Bitki Biyolojisi 1

BİTKİ BİYOLOJİSİ #1
BİTKİSEL DOKULAR
MERİSTEM
SELİN HOCA
BİTKİLERİN YAPISI
Bitkilerde toprak üstü ve toprak altı olmak
üzere iki tane sistem vardır.


Toprak üstü organ sistemine SÜRGÜN SİSTEM

Toprak altı organ sistemine ise KÖK SİSTEMİ
denir.
KÖK SİSTEMİ; bitkiyi toprağa bağlayarak
bitkinin topraktan su ve mineral almasını sağlar.


SÜRGÜN SİSTEM; gövde ve dallardan meydana
gelmiştir. Dallar üzerinde çiçek, meyve,
yapraklar ve tomurcuklar bulunur.

Tomurcuklar farklılaşarak yeni dalları,
yaprakları ve çiçekleri oluşturur.
BİTKİSEL DOKULAR
Görevleri ve yapıları aynı olan hücrelerin bir araya
gelmesiyle oluşan yapıya DOKU denir.


Farklı dokuların bir araya gelmesiyle ORGANlar oluşur.


Benzer görevli organların bir araya gelmesiyle de
SİSTEMler oluşur.
Sistemlerin bir araya gelmesiyle de organizma meydana
gelir.

DOKUlar görevleri ve yapıları nedeniyle birbirinden
farklıdır. Bitkilerin farklı organlarında farklı dokular
bulunur.

Bitkisel dokular mitoz bölünme yapabilme
yeteneklerine göre ikiye ayrılır.
BİTKİSEL
DOKULAR
MERİSTEM
(BÖLÜNÜR)
DOKU
BULUNDUKL
ARI YERE
GÖRE
UÇ
MERİSTEM
KÖKENLERİNE
GÖRE
LATERAL
MERİSTEM
PRİMER
MERİSTEM
SEKONDER
MERİSTEM
BÖLÜNMEZ
DOKU
TEMEL DOKU
(PARANKİMA)
DESTEK
DOKU
ÖRTÜ
(KORUYUCU)
DOKU
İLETİM DOKU
KOLLENKİMA
(PEK DOKU)
EPİDERMİS
KSİLEM
SKLERANKİM
A (SERT
DOKU)
PERİDERMİS
FLOEM
SALGI DOKU
A)MERİSTEM (BÖLÜNÜR DOKU=SÜRGEN)

Mitoz bölünme yapabilme yeteneğinde olan hücrelerin oluşturduğu
dokudur.

Bitkinin kalınlaşmasını ve uzamasını sağlar.

Meristem doku hücreleri;
Hücreler arası boşluk yok denecek kadar azdır.

Farklılaşarak diğer dokuları oluştururlar.

Büyümde etkili olan hormonları salgılar.

Hücreleri küçük, ince çeperli, küçük kofullu, bol sitoplazmalı, ve büyük
çekirdeklidir.

Metabolizmaları hızlıdır.

Klorofil taşımadıklarından fotosentez yapamazlar.
Bulundukları yere göre ve kökenlerine göre ayrılırlar.
ÖNEMLİ


BULUNDUKLARI YERE GÖRE
MERİSTEMLER

Meristemler BULUNDUKLARI YERE GÖRE ikiye ayrılır.
Bunlar; UÇ MERİSTEM ve LATERAL MERİSTEMDİR.

UÇ (APİKAL) MERİSTEM: Bitkinin kök ve gövde
uçlarında bulunur. Bitkinin uzamasını sağlar.

LATERAL (YANAL) MERİSTEM: Bitkinin kök ve
gövdesinde bulunur. Bitkinin kalınlaşmasını sağlar.
KÖKENLERİNE GÖRE MERİSTEMLER

Meristemler KÖKENLERİNE GÖRE ikiye ayrılırlar. Bunlar; PRİMER VE
SEKONDER MERİSTEMDİR.
PRİMER MERİSTEM:
Embriyonik dönemdeki bölünme yeteneğini
hayatı boyunca sürdüren meristem dokusudur. Kök, gövde ve dalların
uçlarında bulunur. Bitkinin uzamasını sağlar.

Primer meristemin bulunduğu bölgelere BÜYÜME NOKTASI (BÜYÜME
KONİSİ) denir.

Primer meristem hücreleri, apikal meristem tarafından oluşturulur.

Büyüme noktası, kökte KALİPTRA (YÜKSÜK) gövde de ise GENÇ YAPRAKLAR
(TOMURCUK YAPRAKLAR) tarafından korunur.

Kaliptra kök toprak içinde ilerlerken kökün zarar görmesini engeller. Kaliptra
zedelendiğinde apikal meristem tarafından tamir edilir.

Dermatogen (Protoderm)

Periblem (Temel meristem)

Plerom (Prokambiyum)
primer meristem dokularıdır.
SEKONDER MERİSTEM: Parankima dokusu
hücrelerinin oksin ve sitokinin hormonları etkisiyle
yeniden bölünme özelliği kazanması sonucu oluşmuş
hücrelerin oluşturduğu dokudur. Çift çenekli çok yıllık
ve açık tohumlu bitkilerin gövde ve köklerinin
kalınlaşmasını sağlar. Üç çeşittir.

Damar Kambiyumu (İç Kambiyum): Çift

Mantar Kambiyumu (Fellogen=Dış
Kambiyum): Ağacın kabuk kısmını oluşturur.
çenekli çok yıllık ve açık tohumlu bitkilerin gövde
ve köklerinin kalınlaşmasını sağlar. Her sene
faaliyete geçerek iletim dokusunu üretir. Bitkinin
gövdesinden enine kesit alınırsa açık ve koyu
renkli halkalar görülür. Bu halkalara YAŞ HALKASI
denir. Yaş halkaları damar kambiyumu tarafından
oluşturulur. Her yıl 2 tane halka üretilir. Yazın
üretilen halka açık renkli ve kalın; kışın üretilen
halka koyu renkli ve incedir.
Koruyucu doku olan periderm mantar kambiyumu
tarafından oluşturulur. Damar kambiyumunun
faaliyeti sonucunda parçalanan epidermis dokusu
yerine peridermis oluşturur.

Yara Kambiyumu: Bitkinin yara alan kısmının
onarılmasını sağlar.