Seyrüsefer-Havacılık Kulübü Dergimiz 2016

BAŞAKŞEHİR ANADOLU LİSESİ HAVACILIK KULÜBÜ
SEYRÜSEFER
Mayıs 2016 - Yıl: 1 - Sayı: 1
Havacılıkta
Liselerin
Gözdesi
dergisi
23
28
42
T. C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
BAL
2013
SEYRÜSEFER
Her sabah, okul yoluna düşerken hem ruhumuz hem de bedenimiz farklı farklı
haller yaşamaktadır.
Kimine göre yine mi dedirtecek bir günün başlangıcı, kimine göre de iple çekilesi
bir zaman.
Bazılarımız bir önceki güne ait kaygılarını ve telaşlarını yanında taşırken, bazılarımız da sevinçlerini veya yaşadığı mutluluğu biran önce paylaşmanın heyecanını
taşımaktadır.
Tabi ki acaba bugün neler öğreneceğim diyen de az değildir!
Zaman anlaşılmaz bir hızla ilerlemekte, bizler ise elimizden kayıp giden anları
değerlendirmekte çoğu zaman ona yetişememekteyiz.
Hani demiş ya bir bilge: ‘’Geçen zaman geçmiş elden uçmuş, gelecek ne olacak
kimse bilmiyor. En iyisi ve akıllısı şu an içinde bulunduğumuz zamanı en iyi ve en
verimli şekilde değerlendirmektir.’’
Bizler de bir grup heyecanlı ve bir o kadar da dinamik arkadaşlarla kulübümüz
adına bir dergi çıkarmak fikri hüsnü kabul gördü.
Ne yapalım nereden başlayalım derken, sosyal medyanın da gücüyle birçok
dokümana ulaşmamız zor olmadı.
Coşkulu duygularla yayımladığımız bu ilk sayı, ekibimizin ilk tecrübesidir.
Çalışmamızda; başta Türkiye derecelerimiz; güreşte ve wushu dövüş sanatında
birincilik, kısa filimde ikincilik olmak üzere futbol, havacılık, sosyal medya, faaliyetler, sanat eseri, pilot kalemler ve İstanbul’a ait bazı güzellikler paylaşılmaya
çalışıldı. Hatamız olduysa şimdiden hoşgörünüze sığınıyoruz.
Bize bu güzel yolda cesaret ve destek veren okul idaremize ve pilotlar vakfına,
özellikle de yeni fikirlerin öncüleri: Berk, Selim, Seyit Ali, Faris ve sevgili havacılık
kulübü öğrencilerime teşekkür ederim.
Bu arada SEYRÜSEFER, gidiş-geliş veya yön tayini anlamına gelir.
Yeni sayılarda buluşmak ümidiyle sağlıcakla kalın…
ÖNSÖZ
Merhaba Sevgili Okuyucularımız,
Erkan ACIR
Edebiyat Öğrt.
3
İÇİNDEKİLER
SEYRÜSEFER
10
06
14
4
SEYRÜSEFER
16
19
BAŞAKŞEHIR ANADOLU LISESI
HAVACILIK KLÜBÜ ADINA
20
Sahibi
Faris Özek
Yayın Yönetmeni
Erkan Acır
Yayın Kurulu
Eyüp Yıldırım
Seyit Ali Ataş
Berk Cabalar
Selim Öztürk
Faris Süleymanoğlu
Okul Adresi
Tel: 0212 487 50 58
mail: [email protected]
Okul Sitesi:Basaksehiranadolulisesi.meb.k12.tr
5
SEYRÜSEFER
GÖZDE ŞEHİR
İSTANBUL
ERGUVAN
Erguvan, baklagiller familyasından, 10 metreye kadar boylanabilen, tek gövdeli,
yaprak döken, çalı görünümünde bir ağaççıktır.
Erguvan, İstanbul’u, özellikle de İstanbul boğazını bahar aylarında kendine
has mor rengine büründürür. Bizans ve Hıristiyanlığın önemli imgelerindendir.
Erguvan moru Bizans hükümdarlarının kıyafetlerinde kullanılan bir renktir. Doğal
yollarla üretilen en zor renk olduğu için, bir zenginlik ve güç belirtisiydi; imparator dışında hiç kimse mor pelerin takamazdı.
6
SEYRÜSEFER
CANIM İSTANBUL
Necip Fazıl Kısakürek
GELIRLI ŞIIR
Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar; Orhan Veli Kanık
Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar. İstanbul’dan ayva da gelir, nar gelir İçimde tüten bir şey; hava, renk, eda, iklim; Dondum baktım, bir edalı yar gelir,
O benim, zaman, mekan aşıp geçmiş sevgilim. Gelir desen dar gelir;
Çiçeği altın yaldız, suyu telli pulludur; Gün aşırı alacaklılar gelir.
Ay ve güneş ezelden iki İstanbulludur. Anam
Denizle toprak, yalnız onda ermiş visale, Dayanamam,
Ve kavuşmuş rüyalar, onda, onda misale.
Bu iş bana zor gelir.
İstanbul benim canım; Vatanım da vatanım... İstanbul, İstanbul...
İSTANBUL`U FETHEDEN
YENIÇERIYE GAZEL
Yahya Kemal Beyatlı
Vur Pençe-i Âlî`deki şemşîr aşkına Gülbang-ı âsmânı tutan pîr aşkına
BAHAR SARHOŞLUĞU
Ey leşker-i müfettihü`l-ebvâb vur bugün
Cahit Sıtkı Tarancı
Feth-i mübîni zâmin o tebşîr aşkına
İlk sevgilimin gülüşüne benzer Vur deyr-i küfrün üstüne rekz-i hilâl içün
Bir Nisan havası değil mi esen? Gelmiş bu şehsüvâr-i cihângîr aşkına
Zincirlere, kelepçelere inat, Düşsün çelengi Rûm`un, eğilsün ser-i Firenk
Kanatlarımı açmak zamanıdır; Vur Türk`ü gönderen yed-i takdîr aşkına
Allahaısmarladık kaldırımlar.
Son savletinle vur ki açılsın bu sûrlar
Fecr-i hücûm içindeki tekbîr aşkına
LALE
Lale zambakgiller familyasından Tulipa cinsini oluşturan güzel
çiçekleri ile süs bitkisi olarak yetiştirilen, soğanlı, çok yıllık
otsu bitki türlerinin ortak adı. 16’ncı yüzyılda Kanuni Sultan
Süleyman tarafindan Hollanda Kralı’na gönderilen laleler, ilk
başta Hollandalılar’ı ve kısa zaman içerisinde tüm Avrupalılar’ı
hayranlık içinde bırakmışlardır. Böylece günümüze kadar
dünya’nın en fazla lale üreten ülkesi Hollanda olmuştur.
7
SEYRÜSEFER
A
Airbus A350 XWB
irbus tarafından tasarlanan ve 2013 yılında ilk uçuşu yapılan orta ve
uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu uçağıdır. Gövdesi ve kanatarı ilk
karbon lif takviyeli plastikle yapılan uçak ünvanına sahiptir. Boeing
777 ve Boeing 787 ile yarışmak için tasarlanan A350 serisi yolcu
uçağı yakıt-verimli olacak şekilde tasarlanmaktadır. Avrupa’nın en büyük askeri
kargo uçağı A400M projesinde edindiği tecrübeyi Airbus projesine taşıyan TAİ,
Model
ilk olarak 500 milyon euroluk işte pay sahibi oldu. Yeni uçağın gövdesinde pek
çok kompozit malzemenin tasarımını ve üretimini gerçekleştirecek olan TAİ
bu sayede ilk defa sivil uçak üretim projesinde tasarım ve üretimde söz sahibi
olacak. TAİ bu projede pek çok Avrupa firmasıyla yarıştı. En son İsveçli Saab
firmasıyla kısa listeye kalan ve son olarak İsveç firmasını da eleyerek bu uçakları
için kanatçık tasarımı ve üretimi hakkını elde etmiştir.
A350-800
A350-900
Kokpit Mürettabatı
2
Yolcu Kapasitesi
270 3-sınıf
312 2-sınıf
314 3-sınıf
366 2-sınıf
350 3-sınıf
412 2-sınıf
Uzunluk
60,7 m (199 ft)
67 m (220 ft)
74 m (243 ft)
Kanat Uzunluğu
64,8 m (213 ft)
Kanat Alanı
443 m2
Yükseklik
16,9 m (55 ft)
Maksimum Kalkış Ağırlığı
248 ton|547.000 lb|
268 ton|590.838 lb
298 ton|656.977 lb|
Seyir Hızı
Mach 0.85 (903 km/h, 561 mph, 487 knots, at 40,000 ft/12.19 km)
Masimum Seyir Hızı
Mach 0.89 (945 km/h, 587 mph, 510 knots, at 40,000 ft/12.19 km)
Maksimum Yüklü Menzili
Uçuş Tavanı
Motor (2)
8
A350-1000
15.400 km (8,320 nmi)
15.000 km (8,099 nmi)
43.100 ft(13.1 km)
Rolls-Royce Trent XWB
14.800 km (7,990 nmi)
41.450 ft(12.6 km)
SEYRÜSEFER
Boeing 787 Dreamliner
A
irbus tarafından tasarlanan ve 2013 yılında ilk uçuşu yapılan orta ve
uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu uçağıdır. Gövdesi ve kanatarı ilk
karbon lif takviyeli plastikle yapılan uçak ünvanına sahiptir. Boeing
777 ve Boeing 787 ile yarışmak için tasarlanan A350 serisi yolcu
uçağı yakıt-verimli olacak şekilde tasarlanmaktadır. Avrupa’nın en büyük askeri
kargo uçağı A400M projesinde edindiği tecrübeyi Airbus projesine taşıyan TAİ,
Model
787-3
ilk olarak 500 milyon euroluk işte pay sahibi oldu. Yeni uçağın gövdesinde pek
çok kompozit malzemenin tasarımını ve üretimini gerçekleştirecek olan TAİ
bu sayede ilk defa sivil uçak üretim projesinde tasarım ve üretimde söz sahibi
olacak. TAİ bu projede pek çok Avrupa firmasıyla yarıştı. En son İsveçli Saab
firmasıyla kısa listeye kalan ve son olarak İsveç firmasını da eleyerek bu uçakları
için kanatçık tasarımı ve üretimi hakkını elde etmiştir.
787-8
Kokpit Mürettebatı
Yolcu Kapasitesi
Uzunluk
Kanat Uzunluğu
2
290 ile 330
210 ile 250
186 ft 1 in (56.72 m)
170 ft (52 m)
197 ft (60 m)
Yükseklik
Maksimum Kalkış Ağırlığı
250 ile 290
206 ft (63 m)
203 ft (62 m)
55 ft 6 in (16.92 m)
364,000 lb
(165,100 kg)
484,000 lb
(219,540 kg)
Seyir Hızı
Maksimum Yüklü Menzili
787-9
540,000 lb
(244,940 kg)
0.85 Mach
2,500 - 3050 nm
(4,650 - 5,650 km)
7,650 - 8,200 nm
(14,200 - 15,200 km)
8,000 - 8,500 nm
(14,800 - 15,750 km)
Uçuş Tavanı
43,000 ft (13,100 m)
Motor (2)
General Electric GEnx or Rolls-Royce Trent 1000
9
SEYRÜSEFER
Göklerin
Yıldızları
T
ürk Yıldızlarının Amacı: Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil etmektir. Türk Silahlı Kuvvetleri’ni
tanıtmaktır. Türk Hava Kuvvetleri’nin disiplin
ve etkinliğinin anlatılmasına katkıda bulunmaktır.Türk halkının silahlı kuvvetlere olan güven
duygusunu pekiştirmek ve gençlerin havacılığa olan
sevgisini artırmaktır.
Niçin Çok Özel?
Dünyada sekiz süpersonik savaş uçağıyla gösteri yapan
tek akrotim olduğu için. 24 Ağustos 2001 tarihinde
Bakü/Azerbaycan’da gerçekleştirdikleri; bir milyondan
fazla seyircinin izlediği gösterileri ile bu alanda bir rekora
sahip olduğu için. Türk Hava Kuvvetleri ve Türk Silahlı
Kuvvetleri adına Türkiye Cumhuriyeti’ni temsilen kurulan
tek akrotim olduğu için, ÇOK ÖZELDİR.
Hv.Plt.Kur.Yb. Şenol ÇETİN
Filo Komutanı (4 Numara)
1
976 yılında İstanbul’da doğmuştur. İlk ve orta
öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra
1994 yılında Kuleli Askeri Lisesinden, 1998
yılında Hava Harp Okulundan mezun olmuştur.
“Türk Hava Kuvvetlerinde görev yapan
tüm personelin alın terinin, özverisinin,
fedakarlığının, disiplininin, cesaret ve
kahramanlığının simgesi olan Türk
Yıldızlarında görev yapmak ve ayyıldızlı
bayrağımızı gerek yurt içinde gerekse
yurtdışında gururla dalgalandırmak bizim
için en büyük onurdur...”
Hv.Plt.Yzb.Osman YIĞCI
1 Numara
1
978 yılında Trabzon’da doğmuştur. Lise
öğrenimini Trabzon Kanuni Anadolu lisesinde
tamamladıktan sonra, 2001 yılında Hava Harp
Okulundan mezun olmuştur.
“Her biri bir yıldız olan Türk insanını
gökyüzünde temsil etmenin gurur ve
mutluluğu tarif edilemez…”
Hv.Plt. Ütğm.Gökhan ESEN
2 Numara
1
984 yılında Bursa’da doğmuştur. İlk ve orta
öğrenimini Bursa’da, lise öğrenimini Işıklar
Askeri Lisesi’nde tamamlamıştır. 2007 yılında
Hava Harp Okulu’ndan mezun olmuştur. “Türk
Hava Kuvvetleri’nin vitrinini oluşturan,
her gösterisinde izleyenlerin yüreklerini
heyecanlanla dolduran ve Türk Silahlı
Kuvvetleri’ne olan güvenlerini artıran
bu seçkin filoda görev yapmanın haklı
gururunu yaşıyorum...”
10
Hv.Plt.Yzb. Ali BALCI
3 Numara
1
983 yılında Sakarya’da doğmuştur. İlk ve orta
öğrenimini İstanbul’da, lise öğrenimini Maltepe Askeri
Lisesi’nde tamamlamıştır. 2005 yılında Hava Harp
Okulu’ndan mezun olmuştur.
“Ellerinizin altındaki sarsılmaz güç, estetik, ekip
ruhu ve hepsinden önemlisi vatan için semaya
kanat açmak... Tüm bu ayrıcalıklara Türk
Yıldızlarında ulaşmanın gururunu yaşıyorum.”
Hv.Plt.Bnb.Esra ÖZATAY
4 Numara
1
976 yılında Almanya’da doğmuştur. İlk ve orta
öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra 1993
yılında Kadıköy Kız Lisesinden, 1998 yılında Hava
Harp Okulundan mezun olmuştur.
“Türk insanının cesaretini, Türk bayrağının
asaletini ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin gücünü
gökyüzüne çizen Türk Yıldızlarının bir parçası
olmaktan onur ve gurur duyuyorum...”
SEYRÜSEFER
Hv.Plt.Yzb. Hasan KOCABAŞ
5 Numara
1
982 yılında Isparta’da doğmuştur. İlk ve orta
öğrenimini Isparta’da tamamlamıştır. Lise
öğrenimini Isparta Gönen Anadolu Öğretmen
Lisesinde tamamladıktan sonra 2006 yılında
Hava Harp Okulundan mezun olmuştur.
“Türk Milletini temsil etmenin ve rengini
mübarek ecdad kanından alan bayrağımızı
gökyüzünde dalgalandırmanın ağır
sorumluluğunu taşırken; gökyüzündeki milli
takımımız olan Türk Yıldızları’nın bir parçası
olmanın gururunu yaşıyorum...”
Hv.Plt.Yzb.
Mehmet Kemal KOYUNLUOĞLU
6 Numara
1
980 yılında İstanbul’da doğmuştur. İlk, Orta
ve Lise öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan
sonra 2002 yılında Hava Harp Okulundan mezun
olmuştur. “Türk Milleti’nin şanını kanatlarınızda
gururla taşırken; bir yandan da çocukluk
hayaliniz olan uçmanın tadına varmak kelimeler
ile anlatılmaz...”
Hv.Plt.Yzb. Ali Onur ADALI
7 Numara
1
982 yılında Elazığ’da doğmuştur. İlkokula Konya’da
okumuş, ortaokul ve liseyi Elazığ’da bitirmiştir.
2000 yılında Hava Harp Okulu’na girmiş, 2004
yılında Havacılık Mühendisliğinden mezun olmuştur.
“Uçmak rüyaydı, Türk Yıldızları ise hayal.
Rüyalarınızı kovalayın hayalleriniz gerçek olsun.
Vatana hizmet etmenin en zevkli olduğunu
düşündüğüm yerde kendi rüyamı yaşamamın
gururunu taşıyorum...”
BERK CABALAR
11
SEYRÜSEFER
Silikon Vadisi
Silikon Vadisi, Amerika’da Güney Kaliforniya’daki San Francisco vadisinin bir parçası olan
San Jose vadisine verilen isimdir. Bu ismin sebebi ise, bölgede yoğun olarak üretim ve
geliştirme faaliyetinde bulunan silikon kırmık (yonga, İng:chip) üreticileridir.
S
onradan, yüksek teknoloji ile ilgili sektörleri ifade etmek için kullanılan bir deyim
olmuştur.Uluslararası tanınmış firmaların
merkezi burasıdır. Bunlara ornek olarak
Intel,Cisco,Google,Yahoo,Hp,Xeros,Apple,Maxtor,Microsoft,Oracle,Facebook,Nvidia,Ati,Mozilla
ile daha yüzlercesi sayılabilir. Silikon Vadisi Bilişim
Teknolojileri(IT) dünyasında yapmış olduğu
yeniliklerin çoğu Palo Alto,Mountain View ve San
Jose şehirlerindedir. Silikon Vadisinin aynısını inşa
etmek neredeyse mümkün değildir. Dünyanın
ünlü markaları HP,Google,Sun,Intel ve You Tube
gibi kurucularının ortak yanı ,hepsinin Stanford
Üniversitesi’nden mezun olması... Burası adeta bir
yetenek fabrikası ve dünyanın çeşitli ülkelerinden
de beyin göçü alıyor. Önemli Uluslararası firmalar
burda konuşlanmışlar ve yaklaşık 1 trilyon Dolar’dan fazla bir pazara sahip. Bir çalışan İntel’den
ayrıldığı zaman Sun’a geçebiliyor. Elemanlar sozlesme ile calismayi pek tercih etmiyorlar. İşyerleri
çok cazip ve elverişli ortamlar sağlıyorlar. Basketbol
sahaları,ücretsiz yemek,masaj ve kuru temizleme
hizmetleri hatta baziları hisse senedi veriyor. En
zeki girisimciler kısa zamanda buyuk bir servete
kavusuyorlar. Hızlı hareket etmek ve rakiplerinizden
daima ileri olmak zorundasınız. Çünkü teknoloji
hizla gelişiyor ve ürünlere yetişemiyorsunuz. Evlerin
kirası çok yüksek. Elemanların yıllık gelirleri 80.000
Usd civarında ve 250.000 eleman calisiyor. Eğer
sizde bir bilişimci iseniz ve ürettiğiniz projelere
güveniyorsanız vadide şansınızı deneyebilirsiniz...
ASLI AR
“Uluslararası
önemli
firmalar burda
konuşlanmışlar
ve yaklaşık
1 trilyon
Dolar’dan fazla
bir pazara
sahip.”
12
SEYRÜSEFER
SOSYAL MEDYANIN YENİLERİ
P
eriscope, Kayvon Beykpour ile Joe
Bernstein tarafından geliştirilmeye
başlanan mobil canlı yayın uygulamasıdır.
Mart 2015’te Twitter tarafından satın alınan
Periscope, iOS ve Android işletim sistemi
destekli mobil cihazlarda kullanılabilmektedir.
Uygulamanın iOS platformunda Türkçe
desteği de bulunmaktadır.
S
corp, gençlerin paylaşımlarını 15 saniyelik videolarla yaptığı sosyal ağ, ilk bir
haftada 20 bin kullanıcıya ulaştı. Scorp kullanıcıları belirli kategorilerle ilgili yorumlarını
hazırladıkları videolarla paylaşıyor ya da yeni
bir başlık oluşturarak kategori açabiliyor.
Y
ounow,2011 yılından beri yayın hayatına devam eden bir canlı yayın yaparak
para kazanmanızı sağlayan bir sistemdir.
Kısa olay bu.Canlı yayın yapıyorsunuz ve
takipçileriniz size bağış yapıyor ve para
kazanıyorsunuz.Ülkemizde yeni yeni popülerleşmeye başlamıştır.
JET MOTOR İCADI
İ
lk buharlı jet motoru 1781 yılında bulundu ve bir
gemide kullanıldı. Tabi ki bu asıl devrim değildi,
sadece bir ön hazırlık niteliğindeydi. Frank Whittle
gerçekten de çok büyük bir başarıya imza atarak
bir icat geliştirdi ancak uzun yıllar kabul görmedi.
İngiltere’de yaşayan Whittle 1928 yılında uçakların
uçmasını sağlayan içten yanmalı motorlar yerine
gaz türbini ya da jet tahriki gibi sistemler üzerine
bir makale yayınladı. Aradan geçen 1 yıl gibi kısa
bir sürede de bu iki fikrinin birleşiminden oluşan jet
motoruna güç verilmesi için gaz türbinini kullandı.
İcat ettiği ilk turbo et motoru için 1928 yılının
Ocak ayında bir patent başvurusu yaptı ve 1931
yılında başvurusu onaylandı. Gerek maddi sıkıntılar
gerekse cesaretsizlik nedeni ile 1936 yılına kadar
hiçbir atılım gerçekleştirmedi ancak 1937’de bir
prototip üretip 12 Nisan’da halka tanıttı. İngiltere’de
Whittle sayesinde 1941 yılında Gloster-Whittle E
28/39’u havalandırdılar. Almanya’da yaşayan Hans
Von Ohain adlı bilim adamı da 1933 yılından beri
üzerinde çalıştığı jet motorları konusunda büyük
bir başarı sağladı ve 1934 yılında yaptığı turbojet
motoru için patent aldı. 1939 yılında ise Heinkel
He 118’in alt kısmına yerleştirilen jet motoru
ile deneme uçuşu yapmayı başardılar ve 3 gün
sonra resmi uçuşlarını gerçekleştirlerdi. Whittle ve
Ohain birbirlerinden habersizce buluşları üzerinde
çalışmışlardı. Her ikisinin de Amerika’ya göç etmesi
1987 yılında ortak bir çalışmaya imza atmalarının
başlangıcı olacaktı. ABD havacılık ve Uzay Müzesi
tarafında her ikisi de ödüle layık görüldü.
ZAZA MONTANA
13
SEYRÜSEFER
Tarihteki En Büyük
Uçak Kazaları
Tenerife Faciası
T
enerife faciası, 27 Mart 1977 tarihinde,
İspanya’nın Tenerife Adasında bulunan Los
Rodeos Havalimanı’nda (Tenerife Kuzey
Havalimanı olarak da bilinir) iki Boeing 747
uçağının yerde çarpışmasıyla oluşmuş kazadır.Dünya
havacılık tarihinin bu en büyük kazasında 583 kişi
hayatını kaybetmiştir
123 Sefer Sayılı Kaza
J
apan Airlines’in 12 Ağustos
1985 tarihinde Tokyo Havalimanı’ndan Osaka Havalimanı’na
gerçekleştirdiği iç hat uçuşunda,
Boeing 747SR-46 model uçağın
kalkıştan yaklaşık 44 dakika sonra
bütün kontrollerini kaybederek bir dağa
çarpması sonucunda 15’i mürettebat
olmak üzere toplam 520 kişinin ölümü
ve 4 kişinin de yaralanması ile sonuçlanan dünyanın en büyük ikinci hava yolu
felaketidir.
12 Ağustos 1985 tarihinde, Boeing
747SR tipi uçağın kalkıştan 12 dakika
sonra, dikey kuyruğunun büyük bir
kısmı koptu. Bu şekilde 32 dakika daha
dayanabilen uçak, Tokyo’nun yaklaşık
100 kilometre kuzeybatısında, Gunma
idari bölgesine bağlı Ueno yakınlarındaki
Takamagahara Dağı’na çakıldı. Bu facia
Japonya topraklarında meydana gelen
en ölümcül hava kazası olurken, Tenerife faciasından sonra dünya sivil havacılık
tarihindeki en ölümcül ikinci kaza oldu.
Ayrıca dünya sivil havacılık tarihinde tek
uçağın karıştığı en ölümcül kazadır.
AYŞE NUR KAHRAMAN
14
SEYRÜSEFER
Nerede uçmak istersiniz?
Pilot olmak tüm dünyada sevilen saygı görülen, maddi ve manevi kapsamlı bir meslektir.
B
irçok insanın hayallerine pilot olmak vardır.
Peki, ülkemizde ki pilotluk anlayışı nedir?
Ya da şöyle soralım ülkemizdeki pilotluk
eğitimi ne kadar iyi ve kapsamlı? diğer
ülkelerde eğitim ve pilotluk anlayışı nasıldır ?
İlk olarak ülkemizde pilotluk eğitimiyle ilgili en
büyük yanlış uçuş okullarının iş vaatleridir ki gerçek
bir uçuş okulu kesinlikle iş vaadinde bulunmaz
çünkü pilotluk sadece okuma işi değil kişilik
meselesidir. Aynı zamanda bir insan ne kadar pilot
olmak isterse azim ederse ve kendini geliştirmek
için çaba gösterir sosyal ve kültürel aktivitelerde
bulunursa kendi işini garantiye almış olur. Yani
okullar sizin mülakatları geçmeniz için sizi eğitir geri
kalan size aittir. Ülkemizdeki ve dış ülkelerde ki
pilotluk eğitimine bakacak olursak başta Amerika
olmak üzere bize okumak için daha cazip fırsatlar
sunmakta. Örneğin; Amerika’da 8 ile 9 ayda
kursun tamamlanırken, Türkiye’de 14 ile 18 ay
kurs sürmektedir. Amerika’da toplam inebileceğiniz
havalimanı sayısı 238 ve minimum 43 havalimanına iniş gerçekleştiriyorsunuz, Türkiye’de ise 3 ile 5
havalimanı ile sonuçlanmaktadır. Amerika’da Toplam pic zaman: 110, Toplam gece uçuşu:90 ve
toplam LFR uçuş plan uçuş: 135; Türkiye’de ise
Toplam pic zaman: 100, Toplam gece uçuşu:15
ve toplam LFR uçuş plan uçuş: 55 Tabiki Amerika’daki bir uçuş eğitim okulunda pilotluk eğitimi
görmeniz bunlarla sınırlı değil Ayrıca; Amerika’da
toplam uçacağınız saat: 250; Türkiye’de toplam
uçacağınız saat: 202 ve 212
Ülkemizde ve birçok Avrupa ülkelerinde havayolları
ve uçakların arttığı doğru bu da pilot alımının çoğalacağı ve geleceğin mesleğinin pilotluk olacağını
göstermekte Türkiye’de eğitim almak ve iyi bir
pilot olmak çok zor kesinlikle paranızın, dilinizin,çevrenizin,karakterinizin çok iyi olması gerekiyor
bu da birçok kişinin hayallerinin yıkılmasına yetiyor
aslında.
Hayallerinizin yıkılmasına izin vermeyin, hayallerimizin gerçek olması dileğiyle…
BUKET KAYA
15
SEYRÜSEFER
Ekstrem sporlar
Wingsuit uçuşu
H
avada düşüş hızını yavaşlatmak için özel olarak geliştirilmiş bir kıyafet
ile serbest uçma eylemi. Uçaktan veya yüksek uçurumdan atlayarak
gerçekleştirilebilmektedir. Bu atlayışlar sırasında, kol ve bacak
aralarında içi havayla şişirilmiş ve hava geçirmeyen kısımların bulun-
duğu, düşüşü yavaşlatan bir kıyafet giyilmektedir. Yere iniş esnasında paraşüt
kullanılmaktadır. Tehlikeli bir spor olduğundan, zaman zaman atlayışlar ölümile
sonuçlanabilmektedir.
Bungee jumping
B
ireylerin yüksek bir yerden (örneğin bir köprü) aşağıya atladıkları ve esnek bir halatla yukarı çekildikleri, heyecan verici bir
etkinliktir. Çoğunluğun adrenalin hücumunun doruğu olarak
tanımladığı bu etkinlik, neredeyse sadece eğlence için yapılır;
nadiren bir müsabaka sporudur.
16
SELİM ÖZTÜRK
SEYRÜSEFER
Uçuş
Fobimiz
ve nedenleri
FOBİ NEDİR?
Fobi (phobia) kelimesi eski Yunanca’daki “phobos
kelimesinden gelir. Fobi belirli durumlar veya
nesneler karşısında kişinin yaşadığı baskı, endişe ve
mantık dışı korku olarak tanımlanabilir. Korku ciddi
bir tehlike ile karşılaşıldığında ortaya çıkan gerçekçi
bir duygudur.
ya da diz üstü çöker. Yoğun olarak duygusal ve
fiziksel tepkiler diğer fobilerdeki gibidir. Titreme,
kalp çarpıntıları, ağlama, aşırı terleme ve bağırma
en sık görülen reaksiyonlardır. Kişi hareket edemez
ve sağlıklı düşünemez. Bir süre sonra yükseklik
korkusu kişinin yaşamını ve aktivitelerini oldukça
kısıtlayabilen bir durum haline gelir.
YÜKSEKLİK KORKUSU (AKROFOBİ) NEDİR?
Yükseklik korkusu (Akrofobi), yüksek yerlerden
korkma olarak tanımlanır. Genellikle uçma korkusu
(aerofobi) ile karıştırılır, ancak akrofobi uçma
korkusundan çok daha genel bir korkudur. Fobinin
seviyesine bağlı olarak, akrofobik bir birey bir apartmanın yüksek katlarında olmaktan ve yükseklikle
ilgili birçok şeyden korkabilir.
UÇUŞ KORKUSU
Korku bireyde bir dereceye kadar var olması
gereken bir duygudur. Bireyi bazı tehlikelerden
korur. Fakat bazı korkular daha yoğun olabilir ve
hayatımızı olumsuz etkileyebilir. Bunlardan biri de
uçuş korkusudur. Özellikle sık seyahat etmesi gereken bireyler için çok kısıtlayıcıdır. Uçakla seyahatin
arttığı günümüzde uçuş korkusu yaşam koşullarını
olumsuz etkileyen bir korku haline gelmiştir.
YÜKSEKLİK KORKUSUNUN
AKROFOBİNİN) NEDENLERİ
Araştırmalar insanların genellikle yükseklikten
tedirgin olmalarının normal bir durum olduğunu
göstermektedir. Yükseklik korkusu ise normal
bir korku tepkisinin, aşırı reaksiyona dönüşmüş
hali olarak kabul edilir. Birçok uzman, akrofobinin
önceden yaşanmış ani bir düşme veya ebeveynlerin
yükseklik karşısında gösterdiği aşırı tepkiler sonucu
öğrenilmiş bir davranış olduğunu düşünmektedir.
Araştırıldığında özellikle çocukluk çağında yaşanan
olumsuz olayların etken olduğu görülür. YÜKSEKLİK KORKUSUNUN
(AKROFOBİNİN) BELİRTİLERİ Birey yükseğe çıktığında öncelikle paniklemeye
başlar ve etrafında tutunabileceği bir şeyler arar.
Kendi denge duygusuna güvenemez. Böyle bir
anda kişi çoğunlukla hemen aşağı inmeye çabalar
UÇUŞ KORKUSUNUN BELİRTİLERİ Birey uçağa bindiğinde veya uçağa bindiğini zihninde hayal ettiğinde çarpıntı, titreme, mide bulantısı,
nefes darlığı, kaslarda kasılma, soğuk terleme, baş
dönmesi, aşırı korku, gibi şikâyetler yaşar. Bireyde
“Ya uçakta kalp krizi geçirirsem, ya bir şey olur da
müdahale edilemezse, ya düşersek, ya ölürsem”
gibi anksiyeteli düşünceleri belirir. Uçuş korkusu
yaşayan bireyler genelde uçağa binmek istemezler.
Bireylerde uçuş korkusuna, kendilerinin de anımsamadıkları olumsuz bebeklik, çocukluk, ergenlik
yaşantıları ve travmaları neden olabilmektedir.
İstatistikler de bunu desteklemektedir:
l Uçuşla ölme riski dört buçuk milyonda bir, l Otoyolda on dört binde bir,
l Yürürken iki buçuk milyonda bir,
l Gördüğümüz gibi en düşük ölüm oranı uçakla
seyahattedir.
UÇUŞ FOBİSİNİN TEDAVİSİ
Uçuş fobisinde korkuya neden olan olumsuz koşullanmalar tespit edilip giderilir. Bu süreçte en işe yarar ve
kısa süre de sonuca gidecek olan terapi yaklaşımı EMDR
terapisidir. EMDR terapisinde uçuş fobisine neden olan
bilinçaltı yaşantılar tespit edilerek hem bu travmalara hem
de uçuşa bağlı yoğun hassasiyet giderilir. Şayet birey bir
uçuş problemi yaşadıysa ve korku bu problemden sonra
oluştuysa bahsettiğimiz yöntemle iki-üç seansta kurtulabilmektedir. Fakat neden çocuklukta yaşanan travmatik
yaşantılarsa 6-7 seanslık bir uygulamadan sonra bireyler
bu fobiden kurtulabilmektedirler. Uzm.Psikolojik Danışman
SİNEM DENİZ 17
SEYRÜSEFER
Savaş Uçakları
F-15 EAGLE
F-15 Eagle,hertürlü hava şartlarında görev yapabilen ve yüksek
manevra yetenekleriyle kendinden söz ettiren bir uçaktır.
Mürettebat:1 veya 2 Uzunluk:19.43 metre Yükseklik:5.69 metre
Hız:2500 km/h
Motor:Çift motor (6744 ıb)
Silahlandırma:AAM,AIM
F-16 FIGHTING FALCON
F-16 Falcon,üretimi çok amaçlı , tek motorlu ve geniş kullanım
alanına sahip üstün manevra kabiliyetli savaş uçağıdır.
Mürettebat:1 veya 2
Uzunluk:15,03 metre
Yükseklik:5,09 metre
Hız:3890 km/h
Motor:1x General Electric F-110
Silahlandırma:Amraam,Sidewinder
F-35 LIGHTING II
F-35 Lighting, tek bir uçağın tüm görevleri yerine getirmesi
amacıyla tasarlanan bir savaş uçağıdır.
Mürettebat:1 Pilot Uzunluk:15,67 metre
Yükseklik:4,33 metre
Hız:1932 km/h
Motor:1x Pratt & Whitney F-135
Silahlandırma:Amraam,Sidewinder
F/A-18 HORNET
F/A-18 Hornet, iki motorlu,çok görevli bir saldırı uçağı olup kara
üslerinden veya uçak gemilerinden hareket edebilir.
Mürettebat:1 veya 2
Uzunluk:18.31 metre
Yükseklik:4.82 metre
18
Hız:3055 km/h
Motor:2x General Electric F-414
Silahlandırma:Amraam,Sidewinder
FURKAN ŞAHİN
SEYRÜSEFER
T
ürk Hava Kuvvetlerinin sahip olduğu
modern ve yüksek performanslı F-16
uçağının kabiliyetlerini, kullanımı için
gereken yüksek seviyedeki bilgi ve
beceriyi izleyiciye bir gösteri şeklinde sunan
gösteri ekibidir. Gösteri uçuşları tek kişilik
F-16 C Blok-40 uçağı ile icra edilmektedir.
Gösteri uçuşları esnasında her iki kanat ucuna
takılan duman gereçleri vasıtası ile beyaz
renkli duman salınmaktadır. Uçak üzerine boya
haricinde herhangi bir değişiklik yapılmamış
olup diğer F-16 lar gibi her türlü göreve
planlanabilmektedir. SOLOTÜRK pilotları
gösteri uçuşları haricinde harbe hazırlıklarını
sürdürmektedirler.
Uçuş Ekibi
2’nci Gösteri Pilotu Yüzbaşı
Erhan GÜNAR
1
983 Konya doğumlu Yzb. Erhan GÜNAR 2005 yılında
Hava Harp Okulun’dan mezun olmuştur. 162’nci Filo
K.lığı / Bandırma’da Hava Savunma pilotu olarak görev
yaptıktan sonra, 2013 yılında 3’üncü gösteri pilotu olarak
seçilerek 141’inci Filo K.lığı / Ankara’ya atanmıştır. 2014
yılında 2’nci Gösteri Pilotu ve Gösteri Uçuş Emniyet Subayı
olarak görevine devam etmektedir. 1000 saat üzerinde
F-16 uçuşu olan Yzb.GÜNAR evlidir.
1’inci Gösteri Pilotu Yüzbaşı
Yusuf KURT
1
981 Trabzon doğumlu Yzb.KURT 2003 yılında Hava Harp Okulu’ndan mezun olmuştur.
191’inci “Kobra” Filo K.lığı / Balıkesir’de Hava Savunma pilotu olarak görev yaptıktan
sonra, 2012 yılında 3’üncü Gösteri Pilotu seçilerek, 141’inci “Kurt” Filo K.lığı / Ankara’ya 4’lü
Kol Lideri olarak atanmıştır. 2013 yılında 2’nci Gösteri Pilotu ve Uçuş Emniyet Subayı olarak
görev yapan Yzb. KURT, 2014 Yılında SOLOTÜRK 1’nci Gösteri Pilotu olarak ekibin lideridir.
1500 saat üzerinde F-16 uçuşu olan Yzb.KURT evlidir.
BERK CABALAR
19
SEYRÜSEFER
Hezârfen
Ahmed Çelebi
H
ezârfen Ahmed Çelebi 17. yüzyılda Osmanlı’da yaşamış Müslüman Türk bilgini.
Kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı
başaran ilk insan olmuştur. 1623-1640
yılları arasında saltanat süren Sultan IV. Murat zamanında, uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş
bilgisinden ötürü halk arasında, Hezarfen olarak
anıldığı bilinmektedir.
Hezar, Farsça kökenli bir sözcük olup 1000
anlamına gelir. Hezârfen ise “bin fenli” (bilimli)
yani “çok şey bilen” anlamına gelir. İlk uçma
denemelerinde, Leonardo Da Vinci’nin uçma
konusundaki çalışmalarında kendinden çok önce
bu konuda deneyler yapan 10. yüzyıl Müslüman
Türk alimlerinden olan İsmail Cevheri’den ilham
almıştır. Cevheri’nin bulgularını iyice inceleyen ve
öğrenen Çelebi, kuşların uçuşunu inceleyerek tarihi
uçuşundan önce hazırladığı kanatlarının dayanıklılık
derecesini ölçmek için, Okmeydanı’nda deneyler
yapmıştır.
1632 yılında lodoslu bir havada Galata Kulesi’nden
kuş kanatlarına benzer bir araç takıp kendini
boşluğa bırakan ve uçarak İstanbul Boğazı’nı geçip
3358 m. ötede Üsküdar’da Doğancılar’a indiği
varsayılan Hezarfen Ahmed Çelebi, Türk havacılık
tarihinin en kayda değer kişilerden birisidir. Bu
uçuş hakkındaki belgeler şimdiye kadar sadece
Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sindeki ifadesinden
ibarettir. Evliya Çelebi eserinde şunları yazar: “İptida, Okmeydan’ın minberi üzere, rüzgâr şiddetinden
kartal kanatları ile sekiz, dokuz kere havada pervaz
ederek talim etmiştir. Badehu Sultan Murad Han
Sarayburnu’nda Sinan Paşa Köşkü’nden temaşa
ederken, Galata Kulesi’nin taa zirve-i belâsından
lodos rüzgârı ile uçarak, Üsküdar’da Doğancılar
meydanına inmiştir.Bu olay Osmanlı Devleti’nde ve
Avrupa’da büyük yankı bulduve dönemin padişahı
IV. Murat tarafından da beğenildi. Sonra Murad
Han, kendisine bir kese altın ihsan ederek: “Bu
adam pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir.
Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle
kimselerin bekası caiz değil, “ diye Gâzir’e (Cezayir)
nefyeylemiştir (sürmüştür).
SELİM ÖZTÜRK
20
SEYRÜSEFER
Teknik özellikleri
Performans
Maksimum Seyir Hızı: 574 km/sa (310 KCAS)
Perdövites Hızı (iniş konfigürasyonu) : 143 km/sa (77 KCAS)
Maks. Tırmanma Hızı (deniz seviyesi) : 22 m/s (4370 ft/dak)
Azami Servis İrtifası : 10577 m (34700 ft)
Maksimum Havada Kalma Süresi (15,000 ft) : 4 sa 15 dak
Maksimum Menzil (15,000 ft) : 1478 km (798 Deniz mili)
Kalkış Mesafesi (@deniz seviyesi) : 489 m (1605 ft)
İniş Mesafesi (@deniz seviyesi) : 593 m (1945 ft)
g limitleri : +7 / -3,5g
Güç Kaynağı
Motor : 1 x PT6A-68T Pratt & Whitney
Kanada turboprop uçak motoru
Motor Gücü : 1,600 shp
TUSAŞ Hürkuş
TUSAŞ Hürkuş ya da TAI Hürkuş, TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, “Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı
Projesi”nin ürünü olan eğitim uçağıdır. Adı Türk Pilot ve
Mühendis Vecihi Hürkuş’tan esinlenerek verilmiştir.
H
ÜRKUŞ uçağı aynı zamanda “glass/cam
kokpit” olarak bilinen tamamen dijital
elektronik gösterge sistemlerine sahiptir.
Bu dijital elektronik göstergelerin temel
amacı kokpitteki aşırı miktarda gösterge saati
kalabalığını azaltarak pilotların kontrol yeteneklerini
artırmaktır. Elektronik dijital göstergelerin kullanımı
verilerin pilota, muharip uçaklardaki bütünlük
içerisinde ulaştırılmasını sağlayacaktır. Bu anlamda
HÜRKUŞ oldukça çağdaş ve yüksek teknoloji
kullanan bir eğitim uçağı olacak ve pilotları muharip
uçaklara hazırlayacaktır. Tüm uçuş, yatış-dönüş,
suni ufuk ve durum göstergeleri, motor göstergeleri
ve uçak sistemlerine ait göstergeler 2 ana LCD ekranda pilota iletilecektir. Bunun dışında yedek uçuş
göstergesi de bağımsız bir LCD ekran olacaktır.
Tüm seyrüsefer ve iletişim ekipmanları tek bir elektronik panelden kontrol edilecek, bu da kontrollerin
oldukça düzenli olmasını sağlayacaktır. Bu üstün
elektronik yetenekleri HÜRKUŞ’u sınıfının en iyilerinden biri yapmaktadır. Tahminlere göre 2010 lu
yıllarda dünya ordu ve hava yollarının envanterlerindeki eğitim uçaklarının pek çoğu ekonomik ömrünü
doldurmaktadır. Dolayısı ile yüzlerce eğitim uçağı
açığından oluşan ciddi bir Pazar beklenmektedir.
Bu nedenle HÜRKUŞ’un EASA’dan sertifiye edilmiş
ve sınıfında üstün özellikler taşıyan bir uçak olması
oldukça önemlidir. Üstün elektronik özellikleri ve
bir eğitim uçağı için sıra dışı olan uçak sistemleri
(OBOGS, 0/0 fırlatma koltuğu gibi...) sayesinde bir
jet uçağındaki sistemlere oldukça yakındır. Dolayısı
Boyut değerleri
Uzunluk : 11.17 m (36 ft 8 in)
Kanat Genişliği : 9.96 m (32 ft 8 in)
Yükseklik : 3.70 m (12 ft 2 in) ile HÜRKUŞ temel pilotaj eğitimi yanı sıra muharip
pilotların temel eğitimlerinde de kullanılabilecek bir
uçaktır. Projede gelişmiş elektronik, mekanik ve
aerodinamik özelliklerin gerçekleştirilebilmesi için
kalabalık bir ekip çalışmıştır.
Ayrıca HÜRKUŞ’un farklı modelleri için çalışmalar
da başlamıştır. Sahil Güvenlik Komutanlığı için
Keşif ve Gözetleme amacıyla kullanılacak bir türevi
geliştirilmektedir.
HÜRKUŞ uçağı aynı zamanda TUSAŞ mühendisleri
tarafından geliştirilen uçuş kontrol yazılımını içeren
merkezi kontrol bilgisayarlarını da taşımaktadır.
İnsan makine arayüzünün uygun bir şekilde
sağlandığı, pilot güvenliği; pilot rahatlığı, kullanılabilirlik, güvenlik ve idame edilebilirlik kriterlerinin
ergonomik açıdan da düşünüldüğü bir uçak olacaktır. HÜRKUŞ’ta teknik özelliklerin sağlanmasının
yanı sıra ürünün insan ilişkisi ile ilgili çalışmalarda
yapılmaktadır.
BERKİN SERVİ
21
SEYRÜSEFER
Kısa Filmimiz; Ufuktaki Hayaller
PİLVAK’ın (Türkiye Havayolu Pilotları Vakfı) Türkiye geneli düzenlemiş olduğu
“ Havacılar ve Havacılık” konulu yarışmaya kısa film dalında okulumuz Türkiye 2.si olmuştur.
22
SEYRÜSEFER
Pilotlar Vakfı’nın Ödül Töreni
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
Sayın Orhan Birdal, Pilotlar Vakfı Başkanı Hüseyin Belpınar ve bir çok
üst düzey bürokratın katılımıyla tören yapıldı.
Fotoğraflar: Airport Haber
23
SEYRÜSEFER
Havacılık Terimleri
Apron: Havaalanlarında uçakların park pozisyonlarını aldıkları, yakıt aldıkları ve uçaklara yüklemenin
yapıldığı alanlardır.
Kara Kutu: (Halk arasında “kara kutu”) olarak
bilinen ve uçuş esnasında bir uçakta belli verileri
kaydetmeye yarayan araçtır.
Rota: Genellikle deniz ve hava taşıtları için kullanılan, taşıtının referans noktasına göre (genellikle
gerçek kuzey) “izlemeye çalıştığı” düz hattır.
Atsocas: Bazı ülkelerde kontrolsüz hava
sahalarında verilen hava trafik hizmetleri (ATS)
tanımlamakta kullanılan bir kavramdır. Flaperon: Uçak kanatlarında hem Flap hem
de kanatçık (Aileron) vazifesi gören kontrol
yüzeydir.
Vstol: Dikine veya kısa mesafede iniş veya kalkış
demektir.
Wind Shear: Rüzgârın yön ve hızında görece kısa
bir mesafede meydana gelen ani değişikliktir.
Notam: Havacılar uçuş ve yer emniyetini etkileyebilecek bazı önemli durumlardan haberdar etmek
için yayımlanan bildiridir.
Swap işlemi: Uçaklarda kullanılan bir hata
ayıklama yöntemidir.
JAR-FCL: JAA üyesi ülkelerde verilen pilot ve bazı
diğer uçucu lisanslarını tanımlamakta kullanılan bir
terimdir.
Kanart: Konvansiyonel uçaklardakinin aksine, ana
taşıyıcı kanatların arkada olduğu, yatay stabilizenin önde olduğu sabit kanatlı uçak tipidir. Bremze: Hava alanlarında ya da uçak motoru
test atölyelerinde motorun çalıştırılarak test edildiği
alanlara denir.
RWSM(Azaltılmış Dikey Ayırma Minimumu):Hava taşıtlarının 290 uçuş seviyesi ile 410
uçuş seviyeleri arasında standart dikey ayırmanın
2.000 feetden,1.000’e indirilmesini sağlayan
terimdir.
Kalkış Mesafesi: Uçakların tekerlerinin yerden
kesilmesi için gereken pist uzunluğuna verilen
isimdir.
24
Yatay Stabilize: Uçakların uçuş ekseninin paralel
olduğu yatay (ufkî) düzlemde dengeli bir uçuş
gerçekleştirmesini sağlayan yüzeyler. Mayday: Bir tehlike sinyali yayınlanırken sözlü
veya yazılı olarak kullanılan sözcüktür.
Yakıt Boşaltımı: Uçakların genellikle kalkıştan
kısa süre sonra acil iniş yapma durumunda kalması
halinde uygulanan prosedürdür.
Metar: Aeronatik amaçlar için belirlenen rutin ve
güncel hava raporudur.
Zorunlu İniş: Bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullardır.
Selcal: İstasyonunun söz konusu hava taşıtındaki uçuş ekibini uyararak iletişim kurmasını sağlayan
bir radyo sistemidir.
Towbar: Towcar aracı ile uçağın ön iniş takımı
arasındaki bağlantıyı kuran 2 tekerlekli mini araçtır.
Vor: Alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısıdır.
CEYDA DANKİ
TUĞÇENUR KORKMAZ
GÜLŞAH URBAY
SEYRÜSEFER
Havacılık Atasözleri
l Çayda dem, kokpitte kıdem.
l Vurur yüze ifadesi pas mı geçtin bir tanesi
l Uçakta v1, ahirette iman.
l Marifet FO’daydı ama herkes kaptana şiir yazdı.
l Pist garanti, gaz rölanti.
l İki şey yıkar pilotu; Cruise’da gelen headwind, İnişte gelen
l Deviation’a bak heading al, anasına bak kızını al.
crosswind.
l Geç diye bir şey yoktur, gecikmiş olan uçuşlar vardır.
l Zaman; crusedayken çok yavaş, boardingteyken çok hızlı,
l Besle kargayı girsin motora.
ER’dayken çok uzun, inişteyken çok kısadır
l Gönlünde yer yoksa sevgilim, merak etme ben arka galley’de
l Fo, sol koltuğa geçmiş, kaptan oldum sanmış.
de giderim.
(Cruise captain)
l Oğlan dayıya, kız halaya, uçak sancağa çeker.
l At yere, avrat ere, uçak, rotasına yakın olmalıdır.
l Gökyüzü hayallerle dolu, sen sadece uçmayı bilmiyorsun.
SEYİTALİ ATAŞ
25
SEYRÜSEFER
Havacılık ile İlgili İlginç Bilgiler
Dünyanın dört bir yanına yayılan ağı ve gittikçe artan erişilebilirliği ile en çok tercih edilen
ulaşım yollarından biri haline gelen havayolu taşımacılığının temel taşı olan uçaklar hakkında
en çok merak edilen konuları sizler için derledik.
4 Havacılık mesleğinde kabin memurlarına ilk
görüşte aşık olma oranı, diğer mesleklere göre çok
daha fazladır. Bunun nedeni tam olarak bilinmese
de uçakta kabin memurlarının hem hemşire hem
aşçı hem temizlik görevlisi olarak tüm işlerinizi gören güler yüzlü ve üniformalı kişiler olmaları olduğu
düşünülmektedir.
4 Havadayken, uçuş esnasında verilen içeceklerin
tadı yolculara daha güzel ve lezzetli gelmektedir.
Bunun nedeni havadaki alçak basıncın içeceklerdeki şekeri daha çok ortaya çıkarmasıdır. Bu
nedenle normalden daha tatlı gelen domates suyu
uçuşlarda en çok tercih edilen içeceklerdir.
26
4 Uçuşlardaki kazaların yüzde 90’ından fazlası iniş
ve kalkış sırasında olur.
4 Yolcu uçaklarının özellikle uzun uçuşlarında
pilotlar sandığınızdan daha fazla uykuya dalarlar.
Ancak korkmanıza gerek yok çünkü bu gibi
durumlarda uçak ya otomatik pilotta ya da kontrol
yardımcı pilottadır.
4 Uçak pilotlarının yemek menüleri her zaman
yolculardan farklıdır. Pilotlar standart yolcu yemeklerinden farklı yiyecekler yerler ve bu yemekler
sadece pilotlara özel hazırlanır. Bunun nedeni
pilotların uçuş sırasında hasta düşme ihtimalini
ortadan kaldırmaktır.
4 Havayolu şirketlerinin garip tasarruf yöntemleri
vardır. Buna en güzel örnek, American Airlines’ın
menülerinden sadece bir zeytin çıkartarak uçuşlarında 40 bin dolar tasarruf etmesidir.
4 İki pilot uçuş sırasında hiç bir zaman aynı yemeği yemez. Bunun nedeni bir pilotun zehirlenmesi
durumunda diğerinin sağlığının korunmuş olmasıdır.
4 Bilinenin aksine uçaklarda teneffüs ettiğiniz hava
en temiz havadır. Uçaklarda hastanelerde kullanılan
hava filtreleme teknolojisi kullanılır.
4 Türbülans sanıldığı gibi uçağın düşmesine neden olmaz fakat türbülans sırasında yolcu kemerinin
bağlı olmaması, şiddetli sarsıntı yüzünden ölümlere
neden olabilir. Ayrıca havadaki karbondioksit oranı
arttığından türbülanslar her geçen gün daha fazla
şiddetlenmektedir.
4 Uçuş esnasında yolcular tarafından hissedilmese
de kötü hava şartlarında uçağa sık sık yıldırım çarpar.
4 Boş ağırlığı 178400 Kg. olan bir Boeing 747
yolcu uçağı uçarken saniyede 4 litre uçak yakıtı
tüketir.
4 Filmlerde gösterilen uçak kapılarının açılması
ile ilgili sahnelerin hepsi bir hayal gücü ürününden
ibarettir. Uçuş esnasındaki kapılara denk gelen
basınç o kadar fazladır ki dünyanın en iyi 10 ağırlık
kaldırma şampiyonunun gücüne bile sahip olsanız
uçuş esnasında kapıları açamazsınız.
4 Ankara İstanbul arası gibi bir saatlik uçuş gerektiren mesafelerde, yedek yakıt dahil yaklaşık 6000
kg (6ton) uçak yakıtı kullanılmaktadır.
SELİM ÖZTÜRK
SEYRÜSEFER
Jet Lag nedir?
J
et lag, jet sendromu, jet yorgunluğu[1] veya eşzamanlama bozukluğu;
kısa zamanda uzun mesafeler kateden insanlarda farklı zaman dilimlerine
ulaşılmasına bağlı olarak biyolojik ritmin bozulması. İnsan vücudunun
yaklaşık 24 saatlik biyolojik etkinlik çevriminin ani değişmeler nedeniyle uğradığı
geçici değişiklik ve düzensizliklerdir. Genellikle uyku ve yeme düzeninin bozulması, baş ağrısı, zihinsel performans düşüklüğü ve yorgunluk hissi ile kendini
gösterir. Bazı vakalarda depresyona da rastlanır.[2]
Jet lag’in etkileri en çok doğuya doğru gerçekleşen yolculuklarda görülür.[2]
Bunun nedeni doğuya uçarken, zaman dilimlerinin artması nedeniyle, varış noktasında geçirilen ilk günün 24 saatten kısa olmasıdır. Biyolojik ritmi 24 saatin
altına düşürmek çok güç olduğu için, vücut aradaki zaman farkını kapatmakta
zorlanır.[2]
Biyolojik Saat
İnsan 24 saatlik çevrimin yaklaşık 8 saatini uykuda, 16 saatini ise uyanık
geçirir. Uyanıkken zihinsel ve fiziksel işlevleri çok hızlı çalışır, doku ve hücre
büyümesi hızlanır. Uykuda ise istençli kas hareketleri hemen tümüyle ortadan
kalkar ve metabolizma hızı, solunum ve kalp atım hızı ve kan basıncı düşer.
Ayrıca sindirim sisteminin etkinliği artarken boşaltım sisteminin daha az çalıştığı
görülür. Adrenalin gibi hormonların salgılanması uyanma anında bir iki saat
önce en üst düzeye vararak vücudu etkin yaşama hazırlar. Bu tür çevrimsel
etkinlikleri denetleyen mekanizmanın beyinde hipotalamusta yer aldığı düşünülmektedir. Bu bölge, beyne gelen ritmik bilgileri bir araya getirip değerlendirir ve
uygun davranış kalıplarını oluşturur. Vücut ısısı ve bazı ilaçların etkinlikleri günün
farklı saatlerine göre değişir. Hormon içeren ilaçların, o hormona özgü günlük
salgılanma ritmine uygun zamanda verilmesi vücudun daha az stresle karşılaşmasını ve verilen ilacın daha etkili biçimde yanıt oluşturmasını sağlar.
Günlük ritme uyarlanmış vücut için karanlıktan aydınlığa geçiş doğal bir işarettir
(zeitgeber). Güneş sisteminin dışındaki uzay gibi gündüz-gece kalıplarının
düzensiz olduğu koşullarda 24 saatlik güne özgü kalıpları andıran yapay
çevrimler oluşturulur. Birkaç gün uykusuz kalan bireyde günlük ritmin bozulması
sonucunda ruhsal bozukluklar ortaya çıkar. İnsan vücudu 18-28 saatlik çevrimlere uyarlandığında normal işlevlerini sürdürebilir; bu sınırların dışına çıkıldığında
vücut 24 saatlik çevrime geri döner. Kutupaltı alacakaranlık kuşağı gibi tümüyle
aydınlık bölgelerde bile vücut ilk uyarlamayı yaptıktan sonra, düzenli uyku ve
uyanıklık çevrimleri sürdürülür.
Günlük çevrimdeki önemli değişikliklerde, vücudun kendini yeniden uyarlanması, bunun için de belirli bir sürenin geçmesi gerekir. Jet uçaklarının ve
güneş sisteminin dışına yapılan uzay yolculuklarının ortaya çıkmasıyla birlikte
zaman farklarının getirdiği sorunlar da artmıştı. Örneğin Tokyo-New York City
şehirleri arasında jetle yolculuk 10 saatlik zaman farkına yol açar; bedenin
bu yeni gündüz-gece kalıbına uyum sağlayabilmesi bazen günler sürer. Ayda
birkaç kez kıtalararası yolculuk yapan pilotlarda olduğu gibi, günlük kalıpların
çok sık değişmesi zihinsel ve fiziksel yorgunluğa neden olur. Uçuş öncesi ya
da sonrasında uyum sağlamak için, yeni ortamda gerekli olacak uyku kalıplarını
harekete geçirmek üzere eski kalıpları aşamalı olarak değiştirilebilir.
GANİCAN ÖZDEMİR
27
SEYRÜSEFER
28
SEYRÜSEFER
Havacılık kulübü okulumuz
konferans salonunda
değerli bir konuğu ağırlamıştır.
Konuşmacımız
Kaptan Pilot
Oral Büyüksarı
P
olis koleji ve polis akademisinden sonra uzun süre emniyet hizmetlerinde
bulunmuş olan Oral Bey, Ulaştırma bakanlığında ve mecliste önemli
kademede bürokratlık yapmıştır. Kendi ifadesiyle: ‘’Okul yıllarında birçok
arkadaş boş zamanlarını gezmeye ayırırken ben yabancı dil öğrenmeye
kendimi adadım.’’ der. Görev yıllarında yurt dışında bulunması da yabancı dili
daha iyi öğrenmesine vesile olmuştur.
Oral bey zamanla bilgi ve becerilerini geliştirerek ufkunu bulutların ötesine
çıkararak pilot olmayı hak kazanmıştır. Kendisi hala THY’de kaptan pilot olarak
mesleğine devam etmektedir.
İki saate yakın süren söyleşimizde bizlere çok güzel ufuklar çizmiştir.
Mesela, nasıl pilot olunur? Sorusuna: hem Askeri okul hem de Anadolu üniversitesinin yanında, özel kursların açtığı programları bitirerek pilot olunacağını
ifade etmiştir. Özel kursların ise ülkemizde ve Amerika’da özel bir şirketin
verdiğini ayrıca pilotlar vakfının anlaşmalı olduğu Macaristan’daki bir kurs vasıtasıyla da internet üzerinden verilen derslerle alınabileceğinin bilgisini vermiştir.
Daha başka, pilot olmanın ne tür avantajları vardır? Pilotların iş ve aile hayatı
nasıldır? Pilotlar ne kadar kazanır? türden sorulara da samimi cevaplarıyla
güzel bir söyleşi yaptık.
Kendisine zaman ayırıp geldiği için teşekkür ediyoruz.
SEYİTALİ ATAŞ 29
SEYRÜSEFER
Dünya'nın
En Büyük Havalimanları
Atlanta İnternational Havaalanı:
Yıllık yolcu sayısı Türkiye nüfusundan daha
fazla olan Atlanta havaalanının yıllık yaklaşık
88 milyon yolcusu bulunmaktadır.
Londra Heathrow Havaalanı:
Yolcu sayısı i?bariyle ikinci sırada yer
alan Heathrow Havaalanından, yaklaşık
66 milyon yolcu taşınmaktadır.
Beijing (Pekin) Capital İnterna3onal Havaalanı:
Beijing Havaalanından da yaklaşık 65 milyon yolcu taşınmakta olup sıralamada üçüncülüğe oturmaktadır
Chicago O’Hare İnterna3onal Havaalanı:
Yolcu sayısı bakımından dördüncü büyüklükte
olan O’Hare Havaalanından yaklaşık 64 milyon
yolcu taşınmaktadır.
30
SEYRÜSEFER
Zirveye Doğru
3. Havalimanımız
C
umhuriyet tarihinin en yüksek maliyeti olan 22.152 milyar Avroluk
teklifle, projenin temeli 7 Haziran 2014 tarihinde atıldı. Havalimanının
ilk fazının 2018 yılının ilk çeyreğinde hizmete girmesi planlanmaktadır.
İstanbul Yeni Havalimanı’nın tüm etaplarının tamamlanması ile yıllık 94 milyon
yolcuya hizmet veren Atlanta Uluslararası Havalimanı’nı geçerek dünyanın en
yüksek yolcu kapasiteli havalimanı olması beklenmektedir.
31
SEYRÜSEFER
Hava Taşıtları
Askerî uçak
Balon (hava taşıtı)
F-16 Savaşan Şahin avcı uçağı
Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara
ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer
uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve
mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler
tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve
bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş
uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar.
Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman
ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.
Çeşitli renk ve şekillerde sıcak hava
balonları
Balon, ısıtılmış hava ya da havadan hafif bir gazla
(helyum, hidrojen vs.) doldurulan, atmosferde
uçabilen, genellikle sepetlihava taşıtı. İnsanoğlu ilk
olarak uçurtma ile insan ve yük taşımaya çalışmıştır
ancak balon ilk kullanışlı hava taşıtıdır.[1]
B-29 Superfortress ağır bombardıman
uçağı
Görevlerine göre havadan yere füze (AGM), havadan havaya füze (AAM) ve top taşıyabilirler. Ayrıca
hedeflerin tespiti ve gözlenmesi için çeşitli radar
ve pod taşıyabilirler. Avcı uçakları kendi aralarında
sınıflara ayrılırlar: hava üstünlük uçakları genelde
tek kişilik, hızlı, yüksek irtifalı uçaklardır (Mig 25,
Su 27, F-14A, F-15C); hücum uçakları, 15-25
ton arası tek motorlu ateş gücü yüksek uçaklardır
(F-16C, Mırage 2000, Mig 29, F-18C, Mig 23,
F-15C); hücum destek uçağı (çok ağır silah donanımlı, genelde düşman kara gücünü baskı altında
tutan uçaklardır (Mig 27, Su-25, Jaguar, AV 8B
Harrier, A-10). Ayrıca hayalet olarak bilinen radar
da görünmeyen uçaklar da (NorthropGrumman
B-2 Spirit bombardıman uçağı ve F-117 Nighthawk avcı uçakları) vardır.
B-2 Spirit (Ruh) Bombardıman Uçağı
İki kişilik bir ELA cougarcayrokopter.
Cayrokopter[1][2] veya otojir, döner kanatlı
ve pervaneli bir hava taşıtı. İleri hareket için bir
pervanesi ve dikey hareket (taşıma) için motorsuz
ve serbest dönen bir rotoru bulunur.[3]Helikopterin
atalarından olan[3]cayrokopterlerII. Dünya Savaşı’ndan sonra yerini ağırlıklı olarak daha verimli
olan helikopterlere bırakmış olsa da halen eğlence,
keşif ve helikopter eğitimi gibi amaçlarla yaygın
olarak kullanılır. Cayroplanör ise motoru olmayan
bir cayrokopterdir ve süzülmeden önce başka bir
hava aracı ile çekilmesi gerekir.[3]
Cayrokopter
hafif hava araçları tüm dünyada gerek sivil, gerek
askerî amaçlarla yaygın olarak kullanılırlar.
Dünya’da en fazla üretilmiş hafif uçak
olan Cessna 172.
Hafif uçak ve helikopterler, hobi uçuşlarının yanı
sıra yolcu taşımacılığı, döviz atışı, elektrik kablolarının kontrolü, ziraî ilaçlama gibi pek çok farklı
görevde kullanılırlar.
Helikopter
Bell 205 A-1 Helikopter
AS -355 F2 Ecureuil
32
Hafif hava aracı
DHC-6 TwinOtter, 12.500 lb kalkış ağırlığı ile
en büyük hafif uçaklardan biridir.
Hafif hava aracı, maksimum grosskalkış ağırlığı
12.500 lb (5.670 kg) veya daha düşük olan havadan ağır hava aracı.[1] Sabit veya döner kanatlı
CH-47 Chinook
Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner
kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü yunancadahelikopteron yani hareketli kanatlar anlamından
gelir. 1907 yılında FransızPaul Cornu ilk motorlu
helikopteri uçurdu
SEYRÜSEFER
Paraşüt
Leonardo da Vinci’nin paraşütü
22 Ekim1797’te Paris’in ParcMonceau mevkiinde
André-JacquesGarnerin tarafından gerçekleştirilen
tarihin ilk paraşüt atlayışında kullanılan paraşüt, 1:
Paraşütün üstü bölümü, 2: Hareket anındaki kapalı
paraşüt 3: Balondan ayrıldığı andaki açık paraşüt
Paraşüt, bir nesnenin atmosfere açık bir ortamda
havanın kaldırma kuvvetinden yararlanarak
yavaşça inmesini sağlayan gereçtir. Leonardo Da
Vinci’nin paraşütle ilgili çizimleri mevcuttur. İtalya’da
1470’lerden kalan başka paraşüt çizimleri bulunduğu gibi, 1595 yılında İtalyan FaustoVeranzio
tarafından yapılan çizimler Da Vinci’nin ötesindedir.
M.S. 810-887 yılları arasında yaşayan Arap mucit
Abbas Kasım İbnFirnas’ın İspanya-Kordoba’da
paraşüte benzer bir alet kullandığı tarihi kayıtlarda
mevcuttur. Çin’de de paraşütün ilk örnekleri kullanılmıştır. Günümüzde kullanılana en çok benzeyen
paraşüt, 1783 yılında Fransız Louis-SébastienLenormand tarafından keşfedilmiştir. 1797 yılında
AndreJacquesGarner bir sıcak hava balonundan ilk
paraşüt atlayışını gerçekleştirmiştir.
yarmasını sağlar, kanatları ise kaldırma kuvvetinden
daha fazla faydalanabilmek için ince ve uzun olarak
tasarlanmıştır. Planörün motoru olmadığından kanat
şekilleri havada kalmasına yardım etmelidir.
Uçak
Airbus A350yolcu uçağı
Bir askeri uçak (YF-23 Kara Dul).
Planör
Pervaneli uçaklarda yaygın olarak
kullanılan yıldız tipi motor.
Tasarımcısı Bilinmeyen Çizim
(British Museum)
Planör
Planör, (Fransızca: Planeur, süzülerek uçmak)
üzerinde hiçbir güç kaynağı olmadan uçabilen sabit
kanatlıhava taşıtı. Bazı planörlerin motorlu modelleri
de vardır.
Kokpiti tek veya çift kişilik olabilir. Vinç sistemiyle ya
da bir uçağın çekmesiyle havalanırlar. Belli bir yükseklikte çekici ile bağlantısını koparıp atmosferdeki
hava akımlarından yararlanarak uçabilirler. Özellikle
düzenlenen yarışmalarda amaç, en kısa zamanda
en uzun yolu katetmektir.
Planörün mucidi 1886 yılında bir deneme uçuşu
esnasında düşerek ölen OttoLilienthal’dır. Bugün
planörcülük birçok ülkede sevilerek yapılan hava
sporlarının başında gelmektedir. Türkiye’de de en
eski hava sporlarından olup, Türk Hava Kurumu
Planör Uçuş Okulu 1935 yılında Eskişehir’in İnönü
ilçesinde açılmıştır.
Günümüzde kullanılmakta olan planörler kontraplak
ve fiberglas gibi çok hafif malzemelerden yapılmaktadır. Dar gövdesi planörün havayı kolayca
33
SEYRÜSEFER
Yolcu uçağı
Boeing 747-8I yolcu uçağı kalkış esnasında
Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma
amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların
yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer
malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu
uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından
kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar
kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda
yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.
Yolcu uçakları zamandan tasarruf sağlaması nedeniyle, özellikle ülkelerarası yolculuklarda sıkça tercih
edilen taşıma araçlarıdır
Zeplin
Türbinreaktörününkompresörü
Türbinreaktörününkompresörü
Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar
olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde
havada tutunarak yükselebilen, ilerleyebilen motorlu
bir hava taşıtıdır.[1][2]Pervaneli ya da jet motorlu,
sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı
uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel
uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı
olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.
Uçağın ana parçaları havada tutunabilmeyi
sağlayan kanatlar, kanatları dengede tutmaya
yarayan kuyruk,[3] uçağın durum ve pozisyonunu
değiştiren kumanda yüzeyleri ve gerekli itmeyi
sağlayan motor, pervane gibi elemanlardır. Yolcuları ve yükü barındıran gövde ile uçuş ekibi ve
uçuş kumandalarını barındıran kokpit uçağın ana
bölümlerindendir.
Yelken kanat
Bir yelken kanat
Yelken kanat ya da diğer adıyla Delta kanat bir
hava sporudur. Bu spor, diğer hava sporlarından
yamaç paraşütü ve planörcülüğün bir karışımıdır.
Daha çok alüminyum ya da kompozitten yapılmış
bir iskeletinin bir kumaş ile kaplanmasıyla yapılmış
bir kanattan ve onun altına pilotun binmesi için
asılı biçimde bağlanmış bir tutunma düzeneğinden
oluşur. Kanat şekli delta (Yunan harfi)biçiminde
olduğu için çoğu zaman yelken kanat yerine delta
kanat olarak anılır. Yelken kanat, süzülme prensibi
ile çalışan bir serbest uçuş hava taşıtıdır. Ağırlığı 15
34
ile 35 kg, hızı 25 ile 140 km/sa. arasında değişir.
Dünya mesafe rekoru 700,6 km ile ManfredRuhmer’eait’dir.(2001)1
Yelken kanat ile biraz yüksekçe bir tepeden koşarak kalkış yapıp saatlerce havada kalınabilir. Araç
planörler gibi motorsuz uçmasına rağmen yerden
yükselen sıcak hava akımlarını ve tepeye çarparak
yükselen hava akımlarını yakalayarak binlerce
metre yükselebilir.[1] Böylece bulut tabanına ulaşıp
buluttan buluta atlayarak uzun mesafeler uçabilir.
Rüzgârlı bir günde rüzgarı karşılayan bir yamaçta
uzun süre havada kalabilir.
LZ1’in Bodensee üzerindeki ilk kalkışı, 1900
Başlığın diğer anlamları için Zeppelin (anlam ayrımı)
sayfasına bakınız.
Zeplin[1], bir tür hava gemisi olup, ulaşım aracı
olarak kullanılan itme kuvvetiyle yol almalarını sağlayan motorları ve havada yönlenmesini sağlayan
dümenleri olan puro biçiminde ve altında yolcu
kabini bulunan güdümlü balonların genel adıdır.
Omurgalı güdümlü balonların en başarılı yapımcısı
olan Kont Ferdinand vonZeppelin adlı Alman
güdümlü balonların isim babasıdır. İlk zamanlar hidrojen ile dolu olmasına karşın 1937’de Hindenburg
faciası üzerine hidrojen yerine helyum kullanılmaya
başlanmıştır
EYÜP YILDIRIM
Md.Yard.
Boeing 747-8I yolcu uçağı
SEYRÜSEFER
Fotoğraf Çekerken
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fotoğrafçılıkta kural yoktur!
Bir fotoğrafa çoğu zaman bakılır
nadiren incelenir.
Fotoğraflar belge veya anı değeri
taşırlar.
Fotoğraf çekmek , inasanın aklını
gözünü ve yüreğini aynı hizaya
getirmesidir.
Fotoğraf, geçmekte olan gerçek
anın yakalanmasıdır
1)Renk uyumuna dikkat edin.
2) Altın orana dikkat edin.
3) Eğrilere ve çizgilere dikkat edin.
4) Her zaman odak noktası ile görüntüyü açığa çıkartın.
5) Düşünceleriniz ve o andaki ruh haliniz çok önemlidir.
6) Görüntü kalitesine dikkat edin.
Fotoğrafçılık adeta
sonu görünmeyen
bir denizdir, limitleri
yoktur, dışarıdan
kolay görünür ama
öğrendikçe yenilerini
öğrenirsiniz. Çekim
tarzı değiştikçe yeni
ipuçları ortaya çıkar
ve bunlar hiç bir zaman bitmez. Çekim
değerleri, kompozisyon bir çok kural var
ve bunlar değişir…
FARİS SÜLEYMANOĞLU
35
SEYRÜSEFER
Hedef Mesleğim: Sivil Havacılık
Öncelikle kendinizden biraz bahseder misiniz ?
Ben Yusuf Sarıten. 1994 de Ordu’da doğdum.2012 de
Gaziosmanpaşa İmam Hatip Lisesi’ni bitirdikten sonra
eğitim hayatına 2 yıl ara vermek zorunda kaldım.2014
yılında üniversite sınavına girerek Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversite’si Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri bölümünü
kazandım.Bu yıl üniversiteden mezun olup yıllardır hayalini
kurduğum uçuş planlarımı gerçekleştireceğim.
Bu bölümü tercih etmenizdeki
en büyük etken nedir ?
Uzun yıllardır insanlarla iletişim içinde olduğum için
ayriyetten gezmeyi,farklı ülkeleri görmeyi,farklı kültürleri
tanımayı sevdiğimden dolayı bunlar benim için en büyük
etken olmuştur.
Bu bölümden mezun olduktan sonra
iş imkanları nelerdir ?
Havada çalışmak isteyenler kabin memuru,uçmayı sevmeyenler için yer hizmetlerinde iş imkanları bulunmaktadır.
Bu bölümü lisans mezunluğu olarak tamamlayıp,Kpss’ ye
girerek DHM de birçok iş imkanı bulunmaktadır.Aynı zamanda mesleki derslerle birlikte yoğun bir ingilizce eğitimi
alıyoruz.Bu durum ise bizim kolay ve rahat bir şekilde iş
bulmamızı sağlayacak.Yabancı dili iyi konuşmak ve YDS
sınavından yeterli puanı almak,ingilizce ders verebilme
imkanını da beraberinde getiriyor.
Sizce insanlar neden sivil havacılığı
tercih etmeli ?
Bu bölümü tercih edilmesinden ziyade insanın ilgi duyması,bu işi yapabileceğine inanması gerekmektedir.Uçmak
tarih boyunca insanların çoğu zaman hayali olmuştur.
Eğer sizinde böyle bir hayaliniz varsa kesinlikle tercih
etmelisiniz.
Havacılık sektöründe olan tanıştığınız
birisi var mı ?
Solo Türk Pilotu Erhan Günar ve Yusuf Kurt ile tanışma
imkanım olmuştu.İkiside gerçekten muhteşem ve donanımlı insanlardı.İkiside gayet başarılı,yurtiçi ve yurtdışında
ülkemizi temsil etmektedirler.Onlarla tanışmak benim için
büyük bir zevkti.
Son olarak üniversiteniz hakkında ne söylemek
istersiniz ?
Üniversitemiz Türrkiye’nin bu bölümle ilgili en donanımlı
eğitmenlerine sahip olmaktadır ve Türk Hava Yolları ile
protokol imzası bulunmaktadır.Sosyal ve kültürel alanda
birçok etkinliklere imza atmıştır.Okulumuz 2010 yılında
kurulmasına rağmen kısa zamanda büyük işler başarmıştır.
36
MESLEK YÜKSEK OKULLARI VE
SİVİL HAVACILIK TABAN PUANLARI
FATİH SULTAN MEHMET MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%100 Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%50 Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%25 Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Ücretli)
TABAN PUAN
316,85799
283,73877
196,67909
210,00195
BEYKOZ LOJİSTİK MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (Tam Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (%50 Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Tam Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%50 Burslu)
267,45798
169,37123
279,07803
199,39422
İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Hava Ulaştırma Işletmeciliği (Tam Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma Işletmeciliği (%50 Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Tam Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%50 Burslu)
363,70000
237,85632
338,95000
285,82439
SEYRÜSEFER
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (%25 Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (%50 Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (Tam Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (Ücretli)
TABAN PUAN
229,26022
249,36583
345,37716
213,49309
TÜRK HAVA KURUMU MESLEK YÜKSEK OKULU
Havacılıkta Yer Hizmetleri Yönetimi (Tam Burslu)
Havacılıkta Yer Hizmetleri Yönetimi (Ücretli)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Tam Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Ücretli)
Uçak Teknolojisi (Tam Burslu)
Uçak Teknolojisi (Ücretli)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Tam Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Ücretli)
Uçak Teknolojisi (Tam Burslu)
Uçak Teknolojisi (Ücretli)
340,30258
235,19437
349,68247
251,52187
413,29604
214,62651
325,37433
232,03467
312,51329
197,84297
GEDİK ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Ücretli)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (Tam Burslu)
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri (%50 Burslu)
214,34031
299,46857
231,91163
OKAN ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (Tam Burslu)
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (%50 Burslu)
337,187
249,987
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ULAŞTIRMA MESLEK YÜKSEK OKULU
Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi
Havacılık Elektrik ve Elektroniği Bölümü
Pilotaj Bölümü
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Bölümü
Uçak Gövde-Motor Bakım Bölümü
362,14147
458,165
347,94871
360,87554
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU
Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği
311,94150
KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER MYO
Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri
278,61610
RABİA SARITEN 37
SEYRÜSEFER
Azmin Zaferi Wright Kardeşler
W
right Kardeşler, Orville (d. 19
Ağustos 1871 - ö. 30 Ocak 1948),
Wilbur (d. 16 Nisan 1867 - ö. 30
Mayıs 1912), motorlu uçak uçuran
ABD’li kardeşler.
18 Ağustos 1871 yılında Alphonse Pénaud, ilk
defa yapısal dengeli model uçağı Tuileries Gardens,
Paris’te Société de Navigation Aérienne kurumu
gözetiminde 11 saniyede 40 m uçurarak havacılıkta yeni bir çığır açmıştı. “Planophore” adını verdiği
bu model uçak, tarihte ilk yapısal dengeli uçaktır.
Buna benzer bir oyuncak, Wright kardeşlerin
çocukken çok ilgilerini çekmişti.
1891’de ilk Aerodrome model uçak ile denemelere
başlayan Samuel P. Langley, dört senelik çalışmalarının sonunda, buhar gücü ile çalışan Aerodrome
No.V’ in 30 m yükselerek 1006 m yol katetmesini
sağlamıştır. (Aerodrome Latince’de - Hava Koşusu
demektir) Sürati ise saatte 32 km idi. Bir sonraki
modeli Aerodrome No.VI ise Kasım 1896’da bu
sefer 1280 m uçmuş ve 1 dk.’dan fazla havada
kalmıştır. Bu pilotsuz uçuşlar ABD Savaş Bakanlığı
($50,000) ve Smithsonian Enstitüsü ($20,000)
tarafından, pilotlu uçuş için desteklenmişti.
Ohio, Dayton’lu iki bisiklet ustası olan Wilbur ve
38
Orville Wright, 1890’da kuşların nasıl uçtukları
hakkında kendilerine ipucu verebilecek her şeyi
sistemli bir şekilde incelemeye başladılar. Bilimsel
eserlerde ve eski insanların deneyimleri arasında
kendi işlerine yarayacak hiçbir şey olmadığını kısa
sürede anlayan Wright kardeşler sadece Berlin
yakınlarındaki bir tepe üstünden planörle uçuş
denemeleri yapan ve bu konuda çok dikkatli notlar
tutan Alman mühendisi Otto Lilienthal’in çalışmaları
ile işe başladılar.
Wilbur ve Orville Wright bilimsel öğrenim
görmemişler, liseden sonra yüksek bir okula da
gitmemişlerdi. Fakat uçma alanındaki çalışmalarını
yürütürken kendi yöntemlerini de model uçaklar,
uçurtmalar, insan taşıyan planörler ile yaptıkları
yüzlerce deney sayesinde bu konuda ilerlettiler.
SEYRÜSEFER
Wright Kardeşler’in
uçaklarından biri, (1908)
Havacılıktaki gelişmelerden ülke olarak geri kalmamak için, Smithsonian Enstitüsü - ABD, Lilienthal’in
Lift & Drag tablosu ile birlikte Wenham ve John
Browning’in 1871’deki rüzgar tüneli çalışmasını
daha 1895 yılında Wright kardeşlere vermişti.
Lilienthal kuşların uçmalarını çok yakından
incelediği için planörünün bir kuşu andırmasına
fazla şaşırmamak gerekir. Lilienthal uçabilecek bir
uçağın havayla temas halinde olan sabit bir kanadı
olması gerektiğini gösterdi. Kararlı bir uçuşu gerçekleştirebilmek için gerekli kontrol sadece onun
söylediği böyle bir kanat tarafından sağlanabilirdi ve
bu konuda Wright Kardeşler Lilienthal çalışmalarını
esas aldılar.
Amerika Birleşik Devletleri’nde tek kanatlı ve buhar
motorlu havadan ağır uçan ilk pervaneli uçak,
Alman Gustav Weisskopf tarafından Nisan 1899
da Pittsburgh, Pennsylvania sonra 14 Ağustos
1901’de Bridgeport Connecticut, daha sonra da 17
Ocak 1902 de 11,300 m’lik Connecticut uçuşu ile
başlamıştı. Gustav Weiskoff (ona İngilizce tercümesi
ile Whitehead derlerdi) Amerikan vatandaşlığına
geçmemekte ısrar ettiğinden, Smithsonian Enstitüsü
Wright Kardeşleri desteklemeye devam etti.
Wright kardeşlerin 17 Aralık 1903’te Kuzey Karolina’da Orville’in kontrolünde havalanan ilk uçağı
aerodinamik ses teorisine bağlı kalınarak yapılmıştı.
Bu uçak iki pervaneliydi. Pilotla birlikte ağırlığı 335
kg’dı. Orville birinci denemede 12 saniye uçtu ve
sadece 37 metre mesafe kat etti. O günkü son
denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmıştı ve
260 metrelik bir mesafeye uçmuştu.[1]
Wright Kardeşler artık uçabilen bir uçak yapmışlardı
ama onu nasıl uçuracaklarını bilmiyorlardı. Smithsonian Enstitüsü lider havacılardan Louis Mouillard,
Gabriel Voisin, John J. Montgomery, Louis Blériot,
Alberto Santos Dumont ve Percy Pilcher ile
yazışarak elde ettiği tüm bilgileri, Wright Kardeşlere
iletmeye devam ediyordu.
4 Haziran 1908 senesinde ABD’nin ilk ‘resmi’
uçuşunu Kanadalı Glenn H. Curtis, June Bug adını
verdiği dışarıdan yardım almadan kalkabilen bir
uçak ile yaptı.Bu uçuş Amerika’nın ilk resmi “Havadan Ağır Uçağı ve Uçuşudur”. Curtis 1 numaralı
Pilot Lisansı sahibidir, Wright Kardeşler ise 4 ve 5
nolu lisansları almışlardır.
Avrupa’daki hızlı havacılık gelişmeleri ve Kanadalı
Glenn H. Curtis ile çalışmaya başlayan ABD Savaş
Bakanlığı ve Smithsonian Enstitüsü, yarışa başlamakta bile zorlanan Wright Kardeşleri artık “İlk
Uçuş” ile pazarlamaya devam edecekti. Nitekim
ABD, 12 Aralık 1928 tarihinde İlk Uçuş’un 25’ci yılı
adı altında bir Uluslararası Sivil Havacılık konferansı
düzenledi. Dünyaya ‘İlk Uçuşun 25. Yılı’ diye ilan
edilen bu konferansa, “İlk Uçuş yalanı” yüzünden
hiçbir devlet katılmadı. Tarihte kayıtlara “Güzel bir
kutlama” diye geçti. (12-14 Aralık 1928)
Wright Flyer: 17 Aralık 1903 saat 10:35’te
North Carolina Eyaleti’nin Kitty Hawk kasabasına
8 kilometrelik mesafesinde bulunan Kill Devil Hills
kumulunda Wright Kardeşler tarafından ilk defa
uçakla gerçekleştirilen insanlı uçuş; Orville Wright’in
kumandasındaki uçağın yere değmemesi için
kanadın ucunu tutan Wilbur Wright’in onu bıraktığı
anda ABD devlet sahil kurtarma elemanı John T.
Daniels tarafından çekildi.)
Wright Kardeşler’in uçak
planlarından biri, (1899)
Sayısız testlerden birinde, 1902 Wright
Planörü’nün üstünde Wilbur Wright,
solda Orville Wright, sağda arkadaşları
Dan Tate, (10 Ekim 1902).
39
SEYRÜSEFER
Pilot Kalemler
BATUHAN YAĞCI
FATMA NUR ÇAĞLI
İBRAHİM DAĞDAGEZ
GÖKYÜZÜNDEKİ HAYAL
Pilot olmak benim,isteğim
Gökyüzünde özgür olmak benim dileğim
Uçup bir daha dönmemek isterim
Gökyüzü bir başkadır hep söylerim
GÖKYÜZÜNE SARILMAK
Aşk ne iki insanın kalbine
Ne de üç kelimeye sığdırılmaz.
Aşk sadece gökyüzündeki sessiz çığlıktır.
Ufku, sonsuz kahramanlığı çığ gibi büyük olan
Milyonlarca gözlerin, hislerin ortak resmidir.
Gökyüzü öylesine farklıdır ki
Kâğıttan uçaklarla bile hayalleri süsler.
Dili olsa ne aşklar, ne dertler, ne sırlar söyler.
Öylesine kolay değildir gökyüzüne âşık olmak.
Onu anlatmak onunla duygularını paylaşmak
Ne özgür bir tuvaldir istediğiniz resmi çizebilir
İstediğiniz renge boyayabilirsiniz.
Ancak hiçbir ton maviyi gökyüzü kadar özgür ve
sonsuz anlatamaz.
Herkes bilmez bulutlara yükselişi,
Kanatların gökyüzündeki özgürlük titreyişini
Kahramanlığın yükselişini
Bilmezler ki gökyüzü de ağlar yağmur taneleriyle
Sinirlendiğinde kükrer şimşeklerle
Dili vardır gökyüzünün, pilotlardır sözcüsü
Uçaklardır bedeni
Kanatlardır görkemi, aslında ortaktır hisleri
Gökyüzüne sarılmaktır gayesi.
SEMA Kİ BİZE SIRDAŞ
Dur ve bir bak şu muhteşem gökyüzüne!
Neler var neler huzur verir yüreğine
Milyonlarca yıldız ay ve güneş
Olur güzel sema ruhuna bir eş
Lazım gelir o masmavi semada uçmak
İnmek gelmez içinden, istersin orada kalmak
Şu gökyüzü ki seni mutlu eden
Değerini bilmeyen mahkûm kalır senden
Şu sema ne dost ne sevgili!
Anne kokulu sevgili misali.
Düşün düşün neler kaçırdığını arkadaş
Huzur var orda olur sana sırdaş
O kuşlar ki yeri geldiğinde yarına yoldaş
Derdini dert edinir bayrak ve arş
Dalgalanır binlerce nefes, ses çıkmaz
Ses dediğin nedir bir hece bir marş
Gecenin sessizliğini hoş uğultusuyla
Titrer düşman sen korkusuyla
Serin serin eser rüzgâr, salınır ülkemin kanatları
Gök kubbe ne der inse şu mavinin şanı
Öyle bir renk ki o denize vurur gölgesi
O sularda hayat var, hayat dediğim gördüğünün de ötesi
Can yakar, hasret bırakır gurbet
Gün gelir nasip olur vuslat.
Ben pilot olacağım çalışarak
Gökyüzüne hakim olacağım uçarak
Ülke ülke gezeceğim pilot olarak
Tek hayalimdir benim uçmak
Bunun için her şeyi yaparım
Bir dağı yık deyin yıkarım
Gökyüzü her şeydir benim için , ben uçarım
Özgür olmaktır benim amacım
Pilot olmak kolay değil , biliyorum
Uçak kullanmak korkutucu olabilir , öğreniyorum
Gökyüzü bir yaşamdır diyorum
Ben pilot olmak istiyorum
Gökyüzünde mutluluk var
Gökyüzünde özgürlük var
Gökyüzünde hayat var
Bende de bir hayal var
Benim kaderimde pilotluk var
40
SEYRÜSEFER
NAKİT ALİ AKGÜN
MELİSA BAŞAK YAZGAN
UÇMAK İÇİN
Hislerimizle büyüyen uçağımıza el sallardık
Bulutlara bizim için resim çizdiklerine inanırdık
Bize yakın gökyüzüne elimizi uzatırdık
Sonra havada kayıp oldu mu mırıldanırdık
EVİMİZ GÖKYÜZÜ
Bir ikindi vakti arkadaşlarımla yurdun arka
bahçesinde çimlere uzanmış gökyüzünü
izliyorduk. Gökyüzü bize göre kocaman bir
evdi kuşlar ve yıldırlar da o evin sahibiydiler.
Zamanla gökyüzünü kıskanmaya başladık
çünkü ne gece nede gündüz yalnız kalmıyordu. Yaşımız ilerledikçe yalnız kalmak
istemiyorduk. Bizde gökyüzü olmaya karar
verdik. Ama sonra bir ayrıntıyı fark ettik
biz gökyüzü olamazdık. Bizde gökyüzünü
evimiz olarak sahiplendik. Belki yıldızlar
kadar parlak olamayabilirdik ama bizde
gökyüzünde bilinmeyenleri öğrenebilir
öğretebilirdik. Kuşlar gibi yumuşacık kanatlarımız yoktu onun yerine, çelikten yapılmış
kanatlarımız vardı. Hazerfen Ahmet Çelebi
gibi Galata dan Üsküdar’a kendi gücümüz
Biz gökyüzünden yeryüzünde süzülene sevdalıydık
Biz de ay yıldızı gökyüzünde taşımaya kararlıydık
Onlar göreve sadık, biz de onlara layık olmalıydık
Ve biz geceleri yıldız diye onları da sayardık
Bilmez miyiz gökyüzünden bizi izlediklerini
Bulutlarda görürüz onların özgürlük izlerini
Ve zevk için yakarsa ormanlarımızı, birileri
Yağmura gerek yok, yeşertir bizim hava erleri
Trafiksiz olan kanatlı sevgimizi kargo ile taşır
Paraşütle atlayışı heyecanla bize adrenalin yaşatır
Bayrağımızı göklerde gururla şanla dalgalandırır
Yeryüzünde vatanı semada anneyi duygulandırır
ile uçamazdık ama bunun içinde çok güçlü
motorlarımız vardı. Biz o gün o yurdun arka
bahçesinde birbirimize söz verdik. Gökyüzü
bizim evimiz olacaktı, kuşlar ve yıldızlarda
ailemiz…
Aradan tam yirmi yıl geçti ve biz tekrar
o bahçede toplandık. Eskiden özenerek
baktığımız gökyüzü artık bizim evimizdi.
Bazımız doktor, öğretmen ya da mimar
olmuşlardı. Ali ve Enes ise ‘’Türk Yıldızları’’ adlı F16 gösteri uçaklarının pilotları
olmuşlardı Rüzgar ise yeni ülkelerde yeni
insanlarla tanışan ve birbirinden uzak iki
aşığı kavuşturan bir pilottu. Ben ise yarın
uzaya yolculuğa gidiyorum. Evet doğru
duydunuz ben gökyüzüne sığmadım ve
astronot oldum. Ben aile fertlerimi daha
yakından tanımayı seçtim. Artık yıldızlara
daha yakınım.
Yeryüzünde olan mutluluğumuz bulutların ötesinde
Sabiha Gökçenin verdiği onur yüreğimizde umut doldurur
Ambulansa ihtiyacı olanı, herkesten önce onlar bulur
Ve işte analar zamansız mekansız ne pilotlar doğurur
Hasrettir sizde ses hızını aşan
Geride bıraktıklarınızdır sizi gurbete arayan
İçimizdeki hasrettir bizi size kavuşturan
Ve sizdeki vuslattır bizi size yakınlaştıran
ötesi
Havacılıkta gelecek sizinle gelecek
Bizdeki bu yükseklik sevdası asla bitmeyecek
Gurbet içinde, hasret içinde, vuslat içinde, bıraktıklarınız yüksekliğin korkusunu bilmeyecek
Ve yeryüzünde bıraktıklarınız sizi gururla izleyecek.
41
SEYRÜSEFER
OKULUMUZUN B
Okulumuz öğrencisi Emre AKBULUT
güreşte Türkiye Okullar Arası müsabakalarda
birinci olmuştur.
Zübeyir ABAY ise yine güreşte İstanbul
Okullar Arası müsabakalarda ikinci olmuştur. Okulumuz futsal takımı
İstanbul Okul Sporları
Gençler Kategorisi Futsal
Müsabakalarında Türkiye
Şampiyonasına katılmaya
hak kazanmıştır.
42
SEYRÜSEFER
N BAŞARILARI
Güreş takımımızın
başanısı kürsüde
tescillenirken.
Okulumuz kız
voleybol takımı
ilçemizde başarı
elde etmiştir.
43
SEYRÜSEFER
Kız basketbol takımı
Erkek basketbol takımı
44
SEYRÜSEFER
Havalı
Espiriler
EMRE IŞIK
45
SEYRÜSEFER
Hava Kuvvetleri Müzesi Gezisi
46
Başakşehir
Anadolu
Lisesi
Türk dili ve edebiyatı öğretmeni:
Erkan ACİR