Burak Tüzel - Mini 6.5 yazýsý

Đzmir’de 3 adet karbon Mini 6.5 üretildi !
Burak Tüzel
M.A.T.’ın Đzmir ‘de yapımını tamamladığı üç adet M.A.T. 6.5 Mini Türkiye’de bugüne kadar üretilmiş en
yüksek teknolojili ve en performanslı teknelerdir. Tam yüklü haliyle 900 kg ağırlığındaki 6.5 m lik bu
karbon yarış yelkenlileri 85 m2 gennaker ve 29 m2 ana yelkenleri ile çok yüksek hızlara çıkabiliyorlar;
20-25 knots cruising speed !
Mini özellikle Fransa’da çok yaygın bir sınıf. Fransa zaten ekstrem yelkencilerle dolu bir ülke. M.A.T.’
ta yapılan 414, 415, ve 416 borda numaralı tekneler dünya üzerindeki mini sayısı hakkında bir fikir
veriyor. Đlk yapılan miniden bu yana, tekneler hep inşa sırasına göre numara almış.
Sınıf ilk çıktığı yıldan bu yana ciddi evrimlerden geçmiş, tekneler daha hafif, armalar çok daha fazla
yelken alanı taşıyabilen bugünkü halini almış.
Yıl içinde mini sınıfına ait birçok yarış düzenleniyor. Şamandıra yarışları, açık deniz mesafe yarışları,
kimi bir, kimi iki kişilik ekiple.
Mini teknelerinin yıl boyunca yapılan yarışların içinde en çetin olanı şüphesiz Fransa’nın kuzey
kıyısından Kanarya adalarına ve oradan Brezilya’ya ulaşan bir dayanıklılık denemesi. Single-handed
yapılan bu yarışa Mini Transat deniliyor ve iki yılda bir yapılıyor. Dünya’nın birçok ünlü skipper’ı
kendini bu yarışta kanıtlayıp, Around Alone gibi yarışlara devam ediyor.
Fransa Brezilya parkuru üç haftanın altında tamamlanıyor. Gece seyri daha riskli ve zordur. Uykudan
kalkıp güverteye çıkınca ne olup bittiğine adapte olmak daha uzun zaman alır. Bu yüzden skipperlar
daha çok geceleri yeke tutup, gündüzleri tekne autopilot kontrolündeyken uyuyor. Böyle solo bir
yarışta autopilot teknenin en önemli parçalarından biri oluyor. Hatta bu tür yarışlar için kol saati gibi
uzaktan kumandalı autopilotlar var. Bu sistem ile baş üstünde çalışırken bile dümeni kontrol etmek
mümkün.
M.A.T. firmasının inşa ettiği tekneler Fransa Berret Racoupeau Yacht Design tasarımı, mühendislik SP
Systems, arma Sparcraft, yelkenler North Sails Turkey, güverte donanımı Harken, ipler Liros.
Teknelerin tam boyu ve su hattı boyu 6.50 m eni 2.95 m Direk su hattından 12.00 m. 3 metrelik bir
karbon bowsprit 85 m2’ye kadar balon alanı veriyor. Ana yelken 29.7 m2, floklar 11 m2. Donanımlı,
dolu ağırlığı 900 kg. Sırf gövde kabuğu 95 kg.ı geçmiyor. 2.00 m derinliğinde bir fin ucunda 320 kg
kurşun torpilli salma, palanga sistemi ve vinç ile 30 derece sancak veya iskele rüzgar üstüne
çekilebiliyor. Salma bu en kalkık halinde iken rüzgar altına kaymayı önlemek için direğin iki tarafında
sürgülü iki karbon salma daha var. Çift karbon dümen palası aynada asılı. Teknenin baş tarafında su
geçirmez bir bölüm var. Kıç aynada ise liferaft ve mecburi kaçış için bir hatch bulunuyor.
M.A.T. ortaklarından Alp imalatı söyle anlatıyor; Dişi gövde ve güvertenin kalıbını üretebilmek için,
önce 1:1 ölçekli ahşap model yapılıyor. Düzgün ve hafif bir gövde çıkarabilmek için kalıp çok önemli.
Yoksa gövdedeki hataları düzeltmek için uygulanması gereken macun hele böyle bir tekne için
gereksiz ağırlık olur. Kusursuz bir model için postalar bilgisayar kontrollü frezelerde kesiliyor. Burun
gibi keskin hatlı zor bölümler CNC tezgahlarda biçimlendirilip modele ekleniyor. Salmalar ve dümen
palalarının tamamı cnc tezgahlarda şekillendiriliyor.
Gövde ve güvertede el yatırma yöntemi ile Bi axial +45/-45, 0/90, ve unidirectional karbon elyaflar,
unidirectional aramid (kevlar) elyaflar, Airex PVC köpük, SP Systems epoksi reçine kullanılmış. Bu
elyaflar cam elyafa göre çok daha kuvvetli ve hafif güverte ve gövde imkanı veriyor. Đç ve dış cidar
arasında kullanılan pvc köpük ile elde edilen sandviç konstrüksiyon hafif ve rijit bir yapı sağlıyor.
Vakum teknolojisi: Dişi kalıplara el yatırma yöntemiyle işlenen karbon elyaf, karbonun cam elyafına
oranla daha zor reçine emmesi sebebiyle gereğinden fazla ıslatılabiliyor. Kompozit bir üründe reçine
oranının hesaplanandan fazla olması daha zayıf ve daha ağır bir yapı anlamına geldiği için
kürlenmeden önce vakum uygulanarak gereksiz reçine geri emiliyor. Vakum işlemi aynı zamanda
laminasyon üzerine basınç uyguladığı için hava boşluklarını elimine ediyor, elyafların kalıbın şeklini
tam olarak almasını sağlıyor. Reçine/elyaf oranı doğru vakumlama zamanlaması ile istenen düzeye
getiriliyor.
Post curing (fırınlama): Epoksi reçineler hedeflenen teknik özelliklerini ancak üreticilerin belirttiği belli
sıcaklıklarda gereği kadar fırınlanınca kazanıyor. Bu sebeple finiş işlemlerinden önce bitmiş tekneler
fırınlanıyor. M.A.T.’da kullanılan SP Systems Ampreg 22 epoksi reçine 16 saat 50 derecede
fırınlanarak kürlendi.
Bu çok ilginç ve çok özel yarışa hazırlanan tekneler Đzmir Levent Marinada donatıldı. Ben Tursan
North Sails’da üretilen yelkenlerin teslimi ve deneme seyirleri için orda bulundum. Tekneler hakikaten
çok başarılı üretilmiş. Teknenin ilk deneme seyrinde beş kişi olmamıza rağmen sadece flokla
marinadan çıkarken 5 knots tekne süratine çıkmamız birkaç saniye aldı. Bu tekneyle Atlantik’te iri
dalgalar arasında balon seyri herhalde kelimelerle anlatılmaz bir heyecandır.
Bu yarışı ve Mini sınıfını www.minitransat.com ve www.classemini.com adreslerinden takip
edebilirsiniz. Đsrailli yelkenci arkadaşlarımıza başarı ve bol şans diliyoruz. Türkiye’nin bu tür
uluslararası yüksek profilli yarışların bir parçası olması ne kadar sevindirici.