tuvalet eğitimi - Kale Özel Eğitim Uygulama Merkezi I. Kademe

Pazartesi
Salı
GÜNDÜZ TUVALET TAKİP ÇİZELGESİ
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
TUVALET
EĞİTİMİ
08:00
08:30
09:00
09:30
10:00
10:30
11:00
11:30
12:00
12:30
13:00
13:30
14:00
14:30
15:00
15:30
16:00
16:30
17:00
17:30
18:00
18:30
19:00
KALE ÖZEL EĞİTİM
UYGULAMA OKULU
19:30
20:00
Çocuğunuzun hangi vakitte hangi tuvaletini yaptığını ( çiş, kaka, “çiş ve kaka”) yukarıdaki çizelgeye yazarak tespit ediniz. İleriki
çalışmalarınızda vakti geldiğinde çocuğunuzu tuvalete götürerek ihtiyacını gidermesini sağlayınız.
K A L E
Ö Z E L
E Ğ İ T İ M
U Y G U L A M A
O K U L U
R E H B E R L İ K
S E R V İ S İ
GİRİŞ
sonra denemek daha iyi olacaktır. Özellikle de
zihinsel engelli bireyler için eğitim verilecek
ortamın bireyin özelliklerine uygun bir şekilde
düzenlenmesi, bireyin fiziksel problemleri varsa
buna uygun önlemlerin alınması gerekmektedir.
Aksi taktirde tuvalet eğitim daha başlamadan
ümitsizliğe yerini bırakabilir.
Çocuğun tuvalet eğitimini almaya hazır
olup olmadığına dair gerekli tetkikler ve gözlemler
yapıldıktan sonra tuvalet eğitimine başlanır.
Çocuğun gelişim durumuna göre daha
önce yaşanmış olan tecrübeler var ise bunlarda
dikkate alınarak tuvalet eğitimi planlanır. Bu
süreçte uzmanların ve öğretmenlerinin desteğin
alınması oldukça önemlidir.
Çocuğun tuvalet alışkanlığı kazanması
gerekli fizyolojik olgunluğa erişmesine bağlıdır. Bu
olgunlaşma idrar kaslarının ve idrar kesesinin
olgunlaşmasını içerir. Bu gelişim her çocukta aynı
olmamakla birlikte 1.5-2 yaşlarında olur. Bu fiziksel
olgunlaşma ile birlikte gelişen psikolojik, sosyal
olgunlaşma da tuvalet alışkanlığı kazanılmasını
etkiler.
Çocuk idrar kaslarının gelişimi açısından
gereken olgunlaşmaya erişmiş olabilir fakat
yaşadığı aile ilişkisi yada bir olumsuz deneyim (bir
kardeşin gelişi, anne-babanın ayrılması yada
eşlerden birinin kısa süreli de olsa evden ayrılması
gibi) bu süreci geciktirebilir ya da kazanılmış olan
bir gelişimin kaybedilmesine sebep olabilir. Annebaba tutumları da bu alışkanlığın kazanılması ve
sürdürülmesini etkiler.
Bazen anne-baba ya çocuk fiziksel ve
ruhsal olarak hazır değilken ısrarla tuvalet
alışkanlığı kazandırmaya çalışır ya da çok fazla
koruyucu davranıp çocuk hazır olduğu halde
çocuğun böyle bir deneyim yaşamasına olanak
tanımazlar. Tabii ki bu süreci etkileyen önemli
noktalardan birisi anne-babanın fazla ısrarcı,
zorlayıcı hatta cezalandırıcı tutumlarıdır. Böyle bir
yaklaşım çocuğun fizyolojik olarak hazır olduğu
zaman geldiğinde bile idrarını tutamamasına
sebep olur.
Yapılabilecek en iyi yaklaşım 2-4 yaş
arası yavaş yavaş tuvalet alışkanlığı kazandırmaya
yönelik deneyimlere başlamaktır. Zihinsel engelli
bireylerde özür durumunu derecesine göre ve
bireyin fiziksel özelliklerine göre bu süre uzayabilir.
Anne ya da görevli çocuğu ilk önce tuvalet kavramı
ile tanıştırmalıdır. O güne kadar bezine istediği
zaman idrar boşaltma özgürlüğü olan çocuk bunu
başka yerde yapması gerektiğini bilemez. Bu
yüzden öncelikle çocuğa bunu öğretmek gerekir.
Çocukla birlikte tuvalete gitmek, oturakta yacda
klozet- belli bir süre oturmasını sağlamak yararlı
olabilir. Eğer çocuk bu deneyime hazır değilse ve
reddedici davranıyorsa zorlamayıp bir müddet
bezlenmesini gerektirecek alışveriş merkezlerine
gitme, misafirliğe gitme gibi durumlardan bir
müddet kaçınılmalıdır.
Geceleri altını bezlememe durumu
çocuktan çocuğa değişir. Gündüz tuvalet
becerisinin yaklaşık %80 i kazandırıldıktan sonra
gece eğitimine başlanması uygundur.
GECE EĞİTİMİ:
Gündüz eğitimini kazanan çocuk artık
gece de eğitime hazırdır demektir. Gece yatmadan
önceki son bir saat çocuğa herhangi bir sıvı
verilmemesine dikkat edilir. Çocuk her iki ya da üç
saatte bir kaldırılarak tuvalete götürülür. Anne,
çocuğu tuvalete götürürken, “uyanmasın, uykusu
bölünmesin” gibi endişeler geliştirmemeli ve
çocuğun kas kontrolünü kazanabilmesi için
uyanmasının
ve
bilinçli
olarak
tuvalete
götürülmesinin önemini bilmelidir.
İlk günlerde iki ya da üç saatte bir
uyandırılan çocuğun geceleri hangi zaman
aralıklarında tuvalet ihtiyacı olduğu anlaşıldıktan
sonra uyandırma ve tuvalete götürme zamanında
da gerekli değişiklikler yapılır.
Annelerin en büyük endişelerinden birisi
çocuğunun gece altına yapması ve her gece yatağın
kirlenmesidir. Böyle bir durumda çocuğun yatağına
bir naylon ya da muşamba serilmesi önerilir.
Çocuk tuvalet becerilerini tamamıyla
kazanıncaya kadar zaman zaman gece ve gündüz
altına kaçırabileceği, bu durumlara hazırlıklı
olunması gerektiği
mutlaka bilinmelidir.
Unutulmamalıdır ki tuvalet eğitimi bir süreçtir.
Çocuğun gelişimi ve eğitimin veriliş şekliyle
doğrudan ilişkilidir.
GÜNDÜZ EĞİTİMİ:
Çocuğun bezi gündüz çıkarıldıktan sonra
arka sayfada hazırlanmış olan çizelge üzerinde ne
sıklıkla idrar ve dışkısını yaptığı işaretlenir. Annenin
çocuğu tuvalete götürme sıklığı çocuğun
metabolizması ile de yakından ilişkilidir.
ÖDÜL:
Çocuk tuvalete idrar ya da dışkısını
yaptığı her seferinde mutlaka ödüllendirilmelidir
(sözel, ya da küçük bir hediye) en iyi ödül sözel
ödüldür. “aferin, seni çok seviyorum” gibi
kelimeler...
Altına kaçırdığı zamanlarda anne
kesinlikle çocuğuna kızmamalı ve de hiç tepki
göstermeden nötr bir tavır almalıdır.
Gündüz bezi çıkarılan çocuğun tuvalet
eğitimini en kısa zamanda öğrenebilmesi için en
önemli gerekliliklerden birisi çocuğun hangi
koşulda
olursa
olsun
tekrar
altının
bezlenmemesidir. Bazı anneler çocuklarının altını
evde açmalarına rağmen dışarı çıkarken, bir
komşuya gidecekleri zaman bezlerler. Bu
çocukların tuvalet becerilerini diğer çocuklardan
daha geç kazanacakları kesindir. Bu nedenle
eğitimin başladığı ilk günlerde olabildiğince
çocuğuk control altında tutulmalıdır. Çocuğun
K A L E
Ö Z E L
E Ğ İ T İ M
U Y G U L A M A
O K U L U
R E H B E R L İ K
Sorularınız için;
Kale Özel Eğitim Uygulama Okulu
Kale Mah. Cengiz Topel Cad. No:62 19100 ÇORUM
Telefon (364) 213 83 61
http://kaleozelegitim.meb.k12.tr/
S E R V İ S İ