syllabus - hakan övünç ongur

Salı: 14.30-17.20 (derslik - B71)
http://ovuncongur.com/dersler/elestirel-teori/
ULU 504 – ELEŞTİREL TEORİ
2014-2015 Yaz Dönemi
Hakan Övünç Ongur
Dersin Amacı
Bu ders, lisansüstü seviyesindeki öğrencileri Siyaset Bilimi disiplinindeki Eleştirel Teori
geleneği ile Uluslararası İlişkiler disiplininde teori-yapımı ve temel teorileri arasındaki
bağlantılar hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Dersin ilk üç haftasında Eleştirel Teori
kavramının gelişimi hakkında tarihsel ve kuramsal temeller üzerinden gidilecek, Eleştirel
Teori'nin Uluslararası İlişkiler disiplinine dahil olma süreçleri ele alınacaktır. Sonraki
haftalarda ise Eleştirel Teori'nin başat konu başlıklarından sırasıyla sınıflar, siyasal katılım,
iktidar, söylem ve metinsellik kavramları ve bu kavramların Uluslararası İlişkiler teoriyapımına yansımaları tartışılacaktır. Dersin temel hedefi, lisansüstü öğrencilerinin üzerinde
çalıştıkları konuları teorik bir çerçeveye oturtabilmelerine ve günlük olayları eleştirel bir
gözle yeniden-yorumlayabilmelerine yardımcı olmaktır.
Değerlendirme
1. Sınıf-içi tartışmalara katılım (%20)
2. Dört adet makale eleştirisi (%80)
Öğrencilerin Yükümlülükleri
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi yönetmelikleri uyarınca, tüm öğrencilerin derslere
devamlılığı zorunlu kılınmıştır. Bu lisansüstü dersi özelinde, öğrencilerin sınıf-içi tartışmalara
katılmaları ve fikirlerini özgürce dile getirmeleri ayrıca beklenmektedir.
Tüm öğrencilerin okuma listesinde belirlenmiş zorunlu okumaları yapmaları gerekmektedir.
Okuma listesinde ya da ders akışındaki değişikliklerden haberdar olunması amacıyla, tüm
öğrencilerin dersin internet sayfasına üye olmaları beklenmektedir.
Herhangi bir fiziki mecburiyet veya öğretim üyesinin özel izni dışında, derste kamera ya da
ses kaydı yapılması kesinlikle yasaktır. Aksi bir durum tespit edildiğinde, bu eylemde bulunan
öğrenci notlamaya dahil edilmeyecektir.
1
1. Hafta – Eleştirel Teoriye Giriş




Max Horkheimer, "Traditional and Critical Theory," Critical Theory: Selected
Essays içinde, M. J. O'Connell (çev.), New York: Continuum, 1937/2002, ss.
188-243.
Raymond Geuss, Eleştirel Teori: Habermas ve Frankfurt Okulu, F. Keskin
(çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1981/2013, ss. 79-131.
David Hesmondhalgh, The Cultural Industries, Londra: Sage, 2013, ss. 269309.
Mitchell Dean, The Signature of Power: Sovereignty, Governmentality and
Biopolitics, Londra: Sage, 2013, ss. 19-43.
2. Hafta – Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Teoriye Giriş

Steve Smith, "Positivism and Beyond," International Theory: Positivism and
Beyond içinde, Steve Smith vd. (der.), Cambridge: Cambridge University
Press, 1996, ss. 11-44.
 Andrew Linklater, "The Achievements of Critical Theory," International
Theory: Positivism and Beyond içinde, Steve Smith vd. (der.), Cambridge:
Cambridge University Press, 1996, ss. 279-98.
 Claudia Aradau ve Jef Huysmans, "Critical Methods in International Relations:
The Politics of Techniques, Devices and Acts," European Journal of
International Relations, 20(3), 2014, ss. 596-619.
 Mehmet A. Okur ve H. Övünç Ongur, "Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Teori,"
Uluslararası İlişkiler Teorileri içinde, R. Gözen (der.), İstanbul: İletişim, 2014,
ss. 291-323.
3. Hafta– Eleştirel Teorinin Düşünsel Temelleri




Tom Rockmore, Marksizmden Sonra Marx, H. Türker (çev.), İstanbul: Ayrıntı,
2002/2014, ss. 27-75.
Friedrich Nietzsche, Putların Alacakaranlığı: Ya Da Çekiçle Felsefe Yapmanın
Yolları, İ. Z. Eyüboğlu (çev.), İstanbul: Say, 1888/2009.
Sigmund Freud, Bir Yanılsamanın Geleceği - Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları, A.
Yardımlı (çev.), İstanbul: İdea, 1927-1930/2000.
Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer, Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi
Fragmanlar, N. Ülner ve E.Ö. Karadoğan (çev.), İstanbul: Kabalcı, 1944/2010,
ss. 19-67.
2
4. ve 5. Haftalar – Sınıf ve Uluslararası İlişkiler








Antonio Gramsci, Hapishane Defterleri - Cilt IV, J. A. Buttigieg (der.), B.
Baysal (çev.), 1930-1932/2014, İstanbul: Kalkedon, ss. 188-225.
Daniel Egan, "Rethinking War of Maneuver/War of Position: Gramsci and the
Military Metaphor," Critical Sociology, 40(4), 2014, ss. 521-538.
Andrew Robinson, "Towards An Intellectual Reformation: The Critique of
Common Sense and the Forgotten Revolutionary Project of Gramscian
Theory," Critical Review of International Social and Political Philosophy,
8(4), 2005, ss. 469-481.
Robert W. Cox, "Gramsci, Hegemony and International Relations: An Essay in
Method," Gramsci, Historical Materialism and International Relations içinde,
S. Gill (der.), Cambridge: Cambridge University Press, 1993, ss. 49-66.
Robert W. Cox, "Social Forces, States and World Orders: Beyond International
Relations Theory," Millenium: Journal of International Studies, 10(2), 1981,
ss. 126-155.
Julian Saurin, "The Formation of Neo-Gramscians in International Relations
and International Political Economy: Neither Gramsci nor Marx," Gramsci,
Political Economy, and International Relations Theory: Modern Princes and
Naked Emperors içinde, A. J. Ayers (der.), Londra: Palgrave Macmillan, 2008,
ss. 23-43.
Andreas Bieler ve Adam D. Morton, "The Gordion Knot of Agency – Structure
in International Relations: A Neo-Gramscian Perspective," European Journal
of International Relations, 7(1), 2001, s. 5-35.
Andrew Linklater, Beyond Realism and Marxism: Critical Theory and
International Relations, New York: St. Martin's, 1990, ss. 140-164.
3
6. ve 7. Haftalar – Demokrasi, Güvenlik ve Uluslararası İlişkiler









Jürgen Habermas, Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, T. Bora ve M. Sancar
(çev.), İstanbul: İletişim, 1962/2013, ss. 93-133.
Jürgen Habermas, "Merkel's European Failure: Germany Dozes On A
Volcano," Constellations, 21(2), 2014, 199-201.
Hannah Arendt, İnsanlık Durumu, B. S. Şener (çev.), İstanbul: İletişim,
1958/2006, ss. 57-130.
Thomas Diez ve Jill Steans, "A Useful Dialogue? Habermas and International
Relations," Review of International Studies, 31(1), 2005, ss. 127-140.
Andrew Linklater, "Cosmopolitan Citizenship," Citizenship Studies, 2(1),
1998, ss. 23-41.
Steve Smith, "The Contested Concept of Security," Critical Security Studies
and World Politics içinde, K. Booth (der.), Boulder: Lynne Rienner, 2005, ss.
27-62.
Matt McDonald, "Securitization and the Construction of Security," European
Journal of International Relations, 14(4), 2008, ss. 563-587.
Michael C. Williams, "Words, Images, Enemies: Securitization and
International Politics," International Studies Quarterly, 47(1), 2003, ss. 511531.
Ronnie Olesker, "National Identity and Securitization in Israel," Ethnicities,
14(3), 2014, ss. 371-391.
4
8. ve 9. Haftalar – İktidar, Söylem ve Uluslararası İlişkiler








Michel Foucault, Cinselliğin Tarihi, H.U. Tanrıöver (çev.), İstanbul: Ayrıntı,
1976/2010, s. 99-118.
Michel Foucault, Seçme Yazılar - II: Özne ve İktidar, I. Ergüden ve O.
Akınhay (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1979/2011, ss. 25-82.
Stephen Gill, Power and Resistance in the New World Order, Londra:
Palgrave Macmillan, 2008, ss. 123-149.
Jennifer Milliken, "The Study of Discourse in International Relations: A
Critique of Research and Methods," European Journal of International
Relations, 5(2), 1999, ss. 225-254.
Jan Selby, "Engaging Foucault: Discourse, Liberal Governance and the Limits
of Foucauldian IR," International Relations, 21(3), 2007, ss. 324-345.
Thomas Lemke, "An Indigestible Meal? Foucault, Governmentality and State
Theory," Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory, 8(2), 2007, ss.
43-64.
Lucy Hartley, "War and Peace, or Governmentality As the Ruin of
Democracy," Foucault In An Age of Terror: Essays On Biopolitics and the
Defence of Society içinde, S. Morton ve S. Bygrave (çev.), New York:
Palgrave Macmillan, 2008, ss. 133-151.
Stephen Gill ve David Law, "Global Hegemony and the Structural Power of
Capital," Gramsci, Historical Materialism and International Relations içinde,
S. Gill (der.), Cambridge: Cambridge University Press, 1993, ss. 93-124.
5
10. ve 11. Haftalar – Post-Yapısalcılık ve Uluslararası İlişkiler








Jacques Derrida, Gramatoloji, İ. Birkan (çev.), 1967/2010, Ankara: BilgeSu,
ss.
Jean Baudrillard, Simulakrlar ve Simülasyon, O. Adanır (çev.), Ankara: DoğuBatı, 1982/2008, s. 13-69.
Jean-François Lyotard, Postmodern Durum, İ. Birkan (çev.), Ankara: BilgeSu,
1967/2014, ss. 63-92.
Richard K. Ashley, “Untying the Sovereign State: A Double Reading of the
Anarchy Problematique”, Millennium: Journal of International Studies, 17(2),
1988, pp. 227-262.
Richard K. Ashley, “Living On Border Lines: Man, Poststructuralism, and
War”, in International/Intertextual Relations: Postmodern Readings of World
Politics, James DerDerian & Michael J. Shapiro (eds.), New York: Lexington,
1989, s. 259-322.
R.B.J. Walker, Inside/Outside: International Relations As Political Theory,
Cambridge: Cambridge University Press, 1993/2001, pp. 1-25.
James Der Derian, Virtuous War: Mapping the Military-Industrial-MediaEntertainment Network, New York: Routledge, 2008, ss. 123-176.
Astrid H. M. Nordin ve Dan Öberg, "Targeting the Ontology of War: From
Clausewitz to Baudrillard," Millennium: Journal of International Studies,
43(2), 2015, ss. 392-410.
12. Hafta – Eleştirel Teori, Uluslararası İlişkiler ve Teori-Yapımı




Michael C. Williams, "In the Beginning: The International Relations
Enlightenment and the Ends of International Relations Theory," European
Journal of International Relations, 19(3), 2013, ss. 647-665.
Barry Buzan ve Richard Little, “Why International Relations Has Failed As An
Intellectual Project and What to Do About It”, Millenium: Journal of
International Studies, 30(1), 2001, pp. 19-39.
Yale H. Ferguson, "Diversity in IR Theory: Pluralism As An Opportunity For
Understanding Global Politics," International Studies Perspectives, 2015, ss.
1-10.
Sebastian Schmidt, “To Order the Minds of Scholars: The Discourse of the
Peace of Westphalia in International Relations Literature”, International
Studies Quarterly, 55(1), 2011, pp. 601-623.
6
MAKALE ELEŞTİRİLERİ HAKKINDA
Dersin kapsamı dahilinde tüm öğrencilerden, öğretim üyesi ile birlikte kararlaştıracakları dört
(4) adet akademik makaleye yanıt niteliğinde eleştiri yazıları yazmaları beklenmektedir.
Eleştiri yazılarının yanıtlaması gereken sorular aşağıdaki gibidir:
-
-
Seçilen makale hangi konu hakkındadır? Bu konu hangi teori çerçevesinde ele
alınmaktadır?
Konunun ele alındığı teorinin temel varsayımları ve argümanları nelerdir?
Derste tartışılan eleştirel teorilerden hangisi, yukarıdaki teorinin argümanlarını
çürütmek ve ele alınan konunun sonuçlarının yeniden-değerlendirilmesine yol açmak
amacıyla kullanılabilir?
Size göre, yukarıdaki sorularda tartıştığınız iki teoriden hangisi, değerlendirilen
konuyu daha iyi açıklamaktadır?
Tüm ödevler için uyulacak kurallar şu şekildedir:
-
-
-
Toplamda dört (4) adet eleştiri yazısı yazmanız beklenmektedir.
Eleştiri yazılarınızın her biri 1000-1500 kelime arasında olmalıdır.
Yanıt dosyanızı, Microsoft@Word formatında, Times New Roman, 12 punto, çift satır
aralıklı ve her iki yana dayalı şekilde hazırlayınız. Word dosyanızın başlığı (İsminiz,
Makale Yazarı, Makale Başlığı) biçiminde yazılmış olmalıdır.
Her bir eleştiri yazısının, okuma listesinden veya farklı kaynaklardan en az on (10)
tane referans içermesi ZORUNLUDUR. Referanslar için aşağıdaki formatı
kullanabilirsiniz:
o Kitap için: Yazarın Adı, Kitap Adı, Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s.
sayfa numarası.
o Editörlü Kitap için: Yazarın Adı, "Kitaptaki Bölümün Adı", Kitap Adı içinde,
Editörün Adı (der.), Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s. sayfa numarası.
o Dergi için: Yazarın Adı, "Makalenin Adı", Derginin Adı, cilt(sayı), Yayım
Yılı, s. sayfa numarası.
o Gazete için: Yazarın Adı, "Gazete Haberinin/Makalesinin Adı", Gazete
Adı'nda yayımlanan makale, Yayım Tarihi.
o Internet Kaynakları için: Yazarın Adı, "Haberin/Makalenin/Yazının Adı",
http://www...
Eleştiri yazılarınızın iki (2) tanesi 6. haftanın sonunda, diğer ikisi (2) ise 12. haftanın
sonunda teslim edilmelidir.
Herhangi bir eleştiri yazısında referans vermeden kaynak kullanılması saptandığı
takdirde, öğrenci dersten bırakılacaktır.
7