektedir.
• İlk bilimsel aletler, temellerinde bir matematik ilkesi
olan, matematiksel aletlerdir.
Örneğin, güneş saati yapmak
bir trigonometri (üçgenin kenar
ve açı hesaplamalarını konu
alan matematik dalı) problemidir ve amacı insanoğlunun
en temel ihtiyaçlarından olan
zamanın takibidir. Ölçü aletleri
ise önceleri tarımla ilgili olarak
mevsimleri ve günleri takip
etmek, sonraları ise kara ve
deniz yolculuklarına yardımcı
olmak için yapılmıştır.
• Aynalar eski çağlarda, gözlükler ise Orta Çağ’da ortaya
çıkmış; ancak optik aletlerin
ortaya çıkması biraz zaman
almıştır. Bunun en önemli
sebeplerinden biri, o zamanlar
camın kalitesinin iyi olmamasıdır. Yine de insanları uzakların ve çok ufak nesnelerin
dünyasına götüren optik aletler,
insanoğlunun hayal gücünde
ciddi bir etki yaratmıştır.
• Bu etkinin de son grup olan
fiziki aletlerin oluşmasına
sebep olduğu söylenebilir.
Bunlar farklı fiziksel etkiler
oluşturmak ve göstermek üzere
tasarlanmıştır. En tanınmışları
hava pompası ve sürtünmeli
elektrik makinesidir. Ayrıca
manyetizm, ısı, yer çekimi ve
sürtünme gibi güçlerin etkilerini göstermek için de birçok
farklı alet tasarlanmıştır.
Arkada yer alan çizimde birçok
farklı bilimsel alet görülüyor.
Yukarıda anlatılan üç ayrı
gruba ait birer aleti bulup,
adlarını söyleyebilir misiniz?
BİLİMSEL ALETLER
• Bilimsel Aletler
Chadburn kardeşlerin 1851’de yaptıkları matematik, fizik ve optikle ilgili bilimsel aletler.
Antique Scientific Instruments, Gerard L’E Turner, s. 126-127.
ile çalışır.
• İlk güneş saatleri yarımdaire biçimindeydi ve bu yarımdaire 12 eşit
parçaya bölünmüştü. Gölge her
çizgiyi atladığında 1 saat geçmiş
oluyordu.
• İngiltere’de 14. yüzyılın
başlarında kullanılan ve bir sütunun üzerine masa tablası gibi oturtulan daire şeklindeki güneş
saatlerinde, günün uzunluğu 24
eşit saate bölünmüştür.Gösterge
mili de bir dik üçgendi. Bu tip
saatlerde iki önemli kural vardı.
1. Gösterge milinin ucu,
kuzey yıldınızı (Polaris’i) gösterecek, yani Dünya’nın eksenine
paralel olacak,
2. Gösterge milinin, kadran
düzlemiyle yaptığı açı bulunduğu yerin enlem derecesine eşit
olacak.
• Müzemizde bulunan “Bahçe
Güneş Saati”de bu esaslara göre
ünlü bir alet yapımcısı olan İngiliz
William Cary tarafından,
Londra’nın enlemine göre (52
derece) yapılan saatin bir
kopyasıdır. (Ankara’nın enlemi 40
derece)
• Tüm saatler Güneş’in hareketine
göre ayarlandığından, doğu ya da
batıya doğru gidildiğinde boylam
farklarından dolayı her şehrin
yerel saati farklıydı. Her şehirde
bir görevli, öğle vakti olduğunu
top atarak veya başka bir yolla
halka haber verirdi.
• Yurdumuzda da namaz ve oruç
saatleri güneş saatine göre
hesaplanır. Kars’ta yaşayan insanlar İstanbul’da yaşayan insanlar-
F
Bilimsel aletler bölümü.
Kazanım: Güneş saatinin çalışma
prensibini öğrenebilme.
• Zaman, Cilâlı Taş Devri’nde
insanların toprağı ekip biçmeye
başlamasıyla birlikte önem
kazanmıştır. Bu dönemde insanlar
doğal olarak Güneş’ten yararlanmışlardır. Günün hangi zaman
diliminde olduklarını bir ağaç ya
da direğin gölge boyunun uzayıp
kısalmasını gözleyerek belirlemeye çalışmışlardır.
• Zamanı doğru belirlemeye yönelik ilk adım İ.Ö. 1000 yıllarında,
Güneş’in gökyüzündeki düzenli
hareketini inceleyerek bir tür
Güneş kadranı olan “gölge saati”ni
geliştiren Eski Mısırlı gökbilimciler tarafından atılmıştır.
• Bundan sonra Eski Mısır’da ve
Mezopotamya’da yaşayan insanlar,
şehirlerin ve kasabaların işlek yerlerine sütunlar dikmişler ve
sütunun gölgesinin düştüğü
yerdeki çiziklere göre zamanı
belirlemişlerdir.
• Hemen hemen bütün uygarlıklarda
güneş saati kullanılmıştır.
Anadolu’da yapılan kazılarda pek
çok güneş saati bulunmuştur.
Ayrıca Selçuklu (M.S. 11-12.
yüzyıl) ve Osmanlı dönemine ait
camilerde namaz saatlerini belirlemek için dış avlu duvarlarına
oyulmuş, düşey konumda güneş
saatlerine rastlanır. (Lengerhane
binasının bahçesinde benzeri var).
• Güneş saatleri, belirli bir yüzeye
bir metalin köşesi veya bir
çubukla gölge düşürme prensibi
BİLİMSEL ALETLER 1:
BAHÇE GÜNEŞ SAATİ
• Bahçe Güneş Saati
• Bahçe Güneş Saati
dan daha önce sabah namazını
kılar, daha önce oruç tutmaya
başlar ve daha önce orucunu açar.
Anadolu’daki pek çok kentte halen
oruç açma saati top atışıyla halka
duyurulur.
ÖNERİLEN ETKİNLİKLER
• Zamanı öğrenmek sizce
neden önemlidir?
• Kadran ne demektir?
Saat, pusula gibi araçlarda,
üzerinde yazı, rakam gibi işaretler
bulunan düzleme kadran denir.
ETKİNLİK: 15 (Bkz. Etkinlik
Kitapçığı) Müzemizden alacağınız
fener, çubuk ve daire şeklindeki
tahta ile bu etkinliği müzede
yapabilirsiniz. (Daha sonra daire
ve üçgen şeklindeki tahtalar ile
fener ve pusuladan yararlanarak
müzedekine benzeyen bir güneş
saati yapılabilir. Ankara’nın enlemi
40 derecedir. Üçgen, 40 derecelik
açısı merkezde olacak, 50 derecelik
açısı da kuzeyi gösterecek şekilde
pusuladan yararlanarak daire
şeklindeki tablaya yerleştirilir.
Dik açının bulunduğu nokta öğle
12.00’ı gösterir. Fener ile gölge
oluşturulur. Dik açının karşısındaki
kenarın gölgesine göre saatin kaç
olduğu belirlenir.)
ETKİNLİK NO: 16 (Bkz. Etkinlik
Kitapçığı)
Güneş sabahleyin doğuda, gölge
batıda; öğleyin güneş güneyde
gölge kuzeyde; akşam güneş batıda,
gölge doğuda
ETKİNLİK NO: 17 (Bkz. Etkinlik
Kitapçığı
Öğleyin: Gölge, en kısa olduğu öğle
vaktinde kuzeyi gösterir. Yüzümüzü
kuzeye dönersek, arkamız güneyi,
sağ kolumuz doğuyu, sol kolumuz
da batıyı gösterir.
1718’den kalma, bahçe için yapılmış bir güneş saati. Üzerindeki milin
gölgesi saatin 4 olduğunu gösteriyor.
Temel Britannica, Cilt: 7 S. 271.
olarak oluşturan büyük bir
ince kenarlı mercek bulunur.
• Günümüzde kullanılan teleskopların çoğu İngiliz bilim
adamı Isaac Newton’un 17.
yüzyılın ikinci yarısında
geliştirdiği aynalı teleskoplardır. Bu teleskoplarda bulunan büyük çukur bir ayna ışığı
toplar ve odaklar, düz ayna ise
ışığı gözün baktığı merceğe
veya bir fotoğraf makinesine
yansıtır.
• Bilim adamları, 20. yüzyılın
ortalarından itibaren gözlem
aletlerini uzaya göndermeye
başlamışlardır. Çünkü atmosfer
teleskopların iyi görüntü
almasına engel olmaktadır.
ETKİNLİKLER
• Müzemizden aldığınız Galilei
Teleskop’unun benzerini
öğrencilerinizle inceleyiniz.
• Mercekler ile aynalar
arasındaki farklar nelerdir?
Mercekler saydamdır ve ışığı
kırar, aynalar ise parlak
yüzeylerden oluşmuştur, ışığı
yansıtır.
ETKİNLİK NO: 18 (Bkz.
Öğr. Etk. Kit.)
• Sizce teleskoplarda niçin
çukur (içbükey) ayna ile ince
kenarlı mercek kullanıl mıştır?
ETKİNLİK NO: 19 (Evde
yapılabilir. Bkz. Öğr. Etk.
Kit.)
Etkinlikle İlgili Açıklama:
Ay’dan gelen ışık, tıraş
G
Bilimsel Aletler Bölümü
Kazanım: Merceklerin ve
aynaların bilimsel çalışmalardaki önemini kavrayabilme.
• Teleskop, Eski Yunanca
‘tele(uzak)’ ve ‘skopein(gözle mek)’ kelimelerinden
oluşmuştur.
• Teleskop icat edilmeden önce
insanlar gökyüzünü sadece
çıplak gözle gözlemleyebiliyorlardı.
• Mercekler ilk çağlardan beri
netleştirme ve büyütme için
kullanılıyordu; ancak iki
merceğin bir boru içerisinde
bir araya getirilerek
kullanılması fikri 16. yüzyılın
ikinci yarısına kadar ortaya
atılmamıştı.
• İtalyan bilgini Galileo Galilei
daha önce bu konuda yapılan
çalışmaları ilerleterek mercekli
teleskopu 1592’de yaptı.
Teleskop aynı zamanda 17.
yüzyılda gerçekleşen Bilim
Devrimi’nin de en önemli aletlerinden biridir. Galilei, bu
teleskop sayesinde Güneş’in
Dünya çevresinde döndüğünü
ve Dünya’nın evrenin merkezi
olduğunu savunan yaklaşıma
karşı çıkmıştır. Böylece,
Dünya’nın Güneş çevresinde
döndüğünü savunan Polonyalı
keşiş Copernicus’un da
görüşlerini desteklemiştir.
• Mercekli teleskopun içinde,
ışığı kırarak uzakta bulunan bir
nesnenin görüntüsünü ters
BİLİMSEL ALETLER 2 :
TELESKOP
• Teleskop
• Teleskop
aynasının çukur yüzüne çarpıp
yansıyarak küçük düz aynaya
yönelir. Oradan da yansıyarak
büyüteçten geçer. Böylece
daha büyük olan içbükey ayna,
ışığı toplamış ve düz aynada
bir araya getirmiş olur.
Mercek de bu görüntüyü
büyütür.
ETKİNLİK NO: 20 (Evde
yapılabilir. Bkz. Öğr. Etk.
Kit.)
ETKİNLİK NO: 21 (Bkz.
Öğr. Etk. Kit.)
• Objektif; mercekli teleskopta
ince kenarlı mercek, aynalı teleskopta ise çukur aynadır.
• Gözle bakılan yer olan oküler ise
ikisinde de ince kenarlı mercektir.
• Aynalı teleskoplarda, mercekli
teleskoplardan fazla olarak;
çukur aynadaki görüntüyü
okülere yansıtan düz bir ayna
vardır.
Galilei’den günümüze teleskop çeşitleri. Hayat Ansiklopedisi, Cilt VI, s. 3025.
Öğrenci
............................
Etkinlik
Çengelhan
Sutepe Mh. Depo Sk. No:1
Altındağ - Ankara
Tel: 0 312 309 68 00
Fax: 0312 309 12 10
http//www.rmk-museum.or.tr
[email protected]
............................
Kitapçığı
............................
“
düşünmeden
öğrenmek
yitirilmiş
bir
emektir.
”
- Konfüçyüs
ETKİNLİK: 1
Saman arabasının resmini yapınız.
ETKİNLİK: 2
Saman arabasının tekerleklerini dingili ile beraber çizip tekerlek
ve dingillerinin özelliklerini yazınız.
16
1
ETKİNLİK: 3
Noktaları birleştirerek Penny-Farthing bisikletini oluşturunuz.
Aşağıda verilen bölümleri oklarla gösteriniz.
a) Pedal
b) Gidon c) Sele
d) Jant telleri
e) Kadro
ETKİNLİK: 19 (Evde yapılabilir)
Tıraş aynasını, büyüten tarafı Ay’a bakacak şekilde bir pencere
yanına koyunuz. Düz aynayı tıraş aynasına bakacak şekilde
yerleştirerek Ay’ın yansımasını düz aynada görünüz. Şimdi büyüteçle
Ay’ın düz aynadaki görüntüsüne bakınız. Ay çok yakın görünür.
Bu deneyle hangi alet arasında bir bağ kurabilirsiniz?
ETKİNLİK: 20 (Sınıfta veya evde yapılabilir)
Tuvalet kâğıdının ve havlu kâğıdın boş ruloları içine yerleştirilen iki
ince kenarlı mercekle Galilei’nin yaptığı teleskopu yapmayı deneyebilirsiniz. (21.etkinlikteki çizimlerden yararlanabilirsiniz)
ETKİNLİK: 21 (Evde yapılabilir)
Şekli verilen, Galilei ve Newton teleskoplarını inceleyiniz. Her ikisinin de üç özelliğini karşılaştırmalı olarak alttaki kutulara yazınız.
2
15
ETKİNLİK: 18
Aşağıda şekilleri verilen merceklerin adlarını yazınız ve merceklere
gelen ışınların yönlerini çizerek gösteriniz.
Özelliklerini yazınız.
14
ETKİNLİK: 4
Aşağıdaki resmi inceleyerek bisiklette ön tekerleğin büyük
olmasının sakıncalarını yazınız . Bu sakıncaları önlemek için neler
yapabiliriz ?
3
ETKİNLİK: 5
Ford T ile günümüz otomobillerini görünüş olarak karşılaştırınız.
Size en ilginç gelen üç farklılığı yaznıız.
1.
ETKİNLİK: 17
Güneş’ten ya da güneş saatinden yararlanarak yönümüzü nasıl
buluruz? Yazınız.
Sabahleyin
: .........................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
Öğleyin
: ..........................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
2.
3.
ETKİNLİK: 6
Ford T’nin etiketini inceleyiniz ve aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
1. Hangi yılda üretilmiştir?
.....................................
2. Kaç vitesi var ?
.....................................
3. Hızı en fazla kaç km’dir ?
.....................................
4. Bu araçtan kaç adet üretilmiştir ?
.....................................
4
Akşama doğru : .........................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
13
1. Yaptığınız güneş saati ile müzedeki güneş saatini karşılaştırınız.
Arada farkları yazınız.
ETKİNLİK: 7
Etiket bilgilerinden Ford T’nin maksimum hızını öğreniniz.
Bununla ilgili bir problem kurunuz ve çözünüz.
2. Bu güneş saatinin size yararları neler olabilir?
3. Gölge boyu günün hangi saatinde en kısadır? Neden ?
4. Gölge boyu, hangi saatler arasında en kısadan en uzuna doğru
hareket eder?
ETKİNLİK NO:16
Aşağıda verilen tablodaki boşlukları doldurunuz.
ETKİNLİK: 8
Her otomobilde mutlaka bulundurmamız gereken araç ve gereçler
nelerdir? Yazınız.
1.
2.
3.
4.
5.
12
5
ETKİNLİK: 9
Kano’nun resmini yapınız. Resimdeki günümüz sandalıyla
karşılaştırınız. Günümüz sandalının bölümlerini uygun yerlerine
yazınız.
a) Gövde
b) Pruva (baş)
c) Pupa (kıç)
ETKİNLİK: 15 (İş Eğitimi dersinde yapılabilir)
GEÇMİŞİ GÜNÜMÜZDE YAŞAMA ZEVKİNİ
TATMAK İSTER MİSİNİZ?
Sabah 06.00’da bahçenizin uygun bir yerine bir çubuk dikiniz.
Gölgesinin düştüğü yeri işaretleyiniz. Öğle 12.00 ve akşam 18.00’de
de gölgenin düştüğü yerleri işaretleyiniz. Sabah 06.00 ile 18.00
arasındaki doğru parçasını çap kabul ederek 12.00’yi de içine alacak
şekilde bir yarım daire çizip 12 eş parçaya bölünüz.
ARTIK GÜNEŞ SAATİNİZ HAZIR
6
11
SEMAFOR ALFABESİ
ETKİNLİK: 10
Ağzına kadar su dolu iki kovayı iki ayrı leğen içine koyunuz ve
aşağıda yazılanları yapınız:
1. İlk kovaya tamamen suyla dolu olan 1 litrelik pet şişeyi atınız.
2. Pet şişenin suyunun yarısını boşaltıp diğer kovaya atınız.
3. Taşan su miktarlarını karşılaştırınız. Niye biri diğerinden daha
fazladır? (Taşan suların ağırlıkları neye eşittir? Araştırınız.)
ETKİNLİK: 11 (Sınıfta ya da evde yapılabilir)
Renkli oyun hamurundan, aynı büyüklükte iki top yapıp birini
büyük bir kovanın içindeki suya bırakınız. Diğer hamura ise içi
boş bir kano şekli veriniz ve yine suya bırakınız. Aradaki farkı
yazınız. Nedenini araştırınız.
10
7
ETKİNLİK: 12
Aşağıdaki soruları, 8 eş parçaya bölünmüş olan daireden yararlanarak yanıtlayınız. Semafor bayrakları düşünüldüğünde;
1. “A” harfini göstermek için ne yapmalıyız? Yazınız.
2. “B” harfini göstermek için ne yapmalıyız? Yazınız.
ETKİNLİK: 13
BİRAZ DA OYUN OYNAYALIM
(12 nolu etkinlikten yararlanılır.)
İki gruba ayrılınız. Her grup; önce 8 eş parçaya bölünmüş dairedeki
harflerden oluşan bir sözcük hazırlasın, sonra bu sözcüğü yanyana
gelerek semafor alfabesi ile karşı gruba ifade etsin. Doğru cevabı en
kısa sürede veren grup oyunu kazanır ve alkışlanır.
3. Sağ elimizdeki bayrak, “C” harfini oluşturmak için “A” harfinden kaç derece fazla açı yapar?
4. Şekildeki harflerin yanına, hangi rakamı ifade ettiklerini yazınız.
ETKİNLİK: 14
10. Sayfadaki semafor alfabesinden yararlanarak aşağıda ne
yazdığını bulunuz.
M
8
__
__
__
__
9
__
__
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Saman Arabası
KONU
: KARAYOLU ULAŞIMI
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Saman arabası, saman arabası fotoğrafı, “Yusuf ile
Kemal” adlı öykü, kaset ve kasetçalar, Öğrenci Etkinlik Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
ÖĞRENCİ KAZANIMLARI :
1. İnsan yaşamında teknolojinin yerini ve önemini kavrarlar.
2. Arabaların tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
3. Tekerleğin evrimini ve insan yaşamındaki önemini kavrarlar.
4. Tamamlanmamış bir öyküyü bütünlüğünü koruyarak düzgün cümlelerle tamamlarlar.
5. Toplumsal sorunlara ilgi duyar, bu sorunların çözümü konusunda öneriler geliştirir.
ETKİNLİKLER :
Hazırlık Çalışmaları :
Öğrenci Etkinlik Kitapçığındaki “Saman Arabası” ile ilgili etkinlikler müzeye gelmeden önce ve
gezi sırasında yapılır. Öğretmen Çalışma Kağıdındaki saman arabası fotoğrafı grup tarafından
incelenir.
Isınma Çalışmaları :
Öğrenciler saman arabasının önüne toplanır. Aşağıdaki sorular yöneltilerek öğrencilerin yanıtları
“doğru” veya “yanlış” gibi değerlendirmeler yapılmadan dinlenir.
1. Bu saman arabası ile samandan başka neler taşınabilir?
2. Bu arabayı nelerle çekebiliriz?
3. Bu araba nelere benziyor?
4. Özelliklerini ve işlevini düşünerek bu arabaya hangi adları verebiliriz?
Drama Etkinlikleri :
1. Öğrenciler üç gruba ayrılır. Gruplar ayrı ayrı yerlere halka biçiminde oturtulur.
2. Her gruba tamamlanmamış öykü (*) verilir. Bu öyküyü her grupta bir öğrenci sesli olarak
okur. Diğerleri dinler.
3. Öğrencilerden, grup olarak bu öyküyü tamamlamaları istenir. 5 dakika içinde öyküyü
tamamlamaları beklenir.
4. Gruplara 3-4 dakika süre verilir. Bu süre içinde grup üyeleri, aralarında işbölümü yaparak
oluşturdukları bu öyküyü oynamak için hazırlanırlar.
5. “Harman Yeri” türküsü kasetten çalınır. Her grup üç dakikalık bir gösteri halinde
öyküsünü oynar. (Saman arabasının önü sahne olarak kullanılabilir.)
Değerlendirme :
1. Öğrencilere bu etkinlik sırasında neler yaşadıkları sorulur. İstekli öğrenciler konuşturulur.
2. “Bu etkinlikten neler öğrendik?” diye sorularak öğrenilenlerin özetlenmesi sağlanır.
(*)YUSUF İLE KEMAL
Yusuf ile Kemal bir yıl arayla dünyaya gelmiş iki kardeştirler. Babaları, yıllar önce
yakalandığı bir amansız hastalık nedeniyle çalışamaz duruma düşmüştür. Anneleri, hem yatalak
olan eşine, hem de iki çocuğuna bakmaktadır. Kadıncağız, kıt kanaat geçinebilmek için gece
gündüz koşuşturmaktan genç yaşta ihtiyarlamaya başlamıştır. Yoksul bir durumda bulunan
ailenin küçük bir tarlaları, bir inekleri ve iki atları vardır.
İki kardeş, annelerine ev işlerinde ve tarlada elden geldiğince yardımcı olmaktadırlar. Eğer
onlar yardımcı olmasalar, annelerinin bütün bu işleri başarması olanaksızdır.
Yusuf dokuz, Kemal ise sekiz yaşına basmıştır. Köylerinde ve yakın çevrede devam
edebilecekleri bir okul yoktur. İki kardeş de okula gitmek için çok heveslidirler. Anneleri,
onların bu isteklerinin farkındadır. Çocuklarını okula gönderemediği için çok üzülmektedir.
Yakın bir yerde okul olsa ne yapar eder, çocuklarını okula gönderirdi. Ama bu durumda
göndermesi olanaksızdır. Yoksulluk bir yanda, hastalık diğer yanda.
Bu sonbaharda da Yusuf’la Kemal anneleriyle çok çalışıp harmanı kaldırırlar. Anneleri,
okulların açıldığı gün çocuklarını karşısına alıp onlara şunları söyler :
- Biliyorum okula başlamak istiyorsunuz. Babanızın durumu belli. Kaldırdığımız harmandan
elde ettiğimiz buğdayla ancak kışı çıkarabiliriz. Yakın çevrede gidebileceğiniz bir okul yok.
Bu durumda ne yapalım?
.....................................................................................................
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Kano
KONU
: DENİZCİLİK
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Kano , “Kuş Yumurtası” adlı öykü, deniz sesi,
kasetçalar, oyuncak hamur (kil), Öğrenci Etkinlik Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. Teknolojinin insan yaşamındaki yerini ve önemini kavrarlar.
2. Deniz taşıtlarının tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
4. Toplumsal sorunlara ilgi duyar, bu sorunların çözümü konusunda öneriler geliştirir.
ETKİNLİKLER :
Öğrenci Etkinlik Kitapçığındaki “Kano” ile ilgili etkinlikler müzeye gelmeden önce ve gezi
sırasında yapılır.
Öğrenciler kanonun önüne toplanır. Aşağıdaki sorular yöneltilerek öğrencilerin yanıtları “doğru”
veya “yanlış” gibi değerlendirmeler yapılmadan dinlenir.
1. Gördüğümüz bu obje hangi malzemeler kullanılarak yapılabilir?
2. Suda hareket eden başka hangi taşıt araçlarını biliyorsunuz?
3. Kano ile neler taşınabilir?
1. Kano ve Amerika kıtasının keşfi ile ilgili kısa bir bilgi verildikten sonra öğrenciler üç
gruba ayrılır.
2. Öğrenciler üç ayrı halka biçiminde oturtulur. Öğrencilere dikkatle dinlemeleri gerektiği
belirtilerek tamamlanmamış öykü (*) öğretmen tarafından okunur.
3. Öğrencilerden grup olarak bu öyküyü tamamlamaları istenir. 5 dakika içinde öyküyü
4. Gruplara 3-4 dakika süre verilir. Bu süre içinde grup üyeleri aralarında işbölümü yaparak
5. Kasetten deniz sesi çalınır. Her grup üç dakikalık bir gösteri halinde öyküsünü oynar.
(Sahne olarak kanonun önündeki boşluk kullanılabilir.)
Değerlendirme :
2. Öğrencilere oyun hamurları (veya kil) dağıtılır. Aslına bakarak üç boyutlu bir kano
yapmaları istenir. Bu sırada öğretmen de tamamlanmamış öykünün geriye kalan kısmını
okuyabilir.
(*)KUŞ YUMURTASI
O gün kardeşiyle birlikte yiyeceklerini ve sepeti kanoya yerleştirdikten sonra Şumo ve
kardeşi denize açılır. Her zaman olduğu gibi ilerideki burunu dönüp koya vardıklarında kanodan
inerler. Sarmaşıktan yaptıkları ipi kullanarak kanoyu bir ağacın gövdesine bağlarlar. Kanoyu
sağlam bağlamak çok önemlidir. Eğer dalgalar onu sürükler götürürse karadan yürüyerek
yaşadıkları obaya dönmeleri olanaksızdır. Koyun etrafını saran sarp kayalar, kara yönünde
aşılmaz engeller oluşturmaktadır. Bu koya denizden başka bir yolla ulaşılamaz.
Şumo ve kardeşi haftada bir koya gelir, sabahtan akşama değin kuş yumurtası
toplarlardı. Anne ve babaları, onlara bu görevi vermişti. Yaşadıkları yörede en güzel kuş
yumurtaları bu koyda bulunurdu. Karadan ulaşmak olanaksız olduğu için genellikle tenha olan
bu koya çeşit çeşit kuşlar yuva yaparlardı. Her yuvada çok sayıda yumurta bulmak mümkündü.
Ama yuvadaki tüm yumurtaları almaz, birkaçını yuvada bırakırlardı. Topladıkları yumurtaları
sazdan yaptıkları sepete doldururlardı. Çoğu zaman sepeti doldurmak için sabahın erken
saatlerinden akşam karanlığına kadar uğraşmaları gerekirdi.
O gün de sepetlerini doldurmak için akşama kadar sarp kayalara ve iri gövdeli ağaçlara
tırmandılar. Sonunda sepet doldu. Kanoyu bağlı olduğu yerden çözüp denize açıldılar. Şumo
kürek çekiyor, kardeşi ise yumurta dolu sepeti tutuyordu. Akşam karanlığı bastırmak üzereydi.
Burnu geçip obalarının bulunduğu yöne döndüklerinde Şumo kardeşinin korku içinde söylediği
şu sözleri duydu:
- Aman Tanrım! Ben neler görüyorum. Denizi devler istila etmiş. Şumo bak!
Şumo döndü, kardeşinin işaret ettiği yere doğru baktı. Sahile yakın bir yerde duran üç gemiyi
görünce gözlerine inanamadı. Deniz yüzeyinde bu kadar büyük bir şeyi bugüne değin hiç
görmemişti. Hemen küreklere sarıldı. Ters yönde süratle ilerleyerek burnun arka tarafına
ulaştılar. Şimdilik tehlikeyi atlatmışlardı. Peki ama obaya nasıl döneceklerdi? Karadan ulaşmak
olanaksızdı. Hava kararmıştı.
................................................................................................................
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Güneş saati
KONU
: BİLİMSEL ALETLER
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Bahçe Güneş saati, “Kiko’nun Randevusu” adlı öykü,
kağıt ve kalemler, Öğrenci Etkinlik Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. Teknolojinin insan yaşamındaki yerini ve önemini kavrarlar.
2. Zamanı ölçen aletlerin tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
3. Zamanı doğru kullanmanın önemini kavrarlar.
5. Sorunlara değişik yönlerden yaklaşır ve çözümü konusunda yaratıcı öneriler geliştirir.
ETKİNLİKLER :
Güneş saati incelenir. Güneş saatinin nasıl çalıştığı ve gelişmesi kısaca tanıtılır. Öğrenci Etkinlik
Kitapçığındaki etkinlikler yapılır.
Öğrenciler Güneş saatinin önüne toplanır. Aşağıdaki sorular yöneltilerek öğrencilerin yanıtları
“doğru” veya “yanlış” gibi değerlendirmeler yapılmadan dinlenir.
1. Bu Güneş saati günlük yaşamımızda kullandığımız nelere benziyor?
2. Güneş saati hangi durumlarda işimize yaramaz?
3. Zamanı izlemek amacıyla başka ne tür araçlar kullanılıyor?
4. Zamanı izlemek için kullandığımız araçlar olmasaydı hangi sorunları yaşardık?
1. Öğrenciler 3 gruba ayrılır. Gruplar ayrı ayrı yerlere halka biçiminde oturtulur.
2. Her gruba tamamlanmamış öykü (*) verilir. Bu öyküyü her grupta bir öğrenci sesli olarak
okur. Diğerleri dinler.
3. Öğrencilerden grup olarak bu öyküyü tamamlamaları istenir. 5 dakika içinde öyküyü
5. Her grup üç dakikalık bir gösteri halinde öyküsünü oynar.
Değerlendirme :
2. Öğrencilere kağıt kalem dağıtılır. “Kiko’nun Mutluluğu” adlı bir dörtlük yazmaları
istenir.
3. İstekli öğrenciler yazdıkları dörtlükleri okurlar.
(*)KİKO’NUN RANDEVUSU
Kiko, dokuz yaşındayken zengin bir ailenin yanına köle olarak verilir. O günden sonra
anne babasını bir daha hiç görmemiştir. O dönemde kölelerin aileleri ile görüşmeleri yasaktır.
Aradan yedi yıl geçmiştir. Kiko, anne babasını çok özlemesine rağmen onlardan hiçbir haber
alamamıştır.
Bir gün umulmadık bir şey olur. Tanımadığı bir kişi Kiko’nun eline şu mesajı tutuşturup
gözden kaybolur:
Sevgili Kiko,
Biz ailece Mısır’ın güneyindeki bir bölgeye zorunlu olarak göç ediyoruz. Cuma günü
tam saat üçte şehir meydanındaki büyük palmiyenin altından geçeceğiz. Orada birkaç
dakikadan fazla beklememiz mümkün değil. Tam o saatte orada olursan son kez görüşebiliriz.
Baban
Kiko bu notu okuyunca çok heyecanlanır. Ama kölelerin, istedikleri zaman sokağa
çıkmaları mümkün değildir. Ancak mutfakta gerekli olan yiyecekleri eve getirmek için üç beş
dakikalığına dışarıya çıkmasına izin verilmektedir. Bu süreyi uzatması olanaksızdır. Böyle bir
şey yaptığı takdirde kurallara uymadığı gerekçesiyle efendisi tarafından ölümle cezalandırılması
bile mümkündür.
Kiko cuma günü sabahtan öğleye kadar evin bütün hizmetlerini tamamlar. Tam saat üçte
yiyecekleri almak için sokağa çıkıp birkaç dakika da olsa ailesini görmeyi planlamaktadır. Gözü
bahçedeki Güneş saatindedir. Zamanı öğrenmek için bu saatten başka bir çaresi yoktur. Öğleden
sonra hava birden bozar. Gökyüzünü kara kara bulutlar kaplar. Yağmur yağmaya başlar. Kiko,
zamanı öğrenmek için saate baktığında hiçbir şey göremez. Çünkü hava güneşli olmadığı için
saat hiçbir şey göstermemektedir.
Kiko telaş içinde sağa sola anlamsız bakışlar fırlatır. Bu durumda ne yapmalıdır? Çok
özlediği ailesini bir kez olsun görmeyi nasıl başaracaktır?
..........................................................................................................
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI
: ..............................................................
MALZEME
: Velosiped ve Penny-Farthing Bisikleti
KONU
: KARAYOLU ULAŞIMI
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Velosiped, Penny-Farthing bisikleti, karton, tahta kalemi, kağıt
ve kalemler, Öğrenci Etkinlik Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. Teknolojinin İnsan yaşamındaki yerini ve önemini kavrarlar.
2. Bisikletin tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
3. Bisikletin insan yaşamındaki önemini kavrarlar.
4. Dikkatle dinler, dinledikleri ile ilgili anlamlı sözcükler kullanarak bir öykü oluşturur.
5. Duygu ve düşüncelerini düzgün cümlelerle ifade etme becerisi kazanırlar.
ETKİNLİKLER :
Velosiped ve Penny-Farthing bisikleti öğrenciler tarafından incelenir. Bisikletin tarihçesi kısaca anlatılır.
Öğrenci Etkinlik Kitapçığındaki etkinlikler yapılır.
Öğrenciler Velosiped ve Penny-Farthing bisikletinin önünde yarım halka biçiminde dururlar. Aşağıdaki
sorular yöneltilerek öğrencilerin yanıtları “doğru” veya “yanlış” gibi değerlendirmeler yapılmadan
dinlenir.
1. Acaba üç tekerlekli bisiklet mi yoksa iki tekerlekli bisiklet mi daha önce kullanılmaya
başlanmıştır ?
2. Bisikletin ön ve arka tekerleklerinin aynı büyüklükte olması ne gibi avantajlar sağlar?
3. Çin’de halkın çok yaygın şekilde bisiklet kullanmasının nedeni ne olabilir?
1. Öğrenciler yarım halka şeklinde durumundayken “Şimdi sizinle bir oyun oynayacağız. Ben bir
cümle söyleyeceğim. Benden sonra sağımdaki benim cümlemin devamı olan bir cümle
söyleyecek. Daha sonra onun sağındaki devam edecek. Böylece grupta herkes bir cümle
söyleyerek bir öykü oluşturacağız. Bu oyun sırasında sırası gelen kişiden başkası konuşmayacak.
Sırası gelen kişi kendisinden önce söylenenleri dikkate alarak öykünün bütünlüğünü bozmamaya
özen gösterecek. Sırası geldiğinde tek bir cümle söyleyecek. Söylenen cümlelerle ilgili hiç kimse
yorum yapmayacak. Öykümüzün konusu “bisiklet” olsun” yönergesi verilir.
2. Her öğrencinin yönergeyi anlayıp anlamadığı sorulur. Öğretmen “Berkay’ın sevimli, küçük bir
bisikleti vardı.” cümlesiyle etkinliği başlatır.
3. Öğrenciler sıra ile öyküyü tamamlar.
Değerlendirme :
1. Öğrencilerden bu kez öğrencilerden “bisiklet” sözcüğü ile ilişkisi olan bir sözcük düşünmeleri
istenir. Her öğrenci düşündüğü sözcüğü sıra ile söyler. Söylenen sözcükler bir kartona tahta
kalemi ile yazılır ve velosipedin üzerine asılır.
2. Öğrencilere kağıt kalem verilir. Bu sözcüklerden seçtikleri en az dört tanesini kullanarak bir
dörtlük oluştururlar.
3. İsteyen öğrenciler yazdıkları dörtlükleri sesli olarak okurlar.
4. Etkinlik konusundaki düşünceleri sorulur. İstekli öğrenciler dinlenir.
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Ford T
KONU
: KARAYOLU ULAŞIMI
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Ford T, küçük kağıtlar, kalemler, Öğrenci Etkinlik
Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. İnsan yaşamında teknolojinin yerini ve önemini kavrarlar.
2. Otomobillerin tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
3. Duygu ve düşüncelerini beden dilini de kullanarak doğru ve etkili bir şekilde anlatırlar.
ETKİNLİKLER :
Ford T birlikte incelenir. Öğrenci Etkinlik Kitapçığındaki etkinlikler yapılır.
Öğrencilere birer küçük boş kağıt verilir. Her öğrencinin gördüğü Ford T ile günümüzdeki
arabalar arasındaki en ilginç üç farkı yazması istenir.(Etkinlik 5) Yazılanları öğretmen toplar.
Yüksek sesle okur.
1. Öğrenciler 3 gruba ayrılır. Gruplar ayrı ayrı yerlere halka biçiminde oturtulur.
2. Birinci gruba “Siz, bu Ford T’yi üreten fabrikadaki işçilersiniz. İlk otomobili
üretiyorsunuz.”, ikinci gruba “Siz Henry Ford ve aile üyelerisiniz. Ford T’nin üretildiği
ilk günü yaşıyorsunuz.”, üçüncü gruba “Siz bu Ford T’nin üretildiği zamanda yaşayan bir
ailesiniz. Bu arabadan bir tane satın alma konusunda farklı düşünceleriniz var. Bu
konuda evde ciddi bir tartışma yaşıyorsunuz.” yönergeleri verilir.
3. Öğrencilerden grup olarak bu yönergelere uygun birer öykü oluşturmaları istenir. 5
dakika içinde öyküyü tamamlamaları beklenir.
5. Her grup üç dakikalık bir gösteri halinde öyküsünü oynar. (Ford T’nin arkası sahne
olarak kullanılabilir.)
Değerlendirme :
2. “Arabaların insan yaşamındaki yeri nedir?” diye sorularak öğrenilenlerin özetlenmesi
sağlanır.
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: .................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Teleskop
KONU
: BİLİMSEL ALETLER
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Teleskop, çalışma kağıtları, boyalar, müzik kaseti ve
kasetçalar, Öğrenci Etkinlik Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. Bilim ve teknolojinin insan yaşamındaki yerini ve önemini kavrarlar.
2. Bilimsel aletlerin, bilim ve teknolojinin gelişmesindeki rolünü fark ederler.
3. Teleskobun evrimini ve insan yaşamındaki önemini kavrarlar.
4. Hayal dünyasını kullanarak yaratıcı etkinliklere katılmaktan mutluluk duyarlar.
ETKİNLİKLER :
Müzeye gelmeden önce ve gezi sırasında Öğrenci Etkinlik Kitabındaki etkinlikler yapılır.
Teleskop grup tarafından incelenir.
Öğrencilere aşağıdaki sorular yöneltilir. Öğrencilerin yanıtları “doğru” veya “yanlış” gibi
değerlendirmeler yapılmadan dinlenir.
1. Bu alet hangi işlerde kullanılabilir?
2. Sizin çok gelişmiş teleskobunuz olsa onunla en çok neleri gözlemek isterdiniz?
3. Teleskopla uzaydan Dünya’mıza baksaydınız öncelikle nereyi görmek isterdiniz?
1. Öğrenciler halka halinde oturtulur. Gözlerini kapatmaları istenir. Fondan klasik müzik
açılır. Aşağıdaki yönerge yumuşak bir sesle öğretmen tarafından okunur.
“Şu anda kendinizi uzayın sonsuz boşluğunda yavaşça ilerleyen bir uzay aracının içinde
düşünün. Uzay elbiseleri giymişsiniz. Uzay aracını siz yönetiyorsunuz. Aracın
penceresinden bakıyorsunuz. Önünüzde uzanıp giden sonsuz boşlukta ışıl ışıl parlayan
birçok uzay cismi görüyorsunuz. Birden bu uzay cisimleri arasında rengarenk ışıklar
saçan birisini farkediyorsunuz. Bu cisim çok ilginizi çekiyor. Uzanıp teleskobunuzu
alıyorsunuz. Teleskobu ayarladıkça gözlerinize inanamıyorsunuz. Bu gök cisminde
gördüğünüz yaşam sizi şaşırtıyor.”
2. Metin okunduktan sonra biraz ara verilir. Müzik kapatılır. Öğrencilerin gözlerini açmaları
beklenir. Tüm öğrenciler gözlerini açtıktan sonra onlara neler yaşadıkları sorulur.
3. İstekli öğrencilerden başlanarak her öğrenciye neler hayal ettikleri söylettirilir.
Değerlendirme :
1. Öğrencilere kağıtlar dağıtılır. Uygun bir yere boya kalemleri konur. Her öğrenciden
etkinlik sırasında teleskopla görmüş olduğu uzay cisminin resmini yapması istenir.
ETKİNLİK PLANI
OKUL
: ............................................................ lköğretim Okulu
SINIF
: ..................................
ÖĞRETMENİN ADI : ..............................................................
MALZEME
: Semafor
KONU
: İLETİŞİM
SÜRE
: 40 dakika
KAYNAK, ARAÇ VE GEREÇLER : Semafor bayrakları, çalışma kağıtları, Öğrenci Etkinlik
Kitapçığı, Öğretmen Çalışma kağıdı
1. İletişimin insan yaşamındaki yerini ve önemini kavrarlar.
2. İletişim araçlarının tarihsel gelişimi hakkında bilgi edinirler.
3. İletişim araçlarını kulllanabilmenin yaşamımızı kolaylaştırdığını fark ederler.
4. Beden dilinin iletişim için önemli bir araç olduğunu fark ederler.
ETKİNLİKLER :
Öğrenci Etkinlik Kitapçığındaki semaforla ilgili etkinlikler müzeye gelmeden önce ve gezi
sırasında yapılır. Öğrencilere bayraklar dağıtılır ve nasıl kullanılacağı uygulamalı olarak
gösterilir.
Öğrenciler semafor işaretlerini gösteren panonun önünde toplanır. Aşağıdaki sorular yöneltilerek
öğrencilerin yanıtları “doğru” veya “yanlış” gibi değerlendirmeler yapılmadan dinlenir.
1. Semafor ne işe yarar?
2. İletişim sağlamak için başka hangi araçlar kullanılır?
3. Semafor hangi durumlarda kullanılamaz?
4. Semaforu kimler kullanamaz?
1. Öğrencilere “Şimdi sizinle bir oyun oynayacağız. Herkesin beni çok iyi izlemesi gerekir.
Semaforla yapacağım harf, kimlerin adında geçiyorsa onlar adlarını söyleyerek öne
çıkacaklar.” açıklaması yapılır. Oyun birkaç kez oynanır.
2. Öğrenciler dörder kişilik gruplara ayrılır. Her grup 4 harften oluşan anlamlı bir sözcük
seçer. Sıra ile gruplar seçtikleri sözcüğü yan yana gelerek semaforla oluştururlar.
Diğerleri bu sözcüğü bulmaya çalışırlar.
Değerlendirme :
1. Öğretmen öğrencilerin kendisini izlemesini ister. Semaforla “Teşekkür ederim.” yazar.
Öğrencilerin bu cümleyi bulmasını bekler.
3. “Bu etkinlikten neler öğrendik?” diye sorularak öğrenilenlerin özetlenmesi sağlanır.

öğretmen ve öğrenci

Transkript

Benzer belgeler

Öğretmen Sayfaları

KURUMSAL ETKiNLiKLER

KÜLTÜR

Önceliklendirme - Halk Sağlığı A.D.

öğretmen ve öğrenci

ETKİNLİK ALANI KULLANIM İSTEK ve İZİN FORMU

HAZIRLAYANLAR Seval KURUŞCU , Lalin ÖZCAN

PDF ( 6 )

Devlet Dil Sertifikası

Bluemoon Sunum Dosyası

Ekim 1. Gün EĞİTİM AKIŞI

Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı