ANKAFERD BloodStopper Araştırma Etkinlikleri Raporu

Transkript

ANKAFERD BloodStopper
Araştırma Etkinlikleri Raporu - 2008
Bölüm 2
Ankaferd İlaç Kozmetik Üretim Pazarlama A.Ş., Kağıthane, İstanbul, Türkiye
Baskı Numarası.......................................... :
01.2
Tarihi ........................................................... :
23 Şubat 2009
Bu belgede yer alan bilgiler gizlidir ve ANKAFERD İLAÇ A.Ş.’nin destekleyici olarak yer aldığı
klinik çalışmalara katılan ve çalışma ilacından kullanan ve bu yüzden bilgilendirilmiş olur
alınması gereken kişiler ya da yerel yetkililer veya araştırma kurulları ya da çalışmaların
yürütülmesinde görev alanlar dışındaki kişilere ANKAFERD İLAÇ A.Ş.’den yazılı onay almadan
açıklanamaz.
Ankaferd BloodStopper Araştırma Etkinlikleri Raporu – 2008 / Bölüm 2 / versiyon 1.2 / tarih: 23 Şubat 2009 -GĐZLĐ-
1/78
İÇİNDEKİLER
ISIRGAN (Stinging Nettle) / Urtica dioica ..................................................................... 7
1.
1.1.
Tanım ................................................................................................................................. 7
1.2.
İçerik .................................................................................................................................. 7
1.2.1
Isırganın çiçekli bitki kısımları ............................................................................................... 7
1.2.2
Isırgan kökü .............................................................................................................................. 8
1.3.
Etkiler ................................................................................................................................ 8
1.3.1
Isırganın çiçekli bitki kısımları ............................................................................................... 8
1.3.1.1
Anti-inflamatuvar etki ........................................................................................................ 9
1.3.2
Isırgan kökü .............................................................................................................................. 9
1.3.2.1
1.3.2.2
1.3.2.3
1.3.2.4
1.4.
Antifungal etki .................................................................................................................. 10
Prostat dokusu üzerindeki etki.......................................................................................... 10
Antiviral etki .................................................................................................................... 10
Sistemik Lupus Eritematozus benzeri patolojilerdeki etkisi .............................................. 11
Klinik çalışmalar ............................................................................................................ 11
1.4.1
Artrit......................................................................................................................................... 11
1.4.2
Benign prostat hiperplazisi (BPH) ....................................................................................... 12
1.5.
Endikasyonlar ve kullanım .......................................................................................... 14
1.5.1
Isırganın çiçekli bitki kısımları ............................................................................................. 14
1.5.2
Isırgan kökü ............................................................................................................................ 14
1.6.
Kontrendikasyonlar ....................................................................................................... 15
1.6.1
1.6.2
Isırgan kökü ............................................................................................................................ 15
1.7.
Uyarılar ve yan etkiler .................................................................................................. 15
1.7.1
1.7.1.1
1.7.1.2
1.8.
Diş eti ile ilgili etkileri ...................................................................................................... 15
Renal/genitoüriner etkiler ................................................................................................. 15
İlaç etkileşmeleri ............................................................................................................ 16
1.8.1
Isırgan kökü ............................................................................................................................ 16
1.8.1.1
1.9.
Gastrointestinal etkiler ..................................................................................................... 16
Dozaj ................................................................................................................................ 16
1.9.1
1.9.2
Isırgan kökü ............................................................................................................................ 17
1.10.
Kaynaklar ........................................................................................................................ 17
2/78
2.
KORUK (Grape) / Vitis vinifera...................................................................................... 21
2.1.
Tanım ............................................................................................................................... 21
2.2.
İçerik ................................................................................................................................ 21
2.3.
Etkiler .............................................................................................................................. 22
2.3.1
Anti-aterosklerotik etkiler ..................................................................................................... 22
2.3.2
Antikarsinojenik / antitümör etkiler .................................................................................... 22
2.3.3
Antioksidan etkiler................................................................................................................. 22
2.3.4
Kardiyoprotektif etkiler ......................................................................................................... 23
2.3.5
Kollajen stabilizasyonu .......................................................................................................... 23
2.3.6
Sitotoksik etkiler ..................................................................................................................... 24
2.3.7
Sitoprotektif etkiler ................................................................................................................ 24
2.3.8
Saç gelişimi .............................................................................................................................. 24
2.3.9
Hepatoprotektif etkiler .......................................................................................................... 25
2.3.10
İskemi önleyici etkiler ............................................................................................................ 25
2.3.11
Oküler stres ............................................................................................................................. 25
2.3.12
Premenstrüel sendrom .......................................................................................................... 25
2.3.13
Vasküler etkiler....................................................................................................................... 25
2.4.
3.
2.4.1
Meme endürasyonu ............................................................................................................... 26
2.4.2
Koroner arter hastalığı ........................................................................................................... 26
2.4.3
Antioksidan etki ..................................................................................................................... 27
2.4.4
Enerji alımı .............................................................................................................................. 27
2.4.5
Ödem ........................................................................................................................................ 28
2.4.6
Pankreatit................................................................................................................................. 28
2.4.7
Periferik venöz yetmezlik...................................................................................................... 29
2.4.8
Görmede düzelme .................................................................................................................. 29
2.5.
2.6.
2.7.
İlaç etkileşimleri ............................................................................................................. 30
2.8.
Dozaj ................................................................................................................................ 30
2.9.
Kaynaklar ........................................................................................................................ 30
MEYAN (Licorice) / Glycyrrhiza glabra ........................................................................ 34
3/78
3.1.
Tanım ............................................................................................................................... 34
3.2.
İçerik ................................................................................................................................ 35
3.2.1
Meyan ekstresi ........................................................................................................................ 35
3.2.2
Meyan kökü ............................................................................................................................ 35
3.3.
Etkiler .............................................................................................................................. 36
3.3.1
Antibakteriyel etkiler ............................................................................................................. 36
3.3.2
Antifungal etkiler ................................................................................................................... 37
3.3.3
Antiviral etkiler ...................................................................................................................... 37
3.3.4
Antikanser etkiler ................................................................................................................... 38
3.3.5
Anti-inflamatuvar etkiler ...................................................................................................... 38
3.3.6
Antitrombotik etkiler ............................................................................................................. 38
3.3.7
Antioksidan etkiler................................................................................................................. 38
3.3.8
Anti-ülser etkiler..................................................................................................................... 39
3.3.9
Aterosklerotik plak oluşumuna karşı etkiler ...................................................................... 39
3.3.10
Hepatit üzerine etkisi ............................................................................................................. 39
3.3.11
Hipertansif etkiler .................................................................................................................. 40
3.3.12
İmmunolojik etkiler................................................................................................................ 40
3.3.13
Kalsiyum iyonlarının inhibisyonu ....................................................................................... 40
3.3.14
Mineralokortikoid etkiler ...................................................................................................... 40
3.4.
3.4.1
Hepatit / hepatit ile ilişkili hepatoselüler karsinoma ........................................................ 41
3.4.2
Sitomegalovirüs ...................................................................................................................... 42
3.4.3
SARS ......................................................................................................................................... 43
3.4.4
Gastrik ülserler ....................................................................................................................... 43
3.5.
3.5.1
Meyan kökü ............................................................................................................................ 43
3.5.2
Meyan ekstresi ........................................................................................................................ 44
3.6.
Kontrendikasyonlar ....................................................................................................... 44
3.7.
3.7.1
Kardiyovasküler ..................................................................................................................... 44
3.7.2
Santral sinir sistemi ................................................................................................................ 45
3.7.3
Psödohiperaldosteronizm ..................................................................................................... 45
3.7.4
Kas-iskelet sistemi .................................................................................................................. 45
4/78
3.7.5
Oküler ...................................................................................................................................... 46
3.7.6
Testosteron azalması .............................................................................................................. 46
3.7.7
Kilo artışı ................................................................................................................................. 46
3.7.8
Çeşitli etkiler ........................................................................................................................... 46
3.8.
İlaç etkileşimleri ............................................................................................................. 47
3.8.1
Kontrendike olan ilaçlar ........................................................................................................ 47
3.8.1.1
Antihipertansif ilaçlar....................................................................................................... 47
3.8.2
Majör risk grubundaki ilaçlar ............................................................................................... 47
3.8.2.1
Antiaritmikler (prokainamid, kinidin) .............................................................................. 47
3.8.2.2
Laksatifler ......................................................................................................................... 47
3.8.3
Orta derecede risk grubundaki ilaçlar ................................................................................. 47
3.8.3.1
Antikoagülanlar, antitrombotik ajanlar, düşük molekül ağırlıklı heparinler,
trombolitik ajanlar ............................................................................................................ 47
3.8.3.2
Digoksin ............................................................................................................................ 48
3.8.3.3
Diüretikler ........................................................................................................................ 48
3.8.3.4
Antidiyabetik ajanlar ........................................................................................................ 48
3.8.3.5
İnsülin .............................................................................................................................. 48
3.8.3.6
Kortikosteroidler ............................................................................................................... 49
3.8.3.7
Östrojenler ........................................................................................................................ 49
3.8.3.8
Testosteron ........................................................................................................................ 49
3.8.3.9
Kontraseptiflerle kombinasyon.......................................................................................... 49
3.8.3.10
Monooksidaz inhibitörleri ................................................................................................. 50
3.8.3.11
Potasyum .......................................................................................................................... 50
3.8.4
Potansiyel etkileşimler ........................................................................................................... 50
3.9.
Doz aşımı ........................................................................................................................ 50
3.10.
Dozaj ................................................................................................................................ 51
3.10.1
Meyan kökü ............................................................................................................................ 51
3.10.2
Meyan ekstresi ........................................................................................................................ 51
3.11.
4.
Kaynaklar ........................................................................................................................ 52
HAVLICAN (Lesser Galangal) / Alpinia officinarum ................................................ 59
4.1.
Tanım ............................................................................................................................... 59
4.2.
İçerik ................................................................................................................................ 59
4.3.
Etkiler .............................................................................................................................. 60
4.4.
4.5.
4.6.
Dozaj ................................................................................................................................ 60
5/78
4.7.
5.
Kaynaklar ........................................................................................................................ 60
KEKİK (Thyme) / Thymus vulgaris) .............................................................................. 62
5.1.
Tanım ............................................................................................................................... 62
5.2.
İçerik ................................................................................................................................ 62
5.3.
Etkiler .............................................................................................................................. 63
5.4.
5.5.
5.6.
Dozaj ................................................................................................................................ 63
5.7.
Kaynaklar ........................................................................................................................ 64
6.
ÖZET TABLOLAR ............................................................................................................. 66
Tablo 1. ABS bileşenlerinin içerikleri ......................................................................................... 66
Tablo 2. ABS’nin bileşenleri ile yapılan klinik çalışmalar ....................................................... 68
Tablo 3. ABS bileşenlerinin kullanım alanları / endikasyonları ............................................. 71
7.
“PDR for Herbal Medicine, 2007” monografları dışında ABS bileşenleri ile
ilgili yayınlar ...................................................................................................................... 74
7.1.
Lee S-J, Umano K, Shibamoto T, Lee K-G. Identification of volatile
components in basil (Ocimum basilicum L.) and thyme leaves (Thymus
vulgaris L.) and their antioxidant properties. Food Chem 2005;91:131–137. ... 75
7.2.
Matsuda H, Ando S, Kato T, Morikawa T, Yoshikawa M. Inhibitors from the
rhizomes of Alpinia officinarum on production of nitric oxide in
lipopolysaccharide-activated macrophages and the structural requirements
of diarylheptanoids for the activity. Bioorganic Med Chem 2006;14:138–142. 76
7.3.
Sheela ML, Ramakrishna MK, Salimath BP. Angiogenic and proliferative
effects of the cytokine VEGF in Ehrlich ascites tumor cells is inhibited by
Glycyrrhiza glabra. Int Immunopharmacol 2006;6:494 – 498. ............................ 77
7.4.
Testai L, Chericoni S, Calderone V, Nencioni G, Nieri P, Morelli I, Martinotti
E. Cardiovascular effects of Urtica dioica L. (Urticaceae) roots extracts: in
vitro and in vivo pharmacological studies. J Ethnopharmacol 2002;81:105 109. .............................................................................................................................. 78
6/78
1.
ISIRGAN (Stinging Nettle) / Urtica dioica
1.1.
Tanım
Tıbbi kısım: Taze, kurutulmuş çiçek açmış bitki ve kökleridir.
Çiçek ve meyve: Çiçekleri aksillerde yeşilimsi-beyaz, kümeler halinde ve panikül şeklinde
asılı bulunur. Perigonu 4 tepalden oluşur. 4 adet stamen (erkek organ) ve 1 tüylü stigmalı
ovaryuma sahiptir. Çiçekler dioiktir. Erkek çiçekler sadece stamenlere, dişi çiçekler de
sadece boyuncuk ve tohum üreten organa sahiptir. Erkek çiçekler her biri çift sayıda
stamen içeren 4 parçalı çiçek örtüsü içerirler. Stamenler tomurcuklanma evresinde içeriye
doğru eğilirler ve çiçeklenme zamanının sonunda başçık ile poleni dışarı atmak için
ortaya çıkarlar. Meyvesi küçük tek-tohumlu nutlet tipindedir.
Yapraklar, gövde ve kök: Bitki 60-150 cm uzunluğundadır ve güçlü bir köke sahiptir.
Yapraklar ters, oblong-kordat ve kabaca serrat (testere dişi biçiminde) tipindedir. Bitkinin
tümü yakıcı (batıcı) tüylerle kaplıdır.
Yetiştiği yer: Bitki, dünya üzerinde ılıman bölgelerde yaygın olarak bulunmaktadır.
Ürün: Isırgan otu, Urtica dioica, Urtica urens ve/veya bu türlerin melezlerinin çiçek açma
zamanı boyunca toplanan taze ve kurutulmuş toprak-üstü kısımlarından oluşmaktadır.
Isırgan yaprak karışımı ise; Urtica dioica, Urtica urens ve/veya bu türlerin melezlerinin
çiçek açma zamanı boyunca bir araya getirilmiş taze ve kurutulmuş yapraklarından
oluşmaktadır.
Yanlışlıkla Laminum album’un yaprakları ile karıştırılır.
1.2.
İçerik
1.2.1
Isırganın çiçekli bitki kısımları
Histamin, serotonin, asetilkolin, formik asit, lökotrienler (LTB4, LTC4, LTD4): Taze bitkinin
batıcı tüylerinde bulunur.
Flavanoidler (%0.7-1.8): Rutin, izokuersitrin (%0.02), astragalin, kamferol-3-O-rutinozit
7/78
Silisik asit (%1-4): Kısmen suda çözünebilen
Uçucu yağlar: Esas bileşenleri arasında 2-metilhept-2-en-6-on’un da bulunduğu
ketonlardır.
Potasyum iyonları (%0.6, taze yapraklarda)
Nitratlar (%1.5-3)
1.2.2
Isırgan kökü
Steroidler: Beta–sitosterol içeren steroller (%0.03-0.06), beta–sitosterol-3-O-beta-glukozit
(%0.03-0.5), (6’–Palmitol)-sitosterol-3-O-beta-D-glukozit (%0.003), 7-alfa-hidroksitosterol
(%0.001), 7-beta-hidroksitosterol (%0.001), stigmasterol, kampesterol, stigmast-4-en-3-on
Lektinler (%0.1): UDA (Urtica dioica Aglutinin-izolektin karışımı)
Polisakkaridler: Glukanlar, glukogalakturonanlar, immunostimülan etkili suda-çözünen
asidik arabinogalaktanlar
Hidroksikumarinler: Skopoletin
Lignanlar: Sekoisolarisiresinol-9-O-glukozit (%0.004), neo-olivil (%0.003), neo-olivil-4-Oglukozit (%0.004)
Seramidler
1.3.
Etkiler
1.3.1
Taze yapraklar asetilkolin, serotonin ve histamin içerir. Sıkılmış suyu (önemli aktif
maddeler; skopoletin, beta-sitosterol ve kafeoil malik asit) yeterli sıvı alımı ile birlikte
diüretik özellik gösterir. Taze yapraklarda batıcı tüyler bulunur, fakat bunlar antiinflamatuvar ve analjezik etkilidir. Kafeoil asit, in vitro ortamda 5-lipoksijenaza bağımlı
lökotrien sentezini inhibe eder. Hayvan deneylerinde yapılan çalışmalarda lokal anestezik
8/78
ve analjezik etkisi olduğu bulunmuştur. Taze ısırgan yapraklarının topikal kullanımı
tahriş önleyici olarak bildirilmiş, fakat sistematik olarak araştırılmamıştır.
Yapılan çeşitli çalışmalarda, antiromatizmal ve antiartrit etkisi saptanmıştır. Ön
çalışmalar osteoartrit ve romatizmal artritteki olası yararını ileri sürmektedir.
1.3.1.1
Anti-inflamatuvar etki
Yapılan bir çalışmada, ısırgan yapraklarından elde edilen ekstre (IDS 23) ve önemli
fenolik bileşeni olan kafeik malik asit, araşidonik asit metabolitlerinin biyosentezini inhibe
etme yeteneği açısından in vitro koşullarda test edilmiştir. IDS 23 siklooksijenazdan
türeyen reaksiyonlarda konsantrasyona bağımlı güçlü bir inhibisyon göstermiştir.
Ekstreden izole edilen fenolik asit lökotrien B4 sentezini konsantrasyona bağımlı şekilde
inhibe etmiştir. Bu çalışma, Urtica dioica‘nın antiflojistik özelliklerinin birden fazla
enzimatik reaksiyon yolağı üzerinden gerçekleştiğini göstermiştir. Bitki ekstresinde kafeik
malik asitten başka aktif bileşikler de olabilir (Obertreis,1996).
1.3.2
Isırgan kökü
Isırganın sulu ekstresi immünolojik bakımdan 5 aktif polisakkarit ve lektin karışımı
içermektedir. Isırgan aglutinini (UDA) taze ve kurutulmuş köklerden ham kitinde afinite
kromatografisi ile izole edilmiştir. İyon-değiştirme kromatografisi ayrıca, ayrılmış 2
lektinin farklı hemaglütinasyon aktivitelerinin olduğunu ve insan lenfosit lektinlerini
stimüle ettiğini göstermiştir. (Willer & Wagner, 1990). (N-asetilglukozamin)(n)-spesifik
lektini HIV’nin sitopatik etkisini in vitro deneylerde inhibe etmiştir. Lektinlerin viryon ve
hedef hücre membranı arasında oluşan füzyonu engellediği düşünülmektedir (Balzarini
ve arkadaşları, 1992). Polisakkarit fraksiyonu antiinflamatuvar ve immunostimülan
özellik göstermektedir (Lichius & Muth, 1997). Skopoletin antiinflamatuvar aktivitesiyle
bilinmektedir.
Isırganın tek başına ya da diğer bitkilerle birlikte uygulanmasının benign prostat
hiperplazisinin (BPH) semptomlarını etkili olarak azalttığı görülmüştür (Sokeland &
Albrecht, 1997; Schneider ve arkadaşları, 1995).
9/78
1.3.2.1
Antifungal etki
Lektin ısırgan aglutinini (UDA) kitini bağlama yeteneğine ek olarak antifungal aktivite
göstermiştir (Bombardelli & Morazzoni, 1997).
1.3.2.2
Prostat dokusu üzerindeki etki
Isırgan kökünün idrar hacminde artış, maksimum üriner akım artışı ve rezidüel idrar
azalmasına neden olduğu gösterilmiştir. Bir çalışmada, sıvı kök ekstresinin benign prostat
hiperplazisi (BPH) tedavisinde çok etkili olduğu bulunmuştur. Ekstre seks hormon
bağlayıcı
globulinin
(SHBG)
insan
prostat
membranında
bulunan
reseptörüne
bağlanmasını doza bağlı şekilde inhibe etmiştir. İnhibisyonun 0.6 mg/mL’de görüldüğü
ve tam inhibisyonun 10 mg/mL ile gerçekleştiği kaydedilmiştir (Hryb ve arkadaşları,
1995). İkinci bir çalışmada, birçok ligandın SHBG’ye afinite gösterdiği tespit edilmiştir. (-)3,4-divanililtetrahidrofuran’ın afinitesinin son derece yüksek olduğu bulunmuştur
(Schottner,1997). Isırgan köklerinde bulunan diğer steroidler (stigmasterol, kampesterol
ve hekogenin) de ayrıca, her ne kadar potent olmasa da inhibitör özellik göstermiştir
(Hirano ve arkadaşları, 1994). Ek olarak, kökte önemli miktarlarda saptanan Urtica dioica
aglutinin (UDA) isolektin karışımı antiinflamatuvar ve antiprostat aktiviteye katkıda
bulunabilir. Önce hidroklorik asit verilip daha sonra uygulanan UDA’nın 30 mcg/mL
konsantrasyonda lenfosit proliferasyonunu baskıladığı ve 10 mcg/mL konsantrasyonda
proliferasyonu stimüle ettiği bulunmuştur (Wagner ve arkadaşları, 1994).
Kökten elde edilen metanollü ekstrenin içinde bulunan çeşitli bileşenler steroid-hormon
metabolizmasında önemli bir role sahip aromataz enzimi üzerindeki inhibitör aktiviteyi
zayıf olarak azaltmıştır (Bombardelli & Morazzoni, 1997). Isırgan otu ekstresi WS 1031
aromataz enzim aktivitesini Serenoa repens ekstresi WS 1473’e göre in vitro koşullarda
çok daha güçlü inhibe etmiştir (Koch & Biber, 1994). Aromataz enzimi androjenleri
östrojenlere dönüştürerek BPH patojenezine katkı sağlamaktadır.
1.3.2.3
Antiviral etki
Isırgan otundan elde edilen (N-asetilglukozamin)(n)-spesifik lektininin HIV-1, HIV-2,
CMV, RSV ve influenza A virüsünü in vitro koşullarda ve 0.3 mcg/mL’den 0.9 mcg/mL’ye
10/78
değişen konsantrasyonlardaki EC-50 değerinde (%50 oranında inhibitör özellik gösteren
konsantrasyon)
inhibe
ettiği
bulunmuştur
(Balzarini,1992).
Isırgan
aglutinini
immünostimülan aktivite gösteren ve epidermal büyüme faktörü reseptörüne bağlanma
yeteneği olan bir lektindir (Lichius & Muth, 1997).
1.3.2.4
Sistemik Lupus Eritematozus benzeri patolojilerdeki etkisi
Urtica dioica aglutinini (UDA) uygulanmış MRL lpr/lpr farelerin lupus ve nefritte gelişen
klinik belirtilere karşı korunduğu gösterilmiştir (Musette, 1996).
1.4.
Klinik çalışmalar
1.4.1
Artrit
Randomize, açık etiketli bir çalışmada, ısırgan yaprağı ekstresinin diklofenak ile sinerjistik
etki yaptığı gösterilmiştir. Çalışmaya osteoartrit, romatoid artrit ve gut ile ilişkili akut
eklem ağrısı olan 40 hasta alınmıştır. Bu çalışmada hastalar mide koruyucu mizoprostol
ile birlikte 200 mg diklofenak ya da 50 g kurutulup dondurulmuş sıvı Isırgan yaprağı
ekstresi almışlardır. Tedavi gruplarının her ikisi de, bazal ölçümler ile karşılaştırıldığında
C-reaktif proteini (CRP) düzeyleri ve semptom derecelerine göre iyileşme göstermiştir.
Gruplar arasında CRP düzeyleri (p=0.34) ya da çeşitli semptom dereceleri (p=0.38-0.71)
açısından belirgin bir fark görülmemiştir (Chrubasik ve arkadaşları,1997).
Artroz ve romatoid artriti olan 1528 hastanın katıldığı 3 haftalık açık etiketli bir çalışmada,
tek başına ısırgan yaprağı ekstresinin kullanımı, hastalardaki semptomlar üzerinde, diğer
nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçlarla (NSAİİ) kombinasyon şeklindeki tedavide benzer
şekilde, belirgin bir şekilde iyileşme sağlamıştır. Dinlenme halinde ağrı, hareket halinde
ağrı
ve
hareket
kısıtlaması
tedavinin
etkinliğini
değerlendirmede
kullanılan
parametrelerdir. 770 mg ısırgan ekstresi IDS 23’ün (Rheumahek®) günde iki kez
uygulanmasından 3 hafta sonra, kombinasyon terapisi grubunun NSAİİ kullanımında
%50 azalma kaydedilmiş; bu gruptaki hastaların %29’unda da eş zamanlı NSAİİ dozunda
bir azalma meydana gelmemiştir. Semptom dereceleri, monoterapi grubunda ortalama
%45 ve kombinasyon terapisi grubunda %42 azalmıştır. Etkinlik açısından iki tedavi
grubu arasında anlamlı bir fark oluşmamıştır. Sonuçta, dinlenme halindeki ağrı %52,
11/78
hareket halindeki ağrı %44 azalmış ve hastaların %37’sinde hareket kısıtlamasında
iyileşme görülmüştür. Doktor ve hastaların %75’i ısırgan ile tedavinin çok iyi ve/veya iyi
sonuçlar oluşturduğunu bildirmiştir. Monoterapi gören 5 hasta ve kombinasyon tedavisi
grubundaki 5 hastada gastrointestinal rahatsızlık rapor edilmiştir. Alerjik reaksiyon
geçmişi olan 6 hastada (yaradılış gereği başlıca dermatolojik) ve 3 hastada diürez artışı
bildirilmiştir (Ramm & Hansen,1996).
1.4.2
Benign prostat hiperplazisi (BPH)
Prospektif, randomize, çapraz tasarımlı bir çift-kör çalışma, Urtica dioica’nın BPH’nin
minimum 1-3 yıllık sürede sekonder sonucu olarak ortaya çıkan alt üriner sistem
semptomlarının
(LUTS)
semptomatik
tedavisi
açısından
plasebo
ile
etkinliğini
kıyaslamıştır. Çalışmayı tamamlayan toplam 558 hastanın (ortalama yaş 63), Urtica dioica
uygulanan ve LUTS’ta iyileşme kaydedilmiş 287 kişisinden 232’si (%81) plasebo
grubundaki 271 hastanın 43’üyle (%16) karşılaştırılmıştır (p<0.001). Tedavi grubunda
bulunanlarda ek bir etki oluşmamasına rağmen uzatılmış tedavi süresince (18 ay) olumlu
sonuçlar görülmeye devam etmiştir. Hiçbir grupta yan etki saptanmamıştır. Araştırıcılar,
BPH’ya bağlı alt üriner sistem semptomlarında Urtica dioica’nın bu görünen pozitif
etkisini doğrulamak için gelecek çalışmalara devam edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir
(Safarinejad, 2005).
Bir diğer randomize, çift-kör, plasebo-kontrollü, çok merkezli çalışma Bazaton Uno,
ısırgan kökü ekstresinin, Urtica dioica’nın antiflojistik ve antiproliferatif etkilerine bağlı
olarak irritasyon yapıcı semptomların ve BPH’ya ait komplikasyonların azalmasında
etkili olduğunu bildirmiştir. 246 hastanın Bazaton Uno (459 mg kuru ısırgan kökü
ekstresi) ile tedavisinden sonra Uluslararası Prostat Semptom Skor İndeksi (IPSS)
ortalama 18.7±0.3’den 13.0±0.5’e azalmış ve plasebo ile istatistiksel olarak anlamlı fark
göstermiştir (18.5±0.3’den 13.8±0.5’e; p=0.0233). Medyan Qmax ve rezidüel idrarın
medyan hacmindeki artış iki tedavi grubu arasında istatistiksel olarak anlamlılık
oluşturmamaktadır. Üriner infeksiyonlar (3/10) ve advers olayların sayısı (29/38)
plaseboya kıyasla Bazaton Uno terapisinde daha az olmuştur. Bazaton Uno, bu yüzden
BPH’ın tedavisinde güvenli terapötik bir tercih olarak düşünülebilir (Schneider &
Rubben, 2004).
12/78
Bir randomize, referans-kontrollü, çok merkezli, çift-kör klinik çalışma Sabal ve Urtica
ekstrelerinin (PRO 160/120) finasterid ile BPH (Aiken evreleri I-II)’ndeki tedavi edici
etkinliklerini kıyaslamıştır. 543 hastanın olduğu bu çalışmada hastalar 48-hafta boyunca
hem PRO 160/120 ekstresi hem de finasterid ile çift-kör uygulama olarak tedavi
edilmişlerdir. Başlıca görülen işaret 24 haftalık terapiden sonra maksimum üriner
akımdaki değişikliktir. Diğer işaretler, ortalama üriner akım, miksiyon hacmi ve miksiyon
süresini içermektedir. Üriner semptomlar Uluslararası Prostat Semptom Skor İndeksi
(IPSS) tarafından rapor edilmiştir. Ayrıca Amerikan Üroloji Birliği Ölçüm Komitesi
tarafından geliştirilen (1991) yaşam kalitesi (QOL) anketi uygulanmıştır. Sonuçlar her iki
grupta benzer olmuştur. Üriner akım oranında artış gerçekleşmiştir (PRO 160/120 ile 1.9
mL; finasterid ile 2.4 mL). Üriner akım artışı ve miksiyon süresindeki azalmalar her iki
grup için karşılaştırılabilir niteliktedir. IPSS, PRO 160/120 grubunda 11.3‘den 24-hafta
sonunda 8.2’ye ve 48-hafta sonunda 6.5’e; finasterid grubunda ise 11.8’den sırasıyla 8.0 ve
6.2’ye düşmüştür. Yaşam kalitesi skoru PRO 160/120 grubunda tedavinin başında 7.5 iken
4.2’ye; finasterid grubunda ise 7.7’den 4.1’e düşmüştür. Gruplar arasında en çok göze
çarpan farklar PRO 160/120 grubunda bildirilen, özellikle azalmış ejakülat hacmi, erektil
disfonksiyon ve baş ağrısının yer aldığı olayların bulunduğu daha az advers olay
kategorilerinde bulunmaktadır (Sokeland & Albrecht, 1997).
Aiken evresi I ve II BPH‘nin olduğu 2080 hastanın yer aldığı açık etiketli, prospektif, çok
merkezli, gözlemsel bir çalışmada Isırgan ve Saw Palmetto ekstresinin kombinasyon
ürününün yaşam kalitesi ve idrar akımını iyileştirdiği ve noktüriyi azalttığı saptanmıştır.
Tedavi 12-hafta süresince hastaların %5’inde günde iki kez bir kapsül Prostagutt® forte
(120 mg Isırgan ekstresi+160 mg Saw Palmetto ekstresi) ile devam etmiştir (hastaların
%4’ünde farklı bir doz bildirilmiş, %1’inde doz bildirilmemiştir). Ortalama idrar akımı
değerleri %47 artmış, rezidüel idrar %66 ve noktüri epizotları %49 oranında azalmıştır.
Hastaların %85’inin tümünde semptomatik iyileşme ve %80’inde yaşam kalitesi açısından
ilerleme rapor edilmiştir. Yapılan ekografik incelemeler ile hastaların yüzde 50’sinde
prostat bezi büyüklüğünde bir azalma olduğu ortaya konulmuştur. Başta gastrointestinal
sistemde olmak üzere (sonuç olarak 12 hastanın 6’sı tedaviye son vermiş) ve ısırgan
alerjisine bağlı olduğu doğrulanmış bir alerjik ürtiker olayının da dahil olduğu 15 advers
13/78
olay bildirilmiştir. Bildirilen diğer advers olayların ekstre ile ilişkili olduğu kesin olarak
rapor edilmemiştir (Schneider ve arkadaşları,1995).
1.5.
Endikasyonlar ve kullanım
1.5.1
• Üriner sistem infeksiyonları
• Böbrek ve mesane taşları
• Romatizma
Bitki dahilen ve romatizmal hastalıklarda destekleyici tedavi olarak haricen kullanılır. Alt
üriner sistemin inflamatuvar hastalıklarında irrigasyon (yıkama) tedavisinde dahilen
kullanılır. Ayrıca böbrek taşlarının tedavi ve önlenmesinde de irrigasyon işlemi için
kullanılır.
Kanıtlanmamış kullanımı: Halk arasında, dahilen hematojenik (kan yapıcı) ajan, artrit,
eklem ve kas romatizmasında diüretik olarak ve diyabetik çayların bir bileşeni olarak (bu
endikasyon önerilmemiştir) kullanılmaktadır. Haricen, yağlı saç ve kepeğe karşı saç ve
saçlı deri ilacı olarak kullanılmaktadır.
1.5.2
Isırgan kökü
Commission E1’ye göre onaylanmış endikasyon: Prostat şikayetleri, irritabl mesane.
Kök preparatı, prostat adenomun I-II evresindeki miksiyon şikayetlerinde kullanılır. Bu
ilaç büyümüş prostatın semptomlarını büyümeyi elimine etmeden sadece hafifletir.
Komisyon E’ye göre, özellikle rezidüel idrarı azaltır ve üriner akımı artırır.
Kanıtlanmamış kullanımı: Halk arasında, ödem, romatizma, gut ve prostatitte kullanılır.
1
The Complete German Commission E Monographs, Therapeutic Guide to Herbal Medicines, 1st ed. 1998, Integrative Medicine
Communications, pub; Bk&CD-Rom edition, 1999.
14/78
1.6.
Kontrendikasyonlar
1.6.1
Bitkinin,
azalmış
kardiyak
ve
renal
fonksiyonun
sonucu
olarak
oluşan
sıvı
retansiyonunda kullanımı kontrendikedir.
Gebelikte kullanılmamalıdır.
1.6.2
Isırgan kökü
1.7.
Uyarılar ve yan etkiler
1.7.1
Mide tahrişi en yaygın olarak görülen yan etkidir. Olası alerjik reaksiyonlar (deri
döküntüleri, ödem) ilaç alımını takiben nadir olarak gözlemlenen durumlardır. İçilen
çaylardan topikal irritasyon ve alerjik temas reaksiyonu bildirilmiştir. Kontakt ürtiker
çoğunlukla deri bitkiyle temasa maruz bırakıldığında oluşur. Oluşan ürtiker temas
bölgesinin
ılık
sabunlu
suyla
hassas
yıkanmasıyla
tedavi
edilebilir;
sistemik
antihistaminikler ve topikal steroidler yararlı olabilir (fakat nadiren gereklidir).
1.7.1.1
Diş eti ile ilgili etkileri
Düzenli olarak ısırgan çayı içen 82 yaşındaki bir erkekte diffüz ödemli gingivostomatit
gelişmiştir. Araştırıcılar 2 kontrol kişisinde patch testinin negatif olması nedeniyle bu
hastadaki reaksiyonun iritan özellikten ziyade alerjik kontakt reaksiyona bağlı olduğunu
düşünmüşlerdir (Bossuyt & Dooms-Goossens,1994).
1.7.1.2
Renal/genitoüriner etkiler
Sırasıyla miyokardiyal veya kronik venöz yetmezlik ve artrit durumu olan hastalarda
artan diürez ve güçlü diüretik etki bildirilmiştir (Ramm & Hansen, 1996)
15/78
1.8.
İlaç etkileşmeleri
Demir: Isırgan belirlenmemiş miktarda tanen içerir. Tanen içeriği aynı zamanda
uygulanan demir ile emilemeyen ve çözünmeyen bileşikler oluşturabilir ve kanın
bileşiminde advers sekellere neden olabilir. Isırgandaki tanen miktarının demir emilimini
klinik olarak ne derecede etkileyebileceği bilinmemektedir.
Klinik yaklaşım: Bilinen kadarıyla, demir desteği gerekli olan hastaların bu bileşikleri 1-2
saatlik aralarla almaları tavsiye edilmektedir.
1.8.1
Isırgan kökü
Planlanmış
terapötik
dozların
doğru
uygulanması
halinde
hiçbir
sağlık
riski
bulunmamaktadır. İlaç alımının yan etkisi olarak nadiren, hafif gastrointestinal şikayetler
oluşabilir. Seyrek olarak azalmış idrar oluşumu ve nadiren ödem bildirilmiştir
(Anon,1997).
1.8.1.1
Gastrointestinal etkiler
Aiken evresi I ve II BPH‘nin olduğu 2080 hastanın yer aldığı açık etiketli, prospektif, çok
merkezli, gözlemsel bir çalışmada Isırgan ve Saw Palmetto ekstresinin kombinasyon
ürünü kullanılmış; başta gastrointestinal sistemde olmak üzere 15 advers olay
bildirilmiştir (Schneider ve arkadaşları,1995).
1.9.
Dozaj
1.9.1
Uygulama şekli: Dahilen kullanımda, infüzyon ve diğer galenik preparat şekillerinde
parçalanmış ot halinde; haricen kullanım için alkollü ısırgan spiriti. Diüretik çay
karışımlarında ve kan temizleyici çaylarda bulunabilir.
Hazırlanışı: İnfüzyon hazırlamak için 1.5 g ince ince kesilmiş ot parçaları soğuk suya
konulur, kısa bir süre kaynamaya bırakılır,10 dakika beklenir ve sonrasında süzülür.
16/78
Günlük doz: Ortalama günlük doz 8-12 gr’dır. Gereğinden fazla sıvı alımına dikkat
edilmelidir (minimum 2 litre/gün). Günlük birkaç defa bir fincan diüretik olarak
yeterlidir. (1 çay kaşığı = 0.8 g ilaç). Haricen uygulama için tentür/spirit (1:10 oranında)
uygulanabilir.
1.9.2
Isırgan kökü
Uygulama şekli: Oral kullanım için, infüzyon ve diğer galenik preparat şekillerinde olduğu
gibi parçalanmış kökler halinde.
Hazırlanışı: İnfüzyon hazırlamak için, 1.5 g işlenmemiş ilaç tozu soğuk suya konulur, 1
dakika kaynama sıcaklığında tutulur, sonrasında 10 dakika üstü kapatılarak bekletilir ve
süzülür (1 çay kaşığı = 1.3 g ilaç)
Günlük doz: 4-6 g.
Çay - Kaynar suya eklenmiş 1.5 g işlenmemiş ilaç tozu
Kuru ekstre - Günde iki kez 120 mg
1.10.
Kaynaklar
Ana kaynak
Thomson Healthcare Inc. Urtica dioica. PDR for Herbal Medicines. 4th edition. 792-797: 2007.
Diğer kaynaklar
Anon. Nettles. The Review of Natural Products. Facts and Comparisons, St. Louis, MO, 1997.
Anon. Vet Ham Toxicol 24:247,1982.
Anon. Extrakt aus Brennesselwurzel wirksam bei benigner Prostatahyperplasie, ZPT 12(5):8,1991.
Anon. Phytotherapie: Pflanzliche Antirheumatica - was bringen sie? DAZ 136(45):4012-4015,1996.
Anon. Welche Bedeutung haben pflanzliche Prostatamittel. DAZ, 133(9):720,1993.
Balzarini J, Neyts J, Schols D, et al. The mannose-specific plant lectins from Cymbidium hybrid and
Epipactishelleborine and the (N-acetylglucosamine)[n)-specific plant lectin from Urtica dioica are potent and
selective inhibitors of human immunodeficiency virus and cytomegalovirus replication in vitro. Antivir Res
18(12):191-207,1992.
17/78
Belaiche P, Lievoux O. Clinical studies on the palliative treatment of prostatic adenoma with extracl of Urtica
root, Phytother Res 5:267-269,1991.
Bombardelli E, Morazzoni P: Urtica dioica L Fitoterapia 68(5):387-402,1997.
Bossuyt L, Dooms-Goossens A. Contact sensitivity lo nettles and camomile in "alternative" remedies. Contact
Dermatitis 31:131-132,1994.
Chaurasia N, Wichtl M. PM 53:432,1987.
Chrubasik S, Enderlein W, Bauer R, et al. Evidence for the antirheumatic effectiveness of herba Urticae dioica
et in acute arthritis: A pilot study. Phytomedicine 4:105-108, 1997.
Dathe G, Schmid H. Phytotherapie der benignen Prostatahyperplasie (BPH). Doppelblindstudie mit
Extraktum Radicis Uricae (ERU). Urologe [B]27:223-226,1987.
Fessler B. Brennesselwurzel bei Prostataadenorn, Med Mo Pharm 16(9):287,1993.
Gan ber D, Spiteller G. Aromatase inhibitors from Urtica dioica PM 61(2);138-140,1995,
Goetz P. Die Behandlung der benignen Prostatahyperplasie mit Brennesselwurzeln. ZPT 10(6):175, 1990.
Hirano T, el al. Effect of Stinging Nettle root extract and their steroidal components on the Na+,K+-ATPase of
the benign prostatic hyperplasia.PM 60;30,1994.
Hryb DS. Khan MS, Romas NA, et al. The Effect of Extracts of the Roots of the Stinging Nettle (Urtica dioica)
on the Interaction of SHBG with 1st Receptor on Human Prostatic Membranes. Planta Med 61;31-32,1995.
Huesing JE, Murdock LL, Shade RE. Rice and Stinging Netlle lectins - insecticidal activity similar to wheat
germ agglutinin. PH 30:3565,1991.
Hughes RE, et al. J Sci Food Agric 31:1279,1980.
Koch E. Pharmakologie und Wirkrnechanismen von Extrakten aus Sabalfrüchten (Sabal fructus):
Brennesselwurzeln {Urlicae radix) und Kürbissamcn (Cucurbitae peponis semen) bei der Behandlung der
benignen Prostatahyperplasie. In: Loew D, Rietbrock N (Hrsg.) Phytopharmaka in Forschung und klinischer
Anwendung. Steinkopff Verlag, Darmstadt. S 57-79,1995.
Koch E, Biber A. Pharmacological effects of Sabal and Urtica extracts as a basis for rational medication of
benign prostatic hyperplasia.Urologe 34:90-95,1994.
Krzeski T, Kazon M, Borkowski A, et al. Combined extracts of Urtica dioica and Pygeum afrikanum in the
treatment of benign ptostatic hyperplasia: Double-blind comparison of two doses. Clin Ther 15,1011-1020,1993.
Lepik K, Safety of herbal medications in pregnancy. Can Pharm J 130(3);29-33,1997.
Lauel H. Extrakt aus Radix Urticae normalisiert Hormonhaushalt. DAZ 130(51/52);2789,1990.
Lichius JJ, et al. Inhibition of experimentally induced mouse prostatic hyperplasia by methanolic extracts of
Urtica dioica roots. PM 61(Abstracts of 43rd Ann Congr);89,1995.
18/78
Lichius JJ, Muth C, The inhibiling effects of Urtica dioica root extracts on experimentally induced prostatic
hyperplasia in the mouse. Planta Med 63(4);307-310,1997.
Lichius JJ, Muth C. A new biological evaluation of Urtica dioica root-extracts. In: PM 62, Abstracts of the 44th
Ann Congress of GA, 20,1996.
Miersch WE. Benigne Prostatahyperplasie. DAZ 133(29);2653,1993.
Mittman P. Randomized, double-blind study of freeze-dried Urtica dioica in ihe treatment of allergic rhinitis.
Planta Med 56(1);44-47,1990.
Musette P, Galelli A, Chabre H, et al. Urtica dioica agglutinin, a V beta 8,3-specific specific superantigen,
prevents the development of the systemic lupus erythematosus-!ike pathology of MRL Ipr/lpr mice. Ear J
Iminunol 26:1707-1711,1996.
Nahrstedt A. Pflanzliche Urologica - eine kritische Übersicht. Pharm Z 138;1439-1450,1993.
Nöske HD. Die Effectivitat pflanzlicher Prostatamittel am Beispiel von Brennesselwurzelextrakt. ArzteZ
Naturheilverfahren 35(1);18-27,1994.
Obertreis B, Giller K, el al. Anti-inflammatory effect of Urtica dlioica folia extract in comparison to caffeic malic
acid, Arzneimiltel Forsch 46(1): 52-56,1996.
Oliver F, Amon EU, Breathnach A, et al. Contact urticaria due to the common Stinging Nettle (Urtica dioica)histological, ultrastructural and pharmacological studies. Clin Exp Dermatol 16;;l-7,1991.
Ramm S, Hansen C. Stinging Nettle leaf extract for arthritis and rheumatic arthritis, Therapiewoche 28:3-6,1996.
Sabo A, et al. Radix Urticae (U/tica dioica): Influence on erythrocyte deformability and enzymes. PM 62,
Abstracts of the 44th Ann Congress of GA, 60,1996.
Safarinejad MR. Urtica dioica for treatment of benign prostatic hyperplasia: a prospective, randomized,
double-blind, placebo-controlled, crossover study. J Herb Pharmacather 5:1-11,2005.
Schiebel-Sechlosser G. Die Brennessel. PTA 8(1);53,1994.
Schilcher H. Pflanzliche Diuretika. Urologe [B]27;215-222,1987.
Schilcher H, Möglichkeiiten und Grenzen der Phytotherapie am Beispiel pflanzlicher Urologika. Urologe
[B]27;316-319,1987.
Schilcher H, Boesel R, Effenberger ST, el al. Neuere Untersuchungsergebnisse mit aquaretisch, antibakteriell
und prostatotrop wirksamen Arzneipflanzen. ZPT I0(3);77,1989.
Schileher H. Urtica-Arten - Die Brennessel. ZPT 9(5),;160, 1983.
Schmidt K. Die Wirkung eines Radix Urticae-Extrakts und einzelner Nebenextrakte auf das SHBG des
Blutplasmas bei der benignen Prostatahyperplasie. Fortschr Med 101:713-716,1983.
19/78
Schneider T, Rubben H. Stinging nettle root extract (Bazoton Uno) in long term treatment of benign prostalic
syndrome (BPS). Results of a randomized, double-blind, placebo controlled mullicenter study after 12 months.
Urologe A 43(3);302-306,2004.
Schomakers J, Bollbach FD, Hagels H. Brennesselkraut -Phytochernische und anatomische Unterscheidung
der Herba-Drogen von Urtica dioica und U. urens. DAZ135(7);578-584,1995.
Schneider HJ, Honold E, Masuhr T. Treatment of benign prostatic hyperplasia: Results of a surveillance study
in the practices of urological specialists using a combined plant-based preparation (Sabal extract WS 1473 and
Urtica extract WS 1031). Fortschr Med 113;37-40,1995.
Schoettner M, Gansser D, Spiteller G. Lignans from the roots of Urtica dioica and their metabolites bind to
human sex hormone binding globlin (SHBG). Plants Med 61;529-522,1997.
Sokeland J, Albrecht J. Combination of Sabal and Urtica extract vs. finasteride in benign prostatic hyperplasia
(Aiken stages I to II). Comparison of therapeutic effectiveness in a one year double-blind study. Urologe A
36(4);327-333,1997.
Sonnenschein R. Untersuchung der Wirksamkeit eines prostatotropen Phytotherapeutikums (Urtica plus) bei
benigner Prostatahyperplasie und Prostatitis - eine prospektive muliizentrische Studie. Urologe [B]27;232237,1987.
Wagner H, et al. Studies on the binding of Urtica dioica agglutinin (UDA) and other lectins in an in vitro
epidermal growth factor receptor test. Phytomedicine 1;287-290,1994.
Wagner H, Wilier F, Samtleben R, et al. (Search for the antiprostatic principle of Stinging Nettle (Urtica dioica)
roots. Phytomedicine 1;213-224,1994.
Wilier F, Wagner H, Schecklies E. et al. Urtica-Wurzelextrakte. DAZ 131(34);1217,1991.
Willer F, Wagner H. Immunologically active polysaccharides and Lectins from the aqueous extract of Urtica
dioica. Planta 56(6);669,1990.
20/78
2.
KORUK (Grape) / Vitis vinifera
2.1.
Tanım
Tıbbi kısım: Bitkinin tıbbi olarak kullanılan kısmı yapraklar, meyve ve meyvenin suyudur.
Çiçek ve meyve: Çiçekler birleşik sıkı salkımların içindedir. Taç yaprakları yaklaşık 5 mm
uzunluğunda ve çanak yapraklar gibi sarkıktır. Meyve yumurta veya küre şeklinde, 6-22
mm uzunluğunda, koyu mavi-mor, kırmızı, yeşil veya sarı renkte, sulu, tatlı veya ekşidir.
Çekirdekler armut şeklinde, sert kabukludur ve yanda iki uzun çukurları vardır.
Yapraklar, gövde ve kök: Asma 30 cm yüksekliğinde sarmaşık şeklinde, dallanmış köklü ve
odunsu gövdelidir. Gövde soyulmuş ve kabuğunu kaybetmiştir. Kahve-kırmızı, kahvesarı renkte olan dallar pürüzsüz veya çok hafif tüylü ve ince olukludur. Yapraklar
yuvarlak, genellikle 3-5 loblu veya ince uzun yapraklıdır. Kökleri derin çentiklidir.
Yaprakların üst yüzleri pürüzsüz, alt yüzeyleri ise tüylüdür.
Yetiştiği yer: Bitki Avrupa’nın güneyi ve Asya’nın batısında doğal olarak yetişirken,
bugün dünyanın tüm ılıman bölgelerinde yetiştirilmektedir.
Ürün: Asma yaprakları Vitis vinifera’nın yeşil yapraklarıdır.
2.2.
İçerik
Flavonoidler (%4-5): Kaemferol-3-O-glikozitler, kuarsetin-3-O-glikozidleri içerir.
Tanenler:
Prosiyanidolik
oligomerler
(proantosiyanidinler),
kateşin
epikateşin
monomerlerinin bileşimi
Non-flavonoidler (stilbenler): resveratrol ve viniferinler
Meyve asitleri: Tartarik asit, malik asit, süksinik asit, sitrik asit ve oksalik asit
Fenilakrilik asit türevleri: p-kumaroil asit, kaffeoil asit, feruloilsüksinik asit
21/78
2.3.
Etkiler
Üzüm çekirdeği ekstresi, periferal venöz yetmezliğe karşı, antioksidan olarak, variköz
venlerde, kapiller incelme, diyabetik retinopatinin de dahil olduğu retina hastalıkları,
ödem, okular stres ve premenstrüel sendromda pozitif etkiler göstermektedir. In vitro ve
hayvan deneylerinde antioksidan, vasküler, sitotoksik, kemopreventif ve sitoprotektif
etkileri gösterilmiştir. Ayrıca üzüm çekirdeği ekstresinin çok iyi olan antioksidan etkileri
aterosklerozis ve kanser gibi diğer kronik dejeneratif hastalıklara karşı koruyucu olarak
önerilebilir. Üzüm çekirdeği ekstresi kollajen stabilizasyonunu da destekleyebilir. İn vitro
çalışmanın sonuçları prosiyanidinlerin (Vitis vinifera çekirdeklerinden olan) hidrofilik ve
lipofilik radikallerin giderilmesinde oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Prosiyanidinler
dikkate değer anlamda doz bağımlı, anti-lipoperoksidan aktivite göstermiştir. Bu
bağlamda, lipozomal membranları şelasyon mekanizması aracılığı ile radikal temizleyici
etkileri sonucunda lipit peroksidasyonundan koruyabilirler (Facino ve arkadaşları, 1994).
2.3.1
Anti-aterosklerotik etkiler
Serbest radikaller tarafından düşük yoğunluklu lipoproteinlerin (LDL) oksidasyonu
aterosklerozisin başlaması ile ilişkilidir. Proantosiyanidin aterosklerotik lezyonlardaki
sünger hücrelerinden kaynaklanan LDL-pozitif makrofajların sayısını azaltmaktadır. Aynı
zamanda bileşik aorta aterosklerozundaki redüksiyonda kullanılan LDL’deki kolesteril
linoleatın oksidasyonunu da inhibe eder (Nuttall 1998, Yamakoshi 1999).
2.3.2
Antikarsinojenik / antitümör etkiler
Proanosiyanidlerin kemoprotektif özellikleri, serbest radikaller ve oksidatif strese karşı
etkinliğinden dolayıdır (Ye, 1999). Bileşiğin güçlü antioksidan etkilerine bağlı olan
antitümör destekleyici aktivitesi deneysel hayvan modellerinde gösterilmiştir (Zhao
1999).
2.3.3
Antioksidan etkiler
Üzüm çekirdeği ekstresindeki proantosiyanidin (PCO) serbest oksijen radikalleri üzerinde
konsantrasyon bağımlı inhibisyon yapmaktadır. Bir çalışmada, proantosiyanidinin
antioksidan etkisinin vitamin C ve vitamin E süksinat ile karşılaştırıldığında daha potent
22/78
olduğu
görülmüştür
(Bagchi,
1999,1997).
Bileşik
aynı
zamanda
fosfatidilkolin
lipozomlarının peroksidasyonunu da inhibe etmektedir (Plumb 1998). Bir çalışmada,
Üzüm Çekirdeği ekstresi serbest radikalleri tutmuş ve oluşumlarını durdurmuş, özellikle
lipid peroksidasyonunu geciktirmiş ve bağ dokusu yapısını indirgeyebilen enzimlerin
yıkıcı etkisini inhibe etmiştir. Üzüm çekirdeği ekstresindeki PCO’ların antioksidan
aktivitesi, vitamin C ve vitamin E’ninkinden çok daha fazladır (yaklaşık 50 kat) ve
mikrovasküler hastalıkların terapötik kontrolünde bu bileşiklerin kullanımı için güçlü bir
gerekçe oluşturmaktadır (Facino ve arkadaşları, 1994).
Diğer bir in vitro çalışmada, Üzüm Çekirdeği proantosiyanidinlerin, UV-C ışınları aracılığı
ile oluşan çoklu-doymamış yağ asitlerinin (PUFA) peroksidasyonuna karşı koruyucu
etkisi gösterilmiştir (Bouhamidi ve arkadaşları, 1998). Üzüm Çekirdeği proanosiyanidin
ekstresi (GSPE) ile beslenmiş farelerde, reaktif oksijen türevlerinin oluşumu, karaciğer ve
beyin dokusunda DNA parçalanması ve lipid peroksidasyonunu indükleyen 12-Otetradekanoilforbol-13-asetat (TPA) azalmıştır. GSPE, doz çalışmalarında, vitamin C,
vitamin E süksinat veya bu vitaminlerin kombinasyonu ve beta-karotenden daha iyi bir
serbest radikal süpürücüsü ve oksidatif doku hasarının inhibitörüdür (Bagchi ve
arkadaşları, 1998).
2.3.4
Kardiyoprotektif etkiler
Üzümden diyet ile alınan polifenoller, ilk olarak Fransız Paradoksu olarak tanımlanan
doymuş yağlı diyete karşın düzenli kırmızı şarap tüketen kişilerin koroner kalp hastalığı
gelişimlerinin daha az olması gibi çoklu kardio-protektif özelliklere sahiptir. Son
araştırma, bu etkilerin sadece LDL oksidasyonunda polifenollerin olası inhibitör
etkilerinden dolayı değil, üzüm polifenollerinin hepatik kolesterol absorpsiyonuna etkisi,
trigliserid toplanması ve sekresyonuna etkisi ve plazma lipoproteinlerin işlenmesindeki
değişiklikler gibi diğer etkilerini de göstermektedir (Zern 2005).
2.3.5
Kollajen stabilizasyonu
Polisiyanidolik oligomerler in vitro şartlarda kollajende etkin bir çapraz bağlanmaya
neden olur. Bir in vitro çalışma, ekstravasküler matriks, kollajen, elastin ve hyaluronik
23/78
asidin temel yapı içeriklerinin indirgenmesine neden olan bazı proteolitik enzimlerin
aktivitesini prosiyanidinlerin inhibe ettiğini göstermiştir (Facino ve arkadaşları, 1994).
2.3.6
Sitotoksik etkiler
Bir çalışmada Üzüm Çekirdeği ekstresinin bazı kanser hücrelerine karşı sitotoksisite
gösterdiği rapor edilmiştir (Joshi ve arkadaşları, 1998). Bir bildiri özetinde, polipoz
adenoma coli gen mutasyonu ile ilişkili intestinal adenom oluşumunda Üzüm Çekirdeği
ekstresinin kemopreventif etkili olduğu rapor edilmiştir. Tümör çeşitliliği kontrol
farelerde ortalama 78.3’den, Üzüm Çekirdeği ekstresi ile beslenen farelerde 43.5’e anlamlı
olarak (p<0.01) azaltılmıştır. Küçük poliplerin sayısı da Üzüm Çekirdeği ekstresi
grubunda anlamlı olarak azaltılmıştır (p değeri belirtilmemiştir) (Arii ve arkadaşları,
1998).
2.3.7
Sitoprotektif etkiler
Üzüm Çekirdeği ekstresinin, kemoterapötik ajanların toksik etkilerini düzeltebildiği (Joshi
ve arkadaşları, 1998); testislerdeki spermatogonial hücreleri üzerine olan radyasyon
hasarına karşı koruyuculuk sağladığı (Lanka ve arkadaşları, 1998); ve asetaminofenin
indüklediği hepatik DNA hasarını, apototik hücre ölümü ve gen ekspresyonu etkisini
hafifletebildiği (Ray ve arkadaşları, 1998) gibi in vitro etkilerinin olduğu çeşitli bildiri
özetlerinde rapor edilmiştir. Üzüm Çekirdeği ekstresi, farelerde, 150 milimolar
hidroklorik asit (HCl) içeren %60’lık etanol (EtOH) ile indüklenen mide mukozası
hasarını inhibe etmiştir (Saito ve arkadaşları, 1998).
2.3.8
Saç gelişimi
Üzüm Çekirdeklerinden ekstre edilen proantosiyanidinler kıl folikülü hücrelerinin
proliferasyonunu artırır ve telojen fazdan anajen faza kıl-siklüs dönüştürücü aktiviteye
sahiptir. Epikateşin ve kateşin kıl gelişimini indükleyen polmerizasyonun derecesini
indükleyen esas monomerlerdir (Takahashi, 1998).
24/78
2.3.9
Hepatoprotektif etkiler
Proantosiyanidinin asitaminofenin indüklediği karaciğer DNA hasarını, karaciğer
hücrelerinin apoptotik ve nekrotik hücre ölümünü anlamlı olarak azalttığı gösterilmiştir.
Bileşik ayrıca asitaminofenin indüklediği bcl-X1 ekspresyonundaki değişiklikleri de
antagonize etmektedir (Ray, 1999).
2.3.10
İskemi önleyici etkiler
Mikrovasküler hasarların prosiyanidinler tarafından korunması reaktif oksijen türevlerini
süpürücü etkisi aracılığı ile gerçekleşir (Maffei Facino, 1994). Prosiyanidinler ayrıca doza
bağımlı olarak ventriküler kasılmaları azaltırlar. Prosiyanidinler koroner perfüzyon
basıncı azaltır ve kalbin mekanik performansını artırırlar (Maffei Facino R, 1996).
2.3.11
Oküler stres
Üzüm Çekirdeği ekstresi göz kamaştırıcı ışığa rezistansı, parlak ışık maruziyeti sonrası
geri dönüşü, gece görmeyi ve oküler stresi düzeltebilir. Bilgisayar ekranının karşısındaki
aktivitenin neden olduğu oküler stresli 75 hastanın katıldığı 90 günlük çift-kör bir
çalışmada, Üzüm Çekirdeği ekstresinin (300 mg/gün) göz zorlanmasının objektif ve
subjektif semptomlarını anlamlı olarak düzelttiği gösterilmiştir (Borbardelli & Morazzoni,
1995).
2.3.12
Premenstrüel sendrom
Üzüm Çekirdeği ekstresinin uygulanması premenstrüel sendromunun semptomlarının
tedavisinde yararlı olabilir. Üzüm Çekirdeği ekstresinin beraberinde kullanılması
kadınlardaki hormon tedavisinin negatif yan etkilerini azaltabilir (Henriet, 1993).
2.3.13
Vasküler etkiler
Bir bildiri özetinde Üzüm Çekirdeği ekstresinin içinde bulunan polimerik fenolik
bileşiklerin, in vitro şartlarda, vasküler gerim üzerine antioksidan etki ile ilişkili olmayan
etkilere sahip olduğu rapor edilmiştir (Karim ve arkadaşları, 1998). PCO’lar yüksek
kolesterollü diyet ile beslenmiş tavşanlarda aterosklerotik lezyonların insidansını
25/78
azaltmıştır. Yüksek kolesterollü diyetten 8 hafta sonra, prosiyanidinler ile beslenen
tavşanlarda aortik plak artışı görülmezken diğer deneysel grupta gözlemlenmiştir
(Sevanian, 1998). PCO’lar ayrıca potent antioksidan ve serbest radikal süpürücü etkileri
ile serbest radikal hasarına karşı korurlar ve kollajenin, inflamasyon sürecindeki lökositler
ve infeksiyon sürecinde mikroplar tarafından sekrete edilen enzimler ile yıkımını inhibe
ederler (Facino ve arkadaşları, 1994; Meunier ve arkadaşları, 1989).
Üzüm Çekirdeğinden izole edilen prosiyanidinler kapiller duvarları stabilize ederler ve
ödemi inhibe eden permeabilite artışını önlerler (Robert, 1990; zafirov, 1990). Özellikle
ven-lenfatik ödemde patolojik venöz duvarlar ile ilişkili hyaluronan içeriğinin fazla
oluşumu prosiyanidolik oligomerler tarafından azaltılır (Drubaix, 1997). Prosiyanidinin
vasküler aktivitesi diyabetik retinopati, gece görme ve oküler stres üzerinde pozitif etkiye
sahiptir (Boissin, 1998; Corbe, 1998; Soyeux, 1987).
2.4.
2.4.1
Meme endürasyonu
Radyasyon terapisini takiben oluşan meme endürasyonunda IH636 Üzüm Çekirdeği
proantisiyanidin ekstresinin etkinliği, erken meme kanseri için yüksek doz radyoterapi
alan 66 hastanın dahil olduğu randomize, çift-kör ve plasebo kontrollü bir çalışmada test
edilmiştir. Radyoterapiyi takiben ortalama 10.8 yıl içinde orta ve belirgin meme
endürasyonu rapor edilen katılımcılar aktif ilaç (n=44) ve plasebo (n=22) uygulaması
şeklinde randomize edilmiştir. Hastaların tümüne 6 ay boyunca günde 3 kez oral olarak
100 mg GSPE veya plasebo verilmiştir. Endürasyonun veya meme görünümünün dıştan
değerlendirilmesinde veya meme endürasyonu, ağrı veya duyarlılıkta hastaların
kendilerinin değerlendirmeleri sonucunda iki tedavi grubu arasında anlamlı bir farklılık
bulunmamıştır (Broker ve arkadaşları, 2006).
2.4.2
Koroner arter hastalığı
Birçok yaşam tarzı değişiklikleri menapozdan sonra kadınlar için östrojenin eksikliğinin –
lipidlerin ve koroner kalp hastalığı için olan diğer risk faktörlerinin artmasında esaslı
etkilere sahip olan- kompanse edilmesi için muhtemelen yararlıdır. Liyofilize üzüm tozu
26/78
(LGP) kaynaklı üzüm polifenollerinin, tek-kör, çapraz tasarımlı bir çalışmada, pre- ve
postmenapozal kadınların her ikisinde de anlamlı kardiyo-protektif etkilere sahip olduğu
gösterilmiştir. Çalışmaya katılan 20 kadın 4 hafta boyunca 36 gr LGP veya plasebo
almaları için randomize edilmiştir. Üç haftalık bekleme periyodundan sonra, denekler 4
hafta süreli diğer tedavi grubuna değiştirilmişlerdir. Plazma lipidleri üzerine bir çok
yararlı etkileri gözlenmiştir. LGP kullanımdan sonra plazma trigliserid konsantrasyonları
pre-menapozal kadınlarda %15 ve post-menapozal kadınlarda %6 azalmıştır (p<0.01).
Plazma LDL kolesterol ve apolipoprotein B ve E düzeyleri de anlamlı olarak azalmıştır
(p<0.05). Tüm-vücut oksidatif stresi anlamlı olarak azalmış ve inflamasyon belirteçleri de
aynı şekilde düşmüştür (Zern 2005).
2.4.3
Antioksidan etki
Araştırmacılar, çift-kör, plasebo kontrollü bir çalışmada 20 genç gönüllü üzerinde PCO
Phytosome®’un antioksidan etkilerini değerlendirmişlerdir. Phytosome yöntemi, iki kısım
fosfatidilkolin ile bir kısım Üzüm Çekirdeği PCO ekstresinin bir araya gelmesidir. Ortaya
çıkan sonuç, merkezdeki PCO molekülünün iki fosfatidilkolin molekülü ile kaplandığı
tamamen yeni bir moleküldür. Deneklere, 5 gün boyunca, 300m mg PCO Phytosome
içeren 2 kapsül veya plasebo verilmiştir. C ve E vitamini seviyelerinin de bakıldığı
antioksidan aktivite tayini için çalışmanın başında ve sonunda deneklerden kan
alınmıştır. En az 2 haftalık dinlenme periyodundan sonra denekler diğer gruba
çaprazlanmıştır. PCO Phytosome’un serum C ve E vitamini seviyeleri üzerine etkisi
olmazken, serum total antioksidan aktivitesini (TAC) oldukça artırmıştır. 5. günde
dozdan 1 saat sonra TAC 408’den 453 βmol/l trolox eşitliğine artmıştır (Nutall ve
2.4.4
Enerji alımı
Normal ve kilolu 51 deneğin katıldığı randomize, plasebo kontrollü çapraz bir çalışmada,
Üzüm Çekirdeği ekstresinin bazı deneklerde 24 saatlik enerji alımının azaltılmasında
etkili olduğu bulunmuştur. Denekler 3 gün boyunca, istedikleri kadar öğle ve akşam
yemeği yemişlerdir. Standart kahvaltı ve ara atıştırmalar tedarik edilmiştir. Suplemanlar
her öğünden 30-60 dakika önce alınmıştır. Total çalışma popülasyonunda, iki tedavi
27/78
grubu arasında 24 saatlik enerji alımında farklılık bulunmamıştır. Fakat, enerji
gereksinimleri ortalama değer olan 7.5 MJ/gün‘e eşit veya bundan fazla olan 23 kişilik bir
alt grupta, enerji alımı Üzüm Çekirdeği ekstresi alındığı sürede plasebo ile
karşılaştırıldığında %4 azalmıştır (p=0.05). Ekstrenin doygunluk, ruhsal durum veya
tolerans üzerine etkisi olmamıştır (Vogels ve arkadaşları, 2004).
2.4.5
Ödem
Üzüm Çekirdeği ekstresinin etkinliği, premenstrüel sendroma bağlı olan ödem şikayeti
olan 165 kadında değerlendirilmiştir. Çok merkezli, açık etiketli çalışmaya, yaşları 18-50
olan kadınlar dahil edilmiştir. Her kadın, toplamda 4 menstrüel siklus boyunca, her bir
siklusun 14. gününden 28. gününe kadar, günde 4 tane Üzüm Çekirdeği ekstresi tableti
(tam olarak doz belirtilmemiştir) almıştır. Olguların %60.8’inde 2 tedavi siklusu sonunda,
olguların %78.8’inde ise 4 tedavi siklusu sonunda, meme sendromları, abdominal
şişkinlik, pelvis ağrıları, kilo değişmeleri ve bacaklardaki venöz problemler kaybolmuş
veya iyileşmiştir (Amsellem ve arkadaşları, 1987).
Çift-kör, plasebo kontrollü bir çalışmada, Üzüm Çekirdeği ekstresindeki PCO’un
postoperatif ödem üzerine plaseboya göre olumlu etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Klasik
yüz gerdirme ameliyatına giren 32 kadın hastaya, operasyon öncesi 5 gün, operasyon
sonrası 2. günden 6. güne kadar, 300 mg Üzüm Çekirdeği ekstresi veya plasebodan biri
uygulanmıştır. Postoperatif yüz ödeminin proflaktik azalması başlıca etkinlik kriteri
olarak alınmıştır. Üzüm Çekirdeği ekstresi, postoperatif yüz şişkinliğine karşı plaseboya
göre anlamlı olarak daha iyi skor vermiştir (Baruch, 1984).
2.4.6
Pankreatit
Potent antioksidan olan ActiVin® Üzüm Çekirdeği proantosiyanidin ekstresi alan kronik
pankreatitli 3 hastada (ikisi aşırı alkol kullanımı, biri ise idiyopatik) abdominal ağrının
sıklığı ve şiddetinin azaldığı, mide bulantısının kaybolduğu (1 hastada) bildirilmiştir.
Hastaların tümünde, invazif prosedürlerin endike olmaması veya hastalar tarafından
reddedilmesinden dolayı medikal tedavi başarısız olmuştur. Oral olarak günde 200 mg
ActiVin bazı semptomların düzelmesini sağlarken semptomların kötüye gittiği zamanda
28/78
ise 300 mg kullanılmıştır. ActiVin iyi tolere edilmiştir ve kronik veya nükseden
pankreatitlerin kontrolünde yararlı olabilir (Banerjee & Bagchi, 2001).
2.4.7
Periferik venöz yetmezlik
Üzüm Çekirdeği ekstresinin venöz yetmezliğin tedavisi ve hormon destek tedavisine
bağlı semptomlarda etkinliği değerlendirilmiştir. Açık-etiketli bir çalışmada, 4729 hastaya,
Üzüm Çekirdeği ekstresi (günde iki kez 150 mg) uygulanmıştır. Tedaviden 45 ve 90 gün
sonra periferal venöz yetmezlik değerlendirilmiştir. Etkinlik skoru olarak gece krampları,
parestezi, sıcaklık hissi, siyanoz ve ödem semptomları temel alınmıştır. Olguların
%57’sinde 45 gün, %89.4’ünde 90 gün sonunda bacaklardaki ağırlık hissi azalmıştır. Buna
ek olarak, olguların %66’sında 45, %79-83’ünde 90 gün sonunda semptomlarda düzelme
görülmüştür (Henriet, 1993).
2.4.8
Görmede düzelme
Gözün kamaşmasına direnç düşüklüğü ve skotopik görüşün değişimi yaş, yorgunluk ve
stres ile bağlantılı olan retinal patolojiler ile ilişkilidir. 100 denekte prosiyanidolik
oligomerlerin (PCO) aydınlıkta görüş ve korioretinal sirkülasyon üzerine etkileri
değerlendirilmiştir. 5 hafta boyunca günde 4 kez 50 mg PCO (Endotelon) tabletleri
uygulanmıştır. Düşük parlaklığa karşı görsel adaptasyon ve parlak ışıktan sonra görsel
performanstaki düzelme niktometre ile ölçülmüş ve anlamlı olduğu görülmüştür (Boissin
ve arkadaşları, 1988; Corbe ve arkadaşları, 1988).
2.5.
Kanıtlanmamış kullanımı: Halk arasında, üzüm preparatları venöz hastalıkları ve kan
dolaşımı bozukluklarında kullanılmaktadır.
Hint tıbbı: Üzüm başağrısı, dizüri, uyuz, cilt hastalıkları, gonore, hemaroidler ve kusma
tedavisi için kullanılır.
29/78
2.6.
Belirtilen terapötik dozlarda uygun kullanımında hayati tehlikesi veya yan etkileri
bilinmemektedir. Hayvan modellerinde intestinal enzim (alkalin fosfataz, sukraz ve
dipeptidil peptidaz) aktivitesinde reversibl inhibisyon gösterilmiştir.
2.7.
İlaç etkileşimleri
İnsanlarda etkileşim verisi bulunmamaktadır.
2.8.
Dozaj
Ticari takdim şekli: Kapsül – 25 mg, 30 mg, 60 mg, 500 mg ve tablet – 50 mg
Günlük doz: Üzüm Çekirdeği ekstresi koruyucu terapi amacı ile günde 50 mg kullanılırken
tedavi dozları bölünmüş olarak günde 150-600 mg’dır (Arne, 1982; Baruch, 1984; Corbe,
1988; Delacroix, 1981; Henriet, 1993; Nuttall, 1998; Soyeux, 1987).
2.9.
Kaynaklar
Ana kaynak
Thomson Healthcare Inc. Vitis vinifera. PDR for Herbal Medicines. 4th edition. 405-410: 2007.
Diğer kaynaklar
Amsellem M, Masson JM, Negui B, et al. Endotelon in the tratment of venolymphatic problems in
premenstrual syndrome – multicenter study on 165 patients. Tempo Med 282;46-51, 1987.
Arii M, Miki R, Hosoyama H, et al. Chemopreventive effect of Grape Seed extract on intestinal carcinogenesis
in the ape Mouse. Proc Am Assoc Cancer Res 39;20,1998.
Arne JL. Contribution to the study of procyanidolic oligomers: Endotelon in diabetic retinopathy. Gaz Med
France 89(30);3610-3614,1982.
Bagchi D, Garg A, Krohn RL, et al. Oxygen free radical scavenging abilities of vitamin C and E, and a Grape
Seed proanthocyanidin extract in vitro. Res Commun Mol Pathol Pharmacol Feb;95(2):179-189, 1997.
Bagchi D, Garg A, Krohn RL, et al. Protective effect of Grape Seed proanthocyanidins and selected
antioxidants against TPA-induced hepatic and brain lipid peroxidation and DNA fragmentation, and
peritoneal macrophage activation in mice. Gen Pharmacol 30(5);771-776,1998.
30/78
Bagchi M, Balmoori J, Bagchi D, et al. Smokeless tobacco, oxidative stres, apoptosis, and antioxidants in
human oral keratinocytes. Free Radic Biol Med 26(7-8);992-1000,1999.
Banerjee B, Bagchi D. Beneficial effects of a novel IH636 Grape Seed proanthocyanidin extract in the treatment
of chronic pancreatitis. Digestion 63(3);203-206,2001.
Baruch J. Effect of Endotelon in postoperative edema. Results of a double-blind study versus placebo in 32
female patients. Ann Chir Plast Esthet 29(4);393-395,1984.
Bavaresco L, Fregoni C, Cantu E, Trevisan M. Stilbene compounds: from the grapevine to wine. Drugs Exp
Clin Res 25(2-3);57-63,1999.
Boissin JP, Corbe C, Siou A. Chorioretinal circulation and dazzling: use of procyanidol oligomers (Endotelon).
Bull Soc Ophthalmol Fr Feb;88(2):173-174,1988.
Bombardelli E, Morrazzoni P. Vitis vinifera L. Fitoterapia 66;291-317,1995.
Bouhamidi R, Prevost V, Nouvelot A. High protection by Grape Seed proanthocyanidins (GSPC) of
polyunsaturated fatty acids against UV-C induced peroxidation. C R Acad Sci III;321(1):31-38,1998.
Broker S, Martin S, Pearson A, et al. Double-blind, placebo-controlled, randomised phase II trial of IH636
grape seed proanthocyanadin extract (GSPE) in patients with radiation-induced breast induration. Radiother
Oncol 79(1);45-51,2006.
Corbe C, Boissin JP, Siou A. Light vision and chorioretinal circulation. Study of the effect of procyanidolic
oligomers (Endotelon). J Fr Ophthalmol 11(5);453-460, 1988.
Delacroix I, Maraval M, Robert L, Robert AM. Hyaluronic acid (hyaluronan) levels in pathological human
saphenous veins. Effect of procyanidol oligomers. Pathol Biol (Paris) Jan:45(1);86-91, 1997.
Facino MR, Carini M, adlini G, et al. Free radicals scavenging action and anti-enzyme activities of
procyanidines from Vitis vinfera: a mechanism for their capillary protective action (German).
Arzneimittelforschung 44(5);592-601, 1994.
Frankel EN, Kanner J, German JB, et al. Inhibition of oxidation of human low-density lipoprotein by phenolic
substances in red wine. Lancet 34(8843);454-457, 1993.
Henriet JP. Veno-lymphatic insufficiency. 4729 patients undergoing hormonal and procyanidol oligomer
therapy. Phlebologie Apr-Jun:46(2);313-325, 1993.
Joshi SS, Benner EJ, Balmoori J, et al. Amelioration of cytotoxic effects of idarubicin and 4HC on Chang liver
cells by a novel Grape Seed proanthocyanidin extract (abstract 4484). FASEB J 12(5);A774, 1998.
Joshi SS, Ye X, Liu W, et al. The cytotoxic effects of a novel Grape Seed proanthocyanidin extract on cultured
human cancer cells (abstract 1549). Proc Ann Assoc Cancer Res 39;227,1998.
Karim M, Kappagoda T, German B. Endothelium dependent vasorelaxing activity of polymeric phenolics
(flavonoids) present in Grape Seed extract (abstract 2218). FASEB J 12(4);A382, 1998.
31/78
Kern W, List PH, Hörhammer L (Hrsg.). Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, 4. Aufl., Bde 1-8:
Springer Verlag Berlin, Heidelberg, New York, 1969.
Lagrue G, Oliver-Martin F, Grillot A. A study of the effects of procyanidol oligomers on capillary resistance in
hypertension and in certain nephropathies. Sem Hop Paris 57(33-36);1399-1401,1981.
Lanka VK, Goddu MS, Howell RW, et al. Radiation protection with Grape Seed extract (abstract P.31). Health
Phys 74(6 suppl);S12,1998.
Maffei Facino R, Carini M, Adlini G, et al. Free radicals scavenging action and anti-enzyme activities of
procyanidines from Vitis vinifera. A mechanism for their capillary protective action. Arzneimittelforschung
May:44(5);592-601,1994.
Maffei Facino R, Carini M, Adlini G, et al. Procyanidines from Vitis vinifera seeds protect rabbit heart from
ischemia/reperfusion injury: antioxidant intervention and/or iron and copper sequestering ability. Planta Med
Dec:62(6);495-502,1996.
Meunier MT, Duroux E, Bastide P. Antioxidant activity of procyanidolic oligomers vis a vis the superoxide
anion and vis a vis lipid peroxidation. Planta Med 4;267-274,1989.
Nutall SL, Kendall MJ, Bombardelli E, et al. An evaluation of the antioxidant activity of a standardized Grape
Seed extract, Leucoselect. J Clin Pharm Ther 23(5);385-389,1998.
Plumb GW, De Pascual-Teresa S, Santos-Buelga C, et al. Antioxidant properties of catechins and
proanthocyanidins: effect of polymerization, galloylation and glycosylation. Free Radic Res Oct:29(4);351158,1998.
Ray SD, Kumar MA, Bagchi D. In vivo abrogation of acetaminophen-induced hepatic genomic DNA
fragmentation and apoptotic cell death by a novel Grape Seed extract (GSPE) (abstract 4516). FASEB J
12(5);A779,1998.
Ray SD, Kumar MA, Bagchi D. A novel proanthocyanidin IH636 Grape Seed extract increases in vivo Bcl-XL
expression and prevents acetaminophen-induced programmed and unprogrammed cell death in Mouse liver.
Arch Biochem Biophys Sep 1:369(1);42-58,1999.
Robert L, Godeau G, Gavignet-Jeannin Ci et al. The effect of procyanidolic oligomers on vascular
permeability. A study using quantitative morphology. Pathol Biol (Paris) June:38(6);608-616,1990.
Saito M, Hosoyama H, Ariga T, et al. Antiulcer activity of Grape Seed extract and procyanidines. J Agric Food
Chem 46;1460-1464,1998.
Sevanian A, Ursini F. Grape Seed significantly increases antioxidant activity and human health: natural
polyphenols and carotenoids: highlights of the Scientific Conference on Aging. Tufts University, May 12,1998.
Soyeux A, Seguin JP, Le Devehat C, Bertrand A. Endotelon. Diabetic retinopathy and hemorheology
(preliminary study). Bull Soc Ophthalmol Fr Dec:87(12);1441-1444,1987.
32/78
Takahashi T, Kamiya T, Yokoo Y. Proanthocyanidins from Grape Seeds promote proliferation of Mouse hair
follicle cells in vitro and convert hair cycle in vivo. ActaDerm Venereol Nov:78(6);428-432,1998.
Tebib K, Rouanet JM, Besancon P. Effect of Grape Seed tannins on the activity of som erat intestinal enzyme
activities. Enzyme Protein 48(1);51-60,1994-95.
Thebaut JF, Thebaut P, Vin F. Study of Endotelon in functional manifestations of peripheral venous
insufficiency (French). Gazete Medicale 92;96-100,1985.
Tixier KM, Godeau G, Robert AM, Hornebeck W. Evidence by in vivo and in vitro studies that binding of
procyagenols to elastin affects its rate of degradation by elastases. Biochem Pharmacol Dec15:33(24);39333939,1984.
Vogels N, Nijs IM, Westerterp-Plantega MS. The effect of grape-seed extract on 24 h energy intake in humans.
Eur J Clin Nutr 58(4);667-673,2004.
Yamakoshi J, Kataoka S, Koga T, Ariga T. Proanthocyanidin-rich extract from Grape Seeds attenuates the
development of aortic atherosclerosis in cholesterol-fed rabbits. Atherosclerosis Jan:142(1);139-149,1999.
Ye X, Krohn RL, Liu W, et al. The cytotoxic effects of a novel IH636 Grape Seed proanthocyanidin extract on
cultured human cancer cells. Mol Cell Biochem Jun:196(1-2);1999.
Zern TL, Fernandez ML. Cardioprotective effects of dietary polyphenols. J Nutr 135;2291-2294,2005.
Zern TL, Wood RJ, Grene C, et al. Grape polyphenols exert a cardioprotective effect in pre- and
postmenopausal women by lowering plasma lipids and reducing oxidative stres. J Nutr 135;1911-1917,2005.
Zafrirov D, Bredy-Dobreva G, Litchev V, et al. Antiexudative and capillaritonic effects of procyanidines
isolated from Grape Seeds (V.Vinifera). Acta Physiol Pharmacol Bulg 16(3);50-54,1990.
Zhao J, Wang J, Chen Y, Agarwal R. Anti-tumor promoting activity of a polyphenolic fraction isolated from
Grape Seeds in the Mouse skin two-stage initiation-promotion protocol and identification of procyanidin B5-3’
gallate as the most effective antioxidant constituent. Carcinogenesis Sep:20(9);1734-1737,1999.
33/78
3.
MEYAN (Licorice) / Glycyrrhiza glabra
3.1.
Tanım
Tıbbi kısım: Bitkinin tıbbi olarak kullanılan kısımları soyulmamış kurutulmuş kök ve
saçakları, soyulmuş kurutulmuş kökler ve köklü rizomlarıdır.
Çiçek ve meyve: Aksiler çiçekleri dik, sivrimsi ve 10-15 cm uzunluğundadır. Çiçeklerin her
biri 1-1.5 cm boyunda, mavimsi soluk mor renkli ve kısa pediküllüdür. Kaliks (çiçek zarfı)
kısa, çan şeklinde ve tüylüdür. Kaliksin sivri, mızrak şeklindeki uçları tüpten daha
uzundur. Taç yapraklar dardır, sivri omurgalı taç yapraklar kaynaşmamıştır. Meyve
baklamsı, 1.5-2.5 cm uzunluğunda ve 4-6 mm genişliğindedir. Dik, dışa dönük, düz ve
kalın sutürlü, tüysüz, biraz ağsı-çukurlu ve genellikle 3-5 kahverengi çekirdeği vardır.
Yapraklar, gövde ve kök: Bitki çok senelik bir bitkidir. 1-2 m uzunluğundadır ve uzun
sağlam kazık köke sahiptir. Kazık kök 15 cm uzunluğunda 3-5 yan köklere bölünmüştür
ve 1.25 m uzunluğundadır. Horizontal odunsu filizleri vardır ve 8 m’ye kadar
büyüyebilirler. Her sene yeni gövdeler oluşturur. Bunlar dayanıklı, dik, tabandan veya
daha üstünden dallanmıştır ve üst tarafları genellikle pürüzlüdür. Yeşil yapraklar çift
taraflı, tüylüdür ve 10-20 cm uzunluğundadır. Yaprak sapı dibindeki yaprakçıklar
oldukça küçük ve sarkıktır.
Yetiştiği yer: Kendi içinde çeşitlilik gösteren meyan farklı bölgelerde bulunmaktadır.
Glycyrrhiza glanulifera Güney-doğu Avrupa ve Batı Asya’ da bulunur. Glycyrrhiza pallida
ve Glycyrrhiza violocea Irak’da yetişir. Glycyrrhiza typica Güney Avrupa ve Güneybatı
Asya’da yetişir.
Ürün: Meyan kökü, Glycyrrhiza glabra’nın soyulmuş ve soyulmamış kurutulmuş kök ve
filizlerini içerir. Meyan suyu Glycyrrhiza glabra ekstresidir.
Diğer adları: Tatlı Kök ve Tatlı Ot.
34/78
3.2.
İçerik
3.2.1
Meyan ekstresi
Triterpen saponinler (%3-15): (DAB 1996’a göre ayarlanmış meyan ekstresinde %4-6 ve
DAC 1995’e göre kuru meyan ekstresinde %7): majör bileşik glisiretik asid (tatlı lezzetli, a
glikon 18 beta-glisiretik asid, tuzu glisirizin olarak adlandırılır).
Flavonoidler: Aglikonlar (likiritigenin, izolikiritigenin, izolikoflavonol)
İzoflavonoidler: Aglikonlar (formononetin, glabren, glabridin, glabrol, 3-hidroksiglabrol,
glisirizoflavon)
Kümestan türevleri: Glisirol, zioglisirol, likokumarin
Hidroksikumarinler: Herniarin, Umbelliferone, glisikumarin, likopiranokumarin
Steroidler: Steroller (beta-sitosterol, stigmasterol)
Toplanmış haldeki bitki toprak içerisinde yer alan bitkiye göre daha fazla oranda
flavonoid ve izoflavonoid aglikonlar içerir. Bunun nedeni ekstraksiyon işlemleri
esnasında gerçekleşen hidrolizdir.
3.2.2
Meyan kökü
Triterpen saponinler (%3-15): Majör bileşik glisiretik asid (tatlı lezzetli, aglikon 18 betaglisiretik asid, tuzu glisirizin olarak adlandırılır), 18 alfa-glisiretik asid, glisiretik asid
metil ester, glabrik asid, glabrolid, uralenik asid.
Flavonoidler:
Aglikonlar
(likiritigenin,
izolikiritigenin,
izolikoflavonol,
izolikuritin,
likoricidin).
İzoflavonoidler: Aglikonlar (formononetin, glabren, glabridin, glabrol, 3-hidroksiglabrol,
glisirizoflavon)
Kümestan türevleri: Glisirol, zioglisirol, likokumarin
35/78
Hidroksikumarinler:
Herniarin,
Umbelliferone,
umbelliferon
glisikumarin,
likopiranokumarin
Steroidler: Steroller (beta-sitosterol, stigmasterol)
Uçucu yağ (çok az): Anetol, estragol, ögen, heksanoik asid
3.3.
Etkiler
Meyan anti-inflamatuvar, anti-ülser ve ekspektoran etkilidir. Ayrıca antitrombotik,
antifungal ve antibakteriyel etkileri de söz konusudur. Meyan kalsiyum iyonlarını inhibe
eder. Meyanın antiülser olarak kullanımı eskilerden günümüze kadar uzanmaktadır.
Meyan pek çok enfeksiyöz hastalık üzerinde etkilidir. Soğuk algınlığı ve grip için
kullanılan preparatların terkibinde sıklıkla yer alır ve bronşitin tedavisinde kullanılır.
Kortikal hormonların endojen üretimini ve prolongasyonunu stimüle eden meyanın
menapoz ve premenstrüel şikayetler gibi durumlarda da kullanımı söz konusudur. Bir
çalışmada meyanın SARS hastalığına karşı etkili olduğu bildirilmiştir (Cinati ve
Kronik hepatit C olan hastalarda intravenöz glisirizin solüsyonu tedavisinin hepatoselüler
karsinoma gelişimini önlediği gözlenmiştir. In vitro ve in vivo kanser çalışmalarında
meyanın kanserin tedavisi için umut vaat edici bir bileşik olabileceği öne sürülmüştür. Bir
küçük çalışmanın sonuçları glisirizinin herpes zoster tedavisinde kullanabileceğini
desteklemiştir, ancak bu bulgular daha fazla çalışma ile desteklenmelidir. Meyanın peptik
ülserasyonlardaki yararlı etkileri bilinmekle beraber efektif bir tedavi yöntemi olarak
tanımlanabilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Meyanın viral
enfeksiyonlardaki etkileri dikkat çekicidir ancak geniş çapta klinik çalışmalarla
desteklenmelidir.
3.3.1
Antibakteriyel etkiler
Meyan içerisindeki bazı fenolik bileşiklerin ve diğer bileşiklerin metisiline dirençli
Staphylococcus aureus (MRSA) ve metisiline duyarlı Staphylococcus aureus türleri üzerinde
antibakteryel etkileri söz konusudur (Hatano ve arkadaşları, 2000). Meyan yaprakları
izoflavin fitoaleksin izomukronutalal gibi antifungal ve antibakteriyel etkili bileşikler
36/78
içerir (Saleh ve arkadaşları, 1990). Glycyrrhiza inflata’nın köklerinin etanolik ekstresinden
elde edilen kalkon Leishmania donovani promastigot kültüründe timidin alınımını inhibe
ettiği gözlenmiştir. Bu bileşik yakın zamanda sentez edilmiş ve antiprotozoal bir ilaç için
temel yapı teşkil etmiştir (Christensen ve arkadaşları, 1994).
3.3.2
Antifungal etkiler
Glisirizin, tip 2 sitokinleri baskılayan CD4 T hücrelerini indüklemektedir. Bu durum
termal hasarla ilişkili Candida albicans rezistansını düzeltir (Utsunomiya, 1999).
3.3.3
Antiviral etkiler
Glisirizin insan anöploid Ep2 hücrelerinde HSV-1 büyümesini inhibe eder (Van Rossum
ve arkadaşları, 1998). Glisirizin hepatit A virüsü ile enfekte olmuş insan hepatoma
hücrelerinde viral antijen ekspresyonunu baskılar. Glisirizin hücre yüzeyinin ne negatif
şarjını azalttığı ve/veya membran akışkanlığını azalttığı ve böylelikle virüsün penetre
olmasını önlediği bildirilmiştir.
Glisirizin ayrıca HBsAg siyalasyonunu inhibe etmek suretiyle HbsAg immunojenitesini
artırır (van Rossum ve arkadaşları, 1998).
Glisirizin Hepatit B olan hastalarda Hepatit B virüs (HBV) yüzey antijeni (HbsAg)
sekresyonunu
baskılar.
Bileşiğin
hepatositlerde
HBV
ile
ilişkili
antijenlerin
ekspresyonunu modifiye edebileceği konsantrasyonlarında hepatositlere bağlandığı
düşünülmektedir (Sato, 1996). Glisirizin virüs proliferasyonunun inhibe eder (Ito ve
arkadaşları, 1987), T hücrelerini modüle eder (Kimura ve arkadaşları, 1993), NK
aktivitesini güçlendirir (Itoh& Kumagai, 1983) ve virüsleri inaktive der (Baba & Shigeta,
1987).
Glisirizin HIV virüsü üzerindeki antiviral etkinliğini virüs-hücre bağlanmasını interfere
ederek replikasyonu inhibe etmek ve dev hücre formasyonunu baskılamak suretiyle
gösterir (Ito, 1987, Nakashima, 1987).
Glisirizin, T hücreleri tarafından interferon gamma üretimini stimüle eder ve influenza
virüs karşısında antiviral etki gösterir (Utsunomiya, 1997).
37/78
3.3.4
Antikanser etkiler
Glisirizin solüsyonu ile intravenöz tedavinin kronik hepatit C olan hastalarda
hepatoselüler karsinoma gelişimini önlediği bildirilmiştir. Hayvan deneylerinde meyan
derivelerinin antitümör aktivitelerinin olduğu belirlenmiştir (Shibata, 1994a; Wang, 1994).
Meyan içerisinde yer alan bir flavonoid olan likokalkon-A’ın akut lösemi, meme, prostat
kanseri hücrelerinde apoptotik aktivite gösterdiği gözlenmiştir. Bu etkiler likokalkonA’nın antikanser ilaçlara karşı rezistanstan sorumlu bir protein olan bcl-2 proteinin
düzeylerini düşürmesi ile ilişkilendirilmiştir. Bu sayede hücrelerin antikanser ilaçlara
karşı duyarlılığı artmış olmaktadır.
3.3.5
Anti-inflamatuvar etkiler
Meyan kökünde baskın olarak bulunan likorisidin adlı bileşik izoPAF (trombosit aktive
edici faktör) asetiltransferazı inhibe etmekte ve antiinflamatuvar etkinlik göstermektedir
(Nagumo, 1999). Glabridin tirozin kinaz aktivitesini, süperoksit anyonu üretimini ve
siklooksijenaz aktivitesini inhibe etmek suretiyle anti-inflamatuvar etki gösterir (Yokota,
1998). Topikal likokalkon A, farelerde inflamasyonu inhibe etmektedir (Shibata, 1994 a).
Glisirizin, glisiretik asid ve likiritinin steroid benzeri etkisi meyanın antiinflamatuvar
etkisine aracılık eder (Bradley, 1992).
3.3.6
Antitrombotik etkiler
Glisirizin trombinle indüklenen trombosit agregasyonunu inhibe etmek suretiyle
antitrombin etki göstermektedir (Francischetti, 1997).
3.3.7
Antioksidan etkiler
Meyan kökünün aseton ekstresinde antioksidan özelliklere sahip 7 tane bileşik tespit
edilmiştir. Aköz serbest radikal oluşturan bir madde kullanılarak yapılan antioksidan
aktivite testinde E vitamini antioksidan bir etkinlik göstermezken ekimolar miktardaki
sözü edilen meyan bileşiklerinin (formononetin hariç) %65-85 oranında LDL oksidasyonu
engellediği gözlenmiştir (Varya ve arkadaşları, 1997). Glisirizinik asitsiz alkollü meyan
ekstresi, sağlıklı erkeklerin plazmalarından izole edilen LDL oksidasyonunu ex vivo
olarak plaseboya göre azaltmıştır. In vitro analiz sonuçları ekstrenin baskın izoflavanı olan
38/78
(%11.6) glabridinin %75-85’inin LDL’ye bağlandığını göstermiştir (Fuhrman ve
3.3.8
Anti-ülser etkiler
Meyan kökü antiülser etkili çeşitli bileşikler içerir. Deglisiretinize edilmiş meyan kökü
ekstresinin daha efektif olduğu ve yan etkilerinin olmadığının belirtilmesi üzerine orijinal
araştırmalar glisiretinik asid üzerine yoğunlaşmıştır (Wilson, 1972). Meyanın aspirinle
indüklenen gastrik ülserde prospektif etkileri olduğu belirlenmiştir (Dehpour, 1994).
Meyan gastrik mukozadan mukus sekresyonu oranını artırır. Meyan antiülser etki için
potansiyel bir medyatör olan endojen sekretin salınımını sağlar (Shiratori, 1986). Glisiretik
asidin süksinat derivesi olan karbenoksolon, ülserin iyileşme sürecini hızlandırır
(Barbara, 1979; Bianchi 1985). Deglisiretinize meyanın da ülser iyileştirilmesinde efektif
olduğu ve karbenoksolon ile gözlenen istenmeyen etkilere neden olmadığı belirlenmiştir
(Morgan, 1982).
3.3.9
Aterosklerotik plak oluşumuna karşı etkiler
Glizirinik asidsiz etanolik meyan ekstresini ya da glabridin (ekstrenin baskın izoflavan
derivesi) verilen Apolipoprotein E defektif farelerde (LDL ekstraksiyonuna meyil)
aterosklerotik lezyon oluşumu oranının kontrol grubuna göre daha düşük olduğu
belirlenmiştir. Plasebo alan farelerin %60’ında aortik arkta aterosklerotik lezyon gelişirken
bu oran meyan uygulanmış grupta %20’dir (Fuhrman ve arkadaşları, 1997).
3.3.10
Hepatit üzerine etkisi
Glisirizin hepatit C olgularında serum transaminaz düzeylerini azaltır, ancak bu etki
tedaviye devam edilmediği takdirde geri dönebilir (rebound etki). Glisirizin hepatit C
virus-RNA’sını azaltmaz (Van Rossum ve arkadaşları, 1999). Glisirizin içeren solüsyon ile
tedavi edilen hepatit C’li hastalarda 15 yıllık süreçte hepatoselüler karsinoma oluşma riski
daha düşüktür.
39/78
3.3.11
Hipertansif etkiler
Glisiretinik asid kortizolün kortizona çevrilmesinden sorumlu enzim olan renal 11-Bhidroksisteroid dehidrogenazı (B-HSD) inhibe ederek renal kortizol düzeylerinde artışa
ve böylelikle hipermineralokortikoid etkiye neden olmaktadır. Mineralokortikoid aktivite
renin üretimini ve anjiotensin I’in aldesterona indirgenmesini baskılar. Bu kan basıncında
artışa ve sodyum ile su tutulumuna neden olur (Van Rossum ve arkadaşları, 1998).
3.3.12
İmmunolojik etkiler
Farelerde karragenen ile indüklenen immun komplekslerin klirensin disfonksiyonunun
oral meyan ekstresi veya intraperitonal glisirizin uygulaması ile azaldığı bildirilmiştir
(Matsumoto ve arkadaşları, 1996).
3.3.13
Kalsiyum iyonlarının inhibisyonu
Likokalkon flavonoid A ve B trombin ile indüklenen kalsiyum iyonlarındaki artışı doz
bağımlı olarak inhibe eder. Trombin ile indüklenen trombosit agregasyonu da in vitro
olarak inhibe olur (Kimura ve arkadaşları, 1993).
3.3.14
Meyan
Mineralokortikoid etkiler
kortizolün
kortizona
çevrilmesinden
sorumlu
enzim
olan
renal
11-B-
hidroksisteroid dehidrogenazı (B-HSD) inhibe eder. Kortizolün mineralokortikoid etkileri
serum potasyum düzeylerinde azalmaya serum sodyum düzeylerinde artışa neden olur.
Bu durum su retansiyonuna, kilo artışına ve hipertansiyona neden olur (Palermo, 1996).
Gliserizik
asidin
hidrolitik
metaboliti
olan
glisiretik
asid
kortizolün
periferik
metabolizmasına neden olur ve psödoaldosteron benzeri etkiye neden olur (Heikens,
1995). Meyan böbreklerdeki NADPH-bağımlı kısa zincirli dehidrogenaz/redüktaz
enzimini inhibe etmek suretiyle kan basıncında yükselmeye neden olur (Duax, 1998).
40/78
3.4.
3.4.1
Hepatit / hepatit ile ilişkili hepatoselüler karsinoma
Önceki çalışmalar meyandan elde edilen glisirizinin hepatit C’li hastalarda alanin
transaminaz (ALT) düzeylerini efektif bir şekilde azalttığını ortaya koymuştur. Ancak bu
çalışmalar görece kısa süreli ve küçük çalışmalardır. 26 hafta süre ile yürütülen
randomize açık faz II denemesinde tedavide glisirizinin faydası değerlendirilmiştir.
Çalışmaya alınan yüksek oranda viral yükü olan karaciğer sirozlu hastalar standart
interferon tedavisi görememekte ve limitli tedavi seçeneğine sahiptirler. Yüksek ALT
düzeylerine ve karaciğer hastalıklarına (fibrozis, nekro-inflamasyon, karaciğerde nekroz
ve inflamasyon) sahip 121 hastaya 4 hafta süreyle, haftada 6 infüzyon şeklinde glisirizin
uygulanmıştır. Bu süre sonunda ALT düzeyleri yüksek olanlara (n= 72) randomize olarak
üç farklı doz uygulaması ile 22 hafta daha tedaviye devam edilmiştir (%60’ı haftada 6
enjeksiyon, %24’ü haftada 3 enjeksiyon, %9’u haftada 1 enjeksiyon). 3-6 kez enjeksiyon
hepatit C’li olgularda olumlu bir biyokimyasal yanıta neden olmuştur. Dozun
tekrarlanmasına ihtiyaç duyulmasına rağmen ilaç iyi tolere edilmiştir. Viremi
değişmemiştir. Meyan bileşiklerinin karaciğer fibrozu üzerindeki etkinliğini ortaya
koymak için daha fazla sayıda hasta üzerinde yürütülecek uzun süreli çalışmalara ihtiyaç
vardır (Orlent 2006).
Benzer bulgular önceki denemelerde de elde edilmiştir. 2 mg glisirizin, 1 ml sistein ve 20
mg glisin/ml fizyolojik tuz çözeltisi içeren intravenöz solüsyon olan Güçlü NeoMinophagen C (SNMC)’nın aralıklarla uygulanması, kronik viral hepatiti olan hastalarda
(n=100) ve kompanse edilmiş karaciğer sirozu olan hastalarda (n=22) alalanin
aminotransferaz (ALT) düzeylerini düşürmüştür. Hastaların büyük bir kısmı hepatit C
virüsü taşıyıcısı (%89) geri kalanı ise hepatit B taşıyıcısı ya da hepatit B ve C taşıyıcısıdır
(Miyake ve arkadaşları, 2002).
Glisirizinin belli aralıklarla uygulanması kronik hepatit C (HCV) olan hastalarda ALT
düzeylerini düşürmüş ancak HCV-RNA düzeylerini düşürmemiştir. 57 hastaya
randomize olarak 240 mg, 160 mg, 80 mg ya da 0 mg intravenöz glisirizin 4 hafta süreyle
haftada 3 kez çift kör şekilde verilmiştir. Glisirizin SNMC şeklinde uygulanmıştır.
41/78
Sonuçlar, % azalma ve hastalarda ALT düzeylerinin normalizasyonu üzerinden
değerlendirilmiştir. Sekonder sonuç virolojik yanıttır (plazmada HCV-RNA azalması).
ALT düzeyleri 3 dozaj grubunda da tedavinin başlangıcından sonraki 2 gün içerisinde
başlangıç değerinin %15 altına düşmüştür (p< 0.02). 8. haftada (tedaviden sonraki 4. hafta)
ALT düzeyleri artmış ancak 80 mg’lık (p< 0.001) ve 240 mg’lık (p>0.05) gruplarda ALT
düzeyleri anlamlı düzeyde başlangıç değerinin altına düşmüştür. Tedavi süresince ALT
düzeylerindeki % azalma tüm gruplarda plaseboya göre anlamlı düzeyde fazla
bulunmuştur (p< 0.03). ALT normalizasyonu ve HCV-RNA düzeyleri açısından tedavi
sonrasında ve tedavi sonrasındaki 4 haftalık süreçte gruplar arasında anlamlı bir farklılık
gözlenmemiştir (Van Rossum ve arkadaşları, 1999).
Retrospektif bir çalışmada glisirizin içeren solüsyonla uzun süreli olarak tedavi edilen
kronik hepatit C’li hastalarda hepatoselüler karsinoma gelişimi değerlendirilmiştir. 192
hastanın yer aldığı bu çalışmada Güçlü SNMC (yukarıya bkz) 100 ml/gün 83 hastaya 8
hafta süreyle uygulanmış ve 2-16 yıl (medyan 10.1 yıl) içerisinde hastalar haftada 2-7 kez
takip edilmişlerdir. Geri kalan 109 hasta vitamin K gibi başka bir bitkisel preparat ile 1-16
yıl (medyan 9.2 yıl) boyunca tedavi edilmiştir. 10 yıl içerisinde hepatoselüler karsinoma
gelişim oranı SNMC alan hastalarda %7 iken almayan grupta %12’dir. 5 yıl içerisinde bu
oran SNMC ile tedavi ilen grupta %12 iken edilmeyen grupta %25 şeklindedir (p=0.032).
Kronik hepatit C’nin bir karakteristiği olan ve hepatoselüler karsinoma için bir risk
faktörü olan yükselmiş ALT düzeylerinin normalizasyon oranı SNMC alan grupta %35.7,
kontrol grubunda ise %6.4’tür (Arase ve arkadaşları, 1997).
3.4.2
Sitomegalovirüs
Glisirizin alan (SNMC) 3 çocuk hastada hepatik disfonksiyonun normalize olduğu ve
idrarda sitomegalovirüsün (CMV) gözlenmediği bildirilmiştir. SNMC en az 1 hafta
süreyle sürekli intravenöz infüzyon şeklinde uygulanmıştır. 3 çocuk hastanın 2’si daha
uzun süreli olarak SNMC kullanmış (haftada 3 kez, 2 hafta süreyle; haftada 2 kez, 1 hafta
süreyle ve haftada 1 kez 1 hafta süreyle). SNMC tedavisi sonrası karaciğer fonksiyonları
normale dönmüş, idrarda CMV’ye rastlanmamıştır (Numazaki ve arkadaşları, 1994).
42/78
3.4.3
SARS
Glisirizin in vitro olarak SARS (ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu) virüsüne
karşı
potent bir antiviral etkinliği
olduğu gözlenmiştir. Ancak klinik önemi
bilinmemektedir. Ribavirin, 6-azauirdin, pirazofurin, mikofenolik asid ve glisirizin SARS
ile ilişkili coronavirus (FFM-1 ve FFM-2) kültürde değerlendirilmiştir. Selektivite indeksi
hücrelerin canlılığında %50 oranında azalma sağlayan konsantrasyonun sitopatolojinin
%50’sinde azalma sağlayan konsantrasyona oranı şeklinde değerlendirilmiştir. Glisirizin,
67 selektivite indeksi ile SARS replikasyonuna karşı (virüs adsorpsiyonu esnasında ve
sonrasında) en potent inhibitör olarak değerlendirilmiştir. 6-azauridin ve pirazofurin için
selektivite indeksi sırayla 6 ve 12’dir. Fenolik asid ve ribavarin herhangi bir etkinlik
göstermemişlerdir. Uygulama zamanının önemli olduğu tespit edilmiştir. Glisirizin hem
adsorpsiyon esnasında hem de sonrasında verildiğinde daha efektif bulunmuştur.
Glisirizin için selektivite indeksi virüs adsorpsiyonu sonrasında %33, adsorpsiyon
esnasında 8.3’tür (Cinati ve arkadaşları, 2003).
3.4.4
Gastrik ülserler
34 hastanın yer aldığı çift kör bir çalışmada karbenolokson ve pirenzepin gastrik ülser
tedavisi açısından kıyaslamalı olarak değerlendirilmiştir. Karbenolokson 1 hafta boyunca
günde 300 mg şeklinde daha sonra ise 5 hafta süreyle 150 mg olarak uygulanmıştır.
Pirenzepin günlük 150 mg dozunda 6 hafta süreyle uygulanmıştır. Tedavi süresince
pirenzipin grubunda %59 oranında, karbenolokson grubunda ise %52 oranında azalma
gözlenmiştir. Gruplar arasında fark gözlenmemiştir. İyileşme oranları ülser tedavinde
başarılı bir ilaç grubu olan H-2 reseptör antagonistleri ile kıyaslanmamıştır (Bianchi Porro
ve arkadaşları, 1985).
3.5.
3.5.1
Meyan kökü
Commission E2’ye göre onaylanmış endikasyon: Öksürük / bronşit ve gastrit
2
43/78
Kanıtlanmamış kullanımı: Üst solunum yolu hastalıkları ve gastrik/duodenal ülserler. Halk
tıbbında bu bitki apendisit, konstipasyon ve süt üretimini ve miksiyonu arttırmak için
kullanılmış. İlaç ayrıca epilepsi, gastrointestinal ve ürogenital yolların inflamasyonlarının
tedavisinde de kullanılmıştır. Haricen dermatozların tedavisinde kullanılmıştır.
Hint tıbbı: Dahilen gastrik ülser, baş ağrısı, bronşit, göz hastalıkları ve boğaz ağrılarında
kullanılmıştır. Haricen yara ve kesiklerin tedavisinde kullanılır.
Çin tıbbı: Boğaz ağrısı, abse, dalak hastalıkları, kuru öksürük ve dehidratasyon
3.5.2
Meyan ekstresi
Onaylanmamış kullanımı: Gastrit, gastrik ülserler, ülser proflaksisi ve viral karaciğer
inflamasyonu
3.6.
Kontrendikasyonlar
Kronik hepatit, karaciğerin kolestatik hastalıkları, karaciğer sirozu, ağır renal
yetmezlikler,
diabetes
mellitus,
hipertonik
nöromuskuler
hastalıklar,
aritmiler,
hipertansiyon, hipertoni ve hipokalemi. Sigara kullanımı ile meyan toksisitesi arasında bir
ilişki bulunmuştur (Synhaivsky, 1980)
Gebelikte ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
3.7.
Meyan bir uzman tavsiyesi olmadığı sürece uzun süreli kullanılmamalıdır. Bitkinin
kronik olarak yenmesi hipertansiyon, ödem, kardiyak şikayetler, hiperkortizolizm ile
birlikte psödohiperaldosteronizm, tuz retansiyonu, hipotoniye neden olan ciddi elektrolit
dengesizlikleri (hipernatremi, hiperkalemi gibi), kas güçsüzlüğü, gevşek paraliz ve
nadiren myoglobinüriye neden olabilir.
3.7.1
Kardiyovasküler
Meyan geri dönüşümlü ve doz bağımlı olarak normotansif ve hipertansif bireylerde kan
basıncında artışa neden olur (Sigurjonsdottir ve arkadaşları, 2003; Sigurjonsdottir ve ark,
44/78
2001). Meyan renal kortizol düzeylerini ve böylelikle sodyum ve tuz tutulumunu
arttırtarak kan basıncında yükselmelere neden olur (Van Rosssum ve arkadaşlarıadaşları,
1998). Aritmi ve kardiyomiyopati gelişimi de bildirilmiştir (Eriksson ve arkadaşları, 1999;
Hasegawa ve arkadaşları, 1998).
3.7.2
Santral sinir sistemi
İki tane hipertansif ensefalopati olgusu meyan tüketimi ile ilişkilendirilmiştir. Her 2
olguda da semptomlar hastaların meyan bitkisi yemeyi kesmeleri ile ortadan
kaybolmuştur (Russo ve arkadaşları, 2000).
3.7.3
Psödohiperaldosteronizm
Meyan psödohiperaldosteronizme neden olmaktadır. Primer aldosteronizm tuz tutulması
(periferik ödem, dispne, hipertansiyon) ve hipokalemi (poliüri, proksimal miyopati,
letarji, parestezi, kas krampları, baş ağrısı, tetani). Meyanın glisirizik asidinin bir
metaboliti olan glisiretinik asid 11-beta hidroksistreoid dehidrogenaz’ı inhibe ederek
kortizolun
inaktif
metaboliti
olan
kortizona
dönüşmeni
engeller.
Yüksek
konsantrasyondaki kortizol, özellikle böbrekteki mineral kortikoid reseptörleri stimüle
ederek aldosteron yükselmemesinin sonuçlarını taklit eder (Van Rossum ve arkadaşları,
2001, 1998; Van Uum ve arkadaşları, 1998; Armanini ve arkadaşları, 1996; Walker&
Edwards, 1994). Glisiretinik asid renin-aldosteron aksını baskılar (Bernardi ve arkadaşları,
1994; Farese ve arkadaşları, 1991).
3.7.4
Kas-iskelet sistemi
Bütün ekstremitelerde paralize doğru giden bir kas güçsüzlüğü nedeniyle acile başvuran
bir Çinli kadında kronik olarak meyan kökü çayı tüketimin neden olduğu bir hipokalemi
tablosunun varlığı tespit edilmiştir. 3 yıl süreyle günlük olarak 100 g doğal meyan kökü
(%2.3 glisirizik asid) ile tatlandırılmış çay tüketen bir erkek bireyde hipokalemi tablosuna
ilave olarak yüksek kan basıncı ve metabolik asidoz gösterilmiştir. Tedavide intravenöz
potasyum klorid uygulanmış ve 2 hafta sonra tüm semptomların düzeldiği gözlenmiştir
(Lin ve arkadaşları, 2003).
45/78
3.7.5
Oküler
0.25- 2 pound (1 pound= 0.4536 kg) meyan yiyen 5 kişinin tamamında görme ile ilişkili
bozukluklar gözlenmiştir. Araştırıcılar meyanın retinal ve oksipital vazospazmı stimüle
ettiğini, optik siniri destekleyen damarlarda vazospazmın görme bozukluklarına neden
olduğunu belirtmişlerdir (Dobbins & Saul, 2000).
3.7.6
Testosteron azalması
Bir hafta süreyle günlük 7 g meyan (%0.5 glisirizik asid) uygulamasının sağlıklı genç
erkeklerde (22-24 yaş) serum testosteron azalmaya, serum 17-hidroksiprogesteron
konsantrasyonlarında artışa neden olduğu gözlenmiştir (Armanini& Palermo, 1999).
3.7.7
Kilo artışı
Dört hafta süreyle meyan (günlük 150 mg glisitretinik asid) tüketen normotansif ve
hipertansif bireylerde kilo artışı gözlenmiştir. Vücut kitle indeksi normotansif ve
hipertansif bireylerde ortalama 0.38±0.42 artmıştır (Maksimum artış iki hafta meyan
tüketimi sonrasında gözlenmiştir) (Sigurjonsdottir ve arkadaşları, 2003).
3.7.8
Çeşitli etkiler
Kronik konstipasyonu gidermek amacıyla günlük 200-400 gramlık “Pontefract pastası”
(15 gram meyan) yiyen 56 yaşındaki bir kadında yaşamı tehdit eden hipokalemi, ağır
hipokalemik miyopati, genel güçsüzlük, karaciğer fonksiyon testlerinin yüksek çıkması
(bilirubin, kreatin kinaz, alkalen fosfataz ve alanin transaminaz), bulantı, kusma, diyare
gibi semptomlar görülmüştür. Karaciğer fonksiyon testleri bu yiyeceğin tüketilmesine son
verildikten sonra birkaç gün içinde normale dönmüştür. İntravenöz potasyum
uygulamasıyla hipokalemi tablosunun düzeltilmesi ile tam bir iyileşme sağlanmıştır
(Hussain, 2003).
46/78
3.8.
İlaç etkileşimleri
3.8.1
Kontrendike olan ilaçlar
3.8.1.1
Antihipertansif ilaçlar
Teorik olarak meyanın alfa-1 adrenerjik reseptör blokerleri, ACE inhibitörleri, A2 reseptör
antagonistleri, beta adrenerjik reseptör blokerleri, kalsiyum kanal blokerleri, klonidin,
guanabenz, guanadrel, guanitidin, guanfasin, hidralazin, metildopa, minoksidil ve
rezerpin gibi antihipertansif ilaçların etkinliğini azaltabileceği bildirilmiştir (Kowalak &
Mills, 2001).
Klinik yaklaşım: Meyan hipertansif hastalarda kontrendikedir. Yukarıda bahsi geçen
antihipertansif ilaçlarla meyanın birlikte kullanılmasından kaçınılmalıdır.
3.8.2
Majör risk grubundaki ilaçlar
3.8.2.1
Antiaritmikler (prokainamid, kinidin)
Teorik olarak, meyan ile indüklenen hipokaleminin antiaritmiklerin etkinliğini
bozabileceği ve aritmiye neden olabileceği bildirilmiştir (Kowalak & Mills 2001).
Klinik yaklaşım: Antiaritmik ilaçlarla birlikte meyan kullanımından kaçınılmalıdır.
3.8.2.2
Laksatifler
Laksatiflerle meyanın birlikte kullanımı hipokalemi riskini arttırabilir.
Klinik yaklaşım: Laksatifler ile birlikte meyan kullanımından kaçınılmalıdır.
3.8.3
Orta derecede risk grubundaki ilaçlar
3.8.3.1
Antikoagülanlar,
antitrombotik
ajanlar,
düşük
molekül
ağırlıklı
heparinler,
trombolitik ajanlar
Bu ilaçlarla birlikte meyan kullanılması kanam riskini arttırabilir. Meyan kökü kumarin
ve kumarin deriveleri içerebilir (Heck ve arkadaşları, 2000) ve trombosit aggregasyonunu
47/78
inhibe edebilir (Norred & Brinker, 2001). Meyanın bir bileşeni olan glisirizin in vitro
olarak selektif trombin inhibisyonu sağlamıştır (Francischetti ve arkadaşları, 1997).
Klinik yaklaşım: Laksatifler ile birlikte meyan kullanımından kaçınılmalıdır.
3.8.3.2
Digoksin
Birlikte kullanım digoksin toksisitesi riskini arttırabilir. Meyan, digoksin ve furosemid
alan bir hastada konjestif kalp yetmezliği semptomlarının görüldüğü bildirilmiştir
(Harada ve arkadaşları, 2002).
Klinik yaklaşım: Meyan ve digoksinin birlikte kullanımından kaçınılmalıdır.
3.8.3.3
Diüretikler
Birlikte kullanım hipokalemi riskini arttırabilir ve/veya diüretiğin etkinliğini azaltabilir.
Klinik yaklaşım: Meyan ve diüretiklerin birlikte kullanımından kaçınılmalıdır.
3.8.3.4
Antidiyabetik ajanlar
Meyan hiperglisemiye neden olarak antidiyabetik ajanların etkisini azaltabilir.
Klinik yaklaşım: Antidiyabetiklerle birlikte meyan kullanılacaksa dikkatli olunması
gerekmektedir. Meyanın makul miktarlarının bile düzenli olarak kullanılmasının
hipokalemiye neden olarak kan glukoz düzeylerinin kontrolünü de bozabileceği
belirtilmelidir.
3.8.3.5
İnsülin
Birlikte kullanım hipokalemi ve sodyum retansiyonu riskini artırır.
Klinik yaklaşım: İnsülin ile birlikte meyan kullanılacaksa dikkatli olunması gerekmektedir.
Hastalara meyan makul dozlarda verilse bile hipokalemi tablosu ortaya çıkabilir.
48/78
3.8.3.6
Kortikosteroidler
Kortikosteroidlerle meyanın birlikte kullanılması kortikosteroidlerin yan etkisini
arttırabilir.
Klinik yaklaşım: Kortikosteroidlerle birlikte meyan kullanılacaksa dikkatli olunması
gerekmektedir. Yan etkilerden sakınmak için daha düşük dozda kortikosteroid kullanımı
gerekebilir.
3.8.3.7
Östrojenler
Birlikte kullanım sıvı retansiyonu ve hipertansiyon riskini arttırabilir.
Klinik yaklaşım: Östrojen ile birlikte meyan kullanılacaksa sıvı retansiyonunu ve kan
basıncını artırabileceği için dikkatli olunması gerekmektedir. Sıvı retansiyonu veya
hipertansiyon gözlenirse meyan kullanımı kesilmelidir.
3.8.3.8
Testosteron
Birlikte kullanım testosteronun etkinliğini azaltabilir.
Klinik yaklaşım: Libido azalması ya da diğer seksüel disfonksiyon şikayetleri nedeniyle
reçetesine testosteron suplemantasyonu yazılan hastalar meyan kullanımı açısından
sorgulanmalıdır.
3.8.3.9
Kontraseptiflerle kombinasyon
Vaka sunumlarında kontraseptiflerle birlikte meyan kullanılmasının muhtemelen östrojen
ve /veya progesteron ile ilişkili olarak kan basıncı değerlerini ve sıvı retansiyonunu
artırdığı bildirilmiştir (de Klerk ve arkadaşları, 1997; Bernardi ve arkadaşları, 1994).
Klinik yaklaşım: Kontraseptiflerle birlikte meyan kullanılacaksa sıvı retansiyonunu ve kan
basıncını artırabileceği için dikkatli olunması gerekmektedir. Sıvı retansiyonu veya
hipertansiyon gözlenirse meyan kullanımı kesilmelidir.
49/78
3.8.3.10
Monooksidaz inhibitörleri
Meyan ile birlikte kullanım monoaminooksidaz enziminin (MAO) aşırı derecede
inhibisyonuna bağlı olarak monoaminooksidaz inhibitörü toksisitesi riskini artırabilir.
Çeşitli meyan bileşikleri in vitro olarak MAO enzimini nonkompetitif inhibe eder (Hatano
ve arkadaşları 1991).
Klinik yaklaşım: MAO inhibitörleri meyan olası ilaç-bitki etkileşiminin ayrıntılı olarak
değerlendirilmemesi nedeniyle birlikte kullanılmamalıdır. MAO inhibitörleri ile meyan
birlikte kullanılırsa irritabilite, hipeaktivite, anksiyete, hipotansiyon, vasküler kollaps,
insomnia, huzursuzluk, sersemlik, zayıflık, halüsinasyonlar, trismus, kızarma, terleme,
taşipne, taşikardi, hareket bozukluğu hastalıkları (grimacing, bistotonus) gibi MAO
inhibitörleri toksisitesi semptomları açısından izlenilmelidir.
3.8.3.11
Potasyum
Birlikte kullanım potasyumun etkinliğini azaltabilir.
Klinik yaklaşım: MAO inhibitörleri ile meyanın birlikte kullanımından kaçınılmalıdır.
Meyanın fazla miktarları potasyum suplementasyonuna karşı direnci artırır.
3.8.4
Potansiyel etkileşimler
Meyan sitokrom P450 3A4’ü in vitro olarak inhibe eder. Meyan ile birlikte bu enzimlerle
metabolize olan ilaçların kullanılması söz konusu olduğunda dikkatli olunmalıdır.
3.9.
Doz aşımı
Uzun süre yüksek doz alınması (20 gr’ın üzerinde ekstre ve 50 gr’ın üzerinde meyan
kökü) hipokalemi, hipernatremi, ödem, hipertansiyon ve kardiyak şikayetlere neden olur.
Nadir durumlarda saponinlerin mineralokortikoid (aldosteron benzeri) etkileri nedeniyle
miyoglobinemi görülmüştür (Heikens, 1995; Saito, 1994; Selen, 1996). İlacın preparatları 6
haftadan daha uzun süre kullanılmamalıdır. Şikayetler ilaç kesildiğinde ortadan kalkar
(Uyarılar-Önlemler ve Yan Etkiler)
50/78
3.10.
Dozaj
3.10.1
Meyan kökü
Uygulama şekli: Ufalanmış ilaç, ilaç tozu, infüzyonlar için kuru ekstreler, dekoksiyonlar,
dahili kullanımlar için sıvı ve katı formlar. Pek çok çay ilacın ekstresini içerir (Örn.
Bronşiyal çay, gastrik çay, laksatif çay)
Meyan medikal bir öneri söz konusu olmadığı takdirde 4-6 haftadan daha uzun süre
kullanılmamalıdır (bakınız yan etkiler). Bu süreç içerisinde yüksek potasyum diyeti
uygulanmalıdır (McGuffin ve arkadaşları, 1997; Bradley, 1992).
Sunum şekli: Kapsüller- 100 mg, 200 mg, 400 mg, 444 mg, 445 mg, 450 mg, 500 mg
Hazırlanışı: Bir infüzyon hazırlamak için ince doğranmış 1-1,5 g ilaç üzerine soğuk su ilave
edilir. 10-15 dakika süreyle kaynatılır ve sonra süzülür (1 çay kaşığı= 3 g ilaç)
Günlük doz: Meyan kökü için ortalama günlük doz 5-15 gram olup 200-600 mg glisirizine
karşılık gelmektedir. İlaç 6 haftadan daha uzun süre kullanılmamalıdır (Bakınız doz
aşımı). Succus liquiritiae: 0.5-1 g üst solunum yolları hastalıkları için, 1.5-3 g
gastrik/duodenal ülserler için kullanılır.
Çay: Yemeklerden sonra 1 fincan
3.10.2
Meyan ekstresi
Uygulama şekli: Meyan ekstresi tıbbi preparatlarda çay ya da damla şeklinde bulunur.
Ayrıca meyan suyu çeşitli yiyeceklerin içerisinde yer alır.
Hazırlanışı: Çay hazırlamak için 1 fincan kaynamış su 1 çay kaşığı meyan suyu üstüne
ilave edilir ve 5 dakika beklenir.
Günlük doz: Her yemekten sonra 1 fincan çay içilebilir. Damla için dozaj günlük 4x25
damla şeklindedir.
51/78
3.11.
Kaynaklar
Ana kaynak
Thomson Healthcare Inc. Glycyrrhiza glabra. PDR for Herbal Medicines. 4th edition. 522-530: 2007.
Diğer kaynaklar
Aida K, Tawata M, Shindo H et al. Isoliquiritigenin: a new aldose reductase inhibitor from glycyrrhizae radix.
Planta Med; 56:254-258.1990.
Aikawa Y, yoshiike T, Ogawa H. Effect of glycyrrhizin pain and HLA-DR antigen expression on DC8- positive
cells in peripheral blood of herpes zoster patients in comparsion with other antiviral agents. İn: Skin Pharmacol
3(4):268-271. 1990.
Amagaya S. Sugishita E, Ogihara Y, Ogawa S, Okada K, Aizawa T. Comparative studies of the stereoisomers
of glycyrrhetinic acid on anti-inflammatory activities. J Pharmacobiodyn.Dec;7(12):923-8.1984.
Anderson J, Smith WG. The antitussive activity of glycrrhetinic acid and its derivates. J Pharm Pharmacol.1961.
Anon. Licorice root extract shows antitumor activitiy. Oncology:14(2): 164.2000
Arase Y, Ikeda K, Murashima N et al.The long term efficacy of glyeyrrhizin in chronic hepatitis C patients.
Cancer; 79: 1494-1500. 1997.
Armanini D. Bonanni G & Palermo M Reduction of serum testosterene in men by licorice. N Engl J Med:
341(15):1158. 1999.
Baba M. Shigeta S. Antiviral activity of gly eyrrhizin agamst varicella-zoster virus in vitro. In: Antiviral Res
7(2):99-107. 1987.
Barbara L; Belsasso E; Blasi A et al. Pirenzepine and carbenzolone in gastric ulcer. Preliminary results of a
multicentre double-blind controlled elinical trial. Scand J Gastroenterol Suppl ; 57: 21-4. 1979.
Bardhan KD et al.Gut 19: 779. 1978
Baschetti R. Chronic fatigue syndrome and neurally mediated hypotension (letter). JAMA; 275: 359. 1996.
Bernardi M, D’ Intino PE, Trevisani F et al. Effects of prolonged ingestion of graded doses of licorice by
healthy volunters. Life Sci; 55(11): 863-872. 1994.
Bhardwaj DK et al. Phytochemistry 15: 352. 1977.
Bhardwaj DK et al. Phytochemistry 16: 401.1977.
Bhardwaj DK, singh R. Curr Sci 46: 753. 1977.
Bianchi Porro G, Petrillo M. Lazzaroni M et al. Comparison of pirenzepine and carbenoxolone in the treatment
of chronic gastric ulcer: a double-blind endoscopic trial. Hepatogastroenterology; 32: 293-295. 1985.
52/78
Blachley JD & Knochel JP. Tobacco chewer’s hypokalemia: licorice revisited. N Engl J Med; 302(14): 784-785.
1980.
Budzinski JW, Foster BC. Vandenhoek S et al. An in vitro evaluation of human cytochrome P450 3A4
inhibition by selected commercial herbal extracts and tinctures. Phytomedicine:7(4): 273-282. 2000.
Chen MF.Shimada F. Kato H et al. Effect of glycyrrhizin on the pharmacokinetics of prednisolone following
low dosage of prednisolone hemisuccinate. Endocrinol Jpn:37: 331-341. 1990.
Chen Mf. Shimada F. Kato H et al. Effect of oral administration of glycyrrhizin on the pharmocokinetics of
prednisole. Endocrinol Jpn: 38(2): 167-174. 1991.
Christensen SB, Ming C, Andersen L et al. An antileishmanial chalcone from Chinese licorice roots. Planta
Med; 60(2): 121-123. 1994.
Cinatl J. Morgenstem B. Bauer G et al. Glycyrrhizin, an active component of liquorice roots, and replication of
SARS-associated coronavirus. Lancet; 36(9374): 2045-2046. 2003.
Dehpour AR: Zolfaghari ME: Samadian T; Vahedi Y. The protective effect of liqurice components and their
derivatives against gastric ulcer induced by aspirin in rats. J Pharm Pharmacol Feb; 46(2): 148-9. 1994.
deKlerk G. Neiuwenhuis M & Beutler J. Hypokalemia and hypertensions associated with use of liqurice
flavoured chewing gum. BMJ; 314(7082):731-732. 1997.
Dellow El, Unwin RJ & Honour JW. Pontefract cakes can be bad for you: refractory hypertension and liquorice
excess. Nephrol Dial Transplant; 14(1): 218-220. 1999.
Dezaki K;Kimura 1: Miyahara K: Kimura M. Complementary effects of paeoniflorin and glycyrrhizin on
intracellular Ca2+ mobilization in the nevre-stimulated skeletal muscle of micc. Jpn J Pharmacol Nov; 69(3):2814. 1995.
Dipaola RS, Zhang H, Lambert GH et al.Clinical and biologic activity of an estrogenic herbal combination
(PC-SPES) in prostate cancer.N Engl J Med; 339(12):785-791. 1998.
Dobbins KRB & Saul RF. Transient visual loss after licorice ingestion. J Neuroophthalmol; 20(1):38-41. 2000.
Duax WL; Ghost D. Structure and mechanism of action and inhibition of steroid dehydrogenase enzymes
involved in hypertension. Endocr Res Aug-Nov; 24(3-4):521-9. 1998.
Erikson JW;Carlberg B; Hillorn V.Life-threatentng ventricular tachycardia due to liquorice-induced
hypokalaemia.J İntern Med Mar; 245(3): 307-310. 1999.
Epstein MT et al. BMJ 19:488. 1977.
Farese RV Jr, Biglieri EG, Schackleton CHL et al. Licorice induced Hypermineralcorticoidism. N Egl J Med;
325:1223-1227. 1991.
Fintelmann V.Moderne Phytotherapie am Beispeilgastroenterlogischer Erkankungen. In;ZPT 11(5): 161. 1990.
53/78
Folkerson L, Knudsen NA & Teglbjaerg PS. Licorice: A basis for precautions one more time! Ugeskr Laeger;
158(51): 7420-7421. 1996.
Francischetti IM; Monteiro RQ; Guimaraes JA, et al.Identification of glycyrrhizin as a thrombin inhibititor.
Biochem Biophys Res Commun Jun 9; 259-263. 1997.
Fuhrman B, Buch s, vaya j et al. Licorice extract and its majorpolyphenol glabridin protect low-density
lipoprotein against lipid peroxidation: in vitro and ex vivo studies in humans and in atherosclerotic
apolipoprotein E-deficient mice. Am J Clin Nutr; 66: 267-275. 1997.
Harada T, Ohtaki E, Misu K et al.Congestive heart failure caused by digitalis toxicity in an elderly man taking
a licorice-containing Chinise herbal laxative. Cardiolgy;98(4): 218. 2002.
Hasegawa J, Suyama Y, Kinugawa T et al. Echocardiographic findings of the heart resembling dilated
cardiomyopathy during hypokalemic myopathy due to licorice-induced pseudoaldosteronism. Cardiovasc
Drugs Ther; 12(6): 599-600. 1998.
Hatano T, Fukuda T, Miyase Tet al. Phenolic constituents of licorice. III.Structures of glicoriconc and
licofuranone, and inhibitory effects of licoricc constituents on monoamine oxidase.Chem Pharm Bull
(Tokyo);39(5): 1238-1243. 1991.
Hatano T, Shintani Y.Aga Y et al.Phenolic constituents of licorice. VII.Structures of glicophenone and
glicoisoflavone, and effects of licorice phenolics on methicilllin-resistant Staphylococcus aureus.Chem Pharm
Bull (Tokyo); 48(9): 1286-1292. 2000.
Hayashi H et al. Distribution patterns of in different organs of Glycyrrhiza glabra. In; PM 59(4): 351. 1993.
Hayashi Y et al. Yakuri to Chiryo 7: 3861. 1979.
Heck AM, DeWitt BA, Lukes AL. Potential interactions between alternative herapies and Warfarin. Am J
Healty Syst Pharm; 57(13): 1221-1227. 2000.
Heikens J.Fliers E, et al. Liquorice-induced hypertension: a new understanding of an old disease: case report
and brief review. Neth J Med; 47: 230-234. 1995.
Homma M. Oka K, Niitsuma T et al.A novel II-beta-bydroxysteroid dehydrogenase contianed in Saiboku-to, a
herbal remedy for steroid-dependent bronchial asthma.J Pharm Pharmacol; 46(4): 305-309. 1994.
Hussain RM. The sweet cake that reaches parts other cakes can’t! Postgrad Med J;F79(928):115-116. 2003.
Inoue H, Saito K, Koshihara Y, Murato S.Inhibitory effect of glyzyrrhetinic acid derivatives of lipoxygenase
and prostaglandin synthetase. Chem Pharm Bull 34:897. 1986.
Iroh K; Tsuchikawa K, Awataguchi T, Shiiba K, Kumagai K.A case of chronic Iymphoctic leukemia with
properties characteristic of natural killer cells. Blood. May; 61(5): 940-8. 1983.
Kageyama K, Watanobe H, Nishie M et al.A case of pseudoaldosteronism induced by a mounth refresher
containing licorice. Endocr J; 44(4): 631-632. 1997.
54/78
Kato H; Kanokova M; Yano S, et al. 3-Monoglucuronyl-glycyrrhetinic acid is a major metabolite that causes
licorice –induced pseudoaldosteronism. J Clin Endokrinol Metab Jun; 80(6): 1929-1933. 1995.
Khaska G et al.Anti-inflammatory and anti-nociceptive activity of disodium glycyrrhetinic acid
hemiphthalate. In: PM 62(4): 326-328. 1996.
Killacky J et al. Planta Med 30: 310. 1976.
Kimura Y, Okuda H & Okuda T.effects of flavonoids isolated from licorice roots (glycyrrhiza inflata bat) on
arachidonic acid metabolism and aggregation in human platelets.Phytother Res; 7: 341-347. 1993.
Kimura Y, Okuda T & Okuda H. Effects of flavonoids isolated from licorice roots (glycyrrhiza inflata bat) on
degranulation in human polymorphonuclear neutrophils. Phytother Res; 7: 335-340. 1993 a.
Kinoshita T et al, Chem Pharm Bull 26: 141 et 135. 1978.
Kiso Y et al. Planta Med 50: 298. 1984.
Kobayashi S; Miyamoto T; Kimura I; Kimura M.Inhibitory effect of isoliquiritin, a compound in licorice root,
on angiogenesis in vivo and tube formation in vitro.Biol Pharm Bull.Oct; 18(10): 1382-6. 1995.
Kumagai A, Takata M. Proc Symp Wakan-Yaku 11:73. 1978.
Lin S-H. Yang S-S Chau t et al. An unusual cause of hypokalemic paralysis:chronic licorice ingestion. Am J
Med Sci; 325(3): 153-156. 2003.
Matsumoto T, Tanaka M, Yamada H et al. Effect of licorice roots on carrageenan-induced decrease in immune
complexes clearance in mice. J Ethnopharmacol; 53: 1-4, 1996.
Miehing H. Speicher-brinker A, Hansel R, Hochdruckflüssigchromatographische Untersuchungen der
Falavonoidfraktion in Süβholzwurzeln und deren pharmazeutischen Zubereitungen. In: PZW 135(6): 253.
1990.
Miyake K, Tango T, Ota Y et al.Efficacy of stronger Neo-Minophen C compared between two doses
administered three times a week on patients with chronic viral hepatitis. J Gastroenterol Hepatol; 17(11): 11981204. 2002.
Morgan AG, McAdam Waf, Pacsoo C et al. Comparison between cimetidine and Caved-S in hte treatment of
gastric ulceration.and subsequent maintenance therapy .Gut: 23:545-551. 1982.
Morris DJ. Davis E & Latif SA. Licorice, Tobacco chewing and hypertension. N Engl J Med; 322:849-850. 1990.
Nagumo S; Fakuju A; Takayama M et al. Inhibition of IysoPAF acetyltransferase activity by components of
licorice root. Biol Pharm Bull Oct;22(10): 1144-6. 1999.
Nakashima H; Matsui T; Yoshida O et al. A New anti-human immunodeficiency virus substance, glycyrrhizin
sulfate: endowment of glycyrrhizin wiht reverse transcriptase- inhibitory activity by chemical modification.
Jpn. J Cancer Res Aug; 78(8): 767-71. 1987.
Neilsen 1, Pedersen RS, Lancet 1: 8389. 1984.
55/78
Norred CL & Brinker F. Potential coagulation effects of preoperative complementry and alternetive medicines.
Alt Ther; 7(6): 58-67. 2001.
Nose M et al., A comparision of the antihepatotoxic activity between glycyrrhizin and glycyrrhetinic acid. In:
PM 60(2): 136. 1994.
Numuzaki K, Umetsu M, Chiba S, Effects of glycyrrhizin in children with liver dysfuncction associated with
cytomegalovirus infections. In: Tohoku J exp Med 172: 147-153. 1994.
Orlent H, Hansen BE, Willems M,et al. Biochemical and histological effects of 26 weeks of glycyrrhizin
treatment in chronic hepatitis C: A randomized phase 11 Trial. J Hepatol; 45: 539-546. 2006.
Palarmo M; Shackleton CH; Mantero f; Stewart PM. Urinary free cortisone and the assessment of 11 beta –
hydroxysteroid dehydrogenase activity in man. Clin Endocrinol (Oxf) Nov; 45(5): 605-11. 1996.
Rafi MM, Rosen RT, Vassil A et al. Modulation of bcl-2 and cytotoxicity by licochalcone-A, a novel estrogenic
flavonoid. Anticancer Res: 20(4): 2653-2658. 2000.
Raggi MA; Bugamelli F; Nobile L et al. The choleretic effects of licorice. İndentification and determination of
the pharmacologically active components of Glycyrrhiza glabra. Boll Chim Farm Dec; 134(11): 634-8. 1995.
Rees WDW et al., Scand. J Gastroenterol. 14: 605. 1979.
Russo S, Mastropasqua M, Mosetti MA et al. Low doses of liquorice can induce hypertension encephalopathy.
Am J Nephrol: 20(2): 145-148. 2000.
Saitoh T et al., Chem Pharm Bull 24: 991. 1976.
Saitoh T et al., Chem Pharm Bull 26: 752. 1978.
Saitoh T et al., Chem Pharm Bull 24:752 et 1242. 1976.
Sakamoto K & Wakabayashi K. Inhibitory effect of glycyrrhetinic acid on testorone production in rat gonads.
Endocrinol Jpn :35: 333-342. 1988.
Saleh MM, El-Olemy MM, Metawie HM et al. Response of licorice (glycyrrhiza glabra) leaves to certain stres
factors. Planta Med; 56: 610. 1990.
Sato H; Goto W; Yamamura J et al. Therapeutic basis of gylcyrrhizin on chronic hepatitis B. Antiviral Res May;
30(2-3)171-7. 1996.
Saito T; Tsuboi Y: Fujisawa G et al. An Auntopsy case of licorice-induced hypokalemic rhabdomyolysis
associeted with acute renal failure: special referance to profaund calcium deposition in skeletal and muscle.
Nippon Jinzo Gakkai Shi Nov; 36(11): 1308-14. 1994.
Selen MA; de Maijer PH: Braun J et al. Hypertension caused by licorice consumption. Ned Tijdschr Geneeskd
Dec 28; 140(52):2632-5. 1996.
Segal R et al., J Pharm Sci 74(1): 79. 1985.
56/78
Shibata S. Antitumor-promoting and anti-inflammatory activities of licorice pirinciples and their modified
compounds, in Food Phytochemicals II: Teas, Spices, and Herbs. American Chemical Society; 1994a.
Shintani S, Murase H, Tsukagoshi H et al. Glycyrrhizin (Licorice)-induced Hypokalemic myopathy. Eur
Neurol; 32(1) :44-51. 1992.
Sigurjonsdottir HA, Franzson L, Manhem K et al. Liquorice-induced rise in blood Pressure: a linear doseresponse relationship. J Hum Hypertens; 15(8): 549-552. 2001. Sigurjonsdottir HA, Manhem K, Axelson M et al.
Subjects with essential hypertension are more sensitive to the inhibition of 11 B-HSD by liquorice J Hum
Hypertens; 17(2):125-131. 2003.
Steinberg D, Sgan-Cohen HD, Stabholz A et al. The anticarcinogenik activity of glycyrrhizin: Preliminary
clinical trials. Isr J Dent Sci; 2(3): 153-157. 1989.
Synhaivsky A. Licorice, snuff, and hypokalemia. N Engl J Med Aug 21; 303(8): 463. 1980.
Shiratori K; Watanabe S; Takeuchi T. Effect of licorice extract (Fm 100)on release of secretin and exocrine
pancreatic secretion in humans. Pancreas;1(6): 483-7. 1986.
Suzuki H, Ohta Y, Takino T, Fujisawa K, Hirayama C, Effect of glycyrrhizin on biochemical test in patients
with chronic hepatitis. Double blind trial. In: Asian Med J 26:423-438. 1983.
Takahashi K & Kitao M. Effect of TJ-68 (Shakuyaku-Kanzo-to) on polycystic ovarian disease. Int J Fertil; 39(2):
69-76. 1994.
Takeuchi T, Nishii O, Okamura T et al. Effect of paeoniflorin, glycyrrhizin and gylcyrrhetic acid on ovarian
androgen production.Am J Chin Med; 19(1): 73-78. 1991.
Takeuchi T, Nishii O, Okamura T et al. Effect of traditional herbal medicine, shakuyaku-kanzo-to on total and
free serum testosterone levels. Am J Chin Med; 17(1-2):35-44. 1989.
Takechi M, Tananka Y, Structure-activity relationships of the syntetic methely glycyrrhetate glycosides. In; PH
32: 1173. 1993.
Tamura Y, Nishikawa T, Yamada k, Yamamoto M, Kumagai A, Effects of glycyrrhitenic acid and ist
derivatives on Delta5-reductacse in rat liver. Arzneimittel Forsch/Drug Res 29: 647. 1979.
Tanaka S et al., Planta Med 53 (1):5. 1987.
Tawata M; Aida K; Noguchi T et al. Anti-platelet action of isoliquiritigenin, an aldose reductase inhibitor in
licorice. Eur J Pharmacol Feb 25; 212(1): 87-92. 1992.
Teelucksingh S, Mackie ADR, Burt D et al.Potentiation of hydrocortisone activity in skin by glycyrrhetinic
acid .Lancer ;335:1060-1083. 1990.
Utsunomiya T; Kobayashi M; Herndon DN et al. Effects of glycyhizin. An active component of licorice roots,
on Candida albicans infection in thermally injured mice. Clin Exp Inununol May; 116(2): 291-8. 1999.
57/78
Utsunomiya T; Kobayashi M; Pollard RB; Suzuki F.Glycyrrhizin, an active component of licorice roots,
reduces morbidity and mortality of mice infected with lethal doses of influenza virus. Antimicrob Agents
Chemother Mar;41(3):551-6.1997,
Van Hulle C, Pharmazie 25: 620. 1970.
Van Rossum TG, de Jong FH,Hop WC et al. “Pseudo-chronic hepatitis C patients. J Gastronenterol Hepatol;
16(7): 789-795. 2001.
Van Rossum TGJ, Vulto AG, De Man RA et al. Review article:glycyrrhizin as a potential treatment for chronic
hepatitis C. Aliment Paharmacol Ther; 12(3):199-205. 1998.
Van Rossum TGJ, Vulto AG, Hop WCJ et al. Intravenous glycyrrhizin for teh treatment of chronic hepatitis C:
a Double-blind, randomized, placebo-controlled phase I/II trial.J Gastroenterol Hepatol; 14(11): 1093-1099. 1999.
Vaya J, Belinky PA & Aviram M. Antioxidant constitues from licorice roots: isolation, structure elucidation
and antioxidative capacity toward LDL oxidation. Free Rad Biol Med; 23 302-313. 1997.
Veit M, Wirkungen der Glycyrrhetinsάure auf den Steroidstoffwechsel. In: ZPT 14(1): 43. 1993.
Walker BR & Edwards CRW. Licorice-induced hypertension and syndromes of apparent mineralocorticoid
excess. Endocrinol Metab Clinics N Amer; 23: 359-377. 1994.
Wang ZY. Anticarcinogenesis of licorice and ist major triterpenoid constituents, in food Phaytochemicals II:
Teas, Spices,and Herbs, American Chemical Society,; 329-334. 1994
Watanabe Y, Watanabe K, Proc Symp Wakan-Yaku 13: 16. 1980.
Wilson JA. A comparison of carbenoxolone sodium and deglycyrrhizinated liquorice’ in the treatment of
gastric ulcer in the ambulant patient. Br Clin Pract; 26(12): 563-566. 1972.
Yagura T et al. Proc Symp Wakan-Yaku 11: 79. 1978.
Yamura Y, Kawakami J, Santa T, Kotaki H, Uchino K, Sawada Y, Tanaka N, Iga T, Pharmacokinetic Profille of
glycyrrhizin in healthy volunteers by a new high-performance liquid chromatographic method. In; J Pharm Sci
81(10): 1042- 1046. 1992.
Yokota T; Nishio H; Kubota Y: Mizoguchi M. The inhibitory effect of glabridin from licorice extracts on
melanogenesis and inflammation. Pigment Cell Res 1998 Dec; 11(6): 335-61.
58/78
4.
HAVLICAN (Lesser Galangal) / Alpinia officinarum
4.1.
Tanım
Tıbbi kısım: Bitkinin tıbbi olarak kullanılan kısmı rizomudur.
Çiçek ve meyve: Havlıcan çok yıllık bir bitkidir. Kuzgun kılıcı (kılıç çiçeği) ile aynı
görünümdedir.
Yapraklar, gövde ve kök: Havlıcan koyu, kızıl-kahve rengi yaklaşık 1-2 cm eninde ve 3-6 cm
boyunda silindirik rizomlara sahiptir. Gövde lif kaynaklı izler olan kabarık halkalı kısa
aralar ile belirgindir. Gövde 1.5 m’ye kadar uzunlukta olabilen beyaz veya kırmızı renkte,
orkideye benzer çiçekleri olan dar uzun yapraklar içerir. İçinde daha koyu bir merkezi
kolonun bulunduğu soluk renkli rizom sert ve dayanıklıdır.
Özelliği: Havlıcanın keskin ve acı bir tadı vardır. Zencefilin aksine kokusu aromatiktir.
Yetiştiği yer: Bitki Çin’de doğal olarak yetişirken Avrupa’ya Orta Çağda Hindistan ve
Arabistan aracılığı ile girmiştir.
Üretim: Havlıcan Alpinia officinarum’un kurutulmuş rizomlarından meydana gelmektedir.
Karıştırılmaması gereken drog: Kaempferia galanga ve diğer Alpina türleri rizomları
Diğer adları: Catarrh kökü, Çin zencefili, Çin kökü, Colic kökü, Doğu Hindistan Catarrh
Kökü, Doğu Hindistan Kökü, Galanga, Gargaut, Galangal, Hint Kökü
4.2.
İçerik
Uçucu yağ: Ana içerik-seskiterpen hidrokarbonlar ve seskiterpen alkoller.
Diarilheptanoidler: Karışık diye tanımlanan galangol, bazıları keskin kokulu maddeler.
Gingerol: Fenil alkanonlar, keskin kokulu maddeler.
Nişasta
Tanen
59/78
Flavonoidler: Galangin, galangin-3-metileter, kaemferid
4.3.
Etkiler
Bitkinin antispazmotik, antiflojistik ve antibakteriyel özellikleri olduğu söylenmektedir.
4.4.
Commision E3’ye göre onaylanmış endikasyonu:
•
Hazımsızlık şikayetleri
•
İştahsızlık
Kanıtlanmamış kullanımı: Halk arasında Roemheld kompleksinin ağrılı üst abdominal
sendromunda kullanılmaktadır.
Çin tıbbı: Özellikle mide ağrısı olmak üzere ağrılarda kullanılmaktadır.
4.5.
Belirtilen terapötik dozlara uygun olarak kullanımını takiben sağlık riski veya yan etki
rapor edilmemektedir.
4.6.
Dozaj
Uygulama şekli: Oral uygulama için olan diğer galenik peraparatlar gibi ezilmiş ilaç ve toz.
Hazırlanışı: Infüzyon- 0.5-1 gram ilaç üzerine hafif kaynamış su dökülür ve 10 dakika
sonra süzülür.
Günlük dozaj: 2-4 gram. İnfüzyon dozu yemeklerden 30 dakika önce 1 fincan.
4.7.
Kaynaklar
Ana kaynak
Thomson Healthcare Inc. Lesser galangal. PDR for Herbal Medicines. 4th edition. 520-521: 2007.
3
60/78
Diğer kaynaklar
De Pooler HL, et al.. PH 24:93, 1985.
Haraguchi H, et al. Antifungal activity from Alpinia galanga and the competition for incorporation of
unsaturated fatty acids in cell growth. In: PM 62(4);308-313, 1996.
Janssen AM. Scheffer JJ. Acetoxychavicol Acetate, an Antifungal Component of Alpinia galanga. Planta Med.
51; 507-511, 1985.
61/78
5.
KEKİK (Thyme) / Thymus vulgaris)
5.1.
Tanım
Tıbbi kısım: Taze, çiçek açmış bitki, kurutulmuş yapraklar ve dilimlenmiş kuru
yapraklardan ekstre edilen yağıdır.
Çiçek ve meyve: Mavi-mordan parlak kırmızıya kadar değişen renklerde çiçekler 3-6
tomurcuklu demetler şeklinde bulunur. Kaliks iki yüzlü olup 3-uçlu üst dudak ve 2-uçlu
alt dudaktan oluşur. Korollanın üst dudağı düzdür, alt dudak ise 3’ye bölünmüştür.
Stamenler tabandan dışa doğru yayılır.
Yapraklar, gövde ve kök: Bodur ağaç görüntüsünde olan bitkinin boyu 50 cm’ye kadar
ulaşır. Dik, odunumsu, çok dallı çalı görüntüsündedir. Tüylü gövde kökleşmez. Yapraklar
kısa-petiyollü, linear, dikdörtgen-yuvarlak, akut, glandüler-benekli, içeri kıvrık köşeli,
tomentoz bir altyüzü vardır.
Özellik: Kokusu aromatik, tadı kekremsi, biraz acı ve kafur gibidir.
Yetişme ortamı: Bitki Akdeniz Bölgesi ve komşu ülkeleri, Kuzey Afrika ve Asya’nın bir
kısmının endojen bir üyesidir. Çok yaygın bir şekilde yetiştirilir.
Üretim: Kekik Thymus vulgaris, Tyhmus zygis ya da her iki türün çiçeklerinden ve
kesilmiş ve kurutulmuş yapraklarından oluşur.
Diğer adlar: Common Thyme (Genel kekik), Garden Thyme (Bahçe kekiği), Rubbed Thyme
(Ovalanmış Kekik)
5.2.
İçerik
Uçucu yağ (%1-2.5): majör bileşik timol (%20-55), p-simen (%14-45), karvakrol (%1-10),
gamma-terpinen (%5-10), borneol (%8) , linalool (%8)
Kafeik asit deriveleri: Rosmarinik asid (%0.15-1.35)
sirsilineol,
salvigenin,
62/78
Flavonoidler:
Luteolin,
apigenin,
naringenin,
eriodiktiyol,
sirsimaritin, timonin, timusin.
Triterpenler: Ursolik asid (%1.9), oleanolik asid (%0.6)
5.3.
Etkiler
Kekik, bronşiyal antispazmodik ve ekspektoran etkilidir. Antibakteriyel, antifungal,
antiviral, antiprotozoan ve antioksidan özelliklere sahiptir. Hayvan deneylerinde flavon
fraksiyonunun spazmolitik bir etkiye, terpenlerin ise silyer aktivite üzerinde ekspektoran
bir etkiye sahip olduğu gözlenmiştir.
5.4.
Commision E4’ye göre onaylanmış endikasyonu : Öksürük , Bronşit
Kanıtlanmamış kullanımı: Bitki üst solumun yolu rahatsızlıkları, dispeptik şikayetler, astım,
larenjit, gastrit, hırıltılı öksürük durumlarında dahili olarak kullanılır. Haricen, ağız
yıkama çözeltisi ve ağız ve boğaz inflamasyonları için kullanılan gargaralar şeklindeki
preparatlar halinde, kaşıntı ve dermatoz durumlarında kullanılır. Ayrıca tonsillitte ve çok
nadiren yara iyileştirmesi için haricen kullanılır.
5.5.
Mevcut dozaj şekillerinin uygulanması sonucunda yaşamı tehdit edecek bir etkiye ya da
yan etkiye rastlanılmamıştır. Hassasiyet oluşturma potansiyeli düşüktür. Geniş cilt
hasarlanmalarında, akut cilt hastalıklarında, çeşitli ateşli ve infeksiyöz hastalıklarda,
kardiyak yetmezlik ve hipertoni durumlarında doktor izni olmadığı takdirde tüm vücut
şeklindeki banyolarından kaçınılmalıdır.
5.6.
Dozaj
Uygulama şekli: Kekik küçük parçalar, toz, likid ekstre ya da kuru ekstre şeklinde
infüzyonlar ve diğer galenik şekiller içerisinde yer alır. Sıvı ve katı tıbbi formları dahili ve
harici kullanımlar için mevcuttur. Ekspektoran etkisi olan diğer bitkilerle kombine
preparatları da bulunmaktadır. Ekstreleri antitussif ve öksürük iyileştirici etkili
standardize çayların içerisinde yer alır.
4
63/78
Sunum şekli:
• Yağ: %100
• Likid: 1:1, 1:5
Hazırlanışı: Çay hazırlamak için 1.5-2 g kekik kaynamış suya konur, 10 dakika beklenir ve
sonrasında süzülür. (1 dolu çay kaşığı 1.4 gr’a eşdeğerdir). İnfüzyon hazırlamak için 1-2 g
kekik 150 ml suya ilave edilir. Banyo hazırlamak için minimum 0.004 g kekik yağı 1 litre
suya ilave edilir, filtre edilir ve 35-38 ºC’deki banyo suyuna ilave edilir. Alternatif olarak
500 g kekik 4 litre kaynayan suya ilave edilir, filtre edilir ve banyo suyuna ilave edilir.
Günlük doz: Günlük önerilen doz %0.03 fenol içerikli (timol üzerinden hesaplanmıştır) 10
g kekiktir. Likid ekstre 1-2 g olarak 1-3 kez kullanılabilir. Tek doz infüzyon 1,5 g ya da 1-2
gr/ bardak su (gün içinde çeşitli zamanlarda) şeklindedir. Toz preparat için doz günde 2
kez 1-4 gr’dır.
Çayları gün içinde çeşitli zamanlarda ihtiyaç duydukça alınabilir. %5’lik infüzyon
kompres olarak kullanılır. Banyoları 10-20 dakika süreyle uygulanmalıdır.
Saklama koşulu: Ağzı sıkı kapatılmış kaplarda nem ve ışıktan korunmuş bir şekilde
muhafaza edilmelidir.
5.7.
Kaynaklar
Ana kaynak
Thomson Healthcare Inc. Thymus vulgaris. PDR for Herbal Medicines. 4th edition. 846-847: 2007.
Diğer kaynaklar
Broucke CO van den, Lemli JA. Pharmacological and Chemical Investigations of Thyme Liquid Extracts,
Planta Med. 41;129-135, 1981.
Broucke CO van den, Lemii JA Lemli JA. Spasmolytic activity of the flavonoids from Thymus vulgaris. Pharm
Weekbl Sci Ed. 5;9-14,1983.
Broucke CO van den, Donmnisse RA, Esmans EL, Lemli JA. Three Methylated Flavones from Thymus
vulgaris. Phytochemistry 21; 2581-2583,1982.
64/78
Ernst E, Marz R, Sieder C, A controlled multi-centre study of herbal versus synthetic secretolytic drugs for
acute bronchitis. Phytomedicine 4(4);287-293,1997.
Haraguchi H et al. Antiperoxidative components in Thymus vulgaris. In: PM 62(3);217-221, 1996.
Mossa JS, Al-Yahya MA, Hassan MM, Phytochensical Characteristics and Spectroscopy of the Volatile Oil of
Thymus vulgaris Growing in Saudi Arabia. IntJ Crude Drug Res. 25; 26-34. 1987.
65/78
6.
ÖZET TABLOLAR
Tablo 1. ABS bileşenlerinin içerikleri
Alpinia officinarum
Glycyrrhiza glabra
Bitki ekstresi
Uçucu yağ: Ana içerikseskiterpen
hidrokarbonlar ve
seskiterpen alkoller
Diarilheptanoidler:
Karışık diye tanımlanan
galangol, bazıları
keskin kokulu maddeler
Gingerol: Fenil
alkanonlar, keskin
kokulu maddeler
Nişasta
Tanen
Flavonoidler: Galangin,
galangin-3-metileter,
kaemferid
Triterpen saponinler
(%3-15): majör bileşik
glisiretik asittir.
Flavonoidler: Aglikonlar
(likiritigenin,
izolikiritigenin,
izolikoflavonol)
Đzoflavonoidler:
Aglikonlar
(formononetin, glabren,
glabridin, glabrol, 3hidroksiglabrol,
glisirizoflavon)
Kümestan türevleri:
Glisirol, zioglisirol,
likokumarin
Hidroksikumarinler:
Herniarin,
Umbelliferone,
glisikumarin,
Thymus vulgaris
Kök ekstresi
Triterpen saponinler
(%3-15): Majör
bileşikler glisiretik asit,
18 alfa-glisiretik asit,
glisiretik asit metil
ester, glabrik asit,
glabrolid, uralenik asit
Flavonoidler: Aglikonlar
(likiritigenin,
izolikiritigenin,
izolikoflavonol,
izolikuritin, likorisidin)
Đzoflavonoidler:
Aglikonlar
(formononetin, glabren,
glabridin, glabrol, 3hidroksiglabrol,
glisirizoflavon)
Kümestan türevleri:
Glisirol, zioglisirol,
likokumarin
Urtica dioica
Çiçekli bitki kısımları
Uçucu yağ (%1-2.5):
Majör bileşikler timol
(%20-55), p-simen
(%14-45), karvakrol
(%1-10), gammaterpinen (%5-10),
borneol (%8), linalool
(%8)
Kafeik asit deriveleri:
Rosmarinik asid
(%0.15-1.35)
Flavonoidler: Luteolin,
apigenin, naringenin,
eriodiktiyol, sirsilineol,
salvigenin, sirsimaritin,
timonin, timusin
Triterpenler: Ursolik
asid (%1.9), oleanolik
asit (%0.6)
Vitis vinifera
Kök
Histamin, serotonin,
asetilkolin, formik asit,
lökotrienler
Steroidler: Beta–
sitosterol içeren
steroller (%0.03-0.06)
Flavanoidler (%0.7-1.8)
beta–sitosterol-3-Obeta-glukozit (%0.030.5)
Rutin, izokuersitrin
(%0.02), astragalin,
kamferol-3-O-rutinozit
Silisik asit (%1-4)
Uçucu yağlar: Esas
bileşenleri arasında 2metilhept-2-en-6-on’un
da bulunduğu ketonlar
Potasyum iyonları
(%0.6, taze
yapraklarda)
(6’–Palmitol)-sitosterol3-O-beta-D-glukozit
(%0.003), 7-alfahidroksitosterol
(%0.001), 7-betahidroksitosterol
(%0.001), stigmasterol,
kampesterol, stigmast4-en-3-on
Lektinler (%0.1): UDA
(Urtica dioica aglutininizolektin karışımı)
Nitratlar (%1.5-3)
Polisakkaritler:
Glukanlar,
66/78
Flavonoidler (%4-5):
Kaemferol-3-Oglikozitler, kuarsetin-3O-glikozidleri
Tanenler:
Prosiyanidolik
oligomerler
(proantosiyanidinler),
kateşin epikateşin
monomerlerinin bileşimi
Non-flavonoidler
(stilbenler): Resveratrol
ve viniferinler
Meyve asitleri: Tartarik
asit, malik asit, süksinik
asit, sitrik asit ve
oksalik asit
Fenilakrilik asit
türevleri: p-kumaroil
asit, kaffeoil asit,
Alpinia officinarum
Glycyrrhiza glabra
Bitki ekstresi
likopiranokumarin
Steroidler: Steroller
(beta-sitosterol,
stigmasterol)
Thymus vulgaris
Kök ekstresi
Urtica dioica
Çiçekli bitki kısımları
Vitis vinifera
Kök
glukogalakturonanlar,
immunostimülan etkili
suda-çözünen asidik
arabinogalaktanlar
Hidroksikumarinler:
Herniarin,
umbelliferone,
umbelliferon
glisikumarin,
likopiranokumarin
Hidroksikumarinler:
Skopoletin
Steroidler: Steroller
(beta-sitosterol,
stigmasterol)
Lignanlar:
Sekoisolarisiresinol-9O-glukozit (%0.004),
neo-olivil (%0.003),
neo-olivil-4-O-glukozit
(%0.004)
Uçucu yağ (çok az):
Anetol, estragol, ögen,
heksanoik asit
Seramidler
67/78
feruloilsüksinik asit
Tablo 2. ABS’nin bileşenleri ile yapılan klinik çalışmalar
Endikasyon
Bitki
Çalışmanın tipi
Sonuç
Kaynak
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Klinik çalışma (n=100)
Düşük parlaklığa karşı görsel adaptasyon ve
parlak ışıktan sonra görsel performanstaki
düzelme
Boissin ve ark, 1988
Randomize, açık etiketli çalışma (n=40)
C-reaktif protein düzeyleri ve semptom
derecelerinde iyileşme
Chrubasik ve ark,1997
3 haftalık açık etiketli çalışma (n=1528)
Dinlenme halindeki ağrıda %52, hareket halindeki
ağrıda %44 azalma,hareket kısıtlamasında %37
iyileşme
Ramm ve Hansen,1996
Göz
Corbe ve ark, 1988
Kas-iskelet sistemi
Artrit
Urtica dioica
Kardiyovasküler sistem
Ateroskleroz (koroner arter
hastalığı)
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Tek-kör, çapraz tasarımlı çalışma (n=20)
Pre- ve postmenapozal kadınlarda anlamlı
kardiyoprotektif etki
Zern, 2005
Periferik venöz yetmezlik
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Açık-etiketli çalışma (n=4729)
Bacaklardaki ağırlık hissinde azalma
(45’incigünde %57, 90’ıncı günde %89.4)
semptomlarda düzelme (45’inci günde %66,
90’ıncı günde %79-83)
Henriet, 1993
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Olgu sununu (n=3)
Bazı semptomlarda düzelme
Banerjee ve Bagchi,
2001
Gastrointestinal sistem
Kronik pankreatit
68/78
Endikasyon
Bitki
Çalışmanın tipi
Sonuç
Kaynak
Ülser
Glycyrrhiza
glabra
Çift kör çalışma (n=34)
Ülserlerde anlamlı olmayan azalma (%52 vs.
%59)
Bianchi Porro ve ark,
1985
Viral hepatit /karaciğer
sirozu/hepatoselüler
karsinom
Glycyrrhiza
glabra
Kronik viral hepatiti olan hastalar (n=100) ve
kompanse edilmiş karaciğer sirozu olan
hastalar (n=22)
Alanin aminotransferaz (ALT) düzeylerinde
azalma
Miyake ve ark, 2002
Randomize, açık etiketli, faz 2 çalışma (n=121)
Hepatit C’li karaciğer sirozu hastalarında ALT
düzeylerinde anlamlı azalma
Orlent, 2006
Randomize klinik çalışma (n=57)
Hepatit C’li hastalarda ALT düzeylerinde
plaseboya kıyasla anlamlı azalma
Van Rossum ve ark,
1999
Retrospektif çalışma (n=192)
10 yıl içerisinde hepatoselüler karsinoma gelişim
oranında azalma (%7 vs. %12)
Arase ve ark, 1997
Genitoüriner sistem
Benign prostat hipertrofisi
Urtica dioica
Randomize, çapraz tasarımlı, plasebo kontrollu, Semptomlarda düzelme (%81 vs %16)
çift-kör çalışma (n=558)
Safarinejad, 2005
Açık etiketli, prospektif, çok merkezli, gözlemsel
çalışma (n=2080)
Semptomatik iyileşme (%85) ve %80’inde yaşam
kalitesinde ilerleme (%80)
Schneider ve ark,1995
Randomize, çift-kör, plasebo-kontrollü, çok
merkezli çalışma (n=246)
Uluslararası Prostat Semptom Skor Đndeksinde
plaseboya kıyasla azalma (p=0.0233). Üriner
infeksiyonlar (3/10) ve advers olay sayısında
(29/38) plaseboya kıyasla azalma
Schneider ve Rubben,
2004
Randomize, referans-kontrollü, çok merkezli,
çift-kör klinik çalışma (n=543)
Advers olay sayısında azalma
Sokeland ve Albrecht,
1997
69/78
Endikasyon
Bitki
Çalışmanın tipi
Sonuç
Kaynak
Ödem
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Çok merkezli, açık etiketli klinik çalışma
(n=165)
4 tedavi siklusu sonunda meme sendromları,
abdominal şişkinlik, pelvis ağrıları, kilo değişimi,
bacaklardaki venöz problemlerde %78.8 oranında
azalma
Amsellem ve ark, 1987
Sitomegalovirus
infeksiyonu
Glycyrrhiza
glabra
Olgu sunumu (n=3)
2 olguda karaciğer fonksiyonlarında normale
dönüş ve idrarda virüsün kaybolması
Numazaki ve ark, 1994
SARS
Glycyrrhiza
glabra
Đn vitro çalışma
Virüsün adsorpsiyonu sırasında (selektivite
indeksi %8.3) ve sonrasında (selektivite indeksi
%33) SARS replikasyonuna karşı potent inhibitör
etki
Cinati ve ark, 2003
Antioksidan etki
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Çift-kör, plasebo kontrollü çalışma (n=20)
Serum total antioksidan aktivitesinde artma
Nutall ve ark, 1998
Meme endürasyonu
Vitis vinifera,
üzüm çekirdeği
Randomize, çift-kör, plasebo kontrollü çalışma
(n=66)
Meme endürasyonu, ağrı ve duyarlılık açısından
ilaç ve plasebo grupları arasında anlamlı fark yok
Broker ve ark, 2006
Đnfeksiyon hastalıkları
Diğer
70/78
Tablo 3. ABS bileşenlerinin kullanım alanları / endikasyonları
Kullanım alanı / Endikasyon
Notlar
Alpinia officinarum
Commission E5’ye göre
onaylanmış endikasyon
Hazımsızlık şikayetleri
Đştahsızlık
Roemheld kompleksinin ağrılı üst abdominal sendromunda kullanılmaktadır.
Kanıtlanmamış kullanım
Özellikle mide ağrısı olmak üzere ağrılarda kullanılmaktadır.
Çin tıbbı
Glycyrrhiza glabra
Öksürük / bronşit
Commission E’ye göre
Gastrit
Kök
Üst solunum yolu hastalıkları ve gastrik/duodenal ülserler. Halk tıbbında bu bitki apendisit ve konstipasyon için ve ayrıca süt üretimini
artırmak ve miksiyonu arttırmak için kullanılmış.
Đlaç ayrıca epilepsi, gastrointestinal ve ürogenital yolların inflamasyonlarının tedavisinde de kullanılmıştır.
Haricen dermatozların tedavisinde kullanılmıştır.
5
Haricen gastrik ülser, baş ağrısı, bronşit, göz hastalıkları ve boğaz ağrılarında kullanılmıştır. Haricen yara ve kesiklerin tedavisinde
kullanılır.
Hint tıbbı
Boğaz ağrısı, abse, dalak hastalıkları, kuru öksürük ve dehidratasyon
Çin tıbbı
The Complete German Commission E Monographs, Therapeutic Guide to Herbal Medicines, 1st ed. 1998, Integrative Medicine Communications, pub; Bk&CD-Rom edition, 1999.
71/78
Notlar
Onaylanmamış kullanım
Ekstre
Gastrit, gastrik ülserler, ülser proflaksisi
Viral karaciğer inflamasyonu
Thymus vulgaris
Commission E6’ye göre
Öksürük, bronşit
Üst solumun yolu rahatsızlıkları, dispeptik şikayetler, astım, larenjit, gastrit, hırıltılı öksürük durumlarında dahili olarak kullanılır.
Haricen, ağız yıkama çözeltisi ve ağız ve boğaz inflamasyonları için kullanılan gargaralar şeklindeki preparatlar halinde, kaşıntı ve dermatoz
durumlarında kullanılır.
Ayrıca tonsillitte ve çok nadiren yara iyileştirmesi için haricen kullanılır.
Urtica dioica
Üriner sistem infeksiyonları
Bitki
Böbrek ve mesane taşları
Romatizma
Dahilen ve romatizmal hastalıklarda destekleyici tedavi olarak haricen kullanılır.
Alt üriner sistemin inflamatuvar hastalıklarında irrigasyon (yıkama) tedavisinde dahilen kullanılır.
Ayrıca böbrek taşlarının tedavi ve önlenmesinde de irrigasyon işlemi için kullanılır.
6
72/78
Notlar
Hematojenik (kan yapıcı) ajan, artrit, eklem ve kas romatizmasında diüretik olarak ve diyabetik çayların bir bileşeni olarak (bu
endikasyon önerilmemiştir) dahilen kullanılmaktadır.
Kök
Haricen, yağlı saç ve kepeğe karşı saç ve saçlı deri ilacı olarak kullanılmaktadır.
Prostat şikayetleri, irritabl mesane , prostat adenomun I-II evresindeki miksiyon şikayetlerinde kullanılır. Bu ilaç büyümüş prostatın
semptomlarını büyümeyi elimine etmeden sadece hafifletir. Commission E7’ye göre, özellikle rezidüel idrarı azaltır ve üriner akımı
artırır.
Commission E’ye göre
Vitis vinifera
Ödem, romatizma, gut ve prostatit
Halk arasında, üzüm preparatları venöz hastalıkları ve kan dolaşımı bozukluklarında kullanılmaktadır.
Üzüm başağrısı, dizüri, uyuz, cilt hastalıkları, gonore, hemoroidler ve kusma tedavisi için kullanılır.
Hint tıbbı
7
73/78
7.
“PDR for Herbal Medicine, 2007” monografları dışında ABS bileşenleri ile
ilgili yayınlar
74/78
7.1.
Lee S-J, Umano K, Shibamoto T, Lee K-G. Identification of volatile
components in basil (Ocimum basilicum L.) and thyme leaves (Thymus
vulgaris L.) and their antioxidant properties. Food Chem 2005;91:131–137.
Basil yaprakları (Ocimum basilicum L.) ve kekik yaprakları (Thymus vulgaris L.)
ekstrelerindeki aroma bileşikleri gaz kromatografisi (GK) ve gaz kromatografi/kütle
spektrometresi (GK/KS) ile belirlendi. Basildeki başlıca aroma bileşenler 3,7-dimetil-1,6okadien-3-ol (linalool 3.94 mg/g), 1-metoksi-4-(2-propenil) benzen (estragol 2.03 mg/g),
metil sinnamat (1.28 mg/g), 4-allil-2-metoksifenol (ögenol 0.896 mg/g), ve 1,8-sineol (0.288
mg/g)’dür. Kekikteki başlıca aroma bileşenler ise, 2-isopropil-5-metilfenol (timol 8.55
mg/g), 4-isopropil-2-metilfenol (karvakrol 0.681 mg/g), linalol (0.471 mg/g), alfa-terpineol
(0.291 mg/g), ve 1,8-sineol (0.245 mg/g)’dür. Aldehid/karboksilik asit yöntemi ile basil ve
kekik’in 12 aroma bileşeni antioksidan aktiviteleri açısından incelendi. Ögenol, timol,
karvakrol, ve 4-allifenol diğer bileşenlere göre daha güçlü antioksidan aktivite gösterdi.
Hepsi 5 mg/ml konsantrasyonda 30 gün süreyle hemen hemen %100 oranında heksanal’in
oksidasyonunu inhibe etti. Antioksidan aktiviteleri alfa-tokoferol ve butile hidroksi toluen
(BHT) gibi bilinen antioksidanların etkilerine benzer bulundu.
75/78
7.2.
Matsuda H, Ando S, Kato T, Morikawa T, Yoshikawa M. Inhibitors from
the rhizomes of Alpinia officinarum on production of nitric oxide in
lipopolysaccharide-activated macrophages and the structural requirements
of diarylheptanoids for the activity. Bioorganic Med Chem 2006;14:138–142.
Çin medikal bitkisi olan Alpina officinarium’un rizomlarından elde edilen %80’lik aköz
aseton ekstresinin lipopolisakkaridle uyarılmış fare peritoneal makrofajlarında nitrik oksit
(NO) yapımını inhibe ettiği gösterilmiştir. Biyoassay ile ayırım sonucunda, iki
diarilheptanoidler olan [7-(400-hidroksi-300-metoksifenil-1-fenilhept-4-en-3-on ve 3,5dihidroksi-1,7-difenilheptan] ve flavonol bileşen (galangin) LPS ile indüklenen NO
yapımını IC50 33–62 lM değerlerinde inhibe etmiştir. Diarilheptanoidlerin yapısal aktivite
açısından
ilişkisini
ortaya
koymak
için
Curcuma
zedoaria
kaynaklı
benzer
diarilheptanoidler incelendi. Sonuçlara göre, aktivite için çift bağ veya 1-7 pozisyondaki
enon parçası önem taşımaktadır.
76/78
7.3.
Sheela ML, Ramakrishna MK, Salimath BP. Angiogenic and proliferative
effects of the cytokine VEGF in Ehrlich ascites tumor cells is inhibited by
Glycyrrhiza glabra. Int Immunopharmacol 2006;6:494 – 498.
Tümör gelişimi için kan damarları önemli role sahiptir. Angiogenezin ve sitokin
VEGF’nin aktivitesinin blokajının kanser terapisinde etkili olduğu öne sürülmüştür.
Doğal oluşan angiojenik inhibitörler içinde Glycyrrhiza glabra’nın köklerinden potent
antiangiojenik ve antitümöral aktiviteye sahip bir ekstre belirlendi. Aköz ekstre Ehrlich
asit tümör hücrelerinin proliferasyonunu in vivo ve in vitro inhibe etmektedir. G.
glabra’nın angioinhibitör aktivitesi in vivo assaylerde, peritoneal ve koriyoallantoik
membran assaylerde doğrulanmıştır. G. glabra ile tedavi edilen farelerde sitokin VEGF
düzeylerinde azalma ve peritonda mikrodamar dansitesinde azalma bitki ekstresinin
VEGF yapımını ve sitokinle indüklenen neovaskülarizasyonu azalttığını göstermiştir.
Çalışmanın sonuçları G. glabra köklerinin ekstresinin kanser tedavisinde potent bir
potansiyel destek kaynağı olabileceğini düşündürmektedir.
77/78
7.4.
Testai L, Chericoni S, Calderone V, Nencioni G, Nieri P, Morelli I,
Martinotti E. Cardiovascular effects of Urtica dioica L. (Urticaceae) roots
extracts: in vitro and in vivo pharmacological studies. J Ethnopharmacol
2002;81:105 -109.
Urtica dioica (Urticaceae) başlıca doğu Fas’da antihipertansif ajan olarak geleneksel tıpta
kullanılan bir bitkidir (J. Ethnopharmacol., 58 (1997), 45). Bu çalışmanın amacı bitkinin
olası doğrudan kardiyovasküler etkisini değerlendirmek ve etki mekanizmasını
araştırmaktır. KCl 20 mM veya norepinefrin 3 mM ile kasılma sağlanmış, endotel tabakası
sağlam ve fonksiyonel olan aorta preparatlarında bitki köklerinin ham aköz ve metanolik
ekstreleri ve aynı zamanda saflaştırılmış fraksiyonları vazodilatör etki göstermiştir.
Vazodilatör etki endotel tabakası olmayan aortik halkalarda görülmemiştir. Endotel
tabakası sağlam olan aortik halkalarda damar gevşetici etki NO biyosentez inhibitörü LNAME ve guanilat siklaz inhibitör ODQ ile ortadan kalmıştır. Ayrıca potasyum kanal
blokerleri (TEA, 4-aminopiridin, kinin, ancak glibenklamid değil), U. dioica’nın
saflaştırılmış fraksiyonu F1W’nin vasodilatör etkisini antagonize etmiştir. Aynı fraksiyon
spontan atan kobay atriumlarında inotropik aktiviteyi önemli ölçüde azaltmış, anesteziye
sıçanlarda kan basıncında önemli derecede ancak geçici bir hipotansif aktivite
göstermiştir. U. dioica’nın endotelyal nitrik oksit salınımı üzerinden damar gevşetici
etkiyle ve negatif inotropik etkiyle hipotansif cevaplara neden olabileceği sonucuna
varılmıştır.
78/78

ANKAFERD BloodStopper Araştırma Etkinlikleri Raporu

Transkript

Benzer belgeler

ilaveler (banner alti).indd

Resmi Gazete İlanı Metni

18 Ocak

Sevgililer romantik bir yemekle 14 Şubat`ı kutladı! Hediye tercihleri

5-b kasım ayı bülteni - Serpil Şahinoğlu Anaokulu

Günlük Bülten - Asya Yatırım

2015-2016 Bahar Yarıyılı Lisans Önlisans Akademik Takvimi

Slayt 1 - Denizatı

haftalık

haftalık

Bluemoon Sunum Dosyası

Ankaferd Araştırma Etkinlikleri Raporu 2008

Single Line SINGLE LINE - TEPE KONVEYÖRÜ