türkiye ihracat kredi bankası a.ş. türk exımbank katılım

türkiye ihracat kredi bankası a.ş. türk exımbank katılım

TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI A.Ş.
TÜRK EXIMBANK
KATILIM BANKALARI SEVK ÖNCESİ DÖVİZ İHRACAT KREDİSİ
UYGULAMA ESASLARI
TARİH
: 17.06.2014
AMAÇ VE KONU:
Madde 1- 3332 sayılı Kanuna ilişkin 2013/4286 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 6’ıncı
maddesine istinaden; ihracatçı ve imalatçıların ihracata hazırlık aşamasında finansman
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk
Eximbank ) Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi (SÖİK-DVZKATILIM) programlarının kuralları, şartları ve takip usulleri işbu Uygulama
Esasları’nda düzenlenir. İşbu Uygulama Esasları kapsamında Türk Eximbank Yönetim
Kurulunca tahsis edilen limitler çerçevesinde yapılacak kredi kullandırım işlemleri
Birim Kredi Tahsis Komitesi Kararlarına istinaden yürütülür.
TANIM VE KAPSAM:
Madde 2- Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi; Dış Ticaret Sermaye Şirketleri
(DTSŞ) hariç olmak üzere, ihracatçı veya imalatçı vasfını haiz ihracatçı firmalar ile,
ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı firmalara (sadece nihai üreticiler), kanun,
kararname ve tebliğlerle ihracı yasaklanan malların dışında kalan ve EK Form: ML'de
yer alan Türk menşeli malların, serbest dövizle, kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığı
kullandırılmak üzere katılım bankalarına (aracı bankalar) tahsis edilir.
İhracatçı vasfı Vergi Kimlik Numarası ile, imalatçı vasfı Kapasite Raporu ile
belgelenir.
Kredinin vadesini, kar payı oranını, kredilendirme oranını, kredinin kullandırılacağı
döviz cinsini belirlemeye Türk Eximbank yetkilidir.
Bu Uygulama Esasları’nda açıklık olmayan hallerde ihracat, vergi, resim ve harç
istisnası ile kambiyo mevzuatındaki genel düzenlemeler dikkate alınır.
KREDİLENDİRİLMEYEN İHRACAT ŞEKİLLERİ:
Madde 3- Kredi, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler,
transit ticaret, ithal edilmiş malın ihracı, takas ve bağlı muamele kapsamında yapılan
ihracat, bedelsiz ihracat, sınır ticareti hükümleri çerçevesinde yapılan ihracat,
gümrüksüz antrepolara yapılacak ihracat ve serbest bölgelere yapılacak ihracat
(Türkiye’den serbest bölgelere yapılan ihracatın 3.ülkelere gönderilen kısım hariç) için
kullandırılmaz.
SERBEST DÖVİZ:
Madde 4- T.C. Merkez Bankası’nca alım satım konusu yapılan konvertibl dövizler (Türk Lirası
dahil) serbest döviz olarak kabul edilir.
1
VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASI:
Madde 5- Kredi, vergi, resim ve harç istisnası mevzuatı hükümleri dahilinde vergi, resim ve harç
istisnasından yararlanır. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu'na ilişkin hususlarda
ilgili karar, tebliğ ve genelge hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.
BANKA LİMİTİ:
Madde 6- Krediye aracılık eden aracı bankalar, Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat
Kredisi için Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş bulunan ABD Doları bazındaki
kredi limiti çerçevesinde işlem yaparlar. Aracı Bankaların Türk Eximbank’ın nam ve
hesabına kullandıracağı Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi’nin
belirli bir andaki anapara bakiyeleri toplamı söz konusu limitler dahilindedir. Bu
limitler aracı bankalara ayrıca duyurulur.
Aracı bankaların, kendilerine tahsis edilen ABD Doları bazındaki kredi limitinin Türk
Eximbank tarafından belirlenen asgari bir orana tekabül eden tutarını Madde 8’de
tanımlı olan Küçük ve Orta Boy İşletmelere (KOBİ) kullandırması zorunludur.
Aracı bankaların sahip oldukları iştiraklere ve dahil oldukları grup bünyesindeki
şirketlere, bu program kapsamında kullandırabilecekleri azami kredi miktarları,
kendilerine tahsis edilen kredi limitinin en fazla % 40'ıdır.
FİRMA LİMİTİ:
Madde 7- Bir firmanın kullanmakta olduğu Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat
Kredilerinin anapara bakiyelerinin toplamı 15 Milyon ABD Dolarını aşamaz.
Firmanın geçmiş ihracat performansı aracı banka nezdinde kriter olarak doğrudan etkili
olmayacak; ancak, firmanın ihracat taahhüdünü oluşturan ihracat bağlantılarının
değerliliği esas alınacaktır. Bu değerleme ve doğuracağı risk tamamen aracı banka
üzerindedir.
PROGRAM KAPSAMINDA KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER
(KOBİ)
Madde 8-
Program kapsamındaki Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler;
(1) Bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup, ihraç bağlantılı mal üreten
imalatçı ve imalatçı – ihracatçı ile ihracatçı özelliğine sahip,
(2) İşyerinde 1 ila 250 çalışan1 istihdam eden,
(3) Yılık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL’nı
aşmayan,
(4) bağımsız işletme2 tanımına giren işletmelerdir.
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler;
1 Bir işletmede çalışanların toplam sayısı olarak belirlenmiş olup ilgili işletmede çalışan işçi, personel, işveren vekilleri,
işveren, işletme sahipleri, işletmede düzenli olarak çalışan ve bunun karşılığında bir ücret alan ortakları da
kapsamaktadır. Çalışan sayısı belirlenirken, bir yıl boyunca tam zamanlı olarak işletmede veya işletme adına çalışan
kişilerin toplam sayısı çalışan olarak dikkate alınır. Hangi süre ile olursa olsun, yılın veya günün belirli bir bölümünde
veya mevsimlik işlerde çalışanlar da çalıştıkları süre için toplama dahil edilirler.
2 İşletmenin
Başka bir işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip olmaması,
Herhangi bir tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun veya birkaç bağlı işletmenin tek başına veya müştereken
bu işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip olmaması,
Konsolide hesap düzenliyor veya konsolide hesap düzenleyen başka bir işletmenin
hesaplarında yer alıyor olmaması gerekmektedir.
2
Mikro İşletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı
veya mali bilançosundan herhangi biri 1milyon TL’nı aşmayan çok küçük ölçekli
işletmeler,
Küçük İşletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yılık net satış hasılatı
veya mali bilançosundan herhangi biri 8 milyon TL’nı aşmayan işletmeler,
Orta Büyüklükteki İşletme: İki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve
yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL’nı aşmayan
işletmeler olarak sınıflandırılır.
İHRACAT TAAHHÜDÜ:
Madde 9- İhracat taahhüdü kredi vadesi içerisinde gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat
tutarını ifade eder.
MUHATAP ŞUBE:
Madde 10- Türk Eximbank, kredilerinin kullandırılmasında aracı bankanın belirleyeceği yetkili
şubeyi/birimi muhatap şube olarak kabul eder. Kredi talepleri bu şubelerce Türk
Eximbank'a iletilir. Kredi kullandırım talimatları Türk Eximbank tarafından muhatap
şubelere gönderilir. Geri ödeme bildirimleri 20’nci maddede düzenlenen şekilde
muhatap şubelerce yapılır. Muhatap şubeyi temsile yetkili kişilerin imza
sirkülerlerinin ve değişikliklerin Türk Eximbank’a iletilmesi zorunludur.
Ek-8’de yer alan Faks Sözleşmesinin aracı banka genel müdürlüklerince imzalanarak,
yetkili kişilerin güncel imza sirkülerleri ile birlikte Türk Eximbank’a iletilmesi
zorunludur.
HESAP AÇILMASI:
Madde 11- Kredi kullandıracak aracı bankaların muhatap şubeleri nezdinde Türk Eximbank
Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi adı altında yabancı para birimli
(USD) özel cari hesap hesap açılır, krediyle ilgili ödeme ve tahsilatlar bu hesaptan
yapılır. Bu hesaba ait aylık ekstreler, muhatap şubelerce, takip eden ayın ilk haftası
içerisinde Türk Eximbank'a gönderilir.
MÜRACAAT ŞEKLİ:
Madde 12- Aracı banka tarafından her bir kredi talebi için aşağıdaki belgelerle birlikte Türk
Eximbank'a müracaat edilmesi şarttır.
(1) Kredi Talep Formu
EK-1
(2) Firma Bilgi Formu
EK-2
(3) Firma Taahhütnamesi
EK-3
(4) Muvafakatname
EK-4
Türk Eximbank'a gönderilecek kredi müracaat belgelerinden; Kredi Talep Formu,
Firma Bilgi Formu, Firma Taahhütnamesi, Muvafakatname fotokopi veya suretinin
aracı bankanın muhatap şubesi tarafından tasdik edilmesi gerekir. İhracata konu malı
imal ile ihraç eden firmaların farklı olması ve imalatçı firmanın kredi talebinde
bulunması halinde, imalatçı firma ihracatçı firmadan muvafakatname almak
zorundadır.
İlk defa kredi kullanacak olan firmaların kapasite raporu, firma unvanının yer aldığı
ilgili Ticaret Sicil Gazetesi’nin son sayısının fotokopilerini ibraz etmeleri gerekir.
3
Türk Eximbank’ın, kredi talebine konu olan taahhüdün ve firmanın özel durumuna
göre gerekli görülecek her türlü bilgi ve belgeyi talep etme hakkı saklıdır.
TEMİNAT:
Madde 13-Kredi kullandırılmadan önce aracı bankalar dövizi natık kendilerine tahsis edilen ABD
Doları cinsinden limitlerinin % 10 fazlası tutarında Katılım Bankaları Sevk öncesi
Döviz İhracat Kredisi Aracı Banka Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesini (EK-7)
düzenleyerek Türk Eximbank'a gönderir.
Aracı bankanın limitlerinde bir artış yapılması halinde, yenilenen limitin % 10 fazlası
tutarında düzenlenen Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesinin Türk Eximbank’a iletilmesi
şarttır.
EK SÜRE VE MÜCBİR SEBEP HALLERİ:
Madde 14- İmalatçılar ya da ihracatçılar mücbir sebep halleri dışında, taahhüde göre verilen kredi
miktarının az oluşu, kredi süresinin kısa oluşu, girdilerin veya malın tedarik
edilememesi, iç veya dış pazar zorlukları, alıcının tek taraflı tasarrufu gibi gerekçelerle
imalatın ya da ihracatın tamamını veya bir kısmını gerçekleştiremediklerini ileri
sürerek vade temdidi talebinde bulunamazlar.
Mücbir sebep halleri ve bunların tevsikine ilişkin hususlarda yürürlükteki vergi, resim
ve harç istisnası mevzuatı hükümleri esas alınır. Türk Eximbank, bu kapsamda
vadesini temdit etmeyi uygun bulduğu kredilerde, uygulayacağı kar payı oranını
yeniden belirleyebilir.
DÖVİZ GETİRME SÜRESİ
Madde 15- Kambiyo yükümlülükleri T.P.K.K. hakkında 32 sayılı Karar’da belirtilen azami süreler
dahilinde yerine getirilir.
KREDİ VADESİ
Madde 16- Kredi vadesi 720 gündür.
Kredi vadesinin başlangıcı, kredinin Türk Eximbank tarafından aracı bankanın
hesabına alacak kaydedildiği tarihtir.
Kredi vadesinin hafta sonu veya resmi bir tatile rastlaması halinde (takvim yılı
itibariyle yasal olarak belirtilen yarım iş günleri dahil), takip eden ilk iş günü kredi
vadesi olarak dikkate alınır.
KAR PAYI ORANI:
Madde 17- Kredilere uygulanacak kar payı oranları, Türk Eximbank tarafından belirlenir ve aracı
bankalara ayrıca duyurulur. Kredilere uygulanacak kar payı oranlarının
belirlenmesinde, kredi kullandırım tarihinde geçerli oranlar esas alınır. Aracı bankalar,
bu kar payı oranları üzerine Türk Eximbank tarafından belirlenen komisyon oranlarını
ilave edebilirler. Aracı banka komisyonu azami yıllık 0,5 (yarım) puandır.
Aracı bankalar, kredinin kullandırımı ile ilgili birinci fıkrada düzenlenen işbu
komisyon dışında Türk Eximbank'tan veya firmadan her ne nam altında olursa olsun
komisyon, ücret, masraf vs alacakları talep ve tahsil edemezler.
4
Türk Eximbank, uygulayacağı kar payı oranlarını tek taraflı olarak değiştirmeye
yetkilidir. Kar payı oranlarındaki değişiklikler Türk Eximbank nezdinde riski bulunan
kredilere uygulanmaz.
Kar payı oranı, Türk Eximbank tarafından belirlenecek ve internet sitesinde
yayınlanacak sabit oranlardan oluşacaktır.
Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi’nde, kredinin kar payı oranının
hesaplanmasında ABD Doları için kullanılacak baz oran, kredinin kullandırıldığı valör
gününe ait Reuters ekranında yayınlanan ve 360 gün vadeli krediler için TOPIRS
sayfasında 1 yıla; 540 gün vadeli krediler için USDIRS sayfasında 1,5 yıla, 720 gün
vadeli krediler için ise USDIRS sayfasında 2 yıla göre belirlenmiş satış fiyatı olacaktır.
DÖVİZ CİNSİ:
Madde 18- Kredi ABD Doları cinsinden kullandırılır.
KULLANDIRIM:
Madde 19- Orijinal müracaat evrakı Türk Eximbank’a ulaştırılmış kredi taleplerinden, Türk
Eximbank tarafından uygun bulunanlara ait kredi tutarları aracı bankanın muhabir
hesabına ödenir.
Aracı banka, hesaplarına intikal eden kredi tutarlarını, 11’inci maddede düzenlenen
hesaplara aynı gün alacak kaydeder ve 5 (beş) iş günün içerisinde ilgili firmanın
hesabına aktarmak suretiyle öder.
Kredinin aracı banka tarafından yukarıda belirtilen sürede firmalara ödenip
ödenmediği, firmanın kredinin bildirilen kullanım tarihinden itibaren 5 işgünü
içerisinde Türk Eximbank’a ibraz edeceği yazılı teyit ile belirlenir (EK-6). Aksi halde
kredinin aracı banka tarafından firmaya ödendiği kabul edilir.
Firmalardan alınacak yazılı teyide göre, kredinin aracı banka tarafından yukarıda
belirtilen sürede firmaya ödenmemesi durumunda; 24’üncü maddedeki hükümler
uygulanır.
Kredinin aracı banka hesaplarına intikal etmesini müteakip iptal edilmek istenmesi
durumunda 23’üncü maddede belirtilen müeyyideler uygulanır.
Kredi tutarı aracı bankaya döviz olarak aktarılır.
Türk Eximbank, ilgili kredi tutarını aracı bankanın muhabir hesabına döviz olarak
alacak kaydedilmek üzere talimat verir. Türk Eximbank, kredi kullandırım dekontlarını
aynı gün aracı bankaya gönderir.
Aracı banka hesaplarına alacak kaydedilen kredi tutarının tamamını, valör tarihinde
belirlenen kur üzerinden TL olarak 5 iş günü içinde firmaya kullandırır. Kredinin Türk
Lirası karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru valör tarihinde saat 11.00'de
Türk Eximbank tarafından belirlenen ABD Doları alış kurudur.
Tahsis edilen döviz kredisi geçici bir Döviz Tevdiat Hesabına (DTH) aktarılıp bu
hesaptan TL alışı yapılamaz.
5
GERİ ÖDEME:
Madde 20 - Kullandırılan krediler, anapara ve tahakkuk eden kar paylarıyla birlikte en geç kredi
vadesinde geri ödenir.
Aracı bankalar, kredi kullanıcısı firmadan tahsil edecekleri kredi tutarlarını, vadesinde
Türk Eximbank’a geri öder. Aracı bankalar tarafından yapılan geri ödemelerde
ödemenin vadesinde/valör tarihinde gerçekleşmemesi halinde Türk Eximbank’a
ödenmeyen tutar için valör düzeltmesinin (back value) yapılması esastır.
Kredinin vadeden önce kısmen veya tamamen geri ödenmesi halinde, ihracat
taahhütlerinin kapatılmasında orijinal kredi vadesi esas alınacaktır.
Kredinin erken geri ödenmesi durumunda, kar paylarının hesaplanmasında kredi talep
formunda belirtilen orijinal vade için kullandırım tarihinde geçerli sabit oran dikkate
alınır.
Kredinin geri ödemesi, aracı banka tarafından kredi vadesinden 2 (iki) iş günü önce en
geç saat 14.00’e kadar yazılı olarak (Geri Ödeme Bildirim Formu-Ek:5) Türk
Eximbank’a geri ödeme ihbarında bulunularak yapılır. Yasal olarak belirtilen yarım iş
günlerinde geri ödeme bildirimi yapılmaz. Geri ödeme bildiriminin bu tarihlere
rastlaması durumunda, bildirim formu muhatap şubeler tarafından kredi vadesinden 3
(üç) iş günü önce Türk Eximbank’a iletilir. Türk Eximbank, anapara tutarı ve kar
payından oluşan toplam tutar ile valör tarihini bir yazıyla aracı bankaya bildirir.
Aracı bankaların bankacılık işlemleri ve katılım fonu kabul etme yetkilerinin
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca kaldırılması halinde (ilgili Kararının
Resmi Gazete'de yayınlandığı tarihte) ve/veya Türk Eximbank’a olan taahhütlerini
yerine getirmedikleri takdirde, söz konusu aracı bankalar nezdinde kredi bakiyesi
bulunan firmalar, kredilerini vadelerinde tahakkuk edecek kar payları ile birlikte Türk
Eximbank tarafından belirlenecek muhabir hesaplara öderler.
Aracı bankalar, firmanın krediyi geri ödeyip ödemediğine bakmaksızın, Türk
Eximbank'a krediyi vadesinde kapatmayı Katılım Bankası Borçlu Cari Hesap
Taahhütnamesini (EK-7) imzalayarak peşinen kabul ederler.
Türk Eximbank kredi geri ödemelerinin yapılmasını istediği muhabir hesap numarasını
yazılı olarak aracı bankaya bildirir.
Aracı banka, kredi geri ödemesinde Türk Eximbank'ın kendilerine bildirdiği anapara ve
kar payından oluşan toplam tutarı, döviz olarak, valör tarihinde Türk Eximbank'ın
muhabir hesabına alacak kaydettirmek üzere gerekli işlemi yapar.
Firma krediyi aracı bankaya döviz veya TL olarak geri ödeyebilir.
(1) Kredinin, firma tarafından aracı bankaya döviz olarak geri ödenmesi
durumunda;
Kredi, vadesinden önce veya en geç vadesinde kısmen veya tamamen ihracat bedeli
dövizlerden mahsup yoluyla geri ödenebilir. Bu durumda aracı bankaca Döviz Satım
Belgesi düzenlenmeksizin, geri ödeme tarihindeki aracı banka döviz alış kurundan
sadece ihracata ilişkin Döviz Alım Belgesi düzenlenmektedir.
Bu kapsam dışındaki kaynaklardan sağlanarak açılan DTH' ndan kredinin döviz ile
tasfiye edilmesi mümkün olup, bu şekilde geri ödeme sadece kredi riskini ortadan
kaldıracak, ihracat taahhüdünü kapatmayacaktır.
6
Kredi, kullandırılan döviz cinsi üzerinden geri ödenir.
(2) Kredinin, firma tarafından aracı bankaya TL olarak geri ödenmesi
durumunda;
Kredinin, firma tarafından aracı bankaya TL olarak geri ödenmesi durumunda;
ödenecek TL tutarın belirlenmesinde kullanılacak kur işlem günü saat 11.00'de Türk
Eximbank tarafından belirlenen ABD Doları satış kurudur.
İHRACAT TAAHHÜDÜNÜN KAPATILMASI:
Madde 21- İhracat taahhüdünün kapatılmasında aşağıdaki esaslar uygulanır.
Gerçekleşmenin tespitinde FOB ihraç değeri esas alınır.
a) Kredinin FOB ihracat taahhüdünün, kredi için tanınan orijinal ve/veya ek süre
içerisinde fiilen gerçekleştirilmesi zorunludur.
Gümrük Beyannamesi (GB) FOB tutarı; döviz kredilerinde her halükarda anapara, kar
payı ve aracı banka komisyonu toplamından az olamaz.
b) Fiili ihraç tarihi olarak; GB’nin arka yüzünde kayıtlı “malların yurtdışı edildiğine
ilişkin tarih” veya “A” hanesinde kayıtlı tarihten hangisi firma lehine ise o tarih esas
alınır.
Bu tarih, kredi kullandırım tarihinden önceki ve kredinin orijinal vadesinden sonraki
bir tarih olamaz. (Ek yükleme süresi verilen krediler hariç).
Konteyner ile yapılan ihracatlara mahsus olmak üzere, konteynere yükleme tarihi de
fiili ihraç tarihi olarak esas alınır. Ancak, bu gibi durumlarda, konteynere yüklemenin
yapıldığı tarihin, ilgili GB’de açıkca gösterilmesi şarttır.
c) Kredinin ihracat taahhüdü ile ilişkilendirilmiş GB üzerine; kullandırılan döviz cinsi
üzerinden kredi anapara, kar payı ve aracı banka komisyonu toplamı kadar şerh
düşülür. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile yapılan satışlarda, dövizin
herhangi bir kredi kuruluşuna satıldığını gösteren Döviz Alım Belgesi’nin (DAB)
üzerine de şerh düşülür. Bakiye tutar firmanın, ticari bankalarca kendi kaynaklarından
kullandırılmış olan kredilerinin taahhütlerine saydırılabilir.
Aracı bankaların ilgili şubelerince kullandırılan kredilerin ihracat taahhütlerinin
kapatılmasında, Türk Eximbank tarafından düzenlenerek gönderilen Taahhüt Kapatma
Formu’ndaki zorunlu alanlar doldurulduktan sonra aynı form onaylanarak ve kredi
bazında hazırlanan Taahhüt Kapatma İşlem Formu (Ek Form: TKF) çerçevesinde
saydırılan taahhüt kapatma belgelerinin dökümü eklenerek, muhatap şubeler kanalıyla
Türk Eximbank tarafından belirtilecek süreler içinde tekrar Türk Eximbank’a
gönderilir.
İlgili şubeler tarafından, kredinin ihracat taahhüdüne saydırılan Gümrük
Beyannamelerinin “Mükellef” nüshası (Özel Fatura ile yapılan satışlarda, Özel Fatura
ile ilişkili DAB’ların müşteri nüshası) üzerine “İşbu belgenin FOB ........... ’lık kısmı
........... firmasının nezdinizdeki ............. No.lu Türk Eximbank Katılım Bankaları Sevk
Öncesi Döviz İhracat Kredisi taahhüdünün kapatılmasında kullanılmıştır” ibareli,
anapara, kar payı ve aracı banka komisyonu toplamı kadar şerh düşülerek ve taahhüt
kapatma işlemlerinde kullanılan kurlar ayrıca belirtilerek yetkililerce imzalanır.
7
İhracat taahhüdü kapanmayan kredilere 23’üncü maddede belirtilen müeyyideler
uygulanır. Her türlü belge ve bilgiyi talep ederek işlemleri denetlemekle yetkili olan
Türk Eximbank bu denetimini ilgili şubelerde de yapabilir.
Aracı Bankaların bankacılık işlemleri yapma ve katılım fonu kabul etme yetkilerinin
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Kararı ile kaldırılması halinde (ilgili
Kararının Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihte) ve/veya Türk Eximbank’a olan
taahhütlerini yerine getirmedikleri takdirde, kullanılan bir krediye ait Türk Eximbank
nezdindeki ihracat taahhüdünün kapatılması için, ilgili taahhüt kapatma belgelerinin
orijinal nüshaları ve birer fotokopilerini kredinin azami kullanım süresinden itibaren
en geç 30 gün içinde ihracatçı firma tarafından Türk Eximbank'a bizzat gönderilir. Bu
durumda taahhüt kapatma işlemleri bizzat Türk Eximbank tarafından sonuçlandırılır.
d) Kredi talebi sırasında taahhüt edilenden/kullandırılandan farklı bir döviz cinsi
üzerinden gerçekleştirilen ihracatların, taahhüt hesaplarıyla ilişkilendirilmesinde,
Gümrük Beyannamesi tarihindeki T.C. Merkez Bankası çapraz kurları uygulanır.
Türk Lirası üzerinden gerçekleştirilen ihracat tutarlarının kredi döviz cinsine
çevrilmesinde, Gümrük Beyannamesi tarihindeki T.C. Merkez Bankası ilgili döviz
satış kuru esas alınarak hesaplama yapılır.
Kredinin ihracat taahhüdünün, kredi talep formunda ihracı taahhüt edilen malların
(G.T.İ.P en az 4 haneli belirtilmek kaydıyla) ihracatı ile kapatılması esastır. Ancak,
krediyi kullanan firmanın imalatçı olması durumunda taahhüde saydırılmak istenen
malın söz konusu firmanın kapasite raporunun “Üretim Konusu” bölümünde yer
alması, imalatçı-ihracatçı (imalatçı vasfını haiz ihracatçı firmalar) ya da sadece
ihracatçı olması durumunda ise, taahhüde saydırılmak istenen malın, kanun, kararname
ve tebliğlerle ihracı yasaklanan malların dışında kalan (Ek Form: ML'de yer alan Türk
menşeli) mallar arasında olması koşuluyla, firma tarafından kredi başvuru aşamasında
beyanda bulunulan maldan farklı bir malın kredi taahhüdüne saydırılabilmesi
mümkündür.
(Fındık kırma ve işleme tesisi bulunduğu Kapasite Raporu/Sanayi Sicil Belgesi’nden
tespit edilen ve fındık ihracı taahhüdü karşılığında kullandırılan kredilerin ihracat
taahhütlerinin, fındık ihracatı ile kapatılması zorunludur.)
 Peşin Döviz
Peşin döviz veya “red clause” akreditif ödeme şekliyle gerçekleştirilen ihracatların,
kredinin kullandırıldığı tarihten sonra gerçekleştirilmiş olması kaydıyla, kredi
taahhüdüne saydırılması mümkündür.
 Grup Firması
İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı
Hizmet ve Faaliyetlerde vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğde (İhracat2008-6) yer alan tanıma giren grup firmalarınca gerçekleştirilen ihracatın, grup
ilişkisinin gerek kredi kullandırılması ve gerekse kredi konusu ihracat taahhüdünün
kapatılması sırasında mevcut olması şartıyla, ihracat taahhüdünün kapatılmasında
kullanılması mümkündür.
 Serbest Bölge
Türkiye’de mukim firmaların Serbest Bölgelere yaptıkları ihracatlarının ilgili kredinin
ihracat taahhüdü ile ilişkilendirilmesinde, ihracatın 3. ülkelere yapıldığının taahhüt
kapatma aşamasında Serbest Bölge İşlem Formunun Kullanıcı nüshasının aslı ve
8
alıcının adına düzenlenen fatura ile belgelenmesi gerekmektedir. Söz konusu Serbest
Bölge İşlem Formu kullanıcı nüshası üzerine ihracat taahhüdüne sayıldığına ilişkin
şerh düşülür.
 Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Yapılan Satışlar
Bağlı bulundukları vergi dairelerinden alınan ve "Türkiye'de İkamet Etmeyenlere
Özel Fatura ile Yapılacak Satışlara Ait KDV İhracat İstisnası İzin Belgesi" (İstisna
İzin Belgesi) ile Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamında
düzenlenmiş "İzin Belgesi" dahilinde yapılan satışlara ilişkin faturaların, İhracatçı
Birlikleri3 ve yetkili çıkış gümrük müdürlüklerinin4 onayının alınması kaydıyla, kredi
ihracat taahhütlerine saydırılması mümkündür. Özel Fatura ve Yolcu Beraberi Eşya
şeklinde yapılan satışlarda Döviz Alım Belgesi ibrazı aranacak olup ve her iki
belgenin üzerine ihracat taahhüdü ile ilgili olarak şerh düşülecektir.
 Özel Takas
Özel Takas çerçevesinde gerçekleştirilen ihracat işlemlerinin (bağlı muamele
kapsamında olmaksızın); ihracat veya ithalat işlemlerinde ülke ayırımı yapılmaksızın,
Bankamızca kullandırılan ihracat kredilerinin taahhütlerinin kapatılmasında
kullanılabilir.
 Navlun
İhracatta taşımanın yerli firmaya yaptırılması ve bu hususun taşımayla ilgili faturadan
tespit edilmesi kaydıyla, CF ihracat bedeli de kredi ile ilgili taahhüde saydırılabilir.
Ancak, taşımanın bir hizmet ihracı olması nedeniyle, navlun bedelinin yurda
getirilerek ihracatçı adına alışının yapılmış olmasının Döviz Alım Belgesi ile tevsik
edilmesi ve taşıma bedeline tekabül eden döviz tutarı kadar şerh düşülmesi gerekir.
 İhraç Kaydıyla Teslim
Krediyi kullanan firmanın imalatçı firma olması durumunda, ihraç kaydıyla malın
teslimi aşamasında ihracatçı firma adına düzenlenen satış faturası ile ihracatçı firma
beyanının ibrazı gerekli olup taahhüde saydırılacak tutar, faturadaki miktara tekabül
eden döviz tutarını hiç bir şekilde aşamaz.
Ayrıca, imalatçı firma tarafından düzenlenen satış faturası ile Gümrük
Beyannamesinde (GB) belirtilen malların, imalatçı firmanın Kapasite Raporu’nun
üretim konusunda yer alması gerekir.
 DİİB
Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında ithalatın finansmanı amacıyla döviz
olarak döviz kredisi kullandırılmış olması halinde, ilgili kuruluş tarafından DİİB’nin
ihracat taahhüdüne sayılan GB’nin mükerrer kullanılmamasını teminen, Ekonomi
3
İlgili çıkış gümrüğüne ibrazından önce veya gümrüğe onaylatılmasından sonra İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterlikleri’ne onaylatılması gerekmektedir.
4 Yetkili çıkış gümrük müdürlükleri; İstanbul, İzmir, Antalya, Samsun, Trabzon, Edirne (Kapıkule),
Kırklareli (Dereköy) ve Artvin (Sarp) İllerindeki bütün çıkış kapıları ve Çorlu Havalimanı Gümrük
Müdürlüğü olup, bunların dışındaki herhangi bir gümrükçe tasdikli fatura işleme alınmayacaktır.
9
Bakanlığı’na bağlı ilgili bölge müdürlüğü tarafından tasdikli DİİB fotokopisi ya da bu
konudaki yazının ibraz edilmesi gerekir.
TAAHHÜT HESAPLARINA SAYILMAYACAK İHRACAT:
Madde 22- Türk Eximbank'ın Uluslararası Kredi/Garanti programları kapsamındaki ihracatlar ile
diğer kısa vadeli kredi programları kapsamında taahhüde saydırılan ihracatlar, ihracat
taahhüt hesabının kapatılmasında kullanılamaz.
İHRACAT TAAHHÜDÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE UYGULANACAK
MÜEYYİDELER:
Madde 23- Taahhüt edilen ihracatın kredi süresi içerisinde ve diğer şartlar çerçevesinde, kısmen
veya tamamen yeri getirilmediğinin tespit edilmesi halinde;
(1) Geri Ödeme Aşamasında:
Program kapsamında uygulanan akdi kar payı oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak
kar payı ile vergi ve fonlar birlikte tahsil edilir.
(2) Taahhüt Kapatma Aşamasında:
İhracat taahhüdüne ait yükümlülüklerin kredi süresi içerisinde ve diğer şartlar
çerçevesinde kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemiş olduğunun taahhüt kapatma
aşamasında tespit edilmesi halinde, krediye, gerçekleşmeme oranında aşağıda belirtilen
müeyyideler uygulanmak suretiyle sağlanmış olan menfaatler geri alınır;
Program kapsamında uygulanan akdi kar payı oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak
kar payı ile kredi kullanan firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan kar payı tutarı
arasındaki fark, vergi ve fonlar tahsil edilir.
(3) Tahsil edilen kar payı üzerinden hesaplanacak ve Gider Vergisi Kanunu’na göre
Türk Eximbank tarafından ödenecek Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, aracı
bankalar vasıtasıyla firmadan talep ve tahsil edilir.
(4) Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu'na ilişkin yükümlülükler ilgili karar, tebliğ
ve genelgeler çerçevesinde aracı bankalarca yerine getirilir.
(5) İhracat taahhüdünün kısmen veya tamamen gerçekleşmemesinden dolayı,
başlangıçta istisna edilmiş olan Damga Vergisi ile ilgili mevzuat gereği yapılacak
işlemler aracı bankalar tarafından yerine getirilir.
Türk Eximbank işbu Uygulama Esasları’nda belirtilen sürelerde ihracat taahhüt
hesapları kapatılmamış firmaların yeni kredi taleplerini değerlendirmeme hakkını saklı
tutar.
AMAÇ VE KURAL DIŞI KULLANIMLAR İLE KREDİNİN GERİ ÖDENMEMESİ
HALİNDE ARACI BANKALARA UYGULANACAK MÜEYYİDELER:
Madde 24- (1) Kredinin Uygulama Esasları’nın 19’uncu maddesinde belirtilen süre içerisinde
aracı bankalarca firmaya ödenmemesi ve bu durumun firmadan alınacak yazılı teyit ile
tespit edilmesi,
(2) Firmadan tahsil edilen kredinin, Uygulama Esasları'nın 20’nci maddesinde
belirtilen süre içerisinde Türk Eximbank'a geri ödenmemesi,
10
(3) Kredinin, Uygulama Esasları çerçevesinde vadesinde aracı bankalarca Türk
Eximbank'a geri ödenmemesi
durumlarında, ödemenin yapılması için yukarıda zikredilen maddelerde belirtilen vade
ile ödemenin fiilen gerçekleştirildiği vade arasında geçen süre için; uygulanan akdi kar
payı oranı ile kredi ödeme tarihinde kredi programı bazında geçerli olan en yüksek kar
payı oranından yüksek olanının 1,2 katı üzerinden hesaplanancak kar payı ile vergi ve
fonlar birlikte tahsil edilir.
Bu madde kapsamında Türk Eximbank tarafından aracı bankalardan tahsil edilen ceza
ile Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi tutarları hiçbir şekilde kredi kullanan
firmaya yansıtılamaz.
Ayrıca, bu maddede bahsedilen şekilde bir uygulama yaptığı veya krediyi Uygulama
Esasları'nın 1’inci maddesinde belirtilen amaç dışında kullandığı veya 6’ncı maddenin
3’üncü fıkrasında belirtilen hususa uymadığı tespit edilen aracı bankaların kredi
limitleri Türk Eximbank tarafından geçici veya süresiz olarak iptal edilir.
DİĞER:
Madde 25-İşbu Uygulama Esasları Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi Borçlu
Cari Hesap Taahhütnamesinin ayrılmaz bir parçasıdır.
11
BİLGİ VERME VE YÜRÜRLÜK
BİLGİ VERME:
Madde 26- Aracı bankalar tarafından firmaya kullandırılan kredi ile bu kredinin bakiyesi ve
krediye konu olan ihracat ile ilgili olarak gelen dövizler ve diğer hususlara ait tüm bilgi
ve belgeler aracı bankalar tarafından, talep halinde, Türk Eximbank'a eksiksiz olarak
verilir.
Madde 27- Uygulama Esasları'nda aracı banka ile Türk Eximbank arasındaki ilişkileri düzenleyen
maddelerde hüküm bulunmayan hallerde işlemlerin mahiyetine aykırı düşmediği
sürece, Borçlar Kanunu'nun Vekalet ve Komisyon'a ilişkin hükümleri uygulanır.
YÜRÜRLÜK:
Madde 28- İşbu Uygulama Esasları 17.06.2014 tarihinden itibaren geçerlidir.
12
EKLER:
Talep Formu
EK 1
Firma Bilgi Formu
EK 2
Firma Taahhütnamesi
EK 3
Muvafakatname
EK 4
Geri Ödeme Bildirim Formu
EK 5
Firma Teyidi
EK 6
Katılım Bankası Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesi
EK 7
Faks Sözleşmesi
EK 8
EK FORMLAR:
Taahhüt Kapatma İşlem Formu
TKF
Mal Listesi
ML
13