İndir - Borusan Makina ve Güç Sistemleri

CAT MAGAZINE
SAYI 2 2011 WWW.CAT.COM
İSVEÇ GÄLLIVARE’DE
-30 DERECE SICAKLIKTA İŞ
MAKİNASININ ÖMRÜ EN
UZUN SÜREYE ÇIKARILDI
CAT KİRLİLİK KONTROL EĞİTİMİ SAYESİNDE
UMMAN’DA ÇÖLÜ YEŞERTMEK
CATERPILLAR ENDÜSTRİYEL TASARIM
SONRAKİ YÜZYIL BURADA BAŞLIYOR
<
Home
>
Değerli iş ortağımız,
2011’in ilk yarısını tamamlarken CAT Magazine’in yeni sayısıyla
karşınızdayız. Borusan Makina’nın bünyesine katılan yeni markalarla
pazar payını artırmayı hedeflediği bu yıl, yapmış olduğumuz iş
planlarına uygun bir şekilde geçiyor. Borusan’ın 2011 - 2015 stratejik
planının en önemli unsuru olan müşteri odaklı yaklaşımımızla,
müşterilerimize yenilikçi ve yaratıcı çözümler sunarak büyümemizi
sürdürüyoruz.
Müşterilerimizin CAT iş makinaları dışında, ihtiyaç duydukları tamamlayıcı ürünleri de
kiralayabildikleri yeni oluşumumuz “Rental Store” yenilikçi çözümlerimize iyi bir örnek
oluşturuyor.
Müşterilerimizin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılamaya daha iyi odaklanabilmek
için yapılanmamızı sürekli daha fazla etkinleştirmeye çalışıyoruz. Bu kapsamdaki
çalışmalarımız arasında web sitemizin ve çağrı merkezimizin yenilenmesi de önemli yer
tutuyor.
Bu yılın ilk altı ayındaki en önemli gelişmeler arasında hiç kuşkusuz Mermer Fuarı ve
Komatek Fuarı yer alıyor. Her iki fuarın da bizim için başarılı geçmiş olması hepimizi
sevindirdi.
Bundan sonra sizlere mail ortamında da ulaştırıyor olacağımız CAT Magazine dergimizde
yer alan haber ve bilgileri ilginç ve yararlı bulacağınızı umuyorum.
Saygılarımla,
GÄLLIVARE, İSVEÇ
İş makinasının ömrünü en uzun süreye çıkarmak
Murat Erkmen,
Borusan Makina ve Güç Sistemleri
İcra Kurulu Üyesi, İş Makinaları Direktörü
NARVA, ESTONYA
Enerjisini topraktan çıkarmak
İŞ MAKİNASI ÖMRÜNÜ EN UZUN SÜREYE ÇIKARMAK
kirlilik kontrol eğitimi sayesinde
4
UMMAN’DA ÇÖLÜ YEŞERTMEK
yüzlerce yıllık bir teknik kullanarak
8
SONRAKİ YÜZYIL BURADA BAŞLIYOR
D7E paletli dozer ile
16
ENERJİSİNİ TOPRAKTAN ÇIKARMAK
Cat ekipmanları Estonya’ya güç veriyor
18
BAKIM TAVSİYELERİ
Akülerinizi en iyi düzeyde tutun
22
NIMR, UMMAN
Umman’da çölü yeşertmek
ENDÜSTRİYEL TASARIM
Sonraki yüzyıl burada başlıyor
Yukarıda gördükleriniz Cat Magazine’nin bu sayısında yer alan konulardan sadece birkaçı – içinde çok daha fazla sayıda haber ver görüş yer alıyor. Bir sonraki sayıda görmek istediğiniz başka konular varsa,
[email protected] adresinden yayımcılarımız ile temasa geçebilirsiniz.
YAYIMCI: Jenny Strömbom, Caterpillar S.A.R.L. BAŞ EDİTÖR: Agnes Schroeter, Caterpillar S.A.R.L BAYİ KOORDİNASYONU: Anneloes de Jong BAŞ YAZAR: Nick Carding SANAT YÖNETMENİ: Ron Strik FOTOĞRAFLAR: Peter Verver
KONSEPT & GERÇEKLEŞTİRME: Caterpillar S.A.R.L. için Centigrade www.centigrade.com YEREL TEMSİLCİ İRTİBAT: Burcu Çalışkan Akdağ
Cat Magazine, Avrupa, Afrika, Ortadoğu ve BDT’deki Caterpillar temsilcileri tarafından senede üç defa dağıtılmaktadır. Yazılarınızı lütfen Cat Magazine, Caterpillar S.A.R.L., 76 Route de Frontenex, PO BOX 6000, 1211 Geneva 6, Switzerland
adresine gönderin. [email protected]. Tüm hakları saklıdır. ©2011 Caterpillar.
<
Home
3
İŞ MAKİNASININ
ÖMRÜNÜ -30
DERECEDE EN UZUN
SÜREYE ÇIKARMAK
CAT KİRLİLİK KONTROL EĞİTİMİ SAYESİNDE
4
Home
>
İsveç’te, Kuzey Kutup Dairesi’nin 70 km kadar
kuzeyinde bulunan Aitik açık ocak bakır madeninde,
24 Cat 793 kaya kamyonundan oluşan bir filo, dünyanın
en zorlu koşullarından bazıları altında operasyonel
karlılık sunulmasında anahtar bir rol oynuyor.
Maden sahibi Boliden Mineral AB’nin verimliliğinin
artırılmasına, Caterpillar’ın Global Madencilik Bölümü,
EAME Servis Operasyonları ekibi ve yerel Cat temsilcisi
PON’un birlikte düzenlediği, atölye teknisyenlerine
yönelik, eşsiz bir eğitim programı ile destek veriyor.
Eğitim programının ödülü ise, daha az arıza süresi, daha
düşük bakım masrafları ve daha uzun iş makinası ömrü.
“Vay be, amma da büyük bir delikmiş,” diye fısıldıyor
kendi kendine Cat kirlilik kontrolü pazar uzmanı Ron
Meischner. Aitik madeninin 3 km uzunluğa, 420 metre
derinliğe sahip açık ocağına ilk defa bakıyor. Dünyanın
dört bir yanındaki madenlerde eğitim verdiğinden olacak,
öyle kolay etkilenen biri değil, ama bu sefer durum farklı.
Caterpillar’dan EAME servis operasyonları danışmanı
Michael Loyer ve Global Madencilikten ürün destek
temsilcisi Mike Stott tarafından planlanan atölye eğitim
programını desteklemek üzere getirtilen Ron, eğitimli
atölye personeli tarafından gerçekleştirilecek etkin kirlilik
kontrolünün iş makinası verimliliğinde sağlayacağı
iyileştirme potansiyelinin hemen farkına varıyor.
Michael Loyer da aynı fikirde. “İyi eğitim daima karşılığını
verir ” diyor. “Nitekim bu yüzden de Caterpillar’daki herkes
tarafından önemli olarak görülüyor. Ancak, burada ortaya
çıkacak mükafat gerçekten etkileyici olabilir. Zaten burada
olmamızın sebebi de bu; Boliden’in azami verimlilik ve
varlık kullanımına yönelik çalışmalarını desteklemek.”
Üretim, del ve patlat yöntemi ile gerçekleştiriliyor.
Malzeme, her biri 218 ton ağırlığında yük taşıma
kapasitesine sahip Cat 793 kaya kamyonlarına
yükleniyor (10 adet Cat 795 kaya kamyonu sipariş
edilmiş ve bunlardan ilki hazır ikincisi ise şuanda
şantiyede monte ediliyor) ve kamyonla taşıma
mesafesini azaltmak amacıyla, biri çukurun içinde
diğeri de yüzeyde bulunan iki kırıcıya naklediliyor.
Kaya parçaları buradan alınarak 7 km uzunluğundaki
taşıma bandı sistemi yoluyla önce bir ara stoklama
noktasına, ardından da madenin yoğunlaştırıcı tesisinin
yakınlarında bulunan ana maden cevheri depo binasına
getiriliyor. Taşlama ve yüzdürme teknolojisi ile bakır
kümesi kayalardan ayırılıp tren yoluyla —günde
yaklaşık 500 ton— 250 km uzaklıktaki Skellefteå’da
“Aitik madenindeki her şey iş
makinalarını sınırlarına kadar zorluyor.”
bulunan Ronnskär bakır izabe tesisine naklediliyor.
“Üretim, kışın sıklıkla -30 derece olan, hatta
-47 dereceye kadar inebilen, yazın ise +30 dereceye
kadar çıkabilen sıcaklıklarda, günde 24 saat boyunca
devam ediyor,” diyor Boliden’in mobil iş makinaları
için bakım planlamacısı olarak çalışan Anton Matti.
“Cat kamyonları da donmuş yüzeyin bahar aylarında
erimesi ile yüzde 8’lik eğimler üzerinde yük taşımanın
zorlu bir iş haline geldiği servis yolları üzerinde çalışmak
zorunda. Hatta,” diye ekliyor, “Aitik madenindeki
her şey iş makinalarını sınırlarını zorluyor.”
Devamı
SINIRDA YAŞAM
İsveç’in kuzeyinde, Gällivare yakınlarında bakır cevheri
ilk olarak 1930’lu yılların başında keşfedildi. Ancak,
yüzde 0,5’in altındaki düşük bakır yoğunluğundan
ötürü, burada maden açılması madenin karlı bir şekilde
çıkartılması için uygun ekipman ve teknolojinin mevcut
hale geldiği 1960’lı yıllarda değerlendirmeye alındı. 1968
yılında açılan madenden başlangıçta yılda 2 milyon
ton bakır cevheri çıkarılıyordu. Bugün, yıllık üretimin
2012 yılına kadar 36 milyon ton civarına yükseltilmesi
planlanıyor ve toplamda 480 milyon tondan fazla
atık kayanın kaldırılacağı tahmin ediliyor. Bu atık
bugün yol güçlendirme desteği ve beton üretiminde
balast olarak kendine bir kullanım alanı buluyor.
<
Home
5
MICHAEL LOYER
“Bu aslında verimlilikte gerçek
kazanımlar sağlayacak uzun vadeli
bir sürecin sadece başlangıcı.”
KİRLİLİĞİ GÖZÜNDE CANLANDIRMAK
208 litrelik bir yağ varilinde
ISO 16/13 temizlik standardına
uygunluğu bozulmaksızın
bulunabilecek azami ‘kir’ işte
bu kadar —sadece 160 mg,
yani iki bebek asprin tableti.
6
Home
>
Caterpillar kirlilik kontrolü
uzmanı Ron Meischner (solda)
Aitik madeni atölyesinde
pratik eğitim veriyor.
PRATİK EĞİTİM, GERÇEK DÜNYA’NIN YARARINA
Peki kirlilik kontrolünde eğitimin nasıl bir yararı
oluyor ve bu neleri içeriyor? Michael Loyer’in cevabı
oldukça basit: “Hidrolik yağ filtrelerini, şanzıman
yağını, aks yağını ne sıklıkla değiştirdiğinizi kendinize
sormalısınız. Eğer değişim aralıklarını güvenli bir şekilde
uzatabilseydiniz, bunun işletme ve bakım masrafları
üzerindeki etkisi ne olurdu? Peki ya hidrolik bileşenlerin,
güç aktarma organlarının, cer ve diferansiyellerin ve
yakıt enjektörlerinin ömrünü uzatabilseniz nasıl olurdu?
Tasarrufunuz ne kadar olurdu? İşletme verimliliğini ne
ölçüde iyileştirebilirdiniz? Bileşen ömrünü artırmaya ve
işletme maliyetlerini azaltmaya yönelik en büyük fırsat,
yağ temizliğinin etkin şekilde yönetilmesidir. İşte buradaki
eğitim oturumlarımızın konusunu da bu oluşturuyor.”
Katılımcılar Boliden çalışanları ile yerel Cat temsilcisi
PON’in Aitik madeninde sürekli olarak görevlendirilmiş
teknisyenlerinden oluşan 32 maden atölyesinde çalışan
personel içindeki 10 teknisyenden oluşuyor. Gruba,
eğitimin değeri hakkında ikna edilmeye hiç de ihtiyaç
duymayan madendeki PON atölye amiri Mats Petterssen
de katılıyor. “Madendeki üretimin artmasıyla beraber,” diye
belirtiyor, “bizden beklenenler de giderek arttığından,
iyi eğitim almış insanlara ihtiyacımız var. Şirketin maliyet
etkinlik doğrultusundaki çıkışını desteklemek amacıyla
daha etkili şekilde çalışabilmek için daha fazlasını
bilmemiz gerekiyor. Bu, kaydadeğer bir fark yapacak.”
tasarrufu ve geliştirilmiş iş makinası verimliliği açılarından
muhtemel faydaların bir hesaplamasını sunacak bir
atölye değerlendirmesi de gerçekleştiriyoruz.”
YENİ BİR ÇAĞIN BAŞLANGICI
“Bu aslında uzun vadeli bir sürecin başlangıcından
başka bir şey değil,” diye ekliyor Michael, eğitim, atölye
değerlendirmesi ve bunun ardından Boliden Aitik
Maden Müdürü Patrik Gillerstedt’e yapılan sunumun
tamamlanmasının ardından. “Tavsiyeler yapıldı, gerçekten
olumlu sonuçlar elde edildi ve şimdi de, Boliden, Cat
temsilcisi PON, Caterpillar’ın Global Madencilik Bölümü
ve EAME Servis Operasyonları ekibi de dahil herkes
önümüzdeki yıllarda iş makinası verimliliğinde gerçek
kazanımlar ve daha düşük bakım masrafları sunacak
bir aksiyon planı oluşturulması amacıyla işbirliği
yapma konusunda gerçek bir sorumluluk sergiliyor.”
KUTUP İKLİMİ
-30 dereceye kadar düşebilen
madendeki sıcaklıklar Cat
994 (yukarıda) ve madenin
atölyesindeki teknisyenler için (en
üstte) bile zorluklara yol açabiliyor.
Patrik Gillerstedt ekliyor: “Kirlilik kontrolü ile çalışmaktan
ne gibi faydalar elde edebileceğimizi görüyoruz ve daha
da yüksek bir temizlik düzeyine ulaşmak için PON ve
Caterpillar ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” n
Oturum, kirlilik kontrolü teknikleri ile bunların yararlarının
açık şekilde izah edildiği sunumların yanı sıra, parçacık
analizi ve süzme döngülemesi gibi işlemlerin sergilendiği
tatbiki atölye oturumlarından oluşuyor. Ancak, Ron
Meischner’in de açıkladığı gibi, “Bu, üzerinden zaman
geçtikçe sağladığı faydalar da artacak bir sürecin sadece
başlangıcı. Bizler aynı zamanda, maden yönetimine
atölyenin mevcut etkinliğinin açık bir resmini sunacak,
bunu artırmak için neler yapılabileceğini ana hatları
ile ortaya koyacak, söz konusu değişiklikleri hayata
geçirmek üzere bir program teklifi getirecek ve maliyet
<
Home
>>
Yeni elektrikli sürme düzenli kamyonlarımızı burada işbaşında görün
www.mycattv.com/795F
7
UMMAN’DA ÇÖLÜ
YEŞERTMEK
8
Günümüzün ihtiyaçlarını karşılamak üzere
uyarlanmış, yüzlerce yıl yaşındaki bir teknik kullanan
petrol şirketi Umman Petrol Geliştirme, petrol
üretim sürecinde kirlenen büyük miktardaki suyu
temizleyip geri dönüşümünü sağlamaya kararlı; Cat
iş makinaları da, çölü yeşertmek için ihtiyaç duyulan
kas gücünü sağlamak için yerini almış durumda.
MODERN SORUNA GELENEKSEL ÇÖZÜM
Petrolün nadiren kendi başına yüzeye çıktığı, petrol
sektörünün dışında az bilinen bir gerçektir. Yeni açılan
bir petrol yatağındaki basınç düşmeye başladığında,
petrolü yüzeye doğru itmek amacıyla kuyuya su
enjekte edilir. Mevcut petrol fiyatlarında, yüzde 90’a
kadar su içeriği dahi ekonomik kabul ediliyor.
Ülkenin başkenti Muskat’ın 800 km güneybatısında
bulunan Nimr şehrinde, on yıl önce çöl manzarasının
monotonluğunu bozan tek şey, burada bir başına dikilen
bir petrol üretim tesisiydi. Bugün ise tüm bunlar değişmiş
durumda. Bir zamanlar sadece 55 dereceye varan
sıcaklıklarda kavrulan kaya, çakıl ve kumun bulunduğu
yerlerde artık çöl rüzgarı altında salınan devasa sazlıklar
bulunurken kulaklarda ise akan suyun sesi yankılanıyor.
Bunların hepsi, Umman Petrol Geliştirme (UPG) adlı
petrol şirketinin başlattığı iddialı projenin bir parçası.
Çevre uzmanı Bauer Nimr LLC tarafından yürütülen
proje, Nimr sahasındaki petrol çıkarma süreci sonucunda
ortaya çıkan kirli suyun temizlenip geri kazanılmasını
amaçlıyor. Ummanlı Sarooj İnşaat Şirketi tarafından
işletilen Cat iş makinalarından oluşan devasa filo,
projenin ilk inşaat aşamasında hayati bir rol oynuyor.
Nimr petrol sahasında toplam üretimin sadece onda
biri saf ham petrolden oluşuyor. Her bir varil petrol ile
birlikte, altı varil de tuzlu işleme suyu üretiliyor. Tuzun
yanı sıra, bu su petrol tortusu ve bir miktar da ağır
metal içeriyor. Toplam olarak, günde 250.000 metre
küp kirli su üretiliyor. Bugüne kadar, petrol içeriğinin
mümkün olan en yüksek kısmı ayrıştırıldıktan sonra, su,
derin atık su kuyularına pompalanıyordu. Bu, muazzam
miktarda enerji gerektiren, pahalı bir süreç olduğundan
UPG’nin uzun bir süredir kirli suyun bunun yerine
daha çevre dostu ve enerji verimli bir şekilde işlemden
geçirilebilmesini araştırması pek de şaşırtıcı değil.
İlk bakışta, çözüm oldukça garip görünüyor—yerel olarak
yetiştirilmiş sazların kullanıldığı bir sazlık arıtma tesisi.
Ancak, bu, köylere giden suyun bataklıklar üzerinden
yönlendirilmek suretiyle temizlendiği orta çağlara kadar
uzanan bir tarihe sahip, kendini kanıtlamış bir teknoloji.
Tekniğin 1970’li yıllarda yeniden keşfedilmesinin ardından
Home
>
inşa edilen sazlık sistemleri kanalizasyon arıtma ve
tuzlu su temizleme işlemleri için kullanılmaya başladı.
2000 yılında petrol atıklarını ve içinden geçen ağır
metalleri ortadan kaldırma yeteneğinin incelenmesi
amacıyla, UPG tarafından sazlık temelli bir pilot sulak
arazi arıtma sistemi inşa edildi. Altı yıllık bir süre
zarfında, bu kavramın geçerliliğini gözler önüne
serdi ve 2007 yılında, Bauer Grup’un bir iştiraki olan
Bauer Nimr LLC, Nimr üretim tesisinde üretilen
tüm işlenmiş suyun temizlenebilmesi için sazlık
teknolojisini geliştirmek üzere görevlendirildi.
Dört aşamalı pilot tesisten hareketle, nihai sistem
Tamamlandığında, sazlık arıtma tesisi
235 hektarlık bir alan kaplayacak.
Sazlıklara dayalı bir sistemi işletmek için çok az
enerjiye ihtiyacınız olacaktır, zira bunun tasarımı,
suyun doğal olarak akmasına imkan tanıyor; ancak
çok geniş bir araziye ihtiyacınız var. Tamamlandığında,
asıl sazlık arıtma tesisi testlerin yapıldığı arazinin
150 katına ulaşarak, 235 hektarlık, yani 450 futbol
sahasına eşdeğer, bir alanı kaplayacak.
Proje, üç aşamadan oluşuyor. Suyun petrolün yüzde
99’unun temizlendiği bir filtreleme işleminden geçtiği
ilk aşama, 171.000 m2’lik bir alanı kaplıyor. Su daha sonra
1,8 km x 54 m’lik bir alana sahip bir tampon havuzdan
geçiriliyor. 2. Aşama, 2.340.000 m2’lik bir alanı kaplayan
sazlıklardan oluşuyor. 3. Aşama, 2.819.100 m2’lik
buharlaşma/tuz çıkarma alanlarından oluşuyor.
Devamı
suda çözülmüş ve çökmüş her türlü maddeyi ortadan
kaldırabilecek. Geriye sadece tarımsal sulamada
da kullanılabilecek temiz su kalacak. Ancak hepsi
bu değil: sazlık kesildiğinde, enerji kaynağı olarak,
örneğin elektrik üretiminde de kullanılabilecek.
Tasarım içinde yer alan buharlaşma havuzlarında imal
edilen tuz ise, yeni kazı çalışmalarında, matkap kafası
üzerinde kayganlaştırıcı olarak kullanılabilecek.
<
Home
9
Çalışmalar kapsamında,
700.000m3 sert kaya
kazılıp taşınacak.
10
“İş programına
uyulmasında iş
makinasının müsaitliği
ana etkenlerden biri.”
Home
>
BİR MİLYON METREKÜPLÜK HAFRİYAT NASIL YAPILIR – HEM DE HIZLI
Mayıs 2009’da, proje kapsamındaki çalışmalarına
başladıklarında, Sarooj İnşaat Şirketi’nin karşı karşıya
kaldığı sorun da buydu. Çalışma kapsamında, toplam
6.000.000 m2 ’lik bir alanı düzleştirmek için 700.000 m3’ü
kaya olmak üzere, 1.000.000 m3 hacminde malzemeyi
kazıp taşımaları gerekiyordu. Düzeylendirme işleminin
ardından, tüm alanın 2 cm’nin de altında bir tolerans
ile tesviye edilmesi, düzleştirilmesi ve sıkıştırılması
gerekiyor. Bunun ardından, yaklaşık 1.000.000 m3 kırmızı
kilin üretilip karıştırılması ve tesiste su kaybını önlemek
için su geçirmez bir katman oluşturmak amacıyla tüm
alana yayılması gerekiyor. Rakamlar öylesine etkileyici,
iş yükü öylesine fazla ki, Sarooj’un işin etkin şekilde
yapılmasını sağlamak için çok geniş yelpazedeki Cat
iş makinalarına dönmesi sürpriz değil. Bölgedeki Cat
temsilcisi Al-Bahar grubu bünyesinde yer alan Oasis,
yapılacak işe uygun iş makinalarının belirlenmesinde
önemli bir rol oynadığı gibi, gece gündüz satış sonrası
destek de sunuyor. Her biri kırıcılar ile donatılmış
en az yedi Cat ekskavatör, düzeylendirme işlemini
gerçekleştirmek için gece gündüz çalışırken, AccuGrade
GPS sistemleri ile donatılmış iki 14M Cat greyder
ve silindir sıkı tolerans düzeylerini tutturmak üzere
çalıştırılıyor. Müteahhitin şantiyede kendine ait toplam
73 iş makinasından 50’si Cat iş makinalarından oluşurken,
ihtiyaç duyulduğunda ek Cat iş makinaları da kiralanıyor.
Sarooj proje yöneticisi Marc Brijs şunları söylüyor:
“Bu projede Cat’e başvurmanın bizim için iyi bir
karar olduğunu gördük. Cat iş makinaları diğer iş
makinalarına kıyasla çok daha az arıza süresine sahip
ve tozun ekipman için zorluk yarattığı bir ortamda,
yedek parça çok daha hızlı temin edilebiliyor. Bu büyük
bir artı. Ayrıca ilginç şekilde,” diye ekliyor, “şantiyedeki
deneyimlerimize dayanarak, bugün elimizde bulunan
rakamlar, bir iş makinasına tek bir operatör atadığınızda,
o ekipmandaki arızaların ve arıza sürelerinin %50’ye
varan oranlarda azaldığını gösteriyor. Dolayısıyla, biz
de elimizden geldiğince bunu başarmaya çalışıyoruz.
Burada 10 saatlik vardiyalar halinde —hatta kimi zaman
daha da uzun sürelerde— çalışan operatörlerimiz
var, dolayısıyla, iş programına uyulmasında iş
makinasının müsaitliği ana etkenlerden biri.”
“Her şey hesaba katıldığında, burada etkin bir operasyon
yürüttüğümüzü düşünmek isteriz,” diye onaylıyor Marc,
“her ne kadar ilk başlarda durum böyle değilse de. Burada
ilk defa çalışmaya başladığımda, en başa dönmem ve
operasyonu daha da verimli hale getirmek için her şeyi
planlayıp hesaplamam gerekti —kaç iş makinasına,
nerede ve ne zaman ihtiyacımız vardı. Ancak, artık burada
çalışan herkesin konumu ve sorumlulukları iyi şekilde
tanımlanmış durumda. Birbirinden bağımsız ekipler
halinde çalışıyoruz, ki bu da işçilerimizin motivasyonuna
katkıda bulunuyor. Hatta, ekipler arasında bir rekabet
dahi var ve en iyi performansı sergileyenler ikramiye
alıyor. Cat iş makinalarımın üretkenliğinin üstüne bunların
hepsi zorlu bir şantiyede hızımızı korumamızı sağlıyor.”
Operatörlerin 10 saatlik vardiyalar
halinde ve mümkün olan yerlerde
tek bir iş makinası ile çalışması
da arızaların ve arıza sürelerinin
azaltılmasına yardımcı oluyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE YAPILMIŞ BİR YATIRIM
Peki ya gelecek? Tamamlandığında, Nimr sazlık
su arıtma tesisi dünyanın en büyük ticari sazlık
su arıtma tesisi olacak. Sadece gelecek yıllarda
muazzam miktarlarda enerji ve para değil,
aynı zamanda CO2 tasarrufu da yapacak.
Sazlar hemen her yerde yetişebildiği gibi, sıvı atık için
harcanan enerji de neredeyse sıfıra yakın. Sonuç olarak,
bu, gerek çöllük alanlarda bulunan petrol sektöründeki
üretimden elde edilen suyun yönetiminde gerekse diğer
birçok uygulama açısından temel oluşturan bir proje.
Sazlık arıtma tesisleri, tüm bir şehrin sıvı ev atıklarının
arıtılmasında kullanılabilir. Bilhassa Ortadoğu’daki
küçük devletler ile emirlikler daha şimdiden ekoloji
alanında yenilikçi ürün ve tekniklere yatırım yapıyor—
petrolün bitmesinin sonrasına da hazırlanıyorlar. n
Bağımsız ekipler halinde
çalışmak, zorlu bir şantiyede
motivasyonu sağlarken iş
makinası verimliliğini de artırıyor.
İş makinalarının çalışma zamanlarını azami düzeye
getirebilmek için, Sarooj şantiyeye 26 teknisyenden
oluşan bir ekibin önleyici bakım ve tamirat çalışmaları
gerçekleştirdiği, bağımsız bir atölye kurmuş.
<
Home
>>
Motor greydelerimiz hakkında daha fazlasını buradan öğrenin
www.borusanmakina.com
11
Home
>
<
Home
Home
>
<
Home
CAT D7E ELEKTRİK PALETLİ DOZER
SONRAKİ YÜZYIL
BURADA BAŞLIYOR
Caterpillar kurumsal endüstriyel tasarımdan kıdemli
tasarımcı Ashley Menges bu devrim niteliğindeki
iş makinasının gelişimini bazı yönleri ile ele alıyor
ve doğuşuna giden düşünüşü ortaya çıkarıyor.
ASHLEY MENGES
Caterpillar kurumsal endüstriyel
tasarımdan kıdemli tasarımcı.
D7E’nin ön çizimi, kabin
tasarımında vurguladığı yeni
yaklaşım ile hatrı sayılır derecede
geliştirilmiş ergonomi sunuyor.
Egzersiz ekipmanı tasarımından Cat iş makinalarının
gelecek kuşak makinalarını tasarlamaya geçiş, ilk bakışta
pek de akla gelen bir kariyer hamlesi gibi görünmeyebilir.
Caterpillar’dan kıdemli tasarımcı Ashley Menges buna
katılmıyor. Zira bundan dokuz yıl önce yaptığı da
tam olarak buydu ve bunun mantıklı bir adım olduğu
konusunda ısrarlı. “İşin aslı, bu sanabileceğiniz kadar da
büyük bir değişim değil,” diyor. “Her iki iş de, ergonomi
ile endüstriyel tasarımın entegrasyonunu, şekil ile
kullanabilirlik arasındaki en iyi muhtemel karışımın
bulunmasını öngörüyor. Hangi proje üzerinde çalışıyor
olursam olayım, Caterpillar’daki başlıca sorumluluğum
bu karışımı —şantiyede mümkün olan en yüksek
düzeyde üretkenlik sağlayacak işlev, hizmete elverişlilik
ve fiziki tasarım bileşimini— keşfedip uygulamaktır.
Ashley için, sorumluluk erken başladı. “Her zaman
tasarımcı olmayı istemişimdir,” diye itiraf ediyor,
“daha çocukluğumdan itibaren. O sıralar başlıca
uğraşlarım nasıl çalıştığını anlamak için eşyaları
parçalamak ve çizim yapmaktı. Bu ikisinin bileşimi
halen bende büyük bir hayranlık uyandırır;
bu, tasarımcı olmanın temelini oluşturur.”
16
Şu günlerde, işinin büyük bölümünü bilgisayar ekranı
başında yapıyor olsa da, bu hayranlık devam ediyor.
“Zamanım mevcut ürün geliştirme ile ‘blue sky’
geleceği düşünme çalışmaları arasında, günümüz
teknolojisinin dayattığı sınırlamalar olmaksızın neler
yapılabileceğini düşünmekle, geçiyor. Ancak, mevcut
ürün geliştirme çalışmaları üzerinde çalışırken dahi,
bir ‘blue sky’ alternatifine bakmaya çalışırım, zira o
düşünüşün bir kısmını sürmekte olan bir projeye
dahil etmek sıklıkla mümkün oluyor.” Örnek olarak
da Cat D7E’nin kabin tasarımını gösteriyor.
YARININ GÖSTERGESİ
Her ne kadar Cat D7E’nin geliştirme çalıştırmaları
“D7E, diğer iş makinaları ile
gidebileceğimiz bir yol gösterdi.
1990’lı yılların sonunda başlamışsa da, Ashley bu
iş makinasını tasarımın gelecekte alacağı yöne dair
bir gösterge olarak görüyor. Onun da söylediği gibi:
“Gelecek yüzyıl burada başlıyor. Örneğin, elektrikli
sürme düzenine geçiş, mekanik şanzımana kıyasla
Home
>
CATERPILLAR ENDÜSTRİYEL TASARIM
hatrı sayılır yararlar sunuyor; litre yakıt başına taşınan
malzeme miktarı yüzde beş artarken, saatte tüketilen
yakıt miktarı yüzde 10 ile 30 azalıyor, gürültü düzeyi
yüzde 50 düşürülüyor, şanzıman ömrü de yüzde 50
oranında artırılabiliyor. Bu bizlere gelecekte diğer iş
makinaları ile de kat edebileceğımiz bir yol gösterdi.”
Elektrikli sürüş düzeninin aslında yeni olmadığını kabul
ediyor: “Tren lokomotiflerinde 50 yılın üzerinde bir
süredir, daha yakın dönemde ise hibrid otomobillerde
kullanılıyor. Ancak, paletli dozerlerdeki uygulaması,
hayal gücümüzde yapması hiç de kolay olmayan bir
sıçramaya neden oluyor. Öte yandan, elbette, artık
yapıldığından, insanlar, ‘Bu öylesine basitmiş ki, neden
ben de bunu düşünemedim?’ diyorlar. Neyse ki, bunu
Caterpillar olarak biz yaptığımız için şanslıyız.”
Bu, D7E’nin inovasyondan mahrum olduğu anlamına
gelmiyor. Yapımında kullanılan sac metalin lazer ile
kesiminden kabin tasarımına, iş makinası çığır açıyor.
Ashley, “ancak bunun temelinde tamamiyle verimli
işletim için gerek duyulan şeyler yatıyor. ‘Hangi açılardan,
nasıl bir görüş sahası gerekir?’ gibi sorular sorarsınız ve
alacağınız cevaplar tasarımınızın temelini oluşturur.
“Ayrıca lütfen unutmayın,” diye de ekliyor, “tasarım
teklifleri kullanıcılara ilk olarak gösterildiğinde, bilhassa
da ön camın ortasındaki sütuna dair, bazı olumsuz
tepkiler almıştık. Ancak, bunun ardındaki nedeni
—yani operatörlerin sürekli olarak bıçağın kenarlarına
bakmak zorunda olduğunu— açıkladığımızda,
anlayış da geliyor ve heyecan da büyüyor.”
Bu tarz danışma, tasarım süreci boyunca devam etti.
Ortaya çıkan sonuç ise, diye bitiriyor sözlerini Ashley,
inanılmaz potansiyele sahip, gelecekteki tasarım
inovasyonları için temel ölçüt olacak bir iş makinası
olacak. “Yarın buradan başlıyor,” diyor. “Belki de, bir
sonraki adımda, tam olarak tümleşik palet, azami
güvenlikli optimum görüş için hareketli bir kabin,
Sonrasında ne var? Günümüzün
yenilikçi Cat D7E’sini takip eden,
yarının paletli dozeri radikal
ölçüde farklı görünebilir.
Bilgisayar simülasyonu ve kabin
UZMANLARINA SORUN
“Başlıca endişelerim, iş makinasının görünüşü ve
kabin tasarımıydı,” diyor Ashley. D7E’yi sadece
kaportanın altındakiler ile değil dış görünüşü ile de
öne çıkartmak istiyordum. Bu tarz çalışmalarda daima
hibrid otomobil için oluşan benzer algı sorunları
yaşanır. Geleneksel şekilde mi görünmelidir? Yoksa
radikal şekilde farklı görünerek yeni bir şey olduğu
mu duyurmalıdır? Hibrid otomobillerde bunu doğru
yaptıklarından pek emin değilim, ama D7E’de iyi bir
iş çıkardığımızı düşünüyorum; ya da müşterilerimizin
bize dediği bu ve asıl uzman yine onlar.”
hatta belki de uzaktan kumanda gibi konseptleri
içinde barındıracak tasarımlara geçeriz.” n
Gelecekteki inovasyon
için başlangıç noktası yeni
Cat D7E iş başında.
Kabin tasarımı sırasında da müşterilere yoğun bir şekilde
danışıldı. “Bu biraz aşırı gözükebilir,” diye itiraf ediyor
>>
Yeni Cat D7E elektrik tahrikli traktörü hakkında daha fazlasını buradan öğrenin
www.cat.com/D7E
Home
1 7>
>>
Paletli dozerlerimiz hakkında daha fazlasını buradan öğrenin
www.borusanmakina.com
‘Narva’ açık ocak madeni ve
dünyanın en büyük yeraltı
bitümlü şist madeni ‘Estonya’da
üretimin hızlandırılmasına
katkıda bulunuyor.
18
Home
>
CAT EKİPMANLARI ESTONYA’YA GÜÇ VERİYOR
ENERJİSİNİ
TOPRAKTAN ÇIKARIYOR
Geçen yüzyılın başlarında, Estonyalı bir çiftçi bir
sauna inşa etmeye karar verir. Arazisinde, aradığı
ideal kayayı bulur; yeterince güçlü, ancak kesimi
kolay. Saunasının inşaatını tamamladıktan sonra da
ocağı yakıp ilk saunasının tadını çıkarmaya hazırlanır.
Ne var ki, ateşin ocaktan duvarlara yayıldığının
farkına varır ve kendini hemen dışarı atar. Keyfi de,
saunası da mahvolmuştur. Ancak, bunun yerine,
Estonya’nın bitümlü şistini keşfeden kişi olarak
ünlenir. Keşfi, jeologların bölgeye akın ederek ciddi
rezervler bulmasına ve 1916 yılında endüstriyel
ölçekte madenciliğin başlamasına ön ayak olur.
Bugün, neredeyse yüz yıl sonra, bitümlü şist önemli bir
kaynak. Estonya, elektriğinin %90’ını bu kaynaktan elde
ederken, bitümlü şist endüstrisi 7.500 kişiye istihdam
sağladığı gibi, Estonya’nın gayri safi milli hasılasının
da yüzde dördünü oluşturuyor. Doğal olarak, Cat iş
makinaları buradaki yerini almış, bu önemli maddenin
çıkarılma, taşınma ve karıştırılma işlemlerini hızlandırıyor.
Kaevandused, iki yüzey madeni ile aralarında dünyanın
en büyük bitümlü şist madeni olan ‘Estonya’ madeninin
de bulunduğu iki yeraltı madeni işletiyor. Yıllık toplam
üretimin yaklaşık yüzde 80’i enerji üretimine giderken
yüzde 18’i petrol üretimi için işleniyor, geriye kalan
yüzde 2’si ise çimento üretiminde kullanılıyor.
Şirket, yerel Cat temsilcisi Wihuri AS tarafından tedarik
edilen Cat iş makina ve ekipmanlarının sadık bir
kullanıcısı. Şirket halen üç madende beş Cat D11 paletli
dozer, dört 16H motor greyder, iki 988H lastik tekerlekli
yükleyici ve bir 444E bekolu yükleyici işletiyor. İş
makinalarının büyük bölümü, ‘Narva’ açık ocak madeninde
çalışırken, bir 16H motor greyder, Aidu açık ocak
madeninde, bir diğeri ise ‘Estonya’ madeninde kullanılıyor.
Devamı
HERKES İÇİN ENERJİ
Baltık bölgesindeki en büyük enerji şirketlerinden
biri olan Eesti Enerji Grup, fabrikalara, işletmelere ve
evlere elektrik tedarik ediyor. Grup, gerek bitümlü
şist madenciliğinden elektrik üretimine, dağıtım ve
satışına ve ısı üretimine, gerekse bitümlü şistten petrol
üretimine kadar tüm değer zinciri boyunca faaliyet
gösteriyor. Grubun madencilik şirketi Eesti Enerji
<
Home
19
‘Narva’ madenindeki
şantiyede konuşlandırılan
Yerel Cat temsilcisi Wihuri AS
teknisyeni Vladislav Lahno.
RAKİPSİZ ÇOK YÖNLÜLÜK
“Cat iş makinalarına yatırım yapma kararını 1989
yılında aldık,” diyor Eesti Enerji Kaevandused teknik
ve servis yöneticisi Erkki Kaisla. “Wihuri AS’den bir Cat
D11R kiralayarak bir yıl boyunca test ettik ve verimli,
güvenilir bir performans sergilediğini gördük. Ayrıca,
‘Narva’ madeninde bunun son derece çok yönlü bir iş
makinası olduğunu da açık şekilde gördük. O zamandan
bu yana da bizi yanıltmadı. Halen kullandığımız
beş D11, örtü tabakasının kaldırılması ve kazı
işlerinden bitümlü şist istifleme ve arazi restorasyonu
operasyonları gibi 30’u aşkın operasyonda rol aldı.”
Cat 988H lastik tekerlekli
yükleyiciler (yukarıda) ve
16H motorlu greyderler
150 km uzunluğundaki servis
yollarının inşası ve bakımında
hayati bir rol oynuyor.
‘Narva’daki üretim müdürü Pavel Onuchak da aynı
fikirde: “Testler, halatlı kazıcılar ile çıkarılmadan önce
bitümlü şist tabakasının patlatılmak yerine deşilmesinde
D11’i kullanabileceğimizi ortaya koydu. Buna ek olarak,
D11’lerimizi diğer kritik operasyonlarda da kullanıyoruz.
Halatlı kazıcılar, bitümlü şistin çoğunu daha kalın
damarlardan çıkarabiliyor, ancak halatlı kazıcıların
çıkaramadığını dozerler alıyor. D11’ler, halatlı kazıcılar için
yolları ve patlatma alanlarını hazırlıyorlar. Ayrıca, 150 km’yi
aşkın servis yolu inşa ettiler. Elbette,” diye de ekliyor, “yakıt
tüketimleri yapılan işin tipine göre değişiyor. En yüksek
yakıt kullanımı, tutarlı kalorifik değerin elde edilmesi için
şistin karıştırılmasında dozerlerin kullanıldığı istiflemede
yaşanıyor. Bu zorlu bir iş; tıpkı işimizde önemli bir rol
oynayan arazi kazanma çalışmalarında yaptıkları iş gibi.”
CAT SERVİSİ – KRİTİK FAKTÖR
Dört şantiyede, farklı tiplerdeki 500’ü aşkın iş makinasının
kullanıldığı ve yıl boyu aralıksız üretim taahhüdü
dikkate alındığında, Eesti Enerji Kaevandused’de
20
Home
>
servisin hayati bir rol oynaması şaşırtıcı değil. Şirketin
bakım ve tamirat analisti Einar Kivimäe şöyle diyor:
“Optimum ekipman ömrü sağlamayı amaçlıyoruz ve
servis de bu sürecin ayrılmaz bir parçası. İşte tam da bu
sebepten ötürü 100 servis çalışanı istihdam ediyoruz.”
Ne var ki, ‘Narva’daki Cat iş makinalarının servisi
Cat temsilcisi Wihuri AS’nin sorumluluğu altında.
“Şantiyede sürekli duran bir teknisyenimiz ayrıca iki
de kendilerine ihtiyaç duyulduğunda, son derece kısa
süre içinde erişilebilen seyyar teknisyenimiz bulunuyor.
Servisin büyük kısmı yerinde yapılırken, büyük bakım
ve tamiratlar ise temsilcilikte gerçekleştiriliyor.” diyor
Wihuri kilit müşteri yöneticisi Magnus Mägedi.
“Cat temsilcimizin servis elemanları
verimliliğimizi korumamızda
değerli iş çıkarıyorlar.”
Şantiyede konuşlandırılan Wihuri teknisyeni Vladislav
Lahno ekliyor: “Yol inşaatı ve bakımda çalışan dört
16H motor greyderin yanı sıra, 988H lastik tekerlekli
yükleyici ve her biri yılda yaklaşık 5.000 saat çalışan
beş D11 paletli dozer varken, beni ve seyyar olarak
çalışan meslektaşlarımı sürekli meşgul tutmaya
yetecek miktarda iş olduğuna hiç şüphe yok. Ancak,
koşulların zorlu olmasına, sıcaklıkların ise -25 derece ile
+35 derece arasında değişmesine rağmen, herhangi
belirli bir sorun görmüyoruz. Cat iş makinaları son
derece güvenilir bir performans ortaya koyuyor.”
<
Üretim Müdürü Pavel Onuchak da aynı fikirde:
“Cat’i özellikle iyi servisinden ötürü seviyoruz.
Bizleri verimli halde tutma konusunda çok iyi iş
çıkaran, son derece kalifiye, organize insanlar.”
TEST, TEST
Doğu Estonya’daki bitümlü şist üretimi en az 30 yıl
daha devam edecek, dolayısıyla, Cat’in katılımının
yüksek düzeyde seyretmesi, hatta yükselmesi, kesin
görünüyor. Halen, şirket Cat dışı arazi kamyonlarından
oluşan kayda değer bir filo kullanıyor, ancak son bir
yıldır, kiralanmış bir Cat 775 kaya kamyonu şantiyede
test ediliyor. Pavel Onuchak şöyle söylüyor: “Sonunda,
şu anda kullandığımızdan çok daha büyük bir kamyona
geçmeyi hedefliyoruz. Elbette, Cat kamyonu hem
daha ergonomik hem de daha güvenilir. Operatörler
tarafından beğeniliyor, zira daha rahat ve daha
fazlasını taşıyabiliyorlar. Bugün, ekonomik açıdan pek
zamanı değil, ancak gelecekte, neden olmasın?” n
‘Narva’ şantiyesinde test edilen
kiralanmış Cat 775 kaya kamyonu
bakımda: “Operatörler tarafından
beğeniliyor, zira daha rahat ve
daha fazlasını taşıyabiliyor.”
PAVEL ONUCHAK,
‘Narva’ açık ocak madeninin
üretim müdürü.
Home
21
BAKIM VE
OPERATÖR
TAVSİYELERİ
AKÜLER
Düzenli akü bakımı ekipmanınızı işler halde
tutmanıza yardımcı olur. Diğer yandan,
bitmiş akü beklenmedik arıza süresi, azalan
verimlilik ve düşük karlar anlamına gelir.
Akünüzün sonsuza kadar dayanamayacağının
farkındayız, ancak bu basit akü bakım
tekniklerini takip etmek, akünüzün ömrünü
azami düzeye çıkarmanıza yardımcı olacaktır.
SAKLAMA VE STOK ÇEVRİMİ
1. AKÜLERİ SERİN, KURU YERDE SAKLAYIN
Akülerin ömrünü maksimum düzeye
çıkarmak için dik pozisyonda tutun ve
donmalarına izin vermeyin. Isı, akülerin
hızla boşalmasına neden olacağından, ısı
tavan değerinin altında tutulmalıdır.
5. AKÜYÜ ÇIKARTIN
4. YAVAŞ ŞARJI KULLANIN
Eğer iş makinanızı kışın ısıtılmamış bir
alanda saklıyorsanız, aküsünü çıkartarak
sıcaklığın sürekli olarak 5 ila 10 derece
arasında olduğu bir odada saklayın.
Hızlı şarj ile aküyü aşırı ısınma riski altına
sokarsınız, ki bu da suyu kaynatarak
levhaların bükülmesine neden olur. Eğer
sıvının şiddetli şekilde gazlaşması ve
püskürmesi meydana gelirse, ya da kutu
sıcaksa, şarj işlemini azaltın veya durdurun.
6. TAKMADAN ÖNCE TEST EDİN
Yeni akülerin voltu 12.6 veya daha fazla
olarak ölçülür, fakat uzun depolama
nedeniyle voltajda düşüşler olabillir.
Eğer akünüz 12,4 voltun altına düşerse,
daima kullanmadan önce şarj edin.
5. MİNİMUM ŞARJ AKIMININ KABUL EDİLDİĞİNDEN
EMİN OLUN
Eğer akü en yüksek şarj ayarında
15 dakika içinde minimum şarj akımını
kabul etmezse, değiştirilmelidir.
AKÜ ŞARJ ETME TAVSİYELERİ
2. İKİDEN FAZLA AKÜYÜ ÜST ÜSTE KOYMAYIN
1. GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE UYUN
Aküleri, eğer karton kutu veya oluklu
mukavva ile korunan paletler üzerinde
değillerse, asla üst üste koymayın.
Daima güvenlik önlemlerini alın,
uygun göz korumasını takın ve üretici
talimatlarını mutlaka okuyun.
YEDEK AKÜLER – HIZLI, GÜVENİLİR SERVİS
3. STOĞUNUZU DÖNÜŞÜMLÜ KULLANIN
Aküler yaşlandıkça boşalırlar. Akülerin
gereğinden çok daha uzun süre stokta
tutulmasını engellemek için, ilk gelen son
çıkar (FIFO) metodolojisini uygulayın.
22
2.TAKMADAN ÖNCE ŞARJ CİHAZININ KAPALI
OLMASINA DİKKAT EDİN
Şarja başlamadan önce şarj cihazının kapalı,
akünün ise çıkartılmış olması gerekir.
4. AKÜ KABLOLARININ BAĞLANTISINI KESİN
3. DONMUŞ AKÜYÜ ŞARJ ETMEYİN
Dört hafta veya daha uzun süreli saklama
süreleri için, akü kablolarının daima
çekilmiş olması gerekir, aksi takdirde,
soğuk havada aküler boşalıp donabilir.
Daima ısınmasın bekleyin.
>>
ÖZEL İZLEME SERVİSİ
Yedek aküye ihtiyaç duyduğunuzda,
Cat temsilcinizin yedek aküleri stokta
bulundurduğunu ve gerek atölyede
gerekse arazide bunları yerleştirebileceğini
unutmayın. Cat garanti programı, akünüzü
maksimum sürede kullanmanızı güvence
altına alır; aksi takdirde yenisi temsilciniz
tarafından ücretsiz olarak size sağlanacaktır.
Akülerimiz hakkında daha fazlasını buradan öğrenebilirsiniz
www.borusanmakina.com
Home
>
<
Home
Home
>
<
Home
Home
>
<
Home
Home
>