Hücrede Hareket

Hücrede Hareket
Prof.Dr. Alp Can
Histoloji-Embriyoloji
Anabilim Dalı
Hücrede Hareketli Yapılar
•  Siliyum, flagellum
–  Epitel hücreleri, spermatozoonlar
•  Hücre içinde vezikül ve organel taşınımı
–  Akson boyunca taşınım, Golgi’den vezikül taşınımı
–  Endositoz, pinositoz veziküllerinin taşınımı
–  Kromozomların taşınımı
–  Kasılmada aktin-myozin düzenlenişi
•  Hücrenin hareketleri
–  Embriyonel göç
–  Kemotaksi
Motor Proteinler
Aktin ve mikrotübülüslere bağlanarak kargo taşırlar (organeller, Golgi kümeleri,
salgı vezikülleri vb.).
Baş kısmıyla bağlı oldukları hücre iskeleti lifine tutunurlar (motor bölüm)
Kuyruk kısmıyla kargo molekülüne tutunur
Genellikle tek bir yöne gitmeden sorumludur
ATP hidroliziyle ortaya çıkan enerjiyi kullanırlar
Bazısı bir grup hücre iskeleti proteininin diğerlerinin üzerinden kaymasını
sağlar (örn; kasılma).
Motor Proteinler
Aktin motor proteinleri
Myozin-1 (her hücrede)
Myozin-2 (kas/kas olmayan)
MT motor proteinleri
Kinesin (saltatuvar hareket, mitoz, mayoz)
Dynein
Sitoplazmik (saltatuvar hareket, mitoz, mayoz)
Aksonemal (siliyum, flagellum, spermatozoon)
Alberts, 2002
Aktin üzerinden taşınım
Motor Proteinler
Mikrotübülüs üzerinden taşınım
veziküller
lizozom
SİLİYUM / FLAGELLUM HAREKETİ
Alberts, 2002
dynein
bağlayıcı proteinler nedeniyle
yukarı-aşağı hareket yerine
bükülme hareketi
Alberts, 2002
Kemotaksi
•  Hücrenin bir etkene doğru/karşı
hareketlenmesi
•  Embriyonel gelişim
•  Fertilizasyon
•  İmflamasyon ve immünite