Sevk Öncesi İhracat Kredileri uygulama Esasları

Sevk Öncesi İhracat Kredileri uygulama Esasları

TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI A.Ş.
TÜRK EXIMBANK
SEVK ÖNCESİ İHRACAT KREDİLERİ
UYGULAMA ESASLARI
TARİH
: 26/05/2015
AMAÇ VE KONU
Madde 1- İşbu Uygulama Esaslarında, Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
(KKTC)’nde mukim ihracatçıların, imalatçıların, serbest bölge kullanıcılarının
ihracat/satış öncesi ve Türkiye’de mukim döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan
firmaların hizmet öncesi finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla uygulamaya
konulan Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) Sevk Öncesi İhracat
Kredileri programının kuralları, şartları ve takip usulleri düzenlenmektedir. Bu
Uygulama Esasları kapsamında Türk Eximbank Yönetim Kurulunca tahsis edilen
limitler çerçevesinde yapılacak kredi kullandırım işlemleri, Birim Kredi Tahsis Komitesi
Kararlarına istinaden yürütülür.
TANIM VE KAPSAM
Madde 2- Sevk Öncesi İhracat Kredileri (SÖİK) kapsamında;
a) Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) hariç olmak üzere, Türkiye’de yerleşik
ihracatçı, imalatçı vasfını haiz ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı
firmaların (sadece nihai üreticiler), ilgili mevzuat uyarınca ihracı yasaklanan
mallar dışında kalan Türk menşeli malların (EK Form: ML'de) kesin olarak ihracı
taahhüdü karşılığında,
b) KKTC’de mukim ihracatçı, imalatçı vasfını haiz ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal
üreten imalatçı firmaların (sadece nihai üreticiler), Türkiye ve KKTC’de
yürürlükte bulunan mevzuat uyarınca ihracı yasaklanan mallar dışında kalan
KKTC menşeli malların kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında,
c) Türkiye’nin siyasi sınırları içerisinde kurulan serbest bölgelerde, üretim veya alım
satım ruhsatı sahibi gerçek ve tüzel kişi kullanıcıların, ilgili mevzuat uyarınca
ihracı yasaklanan mallar dışında kalan Türk menşeli malların (Ek Form: ML),
serbest bölgeden Türkiye dışında başka ülkelere kesin olarak satışı taahhüdü
karşılığında,
d) Türkiye’de yerleşik firmaların, 2008/6 sayılı İhracat, Transit Ticaret, İhracat
Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi,
Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ çerçevesinde aşağıda belirtilen döviz
kazandırıcı hizmetlerin ihraç taahhüdü karşılığında
1. Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin turizm faaliyetleri sırasında
yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları,
2. Uluslararası taşımacılıktan döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin yurda
getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri,
3. Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dâhil), turistlere
veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede,
bedelleri yurt dışındaki sağlık ve sigorta kuruluşlarından tahsil edilmek
kaydıyla döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri,
1
4. Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik,
yazılım ve mühendislik hizmetleri gibi döviz kazandırıcı hizmet projeleri
5. Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına
garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı
bandıralı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı ile bunlara yapılan mal
(yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları,
6. Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına
görüntülü veya görüntüsüz haber satışları
finanse edilmesi amacıyla aracı bankalara kredi tahsis edilir.
Türkiye’de mukim firmalar için; ihracatçı vasfı Vergi Kimlik Numarası ile imalatçı vasfı
Kapasite Raporu ile tevsik edilir.
KKTC’de mukim firmalar için; ihracatçı vasfı Şirketler Mukayyitliği Onay Belgesi ve
Ticaret Dairesince düzenlenen İhracatçı Belgesi ile imalatçı vasfı ise Ticaret/ Sanayi
Odası Kayıt Belgesi ile tevsik edilir.
Serbest Bölge’de mukim firmalar için; kullanıcı vasfı Vergi Kimlik Numarası, ilgili
Faaliyet Ruhsatı ve Kapasite Raporu (üretici firmalar için) ile tevsik edilir. Firmanın
kredi kullanabilmesi için Faaliyet Ruhsatının üretim veya alım-satım faaliyetine ilişkin
olarak düzenlenmiş olması gerekir.
Kredinin vadesini, faiz oranını/kar payı oranını, kredilendirme oranını, kredinin
kullandırılacağı döviz cinsini belirlemeye Türk Eximbank yetkilidir.
Uygulama Esaslarında açıklık olmayan hallerde, Bankacılık Kanunu, ihracat, kambiyo,
teşvik, vergi ve serbest bölge mevzuatı başta olmak üzere ilgili mevzuat hükümleri ile
KKTC’ de uygulanan ilgili mevzuat dikkate alınır.
KREDİ TÜRLERİ
Madde 3- Sevk Öncesi İhracat Kredileri Programı altında kapsamları farklı türden krediler
kullandırılmaktadır;
a) Sevk Öncesi İhracat Kredisi (SÖİK TL/SÖİK Döviz):Türkiye’de mukim
ihracatçı, imalatçı vasfını haiz ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı
(sadece nihai üreticiler) firmalar ile döviz kazandırıcı hizmet ihraç eden firmalara
mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları aracılığıyla TL veya döviz
bazında kullandırılır.
b) Sevk Öncesi Türk Lirası Yatırımda Öncelikli Bölgeler İhracat Kredisi (SÖİK
YÖB TL):Yatırımda Öncelikli Bölgelerde (EK-10’da) faaliyette bulunan ihracatçı
(ihracatçının YÖB’de yerleşik olması ve ihraç konusu malın YÖB’de üretilmesi
kaydıyla), imalatçı vasfına haiz ihracatçı (YÖB’de yerleşik olması ve ihraç konusu
malın YÖB’de üretilmesi kaydıyla), imalatçı firmalara (ihraç kaydıyla mal üreten
nihai üreticiler) mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları aracılığıyla TL
bazında kullandırılır.
c) Katılım Bankaları Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi (SÖİK Katılım
Döviz):ihracatçı, imalatçı vasfını haiz ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten
imalatçı (sadece nihai üreticiler) firmalar ile döviz kazandırıcı hizmet ihraç eden
firmalara katılım bankaları aracılığıyla döviz bazında kullandırılır.
2
d) KKTC Sevk Öncesi Türk lirası İhracat Kredisi (SÖİK KKTC TL): KKTC’de
mukim ihracatçı, imalatçı vasfını haiz ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten
imalatçı firmalar (sadece nihai üreticiler) mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım
bankalarının KKTC’de bulunan şubeleri aracılığıyla TL bazında kullandırılır.
e) Serbest Bölgeler Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi (SÖİK SB
Döviz):Türkiye’nin siyası sınırları içerisinde kurulan serbest bölgelerde üretim veya
alım satım ruhsatı sahibi gerçek ve tüzel kişi kullanıcılara, mevduat bankaları,
kalkınma ve yatırım bankaları aracılığıyla döviz bazında kullandırılır.
KREDİLENDİRİLMEYEN İHRACAT ŞEKİLLERİ
Madde 4- Kredi, ihracat sayılan satış ve teslimler, transit ticaret, ithal edilmiş malın ihracı, takas
ve bağlı muamele kapsamında yapılan ihracat, bedelsiz ihracat, sınır ticareti hükümleri
çerçevesinde yapılan ihracat, gümrüksüz antrepolara yapılacak ihracat ve serbest
bölgelere yapılacak ihracat ( Türkiye’den serbest bölgelere yapılan ihracatın 3.ülkelere
gönderilen kısmı hariç) ve serbest bölgeden Türkiye’ye yapılan ihracat için
kullandırılmaz.
VERGİ, RESİM VE HARÇ İSTİSNASI
Madde 5- Sevk Öncesi İhracat Kredileri ile finanse edilen mal /döviz kazandırıcı hizmet
finansmanında, ihracat teşvik mevzuatı ve bu mevzuata ilişkin Karar ve Tebliğ
hükümleri çerçevesinde vergi, resim ve harç istisnası uygulanır. Kaynak Kullanımını
Destekleme Fonu'na ilişkin hususlarda ilgili Karar, Tebliğ ve Genelge hükümleri
çerçevesinde işlem yapılır.
SÖİK KKTC TL kredisinde; vergi, resim, harç istisnası konusunda KKTC ilgili mevzuat
hükümleri geçerli olacaktır.
SÖİK SB Döviz kredisinde ise; Gider Vergisi Kanunu ve bu Kanuna ilişkin hukuki
düzenlemeler çerçevesinde işlem yapılır.
BANKA LİMİTİ
Madde 6- Türk Eximbank Yönetim Kurulu tarafından, krediye aracılık eden bankalara TL krediler
için TL bazında, döviz krediler için ABD Doları bazında genel kredi limitleri tahsis
edilir.
Aracı bankaların, Türk Eximbank’ın nam ve hesabına kullandıracağı kredilerin belirli
bir andaki anapara bakiyeleri toplamı, söz konusu limitler dâhilindedir. Bu limitler, aracı
bankalara ayrıca duyurulur.
Aracı bankaların, kendilerine tahsis edilen Türk Lirası ve ABD Doları bazındaki kredi
limitlerinin en az %30’unun Madde 8’de tanımlanan Küçük ve Orta Büyüklükteki
İşletmelere (KOBİ)kullandırması zorunludur.
SÖİK TL kredisi için tahsis edilen genel limitlerin en az % 5'inin Yatırımda Öncelikli
Bölgelerde (YÖB) (EK-10) faaliyet gösteren firmalara (ihraç konusu malın YÖB’de
üretilmesi kaydıyla)kullandırılması zorunludur.
SÖİK KKTC TL kredisi, Türkiye’de yerleşik bankaların KKTC’nde faaliyet gösteren
şubeleri vasıtasıyla KKTC ek limiti kapsamında kullandırılır.
3
Aracı bankaların, sahip oldukları iştiraklere ve dâhil oldukları grup bünyesindeki
şirketlere, kullandırabilecekleri azami kredi miktarları, kendilerine tahsis edilen TL ve
USD birimli Genel Kredi Limitleri’nin her birinin en fazla % 40'ıdır.
FİRMA LİMİTİ
Madde 7- Program kapsamında;
Bir firmanın kullanmakta olduğu SÖİK TL ve SÖİK Döviz Kredilerinin anapara
bakiyelerinin toplamı 25 Milyon ABD Dolarını aşamaz.
SÖİK KKTC TL kredisi için limit tutarı 5 Milyon TL’dir.
SÖİK Katılım Döviz kredisi için limit tutarı 15 Milyon ABD Doları’dır.
SÖİK SB Döviz kredisi için limit tutarı 25 Milyon ABD Doları’dır.
Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) kapsamında döviz kazandırıcı
hizmetlerin finansmanı amacıyla kullandırılan kredilerin tutarı VRHİB tutarını aşamaz.
VRHİB olmaksızın kullandırılacak hizmet ihracına ilişkin kredilerde tutar, yurt dışı
faaliyete ilişkin imzalanmış hizmet sözleşmesindeki tutarı aşmayacak şekilde belirlenir.
VRHİB ya da ilgili hizmet sözleşmesine kullandırılan kredi ile ilgili şerh düşüm işlemi
kullandırım esnasında aracı bankalar tarafından belirlenir.
Firmanın geçmiş mal / hizmet ihracına ilişkin performansı aracı banka nezdinde kıstas
olarak doğrudan etkili olmayacak; ancak, firmanın mal/hizmet ihracı taahhüdünü
oluşturan ihracat/hizmet sunumuna ilişkin bağlantılarının değerliliği esas alınacaktır. Bu
değerleme ve doğuracağı risk tamamen aracı bankanın üzerindedir.
PROGRAM KAPSAMINDA KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER (KOBİ)
Madde8-
Program kapsamındaki Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler;
(1) Bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup, ihraç bağlantılı mal üreten
imalatçı ve imalatçı – ihracatçı ile ihracatçı özelliğine sahip,
(2) İşyerinde 1 ile 250 çalışan1istihdam eden,
(3) Yılık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL’ nı
aşmayan,
(4) bağımsız işletme2 tanımına giren işletmelerdir.
1Bir işletmede çalışanların toplam sayısı olarak belirlenmiş olup ilgili işletmede çalışan işçi, personel, işveren vekilleri,
işveren, işletme sahipleri, işletmede düzenli olarak çalışan ve bunun karşılığında bir ücret alan ortakları da kapsamaktadır.
Çalışan sayısı belirlenirken, bir yıl boyunca tam zamanlı olarak işletmede veya işletme adına çalışan kişilerin toplam sayısı
çalışan olarak dikkate alınır. Hangi süre ile olursa olsun, yılın veya günün belirli bir bölümünde veya mevsimlik işlerde
çalışanlar da çalıştıkları süre için toplama dâhil edilirler.
2İşletmenin
-
Başka bir işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip olmaması,
Herhangi bir tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun veya birkaç bağlı işletmenin tek başına veya
müştereken bu işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip olmaması,
Konsolide hesap düzenliyor veya konsolide hesap düzenleyen başka bir işletmenin
hesaplarında yer alıyor olmaması gerekmektedir.
4
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler;
-
-
Mikro İşletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı
veya mali bilançosundan herhangi biri 1milyon TL’nı aşmayan çok küçük ölçekli
işletmeler,
Küçük İşletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yılık net satış hasılatı
veya mali bilançosundan herhangi biri 8milyon TL’nı aşmayan işletmeler
Orta Büyüklükteki İşletme: İki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık
net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL’yi aşmayan
işletmeler olarak sınıflandırılır.
İHRACAT /SATIŞ/ HİZMET TAAHHÜDÜ
Madde 9- İhracat/satış taahhüdü ilgili mevzuatta tanınan süreler içinde gerçekleştirilmesi taahhüt
edilen FOB ihracat/satış tutarını, hizmet tutarı ise krediye konu hizmet ihracı tutarını
ifade eder.
KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI
Madde 10- Türk Eximbank’a Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası yaptıran firmalar faiz indiriminden
yararlanır. Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası yaptıran firmalar için uygulanacak faiz
indirim oranları ayrıca duyurulur.
SÖİK KKTC TL ve SÖİK Katılım Döviz Kredisi programlarında sigortalı firma için faiz
indirimi uygulanmamaktadır.
Sigortalı firma için uygulanacak faiz indirim oranının saptanmasında, firmanın krediyi
kullandığı tarih itibariyle sigortalılık durumu ile kredi talep formundaki firma beyanı
esas alınır. Sigortalılık durumunda sonradan meydana gelen değişiklikler nedeniyle,
krediyle ilgili Türk Eximbank’tan faiz iade talebinde bulunulamaz.
Sigortalı firmanın, riski açık kredilerin vadesi içinde poliçe süresinin sona ermesi
halinde, poliçesini yenilemesi gerekmektedir. Sigorta poliçesinin yenilenmemesi halinde
24’üncü Madde’de belirtilen müeyyideler uygulanır.
MUHATAP ŞUBE
Madde11- Türk Eximbank, kredilerinin kullandırılmasında aracı bankaların belirleyeceği yetkili
şubeyi/birimi muhatap şube olarak kabul eder. Kredi talepleri bu şubelerce Türk
Eximbank'a iletilir. Kredi kullandırım talimatları Türk Eximbank tarafından muhatap
şubelere gönderilir. Geri ödeme bildirimleri 20. Madde ’de düzenlenen şekilde muhatap
şubelerce yapılır. Muhatap şubeyi temsile yetkili kişilerin imza sirkülerlerinin ve
değişikliklerin Türk Eximbank’a iletilmesi zorunludur.
Ek-9’da yer alan Faks Sözleşmesinin ve Ek-10’da yer alan Elektronik Bankacılık
Sözleşmesinin aracı banka genel müdürlüklerince imzalanarak, yetkili kişilerin güncel
imza sirkülerleri ile birlikte Türk Eximbank’a iletilmesi zorunludur.
HESAP AÇILMASI
Madde 12- Kredi kullandıracak aracı bankaların muhatap şubeleri nezdinde Türk Eximbank Sevk
Öncesi Türk Lirası İhracat Kredisi adı altında TL, Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi adı
altında yabancı para birimli ( USD, GBP, JPY, EUR) vadesiz bankalar mevduat hesabı /
özel cari hesap açılır.
5
Kredilerle ilgili ödeme ve tahsilatlar bu hesaplardan yapılır. Bu hesaplara ait aylık
ekstreler, muhatap şubelerce, takip eden ayın ilk haftası içerisinde Türk Eximbank'a
gönderilir.
MÜRACAAT ŞEKLİ
Madde 13- Firmalar tarafından her bir kredi başvurunda Bankamız internet sayfasında yer almakta
olan ilgili evrak seti ile birlikte aracı bankalara müracaat edilir.
İlk defa kredi kullanacak olan firmalar tarafından,




Kapasite Raporu’nun,
Firma unvanının yer aldığı ilgili Ticaret Sicil Gazetesi’nin son sayısının
Alım-satım veya üretim faaliyetine ilişkin Faaliyet Ruhsatı’nın (SB firmaları
için),
Altı aydan eski tarihli olmamak kaydıyla KKTC mevzuatı uyarınca
düzenlenecek Ticaret veya Sanayi Odası Kayıt Belgesi ve Şirketler Mukayitliği
Onay Belgesi veya Ticaret Dairesince düzenlenen İhracatçı Belgesi veya ilgili
mevzuata göre bunların yerine geçecek belgelerin (KKTC firmaları için)
fotokopilerinin ibraz edilmesi gerekmektedir.
Türk Eximbank’ın, kredi talebine konu olan taahhüdün/projenin ve firmanın özel
durumuna göre gerekli görülecek her türlü bilgi ve belgeyi talep etme hakkı saklıdır.
TEMİNAT
Madde 14- Kredi kullandırılmadan önce aracı bankalar, TL krediler için kendilerine tahsis edilen
Türk Lirası cinsinden limit tutarında, döviz kredileri için ise kendilerine tahsis edilen
ABD Doları cinsinden limit tutarının % 10 fazlası tutarında Aracı Banka Borçlu Cari
Hesap Taahhütnamesini (EK-8) düzenleyerek Türk Eximbank'a gönderirler
Aracı bankanın limitlerinde bir artış yapılması halinde; TL krediler için yenilenen limit
tutarı üzerinden, Döviz krediler için ise yenilenen limitin % 10 fazlası tutarında
düzenlenen Aracı Banka Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesinin Türk Eximbank’a
iletilmesi şarttır.
EK SÜRE VE MÜCBİR SEBEP HALLERİ
Madde 15- Firmalar, mücbir sebep halleri dışında, taahhüde göre verilen kredi miktarının az oluşu,
kredi süresinin kısa oluşu, girdilerin veya malın tedarik edilememesi, iç veya dış pazar
zorlukları, gerçekleştirilmesi taahhüt edilen ihracatın/satışın/hizmetin tamamının veya
bir kısmının yerine getirilememesi, alıcının tek taraflı tasarrufu gibi gerekçelerle
imalatın ya da ihracatın/yurt dışına satışın/ hizmet sunumunun tamamını veya bir kısmını
gerçekleştiremediklerini ileri sürerek vade temdidi talebinde bulunamazlar.
Mücbir sebep halleri ve bunların tevsikine ilişkin hususlarda yürürlükteki vergi, resim
ve harç istisnası mevzuatı ve Serbest Bölgelerden Başka Bir Ülkeye Yapılan Satışların
Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ’nin Kredi, Sigorta ve Garanti Hizmetlerinden
Yararlandırılması Hakkında Tebliğ (İhracat 2014/7)’in ilgili hükümleri esas alınır.
SÖİK KKTC TL kredisi için; KKTC ilgili mevzuatı esas alınır. Türk Eximbank, vadesini
temdit etmeyi uygun bulduğu kredilerde, uygulayacağı faiz/kar payı oranını yeniden
belirleyebilir.
6
KREDİ VADESİ
Madde 16- Kredi programlarının
duyurulmaktadır.
vade
seçenekleri
Türk
Eximbank
internet
sitesinde
Kredi vadesinin başlangıcı, kredinin Türk Eximbank tarafından aracı bankanın hesabına
alacak kaydedildiği tarihtir.
Kredi anapara taksitlerinin ve dönem faizlerinin/kar paylarının vadelerinin hafta sonu
veya resmi bir tatile (SÖİK KKTC TL kredisinde KKTC için resmi bir tatile) rastlaması
halinde (takvim yılı itibariyle yasal olarak belirtilen yarım iş günleri dâhil), takip eden
ilk işgünü, kredi vadesi olarak dikkate alınır.
VRHİB kapsamında kullandırılan döviz kazandırıcı hizmet kredilerinde kredi vadesi
belge süresi ile, VRHİB alınmaksızın kullandırılan kredilerde ise yurt dışı faaliyete
ilişkin hizmet sözleşmesi süresi ile sınırlıdır. Belge süresinin, Bankamız internet
sitesinde yayınlanan kredi vadelerinden uzun olması durumunda mevcut kredi program
vadeleri esas alınacaktır.
FAİZ VE KAR PAYI ORANI
Madde 17- Kredilere uygulanacak faiz/kar payı oranları, Türk Eximbank tarafından belirlenir ve
aracı bankalara ayrıca duyurulur. Kredilere uygulanacak faiz ve kar payı oranlarının
belirlenmesinde kredi kullandırım tarihinde geçerli olan faiz ve kar payı oranları esas
alınır.
Aracı bankalar, bu faiz ve kar payı oranları üzerine Türk Eximbank tarafından belirlenen
komisyon oranlarını ilave edebilirler. Aracı banka komisyonu TL kredilerde azami yıllık
1 (bir), döviz kredilerinde azami yıllık 0,5 (yarım) puandır.
Kredi kullandırımı ile ilgili olarak aracı bankalar işbu komisyon dışında Türk
Eximbank’tan veya firmadan her ne nam altında olursa olsun komisyon, ücret, masraf
vs. alacak talep ve tahsil edemezler.
Döviz kredilerinde, kredinin 1. dönem faizinin hesaplanmasında kullanılacak LIBOR,
kredinin kullandırıldığı valör gününe ait Reuters ekranının LIBOR01 sayfasında ABD
Doları için belirlenmiş faiz oranıdır. Kredinin sonraki dönemlerine ilişkin faizin
hesaplanmasında kullanılacak LIBOR ise, bir önceki faiz tahsilatı valörüne ait, Reuters
ekranının LIBOR01sayfasında ABD Doları için belirlenmiş faiz oranıdır
Kredinin diğer döviz cinsleri ile kullandırılması halinde geçerli olacak faiz oranları
(EURIBOR, GBP, LIBOR, TIBOR), aynı şekilde, Euro için Reuters ekranındaki FIBO
sayfası, Yen için TIBM sayfası, Sterlin için ise LIBOR01 sayfası kullanılmak suretiyle
belirlenir.
Kredinin faiz oranı hesaplanırken kullanılacak LIBOR01 veya EURIBOR değerlerinin
negatif olması halinde bu değerler sıfır (0) olarak alınır.
SÖİK Katılım Döviz kredisinde uygulanacak olan kar payı oranı, Türk Eximbank
tarafından belirlenecek ve internet sitesinde yayınlanacak sabit oranlardan oluşacaktır.
Kar payı oranının hesaplanmasında ABD Doları için kullanılacak baz oran, kredinin
kullandırıldığı valör gününe ait Reuters ekranında yayınlanan ve 360 gün vadeli krediler
için TOPIRS sayfasında 1 yıla; 540 gün vadeli krediler için USDIRS sayfasında 1,5 yıla;
720 gün vadeli krediler için ise USDIRS sayfasında 2 yıla göre belirlenmiş satış fiyatı
olacaktır.
7
YÖB’de faaliyette bulunan firmaların kullanacakları TL kredilere indirimli faiz oranı
uygulanır.
Türk Eximbank, uygulayacağı faiz ve kar payı oranlarını tek taraflı olarak değiştirmeye
yetkilidir. Faiz ve kar payı oranlarındaki değişiklikler Türk Eximbank nezdinde riski
açık kredilere uygulanmaz.
KULLANDIRIM
Madde 18- TL Kredilerde, kredi talebi Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredilere ait kredi
tutarları, ilgili aracı bankanın EFT sistemindeki hesabına ödenir. Aracı bankalar, EFT
sistemindeki hesaplarına intikal eden kredi tutarlarını, 12’nci Madde’de düzenlenen
hesaplara aynı gün alacak kaydeder ve aynı gün (SÖİK KKTC TL kredisi için; en geç
takip eden ilk iş günü) ilgili firmanın hesabına aktarmak suretiyle öderler
Döviz Kredilerinde, kredi talebi Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredilere ait
kredi tutarları aracı bankanın muhabir hesabına ödenir.
Aracı banka, hesaplarına intikal eden kredi tutarlarını, 12’nci Madde’de düzenlenen
hesaplara aynı gün alacak kaydeder ve aynı gün ( SÖİK Katılım Döviz kredisi için; 5 iş
günü içinde) ilgili firmanın hesabına aktarmak suretiyle öder.
SÖİK SB Döviz kredisinde aracı banka firma hesabına krediyi döviz olarak öder.
Kredinin aracı bankalar tarafından yukarıda belirtilen sürelerde firmaya ödenip
ödenmediği firmanın kredinin bildirilen kullanım tarihinden itibaren 5 işgünü içerisinde
Türk Eximbank’a ibraz edeceği yazılı teyit ile belirlenir. (EK-7) Aksi halde, kredinin
aracı banka tarafından firmaya ödendiği kabul edilir. Firmadan alınacak yazılı teyide
göre, kredinin aracı banka tarafından yukarıda belirtilen sürede firmaya ödenmemesi
durumunda 25’inci Madde hükmü uygulanır.
Kredinin aracı banka hesaplarına intikal etmesini müteakip iptal edilmek istenmesi
durumunda 23’üncü Madde’de belirtilen müeyyideler uygulanır.
SÖİK SB Döviz kredisinde; kredi tutarı aracı bankaya sadece döviz olarak aktarılır.
SÖİK Döviz kredisinde ve SÖİK Katılım Döviz kredilerinde; kredi tutarı aracı bankaya
Türk Lirası veya döviz olarak aktarılır.
(1) Kredinin Türk Eximbank tarafından aracı bankaya döviz olarak aktarılması
durumunda;
Türk Eximbank, ilgili kredi tutarını aracı bankanın muhabir hesabına döviz olarak alacak
kaydedilmek üzere talimat verir. Türk Eximbank, kredi kullandırım dekontlarını aynı
gün aracı bankaya gönderir.
Aracı banka, hesaplarına alacak kaydedilen kredi tutarının tamamını, valör tarihinde
(SÖİK Katılım Döviz kredisinde valör tarihinde belirlenen kur üzerinden 5 iş günü
içinde) TL olarak (SÖİK SB Döviz kredisinde Döviz olarak) firmaya kullandırır.
Kredinin Türk Lirası karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru, işlem günü
saat 11.00'de Türk Eximbank tarafından belirlenen ABD Doları, EURO, İngiliz Sterlini
ve Japon Yeni alış kurlarıdır.
Kredinin, talep edilen döviz cinsinden farklı bir döviz cinsi üzerinden ödenmesi
durumunda, işlem günü saat 11.00'de Reuters'in FXFX sayfasında kote edilen çapraz
8
kurlar alınarak belirlenen ve söz konusu para birimi için geçerli olan Türk Eximbank
çapraz kurları dikkate alınır.
Tahsis edilen döviz kredisinin geçici bir döviz tevdiat hesabına aktarılıp, bu hesaptan TL
alışı yapılamaz.
(2) Kredinin Türk Eximbank tarafından aracı bankaya TL olarak aktarılması
durumunda;
Kredi tutarı, Türk Eximbank tarafından aracı bankanın T.C. Merkez Bankası nezdindeki
hesaplarına TL olarak ödenir. Aracı banka, hesaplarına aktarılan kredi tutarını Türk
Lirası olarak, aynı gün valörü ile ilgili firmanın hesaplarına aktarır. Kredinin Türk Lirası
karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru, işlem günü saat 11.00'de Türk
Eximbank tarafından belirlenen ABD Doları, EURO, İngiliz Sterlini ve Japon Yeni alış
kurlarıdır.
DÖVİZ CİNSİ
Madde 19- Döviz kredilerinde kredi, ABD Doları, EURO, İngiliz Sterlini ve Japon Yeni cinsinden
kullandırılır. SÖİK Katılım Döviz kredisi yalnızca ABD Doları cinsinden kullandırılır.
GERİ ÖDEME
Madde 20- 120 ve 180 gün vadeli kredilerde faiz ve anapara tutarları vade sonunda ödenecektir.
360, 540 ve 720 gün vadeli kredilerde ise dönem faizleri kredinin kullanıldığı tarihten
itibaren 180. günde ödenmeye başlanacak, takip eden dönemlere ilişkin faizler 180
günde bir olmak üzere ödenecektir. Anapara geri ödemeleri vade seçeneği ile
belirlenmiş şekilde ilgili dönemlerde geri ödenecektir.
SÖİK Katılım Döviz kredisinde ise kar payları ve anapara tutarları vade sonunda
ödenecektir.
SÖİK KKTC TL ve SÖİK SB Döviz kredileri ve VRHİB olmaksızın kullandırılacak
döviz kazandırıcı hizmet kredilerinde tahakkuk edecek Banka ve Sigorta Muameleleri
Vergisi (BSMV) tutarları da geri ödemeler sırasında tahsil edilir.
Aracı bankalar, kredi kullanıcısı firmadan tahsil edecekleri kredi tutarlarını, vadesinde
Türk Eximbank'a geri öderler.
Döviz kredilerinde; aracı bankalar tarafından yapılan ödemenin vadesinde/valör
tarihinde gerçekleşmemesi halinde Türk Eximbank’a ödenmeyen tutar için valör
düzeltmesinin (back value) yapılması esastır.
Kredi, vadeden önce kısmen veya tamamen geri ödenebilir.
Kredinin erken geri ödenmesi halinde, ihracat/satış, döviz kazandırıcı hizmet
taahhütlerinin kapatılmasında orijinal kredi vadesi esas alınacaktır.
Kredinin erken geri ödenmesi durumunda, kredi faizinin/kar payının hesaplanmasında:
-SÖİK TL ve SÖİK KKTC TL kredisi için; kredi talep formunda belirtilen vade için
kullandırım tarihinde geçerli faiz oranı,
- SÖİK Döviz Kredisi ve SÖİK SB Döviz Kredisi için; 120 gün ve 180 gün vadeli
kredilerde kullandırım tarihindeki, 360, 540 ve 720 gün vadeli kredilerde ise erken
9
ödemenin 1. dönemde yapılması halinde kullandırım tarihindeki, sonraki
dönemlerde yapılması halinde ise ilgili dönem için belirlenen faiz oranı,
- SÖİK Katılım Döviz kredisi için; kredi talep formunda belirtilen vade için kullandırım
tarihinde belirlenen kar payı dikkate alınır.
Kredinin geri ödemesi, aracı banka tarafından TL kredilerde; 1 (bir) iş günü önce döviz
kredilerinde; 2 (iki) iş günü önce, en geç saat 14.00’e kadar (Geri Ödeme Bildirim
Formu-Ek:6) Türk Eximbank’a geri ödeme ihbarında bulunularak yapılır. Yasal olarak
belirtilen yarım iş günlerinde (KKTC firmalarına kullandırılan kredilerde KKTC
ve/veya Türkiye’de yasal olarak belirtilen yarım işgünlerinde) geri ödeme bildirimi
yapılmaz. Geri ödeme bildiriminin bu tarihlere rastlaması durumunda, bildirim formu
muhatap şubeler tarafından kredi vadesinden TL kredilerde; 2 (iki) iş günü önce, döviz
kredilerinde; 3 (üç) iş günü önce Türk Eximbank’a iletilir. Türk Eximbank, anapara
taksiti, faiz/kar payı ve varsa ilgili vergi ve fonlardan oluşan toplam tutar ile valör tarihini
aracı bankaya bildirir.
Aracı bankalar, firmanın krediyi geri ödeyip ödemediğine bakmaksızın, krediyi
vadesinde kapatmayı Aracı Banka Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesini (EK-8)
imzalayarak peşinen kabul ederler.
TL kredilerde; Aracı bankalar, Türk Eximbank tarafından hesaplanarak kendilerine
bildirilen toplam meblağı Türk Eximbank'ın EFT sistemindeki 0016 no.lu TIC hesabına
öder.
SÖİK SB Döviz kredisinde kredi kullandırılan döviz cinsi üzerinden geri ödenir.
Döviz Kredilerinde;
(1) Kredi Türk Eximbank tarafından aracı bankaya döviz olarak aktarılmış ise;
Türk Eximbank, kredi geri ödemelerinin yapılmasını istediği muhabir hesap numarasını,
aracı bankaya bildirir.
Aracı banka, kredi geri ödemesinde Türk Eximbank'ın kendilerine bildirdiği anapara ve
faiz/kar payından oluşan toplam tutarı, döviz olarak, valör tarihinde Türk Eximbank'ın
muhabir hesabına alacak kaydettirmek üzere gerekli işlemi yapar.
(2) Kredi Türk Eximbank tarafından aracı bankaya TL olarak aktarılmış ise;
Aracı banka, Türk Eximbank'ın kendilerine bildirdiği anapara ve faizden/kar payından
oluşan toplam tutarı, Türk Lirası olarak geri öder.
Ödenecek tutarın TL karşılığının belirlenmesinde kullanılacak döviz kuru, işlem günü
saat 11.00'de Türk Eximbank tarafından belirlenen ABD Doları, Euro, İngiliz Sterlini ve
Japon Yeni satış kurlarıdır.
Firma krediyi aracı bankaya Döviz veya TL olarak geri ödeyebilir.
(1) Kredinin, firma tarafından aracı bankaya döviz olarak geri ödenmesi
durumunda;
Kredi, vadesinden önce veya en geç vadesinde kısmen veya tamamen ihracat bedeli
dövizlerden mahsup yoluyla geri ödenebilir. Bu durumda aracı bankaca Döviz Satım
Belgesi düzenlenmeksizin, geri ödeme tarihindeki aracı banka döviz alış kurundan
sadece ihracata ilişkin Döviz Alım Belgesi düzenlenmektedir.
10
Bu kapsam dışındaki kaynaklardan sağlanarak açılan DTH'den kredinin döviz ile tasfiye
edilmesi mümkün olup, bu şekilde geri ödeme sadece kredi riskini ortadan kaldıracak,
ihracat taahhüdünü kapatmayacaktır.
Kredi, kullandırılan döviz cinsi üzerinden geri ödenir.
(2) Kredinin, firma tarafından aracı bankaya TL olarak geri ödenmesi
durumunda;
Kredinin, firma tarafından aracı bankaya TL olarak geri ödenmesi durumunda; ödenecek
TL tutarın belirlenmesinde kullanılacak kur işlem günü saat 11.00'de Türk Eximbank
tarafından belirlenen ABD Doları, Euro, İngiliz Sterlini ve Japon Yeni satış kurlarıdır.
Aracı bankalar, firmanın krediyi geri ödeyip ödemediğine bakmaksızın, krediyi
vadesinde kapatmayı Aracı Banka Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesini (EK-8)
imzalayarak peşinen kabul ederler.
Ayrıca; aracı bankaların, bankacılık işlemleri ve/veya mevduat/katılım fonu kabul etme
yetkilerinin kaldırılması, faaliyet izninin iptali, sınırlandırılması veya kaldırılması
halinde (ilgili kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte) ve/veya Türk Eximbank’a
olan taahhütlerini yerine getirmemesi halinde, söz konusu bankalar nezdinde kredi
bakiyesi bulunan firmalar, kredilerini en geç vadelerinde tahakkuk edecek faizleri/kar
payları ile birlikte, TL kredilerde Türk Eximbank'ın EFT sistemindeki TIC hesabına,
döviz kredilerde ise Türk Eximbank tarafından belirlenecek muhabir hesaplara öderler.
İHRACAT VE SATIŞ TAAHHÜDÜNÜN KAPATILMASI
Madde 21- a) Mal ihracatına ilişkin kullandırılan kredilerin ihracat taahhüdünün
kapatılmasında uygulanacak esaslar;
Gerçekleşmenin tespitinde FOB ihraç değeri esas alınır.
Kredinin FOB ihracat taahhüdünün, ilgili mevzuatta düzenlenen süreler ve/veya ek süre
içerisinde/ belirlenen esaslar çerçevesinde fiilen gerçekleştirilmesi zorunludur.
Gümrük Beyannamesi (GB) FOB tutarı; döviz kredilerinde her halükarda anapara,
faiz/kar payı ve aracı banka komisyonu toplamından, TL kredilerde ise kredinin FOB
ihracat taahhüt tutarından az olamaz.
Fiili ihraç tarihi olarak; “A” hanesinde kayıtlı tarih ile VEDOP sisteminden ulaşılan
GB’nin kapanma tarihinden hangisi firma lehine ise o tarih esas alınır. Bu tarih, kredi
kullandırım tarihinden önceki ve ilgili mevzuatta tanınan sürenin bitiminden sonraki bir
tarih olamaz.
Kredinin ihracat taahhüdü ile ilişkilendirilmiş GB üzerine; döviz kredilerinde kredi
anapara, faiz / kar payı ve aracı banka komisyonu toplamı, TL kredilerinde kredinin FOB
ihracat taahhüt tutarı kadar şerh düşülür. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile
yapılan satışlar ile Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamında
düzenlenmiş “izin belgesi” dâhilinde yapılan satışlarda, dövizin herhangi bir banka veya
finans kurumunda bozdurulduğuna dair Döviz Alım Belgesi’nin (DAB) üzerine de şerh
düşülür. Bakiye tutar firmanın, aracı bankalarca kendi kaynaklarından kullandırılmış
olan kredilerinin taahhütlerine saydırılabilir.
İhracat taahhütleri aracı bankalar tarafından Türk Eximbank’ın belirlediği esaslar ve
yöntemler çerçevesinde kapatılır.
11
Aracı bankalar tarafından, kredinin ihracat taahhüdüne saydırılan Gümrük
Beyannamelerinin “Mükellef” nüshası (Özel Fatura ile yapılan satışlarda, Özel Fatura
ile ilişkili DAB’ların müşteri nüshası) üzerine “İşbu belgenin FOB ........... ‘lık kısmı
........... firmasının nezdinizdeki ............. No.lu Türk Eximbank Sevk Öncesi İhracat
Kredisi taahhüdünün kapatılmasında kullanılmıştır” ibareli, TL krediler için kredi talebi
döviz tutarı kadar, döviz kredileri için ise anapara, faiz ve aracı banka komisyonu
toplamı kadar şerh düşülerek ve taahhüt kapatma işlemlerinde kullanılan kurlar ayrıca
belirtilerek yetkililerince imzalanır.
Kredi talebi sırasında taahhüt edilenden/kullandırılandan farklı bir döviz cinsi üzerinden
gerçekleştirilen ihracatların, taahhüt hesaplarıyla ilişkilendirilmesinde, Gümrük
Beyannamesi tarihindeki T.C. Merkez Bankası çapraz kurları (SÖİK KKTC TL
kredisinde KKTC Merkez Bankası çapraz kurları) uygulanır.
Türk Lirası üzerinden gerçekleştirilen ihracat tutarlarının kredi döviz cinsine
çevrilmesinde, Gümrük Beyannamesi tarihindeki T.C. Merkez Bankası ilgili döviz satış
kuru (SÖİK KKTC TL kredisinde KKTC Merkez Bankası ilgili döviz satış kuru) esas
alınarak hesaplama yapılır.
Kredinin ihracat taahhüdünün, kredi talep formunda ihracı taahhüt edilen malların
(G.T.İ.P en az 4haneli belirtilmek kaydıyla) ihracatı ile kapatılması esastır. Bununla
birlikte taahhüde saydırılmak istenen malın, kanun, kararname ve tebliğlerle ihracı
yasaklanan malların dışında kalan (Ek Form: ML'de yer alan Türk menşeli) / (SÖİK
KKTC TL kredilerinde KKTC menşeili mallar ) mallar arasında olması koşuluyla, firma
tarafından kredi başvuru aşamasında beyanda bulunulan maldan farklı bir malın ihracat
taahhüdüne saydırılabilmesi mümkündür.
(Fındık kırma ve işleme tesisi bulunduğu Kapasite Raporu/Sanayi Sicil Belgesi’nden
tespit edilen ve fındık ihracı taahhüdü karşılığında kullandırılan kredilerin ihracat
taahhütlerinin, fındık ihracatı ile kapatılması zorunludur.)
 Peşin Döviz
Peşin döviz veya “redclause” akreditif ödeme şekliyle gerçekleştirilen ihracatların,
kredinin kullandırıldığı tarihten sonra gerçekleştirilmiş olması kaydıyla, ihracat
taahhüdüne saydırılması mümkündür.
 Grup Firması
İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet
ve Faaliyetlerde vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğde (İhracat-2008-6) yer
alan tanıma giren grup firmalarınca gerçekleştirilen ihracatın, grup ilişkisinin gerek
kredi kullandırılması ve gerekse kredi konusu ihracat taahhüdünün kapatılması sırasında
mevcut olması şartıyla, ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılması mümkündür.
 Serbest Bölge
Türkiye’de mukim firmaların Serbest Bölgelere yaptıkları ihracatlarının ilgili kredinin
ihracat taahhüdü ile ilişkilendirilmesinde, ihracatın 3. ülkelere yapıldığının taahhüt
kapatma aşamasında:
Serbest bölgeye girişe ilişkin Serbest Bölge İşlem Formu (SBİF Giriş), GB ve ilgili
faturalar,
- Serbest bölgede mukim firmanın (Türkiye dışındaki) üçüncü ülkeye satış yaptığını
tevsik eden SBİF (Çıkış),
- Satışı yapılan malların üretiminin serbest bölgede gerçekleştiğine dair ilgili Serbest
Bölge Müdürlüğünce onaylı firma beyanı
-
12
ibrazı aranacaktır. Yukarıda belirtilen belgelerden GB (aslı ) ve SBİF (Çıkış) kullanıcı
nüshası üzerine ihracat taahhüdüne sayıldığına ilişkin şerh düşülür.
 Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Yapılan Satışlar
Bağlı bulundukları vergi dairelerinden alınan ve "Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Özel
Fatura ile Yapılacak Satışlara Ait KDV İhracat İstisnası İzin Belgesi" (İstisna İzin
Belgesi) ile Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara tanınan istisna kapsamında
düzenlenmiş "İzin Belgesi" dâhilinde yapılan satışlara ilişkin faturaların, İhracatçı
Birlikleri3 ve yetkili çıkış gümrük müdürlüklerinin4 onayının alınması kaydıyla, kredi
ihracat taahhütlerine saydırılması mümkündür. Özel Fatura ve Yolcu Beraberi Eşya
şeklinde yapılan satışlarda Döviz Alım Belgesi ibrazı aranacak olup, her iki belgenin
üzerine ihracat taahhüdü ile ilgili olarak şerh düşülecektir.
 Navlun
İhracatta taşımanın yerli firmaya yaptırılması ve bu hususun taşımayla ilgili faturadan
tespit edilmesi kaydıyla, ihracat bedeli de kredi ile ilgili taahhüde saydırılabilir. Ancak,
taşımanın bir hizmet ihracı olması nedeniyle, navlun bedelinin yurda getirilerek
ihracatçı adına alışının yapılmış olmasının Döviz Alım Belgesi ile tevsik edilmesi ve
taşıma bedeline tekabül eden döviz tutarı kadar şerh düşülmesi gerekir.
 İhraç Kaydıyla Teslim
Krediyi kullanan firmanın imalatçı firma olması durumunda, ihraç kaydıyla malın
teslimi aşamasında ihracatçı firma adına düzenlenen satış faturası ile ihracatçı firma
beyanının ibrazı gerekmektedir.
Ayrıca, imalatçı firma tarafından düzenlenen satış faturası ile Gümrük Beyannamesinde
belirtilen malların, imalatçı firmanın Kapasite Raporu’nun üretim konusunda yer alması
gerekmektedir.
 DİİB
Dâhilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında ithalatın finansmanı amacıyla döviz
olarak döviz kredisi kullandırılmış olması halinde, ilgili kuruluş tarafından DİİB’nin
ihracat taahhüdüne sayılan GB’nin mükerrer kullanılmamasını teminen, T.C. Ekonomi
Bakanlığı’na bağlı ilgili bölge müdürlüğü tarafından tasdikli DİİB fotokopisi ya da bu
konudaki yazının ibraz edilmesi gerekir.
b) SÖİK SB Döviz Kapsamında Satış Taahhüdünün Kapatılmasında Uygulanacak
Esaslar:
Serbest Bölgelerde mukim firmaların kullanacakları kredilere ait kredi anapara, faiz ve
aracı banka komisyonu toplamı tutarında FOB satış taahhüdünün ihracat teşvik
mevzuatında belirlenen süreler içinde fiilen gerçekleştirilmesi zorunlu olup,
Serbest Bölge’de üretilip, yabancı ülkeye üretici firmaca (imalatçı ihracatçı)
satılan mallar kapsamında; eşyanın serbest bölgeden yurtdışına çıkışına ilişkin
Serbest Bölge ve Gümrük Müdürlükleri onayı bulunan “Serbest Bölge İşlem Formu’nun
(Çıkış) kullanıcı nüshası, alıcı adına düzenlenen fatura ve söz konusu yurtdışı sevkiyata
ilişkin Gümrük Beyannamesi (Transit),
3İlgili
çıkış gümrüğüne ibrazından önce veya gümrüğe onaylatılmasından sonra İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliklerine onaylatılması gerekmektedir.
4Yetkili
çıkış gümrük müdürlükleri; İstanbul, İzmir, Antalya, Samsun, Trabzon, Edirne (Kapıkule), Kırklareli
(Dereköy) ve Artvin (Sarp) illerindeki bütün çıkış kapıları ve Çorlu Havalimanı Gümrük Müdürlüğü olup,
bunların dışındaki herhangi bir gümrükçe tasdikli fatura işleme alınmayacaktır.
13
Serbest Bölge’de üretilip, yabancı ülkeye alım-satım yapan firmaca (serbest
bölgede mukim aracı ihracatçı) satılan mallar kapsamında; eşyanın bölge içi
satışına ilişkin Serbest Bölge Müdürlüğü onayı bulunan Serbest Bölge İşlem Formu’nun
(Bölge içi satış) kullanıcı nüshası ile eki fatura (imalatçı faturası), eşyanın serbest
bölgeden yurtdışına çıkışına ilişkin Serbest Bölge ve Gümrük Müdürlükleri onayı
bulunan Serbest Bölge İşlem Formu’nun (Çıkış) kullanıcı nüshası, alıcı adına
düzenlenen fatura ile söz konusu yurtdışı sevkiyata ilişkin Gümrük Beyannamesi
(Transit),
Alım-satım yapan firmaca (serbest bölgede mukim aracı ihracatçı) Türkiye'den
satın alınarak yabancı ülkeye satılan mallar kapsamında; eşyanın serbest bölgeye
girişine ilişkin Serbest Bölge ve Gümrük Müdürlükleri onayı bulunan Serbest Bölge
İşlem Formu’nun (Giriş) kullanıcı nüshası ile eki fatura, eşyanın serbest bölgeden
yurtdışına çıkışına ilişkin Serbest Bölge ve Gümrük Müdürlükleri onayı bulunan
Serbest Bölge İşlem Formu’nun (Çıkış) kullanıcı nüshası ile alıcı adına düzenlenen
fatura, söz konusu yurtdışı sevkiyata ilişkin Gümrük Beyannamesinin (Transit) ibrazı
ile kapatılacaktır.
Ayrıca Serbest Bölge rıhtımında doğrudan yurt dışına yapılacak sevkiyatlarda Gümrük
Beyannamesi (Transit) aranmayacaktır.
Malın başka ülkeye sevkiyatı SBİF üzerine Serbest Bölge Gümrük Muhafaza
Müdürlüğünün kaşesi ile son bulur. Fiili ihraç tarihi olarak; SBİF’nin 14. hanesindeki
tarih esas alınır.
Bu tarih, kredi kullandırım tarihinden önceki ve Türk Eximbank tarafından belirlenen
sürelerin bitiminden sonraki bir tarih olamaz.
Kredinin satış taahhüdü ile ilişkilendirilmiş ve kapanışı gerçekleşmiş SBİF’nin
kullanıcı nüshası üzerine; kullandırılan döviz cinsi üzerinden, kredinin anapara, faiz,
masraf ve komisyon toplamı kadar şerh düşülür.
Aracı bankaların ilgili şubelerince kullandırılan kredilerin satış taahhütlerinin
kapatılmasında, Türk Eximbank tarafından düzenlenerek gönderilen Taahhüt Kapatma
Formu’ndaki zorunlu alanlar doldurulduktan sonra aynı form onaylanarak ve kredi
bazında hazırlanan Taahhüt Kapatma İşlem Formu (Ek Form: TKF) çerçevesinde
saydırılan taahhüt kapatma belgelerinin dökümü eklenerek, muhatap şubeler kanalıyla
Türk Eximbank tarafından belirtilecek süreler içinde tekrar Türk Eximbank’a gönderilir.
İlgili şubeler tarafından, kredinin satış taahhüdüne saydırılan SBİF’nin “Kullanıcı”
nüshası üzerine “İşbu belgenin FOB ........... ‘lık kısmı ........... firmasının nezdinizdeki
............. No.lu Türk Eximbank Serbest Bölgeler Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi
taahhüdünün kapatılmasında kullanılmıştır” ibareli, anapara, faiz ve aracı banka
komisyonu toplamı kadar şerh düşülerek ve taahhüt kapatma işlemlerinde kullanılan
kurlar ayrıca belirtilerek yetkililerince imzalanır.
Üzerlerine şerh düşülen SBİF‘larının sıhhatlerinden şüpheyi davet etmeyecek birer
kopyaları, ilgili şube nezdindeki kredi dosyasında saklanır.
Kredi talebi sırasında taahhüt edilenden/kullandırılandan farklı bir döviz cinsi üzerinden
gerçekleştirilen satışların, taahhüt hesaplarıyla ilişkilendirilmesinde, SBİF düzenlendiği
tarihteki T.C. Merkez Bankası çapraz kurları uygulanır.
Kredinin satış taahhüdünün, kredi talep formunda ihracı taahhüt edilen malların
ihracatı ile kapatılması esastır
14
 Peşin Döviz
Peşin döviz veya “red clause” akreditif ödeme şekliyle gerçekleştirilen satışların,
kredinin kullandırıldığı tarihten sonra gerçekleştirilmiş olması kaydıyla, SBİF’larının
kullanıcı nüshaları üzerine gerekli şerhler verilerek, ihracat taahhüdüne saydırılması
mümkündür.
 Satış Kaydıyla Teslim
Krediyi kullanan üretici firmanın, satış faaliyetine uygun düzenlenmiş Faaliyet Ruhsatı
bulunan satıcı firmaya mal teslim etmesi durumunda, satıcı firma adına düzenlenen satış
faturası ile satıcı firmanın muvafakatini içeren beyanının ibrazı aranacaktır.
Ayrıca, üretici firma tarafından düzenlenen satış faturası ile SBİF’nda belirtilen malların,
üretici firmanın Kapasite Raporu’nun üretim konusunda yer alması gerekmektedir.
Kredinin satış taahhüdünün kredi talep formunda satışı taahhüt edilen malların satışı ile
kapatılması esastır.
c) İhracat/satış taahhüdü kapanmayan kredilere 23’üncü Madde’de belirtilen
müeyyideler uygulanır. Her türlü belge ve bilgiyi talep ederek işlemleri denetlemekle
yetkili olan Türk Eximbank bu denetimini ilgili şubelerde de yapabilir.
d)Aracı bankaların; bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme yetkilerinin
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Kararı ile kaldırılması halinde (ilgili
Kararının Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihte) ve/veya Türk Eximbank’a olan
taahhütlerini yerine getirmedikleri takdirde, kullanılan bir krediye ait Türk Eximbank
nezdindeki ihracat/satış taahhüdünün kapatılması için, ilgili taahhüt kapatma
belgelerinin orijinal nüshaları ve birer fotokopilerini kredinin azami kullanım süresinden
itibaren en geç 30 gün içinde ihracatçı firma tarafından Türk Eximbank'a bizzat
gönderilir. Bu durumda taahhüt kapatma işlemleri bizzat Türk Eximbank tarafından
sonuçlandırılır.
c) SÖİK TL ve Döviz Kredileri Kapsamında Döviz Kazandırıcı Hizmet
Taahhüdünün Kapatılmasında Uygulanacak Esaslar:
VRHİB kapsamında kullanılan kredilerde, krediye konu hizmetin belge süresi içinde
gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Belgesiz kullandırılan kredilerde ise döviz kazandırıcı
hizmet taahhüdünün kredi vadesi içinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

VRHİB kapsamında kullandırılan kredilerde VRHİB taahhüdünün TCMB
tarafından kapatılmasını takiben aracı bankalara TCMB tarafından bildirilen
sonuca göre işlem yapılır.

VRHİB kapsamında kullandırılmayan kredilerde ise; kredi kullanıcısı firma
tarafından kredi vadesi içerisinde verilen hizmet karşılığında düzenlenen
faturaların dökümünü gösteren Döviz Kazandırıcı Hizmet Taahhüdü Kapatma
Formunun YMM veya SMMM tarafından onaylanmış bir nüshası, kredi
vadesini izleyen en geç 30 gün içinde aracı bankaya gönderilerek taahhüt
kapatma talebinde bulunulur ve taahhüt kapatma işlemi aracı bankalar
tarafından sonuçlandırılır.
-Kredi taahhüdünün kapatılması için düzenlenecek faturaların kredinin
kullandırıldığı döviz cinsinden farklı olması halinde fatura tarihindeki TCMB
çapraz kurları esas alınır.
15
TL cinsinden kullandırılacak kredilerde taahhüt tutarı ABD Doları cinsinden
izlenir.
TAAHHÜT HESAPLARINA SAYILMAYACAK İHRACAT/ SATIŞ/HİZMETLER
Madde 22- İhracat taahhüt hesabının kapatılmasında; Türk Eximbank'ın Uluslararası
Kredi/Garanti programları kapsamındaki ihracatlar ile diğer vadeli kredi programları
kapsamında taahhüde saydırılan ihracatlar kullanılamaz.
Satış taahhüt hesabının kapatılmasında; Türk Eximbank’ın Uluslararası
Krediler/Garanti programları kapsamında yapılan ihracatlar ile Kısa Vadeli İhracat
Kredi Programları kapsamında, Türkiye’de mukim firmaların, üçüncü ülkelere
ihracatının gerçekleşmesi kaydıyla serbest bölgelere yaptıkları ve taahhüde saydırılan
ihracatları ile serbest bölgede mukim firmaların Türkiye’ye ve Türkiye’deki diğer
serbest bölgelere yaptıkları satışları SÖİK SB Döviz Kredisi ihracat taahhüt
kapatmasında kullanılamaz.
Döviz kazandırıcı hizmet ihracatı taahhüdünün kapatılmasında; VRHİB süresinin
dışında gelen hizmet bedeli dövizler, bedeli yurt dışında bırakılan veya döviz tevdiat
hesaplarında tutulmakta olan hizmet bedeli dövizler, kredilendirilen döviz kazandırıcı
faaliyetler dışında kalan hizmet bedeli fatura beyanları/dövizler, kredi kullanan firma
tarafından, 1618 sayılı Kanun’un 7. nci maddesinde belirtilen yasak faaliyetler
kapsamında verilen turizm hizmetlerine ilişkin fatura beyanları/dövizler, kredi süresi
dışında verilen krediye konu hizmete ilişkin fatura beyanları, Turizm faaliyetleri için
kullanılan kredilerinde (VRHİB’de kayıtlı) turizm işletmesinin sahibi tarafından
işletmenin kiracısına kesilen faturalar taahhüt hesabının kapatılmasında kullanılamaz
İHRACAT/SATIŞ/HİZMET TAAHHÜDÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE
UYGULANACAK MÜEYYİDELER
Madde 23- Taahhüt edilen mal ve hizmet ihracının/satışının ilgili mevzuatta belirtilen süreler
içerisinde ve diğer şartlar çerçevesinde, kısmen veya tamamen yerine getirilmediğinin
tespit edilmesi halinde;
(1) Geri Ödeme Aşamasında:
Kredi için uygulanan akdi faiz/kar payı oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak faiz ile
vergi ve fonlar birlikte tahsil edilir.
(2) Taahhüt Kapatma Aşamasında:
İhracat/satış taahhüdüne ait yüklemelerin sona erdiğinin aracı bankalarca beyan
edilmesine rağmen, ihracat/satış/hizmet taahhüdüne ait yükümlülüklerin ilgili mevzuatta
belirlenen süre içerisinde ve diğer şartlar çerçevesinde kısmen veya tamamen
gerçekleştirilmemiş olduğunun taahhüt kapatma aşamasında tespit edilmesi halinde
krediye, gerçekleşmeme oranında aşağıda belirtilen müeyyideler uygulanmak suretiyle
sağlanmış olan menfaatler geri alınır;
Kredi için uygulanan akdi faiz/kar payı oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak faiz/kar
payı ile kredi kullanan firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan faiz/kar payı tutarı
arasındaki fark, vergi ve fonlar tahsil edilir.
(3) Tahsil edilen faiz/kar payı üzerinden hesaplanacak ve Gider Vergisi Kanunu’na göre
Türk Eximbank tarafından ödenecek BSMV aracı bankalar vasıtasıyla firmadan talep ve
tahsil edilir.
16
(4) Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu'na ilişkin yükümlülükler (varsa) ilgili karar,
tebliğ ve genelgeler çerçevesinde aracı bankalarca yerine getirilir.
(5)KKTC Sevk Öncesi TL İhracat Kredisi kullanan firmalar için ihracat taahhüdünün
kısmen veya tamamen gerçekleşmemesinden dolayı, başlangıçta istisna edilmiş KKTC
mevzuatı gereği söz konusu olabilecek diğer mali yükümlülük veya yaptırımlar
KKTC’nin ilgili Kararı çerçevesinde aracı bankalarca yerine getirilir.
(6) YÖB kapsamında SÖİK YÖB TL kredisi kullanan firmaların taahhüt konusu olan
malın YÖB’de üretildiğini ispat edememeleri durumunda, indirimli faiz oranı ile SÖİK
TL faiz oranı arasındaki faiz farkı ayrıca tahsil edilir.
Türk Eximbank işbu Uygulama Esasları’nda belirtilen sürelerde ihracat taahhüt
hesapları kapatılmamış firmaların yeni kredi taleplerini değerlendirmeme hakkını saklı
tutar.
İHRACAT KREDİ SİGORTASINDAN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE
GETİRİLMEMESİ HALİNDE UYGULANACAK MÜEYYİDELER
Madde 24- Faiz indiriminden yararlanan firmalar;
İhracat kredi sigortasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde, Türk
Eximbank Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası mevzuatındaki müeyyideler uygulanır.
Ayrıca, Bankamıza Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası prim borcu bulunan firmalar,
vadesi geçmiş prim borçlarını ödeyene kadar krediden yararlanamayacaklardır.
AMAÇ VE KURAL DIŞI KULLANIMLARDA ARACI BANKALARA UYGULANACAK
MÜEYYİDELER
Madde 25- (1) Kredinin,18’incimaddede belirtilen süre içerisinde aracı bankalarca firmaya
ödenmemesi ve bu durumun firmadan alınacak yazılı teyitle tespit edilmesi,
(2) Firmadan tahsil edilen kredinin, 20’nci maddede belirtilen süre içerisinde Türk
Eximbank'a geri ödenmemesi,
(3) Kredinin, Uygulama Esasları çerçevesinde vadesinde aracı bankalarca Türk
Eximbank'a geri ödenmemesi
durumlarında, ödemenin yapılması için yukarıda zikredilen maddelerde belirtilen vade
ile ödemenin fiilen gerçekleştirildiği vade arasında geçen süre için; krediye uygulanan
akdi faiz oranı ile kredi ödeme tarihinde kredi programı bazında geçerli olan en yüksek
cari faiz/kar payı oranından yüksek olanının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak cezai
faiz/kar payı ile vergi ve fonlar birlikte tahsil edilir.
Bu madde kapsamında Türk Eximbank tarafından aracı bankalardan tahsil edilen cezai
faiz/kar payı ile BSMV tutarları hiçbir şekilde kredi kullanan firmaya yansıtılamaz.
Ayrıca, bu maddede bahsedilen şekilde bir uygulama yaptığı veya krediyi Uygulama
Esasları'nın 1’inci maddesinde belirtilen amaç dışında kullandığı veya 6’ncı maddenin
6’ncı fıkrasında belirtilen hususa uymadığı tespit edilen aracı bankaların kredi limitleri
Türk Eximbank tarafından geçici veya süresiz olarak iptal edilir.
17
BİLGİ VERME
Madde 26- Aracı banka tarafından firmaya kullandırılan kredi ile bu kredinin bakiyesi ve krediye
konu olan ihracat ile ilgili olarak gelen dövizler ve diğer hususlara ait tüm bilgi ve
belgeler aracı banka tarafından, talep halinde, Türk Eximbank'a eksiksiz olarak verilir.
Madde 27- Uygulama Esaslarında aracı banka ile Türk Eximbank arasındaki ilişkileri düzenleyen
maddelerde hüküm bulunmayan hallerde işlemlerin mahiyetine aykırı düşmediği sürece,
Borçlar Kanunu'nun Vekâlet ve Komisyon'a ilişkin hükümleri uygulanır.
Madde 28- İşbu Uygulama Esaslarında belirtilen usul ve esaslara göre hazırlanan başvuru
dosyalarının sistem girişi, geri ödeme bildirimi ve ihracat taahhüdü kapatma bildirimi
vb. her türlü bildirim ve işlemler aracı bankalar tarafından internet bankacılığı ortamında
yapıldığı takdirde aracı bankalar, internet bankacılığı üzerinden yaptıkları işlemlerin
belge ve bilgilerini saklamakla ve istenildiğinde Türk Eximbank’a sunmakla mükelleftir.
YÜRÜRLÜK
Madde 29- İşbu Uygulama Esasları 29/04/2016 tarihinden itibaren geçerlidir.
SÖİK-TL / DVZ
EKLER:
Talep Formu (Mal İhracatı)
EK 1/A
Talep Formu (Hizmet İhracatı)
EK 1/B
Firma Bilgi Formu
EK 2
Firma Taahhütnamesi
EK 3
Muvafakatname (İhracat Kredileri için)
EK 4/A
Muvafakatname (Turizm Kredileri için)
EK-4/B
Yatırımda Öncelikli Bölgeler Beyan Formu
EK 5
Geri Ödeme Bildirim Formu
EK 6
Firma Teyidi
EK 7
Aracı Banka Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesi
EK 8
Faks Sözleşmesi
EK 9
Elektronik Bankacılık Sözleşmesi
EK 10
Yatırımda Öncelikli Bölgeler Listesi
EK 11
EK FORMLAR:
Taahhüt Kapatma İşlem Formu
TKF
Mal Listesi
ML
Döviz Kazandırıcı Hizmetler Taahhüdü Kapatma Formu
DKH-TKF
18