2015/1785 - Yüksek Seçim Kurulu

Karar No
Karar Tarihi
: 1785
: 27/09/2015
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun 22/09/2015 günlü, 14425 sayılı yazısında; TGRT
HABER logosuyla yayın yapan “TGRT HABER TELEVİZYON A.Ş.” adlı kuruluşa ait izleme ve
değerlendirme raporu ve buna ilişkin Üst Kurulun 22/09/2015 tarih ve 41 sayılı toplantısında aldığı
1 sayılı karar, 298 sayılı Kanun’un 149/A maddesi ve Yüksek Seçim Kurulunun 26/8/2015 tarih ve
1550 sayılı kararı çerçevesinde değerlendirilmek üzere gönderilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda; "TGRT HABER logolu hizmet sağlayıcı
kuruluşun 11 Eylül 2015 ve 17 Eylül 2015 tarihleri arasında sunmuş olduğu yayınlar haber, haber
programı, canlı yayınlar ve tartışma/söz programları kategorisinde incelendiği, yayınlarda hem
siyasi parti mensubiyeti hem de kamu görevlisi unvanı bulunan kişilerin sadece mensubu oldukları
partiye ilişkin yaptıkları açıklamalar ya da bunların mensubu bulundukları siyasi partiye ilişkin
açıklamalarını konu edinen haberlerin incelemede dikkate alındığı, devletin rutin işleyişi, genel iş
ve işlemlere ilişkin haber yada yayınların, örneğin Ekonomi Bakanının emekli yurttaşların
maaşlarında yapılacak düzeltmelere ilişkin açıklamaların dikkate alınmadığı,
Siyasi partilere ilişkin söz/tartışma/yorum programı yayınlarında; hizmet sağlayıcı
kuruluşun izleyicilerine sunmuş olduğu söz programlarında genel hatlarıyla gazeteci-yazar, sivil
toplum kuruluşu temsilcisi ya da başkanı, eski dönem milletvekili, akademisyen, katılımcıların terör
olaylarına ilişkin analiz ve yorumlamalarda bulunduklarının görüldüğü, gerek "Erken Seçime
Doğru" şeklindeki aday tanıtımı, gerek söz programlarının Yüksek Seçim Kurulunun ilke kararları
çerçevesinde bir tür trend analizi şeklinde ele alınmasının hizmet sağlayıcı kuruluşunun dengeli ve
tarafsız yayıncılık yapıp yapmadığına ilişkin daha anlamlı veri ve tespit sağlayacağının
değerlendirildiği, bu kapsamda söz/yorum programlarına ilişkin değerlendirme bir sonraki periyotta
yapılacak izleme sonuçlarına göre yapılacağı,
Siyasi partilere ilişkin yapılan haber yayınlarında; 1 Kasım 2015 tarihinde yapılacak 26.
Dönem Milletvekili Genel Seçimlerine katılacak olan siyasi partilerden Ak Parti'ye Cumhuriyet
Halk Partisi'ne, Milliyetçi Hareket Partisi'ne ve Halkların Demokratik Partisi'ne yer ayrıldığının
görüldüğü, genel hatlarıyla haberlerde Ak Partinin faaliyetleri, kongre çalışmaları 1 Kasım
Milletvekili seçim stratejilerinin nasıl olacağı, milletvekili adaylarının nasıl belirleneceği, seçim
vaatlerinin neler olacağı şeklindeki konuların haberleştirildiği, haber içeriklerinin siyasal partilerin
doğrudan seçime yönelik faaliyet ve propaganda faaliyetlerini içermediği bu gerekçeyle bahsi geçen
hususların Yüksek Seçim Kurulu kararları kapsamında bir ihlale neden olmadığı,
11/09/2015 tarihindeki haber yayınlarında Ak Parti temsilcisine 38 dakika 33 saniye ve
14/09/2015 tarihinde Ak Parti temsilcisine 42 dakika 35 saniye süreyle yer verildiğinin tespit
edildiği, ayrıca "Hafta Sonu Haber" bülteninde kısa süreli olarak Ak Parti Grup Başkanvekili
Ahmet AYDIN ile Ak Parti Şanlıurfa Milletvekili Mazhar BAĞLI'ya telefonla bağlanıldığının tespit
edildiği, söz konusu konukların tek parti iktidarının yararlı olacağı, koalisyonun ise ülkeyi kaosa
sürükleyeceği şeklinde değerlendirmelerin yapıldığının görüldüğü, bahsi geçen konulara ilişkin
başka siyasal parti temsilcilerinin yayına çıkarılmamasının Yüksek Seçim Kurulunun söz konusu
kararına aykırı olduğunun değerlendirildiği, ayrıca söz konusu yayın kuruluşunun "Gün Ortası" adlı
haber programında saat 15.16,19-16.13,43'te son olarak aynı gün Ana Haber yayınlarında saat
18.20'de olmak üzere üç kez verilen haberin deşifresinde; " Sunucu; … Ama öte yandan seçim
beyannamesi de oldukça önemli. 22 Eylül'de açıklanacak o seçim beyannamesi, Başbakan Ahmet
DAVUTOĞLU seçmenin karşısına özel vaatlerle çıkacak bu kez. Özellikle ekonomik vaatlerin de
öncelik kazanması bekleniyor. Peki o ekonomik vaatlerin arasında neler yer alacak dilerseniz bu
sorunun cevabını da hazırladığımız haberimizde hep birlikte izleyelim. Alt ses: Kongre sonrası A
Takımı ve yol haritası belirlenen Ak Parti'de gözlerin 22 Eylülde yapılacak beyanname ve aday
1/4
tanıtım toplantısına çevrildiği, …Ak Partinin seçim kampanyasının en önemli ayağını oluşturacak
olan yeni beyannamede vatandaşın cebini dolduracak…" şeklinde değerlendirmeler yer aldığı.
Siyasi partilere ilişkin canlı yayınların önemli bir kısmını Ak Parti'nin 5. Olağan
Kongresinin oluşturduğunun görüldüğü, Buna ek olarak Ak Parti yetkilisi Beşir ATALAY'ın parti
kongre öncesinde açıklama yaptığı, söz konusu açıklamanın da canlı yayın şeklinde ekrana
getirildiğinin tespit edildiği, Ak Partinin olağan kongresine ilişkin yapılan canlı yayının Yüksek
Seçim Kurulunun ilgili kararına aykırı olmadığının değerlendirildiği,
Özet olarak, Yüksek Seçim Kurulunun ilgili kararı ve diğer mevzuat açısından yapılan
inceleme ve değerlendirme sonucunda hizmet sağlayıcı kuruluşun incelemeye konu tarihler arasında
yapmış olduğu yayınlarında 1 Kasım 2015 Pazar günü yapılacak olan 26. Dönem Milletvekili Genel
Seçimlerine katılacak olan siyasal partilerden Ak Parti temsilcilerine haberlerde yer verildiği, buna
karşı diğer siyasal parti temsilcilerine haber yayınlarında yer vermediği, bu durumun ise ilgili
Yüksek Seçim Kurulu kararlarına aykırı olduğunun değerlendirildiği,
Bu kapsamda Yüksek Seçim Kurulunun radyo ve televizyon kuruluşlarının seçim
döneminde uymak zorunda oldukları kuralları düzenleyen 26/8/2015 tarih ve 2015/1550 sayılı
kararının “SONUÇ” bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen; "Tarafsızlık, gerçeklik,
doğruluk ilkelerine uygun davranmakla yükümlü radyo ve televizyon kuruluşları…, tek yönlü, taraf
tutan yayınlar yapamayacaklarına, bu kuruluşların yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde
siyasi partiler arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olduklarına" şeklindeki ilke kapsamında
yapılan izleme ve değerlendirme sonucunda ise TGRT HABER logolu medya hizmet sağlayıcı
kuruluşun 11-17 Eylül 2015 tarihleri arasındaki yapmış olduğu yayınlardan haber yayınları ve haber
tekrarlarını içeren yayınları tek yönlü olduğu ve ilgili hükümlere uygun olmadığı kanaatinin
oluştuğu", şeklinde değerlendirilmelere yer verildiği,
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 22/9/2015 tarih ve 1 sayılı kararında da; TGRT
HABER logosuyla yayın yapan “TGRT HABER TELEVİZYON A.Ş.” unvanlı yayın kuruluşunun
anılan yayını, Yüksek Seçim Kurulunun 26/8/2015 tarih ve 2015/1550 sayılı kararının “SONUÇ”
bölümünün 1. maddesinin (b) bendi hükmünün ihlali niteliğinde olduğuna,
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 149/A
maddesinde düzenlenen hükümler ile Yüksek Seçim Kurulunun ilgili kararı çerçevesinde gereğinin
takdiri için dosyasının Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
karar verildiği görülmüştür.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 149/A
maddesinde; “Bu Kanunun 55/A maddesine ve Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen esaslara aykırı
olarak yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını
Yüksek Seçim Kurulu, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını ise yayının
yapıldığı yer ilçe seçim kurulu uyarır veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini
ister. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, Yüksek Seçim Kurulu veya yayının
yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca, ihlâle konu programın yayını bir ilâ oniki kez arasında
durdurulur. Aykırılığın tekrarı hâlinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon
kuruluşlarının yayınlarının Yüksek Seçim Kurulunca beş günden onbeş güne kadar durdurulmasına,
yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim
kurulunca üç günden yedi güne kadar durdurulmasına karar verilir.
Bu kararlar ilgili en yüksek mülkî amirlerce derhâl yerine getirilir.
Birinci fıkra hükmüne göre hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve
televizyon kuruluşlarının sorumluları, onmilyar liradan seksenbeşmilyar liraya kadar, yerel yayın
yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları, üçyüzellimilyon liradan dörtmilyar
liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılır. Tekerrürü halinde bu cezalar
üç misli olarak uygulanır. Bu fıkraya göre verilecek cezalarda Türk Ceza Kanunu’nun 119 uncu
maddesi uygulanmaz.” hükmü öngörülmüştür.
26/8/2015 tarihli, 29457 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurulumuzun
26/8/2015 tarihli ve 2015/1550 sayılı kararının;
2/4
“SONUÇ” bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrası;
“Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun davranmakla yükümlü radyo ve
televizyon kuruluşları ile yazılı, sözlü ve görsel basının, tek yönlü, taraf tutan yayınlar
yapamayacaklarına, bu kuruluşların yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde siyasi partiler
arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olduklarına,”
şeklinde düzenlenmiştir.
TGRT HABER logolu yayın kuruluşunda 11/09/2015-17/09/2015 tarihlerinde yayınlanan
"Gün Ortası" ile "Ana Haber Bülteni" isimli programlarında 1 Kasım 2015 Pazar günü yapılacak
olan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerine katılacak olan siyasi partilerden Ak Parti
temsilcilerine yer verildiği, buna karşın diğer siyasi parti temsilcilerine haber yayınlarında yer
verilmediğinin anlaşıldığı, bu suretle seçime katılan diğer siyasi partilerin kendi program ve
projelerini tanıtmalarına imkan tanınmadığı, yayıncı kuruluşu söz konusu bu yayın anlayışı ile
Kurulumuzun anılan kararının “SONUÇ” başlıklı bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrasında
belirtilen; “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun davranmakla yükümlü radyo ve
televizyon kuruluşları ile yazılı, sözlü ve görsel basının, tek yönlü, taraf tutan yayınlar
yapamayacaklarına, bu kuruluşların yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde siyasi partiler
arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olduklarına,” şeklindeki düzenlemeye aykırı yayın
yaptığı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kararı, değerlendirme raporu ve eki belgelerden
anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (k) bendi ve Kurulumuzun 2015/1550
sayılı ilke kararının SONUÇ” bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrasına aykırı davranan adı geçen
kuruluşta yayınlanan "Gün Ortası" ile "Ana Haber Bülteni" isimli programların 298 sayılı Kanun’un
149/A maddesine göre ayrı ayrı uyarılmalarına karar verilmelidir
S O N U Ç: Açıklanan nedenlerle;
1- 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (k) bendi ve Kurulumuzun 2015/1550 sayılı ilke
kararının “SONUÇ” bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrasına aykırı davranan adı geçen kuruluşta
yayınlanan "Gün Ortası" ile "Ana Haber Bülteni" adlı programların 298 sayılı Kanun’un 149/A
maddesine göre ayrı ayrı uyarılmalarına, aynı tür yayınların devamı halinde yasada yer alan
müteakip cezaların uygulanacağına,
2- Uyarı kararının Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna tebliğ edildiği günü takip eden ilk
"Gün Ortası" ile "Ana Haber Bülteni" adlı programların başında ayrı ayrı yayınlanmasına, yayın
kuruluşunca adı geçen programların yayından kaldırılması halinde söz konusu programların
yayınlandığı gün ve saate denk gelen tarih ve saatte "TGRT HABER TELEVİZYON A.Ş.’ye ait
TGRT HABER logosu ile yayın yapan televizyon kuruluşunda 11/09/2015-17/09/2015 tarihleri
arasında yayınlanan programda; "Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun davranmakla
yükümlü radyo ve televizyon kuruluşları ile yazılı, sözlü ve görsel basının, tek yönlü, taraf tutan
yayınlar yapamayacaklarına, bu kuruluşların yayınlarında demokratik kurallar çerçevesinde siyasi
partiler arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda olduklarına" yönelik 6112 sayılı Kanun’un 8.
maddesinin (k) bendi ve Yüksek Seçim Kurulunun 26/8/2015 tarihli, 2015/1550 sayılı ilke kararının
“SONUÇ” bölümünün 1. maddesinin (b) fıkrasındaki düzenlemeye aykırı yayın yapması nedeniyle
Yüksek Seçim Kurulunun 27/09/2015 tarih ve 2015/1785 sayılı kararı ile uyarılmıştır.” ibaresinin
aynen yayınlanmasına,
3- Karar örneğinin, Merkez Mahallesi 29 Ekim Caddesi İhlas Plaza No:11 A/51 Yenibosna
Bahçelievler İstanbul adresinde mukim TGRT HABER logosuyla yayın yapan TGRT HABER
TELEVİZYON A.Ş.’ne tebliği için İçişleri Bakanlığı ve İstanbul Valiliğine, gereği için Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
4- TGRT HABER TELEVİZYON A.Ş’ne ait TGRT HABER logosu ile yayın yapan
televizyon kuruluşunda yayınlanan "Gün Ortası" ile "Ana Haber Bülteni" programları hakkında
verilen uyarı kararının ilgili kuruluşa tebliğini müteakip uygulanacağından, karar örneğinin söz
konusu kuruluşa tebliğ edildiğine ilişkin yazının Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına
gönderilmesine,
27/09/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Başkanvekili
Üye
Üye
3/4
Sadi GÜVEN
Turan KARAKAYA
Mehmet KÜRTÜL
Nilgün İPEK
Üye
Ünal DEMİRCİ
Üye
Ali KAYA
Üye
İbrahim ZENGİN
Üye
Zeki YİĞİT
Üye
Ahmet TUNCAY
Üye
Haluk KIRCA
4/4