Hydrogen - Tilkinin Dilinden

Ağustos 2008 Sayı:3
“Ben hedefi
şaşmam”
diyenlere
Yaramazlığa hazır mısınız?
Gentoo
Sohbete
doyum olmaz
Pidgin
Hydrogen
Kolunuza kuvvet
Pardus'u başka gözlerle görmek
Tasma:Görünüm ve Temalar
Wine ile olmuyorsa
PlayOnLinux Wine Import Eklentisi
Editör
İkinci sayımızı çıkarmak için uğraştığım o kadar süreden
sonra 3. sayının kısa sürede hazır olmasının beni ne kadar
memnun ettiğini anlatamam. Tabi 2. sayımızın çok
beğenilmesi e-dergimize katkıları daha da arttırdı ve
ortaya içeriği ve tasarımıyla yepyeni bir dergi çıktı.
Dergimizin Enixma gibi tanınmış bir yayında tanıtılmış
olması son derece sevindirici bir olay. Bu, doğru yolda
olduğumuza dair bir inanca sahip olmamızı sağladı ve
bize güç verdi. E-dergi için çalışan tüm arkadaşlarıma en
içten teşekkürlerimi sunuyorum.
tanıtılmasını istiyorsanız kendinizden kısaca bahseden bir
yazıyla birlikte bize göndermeniz yeterli olacak. İrtibat için
benim e-posta adresimi kullanabileceğiniz gibi PardusLinux.Org üzerinden de haberleşmeniz mümkün. Her
konuda yazılarınızı, görüş ve önerilerinizi bekliyor
olacağız.
Yeni sayımızla gelen Gento ve Ubuntu yazısı farklı bir
dağıtım denemek isteyenler için kılavuz niteliği taşıyor.
Eğer Linux'u daha detaylı öğrenmek istiyor ve sorunlarla
boğuşmaktan zevk alacağınızı düşünyorsanız Burak
Sezer'in Gento yazısı tam size göre.
Linux'u yaymak, insanların özgür yazılıma meyillerini
arttırmak adına hiçbir çalışmadan geri durmayacağımız
kesin. Tıpkı bu amaçla yayın hayatına başlayan, kısa bir
süre sendeleyen ama yoluna devam etmeyi başaran Linux
Masası gibi. Dergimizin yayına hazırlandığı sıralarda
öğrendiğim ve bu sebeple Linux Dünyası sayfalarımızda
yer alamayan bu haberi sizlerle paylaşmaktan çok
mutluyum. Linux Masası hala bizim. Tüm hızıyla Linux
dünyasından en güncel haberleri bizlere sunmaya devam
edecek.
Gnome masaüstünün ve Debian dünyasının derinliklerini
keşfetmek isteyenler içinse Ubuntu yazılarımız, tıpkı
Gentoo gibi tüm sayılarımızda yer alacak.
Özgürlük adına hayata gelen hiçbir şeyin son bulmamasını
ve Linux'un bilgisayar kullanıcıları arasında hak ettiği yere
gelmesini can'ı gönülden arzuluyorum.
Bebeğimiz, biriciğimiz Pardus ise yine sayılarımızın
lokomotifi olacak.Her sayımızda Paket Yöneticisi, sistem
yazılımları, Tasma ve sayamadığımız pek çok yazılımın
tanıtım ve incelemesini bulabileceksiniz.Sayılarımız
elinizde biriktikçe elinizde kapsamlı bir Pardus Kullanım
Kılavuzu oluştuğunu göreceksiniz.
Bunu hep birlikte başaracağız. Özgürce!
Metehan Özbek
[email protected]
http://melen.prj.be
Oyun severler için de önceki sayımızda da yer alan
PlayOnLinux ile ilgili bir yazımız var. Yazı sadece kişinin
mantığını anlaması için basit bir yazılım üzerine
hazırlanmıştır. Linux dağıtımı kullanmaya niyetliyseniz
biraz da öğrenmek için kurcalamanız gerekecek. Linux
dünyasından güncel haberlerin bulunduğu e-dergimizde
bir arkadaşımızın blogu ve Ubuntu-tr sitesinin tanıtımı da
mevcut. Kişisel internet günlüğünüzün dergimizde
www.pardus-linux.org
1
Bu Ay Neler Var
- Editör
1
- Linux Dünyası
2
- Tasma / Görünüm ve Temalar
4
- Penguenin Kitaplığı
9
- PlayOnLinux Wine Import Eklendisi
10
- Oyun: Sauerbraten
14
- Diğer Dağıtımlar: Ubuntu
16
- Yazılım İnceleme: Gparted
18
- Yazılım İnceleme: Pidgin
19
- Yazılım İnceleme: Hydrogene
21
- Diğer Dağıtımlar: Gentoo
22
- SSH File System ile Uzak Dizini Yerele Bağlamak
25
- Penguence
26
- Sanal Alem
28
- Open Office
30
- Penguart
32
Linux Dünyası
Ozan Aydın
Xandros, Freespire
ve Xandros Desktop
Proffesional
Projelerini açıkladı
Yazılım Vakfı ve Los Alamos
Özgür Yazılım VakfıÖzgür
Computer firmaları GNU/Linux
işletim sistemi çalıştıracak tamamen
ve LAC Özgür
özgür yazılım kullanacak
piyasaya sürmeye
Bilgisayarlar İçin bilgisayarları
karar verdi. Bilgisayarlarda sahipli
sürücü veya bellenim (firmware)
Elele Verdi
içermeyecek. Oldukça zor olan bu
Yaz başlarında Linspire firmasını satın alan Xandros’un iki Linux projesi ile ilgili ayrıntılar ortaya
çıkmaya başladı. Freespire'ı topluluk tabanlı özgür dağıtım olarak piyasaya sürecek olan
Xandros ayrıca bu dağıtımı temel alarak Xandros Desktop Proffessional (XDP) adlı bir ticari
dağıtım geliştirecek
Freespire Ubuntu yerine Debian tabanlı olacak. Debian 5.0 Lenny’in çıkmasını müteakip yılın
son çeyreğinde yayınlanacak olan Freespire, XDP için de bir hareket noktası olacak. Böylece
kod tabanı tek olmak üzere 2 adet marka olacak. Linspire’ın Microsoft ile yapmış olduğu kodek
sözleşmesi artık egeçerli olmayacak. Linspire’ın en önemli bileşenlerinden olan CNR (tıkla ve
çalıştır) her iki sistemin de bir parçası olacak.
Firefox 3.1
OGG
Theodora
Codec’ini
Destekleyecek
Ottawa Linux
Sempozyumu
2008 Yapıldı.
En eski linux sempozyumlarından biri olan OLS,
1999′dan beri düzenleniyor. Ticari ve endüstriyel yanı
biraz eksik kalan sempozyum genelde hackerların
Linux ve Linux Kerneli konusunda yaptığı toplantılar ve
bu konularda sunulan makalelerden oluşuyor. Bu yılki
makalelerin listesine ve 2 cilt halinde yayınlalan
makaleler kitabına (pdf biçiminde 57 makale)
http://ols.fedoraproject.org/OLS/Reprints-2008/
adresinden ulaşabilirsiniz.
İnternet aleminin 10 kaplan
gücündeki açık kaynak kodlu ağ
tarayıcısından bir yenilik daha. Şu
anda deneme aşamasında olan
Firefox 3.1 sürümü, açık kaynak
kodlu OGG Theodora codecini
destekleyecek ve bu videoları
izlemek için ayrıca eklenti yüklemek
gerekmeyecek.
www.pardus-linux.org
iş için FSF bir kaç aya önce uyumlu
donanım listesi hazırlamaya
başlamış. FSF çalışanları veya
gönüllüler tarafından test edilip
onaylanmayan hiç bir donanım
listeye alınmıyor ve bu yüzden
çalışmalar oldukça yavaş işliyor.
Biosundan sürücülerine kadar tüm
yazılımları özgür olan bir bilgisayar
yapma fikri ilk başta zahmetli
görünse de oldukça heyecan verici.
Kaynak:Penguen-Linux.Net
2
Linux Dünyası
Ozan Aydın
Pardus Kullanıcıları
Derneği Son
Günlerdeki
Gelişmelere İlişkin
Açıklama Yaptı.
Debian 5
Lenny’de
Göreceğimiz
Yenilikler
Türkiye’de GNU/Linux, Özgür Yazılım ve Açık Kaynak konusunda 90’lı yıllardan bu yana
gerek LKD gerekse forum ve Viki tarzı oluşumlar sayesinde bir hayli yol kat edilmiştir.
Özellikle Pardus Linux dağıtımının ortaya çıkışıyla birlikte GNU/Linux’un ilerlemesi epeyce
hız kazanmıştır.
Pardus-Linux.Org portalı kurulduğu günden bu yana özelde Pardus Linux’un genelde ise
GNU/Linux’un gelişimi için teknik destek, belgelendirme ve pisi paket depoları vasıtasıyla
GNU/Linux kullanıcılarının sorunlarını çözmek konusunda büyük çaba sarfetmiştir ve
sarfetmektedir. Ancak son günlerde bu portala karşı saldırıların yeni bir boyut kazandığı
görülmektedir. Pardus Proje Yöneticisi Sayın Erkan Tekman, Distrowatch.org sitesine bir
e.posta göndererek Pardus-Linux.Org’u şikayet etmiş ve bu sitedeki Pardus-Linux.Org
bağlantılarının kaldırılmasını sağlamıştır.
Daha önceki haberlerimizde Debian’ın artık hata giderme çalışmalarına başlamak
için dağıtım dosya ağacını dondurduğunu ve Debian 5 (Lenny) sürümünü de
eylülde yayınlamayı planladığını duyurmuştuk. Linux dünyasının ana
(mainstream) dağıtımlarından olan Debianda meyadana gelecek değişiklikler
elbette ki Ubuntu gibi Debian tabanlı pek çok sistemi etkileyeceği için önemli.
Peki yeni debian neler getirecek?
Pardus-Linux.Org ve onun içinden çıkan Pardus Kullanıcıları Derneğinin tek amacı Pardus’un
ve GNU/Linux’un ülkemizde ve dünyada yayılmasına katkıda bulunmaktır. Hem “Pardus
Kullanıcıları Derneği”, hem de “Pardus” isim ve markalarının kullanımı konusunda önceden
gerekli bütün hukuki araştırmalar yapılmış, bu isim ve markaların kullanımında herhangi bir
sakınca olmadığı görülmüştür. Derneğimiz attığı her adımın yasalara uygun olmasını temin
etmek konusunda daima kararlı olmuş ve olacaktır.
* Kernel 2.6.25
* KDE 3.5.9 ve GNOME 2.20.1.1
* Firefox 3.01
* Open Office 2.4.1
* Evolution 2.22.3.1
* glibc 2.7
* Samba 3.2
* IPv6 ve NFSv4 desteği
* LFS (Büyük Boyutlu Dosya Desteği)
* I18n yerelleştirme uluslararasılaştırma desteği
Mevcut durumda açık kaynağa ilişkin çalışmaları ve girişimleri desteklemek yerine
kösteklemeyi tercih edenlere gerekli yanıtın her vesileyle verileceğini bu bildiri aracılığıyla
kamuoyuna duyurmak isteriz.
Metnin tamamına
http://www.pkd.org.tr/bildirgeler/son-gunlerdeki-gelismelere-iliskin-aciklama/ adresinden
ulaşabilirsiniz.
www.pardus-linux.org
Kaynak:Penguen-Linux.Net
3
Tasma
Nedim Postacı
Görünüm ve
Temalar
Bu aydan itibaren Pardus'un Tasma yazılımını
tüm ayrıntılarıyla tanıtmaya başlıyoruz.Hani
hep forumlarda okuduğumuz “Tasma'ya gir
oradaki ayarları değiştir”
www.pardus-linux.org
türünden yönergelerden sonra girip de
ayarların arasında kaybolmayı iyi biliyoruz.
İşe Görünü ve Temalar ile başlayalım
istedik.Sistemimizi kurduktan
sonra ilk yaptığımız şeylerden biri de
masaüstümüzdeki duvar kağıdını
değiştirmek, pencerelerin renklerini
değiştirmek...
Tasma, içinde birbirinden farklı 9 adet
modül bulunan, Pardus'a özel bir
yapılandırma aracı. KDE'nin
özelleştirme yetenekleri ve Linux'un
gelişmiş altyapısına Pardus'un bir
katkısı. Kullanım kolaylığı sayesinde,
ağ yöneticisi ve kullanıcı
yöneticisinden sonra, diğer
dağıtımlarda kullanılmaya aday
olabileceğini düşünmek sanırım pek
hayalperestlik olmaz.
Şimdi gelin Tasma'nın alt bölümlerinden
Görünüm ve Temalar'ı ayrıntılarıyla
inceleyelim.
Açılış Ekranı
Yeni bir açılış ekranı eklemenin bir kaç
yöntemi vardır.
Birincisi paket yöneticisinden açılış ekranı
paketlerini kurmak (Gördüğüm kadarıyla
2008 deposuna daha yok).
İkincisi ise internetten KSplash tema
dosyası indirip, ekle deyip kurmak. Yeni bir
tema eklediğinizde sol taraftaki listede
görünecektir. Denemek için istediğiniz
temayı seçip “Dene” butonuna
basabilirsiniz.
Açılış Ekranı
4
Tasma
Nedim Postacı
Pencere Dekorasyonları
Pencere dekorasyonlarını internetten bulup dosya halinde indirebilir ya da paket
deposundaki mevcut dekorasyonları kurabilirsiniz.
Her dekorasyonun ayarları farklıdır, bu yüzden ben kendi kullandığım Crystal
dekorasyonunu anlatacağım, fakat çok fazla ayarı olduğu için ana hatlarıyla anlatmaya
çalışacağım. Zaten diğer ayrıntı ayarları da resimlerde görebilirsiniz.
General sekmesinde
başlık hizası, kenar
uzunlukları ve başlık
yazısı hakkında
seçenekler var. Burada
başlık metninin
çubuğun ortasında
olup olmayacağı ve
gölgeli metin kullanılıp
kullanılmayacağı gibi
ayarları yapabililirsiniz.
Pencere Dekorasyonları-General
Arkaplan
Arkaplan
Masaüstü için ayarlar kısmı, kaç masaüstünüz
varsa onlar için ayrı ayrı ayar yapabilmenizi
sağlıyor.
Arkaplan kısmında üç seçenek var. Burada
slayt gösterisi seçerseniz masaüstü resminiz
sizin seçeceğiniz belli aralıklarla oraya
eklediğiniz resimler arasında değişiyor.
Seçenekler kısmına gelirsek burada da
resmin konumunu ayarlayabiliyoruz.
Sonuçları deneyerek görebilirsiniz.
Renker: Eğer resim koymazsanız
masaüstünüz seçeceğiniz renkte olur.
Karışım ise seçtiğiniz resimle bir rengi
karıştırmak istiyorsanız kullanacağınız ayar.
Karıştırma çeşidini de oradan seçebilirsiniz.
Sağ tarafta gelişmiş ayarlarla yeni duvar
kağıdı al seçenekleri var.
www.pardus-linux.org
Yeni duvar kağıdı al derseniz internetten
indirebileceğiniz resimler çıkıyor karşınıza.
Tabi bu resimler oraya eklenenler ile kısıtlı.
Ekran Koruyucu
Pardus'ta bir çok ekran koruyucu hazır
olarak geliyor. İstemediğiniz kadar çeşit
mevcut.
İlk önce kategorilenmiş ekran
koruyuculardan istediğiniz birini seçip
başta dene diyorsunuz. Eğer severseniz
ayarla kısmından sizin için ideal ayarları
yapıp, aşağıdaki ayarlar kısmından da
otomatik başlat seçeneğini aktifleştirip
uygula butonuna basıyorsunuz. Hepsi bu.
Ekran Koruyucu
5
Tasma
Nedim Postacı
Buttons sekmesinde dekorasyondaki düğmelerin görünüş biçimlerini
seçebilirsiniz. Mesela ben Vista button tipini kullanıyorum. Buradan
butonlarımızın efektlerini de belirleyebiliyoruz.
Pencere Dekorasyonları-Overlay
Pencere Dekorasyonları-Buttons
Overlay sekmesinde orada seçeceğiniz
tipe göre çerçeveye bir efekt uygulanıyor.
Mesela Glass (cam) efektini seçerseniz
dekorasyonda hafif bir cam parlaklığı
oluşuyor.
Gelelim en yukardaki
sekmelerden düğmelere.
Burada çerçevedeki
düğmelerin konumlarını
ayarlayabilir, düğmelerin
üzerinde fare ile
geldiğimizde ipucu
gösterilip
gösterilmeyeceğini ve
özel başlık seçeneklerinin
görünüp
görünmeyeceğini
belirleyeblirsiniz.
Background sekmesinde Enable Transparency seçeneğini seçip
Userdefined background'u da işaretlerseniz çerçeveye bir doku
atayabilirsiniz. Mesela background a bir resim seçtiğiniz zaman
dekorasyonda o resim gözükür. Ben gri bir arkaplan oluşturmak için
siyah bir resim seçtim ve Brighten değerini Active sekmesi için
arttırdım. (Yani üzerinde durduğunuz pencere çerçevesi için
parlaklığı arttırmış oldum. Böylelikle siyah gri oldu.) Inactive için ise
parlaklık değerini eksi değerlerde seçtim. Diğer ayarları da
karıştırmayı size bırakıyorum.
Pencere Dekorasyonları
Düğmeler
Pencere Dekorasyonları-Background
www.pardus-linux.org
Logo sekmesinde pencere
dekorasyonunda gözükmesini istediğiniz
bir logoyu koyabilirsiniz.
Yeryüzünde birbirine benzeyen pek az
Linux olduğunu, hemen her kullanıcıda
bambaşka bir işletim sistemi
göreceğinizi, en bilinenleri GnomeLook.Org ve Kde-Look.Org olmak üzere
onlarca siteden, yüzbinlerce tema,
simge seti, duvar kağıdı ve şablon
indirip uygulayabileceğinizi biliyor
musunuz?
6
Tasma
Nedim Postacı
Renkler
Renkler
Renk ayarlarını kendiniz uğraşarak yapabileceğiniz gibi bir çok hazır ayar da var.
Eğer kendiniz yapmak istiyorsanız sağ tarafta her bir bölgenin rengini ayrı ayrı
seçmeniz gerek. Sonra da şemayı kaydet diyerek kaydeedebilirsiniz.
Hazır bir renk şeması indirdiyseniz bunu şemayı aktar komutuyla yükleyebilirsiniz.
Not: Genelde internette renk şeması arattığınız zaman bulduğunuz şemalar komut
satırları şeklinde olur. Bunu dosya haline çevirmek çok basit:
İlk önce komutları kopyalayıp bir metin dosyası içine yapıştırın. Sonra o metin
dosyasının uzantısını .kcsrc olarak ayarların. Sonra şemayı aktar deyip bu dosyayı
seçin.
Simgeler
Yeni tema kur diyerek internetten bulduğunuz simge setlerini, indirdiğiniz dosyaları
seçerek kurabilirsiniz. Paket depolarında da bazı simge setleri mevcut.
Gelişmiş sekmesi kısmından da, simgelerin tanımlı yerlerde hangi büyüklükte
görüneceği gibi ayarları yapabilirsiniz.
Simgeler
Simgeler
www.pardus-linux.org
7
Tasma
Nedim Postacı
Stil
Pencere kenarları dışındaki nesnelerin nasıl görüneceğini belirlediğimiz ekran...Parçacık stili
menüsünü açıp oradaki seçenekleri seçtiğimizde tüm pencerelerin görünüşlerinin
değiştiğini
göreceğiz.Efektler
sekmesinde ise
menülerimize,
ipuçlarımıza, türlü
efektler verebiliriz.
Yazıtipi Kurucusu
Yazıtipleri
Ve yazı tipleri ekranı... Bu
ekran, Tasma Görünüm ve
Temalar altında
değineceğimiz son ekran.
Burada sistemimizin muhtelif
yerlerindeki yazıların hangi
fontta ve hangi büyüklükte
olacağını belirliyoruz.
Pardus'un kurulumdaki
varsayılan fontlarının çok
büyük olduğu göz önünde
bulundurulursa buranın belki
de ilk
kulllanacağımız
ekranlardan biri
olacağını
sanıyorum.Ama
birşeyden emin
olun. Tasma bu
kadar değil. Derin
ayrıntılar için,
benliğinize bulaşan
kurcala-keşfet
virüsünden destek
alabilirsiniz :)
Stil
www.pardus-linux.org
Pardus'ta, sistemdeki
fontlara ek olarak dilediğimiz
fontları da kullanabilmemiz
mümkün. Tek yapmamız
gereken istediğimiz fontu
internetten indirdikten sonra
Yazıtiplerini Ekle butonuna
basıp açılan pencerede font
dosyamızın olduğu yeri
göstermek.
8
Penguenin Kitaplığı
Ozan Aydın
Her ay okuyucularımızla paylaşacağımız, Linux üzerine
yazılmış binlerce kitaptan biri M.Ali Vardar'ın Açık Kodlu
Yazılım Geliştirme Araçları. Kitapta yeni bir projeye
başlarken izlenecek yordamlar üzerine geniş ve faydalı
bilgiler mevcut. Derleme, iyileştirme, temel geliştirme,
kütüphaneler ve uygulamalar üzerine ayrıntılı
açıklamaları bulabileceğiniz kitabın, içeriğini hiç de belli
etmeyen bir kapağı var. Yazarın M.Ali Vardar olması
kitap üzerine çok fazla şey söylememize gerek
bırakmıyor.
Bu güzel kitabı www.linuxprogramlama.com adresinden
ücretsiz olarak indirebilir, dilerseniz yazarımıza ve Linux
Kullanıcıları Derneği'ne destek olmak için bağışta
bulunablirsiniz.
www.pardus-linux.org
9
Yazılım İnceleme
Metehan Özbek
PlayOnLinux “Wine Import” Eklentisi
Wine tabanlı bir yazılım olan PlayOnLinux, Windows
için kodlanmış yazılımları Linux üzerinde çalıştırmayı
amaçlamaktadır.Aşağıdaki Türkçe'ye çevrilmiş paragraf
kısa ve öz bir açıklamayı içeriyor.
“Maalesef halihazırda pek az oyun GNU/Linux ile
uyumludur. Bu da insanların bu sisteme geçişini
engelleyen bir etken durumundadır. PlayOnLinux, bu
soruna, erişimi kolay ve verimli bir çözüm sunmaktadır.
Bu çözüm aynı zamanda ücretsiz ve özgür yazılımlara
saygılıdır.”
PlayOnLinux'u kurmak ve çalıştırmak çok kolaydır. Pisi
pakedi Pardus-Linux.Org deposunda olduğundan
öncelikle depoyu paket yöneticisine eklememiz
gerekir. Bunu da;
Wine Import eklentisi Wine ile kurduğumuz
yazılımların PlayOnLinux'un içine aktarıp PlayOnLinux
altında çalıştırılmasını sağlar. Peki, bu ne işimize
yarayacak?..Elimizde bir yazılım var ve bunu Wine ile
kurduk ama Wine'ın gücü buna yetmedi. Wine'ın
çalıştıramadığı yazılımı PlayOnLinux’un çalıştırabilmesi
ihtimali söz konusu olabilir. Biz de bu eklentiyle bu
ihtimali deneyeceğiz. Küçük bir yazılımı kurmakla işe
başlıyoruz.
+
sudo pisi ar forumdeposu http://paketler.parduslinux.org/users-2008/pisi-index.xml.bz2
komutuyla yapıyoruz. Bunun ardından;
sudo pisi it playonlinux
komutuyla da PlayOnLinux'u sistemimize kuruyoruz.
Artık Programlar>Sistem>PlayOnLinux yolunu takip
ederek PlayOnLinux'u çalıştırabiliriz.
Geçen sayıda PlayOnLinux ile nasıl yazılım
kurulduğunu anlatmıştık. Bu yazımızda ise
PlayOnLinux'un eklentilerinden (plugins) Wine Import
eklentisinin kullanılışını anlatacağız.
www.pardus-linux.org
10
Biliyor Musunuz?
PlayOnLinux da 7 adet eklenti olduğunu
biliyormuydunuz? Bu eklentilere ulaşmak için
http://www.playonlinux/en/download.html
adresini ziyaret edebilirsiniz.
Yazılım İnceleme
Wine Import eklentisini kullanabilmemiz için
önce etkinleştirmemiz gerekli. Bunun için
Plugins menüsünden Plugins Manager'i
seçiyoruz ve çıkacak olan ekrandan Ekle
butonuna tıklayıp eklentinin yolunu
gösteriyoruz.
Daha sonra eklentinin üstüne tıkladıktan
sonra Enable butonuna basıyoruz ve
ardından Uygula deyip işlemi tamamlıyoruz.
Böylece Wine Import eklentimiz aktif hale
geldi.Artık Wine ile çalıştırabildiğimiz uygulamaları PlayOnLinux altında
çalıştırabileceğiz.
Metehan Özbek
Örnek olarak bir yazılım kuralım ve bu
yazılımı Wine Import eklentisi ile
PlayOnLinux altında çalıştırmayı
deneyelim. Bir Linux kullanıcısı olarak son
derece güçlü arşivleme programlarına
sahibiz ama Winrar'ı kurup çalıştırmayı
deneyelim.
Önce Wine ile kurulumu yapıyoruz. Bunu
programın kurulum dosyasına (yani .exe
dosyasına) sağ klikleyip açılan menüden
Wine ile kur komutunu seçerek
yapıyoruz. Yandaki görüntü ile kurulum
başlayacaktır.
Şimdi PlayOnLinux'u açıyoruz ve
program arayüzünde, üst kısımda
bulunan Plugins menüsünden Wine
Import'u seçiyoruz.
www.pardus-linux.org
11
Yazılım İnceleme
Metehan Özbek
Karşımıza çıkacak olan 2 pencerede İleri butonuna basarak devam ediyoruz.
Yazılım eklemek için Evet
diyoruz.
Uygulamayı yüklediğimiz
dizine girip *.exe dosyasını
seçiyoruz ve devam
ediyoruz.
Biliyor Musunuz?
PlayOnLinux ile aşağıda listelenen oyunlar da dahil olmak üzere, Windows
için yazılmış pek çok oyunu oynayabileceğinizi, gönüllülerin dur durak
bilmeden yeni oyunlar için betikler yazdıklarını biliyor muydunuz?
- Age Of Empires The Conquerors
- Age Of Wonders
- Baldurs Gate
- Emperor:Rise Of The Middle Kingdom
- The Settlers
- Star Craft
- Tom Clancy's Ghost Recon
www.pardus-linux.org
12
Yazılım İnceleme
Yazılımın adını belirtiyoruz.
Metehan Özbek
PlayOnLinux'un kendi arayüzünde yazılım yerini almış. İsterseniz o anda Run seçeneğine tıklayıp ya da
CTRL+O tuşuna basıp yazılımı çalıştırabilirsiniz.
Masaüstüne ve menüye kısayol eklemek istersek bu ekranda ilgili
satırları işaretliyoruz. Ben masaüstüne kısayol atıyorum.
Bu da masaüstündeki Winrar
kısayolumuz...Bundan böyle, Wine ile
çalıştıramadığımız uygulamaları, Wine
Import eklentisi ile PlayOnLinux içine
aktarıp bir de onunla çalıştırmayı
deneyebileceğiz. Kolay gelsin :)
www.pardus-linux.org
13
Oyun İncelemesi
Özgür İlgin
Cube 1 i oynayanlar bilir, bu oyun grafikleri Quake1
ayarında olan bir oyundu ama Sauerbraten ile gelen
yenilikler gerçekten muhteşem. Dokular, su efektleri,
müzikler herşey harika. Oyunu ilk gördüğümde
Quake2 veya Quake3 görüntü motorunu kullandıklarını
sanmıştım ama sonradan bunun tamamen orijinal bir
motor olduğunu öğrendim. Sauerbraten ilk çıktığı
zamanlarda oldukça yavaş çalışan bu motor şu anda,
üzerinde yapılan iyileştirmeler sayesinde olduça seri
hale geldi. Öyle ki ilk oynadığımda Doom3 ün çok
rahat oynandığı makinede bazen 6 fps ye kadar düşen
görüntü hızı şimdi oldukça makul düzeyde.
Sauerbraten ya da Cube2, açık kaynak kodlu bir tetikçi (FPS) oyunu. Hızlı, iyi
grafikli bol düşmanlı Quake benzeri bir oyun olan Cube 1 in oldukça gelişmiş hali.
Painkiller ve Quake gibi oyunlardan alışık olduğumuz fazla zeki olmayan ama
sayıları oldukça fazla olan düşmanlara allah ne verdiyse dalıyorsunuz :)
Sauer ekbinin bir özelliği var.Mesela bu
oyunun bir sürümünde beğenmediğiniz veya
değiştirilmesi gerektiğini düşündüğünüz
şeyin bir sonraki versiyonda neredeyse aynen
düşündüğünüz gibi değiştirilmiş olduğunu
görüp şaşırıyorsunuz. Belli ki oyun camiasının
geri beslemelerine oldukça önem veriyorlar.
Oyunun minimum gereksinimleri 1 GHz
işlemci ve GeForce 4 veya dengi bir ekran
kartı, 256 MB bellek. ama oyunu
maksimum görüntü kalitesinde oynamak
isterseniz en az 2 GHz işlemci, Shader 2.0
destekli Nvidia veya dengi bir ekran kartı
ve 512 MB belleğe ihtiyacınız olacak.
www.pardus-linux.org
14
Oyun İncelemesi
Özgür İlgin
CTF edition ile oyuna gelen yenilikler şunlar: Oyuna patlayan variller, merdivenler,
kutular ve asansörler gibi oyuncu etkileşimini artıracak nesneler eklenmiş ki bu uzun
zamandır eksikliği çekilen bir şeydi. Ayrıca meşale ve projektör gibi ışıklı cihazlara
yaklaştığımızda lens ışıması efekti oluşturduklarını ve meşalelerden de duman çıktığını
gördük. Açıklıklık alanlarda ise ağaç gibi nesnelerin kullanımı ile çok daha güzel
manzaralar yaratılmış. Bu sürümde açık oldukça geniş açık alan haritaları mevcut. Su
efektlerinin su içinden bakıldığı zaman bile güzel olduğunu da söylemek istiyorum.
Oyun, hızlı oynanışı ile Linux alemindeki tek kişilik tetikçi oyunu eksiğini kapatıyor olsa
da görev senaryolarının tek tek olması ve devamlı bir maceranın olmaması hevesimizi
biraz kırıyor ve biz bu güzel oyunu uzun soluklu bir senaryo ile oynamak istiyoruz.
Oyunun çok oyunculu kipine de takıldık ve oldukça iyi olduğunu gördük
Sauerbraten geliştirilmekte olan, gün geçtikçe de iyileşerek, kendi açıklarını kapatarak
güvenle ilerleyen bir proje ve inanıyorum ki bu motor oldukça büyük gelişmelere
altyapı hazırlayacak.
www.pardus-linux.org
15
Ubuntu
Gnome'da
Bir Kale
www.pardus-linux.org
Ozan Aydın
Ubuntu, Debian kökenli, kurulum ve kullanım kolaylığı ve düzenli sürüm yükseltmeleriyle öne çıkan bir Linux
dağıtımıdır. Canonical Ltd.'nin (Mark Shuttleworth'e ait) sponsorluğunda geliştirilmektedir. Ubuntu'nun hedefi
son kullanıcıların ulaşabileceği kolay, hızlı, ücretsiz, güçlü bir işletim sistemi oluşturmaktır. Ubuntu, Zulu
dilinde; "Ben, sen sen olduğun için, benim" demektir, aynı zamanda "başkalarına karşı merhametli, şefkatli,
iyiliksever" olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür. İnsanlık için Linux (Linux For
Human Beings) sloganını kullanan Ubuntu, Debian'dan farklı olarak her 6 ayda bir yeni sürüm; her sürüm için
de 18 ay destek sunmaktadır. Ayrıca 3 yıl Masaüstü ve 5 yıl Sunucu sistem desteği sunan ve belli sürelerde bir
çıkarılan Uzun Süreli Destek (Long Term Support, LTS) sürümleri de mevcuttur. 8.04 (Hardy Heron) sürümü,
Ubuntu'nun 6.06'dan sonra ikinci LTS sürümüdür.
Ubuntu projesinin amacı, her düzey kullanıcının rahat bir biçimde kullanabileceği, tamamen açık kaynaklı ve
kararlı bir işletim sistemi oluşturmaktır. Bu bağlamda GNU/Linux hakkında hiç tecrübesi olmayan kişilerin
başlaması için ideal bir seçimdir. Özellikleri itibarıyla acemi, tecrübeli ve uzman kitleye de hitap etmektedir.
Debian temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlandı. O zamandan beri
her altı ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır; bu da onu en güncel GNOME (nom diye okunur) arayüzü
kullanan dağıtım yapmaktadır. MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim
sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian'ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam
etmiştir.
Ubuntu logosu ilk sürümden beri aynıdır. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazı tipi olan bu logo Andy
Fitzsimon tarafından yapılmıştır. Logosundaki işlenen temada insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat
çekmektedir.
16
Ubuntu
Ozan Aydın
Kullanım
Kullanışlılık üzerine odaklanılmış bir dağıtım olan Ubuntu'da çok
sayıda değişik kullanım özelliği bulunmaktadır.
Diğer Linux dağıtımlarının aksine, Ubuntu'da su(super user)
komutu yerine sudo kullanılır. Ancak bir terminal komutu ile bu
durum diğer dağıtımlardaki gibi ayarlanabilir.
Çok sayıda açık kaynaklı yazılım ile birlikte gelir; OpenOffice.org,
Firefox, Pidgin ve GIMP gibi.
Yüklü olan diğer işletim sistemlerinden sık kullanılanlar ve duvar
kağıdı gibi bazı kullanıcı özellikleri içe aktarılablir;
Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian projesinin kararsız bölümünden
derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APT tabanlı paket
yöneticilerini kullanır.
Ubuntu projesi, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır.
Ubuntu'ya yüklenen paketler Debian'ın kararlılık seviyesi için bir deneme
ortamı yaratmaktadır. Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi
tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu
.deb'leri ve Debian .deb'leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok
sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu'nun gelişimine yardım ediyor
olsa da Debian'ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu'nun ayrı bir proje olduğunu
ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.
Paketler
Debian'ın APT (Advanced Package Tool) paket sistemini
kullanan Ubuntu, kaynak listenizi (sources list) de
genişletmeniz halinde 25.000 den fazla paketi internetten
indirip kurmaya hazırdır. Apt programının görsel arayüzü olan
Synaptic ile Ubuntu depolarından istediğiniz paketi arayıp
kurabilirsiniz. İstediğiniz bir paketi seçtiğiniz zaman onun
çalışması için gerekli tüm diğer paketleri/bağımlılıkları
kendiliğinden seçilip yüklenecektir.
Görsellik
Ubuntu GNOME masaüstü ortamı ile gelmektedir. GNOME'un
temel felsefesi olan sadelik aynen Ubuntu masaüstünde de yer
alır. KDE masaüstü yöneticisini tercih eden kullanıcılar Kubuntu'
yu, XFCE'i tercih edenler ise Xubuntu'yu edinebilir veya yüklü
Ubuntu'larına kubuntu-desktop, xubuntu-desktop paketlerini
yükleyebilirek istedikleri masaüstü ortamını kullanabilirler.
Ubuntu 7.10 sürümünden itibaren Compiz Fusion adlı 3 boyutlu
yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılım, 3 boyutlu masaüstü ve
jöle gibi pencereler başta olmak üzere çok sayıda görsel efekt
içerir.
Ticari Yazılımlar
Ubuntu, bazı ticari kapalı kaynak yazılımları doğrudan bünyesinde
barındırmamaktadır. Bunların arasında;
Bölge ayarı yapılmış DVDleri çözebilen (dekoder) yazılımlar. Her ne
kadar özgür Libdvdcss kütüphanesi bu işlevi yerine getirebiliyorsa
da kimi ülkelerde yasadışı sayıldığı için Ubuntu'yla hazır
gelmemektedir. Bu paketin sonradan yüklenmesiyle sorun
giderilebilir.
WMV ve MP3 gibi bazı ticari ses formatlarının çözücüleri sonradan
bu kütüphanelerin eklenmesiyle yüklenebilir.
Çok sayıda ticari tarayıcı eklentisi... Örneğin Adobe Flash, dahili
olarak bulunmamakla beraber "flashplugin-nonfree" paketinin
multiverse depolarından indirilmesiyle kullanılabilir ya da daha
basiti; Firefox'la flash kullanılan bir siteye girilip, "Eksik eklentileri
yükle" yazısına tıklanabilir.
Kaynak: http://wiki.ubuntu-tr.org
Kurulum
Kurulumu oldukça kolay olan Ubuntu; kurulum kolaylığında Windows
Vista, Suse, Mandriva ve Fedora Core gibi kolay kurulum ile ün yapmış
işletim sistemlerini arkasında bırakmıştır. Kurulum için CD versiyonunda
önce işletim sisteminin canlı cd olarak açılması gerekir, DVD
versiyonunda text mod ile kuruluma başlanabilir. Bundan sonra
kurulum sadece "install" simgesine tıklayıp birkaç ileri düğmesine
basmaktan ibarettir. Kurulum sırasında işletim sistemi üzerinde
istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz, ancak değişiklikler yeni kurduğunuz
sisteme aktarılmamaktadır.
www.pardus-linux.org
17
Pardus Kullanıyorum
Sisteminize Hükmedin!
Gparted
Ertan Kantarcıoğlu
Sabit diskinizin bölümlerinden memnun değil misiniz? Ya
da herhangi bir nedenden dolayı dosya sisteminizi mi
değiştirmek istiyorsunuz? İşte tam ihtiyacınız olan
program: Gparted...
Çoğu bilgisayar kullanıcısının bildiği gibi herhangi bir
sabit diski kullanabilmek için öncelikle diski uygun
bölümler halinde biçimlendirmek gerekir.. Piyasada ise bu
işi yapabildiğini iddia eden birçok yazılım bulunur.
Yalnız bu yazılımların çoğu tahmin edebileceğiniz
gibi her dosya sistemini desteklemez. Özellikle
Pardus'un da kullandığı ext3 çoğu program
tarafından biçimlendirilmek bir yana tanınamaz
bile. İşte bu nedenle Pardus'la yüklü gelen
Gparted bu işler için vazgeçilmez bir program...
Bu uygulamayı kullanabilmek için Programlar>Sistem->Gparted yolunu takip etmeniz
yeterlidir. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi
çalışmak için yetkili kullanıcı iznine yani root
parolasına ihtiyacı vardır...
Kullanımı grafik ara birimi sayesinde oldukça
kolaydır ancak birkaç önemli noktanın altını
çizmekte fayda var.
Öncelikle üzerinde işlem yapacağınız sabit disk
bölümünün o anda sisteminize bağlı olmaması
gereklidir. Bunu yapmak için de listedeki
bölümlerden istediğinize sağ tıklayıp 'unmount'
veya varsa swap alanları için de 'swapoff'
komutunu vermeniz yeterlidir.
Eğer birden fazla sabit diskiniz varsa bu diskler
arası geçişi sağ üst köşedeki açılır menüden
kolaylıkla yapabilirsiniz..
Yapacağınız tüm işlemler siz 'Apply all operations'
komutunu verene kadar diskinize aktarılmaz.. Bu
yüzden yaptığınız herhangi bir hatada
paniklemeden sadece işleminizi geri alın..
Son olarak da belkide en önemli uyarılardan birini
yapmakta fayda var;
'Apply all operations' butonuna bastıktan sonra
program size tüm işlemlerin bittiğini belirtmeden
bilgisayarınızın power butonuna basmayın veya
fişini çekmeyin..Bunun sabit diskinize zarar verme
ihtimali bulunmaktadır!...
www.pardus-linux.org
18
Yazılım İnceleme
Erdem Artan
Muhabbetin Belini Kırın
Pidgin
www.pardus-linux.org
Pidgin, eski adıyla Gaim, sade bir arayüze sahip, çoklu dil desteği
ve birçok anında mesajlaşma protokolünün desteğine sahip, GNU
Genel Kamu Lisansı'na sahip ve 3 milyonun üzerinde kullanıcısı
bulunan [1] ücretsiz bir anında mesajlaşma yazılımıdır.
AIM, Bonjour, GaduGadu, Google Talk,
Groupwise, ICQ, IRC,
MSN, MySpaceIM,
QQ, SILC, SIMPLE,
Sametime, XMPP,
Yahoo!, Zephyr
protokollerini
destekleyen Pidgin,
kullanıcısına aynı anda
birden fazla hesabı,
protokollerin ne
olduğunu
gözetmeksizin, açma
olanağı tanır. Böylece
kullanıcıya başka bir
yazılım kullanma
ihtiyacını
hissettirmez.Dosya ve
yüz ifadesi gönderme
desteği sunan Pidgin,
şu an ne yazık ki sesli
ve görüntülü iletişim
ile titreşim gönderme
desteği
sunamamaktadır.
Dosya gönderme
servisi Pidgin'in ayrı
bir penceresinde
çalışır ve aktarım sırasında sunucunun desteğine bağlı olarak
duraklama/devam ettirme özelliği sunar. Bu özelliklerin yanında
WLM'deki kişiye takma isim verme özelliği, geçmiş yazışmaları
19
gösterme özelliği ve sekmeli sohbet pencereleri özelliği de
mevcuttur.
Pardus
kullananlar
Pidgin'i
konsoldan “pisi
it pidgin”
komutu ile ya da
Paket
Yöneticisi'nden
doğrudan
Pidgin'i bularak
yükleyebilir.
Diğer
kullanıcılar,
www.pidgin.im
adresinden
Pidgin'in kaynak
kodunu indirip,
kaynak koddan
kurulum yapabilirler ya da kullandıkları dağıtımların yazılım
deposundan edinebilirler. Pidgin kurulduktan sonra konsoldan
“pidgin” komutunu çalıştırarak veya “Uygulamalar >
Programlar > İnternet > Pidgin” yolunu izleyerek Pidgin'i
çalıştırabilirler.
Pidgin'i ilk kez çalıştırdığımızda, karşımıza yeni hesap eklemek
için bir pencere çıkar. Bu penceredeki “Ekle” düğmesi
yardımıyla, desteklenen protokoller içerisindeki tüm
hesaplarımızı kolayca Pidgin'e dahil edebiliriz. Ayrıca hesap
bilgilerini girdiğimiz pencereden o hesap için kullanacağımız
kullanıcı resmini de seçebiliriz.
Kişiler Menüsü
Kişiler Menüsü altındaki “Göster” bölümünden listemizde
hangi bağlantıların gösterileceği, “Kişileri Sırala” bölümünden
bağlantıların nasıl gösterileceği ayarları yapılır. Bunun yanında
Yazılım İnceleme
“Kişi Ekle”, “Grub
Ekle” bölümleri
ile sırasıyla
hesaplara yeni
kişiler ve yeni
öbekler
eklenebilir.
Ayrıca “Bir
Sohbete Katıl”
bölümü ile
sunucu
desteğine göre
aynı IRC'de
olduğu gibi
sohbet odasında
yazışılabilir.
“Sohbet Ekle”
bölümüyle de
sohbet odası
açabilirsiniz.
Hesaplar Menüsü
Hesaplar Menüsü genel olarak Pidgin'e eklediğimiz ya da
ekleyeceğimiz hesaplar ile ilgili işlemler için kullanılır. Bu menüde
hesaplarımızın tümü listelenir ve her hesaba özgü ayarların
düzenleneceği alt menüler oluşturulur.
Erdem Artan
Araçlar Menüsü ile Pidgin'in genel
seçeneklerinin yanı sıra, Pidgin'in
kullanıcılara sunduğu ek özellikler ve
Pidgin eklentileri ayarlanabilir.
'Pidgin Genel Seçenekleri'ne Tercihler
bölümü ile ulaşılır. Bu bölüm genel
olarak, Pidgin arayüzü, yazışma
seçenekleri, yüz ifade setleri, sesler,
sunucular gibi özellikleri ayarlamak
için kullanılır.
Araçlar Menüsü altındaki 'Kişi
Uyarıcıları' ile listenizde bulunan bir
bağlantının herhangi bir eylemine
karşılık, Pidgin'in kendiliğinden sizin
belirlediğiniz bir şekilde tepki
vermesini ayarlayabilirsiniz.
Örnek verecek olursak, bir arkadaşımız
bize birşey yazmaya kalkıştığında, o
yazısını daha göndermeden Pidgin'in
ona kendiliğinden bir yazı göndermesi
sağlanabilir.
'Eklentiler' bölümü ile kullanıcı oturum
süresi, geçmiş kaydetme, birlikte beste
yapma, kelimelere süzgeç uygulayıp
gelen ve giden kelimeleri
kendiliğinden çevirme gibi birçok
özelliği sunan Pidgin eklentileri
yönetilebilir.
Genel olarak değerlendirirsek Pidgin sade hafif ve hızlı bir anında mesajlaşma istemcisi. Her ne kadar görüntülü ve
sesli görüşme ile titreşim gönderme özelliği olmasa da, gerek özgür yazılım olması, gerekse diğer mesajlaşma
protokolleri için bizi ayrı bir yazılım bulma derdine sokmaması ve iletişim için temel hizmetleri sunması adına başarılı
bir uygulama. Bu nedenle 5 üzerinden 4 notunu hak ettiğini düşünüyorum.
[1] http://www.pcworld.idg.com.au/index.php/id;1641709366;pp;1;fp;2;fpid;4
www.pardus-linux.org
20
Yazılım İnceleme
Ertan Kantarcıoğlu
Hydrogen
Müzikle ilgilenen ilgilenmeyen herkesin en azından bir
kere yapmak istediği bir şeydir bateri çalmak... Yalnız
bu herkesin bildiği gibi pahalı bir uğraştır. Bu konuda
sizlere yardımcı olmak için elbette ki bir çok program
var. Bunların en iyilerinden biri ise Hydrogen...
Müzikle ilgilenenleriniz, çoğu grubun bateri sorununu
Drum Machine adı verilen aletlerle çözdüğünü zaten
bilirler.. Bu aletler ses kalıplarıyla şarkıya davul seslerini
verirler. Hydrogen ise aynı işi yazılımsal olarak yapmak
www.pardus-linux.org
Kolunuza
Kuvvet
için kullanabileceğiniz bir program.
Programın en başarılı özelliklerinden biri
kullanabileceğiniz 'drum set' adı verilen farklı vurmalı
çalgı seslerinin gayet fazla olması. Programı kurarken
hemen altında bulunan 'Hydrogen-drumkits' adlı
paketi kurmanızla beraber içinde dünyada en çok
kullanılan bateri ve yerlilerin kullandığı tamtamların
bile olduğu onlarca ses bankası kullanımınıza hazır
oluyor.
21
Bununla birlikte bir drum setin içinde bulunan her farklı kanalın sesini ve
özelliklerini ayrı ayrı ayarlamanıza imkan tanıması, gerçekten paralı
rakiplerinin çoğunda bile olmayan bir özellik ve kendi müziklerinizi
yaparken size çok büyük kolaylık sağlıyor.
Kullanımına kısaca göz atacak olursak;
Kendi müziğinizi yapabilmek için öncelikle kalıp(pattern) adı verilen
parçalar halinde çalışmanız gerekiyor. Bu birbirini tekrar eden ezgileri
tekrar tekrar yazmayı ortadan kaldıran çok başarılı bir yöntemdir...
Kalıpları bir kez oluşturduktan sonra şarkının istediğiniz yerine ilave
edebilirsiniz.
Kalıp oluşturmak içinse; Song editor penceresinde ön tanımlı olarak
bulunan Pattern1, Pattern2 isimli kalıpları çift
tıklamanız ve gelen 'Pattern Editor'
penceresinden dileğiniz ritimleri
oluşturmanız yeterli. Sağ tarafta gördüğünüz
Size ve Resolution bölümünden kalıbın
uzunluğunu (size) ve ritmlere bölünme
sıklığını (resolution) ayarlayabilirsiniz.
Daha önce
bahsettiğiniz 'Drum
Kit'leri de Alt+D
tuşunlarına basarak görebilir ve içlerinden
isteğinizi seçip kullanabilirsiniz..Bunun için
listeden istediğinzi seçip 'Load Drumkit'
tuşuna basmanız yeterli olacaktır..
Her şey bittikten sonra sıra yaptığınız bu
şarkıyı saklamaya geliyor. Eğer sadece
Hydrogen üstünden açıp dinlemek isterseniz
File->Save yolunu takip etmeniz size yeterli
olacaktır. Ancak bu programın en büyük
özelliklerinden biri de başka ses işleme
programlarıyla uyum içinde çalışması olduğu
için yapıtınızı File->Export Song komutuyla
wav şeklinde kaydedip üzerinde Rosegarden
benzeri uygulamalarla oynayabilirsiniz.
Gentoo
Burak Sezer
Gentoo'yu diğer dağıtımlardan ayıran temel nokta,
programları ikili (binary) paketler halinde
dağıtmamasıdır. Paketler kaynak kodlardan işlemci
mimarinize göre optimize edilerek derlenir ve
güvenli olarak kurulur. Bu belli bir oranda hız artışı
sağlar. Ayrıca USE Flag mekanizmasıyla hiçbir
dağıtımın sağlamadığı kadar özelleştirilebilirlik ve
kontrol olanağı verir.
Ezber
Bozan
Linux
Dağıtımı
Gentoo çok farklı mimarileri (alpha, amd64, arm,
hppa, ia64, macos, mips, ppc, ppc64, s390, sparc,
x86, x86-obsd, x86-fbsd) destekler. Pek çok çekirdek
seçeneği içinden istediğinizi seçip genkernel ile ya
da kendiniz ayarlayıp derleyerek kullanabilirsiniz.
Gentoo
www.pardus-linux.org
22
Paket Yönetim Sistemi
Gentoo paket yönetim sistemi olarak Portage'yi
kullanır. Portage MacOS, FreeBSD ve OpenBSD gibi
platformlara da kullanılabilir. Portage tamamen
Python ile yazılmıştır. Bu sayede kodunu kolaylıkla
inceleyebilir ve değiştirebilirsiniz. Portage, Python
kodlarının yanında ebuild denen dosyaları barındırır.
Bu kısıma biz Portage ağacı diyoruz. Yazılımların
kurulumları için çeşitli bilgileri (bağımlılıklar, kodların
nereden indirileceği, çeşitli bilgiler ve uyarılar)
içeren ebuild dosyaları son derece hiyerarşik bir
şekilde bu ağacın dallarında yer alırlar.
Paket yönetim sistemi genellikle emerge aracı ile
kontrol edilir. Bir paket kurmak istediğinizde emerge,
Portage ağacını arar, ilgili ebuild dosyasını bulur,
bağımlılıkları çözer, kaynak kodu indirir ve yazılımı
sisteminize kurar. Daha sonra tüm ayarlamaları yapar
ve yapılması gereken başka şeyler, meydana gelen
hatalar, karşılaşabilecek sorunlar gibi konularda
kullanıcıyı uyarır.
Paket kurulumu konusunda, Gentoo'yu Gentoo
yapan çok kritik bir özellik karşımıza çıkar: USE Flag.
Gentoo
Burak Sezer
USE Flag mekanizması yazılımların özelliklerini dinamik
olarak kontrol etmenize yarar, programlara dileğiniz
özellikleri ekleyip çıkarabilirsiniz. Bu sayede Gentoo her
platform için özelleştirilebilir hale gelir. Mesela
make.conf dosyasındaki USE değişkeninde şöyle
yapılanmaya gittinizi varsayalım.
USE=”-qt3 -kde gtk”
Yukarıdaki satırlar şunu anlatır. Opsiyonel KDE ve Qt
desteğine sahip paketler, bu özellikleri olmadan
derleneceklerdir. Ayrıca opsiyonel olarak KDE ve Qt
kütüphaneleri (bağımlılık olarak) isteyen paketler bu
kütüpnelere ihtiyaç duymamak üzere derlenirler.
Aynı zamanda opsiyonel GTK desteğine sahip paketler
de bazı farklı yetenekler kazanabilirler. Make.conf içinde
tanımladığınız USE Flaglar tüm sistemi kapsar. Fakat USE
Flagları daha dinamik bir şekilde yönetebilirsiniz.
Ne tür USE flaglar var?
İki tür use flag vardır: global ve yerel (local) use flaglar;
Global use flaglar sistem genelinde muhtelif paketler
tarafından kullanılır. Bir çok insana göre use flag budur.
Yerel use flag pakete has kararları uygulamak için
kullanılır. Global olandan yukarıda bahsettik. Şimdi de
yerel olanlardan bahsedelim.
Use flagları yerel olarak kullanmanın birkaç farklı yolu
var. /etc/portage/package.use dosyası içinde de
tanımlayabilirsiniz ortam değişkeni olarak da... En
güvenli ve doğru yol /etc/package.use içinde
tanımlamaktır.
Örneğin, berkdb desteğini global olarak kullanmak
istemiyor ama onu mysql'e berkdb desteği vermek
istiyorsanız, package.use dosyasına şu satırı
ekleyebilirsiniz:
dev-db/mysql berkdb
www.pardus-linux.org
Bir use bayrağını herhangi bir uygulama için kapatabilirsiniz.
Örneğin, PHP'den java desteğini çıkarmak isterseniz.
dev-php/php -java
Geçici olarak USE Flag bildirimi(Ortam değişkeni olarak)
Bazen bir USE ayarını sadece bir kez kullanmak isterseniz
ortam değişkeni olarak bildirebilirsiniz. Söz konusu yazılımı
tekrar kurduğunuzda ya da güncellediğinizde yaptığınız
değişiklikler kaybolacaktır.
Bu işlemler tüm sistemi kapsamayacaktır.
Bir use bayrağını herhangi bir uygulama için kapatabilirsiniz.
Örneğin, PHP'den java desteğini çıkarmak
23
Örnek olarak seamonkey paketinin kurulumunda java'yı USE
ayarlarından sileceğiz.
# USE="-java" emerge seamonkey
Gentoo
Burak Sezer
Seamonkey bu kurulumda java desteği içermiyor fakat
tekrar kurmak isterseniz yaptığınız bu ayar dikkate
alınmayacaktır.
İlk satırdaki girdi aygıtları için kullanılacak
sürücüleri, ikinci satırdaki ses donanımım için
gerekli sürücüleri, son satırdaki ise ekran kartı
kullanılacak sürücüleri tanımlıyor. Sonradan hiçbir
sürücü kurulumu gereği duymadım.
Portage'ı konsoldan yönetmek istemeyenler için çok
farklı arayüzler vardır. Kuroo ve Porthole gibi...
Dilediğinizi seçip kullanabilirsiniz.
Şimdi gelelim USE değişkeni ayarlarına. Bu da
hayati önemde. Eğer çok fazla USE değişkeni
tanımlarsanız çember bağımlılık cehennemine
(circular dependency hell) düşme ihtimaliniz var.
Ayrıca doc USE Flagının global olarak
tanımlanması da bu soruna yol açabilir. Uzun lafın
kısası sisteminizin tüm karakterini belirleyen bu
kısımda dikkatli olun.
Make.conf
Gentoo'dan bahsederken make.conf dosyasından
bahsetmemek olmaz. Bu dosya Gentoo'nun kalbindeki
yapılandırma dosyasıdır. Portage tüm sistemi buradaki
bilgilere göre sıfırdan derler. Ayrıca paket yönetim
sistemine ait bazı kritk ayarlar da burada bulunur. En
kritik sistem ayarlarından bazılarını inceleyelim.
USE="X arts acpi alsa -avahi dbus gif jpeg gnome
gtk hal opengl -oss slang startup-notification
symlink truetype usb xscreensaver -xml userlocales
kde kipi qt3 xv type1 -cups -ipv6 -fortran -spl
-isdnlog tiff -cli -berkdb "
Mesela ben Intel Core 2 Duo bir işlemciye sahibim.
Make.conf dosyamda şöyle satırlar var.
CHOST="i686-pc-linux-gnu"
CFLAGS="-march=prescott -O2 -pipe -fomit-framepointer"
CXXFLAGS="${CFLAGS}"
Eğer birgün Gentoo kurmak isterseniz make.conf
ve nice kritik sistem dosyasını kendi ellerinizle
yazmanız gerekecek. Yaptığınız hatalar sistemin
kötü çalışmasına veya hiç çalışmamasına yol
açacaktır. Böyle bir durumda
http://forums.gentoo.org adresinden gerekli
bilgileri alabilirsiniz.
CFLASG'ın işaret ettiği değerler sistem için hayati
önemde. Gcc'ye işlemci tipinizi belirten ve sistemin 64 bit
mi yoksa
32 bit mi olacağı bu satırlarda gizlidir. Eğer hatalı
CFLAGS'larla derleme yaparsanız Gentoo kurulumunun
pek bir anlamı kalmaz...
Kaynak:
http://www.gentoo.org/doc/en/handbook/handbook-x
http://tr.wikipedia.org/wiki/Gentoo
Donanım sürücülerini make.conf içinde belirtebilirsiniz.
Bu sayede Gentoo kurduktan sonra bir daha sürücü
kurmakla uğraşmazsınız. Mesela ben şöyle kullanmışım,
INPUT_DEVICES="evdev keyboard mouse synaptics"
ALSA_CARDS="snd-hda-intel"
VIDEO_CARDS="nvidia nv vesa"
www.pardus-linux.org
24
Pardus'la Nasıl?
Aşkın Yollu
SSH File System ile Uzak
Dizini Yerele Bağlamak
Herhangi bir sebepten dolayı Linux yüklü bir bilgisayarın
dizinini kendi bilgisayarınızda, kendi dizininizmiş gibi
kullanmak istiyorsanız sshfs - SSH dosya sistemi
imdadınıza yetişiyor. İsminden de belli olduğu gibi ssh
protokolünü kullanarak dosya transeri yapıyoruz. Bunu
birçok alanda kullanabilirsiniz. Örneğin ben dosya
sunucusu olarak kullandığım ve torrent ile dosya
indirdiğim bilgisayara bağlanmak için bu yolu
kullanıyorum. Sistemin /media dizinini sshfs ile kendi
bilgisayarıma bağladım, bir dosyaya ihtiyacım olduğunda
sanki kendi bilgisayarımdaymış gibi hızlıca ulaşarak
kullanıyorum. Cacheleme özelliğide bulunduğu için
neredeyse hiç performans sorunu yaşamıyorum.Gelin
birlikte deneyelim.
Gerekli Yazılımlar
- SSH server yüklü bir bilgisayar. (bu bilgisayarın dizinlerini
kullanacağız)
- sshfs yüklü bir bilgisayar. (bu bilgisayar ile bağlanacağız)
Kurulum
Debian, Ubuntu vb. Dağıtımlarda kurulumu aşağıdaki
komutla yapıyoruz..
sudo apt-get install sshfs
Pardus'ta ise vermemiz gerek komut aşağıdaki gibi.
sudo pisi it sshfs
Mount-Bağlama
Öncelikle bir mount point yani bağlama noktası
oluşturalım.
sudo mkdir /media/PIS-ii
www.pardus-linux.org
Parametreler
-o idmap=user
-o uid=<uid>
-o gid=<gid>
-o ro //read only - salt okunur mod
Umount – Bağı Koparma
umount bağlamanoktası ya da
fusermount -u bağlamanoktası
Benim bağlanacağım bilgisayarın adı PIS-ii olduğu için
bağlama noktasını öyle oluşturdum.
Şimdi sistemi dizini bağlayalım.
sudo sshfs [email protected]:/home/kelebek
/media/PIS-ii
Bu komutu verdikten sonra 192.168.3.100 ip numarasına
sahip bilgisayardaki /home/kelebek dizini, kendi
bilgisayarımın /media/PIS-ii dizinine bağlanmış oldu. Şu an
kelebek adlı kullanıcının /home/kelebek adlı dizinde sahip
olduğu tüm yetkilere bizde /media/PIS-ii dizininde sahibiz.
Bir taslak oluşturursak
sudo sshfs [kullanici-adi]@[makina]:[dizin] [baglamanoktasi]
Bu şekilde bağlarsak sadece root yetkilerine sahip kullanıcılar
dizine ulaşabilir. Bu sorunu aşmak için allow_other
parametresini kullanıyoruz.
sudo sshfs -o allow_others [kullanici-adi]@[makina]:
[dizin] [baglama-noktasi]
Parametreleri vermeden önce başına -o koyuyoruz.
25
/etc/fstab dosyasını kullanarak bağlama
/etc/fstab dosyasına
sshfs#USERNAME@REMOTE_HOST:REMOTE_PATH
MOUNT_POINT fuse SSHFS_OPTIONS 0 0 şeklinde bir satır
ekliyoruz.
Örnek:
sshfs#[email protected]:/home/kelebek /media/PIS-ii
fuse SSHFS_OPTIONS 0 0
Ben kullanırken komut satırından mount etmeyi tercih
ediyorum. Her seferinde kodları tek tek girmektense
.bashrc dosyasının içine alias tanımlıyarak tek komutla işi
hallediyorum. .bashrc dosyasının içine
alias mount-pis-ii="sudo sshfs -o allow_other
[email protected]:/home/kelebek /media/PIS-ii"
satırnı ekliyoruz. Bundan sonra mount-pis-ii komutunu
verince önce sizden kullanıcı şifrenizi, sonrada diğer
makinanın şifresini isteyecek, şifreleri girdiğinizde artık o
dosya sizin bilgisayarınızda olacak.
Sshfs programını daha farklı ve daha esnek olarak
kullanmak mümkün, bunlar için proje sayfasına ve wikisine
bakabilirsiniz.
Penguence
Penguen-Linux
Üniversitede Çalışırken Özgür Yazılım Yayınlamak…
Özgür yazılım hareketi olarak, bilgisayar kullanıcılarının
kullandıkları yazılımları değiştirip dağıtma özgürlüğüne
sahip olması gerektiğine inanırız. Özgür yazılımdaki
“özgür” , özgürlüğe karşılık gelir; kullanıcının, yazılımı
çalıştırma, değiştirme ve dağıtma özgürlüğü vardır. Özgür
yazılım insan bilgisini desteklerken özgür olmayan yazılım
bunu yapmaz. Öyleyse üniversiteler, bilim adamlarını ve
araştırma görevlilerini araştırmalarını yayınlamak için
teşvik ettikleri gibi ilerleyen insan bilgisinin aşkına özgür
yazılımı teşvik etmelidir.
taktirde telif hallını ihlal etmiş oluruz” diyebilirsiniz.
Gözlerindeki dolar işaretleri kaybolduktan sonra
yazılımın özgür olarak yayınlanmasına razı olacaklardır.
Eyvahlar olsun ki çoğu üniversite yöneticilerinin yazılıma
(ve bilime karşı) bir fikr-i sabitleri vardır, programları gelir
kapısı olarak görürler, insan bilgisine katkı yapmak için bir
fırsat olarak görmezler. Özgür yazılım geliştiricileri 20
yıldan fazladır bu eğilimle cebelleşmektedir.
1984′te GNU işletim sistemini geliştirmeye başladığımda
ilk işim Massachusets Teknoloji Enstitüsündeki (MIT) işimi
bırakmak oldu. Bunu MIT Lisans Bürosunun GNU’nun
yayınlanmasına müdahale etmesini engellemek için
yaptım. GNU’daki programların değiştirilmiş hallerinin de
özgür yazılım olmasını sağlayacak ve sonradan GNU/GPL’e
evrilecek bir yaklaşım geliştirmeyi planladım. Bunu
kullanmak için MIT yöneticilerine yalvarmak istemedim.
Yıllardır üniversitelerdeki temsilcilerimiz Özgür Yazılım
Vakfı’na, yazılımı satılacak bir mal olarak gören Üniversite
yöneticileri ile başa çıkmak için nasihat almak için gelirler.
Uygulanabilecek yöntemlerden birisi çalışmayı, finansmanı
özel bir çalışma olsa bile, GNU/GPL lisansıyla yayınlanmış
bir programı temel alarak yapmanızdır. Daha sonra
yöneticilere “ Yaptığımız değişiklikleri GNU/GPL dışında bir
lisans altında yayınlamaktan başka seçeneğimiz yok. Aksi
www.pardus-linux.org
Ne yaparsanız yapın, proje yarılanmadan, üniversitenin
size hala ihtiyacı varken bu meseleyi gündeme getirin.
Eğer yazılımı özgür yazılım olarak yayınlarlarsa projeyi
yayınlayacağınızı ve kullanıma sokacağınızı söyleyin. Aksi
taktirde sadece bilimsel makale yayınlayabilecek kadar
çalışma imakanınız olur ve hiç bir zaman yayınlayacak
kadar iyi bir yazılım sürümünüz olmaz. Eğer üniversite
yöneticisi üniversteye itibardan başka hiç bir şey
getirmeyecek bir seçim yaptıklarını bilirlerse özgür yazılım
olarak yayınlanmasını tercih edeceklerdir.
Tüm üniversitelerin poltikaları böyle değil. Texas
Üniversitesinin politikasına göre orada yazılan tüm
yazılımlar ön tanımlı olarak GNU GPL olarak yayınlanır.
Brezilya’daki Univates ve Haydarabad’taki Hindistan Bilişim
Teknolojileri Enstitülerinin ikisinde de yazılımların GPL
lisansı altında yayınlanmasını savunan politikalar
uygulanmaktadır. Böyle bir politikayı tüm çalışanlarınızın
desteğini alarak oluşturabilirsiniz. Meseleyi şöyle ortaya
atabilirsiniz: Üniversitenin görevi insan bilgisini ilerletmek
midir, yoksa sadece kendi varlığını sürdürmek midir?
Ayrıca sponsorunuzdan yardım isteyebilirsiniz. New
York Üniversitesindeki bir grup programcı Hava
Kuvvetlerinden aldıkları destek ile GNU Ada’yı
geliştirdiklerinde kontrata açık olarak programın
kodlarının Özgür Yazılım Vakfı’na bağışlanacağını
belirten bir madde koydurmuşlardı. Düzenlemeleri önce
sponsorunuz ile birlikte yapın, daha sonra da üniversite
yönetimine bu konunun artık tatrtışma götürür yanının
kalmadığını nazikçe ifade edin. Ortada bir kontratın
olmasını olmamasına yeğleyecek ve muhtemelen buna
uyacaklardır.
26
Meseleye nasıl yaklaşırsanız yaklaşın bu sizin kararlılığınıza
katkıda bulunup bizin ÖzgürYazılım Vakfında yaptığımız
gibi bir ahlaki bakış açısı benimsemenizi sağlayacaktır.
İnsanlara karşı ahlaklı davranmak, yazılımın tüm insanlar
için özgür olmasıdır.
Çoğu özgür yazılım geliştiricisi bunu savunmak için
oldukça dar görüşlü pratik nedenler ortaya atarlar.
Başkalarının yazılımı değiştirip dağıtmasının, yazılımın
daha güçlü ve güvenli olması için bir çare olması
gerektiğini savunurlar.
Penguence
Penguen-Linux
Üniversitede Çalışırken Özgür Yazılım Yayınlamak…
Ama bu değerler, üniversite yöneticileri sizi özgür olmayan
yazılımlar yayınlamak için ayartmaya çalışırken sağlam bir
dayanak olmayacaktır. Mesela “kazanacağımız tüm parayı
harcayarak bu yazılımı güçlü ve güvenli yapabiliriz”. Bu
iddialar yanlış bile olsa bunları peşinen ispatlamanız
imkansızdır. Size “Ücretsiz Akademik Kopya” şeklinde, tüm
insanların özgürlüğü haketmediğini ve ihtiyacınız olanın
akademik işbirliği olduğunu iddia eden lisanslar koymayı
önerebilirler.
www.pardus-linux.org
Faydacı değerler ile yola çıkarsanız bu çıkmaz teklifleri
reddetmek için iyi sebepler bulmanız çok zor olacaktır
ama ahlaki ve politik değerlerinize sıkı sıkı tutunursanız
bunu yapmak kolay olacaktır.
Bir programı daha güçlü ve güvenli yapmak için
kullanıcıların özgürlüğünü tırtıklamanın faydası nedir?
Özgürlük akademinin içinde olduğu gibi akademinin
dışında da geçerli değil midir? Eğer amacınız özgürlük
27
ve toplumsallık ise cevap kesindir. Diğerleri kullanıcı
özgürlüğünü inkar ederken özgür yazılım kullanıcı
özgürlüğüne saygı gösterir.
Hiç bir şey sizin azminizi toplumun özgürlüğünün tek
birşeye, size, bağlı olduğunu bilmek kadar güçlendiremez.
Richard Stallman
Sanal Alem
Ozan Aydın
Ubuntu Türkiye
Ubuntu'yu tanıttığımız bu sayımızda, belki de merak
edip kuracak kullanıcılarımızla, şimdiden destek
alabilecekleri ve Ubuntu'yla ilgili pek çok faydalı bilgiyi
bulabilecekleri Ubuntu Türkiye forumunu tanıtalım
istedik.
Gnome masaüstü yöneticisini kullanan bir dağıtım olan
Ubuntu'nun Türkiye'deki en büyük forumu olan Ubuntu
Türkiye'ye www.ubuntu-tr.org adresini kullanarak
erişeblirsiniz.
Forum oldukça düzenli ve kolay kullanılabilir özelliklere
sahip. Yazılım alt forumunda programlama ile ilgili bir
bölüm bile var.
Ubuntu dışındaki diğer türev dağıtımlardan Kubuntu ve
Xubuntu kullanıcıları için diğer masaüstü yöneticilerine
ait forumlara da ulaşmak mümkün.
Sistem kurulumundan, içindeki programları kullanırken
karşılaştığınız sorunlara kadar pek çok konuda destek
alabileceğiniz site, Canonical Ltd. tarafından da tanınıyor.
www.pardus-linux.org
28
Sanal Alem
Ozan Aydın
Armuting
Armut bir bankacı. Asıl adı Ali Erkan İmrek.Antalya'da
yaşıyor. O da bir Linux sevdalısı ve Pardus destekçisi.
İnternet günlüğünde Türkiye'den ve dünyadan internet
ve Linux ile ilgili haberleri ve Linux üzerine pek çok
makaleyi bulabilirsiniz.
Aynı zamanda Qt programlama ile de ilgilenen Ali Erkan
İmrek'in günlüğünde bu konulardaki çalışmalarına da
erişmeniz mümkün. Tabi müzik de unutlmamış. Artık
bundan sonrasını Pardus forumlarında armut takma
adıyla destek çalışmalarında yer alan Ali Erkan İmrek'in
günlüğünden keşfedin.
http://armuting.blogspot.com .
www.pardus-linux.org
29
Open Office
Menüler
ve Araç
Çubukları
Ozan Aydın
İkinci sayımızda Open Office’i giriş seviyesinde tanımaya çalıştık. Bu sayımızdan itibaren ise nasıl
kullanılacağını öğreniyor olacağız.Bileşenleri ile örnek uygulamalar yapacağız. Ama öncesinde Open
Office’i kullanırken sıklıkla başvuracağımız menüleri ve araç çubuklarını tanımamızda fayda var.
En temel haliyle Open Office menü çubuğunda Dosya, Düzenle, Görünüm, Ekle, Biçim, Tablo, Araçlar,
Pencere ve Yardım menülerini bulacağız. Bu menülerin isimleri aslında barındırdıkları fonksiyonlar
hakkında küçük de olsa bir ipucu veriyorlar ama yine de küçük uygulamalarımızla ayrıntılarına
gireceğiz.
Pardus’ta sistemin geneli için belirlediğiniz fontların dışında Open Office belgelerinizin menülerinin
fontlarını ayrıca belirleyebilirsiniz. Bu tamamiyle bir zevk meselesi .Ben menülerde küçük fontları
kullanmayı seviyorum.
Eğer menülerinizin fontlarında değişiklik yapmak isterseniz bunun için önce Araçlar menüsünü
tıklamalısınız. Açılan alternatiflerden Seçenekler’i tıkladığınızda Open Office’in temel ayarlarının
yapıldığı pencere açılacaktır. Bu pencerede OpenOffice.org Writer > Temel Yazı Tipleri kısmına
gelirseniz istediğiniz fontu seçebilirsiniz.Menüleriniz artık o fontla gösterilecektir.
OpenOffice
www.pardus-linux.org
30
Open Office
Ozan Aydın
Open Office’i hemen her kullanıcı, farklı bir tarzda kullanabilir. Kimi klavye kısa yollarında
son derece etkinken, ben bunu bir türlü beceremedim. O yüzden bana özel menülerin
olması işimi kolaylaştırıyor. Siz de Open Office’inizin menülerini ihtiyaçlarınıza göre
özelleştirebilirsiniz. Bunun için Araçlar’dan bu kez Özelleştir’i seçmeniz gerekiyor. Karşımıza
Seçenekler penceresi gelecek. O penceredeki Menüler sekmesi, menülerimizi
özelleştireceğimiz bölüm. İlk olarak en üstte hangi menüyü (Dosya, Düzenle, Ekle vs.)
özelleştireceğimizi seçiyoruz. İstersek varolan menülere, kendi ihtiyaçlarımızı karşılayacak
yeni menüler ekleyebiliriz. Alttaki Menü İçeriği penceresinde ise o menüde hangi
Araç çubukları da kimi komutlar için menülere girmemize gerek kalmadan işlerimizi
komutların olacağını seçiyoruz. Sağ taraftaki Ekle butonunu kullanarak menülerimize yeni
tamamlamamıza yardımcı olan işlevsel öğelerdir. Varsayılan olarak Standart Araç Çubuğu
komutları ekliyoruz. Tamam butonuna basıp Seçenekler penceresini kapattığımızda
ile Biçimlendirme Araç Çubuğu Open Office belgelerimizi açtığımızda karşımıza çıkıyor.
menülerimiz güncelleniyor.
Bu ikisinden biçimlendirme çubuğu aktif bir bileşendir. O anda belgenizin içinde bulunan
yazı, resim, tablo vb. hangi nesneye tıklarsanız onun çubuğuna dönüşür. Bir resme
tıklarsanız, biçimlendirme çubuğunuzun değiştiğini, resim araç çubuğu halinde geldiğini
görürsünüz.
Şüphesiz Open Office gibi zengin bir pakette araç çubukları iki tane değil. Birbirinden farklı
fonksiyonları içeren araç çubuklarına Görünüm menüsünden erişebilir, Görünüm > Araç
Çubukları seçeneğinde istediğiniz araç çubuğunu seçerek aktif hale getirebilirsiniz.
Araç çubuklarınızı tıpkı menülerde yaptığınız gibi ihtiyacınıza göre düzenleyebilir,
özelleştirebilirsiniz. Bunu yapabilmenin üç farklı yolu var. Bunlardan birincisi Araçlar >
Özelleştir yolu.Diğeri Görünüm > Araç Çubukları > Özelleştir ve son olarak araç
çubuğunun sonundaki oka baasrak açılan menüden Araç Çubuğunu Özelleştir komutunu
seçmek. Her üçünde de açılacak ekran ve ekranın çalışma mantığı, menü özelleştirme ile
aynı. Önce en üstte hangi araç çubuğumuzu özelleştireceğimizi seçiyoruz. Sonra da o araç
çubuğunda yer almasını istediğimiz komutları işaretleyerek ya da çıkarmak istediklerimizin
işaretlerini kaldırarak çubuğumuz kişiselleştiriyoruz.
Ayrıca yine bu ekranda, tıpku menülerde olduğu gibi, sağ taraftaki Yeni butonuna basarak
yeni bir araç çubuğu oluşturabileceğimizi belirtiyor olalım.
Bir sonraki Open Office dersimize kadar menüleri ve araç çubuklarının ayarlarını, içlerine
hangi komutları ekleyebileceğinizi iyice kurcalayın. Gelecek sayımızda Open Office'i
tanımaya devam edecek, ardından küçük uygulamalara başlayacağız.
www.pardus-linux.org
31
Penguart
Nedim Postacı
Pardus sevdalılarından Nedim Postacı'nın ekran görüntüsü. Temada en çok göze
batan unsurlar simge setleri ve paneller. Pardus'unuza farklı simge setlerini yükleme
işlemini Tasma'dan yapabliirsiniz.
Panellere de bulundukları hal ve renkler dışında, bir sürü değişik şekil
kazandırablirsiniz. Nasıl olduğunu merak ediyorsanız gelecek sayımızı kaçırmamanızı
öneriyoruz. Ama o zamana dek en azından sağdaki panelin nasıl yapıldığını söylemiş
olalım. Varolan panelinize sağ kliklediğinizde bir menü açılır. Açılan menüde Yeni
Panel Ekle'ye tıklamanız yeterli. Açılabilecek panel çeşitlerini göreceksiniz. İstediğinizi
seçin. Özgürce!
32
Katkıda Bulunanlar
Teşekkürler
Pardus-Linux.Org Dergi Ekibi
Editör
Tasarım
Yazar
Yazar
Yazar
Yazar
Yazar
Yazar
Yazar
Metehan Özbek
Ozan Aydın
Ertan Kantarcıoğlu
Aşkın Yollu
Burak Sezer
Nedim Postacı
Erdem Artan
Özgür İlgin
Penguen-Linux.Net
Pardus-Linux.Org eDergi'nin gelecek sayısında sizi nelerin beklediğini
merak mı ediyorsunuz? Ne olmasını isterdiniz?
Dergi hakkındaki görüşleriniz, önerileriniz ya da katkılarınız için sizi
buraya bekliyoruz.
Pardus-Linux.Org Dergi'nin yaratılmasında emeği geçen tüm katkıcılarımıza en içten teşekkürlerimizi sunarız.Gelecek sayıda görüşmek üzere.
www.pardus-linux.org
33