Untitled - Tilkinin Dilinden
Transkript
Untitled - Tilkinin Dilinden
Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 İÇİNDEKİLER 2 İçindekiler Editörden... Nihad KARSLI 3 Tasarım, Kullanıcı Tecrübesi ve Canonical'de Gelişim Samed KONAK 4,5 Firefox'u Hızlandırıyoruz Ahmet Cevdet EDİZ 6,7,8 Opera Bileşenleri Serdar KAÇMAZ 9,10 Pardus'u Hızlı Kapatmak Serdar KAÇMAZ 13,14,15,16 Python ile URL İşlemleri: URLLIB Erdem ARTAN 17,18,19 Matematik Artık Çocuk Oyuncağı, Maxima! Erdem ARTAN 20...25 PKD'den Haberler Erdem ARTAN 26 Gnu/Linux Dünyasından Haberler Erdem ARTAN 27,28,29,30 Gnu/Linux'de C Programlama-1 M. Talha İLHAN 31,32,33 Vidyo Dosyalarını mp3 Formatına Dönüştürmek Doğukan KORKMAZTÜRK 34,35,36 Avidemux'la Filmlere Altyazı Gömmek Serdar KAÇMAZ 37...42 Gimp ile Basit Alev Yapımı Doğukan KORKMAZTÜRK 43,44,45 Web Site Tanıtımları Serdar GÜNDÜZ 46 Richard M. STALLMAN Röportajı-1 Plo E-Dergi Ekibi 47,48 2 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 EDİTÖRDEN Nihad KARSLI [email protected] Ne mutlu ki bir tane bile maaşlı çalışanımız olmadan bir dergi daha çıkarıyoruz. Üstelik kendine has çizgisi ve tutumu ile... Dergi ekibimiz son iki sayıdan beri genişlemeye başlamasına rağmen bu sayıyı da sınırlı sayıda özgürlük aşığı insanların gayreti ile yayımlıyoruz. Dergimiz özgürlük karşıtlarına muhalif bir dergidir, yayın hayatı ise son yazılım ya da kişinin özgürlüğüne kadar devam edecektir. Bu sayımız Robingood diye çağırdığımız Özgür Yazılım Vakfı kurucusu Richard M. Stallman ile bir röportajın ilk aşamalarını içeriyor ve Pardus'un özgürleşme aşamalarından birini gerçekleştiriyor. Bu arada Milli İşletim Sistemi ile öne çıkan, belki Linux kullanımının yaygınlaşması için gerçekten özgür yazılıma ihanet etmiş ırkların bilgilerini de bize sağlıyor. Bu sayımızda dergimizde bir aşama daha kaydederek, gerek Pardus kullanmaya kandırılmış gerekse Pardus'un GNU/Linux olduğunun ne olduğunu bilmeyenlere bir parça da olsa katkıda bulunmaya çalıştık. Biz Pardus kullanmaktan vazgeçmeyeceğiz ve Pardus özgür oluncaya dek, özgürleştirmek için gereken adımları gereken zamanlarda doğru hamleleri yapmak için hazırda olacağız. Biz size hiçbir şekilde dolar veremeyiz ancak siz özgürlüğünüzü bedelsiz alabilirsiniz. Yeni sayıda görüşmek üzere.. Nihad Karslı [email protected] 3 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 TASARIM, KULLANICI TECRÜBESİ VE CANONICAL'DE GELİŞİM Çeviri: Samed KONAK www.samkon.org Kendinizi web üzerinden tanıtmaktaysanız, tesirli olabilmeniz için 15 saniyeniz vardır, bu nedenle web 2.0 çalışmalarının şampiyonlarının başarı Neyse ki belirsiz bir boşlukta ilerlemiyeceğiz. Bu fikir geniş çaplı reçetesi şu noktalarda birleşmektedir: araştırılmıştır. GNOME ve KDE gibi toplulukların, platformlarının evrimi adına kullanıcı tecrübelerini güçlü bir sürücü (kaynak) olarak 1. Sitenizin görselliğini çekicileştirin kucakladıklarını görmek harika. Kısmen web 2.0 ve iPhone nedeniyle geniş 2. Farklı birşeyler yapın ve çok ama çok iyi yapın bir kesimde FLOSS'un kullanışlılık ve tasarım adına sıçrama yapması 3. Kullanıcıları harekete geçirin ve onlara denemeye değer bir tecrübe verin arzusu bulunuyor. Bu arzuya katılımda bulunmak ve güçlü sürücülerimizi (kaynaklarımızı) çıktıkları yolda ilerletmek istiyoruz. Bizimde özgür yazılım masaüstü deneyiminin bir parçası olarak aynı zorunluluğa, öneme ve zerafete ihtiyacımız var, ve bu Canonical'ın Aynı zamanda bizleri karşı karşıya getiren yarış adına kabullenme de yer üzerinde duracağı bir alandır, ümidim odur ki önemli bir katkıda siz almaktadır. OSCON'dayken ortaya attığım "iki yıl içinde Apple ile bulunun. Tasarımcılar, kullanıcı deneyimi şampiyonları ve etkileşim yarışabilecek kullanıcı tecrübesini serbest bırakmak" fikri üzerine bunu tasarımları düşünürleri kiralıyoruz ve onları FLOSS'u geliştirmek adına nasıl gerçekleştirebileceğimiz üzerine bir çok soru almıştım. "Herkes kendi sadece Canonical'a özel projeler adına değil, aynı zamanda GNOME, KDE kaşıntısını tırmalar, kullanıcı arayüzünü (UI) nasıl istikrarlı bir hale ve diğer akıntıya karşı çaba gösterme çabaları adına yarışa davet ediyoruz. getirebilirsin?" sorusu yaygın olanıydı. Ve bu doğru - özgür yazılım masaüstü çoğunlukla yamalı ve istikrarsız. Fakat ben hem güçsüzlük (GNOME, OpenOffice ve Firefox'un ayrı kullanıcı arayüz araçları var, ve bunları dikişsiz hale getirmek çok zor) hem de güç -insanlar yenilikler adına özgür, ve sonucu dünyaya yol göstermek adına bir istikrar eksikliği görüyorum . Bizim yarışımız bu iki durum adına da en iyisini elde etmektir. Bu tür soruların tümüne cevabım yok. Fakat özgür yazılım sürecinin özellikle uzun dönemli zorlu görünen sorunların altından kalkacağı yönünde güçlü bir inanca sahibim. Detaylı bir tasarım etiği, bir sonraki miras meraklı grubu (Heritage Interest Group) oluşturursak, uygulamalar adına bir kişi veya şirketin tek başına edinebileceğinden daha geniş portföy oluşturmak adına kalabalığın bilgeliklerini çalışır duruma getirebiliriz. Bu durum Canonical'ın tasarım ve kullanıcı tecrübesi takımının akıntıya karşı kürek çekilen projelere de katılımının benim için neden önemli olduğunun cevabıdır. 4 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 TASARIM, KULLANICI TECRÜBESİ VE CANONICAL'DE GELİŞİM Çeviri: Samed KONAK Ubuntu olarak hedefimize ulaşmak amaçlı genel çabalarımız var, takımların fikirlerini ve çalışmalarını sergilememiz yoluyla mutluluk kazanadıracak çabalar arıyoruz. Mutluluktan da öte, mest edecek çabalar istiyoruz! Çabamızın büyük bir yoğunluğunu bütünleşmeye (entegrasyon) ayırıyoruz. Rakiplerimiz "Canonical bağışta bulunmuyor" şeklinde düşünebilir, ancak bağışlarımızı çabalarımızın son kararlı ürününü almamızla ve güvenlik bakımlarımızla elde edilen etkileyicilik sayesinde en geniş kitlenin ürünlerimizi test etmesi ve sevmesi ile ölçtüğümüzü belirtmek daha doğru bir ifade olacaktır. Benim fikrimce, bu olağanüstü bir katkıdır. Buna rağmen Canonical giderek Ubuntu'nun yazılımlarındaki gelişmeleri kontrol altında tutan bir pozisyona gelmektedir. İnsanlara sadece örnekler sunup, ardından projelerine değişik bir biçim kazandırmalarını teklif etmenin olumlu geridönüşümünü hayal dahi edemiyorum. Aynı zamanda masaüstü fikirlerini gerçeğe dönüştürme içerikli, üzerine ağır yük bindirebileceğimiz X, OpenGL, Gtk, Qt, GNOME ve KDE üzerine çalışacak takımlar da kiralıyoruz. Bu takımlar Bzr sınıflarını Launchpad'de yayınlayacaklar ve tabikide işlerini var gücü ile gerçekleştirecek, zorlu koşuşturma ve olaylara katılımda bulunacaklardır. Bu pozisyonlar adına kiraladığımız bazı kişiler FLOSS dünyasında bilindik kişilerdir, diğerleri başka işletmelerle ilgili teknik uzmanlıklar adına geliştirici olacaklar. www.samkon.org Ubuntu ve platform takımının hala birincil derecede ağırlık verdiği bütünleştirme (integrasyon) ve dağıtım fikirlerini muhafaza etmek önemli amaçlarımızdan biridir. Yamaları ve değişikliklerini, her 6 ayda bir yayınlanan yeni Ubuntu versiyonu ile gelen uygulamaları seçmenin doğasında bulunan çelişkileri en düşük seviyeye düşürmek için bu takımı ve hedefe ilerleyen temel işleri [upstream work] ayrı tutacağız. Tabikide, katılımda bulunmanın bir riski de var, çünkü fikir, vizyon, arzu ve hedeflerinizi ifade etmeden katılımda bulunamazsınız ve bunlar diğer katılımcılarınkiler ile çelişki içerisinde olabilir. İnsanlar değişimin gerekli olduğuna inanmasına rağmen değişimi sürdürmek zordur. Geliştirilmiş takımlar ve türlü fikir birliklerini engellemeden yeni fikirleri keşfetme ve tecrübe etmenin yollarını bulacağımızı umut ediyorum. Herkesi faaliyete geçirmeden önce neyin gerçekten çalıştığını görmek için deneysel gereksinimi bulunmayan gücümüzün üzerinde durmalıyız. Bu bir rekabet oluşturacak, fakat bunun gerçekleştirilebileceğini düşünüyorum. sürecin, beyin fırtınalarının ve taslak çalışmalarının eksiksiz şekilde keyfini çıkarmaktayım. Bu fikirlerin üretime geçmesini görmek için bekleyemiyorum! Orjinal metin: Design, user experience and development Canonical | Mark Shuttleworth markshuttleworth.com Çeviri: Samed KONAK Bütün bunlar sabahları çalışmak için beni www.samkon.org heyecanlandırıyor, çünkü Launchpad ve masaüstüne kullanıcıların etkileşimini sağlayan ilginç fikirlerin taslağını çıkartıyoruz. Takım hassas bir şekilde bir araya geldi ve ben bu 5 at - Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MOZILLA FIREFOX'U HIZLANDIRIYORUZ. Ahmet Cevdet EDİZ [email protected] Firefoxu hızlandırmaya, adres satırına about:config yazarak başlıyoruz. Birazdan yapacağımız şeyler geri dönüşü olmayan şeyler değil. Beğenmezseniz tüm adımları tersine uygulayarak firefoxunuzu eski haline getirebilirsiniz. Açılan sayfaya söz veriyorum dikkatli olacam diyoruz ve giriyoruz. 1.) Filter yazan yere network.http.pipelining yazarak network.http.pipelining'i buluyoruz. Ardından value'nin altında "false" yazan yere çift tıklayarak "true" olarak değiştiriyoruz. Değişiklikten sonra satırın koyulaşması lazım. 2.) Filter yazan yere network.http.pipelining.maxrequests yazarak network.http.pipelining.maxrequests'i buluyoruz. Value'nin altında "4" yazan yeri "8" olarak değiştiriyoruz. 3.) Filter yazan yere network.http.proxy.pipelining yazarak network.http.proxy.pipelining'i buluyoruz. Value nin altında "false" yazan yeri çift tıklayarak "true" olarak değiştiriyoruz. 4.) Filter yazan yere network.dns.disableIPv6 yazarak network.dns.disableIPv6'i buluyoruz. Value nin altında "false" yazan yeri "true" olarak değiştiriyoruz. 6 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MOZILLA FIREFOX'U HIZLANDIRIYORUZ. Ahmet Cevdet EDİZ [email protected] 5.) Filter yazan yere plugin.expose_full_path yazarak plugin.expose_full_path'i buluyoruz. Value nin altında "false" yazan yeri "true" olarak değiştiriyoruz. 6.) Şimdi filter kısmını temizliyoruz. Herhangi bir özellik adının üzerine sağ tıklayıp çıkan pencereden New ve Integer seçeneklerini seçiyoruz. New Integer Value isimli bir pencere açılıyor. nglayout.initialpaint.delay yazarak OK diyoruz. Şİmdi de bizden Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "0" yazarak kapatınca aşağıdaki gibi bir pencere elde etmemiz lazım. Bu işleimin geri dönüşü için nglayout.initialpaint.delay'a sağ tıklayıp reset demeniz yeterli. 7. ve 8. adımlarda anlatılan şeyleri de aynı şekilde geri döndürebilirsiniz. 7.) Şimdi filter kısmını temizliyoruz. Herhangi bir özellik adının üzerine sağ tıklayıp çıkan pencereden New ve Integer seçeneklerini seçiyoruz. New Integer Value isimli bir pencere açılıyor. content.notify.backoffcount yazarak OK diyoruz. Şimdi de bizden Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "5" yazarak kapatınca aşağıdaki gibi bir pencere elde etmemiz lazım. 8.) Şimdi filter kısmını temizliyoruz. Herhangi bir özellik adının üzerine sağ tıklayıp çıkan pencereden New ve Integer seçeneklerini seçiyoruz. New Integer Value isimli bir pencere açılıyor. ui.submenuDelay yazarak OK diyoruz. Şİmdi de bizden Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. "0" yazarak kapatınca aşağıdaki gibi bir pencere elde etmemiz lazım. 7 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MOZILLA FIREFOX'U HIZLANDIRIYORUZ. Ahmet Cevdet EDİZ [email protected] 9.) Şimdi filter kısmını temizliyoruz. Herhangi bir özellik adının üzerine sağ tıklayıp çıkan pencereden New ve Integer seçeneklerini seçiyoruz. New Integer Value isimli bir pencere açılıyor. browser.cache.memory.capacity yazarak OK diyoruz. Daha sonra bizden Integer değeri girmemizi isteyen yeni bir pencere açılıyor. Buraya yazacağınız rakam firefoxunuz ne kadar RAM kullanacağını değiştirecek. Dolayısıyla bu bilgisayardan bilgisayar değişir ama örneğin 8MB ram ayırmak istemezsiniz. 16Mb ayırmak bu iş için mantıklı bir seçenek olabilir. Eğer 16 mb ayırmak istiyorsanız açılan pencereye "16384" yazın ve pencereyi kapatın. 32MB'ı denemek isteyenler de "32768" girmeli (32mb=32768byte). Aşağıdaki gibi bir sonuçla karşılaşmanız mümkün. Şimdi tüm sekmeleri ve firefoxu kapatıp yeniden başlatıyoruz ve işlem tamamlanıyor. Ahmet Cevdet Ediz [email protected] 8 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MOZILLA FIREFOX EKLENTİLERİ Serdar GÜNDÜZ User Agent Switcher Firefox'u İnternet Explorer, Gnu/Linux'u ise windows olarak göstererek sadece ie ile görüntülenebilen sayfaları görüntüleyebilirsiniz. https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/59 FireFTP Bir sekme içinde açılan kullanışlı, hızlı bir FTP istemcisi. Web alanınıza dosyalarınızı hızlı bir şekilde upload edebilirsiniz. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/search?q=FireFTP&cat=all FasterFox https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/9037 Web sayfalarını görüntüleme hızımızı pratik yöntemlerle arttıran bir eklentidir. Sayfaların yüklenme süresini de gösterir. Sayfaların açılış süresini ve bağlantı hızınızı test edebilirsiniz. No script Dinamik (java script) web sayfalarının istemci bilgisayar üzerinde kod çalıştırmasını engeller. Güvenliğe önem verenler için vaz geçilmez bir eklenti. https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/722 Güvenliğinizi test edebileceğiniz bir sayfa(uygunsuz bir içerik de olabilirdi): http://damaged.no-ip.com Chatzilla https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/search?q=Chatzilla&cat=all Hafif, kullanışlı bir irc istemcisi... [email protected] Smoothwheel En sevidiğim eklenti. Web sayfalarını dikey olarak aşağı yukarı kaydırırken yazıların ve resimlerin bozulmadan akmasını sağlıyor. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/search?q=smoothwheel&cat=all Foxfilter Aile filtresi olarak kullanabileceğiniz güzel bir eklenti. web surf ederken nahoş sürprizlerle karşılaşmanızı engelliyor. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/search?q=foxfilter&cat=all Moonlight Microsoft silverlight ile hazırlanmış içeriği bu eklenti sayesinde görüntüleyebilirsiniz. http://www.go-mono.com/moonlight/ Tiny Menu Menü çubuğunu iptal edip menü yazısına tıkladığınızda menü öğelerini açılır menü olarak karşınıza getiren bir eklenti. Menu/View/Toolbars/Customize alt menüsünden ise yapacağınız küçük değişikliklerle, adres satırı, arama yazı alanı, ileri, geri ve diğer butonları menü çubuğu hizasına kaldırıp Web sayfasını görüntülemek için daha çok monitör alanı kullanıyorsunuz. Bu da eğlenceli sörf anlamına geliyor. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/search?q=Tiny+Menu&cat=all 9 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MOZILLA FIREFOX EKLENTİLERİ Serdar GÜNDÜZ Google Preview Google arama sonuçlarını küçük resimler halinde önizleme olanağı veren eklenti. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/addon/189 Flashblock Web sayfalarındaki flash animasyonları siz onay verene kadar göstermez. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/addon/433 Stealther 1.0.6 İnternette sörf yaptığınızda hem sunucu hemde istemci tarafında bir takım izler bırakırsınız. Kendi bilgisayarınızdaki web geçmişinizi temizlemek isterseniz Stealther bu iş için birebir. - Web tarayıcı geçmişi - Çerezler - İndirilen Dosya Geçmişi - Sabit diskin cache belleği - Kaydedilmiş form verileri - Alınan ve gönderilen veriler - Açılmış ve açık olan sekme bilgisi https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/addon/1306 [email protected] Flashget Kullanışlı bir download yöneticisi. https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/220 Video downloadhelper MySpace, Google videos, DailyMotion, Porkolt, iFilm, DreamHost ve diğer web servislerinden video indirmenize yarayan bir eklentidir. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/addon/3006 ScribeFire Blog Editor Web günlüklerinizi firefon penceresi içinden hızlı bir şekilde güncelleyebilirsiniz. https://addons.mozilla.org/enUS/firefox/addon/1730 * Movable Type (http://www.movabletype.org/) * WordPress.com (http://www.wordpress.com) * LiveJournal (http://www.livejournal.com) * Windows Live Spaces (http://spaces.msn.com) * MySpace (http://www.myspace.com/) * b2Evolution (http://b2evolution.net) * WordPress (http://www.wordpress.org/) * Drupal (http://www.drupal.org) * Blogger (http://www.blogger.com) Serdar GÜNDÜZ [email protected] 10 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 OPERA WEB TARAYICI EKLENTİLERİ Serdar KAÇMAZ - [email protected] Opera Bileşenleri İnternet tarayıcısı devlerinden Opera, her ne kadar Pardus kullanıcılarının büyük bir çoğunluğu tarafından kullanılan Mozilla Firefox'un eklentileri kadar bol çeşit sunmasa da http://widgets.opera.com adresinden indirilebilen bileşenlere sahiptir. Bu bileşenlerin Firefox eklentilerinden farkı, Firefox'taki gibi tarayıcıya gömülü olmamasıdır. eDergi'mizin bu sayısında, size Opera ile kullanabileceğiniz beş bileşeni tanıtacağız : 1 – touchtheSky : Bilgileri accuweather.com adresinden alan touchtheSky, bulunduğunuz bölgenin hava durumu anlık veya haftalık hava durumunu takip edebileceğiz, hava durumuna yönelik uydu fotoğraflarını görebileceğiniz, hava kalitesi, nem oranı ve polen durumunu inceleyebileceğiniz bir bileşendir. 2 – GoogleX : GoogleX bileşeni, Google hizmetlerine Opera'dan hızlı bir şekilde erişmenizi sağlıyor. Üstelik bunu CairoDock kullanıyormuş gibi görsel bir menü sistemi ile gerçekleştiriyor. 11 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 OPERA WEB TARAYICI EKLENTİLERİ Serdar KAÇMAZ - [email protected] 3 – Panic! : Gizli işler çeviriyorsunuz, birden yanınıza biri geldi. Paniklemeyin. Ya da “PANIC!”leyin. Bu bileşen, tam bu tarif ettiğimiz durumda tek tık ile ekranı karartmaya ya da yeni bir sekmede Google ana sayfasını açmaya yarıyor. Böylece sizi istemeyeceğiniz bazı durumlardan kurtulmanıza yardımcı oluyor ;) 4 – Google Hacks : Google Hacks bileşeni, Google'da sınıflandırarak arama yapabilirsin. Müzik, kitap, video, torrent gibi dosya türlerini istediğiniz dosya uzantısı ile aramanıza olanak sağlıyor. 5 – SimAquarium SimAquarium bir çoğunuzun tahmin ettiği gibi bir ekran koruyucusu ya da öylesine duran bir süs değil. Bu aslında süs görünümlü bir akvaryum oyunu. Balık alıp balık satıyorsunuz, akvaryuma yatırım yapıyorsunuz, balıklar çoğalıyor, bakım yapıyorsunuz, vs. Boş zamanlarınızda vakit geçirmek için ideal bir bileşen gibi görünüyor. 12 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PARDUS'U HIZLI KAPATMAK Serdar KAÇMAZ - [email protected] Pardus'u Hızlı Kapatmak Biz insanoğlu tembeliz. Bir şeyin kolayını öğrendik mi hemen isteriz. Peki hiç düşündünüz mü Pardusu sadece bir tıkla veya bir, iki klavye tuşuna basıp kapatmayı. Bazı forumlarda bu soru sorulmuş fakat farklı Linux İşletim sistemlerinin açıklamaları verilmişti.. Ben şimdi Pardus en hızlı nasıl kapatılır onu anlatmak istiyorum Alttaki panelimize gelip faremizin sağ tuşunu basıyoruz. Daha sonra en üstteki Panele Programcık Ekle'yi tıklıyoruz. Karşımıza bir çok Panel Eklentisi çıkacak biz biraz aşağıya inip Kilitle/Çık Düğmeleri eklentisi seçiyoruz. Eklentiyi seçtiğimizde büyük olasılık Masaüstü Önizleyici ve Sayfalayıcı'nın hemen yanına yerleşecektir.. 13 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PARDUS'U HIZLI KAPATMAK Serdar KAÇMAZ - [email protected] Masaüstü Önizleyici ve Sayfalayıcı Pardus yüklediğinizde ön tanımlı olarak panelinizde yerini almıştır. Aslında bu görünüş çok da estetik olmadığından biz bu Kilitle/Çık Düğmeleri eklentisini panelin en sağına alalım. Peki bunu nasıl yapacağız. Buradaki Programcık Tutamaçları seçeneği altındaki Görünür şıkkını tıklıyoruz. Daha sonra Uygula ve Tamam tuşlarına basıp çıkıyoruz. Panelimize gelip tekrardan faremizin sağ tuşuna tıklıyoruz. Burada gördüğümüz üzere alttan ikinci seçenek olan Paneli Yapılandır... seçeneğini seçiyoruz..Karşımıza çıkan Yapılandırma penceresinden Görünüm seçeneğini seçiyoruz. Panelimizdeki görüntü böyle olmalıdır. kulakçıkların ok işaretine gelip basıyoruz. 14 Siyah Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PARDUS'U HIZLI KAPATMAK Serdar KAÇMAZ - [email protected] Ok işaretine bastığımızda Taşı: Kilitle/Çık Düğmeleri seçeneği çıkacak. Ona bastığımda Kilitle/Çık Düğmeleri faremizle beraber panelde hareket etmeye başlayacak.. Ben panelimin en sağını uygun gördüğüm için oraya sürükleyip bıraktım. Tekrardan Yapılandırma penceresini açıp Görünüm sekmesini seçip bu sefer Gizle şıkkını seçiyoruz. Daha sonra Uygula ve Tamam tuşlarına basıp çıkıyoruz. Gördüğünüz gibi ben en sağ tarafa aldım.. Dikkatinizi çektiği ise çöp kutum da panelde yerini almış duruyor.. Uygun gördüğümüz kısma bıraktıktan sonra Programcık Tutamaçları görüntü olarak pek de estetik durmadığını fark etmişsinizdir. Peki buraya kadar yaptık da ne oldu demeyin.. Şimdi yapacağımız Birkaç değişiklikle Pardus'umuz hızlı bir şekilde kapanacak ve artık sizi zaman israfından kurtaracaktır.. Panelimizin en solunda bulunan KDE Menüsü'ne tıklayıp Sistem - Tasma'mızı açıyoruz. Ya da kısa yol olarak Alt + F2 tuşuna basıp tasma yazıyoruz ve Enter'a basıyoruz. 15 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PARDUS'U HIZLI KAPATMAK Serdar KAÇMAZ - [email protected] Tasma'daki Masaüstü Seçenekleri'nden Oturum Yöneticisi'ne giriyoruz. Tasma'daki Masaüstü Seçenekleri'nden Oturum Yöneticisi'ne girdikten sonra seçenekleri benim yaptığım gibi seçiyorsunuz. Burda aslında dikkat edilmesi gereken konu Ön Tanımlı Kapatma Ayarı'ndaki seçeneğin altından Bilgisayarı Kapat ve üstte bulunan Genel seçeneğindeki Çıkmadan Önce Sor'daki tiki kaldırmak. Girişte seçeneğini ellemeseniz de olur. Çünkü bu seçeneği seçerseniz eğer ki açılışta açılan Programlarınız varsa bunların hiçbiri açılmayacak sadece ön tanımlı olanlar açılacaktır. Uyarmadı demeyin. Buradaki işlemleri yaptıktan sonra Uygula seçeneğine tıklayıp Tasma'dan çıkıyoruz.. Panelimizin en sağından bulunan Kilitle/Çık Düğmeleri eklentisinin altındaki küçük düğmeye bastığımızda Pardus'umuz hemen kapanacaktır. Ya da Ctrl + Alt + Delete tuşlarına bastığımızda aynı işlemi görecek ve Pardus size hiçbir soru sormadan direk kapanacaktır. Serdar KAÇMAZ [email protected] 16 Pardus-Linux e-dergi PP Şubat 2009 Sayı 5 PYTHON İLE URL İŞLEMLERİ Erdem ARTAN [email protected] ython ile Basit URL İşlemleri : urllib İnternet ile veri iletişimini sağlamak için Python'da urllib modülü kullanılabilir. Şimdi basit olarak bu modülü nasıl kullanacağımızı inceleyelim : urllib modülünü betiğimize dahil etmek için import urllib komutunu kullanırız. urllib modülünün sağladığı fonksiyonlara gelecek olursal : urlopen() : Temel olarak bir adrese bağlanmak için modülün bize sunduğu urlopen() fonksiyonu kullanılır. Bu fonksiyon Python ile birlikte gelen open() fonksiyonu ile aynı sayılabilir. Aralarındaki tek fark open() fonksiyonu bilgisayarımızdaki herhangi bir dosyayı açma işlevi görürken, urllib modülünün sağlamış olduğu urlopen() fonksiyonu İnternet üzerinden dosya işlemleri yapmamızı sağlar. urlopen fonksiyonu, urllib.urlopen(adres, veri, vekilsunucu) şeklinde kullanılır. Kullanımda geçen adres seçeneği bağlanılacak olan İnternet adresini, veri seçeneği POST metoduyla gönderilecek olan veriyi ve vekilsunucu seçeneği bağlanılacak olan adrese bağlanmak için kullanılacak vekil sunucunun adresini işaret eder. Bu seçeneklerden sadece adres seçeneğinin mutlaka yazılması gerekir. import urllib plo = urllib.urlopen("http://www.pardus-linux.org") Yukarıdaki betikte, http://www.pardus-linux.org sayfasını plo değişkenine atadık. Tabii işlemimiz bununla bitmiyor, değişkeni okumamız gerek. Eğer doğrudan plo değişkenini yazdırmaya kalkarsanız : print plo <addinfourl at 3083867084L whose fp = <socket._fileobject object at 0xb7c1bca4>> gibi bir yanıt alırsınız. Peki okumak için ne yapacağız? Dosya ile işlemlerimizde kullandığımız read(), readline(), readlines(), fileno(), close() sınıflarını burada kullanabiliriz. Sayfamızın HTML kaynağını okumak için read(), readline() veya readlines() fonksiyonlarını[1] kullanabiliriz. print plo.read() Bir sayfaya bağlanırken, GET ya da POST metoduyla veri göndermek isteyebiriz. Bu konuda örnek vererek açıklamanın daha yararlı olacağı düşüncesindeyim : 01 - import urllib 02 - bilgiler = {"kullanici":"pardus", "sifre":"gnu-linux") 03 - site = urllib.urlopen("http://www.example.com/index.php", bilgiler) Yukarıdaki örnekte, sayfaya POST metoduyla kullanıcı adını ve şifre bilgilerini gönderdik. bilgiler değişkeninin urlopen() fonksiyonu içinde kullanım şeklinin, önceden bahsettiğimiz veri seçeneğiyle aynı olduğuna dikkat ediniz. 01 - import urllib 02 - bilgiler = {"kullanici":"pardus", "sifre":"gnu-linux") 03 - site = urllib.urlopen("http://www.example.com/index.php?%s", %bilgiler) 17 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PYTHON İLE URL İŞLEMLERİ Erdem ARTAN [email protected] Yukarıdaki örnekte, sayfaya GET metoduyla kullanıcı adını ve şifre bilgilerini gönderdik. bilgiler değişkeni bu kez veri seçeneği yerine değil de, değişken işlemlerindeki gibi kullanıldığına dikkat ediniz. urlretrive() : Sunucuda bulunan bir dosyanın kopyasını bilgisayarımıza indirmek isteyebiliriz. Bu konuda urllib modülü bize urlretrieve() fonksiyonu ile yardımcı oluyor. Basit olarak urllib.urlretrieve(adres, dosya) şeklinde kullanılır. Örneğin, http://www.example.com adresindeki armut.png dosyasının bilgisayarımızda bir kopyasını oluşturmak istiyorsak vereceğimiz komut : urllib.urlretrieve("http://www.example.com","armut.png") şeklinde olmalıdır. quote() : Adreslerdeki @, ~, $, ı, ş gibi özel simgelerin %xx biçiminde değiştirilmesini sağlar. Bu işlemin tersi için unquote() fonksiyonu kullanılır. Örneğin : urllib.qutote("@PLO~") --> %40PLO%7E urllib.unquote("%40PLO%7E") --> @PLO~ quote_plus() : Özel simgeleri %xx biçimiyle değiştirmenin yanında, boşlukları artı simgesiyle değiştirmek için kullanılır. Bu işlemin tersi için unquote_plus() fonksiyonu kullanılır. Örneğin: urllib.qutote("PARDUS LINUX") --> PARDUS+LINUX urllib.unquote("PARDUS+LINUX") --> PARDUS LINUX urlencode() : Dizilerin ya da haritalama nesnesinin url tipi biçimlendirilmesi için kullanılır. Örneğin : bilgiler = {"kullanici":"pardus","sifre":"linux"} bilgiler2 = urllib.urlencode(bilgiler) print bilgiler2 --> "sifre=linux&kullanici=pardus" 18 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PYTHON İLE URL İŞLEMLERİ Erdem ARTAN [email protected] Şimdi asıl meselemize dönelim 01 - import urllib 02 - bilgiler = {"adi":"pardus","soyadi"="gnu/linux","adresi":"www.pardus-linux.org"} 03 - gonderilecek = urllib.urlencode(bilgiler) 04 - adres = urllib.urlencode("http://localhost/~guDa/sorgu.php", gonderilecek) 05 - print adres.read() Bu yazımızda Python ile basit İnternet işlemleri nasıl yapılır konusuna giriş yaptık. Öğrendiklerimizi olgunlaştırmak adına bir örnek yapalım : Yazacağımız betik, bir PHP betiğine POST metoduyla adımızı, soyadımızı ve adresimizi göndersin. <?php echo "Adi :".$HTTP_POST_VARS['adi']."<br>"; echo "Soyadi :".$HTTP_POST_VARS['soyadi']."<br>"; echo "Adresi :".$HTTP_POST_VARS['adresi']."<br>"; ?> Yukarıdaki betikte, gönderdiğimiz veri boşa gitmesin, giden adresten bir tepki alalım diye basit bir PHP betiği yazdık. Bu betiği sorgu.php adıyla ev dizinimizdeki public_html dizinine kaydettiğimizi ve Apache web sunucusunu çalıştırdığımızı düşünelim.[2] Yukarıda önceden hazırlamış olduğumuz PHP betiğine POST metoduyla veri gönderen bir betik yazdık. Bu betiğe göre 5. satırın çıktısı aşağıdaki gibi olacaktır : 'Adi :pardus<br>Soyadi :gnu/linux<br>Adresi :www.parduslinux.org<br>' Gördüğünüz gibi sorgu.php'ye başarıyla verimizi gönderdik ve cevabımızı aldık. Hayırlı olsun ;) Erdem Artan [email protected] [1] Eğer bu fonksiyonların kullanımı hakkında bilgi sahibi değilseniz, http://wiki.pardus-linux.org/index.php/Python_(8._Bölüm) adresine bakmanızı öneriyoruz. [2] Apache web sunucusunu çalıştırmak istemezseniz, http://localhost/~kullanıcıadı/sorgu.phpolarak yazdığınız adresi, http://ogrenci.hacettepe.edu.tr/~artan05/sorgu.phpolarak değiştirebilir ve sizin için hazır olarak bekleyen PHP betiğini deneyebilirsiniz. 19 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! M M Erdem ARTAN [email protected] atematik artık çocuk oyuncağı – Maxima! 3 – Maxima ile İşlemlere Başlayalım : a ) Hesap Makinesi Olarak Kullanımı : Maxima, açık kaynak matematik yazılımıdır. Maxima, 1960'larda MIT (Massachusetts Institute of Technology) tarafından Mape, Matlab, Mathematica gibi yazılımların atası olan Macsyma yazılımını temel alarak geliştirilmiştir. 1998 yılından itibaren Genel Kamu Lisansı ile dağıtılan Maxima, çarpanlara ayırma, 2 ve 3 boyutlu çizimler yapma , türev ve integral alma, temel matematik işlemleri gerçekleştirme gibi birçok özelliğe sahiptir. (%i1) 55+12; Yazılımımızı şöyle yüzeyden tanıttığımıza göre hemen işlemlere geçelim : (%i4) 55*12; 1 – Maxima'yı Yükleyelim : Hemen Paket Yöneticisini açıyoruz ve Pardus 2008 deposunda bulunan maxima paketini kuruyoruz. İstersek, doğrudan konsolu açıp sudo pisi it maxima komutu ile de kurabiliriz. (%o5) 2 – Maxima'yı Çalıştıralım : Maxima'nın Pardus depolarında bir arayüz yazılımı olmadığından, konsol üzerinden çalıştırıyoruz. Yazılımı maxima komutu ile çağırıyoruz : guDa@baDibere ~ $ maxima Maxima 5.16.3 http://maxima.sourceforge.net Using Lisp CLISP 2.46 (2008-07-02) (%o1) 67 (%i2) 55-12; (%o2) 43 (%i3) 55/12; 55 (%o3) -12 (%o4) 660 (%i5) 48/12; 4 Görüldüğü gibi, Maxima ile basit 4 işlem rahatlıkla yapılabilmekte. Burada dikkatinizi çekmek istediğim işlem 55/12 işlemi. Sonucuna bakarsanız cevabı kesirli ifade olarak vermiş. Bunun ondalıklı sayı olarak verilmesini daha sonra göreceğiz. Bunun yanında, Maxima çıkan sonuçları “%o1”, “%o2” gibi değişkenlere atar ve en son verilen değer aynı zamanda “%” değişkenine de atanır. (%i6) %*12; (%o6) 48 (%i7) %o1+13; (%o7) 80 Distributed under the GNU Public License. See the file COPYING. Dedicated to the memory of William Schelter. The function bug_report() provides bug reporting information. (%i1) 20 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! Erdem ARTAN [email protected] Yukarıda, 55/12 işleminin sonucunu bize doğrudan kesirli ifade olarak verdiğinden bahsetmiştik. Eğer sonucumuzun kesirli ifade değil de, ondalık ifade olarak verilmesini isteseydik, float() fonksiyonunu kullanır ya da bölünen veya bölen sayıyı ondalıklı olarak yazardık. b) Trigonometrik ve Logaritmik Fonksiyonlar ile Sabit İfadeler Maxima, pi, Euler gibi sabit ifadeleri de hafızasında bulundurur: (%i8) 7/2; (%o8) Pi Sayısı = %pi 7 Euler Sayısı = %e - Altın Oranı = %phi 2 Sanal Sayı Birimi = %i () Artı Sonsuz = inf Eksi Sonsuz = minf Karmaşık Sonsuz = infinity (%i9) 7/2.0; (%o9) 3.5 (%i10) float(7/2); (%o10) 3.5 Tüm bu işlemlerin yanında , üslü ifadeler de kullanabilir hatta sonucu bilimsel ifade olarak da alabiliriz. Bilimsel ifade olarak kullanmak için yapmamız gereken tek şey, girilen sayıyı ondalıklı olarak girmek ya da float() fonksiyonunu kullanmak olacak. Ayrıca, faktöriyel işlemleri de yapabiliriz. Üstelik bu işlemlerin sonucu ne kadar büyük olursa olsun, bir hatayla karşılaşmıyoruz. Ve biz bu sabitleri istersek fonksiyonlarda kullanabiliriz. Trigonometrik ve logaritmik fonksiyonlara geçecek olursak: (%i24) sin(%pi/6) + cos(%pi); 1 (%o24) 2 (%i25) tan(%pi/3) * cot(%pi/3); (%o25) 1 (%i26) sec(%pi/3) + csc(%pi/2); (%i11) 22^22; (%o11) (%o26) 341427877364219557396646723584 (%i12) 22.0^22; (%o12) 11 (%i29) log(%e); (%o29) 1 1124000727777607680000 (%i14) float((22/10)^22); (%o14) (%i28) sqrt(121); (%o28) 3.414278773642195E+29 (%i13) 22!; (%o13) 3 3.414278773642196E+7 Burada özellikle dikkat çekmek istediğim bir nokta var. Euler sayısı(e)'nin logaritmasını aldığımızda bize sonuç olarak 1 verdi. Bu 21 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! Erdem ARTAN [email protected] bize log() fonksiyonun e tabanında işlem yaptığını gösterir. Bu arada, karekök fonksiyonu olarak sqrt() fonksiyonun da kullanıldığının farkına varmışsınızdır. c) Fonksiyon ve Değişken Tanımlamak Şimdiye kadar okuduklarınızdan anlayacağınız gibi Maxima bir yazılım geliştirme dili gibidir. Maxima'da değişken tanımlamak için “:” ve fonksiyon tanımlamak için “:=” işaretini kullanırız. d) Sembolik Hesaplamalar Maxima ile yapacaklarınız bunlarla sınırlı değil elbette.. Maxima sizin için, denklem açılımı, sadeleştirme gibi seçenekler de sunar : factor(fonksiyon) foksiyonu, verdiğimiz bir sayıyı, asal sayıların kuvvetlerinin çarpımı şeklinde verir : (%i1) factor(1015); (%i35) d:10; e:15; (%o1) (%o35) 10 (%o36) 15 5 7 29 (%i2) factor(1016); 3 (%i37) f(x) := x^2 + 2*x - 1; (%o2) 2 127 2 (%o37) f(x) := x + 2 x - 1 (%i38) d + e; (%o38) 25 Ayrıca, verilen bir denklemi sade bir şekilde yazma özelliğine de sahiptir : (%i3) factor(x^4- 2*x^2 + 1); (%i39) f(d); (%o39) 2 119 (%o3) Yukarıda log() fonksiyonun e tabanında işlem yaptığından bahsetmiştik. Peki 10 tabanında işlem yapmak için ne yapmalı? Kendimiz yeni bir fonksiyon tanımlayacağız öyleyse. Fonksiyonumuzun adı log10() olsun: (%i43) log10(x) := log(x)/log(10); (x - 1) expand(fonksiyon) fonksiyonu, factor() fonksiyonun aksine, verilen bir denklemi açmaya yarar : (%i6) expand((x^2 + 1)^3); log(x) (%o43) 2 (x + 1) log10(x) := ------- 6 (%o6) x 4 + 3 x 2 + 3 x + 1 log(10) (%i44) log10(10); (%o44) 1 (%i45) float(log10(100)); (%o45) 2.0 Bu fonksiyonlardan başka rasyonel ifadeleri sadeleştirebileceğiniz ratsimp(rasyonel_ifade), trigonometrik ifadeleri sadeleştirebileceğiniz 22 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! Erdem ARTAN [email protected] trigsimp(trigonometrik_ifade) ve trigonometrik ifadeleri açabileceğiniz trigexpand(trigonometrik_ifade) fonksiyonları da bulunmaktadır : (%i8) ratsimp((x^2 + 2*x+1)/(x+1)); (%o8) e) Denklem Çözümü Evet.. Yanlış okumadınız. Maxima bizim için denklem çözebilme yeteneğine de sahip. Bu işlev için kullanacağımız fonksiyon ise solve(denklem, birim) : x + 1 (%i9) ratsimp((x^2-1)/(x+1)); (%i15) solve(x^2 - 5, x); (%o9) x - 1 (%o15) (%i10) trigsimp(2*cos(x)^2 + sin(x)^2); 2 (%o10) (%o16) cos (x) + 1 [x = - 4, x = 4] (%i18) solve(x^2 + 3 = 12, x); (%i11) trigexpand(sin(4*x)); (%o18) 3 (%o11) [x = - sqrt(5), x = sqrt(5)] (%i16) solve(x^2 - 16, x); 3 4 cos (x) sin(x) - 4 cos(x) sin (x) [x = - 3, x = 3] (%i19) solve([x + y = 5, x - y = 3],[x , y]); (%o19) [[x = 4, y = 1]] (%i21) trigsimp(solve([cos(x)^2 - x = 2 - sin(x)^2], [x])); Sadeleştirme ya da açma özelliklerinin yanında, Maxima'nın en güzel özelliklerinden biri de denklemleri TeX biçimine sokabilmesidir. TeX'i belli bir düzen kullanarak, matematiksel ifadeleri metin halinde ifade edebildiğimiz bir dil. Bu dil yardımıyla, matematiksel ifadeleri kolayca çizdirebileceğimiz yazılımlar da mevcuttur. Bu yazılımların biri de PardusLinux.org Forum deposunda bulunan KlatexFormula adlı yazılımdır. Maxima'nın TeX özelliğini kullanabilmek için bilmemiz gereken fonksiyon ise tex(fonksiyon) fonksiyonu: (%i12) tex(%); $$4\,\cos ^3x\,\sin x-4\,\cos x\,\sin ^3x$$ (%o12) false (%i13) tex(sin(x) + cos(x)^2); $$\sin x+\cos ^2x$$ (%o13) (%o21) [x = - 1] f) Fonksiyonların 2 ve 3 Boyutlu Grafiklerinin Çizilmesi Maxima, elle girilen ya da önceden tanımlanan fonksiyonların 2 ya da 3 boyutlu grafiklerinin çizilmesinde yardımcı olur. Çizim için bilmemiz gereken ana fonksiyonlar ise plot2d(fonksiyon, sınır) ve plot3d(fonksiyon, sınır1, sınır2) fonksiyonları. false 23 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! Erdem ARTAN [email protected] (%i23) plot2d(x^2 - 2*x + 4, [x, -5, 5]) (%i28) plot2d([x+1, x^2, sqrt(x)], [x, 0, 10]); g) Limit Verilen bir fonksiyonun, fonksiyon birimi gittiği sayıya göre limitini almak için limit(fonksiyon, birim, gidilen sayı) fonksiyonu kullanılır. (%i43) limit(sin(x)/x,x,0); (%o43) 1 (%i44) limit((x^2+1)/x^3,x,inf); (%o44) 0 (%i45) limit((1+1/x)^x,x,inf); (%o45) %e (%i46) limit(log(x),x,0,plus); (%o46) (%i35) f(x,y) := sin(x) + cos(y); (%i24) plot2d(sin(a), [a, -2*%pi, 2*%pi]); (%i36) plot3d(f(x,y), [x, -3, 3], [y, -3, 3]); minf h) Türev ve İntegral Maxima kullanırken, bir fonksiyonun türevini almak için diff(fonksiyon, birim[, derece]), integralini almak için ise integrate(fonksiyon, birim[, alt_sınır, üst_sınır]) fonksiyonları kullanılır. Türev fonksiyonundaki derece tanımı ile integral fonksiyonundaki alt_sınır ve üst_sınır tanımlarının girilmesi mecbur değildir. (%i47) diff(sin(x),x); (%o47) cos(x) (%i48) diff(x^2 + 2*x + 2, x); (%o48) 2 x + 2 (%i49) diff(tan(x) + sin(x), x, 3); 2 2 4 (%o49) 4 sec (x) tan (x) + 2 sec (x) - cos(x) 24 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 MATEMATİK ARTIK ÇOCUK OYUNCAĞI; MAXIMA! Erdem ARTAN [email protected] (%i50) integrate(sin(x), x); (%o50) (%i15) product (k, k, r, n); - cos(x) (%i51) diff(a*b^2, b); (%o51) 2 a b (%i52) integrate(x^3 + 2*y + 5, y); 2 (%o52) y 3 + x y + 5 y (%i53) integrate(x^3 + 2*y + 5, y, 3, 6); 3 (%o53) 3 x + 42 g) Toplam ve Çarpım Sembolü Maxima'da toplam sembolü sum() fonksiyonuyla sağlanır ve ifadesini elde etmek için sum(, k, r, n) biçiminde kullanılır. Çarpım sembolü ise product() fonksiyonu ile sağlanır ve ifadesini elde etmek için product(, k, r, n) biçiminde kullanılır. Bu fonksiyonları doğrudan bu şekilde verirsek, (%i13) sum (k, k, r, n); Tabii ki Maxima bu kadar sınırlı değil. Bunlar sadece temel özellikleri.. Bunların yanında diziler ve seriler, matrisler, (%o15) doğrusal aritmetik gibi birçok özellik de barındırıyor. Maxima'nın burada anlatılan özelliklerinden dahasını öğrenmek Maxima bizi yukarıdaki gibi bir ifadeyle isterseniz, karşılayacaktır. Tabii bu ifadeler işlem http://maxima.sourceforge.net/documentation.html adresi sizin için bir numaralı yapamıyor anlamına gelmiyor: kaynak olacaktır. (%i16) sum (k, k, 1, 9); (%o16) 45 (%i17) product(2*k, k, 1, 5); (%o17) 3840 Toplam sembolüyle ilgili güzel bir özelliğe gelecek olursak o da simpsum adlı operatördür: (%i18) sum (k, k, 1, n), simpsum; Erdem Artan [email protected] Kaynak : 2 n (%o13) (%o18) + n ------ http://maxima.sourceforge.net/documentation.html 2 http://math-blog.com/2007/06/04/a-10-minutetutorial-for-solving-math-problems-with-maxima/ 25 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 PARDUS KULLANICILARI DERNEĞİ'NDEN (PKD) HABERLER PP A A ardus Kullanıcıları Derneği'nden Kısa Kısa... vukatlar İçin Pardus Kullanımı ve Özgür Yazılım Paneli Ankara Barosu Eğitim Merkezi'nde, fahri başkanımız Doç. Dr. Mustafa Akgül ve yönetim kurulu başkanımız Av. Nihad Karslı tarafından avukatlara özgür yazılımın tarihi ve yararları ile Pardus tanıtımı yapıldı. Konuşmalar sırasında Avukatlar İçin Pardus Sürümü'nün 23 dakika süren kurulumu gerçekleştirildi. İİ nsan Hakları ve Anayasa Açısından İnternet Yasakları ve Özgürlüğün Kısıtlanması Paneli Fahri başkanımız Doç. Dr. Mustafa Akgül yönetiminde, yönetim kurulu başkanımız Av. Nihad Karslı'nın konuşmacı olarak katılımıyla, Türk Hukuk Kurumunda son aylarda sıkça rastladığımız İnternet yasakları masaya yatırıldı. PP ardus Ekonometri Dergisinde Ekonometri Dergisinin, yönetim kurulu başkanımızla, Pardus konulu röportajı derginin Aralık '08 sayısında yayımlandı. 26 Pardus-Linux e-dergi PP Şubat 2009 Sayı 5 GNU/LINUX DÜNYASINDAN HABERLER Bilgi paylaştıkça çoğalır. ardus 2008.2 Canis aureus Duyuruldu Pardus 2008 serisinin son ara sürümü 2008.2 Canis aureus (Altın Çakal) duyuruldu. Ağ, Görüntü ve Paket Yöneticilerinde birçok düzeltme ve iyileştirme içeren sürüm, önceki ara sürümde de olduğu gibi KDE 3 ve KDE 4 masaüstü ortamlarını sunan iki farklı çalışan cd ile KDE 3 masaüstü ortamı kullanan kurulan cd ile Pardus adresinde yerini aldı. Bu haber ile birlikte, Pardus geliştiricilerinin rotası artık 2009 sürümüne dönmüş gibi görünüyor. Geliştiricilere teşekkür eder, kullanıcılara Parduslu günler dileriz. GG oogle Jaiku'nun Kodlarını Açıyor Google Jaiku mikro blog sisteminin geliştirilmesinin devam ettirmeyeceğini ve artık açık kaynak olacağını açıkladı. Yine Google'da işlem görecek olan Jaiku, gönüllüler tarafından geliştirilecek. V V ietnam'dan Özgürleşme Atağı.. A A biWord Fon Desteği Alıyor Vietnam Bilgi ve Ulaştırma Bakanlığı açık kaynak özgür yazılımların devlet kurumlarında yaygın olarak kullanılmasına yönelik adımlar atıyor. Buna göre, 30 Haziran 2009'dan itibaren tüm devlet sunucuları Linux olacak ve 2009 sonunda devlet kurumlarının yüzde 70'i OpenOffice.org, Mozilla Firefox ve Mozilla Thunderbird kullanıyor olacak. AbiWord'ün ODF desteğini geliştirmek ve iyileştirmek için projeye kar amacı gütmeyen açık kaynak destekçisi NLnet tarafından fon ayrıldığı bildirildi. Bu sayede AbiWord PDF ile daha bütünleşik olacak ve OpenOffice.org ile birlikte daha iyi çalışacak. Bu sayede AbiWord, NLnet tarafından desteklenen sayılı açık kaynak projelerinden biri oldu. 27 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GNU/LINUX DÜNYASINDAN HABERLER Bilgi paylaştıkça çoğalır. RR usya Ulusal İşletim Sistemi'ne Hazırlanıyor V V irtualBox 2.1.2 Duyuruldu K K Office 2.0 Beta 5 Duyuruldu Rusya da yabancı yazılım ve telif hakları bağımlılığını azatmak amacıyla GNU/Linux türevi bir ulusal işletim sistemi yapmak için hazırlanıyor. Aslında bu girişim bir ilk değil ve bugün Microsoft'un hakimiyetini kırmak için üç pilot bölgede okullarda Linux deneniyor ve 2009 yılında tamamen geçişin tamamlanması hedefleniyor. Rusya'nın ulusal işletim sistemi geliştirmesinin dünya çapında yankı bulması bekleniyor. Belki de dünya çapında var olan ekonomik krizin tetiklemesiyle ve yıl sonunda yapılan ulusal güvenlik bilgi teknolojileri toplantısında ele alınmasıyla ihtiyaç duyulan ulusal işletim sisteminin Çin'de yaşandığı gibi Microsoft pazarını darbeleyeceği düşünülüyor. Geçen sayımızda 2.1 sürümünün duyurulduğunu müjdelediğimiz VirtualBox'ın 2.1.2 sürümü duyuruldu. Önceki sürüme göre Windows 7 seçeneğinin ve Linux tabanlı misafir işletim sistemleri için şu anda deneysel olan X.org Sunucu desteğinin eklenmesi önemli gelişmelerden. Bunun yanında, USB desteği geliştirildi ve çakışmalara neden olabilen ve 2.1 sürümüyle gelen 3B desteği onarıldı. Ayrıca yeni sanal makineler için RAM limiti yüzde 75'e çıkarıldı. KDE tarafından geliştirilen ve şu anda 1.6.3 sürümüyle bilgisayarımızda önemli bir ofis yazılımı olarak iş gören KOffice'in 2.0 sürümünün beşinci deneme sürümü duyuruldu. KOffice 2.0 ile gelişmiş ODF desteği gelecek ve ayrıca işlemlerin ayrı pencerelerde yüklenmesi, ortak bir arayüz, veri ve dosya türü entegrasyonu sağlanacak önemli gelişmeler arasında. 28 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GNU/LINUX DÜNYASINDAN HABERLER LL inCity-NG 2.0 Duyuruldu A A lien Arena 2008 7.21 Duyuruldu TT ORCS 1.3.1 İndirilmeye Hazır Bilgi paylaştıkça çoğalır. Şehir benzetim oyunu SimCity'nin Linux'taki alternatifi konumunda olan LinCity-NG 'nin 2.0 sürümü duyuruldu. Yeni sürümde sadece görünüm değil, ekosistem benzetimi de geliştirilmiş. Su, çimen, ağaç gibi nesnelerin de benzetimleri iyileştirilmiş ve daha gerçekçi olmuş. Çeşitli köprüler, yollar, fıskiyeler oyuna dahil edilmiş ve çeşitli hatalar giderilmiş. COR Entertainment şirketi açık kaynak oyunları olan Alien Arena 2008'in 7.21 sürümünü çıkardı. Bu sürümde her yeni sürümde olduğu gibi bir önceki sürüme göre bir çok değişiklik, hata düzeltmeleri ve yeni oynama alanları mevcut. GLSL su gölgesi, gelişmiş efektler ve gelişmiş oyun içi sunucu arayüzü yeni sürümün en önemli yeniliklerinden.. Linux masaüstünüzün önemli yarış oyunlarından TORCS'un 1.3.1 sürümü, elden geçirilmiş araba ve pistleri, yeni ve daha güzel görünümlü rakipleri ve ışıklar, süspansiyon, arka alan resimleri, motor sesi gibi birçok yeni geliştirme ve düzeltmelerle sizi bekliyor. W W ine 1.1.14 Sürümü Hazır Şu an depolarımızda 1.1.8 sürümü bulunan ve Windows uygulamalarını açmaya yarayan Wine adlı yazılımın, 1.1.14 numaralı sürümü duyuruldu. Pardus depolarında bulunan sürüm ile şu anki son sürüm arasındaki farka bakacak olursak, hafıza yönetiminde daha iyi başarım sağlanması, inetcomm'da gelişmiş POP3 desteği, 64-bit desteği, sanal hafıza saati, IE7 için iyileştirmeler, 64-bit için Mingw64 ile çapraz derleme desteği, Direct3D iyileştirmeleri, MSI dosyalarını yüklemede daha verimli destek, yeni Gecko motoru, gelişmiş IE desteği ve crypt32 iyileştirmeleri önemli gelişmeler olarak duyuruldu. 29 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GNU/LINUX DÜNYASINDAN HABERLER QQ Bilgi paylaştıkça çoğalır. T Artık LGPL ile Yayımlanacak 104 Milyon Euro karşılığında cep telefonu pazarının devi Nokia tarafından alınan Trolltech/QT Yazılım'ın çıkarılacak Qt4.5 LGPL (Lesser GNU Public License) ile yayımlanacak. Bu sayede ticari yazılım geliştirenler tarafından kullanıcılar için daha verimli ve zevkli yazılımların yapılabileceği hedefleniyor. CC Q Üniversitesi de Linux Dedi Avustralya'daki CQ Ünivesitesi, bilgi teknolojileri sistemlerinde Linux için göçe başladı. RedHat kullanılacak olan sistemler, daha az gider, daha fazla başarım, kolay yönetim ve devamlı desteklenme sağlayacak. Üniversite, on yerleşke ile yaklaşık 21000 öğrenci ve görevliye sahip. K K DE 4.2 The Answer Duyuruldu PP layOnLinux 3.3 Duyuruldu Bir devrim yaratarak yavaş yavaş masaüstümüzde yerini alan KDE serisinin “The Answer (Cevap)” kod adlı 4.2 sürümü duyuruldu. Bu sürümden itibaren masaüstü artık hem Plasma parçacıklarıyla hem de KDE 3 serisinin klasik masaüstü biçimiyle kullanılabilecek. Ayrıca çeşitli masaüstü efektleri de eklenmiş bulunuyor. İnternet tarayıcısı görevi yapan Konqueror ve yeni dosya yöneticimiz Dolphin'deki iyileştirmeler de önemli gelişmeler arasında. Pardus dünyasına ilk olarak forumumuz üyesi ve yöneticisi istihza rumuzlu Fırat Özgül'ün yaptığı pisi paketi ile kazandırılan, Linux altında Windows oyunlarını oynamaya yarayan PlayOnLinux yazılımının, yeni yılın ilk sürümü duyuruldu. PlayOnLinux 3.3, WineVersion'un temel kod yapısında büyük değişiklikler içeriyor. 30 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 LINUX ALTINDA C PROGRAMLAMA-1 M. Talha İLHAN [email protected] Linux’ta C -1.Adım Bilgisayar ilk yapıldığında makine dili denilen 1'ler ve 0'lar ile kodlanıyordu. Makine dilinde kodlama çok zor olduğundan programlama dili ve bunların derleyicileri ortaya çıktı. Programlama dillerinde siz o dile göre komutları yazarsınız derleyiciler (veya yorumlayıcılar) bunu makine diline çevirir. Böylece bilgisayar denilen komutlar anlar ve ona göre hareket eder. İlk olarak makine diline en yakın olan Assembly dili geliştirildi. Fakat bu dilde kodlamanın uzun sürmesi ve hataların anlaşılmasının zorluğu nedeniyle başka diller de geliştirildi. Temel olarak iki çeşit sınıflandırma vardır. Biri dil düzeyi diğeri taban çeşidi. Dil düzeyinde yüksek, orta ve düşük seviyeli dilleri vardır. Seviyenin düşmesi demek o programlama dilinin makine diline yakınlaşıp günlük konuşma kelimelerinden uzaklaşması demektir. Seviyenin yükselmesi de haliyle bunun tam tersidir. Taban çeşidi ise o dilin nesne tabanlı olup olmadığıyla alakalıdır. Nesne tabanlı olan diller bildiğimiz pencereler ile programlanabilir ama C veya Assembly gibi diller doğrudan o şekilde programlanamaz. Assembly dilinden sonra temel olarak C ve Fortran dilleri çıktı. Ondan sonra birbirlerinden türeyen diller ve ayrı olarak çıkan diller ile programlama dillerinin sayısı 50’yi aştı. C dilinin en önemli özelliği C++ ile (C’yi kapsayan gelişmiş bir dil) nesne tabanlı olarak yazılıp aynı zamanda makine dili kadar hızını günlük konuşmaya yakın kodlar ile kaybetmemesidir. Aynı zamanda anahtar kelime sayısı da azdır. Bu şu demektir. Örneğin X dilinde 30 tane anahtar sözcük var ve Y dilinde 10 tane var ise Y dili diğer özellikler eşit kabul edilirse daha iyidir. Şimdi C diline küçük bir giriş yapalım, yalnız herhangi bir dilde yazılım geliştirmek için algoritma ve akış çizelgesinin iyi derecede bilinmesi gerektiğini hatırlatalım. Pardus’ta ya da diğer GNU/Linux dağıtımlarında C dilinde yazılım geliştirmek için bazı yazılımlara ve kütüphanelere ihtiyaç duyabiliriz. Öncelikle yazdıklarımızı derlemek için kullanacağımız gcc adlı derleyicinin ve ncurses kütüphanesinin yüklü olduğundan emin olmamız gerekiyor. Yüklü değilse depolarımızdan yükleyebiliriz. [1] Derleyicimiz ve kütüphanemizi yüklediysek işe koyulabiliriz. Herhangi bir metin düzenleyicisi (örn. Kate, Kwrite, Gedit, Geany) ile komutlarımızı yazdıktan sonra dosyayı “.c” uzantılı olarak kaydedeceğiz. Ardından terminalimizi orada açıp şu komutla derleyeceğiz: “gcc kaynakkodu.c –o kaynakkodu –lncurses … .” Peki bunlar ne demek oluyor? Bu komuttaki “gcc”, bizim kullanacağımız derleyici yazılım, “kaynakkodu.c” ise bizim derlenek dosya, “-o” seçeneği derlenmiş dosyaya isim vermek istiyorsak kullanacağımız tercihe bağlı bir seçenek, “kaynakkodu” çıktı dosyasının adı anlamına geliyor. Geldik can alıcı noktaya: Bazı kütüphaneler kaynak kodunun içerisine yazıldıktan sonra derlenebildikten sonra “-l” kodundan sonra kütüphanenin kendine has çağrılışı ile çağrılır. Örnek: ncurses.h -lncurses 31 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 LINUX ALTINDA C PROGRAMLAMA-1 M. Talha İLHAN [email protected] Artık C diline adım atabiliriz. C’de bir kaynak dosyası şu şekilde oluşur: Eklenen kütüphaneler. (include) Açıklamalar. (/* */ notasyonu) Fonksiyonlar (function) Değişken tanımlamaları. (veri tipleri) Ana fonksiyon (main) İşlemler vb. Biz bu yazıda genel olarak bunları inceleyeceğiz : Açıklamalar (/* */ veya //) : Bir programcı bir kodu yazdıktan bir süre sonra nerede kaldığını niçin öyle yaptığını unutabilir. O yüzden açıklamalar adını verdiğim bölümü istediğimiz yere yazıp kullanabiliriz. /* */ arasına yazılanları derleyici okumaz ve atlar. Örneğin: printf (“Talha”); talha; yazsak ve eğer bir şekilde talha diye bir fonksiyon veya deyim belirlememişsek yazılım hata verir. Ama eğer: printf (“Talha”);/* talha */ yazsak program hata vermez. /* */ gösterimini birkaç satır için de kullanabiliriz : printf(“Talha”); /* talha pardus kullanın. */ yukarıdaki örnekte “talha pardus kullanın” kısmı derleyici tarafından okunmayacaktır. Ayrıca // 'den sonra aynı satırda yazılanlar için de aynı durum söz konusudur. Örneğin : printf (“Talha”); //Talha Eklenen kütüphaneler (include): Bir kodu yazarken sinüs formülünü kullanacağız. Ama bunu nasıl yapacağız? Veya pi ile bir işimiz var. Olmadı programa bir metinde arama yaptıracağız. Veya bilgisayar tahminen bir sayı tutacak. Bunları nasıl kodlayacağız ? İşte o zaman tüm bu işlemlerin mantığını yazmak yerine devreye kütüphaneler giriyor. #include <kütüphaneadı.h> Olarak yazılan kütüphaneler ile bu işlevleri yerine getirebiliriz. Kütüphane adını yukarıda gösterildiği gibi “< >” işaratlerinin arasına almak yerine aşağıdaki gibi tırnak içine de alınabilir : #include “stdio.h” Fonksiyonlar (function): Genel olarak tüm iş adamlarının bir işte yaptığı ve klasik Çin felsefesi olan “Böl, parçala ve yut.” mantığı yazılım geliştirmede de geçerlidir. Biz uzun ve karmaşık olan programları kodlarken onları küçük parçalara ayırıyoruz ve gerektiğinde çağırıp kullanıyoruz böylece karmaşadan kurtuluyoruz. Değişken Tanımlama : Bu bölümü daha sonra veri tiplerinde anlatacağız. Ana Fonksiyon (main () ) : Ana fonksiyon yazılımımızın temelini oluşturur. Fonksiyonları ve bir takım deyimleri buradan çağırırız. main() { …….. komutlar ……. } olarak yazdığımız kısım, yazılımımızda beyin kısmını görür. 32 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 LINUX ALTINDA PROGRAMLAMA-1 ÜST BAŞLIK VECDİĞER DETAYLAR M.ALT TalhaBAŞLIK İLHAN VE [email protected] DİĞER YAZILARI Şimdi bu gördüklerimizle kısa bir yazılım yapalım. Metin düzenleyicimizi açıp aşağıdaki komutları yazıyoruz : /* Biz Hello degil Merhaba deriz. */ #include “stdio.h” #include “ncurses.h” main() { clrscr(); printf(“Bak kardesim Biz Hello degil Merhaba deriz. \n”); getch();return 0; } Bilmediğimiz hangi komutlar var? Bir yazalım bakalım : clrscr() printf() getch() return 0 \n clrscr() fonksiyonu, komut satırındaki yazıları temizler. printf() fonksiyonu, bazı komutlar hariç tırnak arasına yazılanları çıktı olarak verir. getch() fonksiyonu, klavyeden bir komut girilene dek yazılımı bekletir. Bizim kullanma amacımız ise yazılımın işlemi bitirip hemen kapanmaması yani klavyeden bir komut girilene kadar beklemesi. return 0 ise bu yazılımın başka bir yazılıma veri göndermeyeceği anlamına gelir. \n ise bir alt satıra geç demektir. Bu ayki dersimizde C diline yüzeysel bir giriş yaptık. Tekrar hatırlatmakta fayda var, yazılım geliştirmek için akış çizelgesinin bilinmesi gerekir. Bu öğrendiklerimizi pekiştirmek için cevabını bir sonraki sayıda vereceğimiz aşağıdaki çıktıyı veren bir yazılım yapabilirsiniz : -----------*----------------**-*--------------**-----------------**-----------------***-----------------***-*---------------***------[1] Eğer depoda ilgili yazılımları bulamazsanız GCC'yi http://gcc.gnu.org/, ncurses kütüphanesini http://ftp.gnu.org/pub/gnu/ncurses adreslerinden indirerek kaynak koddan kurulum yapmanız gerekebilir. M.Talha İlhan [email protected] http://neyapacagiz.blogspot.com/ 33 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 VİDYO DOSYALARINI MP3 FORMATINA DÖNÜŞTÜRME Doğukan KORKMAZTÜRK - [email protected] Hepimizin mutlaka sevdiği şarkılar vardır. Ancak bu şarkıların MP3'ünü bulmak bazen çok zor olabilir. Size bu yazımda herhangi bir videoyu nasıl MP3 şeklinde dönüştüreceğinizi adım adım anlatacağım. Başlıyoruz... A A dım 1 Öncelikle bu iş için bir video dosyasına ihtiyacımız var. Eğer elinizde bir video yoksa www.youtube.com veya benzer bir siteden, Firefox'un “Fast Video Download” eklentisiyle video indirebilirsiniz. ”Fast Video Download” eklentisiyle ilgili daha fazla bilgi almak için tıklayın. 34 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 VİDYO DOSYALARINI MP3 FORMATINA DÖNÜŞTÜRME Doğukan KORKMAZTÜRK - [email protected] A A dım 2 A A dım 3 Şimdi konsola geçeceğiz. Bunun için en pratik yol videonuzun olduğu dizine gelip F4 tuşuna basmaktır. Şimdi konsola “ffmpeg-i video_adı mp3_adı” yazacağız. Eğer videonuzun veya MP3'ünüzün isminde boşluk varsa araya “\” işareti koyup boşluk bırakın. Ben konsola ffmpeg -i KoRn-Hold\ On.flv KoRn-Hold\ On.mp3 yazacağım. 35 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 VİDYO DOSYALARINI MP3 FORMATINA DÖNÜŞTÜRME Doğukan KORKMAZTÜRK - [email protected] Aşağıdan yavaş yavaş yazılar çıkmaya başlayacak telaş yapmayın ve oturup 56 saniye bekleyin :) Ve sonuç: Taze bir MP3. Son olarak MP3'ün bilgilerini düzenlemek isterseniz EasyTag veya benzeri bir program kullanabilirsiniz. Umarım yararlı olmuştur. Gelecek sayıda görüşmek üzere... Yazar: Doğukan Korkmaztürk [email protected] 36 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ İnternet de bir çok forum film paylaşımı yapmak da ve çoğunun alt yazıları farklı sitelerde depolanıp istenildiğinde indirilip kullanılmaktadır.. Peki bu alt yazıyı filme gömme aşamasını hiç düşündünüz mü? Google'da böyle bir başlıkta arama yaparsanız karşınıza bir çok resimli anlatımlar çıkacaktır. Fakat ne yazık ki bu anlatımlar genelde ( Aslında Tümü ) Windows uygulamalarıdır.. Biz bir değişiklik yapıp bu alt yazı gömme işini Pardus da nasıl yapılacağını anlatalım.. [email protected] Programın İsmi = Avidemux { GTK } Programın Özellikleri = Videolarınızın gürültülerini azaltabilir, ilginç filtreler uygulanabilir, bir çok formata dönüştürebilir, altyazı gömebilir, renk ayarları yapılabilir ve buraya yazmaya üşendiğim bir çok özellik Avidemux ile çok kolayca elde edilebilir... Desteklenen Girdi Dosya Biçimleri = AVI, Flash Video, BMP, JPEG, Matroska, MP4, MPEG { VCD/SVCD/DVD uyumlu }, OGM Desteklenen Çıktı Dosya Biçimleri = AVI, OpenDML, Flash Video, MPEG PS, TS, Matroska, OGM, QuickTime, MP4, 3GPP BMP, JPEG, PNG, NuppelVideo Girdi Video Codecleri = Cinepak, H.263, H.264/MPEG-4 AVC, HuffYUV, MPEG-1, MPEG2, MPEG-4 (DıvX, DX50, XVID, FMP4, M4S2 codecleri), MJPEG, MSMPEG-4 v2, Raw RGB, SVQ3, VP3, VP6F, WMV 2 Girdi Ses Codecleri = AAC, AC3, AMR, MP3, MP2, Ogg Vorbis, WAV PCM ve LPCM, WMA Çıktı Video Codecleri = FFV1, H.263, H.264/MPEG-4 AVC, HuffYUV, MPEG-1, MPEG2, MPEG-4 (SP/ASP, FFmpeg MPEG-4 veya XviD kullanarak), MJPEG, Snow Çıktı Ses Codecleri = AAC, AC3, MP3, MP2, Ogg Vorbis, WAV PCM ve LPCM Web Sayfası = http://avidemux.org/ Avidemux'u yüklemek için, paket yöneticisinden ya da konsolda kullanacağımız “pisi it avidemux” komutundan yararlanabiliriz. 37 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ Avidemux'u yükledikten sonra Uygulamalar > Çokluortam yolunu izleyerek açabilirsiniz. Bu uygulamamızda size izlemenizi tavsiye ettiğim “Slumdog Millionaire” adlı film üzerinde işlemleri göstereceğim. [email protected] Buradaki Subtitler seçeneğini tıklayıp karşımıza çıkan kutucuktaki ayarları istediğimiz gibi yapıyoruz.. Filmimizi Avidemux ile açtıktan sonra aşağıdaki gibi bir görüntü olması gerekir. Eğer filmimizi açarken Avidemux eğer ki size birkaç soru sorarsa ki bu filmde sormadı Tamam veya Yes kutucuklarını tıklamanız yeterli olacaktır. Buraya kadar sadece filmimizi Avidemux’a göstermiş olduk. Şimdi sıra geldi alt yazıyı bulup filmimize gömmeye.. Avidemux’un üstünde Vidyo – Filtreler sekmesine tıklayıp karşımıza çıkan bir çok filtrelerden solda üstten beşinci sıradaki alt yazılar seçeneği seçiyoruz.. 38 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ İlk önce yapmamız gereken alt yazıyı bulmak. Gömmek istediğimiz uyumlu alt yazıyı bulup seçelim. [email protected] Alt yazıyı seçip aç sekmesine basalım. Aslında burada önemli olan iki seçenek var. Sizin filmi hangi fontta ve büyüklükte izlemek istediğiniz. O yüzden font kutucuğunun yanındaki sekmeye bir kez basmanız yeterli.. 39 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ Karşınıza Pardus’da yüklü fontlar çıkacaktır.. Aslında buradaki fontlara hapis olmanız gerekmiyor. İnternette bulacağınız bir çok ücretsiz Türkçe fontlar mevcut. Bunlardan birini de indirip seçebilirsiniz. Ben DejaVuSans-Bold.ttf ‘yi kendimce uygun gördüm. Fontumuzu seçtikten sonra diğer seçeneklere de göz atmamız gerekecek.. [email protected] Font ayarlamalarımı da bitirdikten sonra ön izleme sekmesine basarak ok’u ileri ve geri götürerek bir deneme yapıyorum.. Aslında burada Avidemux bir adet Play tuşu koysaymış çok daha pratik olacakmış ama buna da şükür diyoruz.. Eğer ki beğendiysek tamam deyip Avidemux’un ara yüzüne tekrar dönüyoruz.. Bu seçenek bize alt yazımıza renk vermemize yarıyor.. Eğer ellemezsek alt yazımız beyaz olarak karşımıza çıkacaktır.. Bir diğer seçenek ise Alt yazımızın büyüklüğü ve konumu ben genelde en aşağı çekip font büyüklüğünü de 20 olarak seçiyorum. 40 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ Burada işler biraz karışıyor işte. Aslında basit ama bilmemiz gereken bazı durumlar var. Mesela Filmimizi nasıl kaydetmek istediğimiz.. [email protected] Ayarlarımızı da yaptıktan sonra sol üstteki tıklıyoruz. kaydet seçeneğine Kaydetmek için bir yer seçiyoruz filmimizin ismini yazıyoruz… Unutmayın isim koyarken .avi yazmanız sizin değil belki ama Windows kullananlar için iyi olacaktır. Çünkü uzantısı olmadığı için bu filmi Windows tanımayacaktır. Pardus’ da ise böyle bir sorunla asla karşılaşmazsınız. Üstteki Otomatik seçeneğini tıklayıp istediğimiz formata çevirebiliriz.. Fakat ben kendi ayarımı kendim yaparım diyorsanız benim gibi o zaman soldaki ayarları eliniz ile ayarlamanız gerekecek.. Ben kendim için bu ayarları seçtim. Hemen hemen yapılabilecek en iyi ayarlar diyebilirim. O yüzden buradaki seçenekler size kalmış.. 41 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 AVIDEMUX İLE FİLM DOSYALARINA ALT YAZI EKLEMEK Serdar KAÇMAZ [email protected] Avidemux işleminizi yaklaşık 40 ile 50 dakika arasında bitirecektir.. Siz bu arada çayınızı demleyip içebilirsiniz.. Geldiğinizde göreceğiniz uyarı kutucuğu şöyle olmalıdır Bu uyarıyı gördükten sonra, artık alt yazısı gömülmüş bir filmimiz oldu : Serdar Kaçmaz [email protected] 42 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GİMP İLE ALEV TASARIMI Doğukan KORKMAZTÜRK Merhaba değerli Pardus-Linux.org E-dergi okurları. E-dergi'nin 5. sayısında 2. Gimp dersi ile karşınızdayız :) İlk dersimizde yeni başlayan arkadaşlarımız için çok uygun olan “Supernova Filtresi İle Soyut Sanat” dersini işlemiştik. Bu dersimizde de fazla zor olmayan “Gimp İle Basit Alev Yapımı” dersini işleyeceğiz. Bu dersi canımın sıkıldığı bir gün müzik dinlerken yaptım :) Bu kadar konuşma yeter, artık dersimize başlayalım. Adım 1 Dosya>Yeni yolunu izleyerek istediğimiz boyutlarda yeni bir pencere açıyoruz. (Ben 640x400px ölçülerinde açtım). [email protected] Adım 2 şimdi alevimizin renklerini oluşturacağız. Blend Tool'u (Kısayolu L tuşu) seçelim ve ayarlarını aşağıdaki gibi yapalım. (Seçili gradyanın adı German flag smooth) 43 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GİMP İLE ALEV TASARIMI Doğukan KORKMAZTÜRK Adım 3 Gradyanımızın ayarlarını yaptıktan sonra şekildeki gibi uygulayalım. [email protected] Adım 4 Alevimizin renkleri hazır. Şimdi alevimizin hatlarını yapacağız. Filtreler>Bozulma>Warp yolunu izleyelim ve ayarlarını aşağıdaki gibi yapalım. Böyle bir renk elde etmemiz gerekiyor: 44 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 GİMP İLE ALEV TASARIMI Doğukan KORKMAZTÜRK Ayarları yaptıktan sonra şekildeki gibi uygulayalım. [email protected] Ve sonuç: Umarım sizin için yararlı bir ders olmuştur. Eğer bir sorun yaşarsanız www.gimpturkiye.org'dan yardım alabilirsiniz. İyi çalışmalar... Doğukan Korkmaztürk [email protected] 45 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 WEB SİTE TANITIMLARI GG impturkiye.org Gimpturkiye.org, çoğu GNU/Linux kullanıcısının bilgisayarında bulunan, Adobe Photoshop alternatifi bir resim düzenleme yazılımı olan Gimp'i konu alan Türkçe destek sitesidir. Site GNU/GPL 'ye sahip Joomla içerik yönetim sistemi ve MyBB forum sistemi kullanılarak oluşturuldu. Ziyaretçilerini “Hayallerinizin resme döküldüğü yer” sloganıyla karşılayan GimpTurkiye.org, kullanıcılara Freenode üzerinden #gimpturkiye.org IRC sohbet kanalı ve Facebook üzerinden GimpTürkiye grubunu sunuyor. Gimpturkiye.org, Gimp'in ilk Türkçe destek sitesi olma özelliğini de taşıyor. http://www.gimpturkiye.org Doğukan Korkmaztürk [email protected] LL inux-sevenler.org Adını değerli bir kayadan alan Lapis, PcLinuxOs tabanlı yerli bir Gnu/Linux dağıtımıdır. http://www.linux-sevenler.org/ adresinden yayın yapan linux-sevenler.org bünyesinde, forum, wiki ve irc servisi bulunmaktadır. Gnome masaüstü yöneticisini varsayılan olarak kullanan lapis, bilgisayar kullanıcılarının temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde kararlı sürümünü yayınlamıştır. Özgür yazılım camiasında farklı bir renk olarak yerini alan lapis-linux'u tüm okuyucularımıza öneriyoruz. http://www.linux-sevenler.org/ Serdar GÜNDÜZ [email protected] 46 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 RICHARD MATTHEW STALLMAN RÖPORTAJI-1 Dolayısıyla, e-posta yada Skype aracılığıyla ya da herhangi bir yolla, 5. dergimiz için sizinle bir röportaj yapmamızın mümkün olup olmadığını bilmek isteriz. www.pardus-edergi.org adresinden edergilerimizi görebilirsiniz. RMS : Pardus'u duydum fakat duyduklarım ve gördüklerim pek iyi değil. Pardus'un özgür olmayan yazılımlar içerdiğini ve desteklediğini duydum ki bu durum kullanıcılara özgürlük veren ve bu yolda onlara Bu sayımızı hazırlarken, Pardus Kullanıcıları liderlik yapan GNU'nun amacına ters bir durum. Derneği(PKD) olarak, Özgür Yazılım Vakfı(FSF) kurucusu Richard M. Stallman(RMS) ile röportaj Belki mesajınız da bu durumun etkilerini örnekliyor: yapalım dedik. Siz Skype ile konuşmayı teklif ettiniz. Skype kullanıcıların özgürlüğüne saygı duymayan tescilli PKD : bir yazılım. O bizim tasfiye etmeye çalıştığımız Sayın Stallman, haksızlığın parçasıdır. Bu yüzden, Skype ile konuşma teklif etmek, insanlara "Özgürlüğünüzü o Biz Türkiye'den GNU/Linux tabanlı dağıtım olan kadar önemli düşünmeyin" demek gibidir. Bu durum, Pardus'u destekleyen, resmi olmayan bir Özgür Yazılım Hareketi'nin karşısındadır. topluluktanız. Pardus Kullanıcıları hakkında bir derneğimiz var ve bu dernek pardus-linux.org, Pardus araçları özgür mü yoksa açık kaynak yazılım wiki.pardus-linux.org, forum.pardus-linux.org, olarak mı konuşuluyor? Bu deneyimden anladığım sohbet.pardus-linux.org, www.pardus-edergi.org gibi kadarıyla sanırım ikincisi bu durum için geçerli. birkaç web hizmetine sahip. Gönderdiğiniz adresler, duyduğum başka bir şeyi de Bunlar sırasıyla, topluluk ana sayfası, wikimiz, doğruluyor : Pardus'un bir Linux sistemi olarak forumumuz, irc destek kanalımız ve e-dergimiz ve çağırılması. Mesajınızda GNU/Linux sistemiyle dil Türkçe. Yaklaşık 11000 üyemiz var ve günde çağırmanıza rağmen, ne hakkımda konuştuğumu ortalama 60000 hit alıyoruz ve her ay bir e-dergi bildiğinizi biliyorum. Fakat bu mesaj, özel olarak, çıkarmaya çalışıyoruz. halk arasında yayılan bu hatanın etkilerini telafi etmeye başlamıyor. Bu durum değişmedikçe, Pardus hakkında bir site için genel bir demeç verebileceğimi düşünmüyorum. Belki, bu iki duruma odaklı bir şey yapmada benim için anlam taşıyor olabilir. Her neyse, zaten onlar hakkında yazdım ve o makaleler anlık olarak verebileceğimden daha açık noktalar içeriyor. Acaba bu metni Türkçe'ye çevirmeyi ve yayımlamayı düşünür müydünüz? Bari, belki insanlar gnu.org'dan daha fazla makaleyi Türkçe'ye çevirirmek ister. Bugüne dek sadece bir kaç makale çevrildi. PKD : Öncelikle biz Pardus kullanıcılarıyız. Biz Linux'u Pardus ile öğrendik. Sonra Linux'un bir çekirdek olduğunu ve GNU, FSF diye birşey olduğunu öğrendik. Sonra GNU ve GPL yi öğrenince kandırıldığımızı anladık. Kandırılmak ve bir FSF üyesi tarafından kandırılmak bizi çok şaşırttı. Sonra araştırmaya ve öğrenmeye başladık ve fark ettik ki biz özgür yazılım aşıklarıyız. Türk ile Kızılderililerin haklarının aynı olduğunu, Obama zenci de olsa insan olduğu için GNU/Linux kullanmayı hak ettiğini öğrendik. Sonra öğrenmeye devam ettik. Bir portal oluşturduk, Pardus'un yanına Linux koyduk. Sonra başına GNU'yu ekledik. Sonra bizi kandıranlara inat bir de dernek kurduk ve özgür yazılımın ne olduğunu öğrenirken insanlara anlatmaya çalıştık. Bu arada 47 Pardus-Linux e-dergi Şubat 2009 Sayı 5 RICHARD MATTHEW STALLMAN RÖPORTAJI-1 dergi de çıkardık. Dergimizde Microsoft TR'nin ceosu ile röportaj yaptık. Özgür yazılıma ve GNU/Linux a nasıl bakıyorsunuz diye sorduk, güzel yanıtlar aldık. Sonra düşündük ki özgür yazılımın babası, meleği, peygamberi Stallman ile neden röportaj yapmayalım. Ve size yazdık. Siz de bizim kullandığımız dağıtımın tam özgür olmadığı için bizimle röportaj yapmayacağınızı söylediniz. Sizin ulvi düşüncelerinizi tam olarak kavrayamadığımız için üzgünüz. Bize yanıt vermeyeceğinizi ve bunu beklememize rağmen size tam anlamı ile özgür yazılım kullanan bir gruba yanıt vermeniz ihtimaline binaen sorular soracağız. Yanıtları o özgür yazılım grubunun İnternet paylaşımından nasılsa öğreniriz. Son olarak size emperyalizmin tüfekleri New Yorklu kapitalistlerin sevimli temsilcisi obama ile refah mutluluk ve özgür bir insanlık dileriz. RMS: (Öncelikle biz Pardus kullanıcılarıyız. Biz Linux'u Pardus ile öğrendik. Sonra Linux'un bir çekirdek olduğunu ve GNU, FSF diye birşey olduğunu öğrendik. Sonra GNU ve GPL'yi öğrenince kandırıldığımızı anladık. Kandırılmak ve bir FSF üyesi tarafından kandırılmak bizi çok şaşırttı.) (Bilgisayarı görüntülü ve sesli iletişim yazılımlarından ibaret sanan salakların yaşadığı bir dünyada yaşarken, bu görevi yapan özgür bir yazılımın olmaması sonucu, özgür yazılım ortamında kullanılması olanaklı olan Skype ile iletişim kurmak istememizin özgür yazılım mantığına ne kadar ihanet etmiş olabileceğimizi bize açıklayabilir misiniz?) Öncelikle sizi kandıran FSF üyesinin kim olduğunu ve sizi kandırırken ne söylediğini söyler misiniz? Sizin iğneleyici olduğunuza dair bir hisse kapıldım, eğer öyleyse bu noktayı anlamış değilim. Özgür Bilgisayarı görüntülü ve sesli iletişim yazılım ile, tüm kullanıcılar aynı özgürlüğe sahiptir; yazılımlarından ibaret sanan salakların yaşadığı bir özgür yazılım lisansları insanları ırklarına ya da dünyada yaşarken, bu görevi yapan özgür bir milliyetlerine göre ayırt etmez. yazılımın olmaması sonucu, özgür yazılım ortamında kullanılması olanaklı olan Skype ile iletişim kurmak (Türk ile Kızılderililerin haklarının aynı olduğunu, Obama istememizin özgür yazılım mantığına ne kadar ihanet zenci de olsa insan olduğu için GNU/Linux kullanmayı hak etmiş olabileceğimizi bize açıklayabilir misiniz? ettiğini öğrendik. Sonra öğrenmeye devam ettik. Bir portal Ekiga adlı bir yazılım var Skype özgür olmayan bir yazılım ve Skype sadece Skype ile çalışır. Öyleyse bana “Skype kullanalım” derseniz, bu bana özgür olmayan bir yazılımı yüklememi istemeniz demek oluyor. Bana söylediğinizde bu zarar vermez, çünkü Skype kullanmamın bir zararı yoktur. Reddediyorum. Fakat bunu başkasına söylerseniz, o Skype yükleyebilir, özgür olmayan bir yazılımı. İşte bu tam olarak özgür yazılım hareketinin yapmak istediği amaçların tersidir. oluşturduk, Pardus'un yanına Linux koyduk. Sonra başına Biz özgür yazılım aşıkları olarak kimseden hiçbir şey GNU'yu ekledik.) beklemeden onu yaymaya çalışmakla sizin yaptıklarınız arasındaki fark nedir? Bunun ne anlama geldiğini gösterebilir misiniz? Çeşitli olasılıklar hayal ediyorum fakat hangisinin Bunu yaparken sizden de bir iki cümle almak doğru olduğundan emin değilim. istemekle ne gibi bir yanlış yaptık? Bana ilk yazdığınızda, sizi Pardus'un destekçileri sandım. Belki yanıldım. Siz Pardus'u özgür olmayan Özgürlükler salaklık yapmayı aşık olmayı yasaklar yazılımlarından dolayı eleştiriyor musunuz? Öyleyse mı? bu herşeyi değiştirir. Gerçekleri daha iyi anlamam gerek. Stallman ile yazışmamız tabii ki bununla sonlanmış değil. Yazışmamızın devamını 6. sayımızda bulabileceksiniz. Altıncı sayımızda, henüz Pardus resmi depolarında olmayan, Pardus'un öntanımlı olarak KDE kullanması nedeniyle pek duyulmayan ve Skype yazılımının özgür yazılım dünyasında alternatifi olan Ekiga ile Stallman röportajına devam etmeyi düşünüyoruz. Önümüzdeki sayıda görüşmek üzere ... 48 FF İKİRLERİNİZ BİZLER İÇİN DEĞERLİDİR Pardus-Linux e-dergimizin gelişimi için bizlerle iletişim kurabilirsiniz. Derginin sonraki sayılarında yayımlanmasını istediğiniz özgün;inceleme, makale, GNU/Linux içerikli haber vb. yazılarınızı bizlere gönderebilirsiniz. IRC kanalımız #pardus-destek adlı kanaldır. E-posta adresimiz [email protected]'dir. cc reativecommons Dergimizde kullanılan tüm yazı ve görsel materyallerin sorumluluğu yazarlarına aittir. Dergimizin içeriğini oluşturan ürünler Creative Commons Lisansı ile lisanslanmıştır. Kaynak gösterilmek şartıyla özgürce geliştirilebilir, paylaşılabilir. http://creativecommons.org/ PP E E D D ARDUS E-DERGİ EKİBİ ditör Nihad Karslı - [email protected] ergi Yazarı/İmla denetmeni Erdem Artan - [email protected] Ahmet Cevdet EDİZ - [email protected] Serdar KAÇMAZ - [email protected] Samed KONAK - www.samkon.org TT asarım Doğukan Korkmaztürk - [email protected] Emin İnanç Ünlü - [email protected] Doğan Yorgan- [email protected] M M iz a n p a j Serdar Gündüz- [email protected]
Benzer belgeler
Untitled - Tilkinin Dilinden
Uzun bir duraksamadan sonra yeniden heyecanla dergimizi çıkarmaya başladığımız
şu 2-3 aydır bir şeyin farkına vardık ki, bu zor ama zevkli iş yararlı oluyor. Her
sayımızda yeni şeylerin üstesinden ...
Untitled - Tilkinin Dilinden
rağmen bu sayıyı da sınırlı sayıda özgürlük aşığı insanların
gayreti ile yayımlıyoruz.
Dergimiz özgürlük karşıtlarına muhalif bir dergidir, yayın
hayatı ise son yazılım ya da kişinin özgürlüğüne ka...