Dijital olarak silinen kurbanlar Tahminlerin ötesinde - e

Otonom sistemler
türlerinden birinin yamyamlığını yaptığına
yani onu yediğine inanıyoruz.”
Dijital olarak silinen kurbanlar
Risa, “Yamyamlık mı? Ne demek
istiyorsun?” diye sordu. Ben “Demek
istediğim mikro etkiler olup olmadığının
kanıtlarını incelemek amacıyla rutin
yüzey analizleri yapmakta olan yalnız
kurbana küçük bir ANS sürüsünün
yaklaştığını gösteren birkaç saniyelik
bir video var” diye durumu izah etmeye
çalışmıştım. “Ardından kurbanın görme
işlevi karanlığa gömüldü ve saldırganların
çektikleri videolarda da sanki kurban
hiçbir iz bırakmamak istenircesine dijital
anlamda görüntülerden silinerek hiçbir
şey olmamış gibi gösteriliyordu. Oysa
kurbanın her bir parçasına takılmış
RFID’lerin bu 6 saldırganın kendi
aralarında paylaşıldığı anlaşılıyordu, zira
bu saldırganlar diğer ANS’lere kıyasla çok
daha üstün performansa kavuşmuş gibi
görünüyordu. Böyle bir şey nasıl olabilir?”
Marisa, daha şimdiden dünya ile bu
istasyon arasında ikmal malzemeleriyle
servis personelini taşımakta kullanılan yük
ve yolcu modüllerinin kesintisiz akışına
olanak sağlayan ve Exploratorium’dan
aşağıya doğru uzanan uçsuz bucaksız
bir metre kalınlığındaki nanotüp
kablolara doğru bir göz attı. Halen test
aşamasında olan bu asansörler, uzayda
yolculuğun ekonomisini radikal boyutta
değiştirecekti. Yakın bir zamana kadar
eski model roketlerle malzemelerin
jeo-sabit bir yörüngeye oturtulmasının
maliyeti kilogram başına 20 bin dolar gibi
büyük bir rakamdı. Bu uzay asansörü tam
kapasiteyle çalışmaya başladığında söz
konusu maliyetin kilogram başına yaklaşık
100 dolara inmesi bekleniyordu.
Tahminlerin ötesinde
Risa, “Sizinkiler simülasyonları ve testleri
gerçekleştirdi. Bizse bu işleri yapmanız
için gerekli yazılımları sunduk” dedi.
Ben “Evet” diye cevapladım. “Ve sen
de biliyorsun ki biz tüm malzemelerden
bütün sistemlerin tek tek parçalarına
kadar her şeyin kapsamlı simülasyonlarını
yaptık. Biz bu malzemelerin ve parçaların
burada maruz kalabilecekleri aşırı
sıcaklık, radyasyon seviyeleri ve basınca
karşı nasıl direnç gösterebileceklerini
anlamamızı sağlayan simülasyonlar da
4
Gelecek&Trendler
l
yürüttük. Onların işlevsel etkileşimlerini
ve hatta içinde ANS’lerde kullanılanların
da olduğu kullandığımız tüm parçaların
imalat süreçlerinin bile simülasyonunu
yaptık. Ancak Risa, iş hayatında daima bir
ölçüm belirsizliği vardır. Üniversitedeyken
çatlakların büyümesi ve ilişkili risk
seviyesinin belirlenmesi hakkında bir
sonuca varmak için yeterince zorlanarak
çalıştığımız sıralarda öğrendiğimiz şey,
çok daha çetrefilli bir sorun yani ağa bağlı
sistemlerin kendi içlerinde birbirlerinden
öğrendikleri, zekileştikleri ve kendi
kendilerine iletişim kurabilmeleri halinde
nasıl davranacaklarının öngörülememesi
gibi bir belirsizlik değil miydi zaten?”
Marisa, “Bu saldırgan ANS’lerin çok
daha işlevsel çalışmaya başladıklarını
söyledin. Peki bununla neyi kastettin?”
dedi. Gözlem evinin şeffaf yüzeyine
dokunarak ona “Kendi gözlerinle gör”
dedim. Parmağımın arkasındaki görüş
alanında bu asansör kompleksinin
yüzeyinde mikro etkiler ve çatlaklar olup
olmadığını anlamak için tarama yapan
bir grup ANS’yi görebiliyorduk. Bu cam
benzeri yüzeye dokunduğumda OLED
arayüzü içindeki elektroforetik katman
sayesinde anında parmak izimi ve genetik
imzamı tanıyarak bana devasa bir veriler
dünyasına güvenli giriş hakkı vermişti.
ANS’lerin görünümlerini ve
davranışlarını gözlemleyebilmemiz için
ilgi alanını iki parmağımı kullanarak
büyütmüştüm. “Bizim ANS’lerimizin çoğu
ya yalnız ya da çiftler halinde dolaşır”
diye açıkladım. “Ve bu ANS’ler de eskiden
öyleydi. Oysa şimdi onlara bir bak, hepsi
de birlikte hareket ediyor. Onların içinde
anlık sıkıştırılmış videoların, ultrasonların,
X-ışınlarının, termal algılamaların ve
kuşkusuz kendi arıza teşhislerinin olduğu
veri alışverişlerini incelediğimizde hepsinin
de mükemmel bir eşzamanlılıkta faaliyet
gösterdiklerini görüyoruz. Artık herhangi
bir hasar işareti olup olmadığını anlamak
için yüzeyi hep birlikte tarıyorlar. Sanki
tek bir mobil çoklu sensör oluşturmuş
gibi görünüyorlar. Üstelik onların RFID
imzalarına baktığında da mesela aslında
kurban ANS’de olması gereken çipler
gibi anormallikler görüyorsun. Sonuçta
üretilen her bir parçanın kendine has
eşsiz bir IP adresi vardır. Bu ANS’ler kendi
kendilerini bir üst modele geçirmiş!”
Sadece birer makine?
Bu kompleksin yüzeyinin üstünde arı
gibi çalışan ANS’leri izlerken Marisa
sanki kendi kendiyle konuşurmuş gibi
“Çok ilginç!” demişti. “Gerçekten dürüst
olmak gerekirse bizim en yeni araştırma
projelerimizden biri de ağa bağlı
akıllı cihazların farklı sınıfları arasında
kendiliğinden davranışların başlama
olasılığını incelemekti. Şimdi bu oluyor
işte! Düşündüğünüzde bu ANS’lerin
misyonu sadece sorunlara dönüşebilecek
anormallikleri tanımlamak değil ama
aynı zamanda birbirleriyle temasa
geçmeleri durumunda olabilecekleri
optimumlaştırmaktır. Ve şimdi onlar
bir süreci daha etkin kılmak için kendi
kendilerini optimumlaştırma yolunda
anlaşılan büyük bir adım atmış. Bu bir sürü
zekası ve dahası nesnelerin internetinin
özü. Şu anda aslında kendisinden
bekleneni harfiyen yerine getiren bir
sisteme şahitlik ediyoruz.”
“Yani sen şimdi bizim olup bitenden
çok da fazla endişelenmememiz
gerektiğini mi düşünüyorsun?” diye
sordum. “Demek istediğim bu türden
bir şeyin bir risk yaratma olasılığı olup
olmadığı, yani bu ANS’lerin bize göre
optimumlaştırılmamış yollardan bizleri
şaşırtıp şaşırtamayacaklarıydı.” Risa,
“Yapma, onlar sadece birer makine. Ve
sen gerçekten endişeleniyorsan, o zaman
kumanda merkezindeki ANS Merkezi
Sistemi Yeniden Başlat düğmesine
basarsın, saldırgan dediğin 4 ANS’yi devre
dışı bırakırsın ve her şey tekrar normale
döner” dedi.
“Risa, elektronik iletişim kullanmak
yerine seninle yüz yüze konuşmak
istememin sebebi de buydu. Ben zaten
“yeniden başlat” düğmesine bastım ama
hiçbir şey olmadı. Acaba bir sonraki aşama
için ONLARIN akıllarında ne var?” dedim.
Arthur F. Pease
Buket Yaman / [email protected]
Haziran 2016
231_232_233_234_235_236_237_238_CP_06.indd 4
5/26/16 1:35 PM