Selda Sayın Kutlu-Kan Dolaşımı İnfeksiyonları
Transkript
Selda Sayın Kutlu-Kan Dolaşımı İnfeksiyonları
KAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI Dr. Selda SAYIN KUTLU Pamukkale Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Mantar ve yabancı cisim infeksiyonları Mantar biyomateryaller Yabancı cisim infeksiyonları • Kateter • Protez kalp kapağı • Kalp pili • Eklem protezi • Ventriküler şant • Periton diyalizi fistülü • İmplant Yabancı cisim ilişkili infeksiyonlarda mantarlar Candida Pneumocystis Cryptococcus Saccharomyces Rhodotorula Aspergillus Blastoschizomyces Coccidioides Malassezia Aureobasidium Trichosporon Kanserli hastalarda kan dolaşımı infeksiyonları (KDİ)-maya 52714 kan kültürü pozitifliği 3382 mantar (%6.5) 2984 maya (%5.8) Candida 2890 (%96.9) Kokominant KDİ 21 (%51) 7 (%33 mantar) Candida Fusarium Aureobasidium Non-Candida ve non- Cryptococcus 94 (%3.1), 41 hasta Chitasombat MN, et al. J Infect. 2012 ;64(1):68-75 Kan dolaşımı infeksiyonları-maya Kateter ilişkili 16 (%76) Non-Candida ve non-Cryptococcus 94 (%3.1), 41 hasta Kateter ilişkili 21 (%51) Trichosporo n 8 (%20) Saccharomyce s cerevisiae 8 (%20) Rhodotorul a 21(%51) Geotrichum 2 (%5) Pichia anomala 1(%2) Malassezia furfur 1 (%2) Chitasombat MN, et al. J Infect. 2012 ;64(1):68-75 Bu etkenler, 20 %49) hastada breakthrough infeksiyon olarak ortaya çıkmış. Chitasombat MN, et al. J Infect 2012 ;64(1):68-75 Nadir görülen mayalarda sağkalıma etkileyen faktörler Chitasombat MN, et al. J Infect. 2012 ;64(1):68-75 Kanserli hastalarda kan dolaşımı infeksiyonları (KDİ)-maya 52714 kan kültürü pozitifliği 3382 mantar (%6.5) 2984 maya (%5.8) Candida 2890 (%96.9) Chitasombat MN, et al. J Infect. 2012 ;64(1):68-75 Kandidaya bağlı KDİ Yoğun bakım üniteleri Hematoloji Onkoloji Cerrahi Kandidaya bağlı kan dolaşım infeksiyonları (KDİ) Nozokomiyal kan dolaşım infeksiyonları arasında 4. sırada Yoğun bakım kan dolaşım infeksiyonları arasında 3. sırada Wisplinghoff H, et al. Clin Infect Dis 2004; 39: 309–17 Kandidemi vakalarının yarısı yoğun bakım ünitelerinde oluşmaktadır. Kullberg BJ, et al. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 5): 1 İnvaziv kandidoz Nozokomiyal kandida infeksiyonlarının çoğu endojen olarak hastanın GIS florasından veya mukokutanöz kolonizasyonundan kaynaklanmaktadır. Ancak nozokomiyal bulaş da tanımlanmıştır. Sağlık çalışanının elleri ve kontamine sıvılarla bulaş sonucu salgınlar Pfaller MA. Clin Infect Dis 1996; 22 (suppl 2): S73–S88 Olgu 20.06.2015; MA, 67 yaşında, erkek hasta, ateş 6 ay önce pankreas Ca nedeniyle opere edilmiş. Üç hafta önce kemoterapi almış. Seftriakson alıyor. Ateşleri devam ediyor. Kan K’de gram negatif basil alarmı var. İmipeneme geçildi. 26.06.2015 Kan K: GSBL negatif E. coli Ateş ve CRP yüksekliği nedeniyle imipenem tedavisinin 13. günde konsultasyon isteniyor. Santral venöz kateteri var. TPN alıyor. Kandidaya bağlı KDİ’nin izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Kandidemi risk faktörleri Kandida türleri Risk faktörleri Tüm Kandida türleri İnvaziv cerrahi işlemler (özl. GIS1 cerrahisi) Santral venöz kateter 2 Total Parenteral Nutrisyon3 Nötropeni İmmün baskılayıcı tedavi4 Diabetes mellitus 5 Ağır pankreatit Mayr A, et al. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 1): 1–12 Mikulska M, et al. Expert Rev Anti Infect Ther 2012; 8(8): 755-65. Kandidemi risk faktörleri Kandida türleri Tüm Kandida türleri Risk faktörleri Yoğun bakımda uzun yatış süresi Geniş spektrumlu antibiyotik 4 kullanımı Kanser kemoterapisi, transplantasyon 5 H2 reseptör blokörü kullanımı Prematüre yenidoğan Renal yetmezlik/hemodiyaliz Mukozal kandida kolonizasyonu 6 Bakteriyel infeksiyon Mayr A, et al. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 1): 1–12 Mikulska M, et al. Expert Rev Anti Infect Ther 2012; 8(8): 755-65. Kandidemi risk faktörleri Kandida türleri Risk faktörleri Candida krusei Nötropeni Kortikosteroid tedavi Önceden antifungal kullanımı Hematolojik kanser Candida glabrata Kök hücre transplantasyonu 8 7 İleri yaş, kanser, ±Diabetes mellitus Solid organ transplantasyonu Mayr A, et al. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 1): 1–12 Mikulska M, et al. Expert Rev Anti Infect Ther 2012; 8(8): 755-65 Kandidemi risk faktörleri Kandida türleri Risk faktörleri Candida Yakın zamanda geçirilmiş cerrahi parapsilosis Santral venöz kateter varlığı9 TPN Candida tropicalis 1 0 Yenidoğan Nötropeni Kök hücre transplantasyonu Mayr A, et al. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 1): 1–12 Mikulska M, et al. Expert Rev Anti Infect Ther 2012; 8(8): 755 C. difficile infeksiyonu kan dolaşım infeksiyonunu artırıyor mu? Ocak 2014-Aralık 2014, İtalya CDİ epizodu sonrası vakaların %18.3’ünde nozokomiyal KDİ gelişmiş. CDİ/KDİ(+) (30 gün içinde): 72 vaka CDİ/KDİ (-) 321 vaka Falcone M, et al. Antimicrob. Agents Chemother 2015 (baskıda) %61 C. difficile infeksiyonu sırasında primer KDİ için risk faktörleri Değişken p değeri OR GA (%95) Ribotip 027 <0.001 6.5 3.99-9.12 CDİ rekürrensi <0.001 Ciddi CDİ infeksiyonu <0.001 5.5 3.1111.23 8.3 4.7614.12 3.1 1.57-4.67 Oral vankomisin >500 <0.001 mg/gün CDİ/KDİ grubunda mortalite daha yüksek! Falcone M, et al. Antimicrob. Agents Chemother 2015 (baskıda Kandidemi ve mortalite Mortalite oranı %15-49 Gudlaugsson O, et al. Clin Infect Dis 2003; 37: 1172–1177. Arendrup MC, et al. Clin Microbiol 2011; 49: 3300–3308. Tedavinin geciktiği her bir saat mortaliteyi yaklaşık %8 artırmakta Glockner A, Karthaus M. Mycoses 2011; 54, 420–433 Kandidemide Flukonazol Tedavisi Başlangıç Zamanı ile Mortalite İlişkisi Mortalite (%) P=0.0009 %34.4 %41.4 %23.7 %15.4 0 1 2 ≥3 Flukonazol başlama zamanı (gün) Garey KW, et al. Clin Infect Dis 2006;43(1):25-31 Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi İnvaziv kandidoz için tanı testleri Kan kültürü: Duyarlılık %50-75 (C. glabrata’da daha düşük) Beta –D- glukan testi: Duyarlılık >%65, özgüllük >%80 Yalancı pozitiflik: Bakteriyemi ile birliktelik, hemofiltrasyon, albumin, İmmünoglobulin kullanımı, gazlı bez, çeşitli antibiyotikler (TMT-SMX, ertapenem, sefepim, kolistin,…) Mannan antijeni ve anti-mannan antikoru: Duyarlılık %80, özgüllük %85 Polimeraz zincir reaksiyonu: Duyarlılık ve özgüllüğü >%85 Candida albicans germ tüp antikor testi: Duyarlılık %71, özgüllük %57.3ESCMID. Clin Microbiol Infect 2012; 18 (Suppl. 7): 9–1 Leon C, et al. Intensive Care Med 2012; 38:1315–132 Mantar spesifik kan kültür şişesine ne zaman ekim yapalım? Öncesinde flukonazol profilaksisi almış ise Beraberinde bakteriyel infeksiyon olma olasılığı yüksek ise yapalım! C. glabrata, mantar kültür şisesinde izolasyon şansı artmakta. Anaerop kültürde daha hızlı üremekte, izolasyon şansı artmakta. Hsu JL, et al. Critical Reviews in Microbiology 2011; 37(4): 277– Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Kandidemide tedavi yaklaşımları Risk faktörü (+) Biyomarker (-) Kinik bulgu (-) Mikoloji (-) Risk faktörü (+) Biyomarker (+) Kinik bulgu (±) Mikoloji (-) Risk faktörü (+) Biyomarker (-) Kinik bulgu (+) Mikoloji (-) Profilaks Pre-emptive Ampirik i tedavi tedavi Risk faktörü (±) Hedeflenmiş Biyomarker (±) tedavi Kinik bulgu (±) Mikoloji (+) Paramythiotou E, et al. Molecules 2014; 19: 1085-1119 Hangi antifungal ilacı seçmeliyim? Antifungal tedavi seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar Son dönemde azol kullanımı Lokal epidemiyoloji – Baskın olan Candida türü, duyarlılık verileri Antifungal dirençli Candida türleri ile kolonizasyon Antifungal ilaca intolerans öyküsü, ilaç etkileşimleri Hastalığın şiddeti Eşlik eden hastalıklar, SVK bulunması İmmün baskılanmanın derecesi Santral sinir sistemi, kardiyak kapak ve/veya Antifungal tedavi seçimi Orta veya şiddetli kandidemi, nötropeni, daha öncesinde azol kullanımı veya C. glabrata veya C. krusei ile infeksiyon varsa ekinokandin Flukonazol duyarlılığı gösterilirse, C. glabrata infeksiyonunda flukonazol da kullanılabilir. Hastalığı hafif olan, daha öncesinde azol kullanımı olmayan veya flukonazol duyarlı bir tür ile infeksiyon oluşmuş ise Nötropenik olmayan kandidemili hastalarda tedavi (IDSA) Erişkin hastalar: Flukonazol-AI Ekinokandin-AI Yakın zamanda azol grubu antifungal alan, orta veya ağır hastalığı olanlarda, yaşlılar, DM, kanserli hastalarda: Ekinokandin-AIII Kritik olmayan hasta ve azol kullanımı olmayanlarda Flukonazol-AIII Pappas PG, et al. Clin Infect Dis 2009; 48:503–35 Nötropenik olmayan kandidemili hastalarda tedavi (IDSA) Alternatif tedavi sağlanamıyorsa veya yapılamıyorsa, Ekinokandinlere veya azollere intolerans varsa, Diğer tedavilere refrakterse, Diğer antifungallere direnç varsa, Kriptokok gibi kandida dışı maya olasılığı varsa, AmB-d 0.5-1 mg/kg/gün (AI) L-AmB 3-5 mg/kg/gün (AI) Nötropenik olmayan kandidemili hastalarda tedavi (ESCMID 2012) Anidulafungin 200/100 mg (A I) Caspofungin 70/50 mg (A I) Mikafungin 100 mg (A I) Liposomal Amfoterisin B 3 mg/kg (B I) Vorikonazol 6/3 mg/kg/gün (B I) Flukonazol 400–800 mg (C) Nötropenik olmayan kandidemili hastalarda tedavi (ESCMID 2012) Erişkin YBÜ Geniş spektrumlu AB Ateş devam ediyor APACHE II > 16 Flukonazol (DI) Primer tedavide ekinokandinler önerilmekte Lipozomal Amfoterisin B ve vorikonazol alternatif tedavide önerilmekte Flukonazol, C. parapsilosis tedavisinde önerilmektedir. Nötropenik olan kandidemili hastalarda tedavi (ESCMID 2012) Anidulafungin 200/100 mg (B-II) Caspofungin 70/50 mg (A II) Mikafungin 100 mg (A II) Liposomal Amfoterisin B 3 mg/kg (B II) Amfoterisin B deoksikolat (DII) Vorikonazol 6/3 mg/kg/gün (C II) Flukonazol 400–800 mg (CII) Nötropenik kandidemili hastalarda tedavi (IDSA) Kaspofungin -AII Mikafungin -AII Anidulofungin- AIII Lipozomal Amfoterisin B- AII Yakın zamanda azol grubu antifungal almamış, kritik olmayan hastalarda: Flukonazol -BIII Vorikonazol -BIII Pappas PG, et al. Clin Infect Dis 2009; 48:503–35 Nötropenik kandidemili hastalarda tedavi (IDSA) C. glabrata Ekinokandin-BIII Lipozomal amfoterisin B - BIII Flukonazol/vorikonazol alıyor, kültürleri negatifleşmiş ve klinik stabilse devam ise devamı öneriliyor -BIII Pappas PG, et al. Clin Infect Dis 2009; 48:503–35 Nötropenik kandidemili hastalarda tedavi (IDSA) C. parapsilosis Flukonazol Lipozomal -BIII amfoterisin B -BIII almış, kültürleri negatifleşmiş ve klinik stabilse devamı öneriliyor. Ekinokandin Pappas PG, et al. Clin Infect Dis 2009; 48:503–35 Kandidemi tedavisinde Flukonazol 400 mg/gün, 800 mg/gün? IDSA 2009 kandida klavuzunda 400mg/gün ESCMID 2012 klavuzunda 400/800 mg/gün Komplike olmayan C. glabrata kandidemi tedavisinde ekinokandin, flukonazol 400/800 mg/gün European expert opinion on the management of invasive candidiasis in adults. Clin Microbiol Infect 2011; 17 (Suppl. 5): 1–12 Çok merkezli, retrospektif çalışma 1 Ocak 2002 – Kasım 2011 224 olgu dahil edilmiş. Eschenauer GA, et al. J Antimicrob Chemother 2013; 68: 92 Kaspofungin ve flukonazol sonuçlarının değerlendirilmesi Çoklu analizde; 14 günlük tam cevap Yoğun bakımda yatmak [OR 0.456 (0.217– 0.957), P=0.038] Ekinokandin tedavisi [OR 2.305 (1.124–4.727), P=0.023]. 28 günlük sağkalım sonuçları Flukonazol ve ekinokandin grubunda benzer. Antifungal tedavi mortaliteyi etkilememekte Eschenauer GA, et al. J Antimicrob Chemother 2013; 68: 92 Flukonazol MİK değerleri Flukonazol MİK, mg/L n (%) 14 gün sonrası tam yanıt, % ≤8 56 (46) 41 16–32 49 (40) 55 MİK ≥64 17 (14) 24 Eschenauer GA, et al. J Antimicrob Chemother 2013; 68: 922-26 C. glabrata - flukonazol MİK değerleri ve tedavi başarısı fAUC:MİK tedavi başarısı ile ilişkili Sağlıklı erişkinlerde flukonazol AUC, günlük doz ile benzer. Doz/MİK fAUC/MİK14≈ gün günlük doz/MİK. sonrası P değeri >12.5 ≤12.5 tam yanıt, % %49 %20 P=0.025 C. glabrata MİK ≤ 32 mg/L (doza bağımlı duyarlılık) MİK=32 mg/L, 800 mg/ gün doz/MİK oranı > 12.5 Eschenauer GA, et al. J Antimicrob Chemother 2013; 68: 92 Enfeksiyon semptom ve bulguları olan hasta Kandidemi için risk faktörlerini değerlendir: Çoklu kandida kolonizasyonu, antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı, santral venöz kateter varlığı, TPN alımı, cerrahi (özellikle GIS), yoğun bakımda uzun süreli yatış, … Çoklu risk faktörlerinin olması, kandida kolonizasyonu saptanması ve bilinen ateş nedeninin olmaması Kandidemiden şüphelen Son dönemde flukonazol kullanımı, C. albicans dışı Candida türleri ile kolonizasyonu var mı veya hemodinamik olarak stabil değil mi? Evet Hayır Ampirik ekinokandin başla Ampirik flukonazol başla Chowdhry R , Marshall WL. J Intensive Care Med 2008 23: 15 Olgu 03.07. 2015’de ilk gün 2x800 mg, idame flukonazol 800 mg/gün başlandı. 03.07.2015’de Perikolanjitik abse ve girişimsel radyoloji tarafından drenaj yapıldı, biliyer drenaj kateteri yerleştirildi. 02. 07. 2015’de Kan K: Maya alarmı 06.07.2015 Enfeksiyon kons: Ateşi var. Flukonazole devam. Kültürlerinin takibi önerildi. Klinisyen düşünmeli! Antifungal tedavinin kapsayıcılığı ve dozu yeterli mi? Santral venöz kateter ya da infekte olma riski olan başka bir yabancı cisim varsa çıkartılmalı mı? Endokardit, septik tromboz veya abse var mı? Diğer patojenlerle süperinfeksiyon kanıtı var mı? Tedavi başarısızlığı Klinik bulguların kötüleşmesi veya klinik iyileşmenin olmaması Kan kültürlerinin tedavi başlangıcından üç günden sonra devam etmesi Tedavi başarısızlığında tedavi değişiminden önce organ tutulumları dışlanmalıdır. Antifungal tedaviye rağmen devam eden ateş Organ tutulumu araştır! olarak stabil Klinik Transösefagial EKOolmayan bir hastada, tedavinin üç-dört gün sonra halen klinik başlangıcından Abdominal ultrasonagrafi veya bilgisayarlı olarak tomografi düzelme yoksa tedavi değişikliği düşünülmelidir! Göz muayenesi Periferal veya santral venöz kateterde trombus Olgu 07.07.2015 Enfeksiyon Kons: Ateşi sürekli. Flukonazol kesilip, anidulofungin başlandı. 07.07.2015 Drenaj kültürü: C. albicans üredi Uygun antifungal tedaviye rağmen kandideminin devam etmesinin yaklaşık yarısının nedeni 18.07.2015 Enfeksiyon Kons: Kan K’de tekrar kaynağın santral olmasıdır. ve maya alarmı var.venöz Maya kateter tipinin belirlenmesi kateterin çekilmesi önerildi. 22.07.2015 Enfeksiyon Kons: Ateşi devam ediyor. Hem periferden hem santralden kan kültürlerinin alınması, göz kons. ve EKO yapılması önerildi. Persistan kandidemi için bağımsız risk faktörleri Değişkenler OR GA p değeri Kateter ilişkili kandidemi 3.11 1.77-5.47 Kandidemilerin %30-40’ının damar içi <0.001 kateterlerle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Nötropeni 0.007 2.86 1.34-6.10 Ortega M, et al. J Hosp Infect 2011;77(2):157-61 Kateter ilişkili kan dolaşımı infeksiyonu tanımı Kateterden alınan kan kültüründe, eş zamanlı Kateter ilişkili kandidemi tanısında üreme zama alınan periferik kan kültürüne göre üreme için farkının > 2 satten fazla olması; geçen sürenin en az iki saat daha kısa olması Duyarlılık %85 Kateter içinden alınan kan kültüründe üreyen mikroorganizma sayısının eş zamanlı alınan Özgüllük %82 periferik kan kültüründe üreyen mikroorganizma C. glabrata için sürenin > 6 saat olması; sayısından üç kat ve daha fazla olması Duyarlılık %63 Periferik kan kültüründe üreyen mikroorganizmanın Özgüllük %75 semikantitatif kateter ucu kültüründe >15 cfu O'Grady NP, et al. Clin Infect Dis 2011;52(9):e162-93. 2 cfu üreme Kantitatif kateter kültüründe >10 Park KH, et al. Journal of Clinical Microbiology 2014;52:2566–2572 Kateter ilişkili KDİ Yaklaşık %8-15’i Candida türleri ile oluşmaktadır. Candida parapsilosis ve Candida albicans en sık saptanan türlerdir. C. parapsilosis: Antifungal tedaviye rağmen breaktrough kandidemi Persistan kandidemi daha sık görülmektedir. • Tüm kandidemili olguların %9.86’sı kateter ilişkili KDİ • KİKDİ ile non-KDİ’de mortalite oranları benzer. • Uygun antifungal tedavi ve kateterin çıkarılması ile P<0.001 mikrobiyolojik klirens oranı: • KİKDİ %67.9 Hu B, et al. BMC Infectious Diseases 2014, 14:594 Çoklu değişkenli analiz ile KİKDİ için potansiyel risk faktörleri Değişkenler OR %95 GA p değeri Solid tümör 1.990 0.925-4.279 0.0783 Kr. KC yetm. 0.852 0.211-3.44 0.8226 Yaş 1.011Hu B,et0.995-1.027 al. BMC Infectious Diseases 2014, 14:59 Candida türleri ikinci sıklıkta KİKDİ etkeni Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Nötropenik olmayan hastalarda santral venöz kateter çekilmeli mi? Kateter çekilmeli (ESCMID AII, IDSA AII). Ciddi sepsis, 72 saatlik tedaviye rağmen, kandideminin devam etmesi, antifungal tedavi sırasında breakthrough infeksiyon oluşması durumunda SVK’nin çekilmesini önermekte (Brezilya klavuzu) Colombo AL, et al. Braz J Infect Dis 2013;17:283– 312. Santral venöz kateter Santral venöz kateterin çekilmesi kandidemi süresini azaltmaktadır. 5.6 ± 0.8 gün 0.001) Bu durum özellikle C. albicans ve C. parapsilosis ve daha az olarak diğer Candida türleri için bildirilmiştir. 2.6 ± 0.5 gün (P < Rex JH et al. Clin Infect Dis 1995;21:994–6. Kateterin <72 saat önce çekilmesinin antifungal tedavi cevabına etkisi Raad I, et al. Clinical Infectious Diseases 2004; 38:1119–27 Çoklu değişkenli analizde tedavi Çok merkezli, randomize, çift kör çalışma başarısını Tedavi; Ekinokandin, lipozomal amfoterisin etkileyen risk faktörleri; B •APACHI skoru kateterin erken çekilmesinin Santral venöz klinik yararı gösterilmemiş. • İleri yaş Kandidemi ve kandidozda tedavi stratejilerinin mortaliteyi etkileri Değişken Yaş APACHE II skoru İmmünbaskılayıcı ted. C. tropicalis Kateterin çıkarılması OR GA % P değeri 1.0 1.00–1.02 1 1.11 1.08–1.14; 0.02 1.6 9 1.6 4 0.5 0 1.18–2.44 0.001 1.11–2.39 0.01 0.35-0.72 0.0001 0.0001 Andes DR, et al. Clin Infect Dis 2012 ;54(8):1110-22 Primer kandidemide (kateter ilişkili); • Uygun tedavi alan olgularda mortalite %28 • İlk 48 saatte kateterin çekilmesi mortaliteyi %17.7’e azaltmakta. aHR 0.46; 95% CI 0.19–1.08; P=0.07 Kateter ilişkili olmayan sekonder kandidemide; • Kateterin çekilmesinin mortaliteye etkisi bulunmamaktadır. Kateter ilişkili kandidemi (ESCMID 2012) Kandidemide damar içi kateter çıkarılmalıdır (A11) Eğer çıkarılması mümkün değilse, lipid formulasyonlu Amfoterisin B preperatları veya bir ekinokandin tercih edilmesi önerilmekte (B11) Cornely OA, et al. Clin Microbiol Infect 2012; 18 (Suppl. 7): 19–37 Biyofilm ve antifungaller Biyofilmdeki Candida hücreleri var etkinlik • Lipozomal amfoterisin B • Amfoterisin B lipid kompleks • Kaspofungin • Anidulofungin • Mikofungin yok • Amfoterisin B deoksikolat • Flukonazol • Ravukonazol • Vorikonazol Kandidaya bağlı KİKDİ-antifungal kilit tedavisi Ekinokandinler Yararlı olabilir ama Lipozomal amfoterisin B henüz önerilmesi için yeterli kanıt yok Etanol Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Kandidemi-Göz tutulumu Kandidemi Kandidemi Kandidemi saptandığında göz %16 muayenesi normal • İmmün %18 baskılanma Göz tutulumu Risk faktörleri • Tekrarlayan kan kültürü pozitifliği %1.6 • Yüksek serum Endoftalm beta-glukan Korioretinit düzeyi it Göz tutulumu etken C. albicans ise daha fazla, C. parapsilosis ise, daha az sıklıkta görülmektedir. Oude Lashof AM, et al. Clin Infect Dis 2011; 53: 262–268. Nagao M, et al. Diagn Microbiol Infect Dis 2012;73:149-152 Oftalmik inceleme ne zaman yapılmalı? IDSA; Kandidemi kontrol altına alındıktan sonra ESCMID; Zaman belirtilmemiş Colombo AL, et al. Braz J Infect Dis 2013;17:283–312. Brezilya; Tedavi başlangıcından 1 hafta sonra Ruhnke M, et al. Mycoses 2011;54:279–310. Alman Klavuzu: Antifungal tedavi kesilmesinden önce Kandidemi-infektif endokardit Gözlemsel çalışma Kandidemili hastalar %8.3 Vasküler protez Kandida endokarditi Persistan kandidemi Kandida endokarditli vakaların %30’unda ne persistan kandidemi ne de kalp kapak hastalığı tespit Oude Lashof AM , et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2003;22(1):43-8. Fernández-Cruz1 A, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2015; 34:1543–1549 edilmiştir. Risk faktörleri Kandidemi-Ekokardiyografi İngiliz Antimikrobiyal Topluluğu’nun İnfektif endokardit klavuzunda tedavinin ilk haftasında veya infektif endokarditin diğer bulguları varsa 24 saat içinde transtorasik EKO yapılması, eğer EKO’da infektif endokardit bulgusu saptanmazsa 7-10 gün sonra transösefagial veya transtorasik EKO önerilmektedir. Gould FK, et al. J Antimicrob Chemother 2012;67:269– Ekokardiyografi ESCMID; Kandidemili hastalarda transösefagial EKO’yu rutin olarak önermektedir. Alman klavuzunda ise, persistan ve relaps gösteren kandidemi varlığında önerilmektedir. Diğer klavuzlarda rutin olarak Olgu 03.08.2015 Enfeksiyon kons: Ateşi var. Anidulofungin 26. gününde. SVK (+) ve drenaj kateteri (+). Kanda Göz muayenesi normalürediğinde (24.07.2015). C. parapsilosis çoğunlukla EKO yapılamamış. kateter ilişkilidir, antifungal tedavi ile birlikte Kan K’de üreyen mayanın C. parapsilosis kateterin çekilmesi gerekmektedir. olduğu öğrenildi. 05.08.2015 Enfeksiyon Kons: Kan K’de C. parapsilosis üremesi devam ediyor. EKO, Göz kons. tekrarı, kateterin çekilmesi önerildi. Derin yerleşimli kandida infeksiyonlu kandidemi Endoftalmit/ Piyelonefrit Klinik olarak stabil Peritonit/ Ampiyem Ciddi sepsis ve septik şok Endokardit Lipozomal Amfoterisin B + flusitozin+/Ekinokandin Vorikonazol Ekinokandin+vorikonazo */ Vorikonazol* l* / flukonazol veya flukonazole /flukonazol veya lipozomal Amfoterisin B delipozomal Amf. B eskalasyon *: Piyelonefritte kullanma! Pea F. Expert Rev Anti Infect Ther 2013;11 (10):9 De-eskalasyon Nötropenik olmayan hastalarda klinik stabil olunca veya C. albicans veya flukonazol duyarlı Candida türü ürerse, ekinokandinden flukonazole geçilmesi Guarascio AJ, et al. Int J Clin Pharm 2013; 35:145–148 Olgu II. Göz muayenesi normal (06.08.2015) Transtorasik EKO’da vejetasyon saptanmadı. Batın usg ve HRCT normal. Hastanın ateş pikleri azaldı. PTK (05.08.2015) ve port kateteri (14.08.2015) çekildi. Hastanın ateşi düştü. Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Kontrol kan kültürleri ne zaman alınmalı? ESCMID; Günde en az bir tane IDSA; Her gün veya gün aşırı Brezilya klavuzu; Seri kan kültürü (en azından 3. ve 5. günlerde) Kan kültürü Ortalama ilk kan kültür negatifliği ikinciüçüncü günlerde ortaya çıkmaktadır. Bir çalışmada beşinci günde hastaların %80’inde, yedinci günde %85-90’ında kandan Candida’nın temizlendiği bulunmuştur. Kullberg BJ, et al. Lancet 2005;366:1435–42 Olgu 14 farklı günde alınan kan kültürlerinde C. parapsilosis üredi. Bir kez drenaj kültüründe C. albicans üredi. C. parapsilosis’in duyarlılık sonuçları (MİK (mg/dl) Tarih Amf B Flu Vori Kasp. Anidu. 2.7.2015 0.094 4 0.094 0.75 12 7.7.2015 0.25 4 0.094 0.75 8 21.07.201 5 23.07.201 5 0.032 4 0.125 4 >32 0.032 4 0.125 4 >32 C. parapsilosis için duyarlılık sınırları MİK (mg/dl) Antifungal Duyarlı Orta duyarlı Dirençli Amfoterin B* Flukonazol ≤1 ≤2 1-4 - ≥4 >4 Vorikonazol Kaspofungin* Anidulofungin ≤0.12 ≤2 ≤0.002 4 ≤4* >0.12 ≥8 >4 *: CLSI’ye göre EUCAST 2015 Antifungal kullanımı Antifungal kullanımının artması Azoller Ekinokandinler Polyenler MİK değerlerinin artması Fournier P, et al. J Antimicrob Chemother 2011; 66(12): 2880–86 Kandida Kaspofungin Amfoterisin B Flukonazol C. parapsilosis MİK p<0.0001 NS NS C. glabrata MİK P=0.03 MİK P=0.0005 NS C. albicans NS MİK P= 0.0002 MİK P<0.001 Direnç veya duyarlılık azalması C. glabrata, C. krusei ve C. guilliermondii Azollere karşı azalmış duyarlılık veya direnç C. parapsilosis ve C. guilliermondii Ekinokandinlere karşı azalmış duyarlılık C. galabrata’da çoklu antifungal direnci artmakta ! Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Parenteral tedaviden oral tedaviye geçelim mi? Hastanın oral tedaviyi tolere edebilmesi En az 24 saattir ateşinin olmaması Kan kültürlerinin negatifleşmesi Klinik iyileşmesinin olması Diyare, kusma veya ileusunun olmaması İzole edilen Candida’nın oral verilecek ilaca duyarlı olması Glöckner A, et al. Mycoses. 2013;56(1):11-20. Parenteral tedaviden oral tedaviye ne zaman geçelim? Hasta stabil ve oral ilaca duyarlı ise; ESCMID 10 günlük tedavi sonrası IDSA 3-5 günlük tedavi sonrası Alman klavuzu: Hastanın klinik bulgularının düzelmesi, kan kültürlerinin negatifleşmesi ve maya duyarlı ise 4-10 gün sonra Ruhnke M, et al. Mycoses 2011;54:279–310. Kandidemi tedavisi izlemindeki basamaklar Kandidemi için risk belirlenmeli Tanı Tedavi Santral venöz kateterin çıkarılması İnfeksiyon kaynağının ve metastatik komplikasyonların taranması Kan kültürlerinin takibi Klinik ve mikrobiyolojik olarak oral tedaviye geçişin değerlendirilmesi Tedavi süresi Kandidemide tedavi süresi Metastatik komplikasyon gelişmemişse, kan dolaşımından Candida’nın temizlenmesi ve semptomların kaybolmasından sonra 14 gün daha tedavi önerilir. IDSA, ESCMID Olgu 03.08.2015 Kan K’de C. parapsilosis üredi (son üreme). 05.08.2015 tarihinden itibaren Kan K’de üreme Ø 19.08.2015’de anidulofungin kesildi. Nötropenik olmayan hastalarda kandidemi için tedavi demetleri Tedavi başlangıcında 1. Santral venöz kateterin 24 saat içinde çıkartılması 2. Uygun antifungal ilaç seçimi 3. Uygun antifungal ilaç dozunun düzenlenmesi Takesue Y, et al. J Antimicrob Chemother. 2015;70(2):587-93 Nötropenik olmayan hastalarda kandidemi için tedavi demetleri Tedavi başlandıktan sonra 4. Göz muayenesi, EKO yapılması 5. Kan kültürleri negatifleşene kadar kan kültürlerinin alınması 6. Tedavinin üçüncü-beşinci günlerinde klinik etkinliğin değerlendirilmesi, gerekirse alternatif tedavi düşünülmesi 7. Uygun alternatif antifungal ilaçların seçimi Takesue Y, et al. J Antimicrob Chemother. 2015;70(2):587-93 Nötropenik olmayan hastalarda kandidemi için tedavi demetleri 8. Tedavinin, semptomların kaybolması ve kan dolaşımından Candida’nın temizlenmesinden sonra 14 gün daha Bu tedavi demetlerine uyum arttığında klinik başarı artmakta, mortalite azalmaktadır. uygulanması (organ tutulumu varlığında daha uzun süreli tedavi) 9. Klinik seyri iyi olan olgularda parenteral tedaviden oral tedaviye geçişin Takesue Y, et al. J Antimicrob Chemother. 2015;70(2):587-93 TEŞEKKÜR EDERİM…
Benzer belgeler
Kandida Endokarditi - Dr. Selda SAYIN KUTLU
• KİKDİ ile non-KDİ’de mortalite oranları benzer.
• Uygun antifungal tedavi ve kateterin çıkarılması
ile
P<0.001
mikrobiyolojik klirens oranı:
KANDİDA REHBERLERİ
Hasta tedaviye yanıt verdikten sonra bütün klinik,
radyolojik ve BOS bulguları düzelene kadar
flukonazol 400-800 mg (6-12 mg/kg/gün)
önerilmektedir (B-III).