Ayurveda Tıbbı

Ayurveda Tıbbı
Ayurvedanın kökenleri Geleneksel hint tıbbının en iyi bilinen şekli Ayurvedadır. Sanskritçe
“Ayurveda” sözcüğü “Yaşam Bilimi” demektir. “Ayur” yaşam “Veda” da bilgi demektir. Ayurveda
“Uzun yaşam bilgisi veya bilimi” olarak tercüme edilmelidir. Ayurveda tıbbının antik kutsal hindu
metinleri olan vedalardan kaynaklandığı bildirilmektedir, ancak günümüze kadar ulaşan
metinlerde fazla tıbbi bilgiye rastlanmamaktadır. Zaman içerisinde budizm ve karşılaştığı diğer
geleneklerden etkilendiği düşünülmektedir.
Veda ve Veda literatürünün 40 alanının tümü gibi Ayurveda bilgisi de binlerce yıldır sözlü olarak
aktarılmıştır. Bu, Ayurveda'yı herhangi bir diğer sağlık biliminden daha eski yapmaktadır. Ayur
veda'nın temelleri bundan 2000 yıl kadar önce Charaka ve Sushruta tarafından yazılmış olan iki
büyük özette toplanmıştır. Bu metinler tanı, tedavi, cerrahi, patoloji, felsefe ve yaşama dair
öneriler içermektedirler. Efsaneye göre Charaka'nın kitabında hint tanrısı indra'dan kaynaklanan
öğretiler de vardır. Sanskritçe olarak hurma ağacı yapraklarına yazılmış olan bu metinler
Ayurveda tıbbının temellerini oluşturmaktadır.
Ayurvedada vücut kavramı
Ayurveda’ya göre, her kişinin yapısı değişiktir. Bu nedenle, birisine iyi gelen ve ilaç olarak
kullanılan bir şey, bir diğeri için zararlı olabilir. Ayurveda insanları pratik olarak üç ana tipe ayırır.
Bu tiplere (veya "dosha" lara), “Vata”, “Pitta”, ve “Kapha” denir. Bunlar, sırayla, “Hava-Boşluk”, ”
Ateş” ve” Su -Toprak” tır. Dosha vücuttaki temel psikolojik, biyolojik, kimyasal özellikler
grubudur. “Vata”, "Pitta” ve “Kapha” vücudumuzdaki pozitif güç, yaşam enerjisidir ve
değişebilirler. Artabilirler veya nadiren de olsa, bünyemizde olması gereken seviyenin altına
inebilirler. Bu bozulmuş dosha, vücutta veya ruhta, bir dengesizlik oluşturarak, hastalıkların
ortaya çıkmasına uygun ortama olanak sağlar. Değişmiş olan dosha’yı tekrar dengeye
oturtmanın yolu sağlıklı beslenme, yaşam biçimi ve bitkisel desteklerden geçer. Vücudumuzda
artmış olan dosha’yı azaltmak veya pasifize etmek için, bitkisel takviyeler kullanılır.
Dışarıdan gelen herşey ve ruhsal durumumuz, fizyolojimizi etkileyerek dosha’larımızın
dengesini ya da dengesizliğini yaratır. Bu dosha'lar arasındaki denge kişinin bünyesini (prakriti)
ve hastalıklara olan eğilimini belirler. Kişinin bünyesi 'sindirim ateşinin' (agni) kuvveti ve barsak
fonksiyonlarından da (kostha) etkilenir.
Tanı
Tipik olarak üç doshanın denge durumunu belirlemek için sekiz basamaklı bir değerlendirme
yapılır (astavidha pariksha). Bu muayenede incelenenler; nabız (nadi), dil (jihva), ses (sabda),
dil (sparsa), görüş (drka), genel görünüm (akrti), idrar (mutra) ve dışkıdır (mala).
Çok önem verilen nabız muayenesi radyal nabızdan (bilekte) yapılır ve genel nabız kalitesi
kaydedilir. Bir vata nabzı hızlı ve kaygandır. Pita nabzı atlayıcıdır ve kapha nabzı yavaş ve
düzenlidir. Jihva incelemesinde dilin genel görünüşüne, rengine ve neyle kaplandığına bakılır.
Diğer muayenelerde de dosha dengesizliklerine dair ipuçları alınmaya çalışılır. Ayurveda ya
göre insan yapısı, zihin ve bedenle bir bütündür. Zihnin bedeni, bedenin zihni (ruhsal durum)
1/2
Ayurveda Tıbbı
karşılıklı etkilemesi sözkonusudur. Hastalıklı bir bedende sağlam bir ruh bulunması çok zordur.
Tedavi Ayurveda, yaşlanma sürecini yavaşlatıcı ve var olan normal yıpranmayı onarıcı
yöntem zenginliğine sahiptir. Bu metodlar, meditasyon, yoga, nefes egzersizleri, doğayla
uyumlu yapılar (Maharishi Sthapatya Veda), iyi dengelenmiş spor, egzersiz ve bireysel
gereksinimlere uygun olarak ayarlanmış çok yönlü beslenme önlemlerinde olduğu gibi, 5
duyuyu kullanan tedavileri kapsamaktadır.
Özellikle, geleneksel Panchakarma
tedavisi ve Rasayanalar olarak bilinen bitkisel tabletlerin eski bilgisi, spesifik olarak, kötü
sağlığın düzeltilmesine ve ömrün kendiliğinden uzamasına yardımcı olur. Ayurveda ile yaşlılığın
geciktirilmesi, istenmeyen yan etkilerden bağımsızdır, çünkü o, iyileşme sürecini harekete
geçirmek ve zihni ve bedenin işleyişlerini dengelemek için bedenin kendi zekasının
kullanılmasına odaklanır.
Ne işe yarar
Ayurveda’nın üstünlüğü; çok az bir çaba ve çalışmayla kendi sağlığımızı ve yaşamımızı daha iyi
yapacak, bazı basit ve pratik hususları öğrenebilmemizdir. Ayurveda’dan kendi bünyemizi ve
kendi sağlığımızı tanımayı öğrenebiliriz. Bu da bize, uygun olan yaşam tarzını ve beslenme
biçimini anlamamızı ve dolayısıyla, hangi bitki ve reçetelerin bize beden ve ruh sağlığı
yönünden yarar getireceğini bilmemize yardım eder.
Dikkat
Ülkemizde resmi olarak Ayurveda tedavisi uygulayanları denetleyen bir kurum yoktur, kullanılan
bitkisel ilaçlarla ilgili de bir denetim de söz konusu değildir. Bazı bitkisel tedavi şekilleri böbrek
ve karaciğer problemlerine yol açabilirler. 2/2