2015/516 - Yüksek Seçim Kurulu

Karar No
Karar Tarihi
: 516
: 04/04/2015
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun 02/04/2015 tarihli ve 4812 sayılı yazısında; TV 8
logosuyla yayın yapan “MNG TV YAYINCILIK A.Ş.” adlı kuruluşun yayınının 298 sayılı Kanun’un
149/A maddesinde düzenlenen hükümler çerçevesinde değerlendirilmesi için gönderildiği anlaşılmış
olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
MNG TV YAYINCILIK A.Ş.'ne ait TV 8 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcının,
20/3/2015 tarihinde saat 20.30.10'da yayınlanan reklam kuşağı içerisinde, Adalet ve Kalkınma
Partisinin nevruz için hazırlattığı ve içerisinde Türk Bayrağı ile Kabe ve çeşitli ibadet yerlerinin iç-dış
görüntülerinin kullanıldığı reklam filmine yer verildiğinin görüldüğü, ancak söz konusu reklam filmi,
Yüksek Seçim Kurulunun 22/3/2015 tarihli ve 417 sayılı kararı ile Adalet ve Kalkınma Partisinin,
çeşitli ibadet yerlerinin iç ve dış görüntüleri ile Türk Bayrağı'nın kullanıldığı "Selam Olsun Bahara"
adlı reklam filmini, propaganda yasakları kapsamında değerlendirdiği ve söz konusu siyasi reklamın
televizyon ve radyolar ile internette yayınlanmasının yasaklanmasına ve yayından kaldırılmasına karar
verildiği, RTÜK'ün resmi internet sitesinde 23/2/2015 tarihinde saat 16.00 itibariyle medya hizmet
sağlayıcılarının dikkatine sunulduğu, Yüksek Seçim Kurulunun bu yasağı kapsamında reklamın bazı
bölümleri değiştirilse de, 24/3/2015 tarihinde saat 00.13.29'da ekrana getirilen reklam filminde, bazı
kilise ve camilerin dış görünüşü ve cami avlusundan bir görüntü ile dini unsurların kullanıldığı "Selam
olsun Sultan Alparslan'a … ve Gazi Mustafa Kemal'e" ifadeleriyle birlikte efelerin oynaması esnasında
bir efenin elinde tuttuğu Türk Bayrağı ile Atatürk heykeli görüntüsü beraberinde bayrak direğindeki
Türk Bayrağı görüntüsünün kullanıldığı, yine reklamın son bölümünde Türk Bayrağı görüntüsü
kaldırılsa da sözlü olarak "Vatanımıza, milletimize, bayrağımıza selam olsun." sözlerine yer
verildiğinin izlenildiği, sonuç olarak, TV 8 logolu medya hizmet sağlayıcının, Adalet ve Kalkınma
Partisinin "Selam Olsun Bahara" adlı reklam filminde, Türk Bayrağı ile çeşitli dini unsurları
kullanması nedeniyle Yüksek Seçim Kurulunun 2015/417 sayılı kararının "SONUÇ" bölümünün 1.
maddesinde belirtilen "…söz konusu reklam filminin propaganda yasakları kapsamında (çeşitli ibadet
yerlerinin iç ve dış görüntüleri ile Türk Bayrağı'nın kullanılması) kaldığından siyasi reklamın
televizyon ve internette yayından kaldırılmasına…" hükmüne aykırı şekilde yayın yaptığının
değerlendirildiği Radyo ve Televizyon Üst Kurulu İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının
sunumu ve uzman raporundan anlaşılmakta olup,
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 01/04/2015 tarih ve 27 sayılı kararında da; TV 8
logosuyla yayın yapan " MNG TV YAYINCILIK A.Ş." adlı kuruluşun anılan yayınında;
Konunun, İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili
mevzuat kapsamında Üst Kurulca yapılan değerlendirme neticesinde;
Her ne kadar ilgili Uzman raporunda ve Daire Başkanlığınca söz konusu yayında, Yüksek
Seçim Kurulunun "…söz konusu reklam filminin propaganda yasakları kapsamında (çeşitli ibadet
yerlerinin iç ve dış görüntüleri ile Türk Bayrağı'nın kullanılması) kaldığından, siyasi reklamın
televizyon ve internette yayından kaldırılmasına" hükmünün ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de,
bahse konu yayının incelenmesinde; "Biz birlikte Türkiye'yiz" sloganıyla, Türkiye'nin farklı
bölgelerinden coğrafyalarından doğa ve insan manzaraları, çocuk-büyük herkesin kucaklaşması, sevgi
ve sevincin paylaşılması görüntülerinin yer aldığı ve 3 dakika süren söz konusu filmdeki "bayrak"
görüntüsünün, sadece birkaç saniye kadar kısa bir süreliğine ekrana getirilmesinin "bayrak" istismarı
olarak yorumlanamayacağı, kaldı ki isminde "Vatan" ve "Hüda" şeklindeki milli değerleri içeren siyasi
partilerin de bulunması, siyasi parti kongre ve mitinglerinde "Türk Bayrağı" bulundurulmamasının
eleştiri konusu yapılabilmesi, bahse konu filmde sadece çeşitli mekanların görüntülerine yer verilmesi,
dini içerikli herhangi bir ibarenin kullanılmamış olması, hususları dikkate alındığında, bahse konu
özellikleriyle anılan filmin mezkur YSK kararında belirtilen ihlal unsurlarını ihtiva etmediğinin
1/3
değerlendirildiği, bununla birlikte herhangi bir siyasi vaadin olmadığı, çocuk-büyük herkesin
kucaklaşması ile sevgi ve sevincin paylaşıldığı görüntüler eşliğinde, "Birlik ve beraberlik" vurgusunun
yapıldığı filmdeki mesajların, anılan parti ambleminin kaldırılması halinde, her kesim tarafından onay
verilebilecek nitelikte bulunduğu ve Yüksek Seçim Kurulunun 2015/291 sayılı kararında; "Siyasi
reklam"ın, "siyasi partilerin program ve projelerini, adayların ise yapmayı düşündükleri siyasi
faaliyetlerini ve kendilerini halka anlatması" şeklinde tanımlanmış olması da dikkate alındığında,
aslında bu haliyle anılan filmin "siyasi reklam" niteliği taşımayan bir filmde, bayrak ve dini mekân
görüntülerinin ihlal konusu olamayacağı,
Ayrıca, 298 sayılı Kanun'un 58. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Propaganda için
kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk Bayrağı ve dini ibareler bulundurulması
yasaktır." şeklindeki düzenlemenin çeşitli Kanunlarda basılmış ve çoğaltılan malzemeler olarak
belirtilen "matbuat"ı kapsadığı, radyo ve televizyon yayınlarını kapsamadığı, Kanunlarda açıkça
belirtilmeyen suç ve cezalar için kıyasa yol açacak biçimde geniş yorum yapılamayacağı açık olmasına
rağmen, Yüksek Seçim Kurulunun bahse konu yasağın kapsamını, radyo ve televizyon yayınlarını da
kapsayacak şekilde genişletilerek yorumlanmış olması konusu da, tamamen Yüksek Seçim Kurulunun
takdir ve maslahatına mazhar bir husus olduğu, anılan yayının; Yüksek Seçim Kurulunun 22/03/2015
tarihli, 417 sayılı kararının sonuç bölümünün 1'inci fıkrasında belirtilen "…söz konusu reklam filminin
propaganda yasakları kapsamında (çeşitli ibadet yerlerinin iç ve dış görüntüleri ile Türk Bayrağı'nın
kullanılması) kaldığından, siyasi reklamın televizyon ve internette yayından kaldırılmasına" hükmünün
ihlali niteliğinde olmadığına,
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 149/A
maddesinde düzenlenen hükümler ile Yüksek Seçim Kurulunun ilgili kararı çerçevesinde gereğinin
takdiri için dosyanın Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
karar verildiği görülmüştür.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 149/A
maddesinde; “Bu Kanunun 55/A maddesine ve Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen esaslara aykırı
olarak yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını
Yüksek Seçim Kurulu, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını ise yayının yapıldığı
yer ilçe seçim kurulu uyarır veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe
uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, Yüksek Seçim Kurulu veya yayının yapıldığı yer ilçe
seçim kurulunca, ihlâle konu programın yayını bir ilâ oniki kez arasında durdurulur. Aykırılığın
tekrarı hâlinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının
Yüksek Seçim Kurulunca beş günden onbeş güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel radyo
ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca üç günden yedi güne
kadar durdurulmasına karar verilir.
Bu kararlar ilgili en yüksek mülkî amirlerce derhâl yerine getirilir.
Birinci fıkra hükmüne göre hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve
televizyon kuruluşlarının sorumluları, onmilyar liradan seksenbeşmilyar liraya kadar, yerel yayın
yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları, üçyüzellimilyon liradan dörtmilyar liraya
kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılır. Tekerrürü halinde bu cezalar üç misli
olarak uygulanır. Bu fıkraya göre verilecek cezalarda Türk Ceza Kanunu’nun 119 uncu maddesi
uygulanmaz.” hükmü öngörülmüştür.
Kurulumuzun 22/3/2015 tarihli, 417 sayılı kararı ile 298 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci
fıkrası, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 87. maddesi, Kurulumuzun 23/02/2015 tarihli, 2015/236
sayılı, seçimlerde propaganda serbestliği ve süresi ile ilgili uyulması gereken usul ve esaslara ilişkin
kararının “SONUÇ” bölümünün (G) maddesinin (a) fıkrası ve Kurulumuzun 04/03/2015 tarihli,
2015/291 sayılı siyasi reklama ilişkin usul ve esasların belirlenmesine ilişkin kararının " SONUÇ"
bölümünün 3. maddesi ile Adalet ve Kalkınma Partisinin itiraza konu reklam filmi birlikte
değerlendirildiğinde, söz konusu reklam filminin propaganda yasakları kapsamında (çeşitli ibadet
yerlerinin iç ve dış görüntüleri ile Türk Bayrağı'nın kullanılması) kaldığından siyasi reklamın
televizyon ve internette yayından kaldırılmasına karar verilmesine ve Kurulumuzun bu kararı Radyo
ve Televizyon Üst Kurulunca 23/03/2015 günü saat 16.00 itibariyle medya hizmet sağlayıcılarına
yöntemine uygun şekilde duyurulmasına rağmen, TV 8 medya hizmet sağlayıcısı tarafından,
2/3
Kurulumuzun söz konusu yasağa ilişkin kararına uyulmayarak anılan reklam filmini 24/3/2015
tarihinde saat 00.13.29'da yayınladığı belirlenmiştir.
TV 8 logolu yayın kuruluşu söz konusu yayını ile Kurulumuzun 22/3/2015 tarihli, 417 sayılı
kararına aykırı yayın yaptığı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu İzleme ve Değerlendirme Dairesi
Başkanlığının sunumu ve üst kurul uzmanlarının raporlarından ve eki belgelerden anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Kurulumuzun 22/3/2015 tarihli, 417 sayılı kararı ile yayından kaldırılmasına
karar verilen siyasi reklamı yayınlaması nedeniyle adı geçen kuruluşta yayınlanan "Reklam
Programının" 298 sayılı Kanun’un 149/A maddesine göre uyarılmasına karar verilmelidir.
S O N U Ç: Açıklanan nedenlerle;
1- 298 sayılı Kanun’un 149/A maddesi uyarınca, Kurulumuzun 22/03/2015 tarihli, 417 sayılı
kararı ile yayından kaldırılmasına karar verilen siyasi reklamı yayınlaması nedeniyle adı geçen
kuruluşta yayınlanan "Reklam Programının" 298 sayılı Kanun’un 149/A maddesine göre uyarılmasına,
aynı tür yayınların devamı halinde yasada yer alan müteakip cezaların uygulanacağına,
2- Uyarı kararının Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna tebliğ edildiği günü takip eden en geç 48
saat içinde saat 00.13'e denk gelen reklam kuşağının başında MNG TV YAYINCILIK A.Ş.'ye ait TV 8
logosu ile yayın yapan televizyon kuruluşunun, “Adalet ve Kalkınma Partisinin reklam filminin
propaganda yasakları kapsamında kalması nedeniyle siyasi reklamın televizyon ve internette yayından
kaldırılmasına karar verilmesine ve Kurulumuzun bu kararı Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca
23/03/2015 günü saat 16.00 itibariyle medya hizmet sağlayıcılarına yöntemine uygun şekilde
duyurulmasına rağmen, bu karara uymayarak 24/3/2015 tarihinde saat 00.13'de yayınlamak suretiyle
6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (k) bendi ve Yüksek Seçim Kurulunun 22/03/2015 tarihli,
2015/417 sayılı kararına aykırı yayın yapması nedeniyle Yüksek Seçim Kurulunun 04/04/2015 tarih ve
2015/516 sayılı kararı ile uyarılmıştır.” ibaresinin aynen yayınlanmasına,
3- Karar örneğinin Huzur Mahallesi Ayazağa Cendere Yolu Caddesi No:4 Şişli/İSTANBUL
adresinde mukim TV 8 logosuyla yayın yapan MNG TV YAYINCILIK A.Ş.'ye tebliği için İçişleri
Bakanlığı ve İstanbul Valiliğine, gereği için Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına
gönderilmesine,
4- MNG TV YAYINCILIK A.Ş.'ye ait TV 8 logosu ile yayın yapan televizyon kuruluşunda
yayınlanan "Reklam Programı" hakkında verilen uyarı kararının ilgili kuruluşa tebliğini müteakip
uygulanacağından, karar örneğinin söz konusu kuruluşa tebliğ edildiğine ilişkin yazının Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
04/04/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan
Sadi GÜVEN
Başkanvekili
Turan KARAKAYA
Üye
Ünal DEMİRCİ
Üye
İlhan HANAĞASI
Üye
Mehmet KÜRTÜL
Üye
Ali KAYA
Üye
Nilgün İPEK
Üye
İbrahim ZENGİN
Üye
Zeki YİĞİT
3/3