Prezident İlham Əliyev: “Əsas diqqət qarşılıqlı etimadın artırılmasına

HƏR
BİR
VƏTƏNDAŞ
VERGİ
öDƏMƏKDƏN
ŞƏRƏF
DUYMALIDIR
Biz bazar iqtisadiyyatını vergi
yolu ilə tənzimləməliyik.
Heydər ƏLİYEV
№38 (628)
www.vergiler.az
3 окtyabr 2012
Qiyməti: 40 qəp.
Prezident İlham Əliyev:
“Əsas diqqət qarşılıqlı etimadın
artırılmasına yönəldilməlidir”
Ñåíòéàáðûí 27-äÿ Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâ «Êþðïöëÿðèí ñàëûíìàñû»
áåéíÿëõàëã êîíôðàíñûíäà èøòèðàê
åòìÿê ö÷öí Áàêûéà ýÿëÿí Àâðîïà
Êîìèññèéàñûíûí ñàáèã ïðåçèäåíòè Æàê
Ñàíòåðè, Ôðàíñàíûí ñàáèã íÿãëèééàò
íàçèðè, äåïóòàò Òèåððè Ìàðèàíèíè,
Òöðêèéÿíèí ñàáèã Áàø íàçèðè Ìÿñóä
Éûëìàçû, Íèäåðëàíäûí ñàáèã ìöäàôèÿ
íàçèðè Âèëëåì Âàí Ååêåëåíè, Ñëîâåíèéàíûí ñàáèã õàðèúè èøëÿð íàçèðè,
Àâðîïà Ïàðëàìåíòèíèí äåïóòàòû Èâî
Âàéãëû, Ñëîâåíèéàíûí ñàáèã èãòèñàäè
èíêèøàô íàçèðè Ìèòéà Ãàñïàðèíè,
Àëìàíèéàíûí ñàáèã íÿãëèééàò âÿ
èíôðàñòðóêòóð íàçèðè Êóðò Áîäåâèãè,
Äàíèìàðêà øàùçàäÿñè Êðèñòèàí çó
Øàìáóð-Ëèïïåíè âÿ Àâðîïà
Ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ Èíñòèòóòóí èäàðÿ
ùåéÿòèíèí ñÿäðè Éóðýåí Ãðàìêåíè
ãÿáóë åòìèøäèð.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû ãîíàãëàðû
ñàëàìëàéàðàã ñÿôÿðèí ìÿùñóëäàð
êå÷ÿúÿéèíÿ öìèäâàð îëäóüóíó
áèëäèðìèø, êîíôðàíñûí Àçÿðáàéúàíäà
ýåäÿí ïðîñåñëÿðè îáéåêòèâ øÿêèëäÿ
ÿêñ åòäèðäèéèíè âóðüóëàìûøäûð: «Ñèçèí
ÿêñÿðèééÿòèíèç àðòûã þëêÿìèçäÿ
îëìóñóíóç âÿ Àçÿðáàéúàíûí ãÿäèì
òàðèõè âÿ áóýöíêö èíêèøàôûíäàí ìÿëóìàòëûñûíûç. Ìÿí ÷îõ øàäàì êè,
ìöõòÿëèô þëêÿëÿðäÿí îëàí èíñàíëàð
áóðàäà áèð àðàéà ýÿëèá. Áèç ÿñàñ
äèããÿòè êþðïöëÿðèí íåúÿ ãóðóëìàñûíà,
ãàðøûëûãëû åòèìàäûí àðòûðûëìàñûíà
éþíÿëòìÿëèéèê».
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
áèëäèðäèéèíÿ ýþðÿ, ðåýèîíäà ìöùöì
ðîë îéíàéàí Àçÿðáàéúàíûí ãÿäèì
òàðèõè âÿ áóýöíêö èíêèøàôû àéäûí
øÿêèëäÿ ýþñòÿðèð êè, ãàðøûëûãëû àíëàøìà
àíúàã ãàðøûëûãëû åòèìàä âÿ ùþðìÿò
ÿñàñûíäà éàðàäûëìàëûäûð. Äþâëÿò
áàø÷ûñû âóðüóëàìûøäûð êè, þëêÿäÿ
áöòöí õàëãëàð âÿ ìöõòÿëèô äèíè
åòèãàäëàðûí íöìàéÿíäÿëÿðè ÿñðëÿð
áîéó áèð àèëÿ êèìè éàøàéûðëàð âÿ
õàëãûìûç áóíóíëà ôÿõð åäèð.
2
Vergilərin
elektron qaydada
ödənilməsi
Роза Отунбайева: "Азярбайъанда
бюйцк инфраструктур лайищяляринин
шащиди олдум"
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ
îêòéàáðûí 2-äÿ Ãûðüûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè
Ðîçà Îòóíáàéåâàíû ãÿáóë åòìèøäèð. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí
èëÿ Ãûðüûçûñòàí àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí ìöõòÿëèô
ñàùÿëÿðäÿ óüóðëà èíêèøàô åòäèéè âóðüóëàíìûø, ÿëàãÿëÿðèìèçèí
äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí áþéöê èìêàíëàðûí îëäóüó
ãåéä åäèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàíäà áèð íå÷ÿ äÿôÿ ñÿôÿðäÿ
îëäóüóíó âóðüóëàéàí õàíûì Ðîçà Îòóíáàéåâà Áàêûäà,
Ýÿíúÿäÿ âÿ ðåñïóáëèêàìûçûí äèýÿð ðåýèîíëàðûíäà áþéöê
èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí øàùèäè
îëäóüóíó äåìèø, þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ þëêÿìèçèí ÿëäÿ åòäèéè
èãòèñàäè óüóðëàðûí îíäà äÿðèí òÿÿññöðàò éàðàòäûüûíû ãåéä
åòìèøäèð.
Юлкяляримиз арасында мцнасибятляр
уьурла инкишаф едир
«Áèçèì êå÷ÿí èë ãåéä åòäèéèìèç
20 èëëèê ìöñòÿãèëëèéèìèç áó ìöñáÿò
ìåéëè àíúàã ýöúëÿíäèðèá», - äåéÿí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ þëêÿìèçèí
öìóìè èíêèøàôûíûí ìöñáÿò îëäóüóíó,
ñèéàñè âÿ èãòèñàäè èñëàùàòëàðûí àïàðûëìàñûíäà áþéöê íàèëèééÿòëÿð ÿëäÿ
åäèëäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð.
Àâðîïà ñòðóêòóðëàðû èëÿ ÿìÿêäàøëûüûí
óüóðëó îëäóüóíó äåéÿí äþâëÿò áàø÷ûñû
Àçÿðáàéúàíûí áó ñàùÿäÿ áóíäàí
ñîíðà äà òÿðÿããèéÿ öìèä åòäèéèíè,
áèð-áèðèìèçèí ìàðàãëàðûíû ÿùÿìèééÿòëè
äÿðÿúÿäÿ äÿñòÿêëÿéÿ áèëÿúÿéèìèçè
ñþéëÿìèøäèð: «Áèç ñèéàñè òðàíñ ôîðìàñèéà, ñèéàñè èñëàùàòëàð, åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéè, äàøûìà èíôðàñòðóêòóðó
âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ ìöùöì
èøëÿð ýþðöðöê. Áóíóíëà éàíàøû, áèç
Áåéíÿëõàëã Òÿùëöêÿñèçëèéÿ Éàðäûì
Ãöââÿëÿðèíèí ßôãàíûñòàíäà àïàðäûüû
ÿìÿëèééàòëàðäà ôÿàë èøòèðàê åäèðèê».
Äþâëÿò áàø÷ûñû ðåýèîíäà ñöëù âÿ
ñàáèòëèéÿ òÿùëöêÿ éàðàäàí Åð ìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíÿ äÿ òîõóíàðàã
àïàðûëàí äàíûøûãëàðûí ùå÷ áèð íÿòèúÿ
âåðìÿäèéèíè äÿ õöñóñè âóðüóëàìûøäûð:
«Áèëäèéèíèç êèìè, ÿí áþéöê
ïðîáëåìèìèç àðòûã 20 èëäèð äàâàì
åäÿí èøüàëäûð. ßðàçèëÿðèìèçèí ÿùÿìèééÿòëè ùèññÿñè - Äàüëûã Ãàðàáàü
âÿ ùå÷ âàõò åðìÿíè ÿùàëèñèíèí
ìÿñêóíëàøìàäûüû âÿ Äàüëûã
Ãàðàáàüûí èíçèáàòè ÿðàçèñèíÿ äàõèë
îëìàéàí ÿòðàô ðàéîíëàð èøüàë
àëòûíäàäûð. Èéèðìè èëäèð êè, áåéíÿëõàëã
âàñèòÿ÷è ãðóï ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Ùå÷
áèð íÿòèúÿ éîõäóð. Îí ñÿêêèç èëäèð
êè, ðåýèîíäà àíúàã êþâðÿê ñöëùöí
ãîðóíìàñûíà éàðäûì åäÿí àòÿøêÿñ
ðåæèìè ùþêì ñöðöð. Àììà ìÿñÿëÿíèí
ÿí âàúèá òÿðÿôè îíäàí èáàðÿòäèð êè,
áèç ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí
èøüàë÷û åðìÿíè áèðëÿøìÿëÿðèíèí
òîðïàãëàðûìûçäàí äÿðùàë âÿ ãåéäøÿðòñèç ÷ûõàðûëìàñûíû òÿëÿá åäÿí
ãÿòíàìÿëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ
íàèë îëà áèëìèðèê. Áó, ùÿãèãÿòÿí äÿ
÷îõ òÿùëöêÿëè âÿçèééÿòäèð. «Íÿ ñöëù,
íÿ äÿ ìöùàðèáÿ» øÿðàèòè ùÿìèøÿëèê
äàâàì åäÿ áèëìÿç». Àâðîïà
Ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ Èíñòèòóòóí èäàðÿ
ùåéÿòèíèí ñÿäðè Éóðýåí Ãðàìêå
Àçÿðáàéúàíäà Âÿòÿíäàø Úÿìèééÿòèíèí Èíêèøàôûíà Éàðäûì Àññîñèàñèéàñû âÿ Àâðîïà Ìÿñÿëÿëÿðè Èíñòèòóòóíóí òÿøÿááöñö èëÿ Áàêûäà êå÷èðèëÿí
«Êþðïöëÿðèí ñàëûíìàñû» ìþâçóñóíäà
áåéíÿëõàëã êîíôðàíñûí éöêñÿê
ñÿâèééÿäÿ ùàçûðëàíäûüûíû ãåéä åòìèø,
îíóí ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðèíÿ
òîõóíàðàã äåìèøäèð: «Áèçèì ÿñàñ
ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðèìèç áóíëàðäûð.
Áèðèíúèñè èìèú, äèýÿð èñòèãàìÿò
èíôðàñòðóêòóð, ö÷öíúöñö áöòöí
áóíëàðûí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ
òÿãäèì îëóíìàñû, ñîíóíúóñó èñÿ
èííîâàñèéàäûð. Áèç äþðä ïàíåë - ñèéàñè
ìÿñÿëÿëÿð, èãòèñàäèééàò, èäìàí âÿ
òÿùñèë ïàíåëëÿðèíè êå÷èðÿúÿéèê. Ãåéä
åòäèéèì êèìè, áèç áóíëàðû áåéíÿëõàëã
ñÿâèééÿäÿ òÿãäèì åòìÿê ôèêðèíäÿéèê.
Ñèç áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ êþðïöëÿðèí
ãóðóëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ àääûìàääûì èðÿëèëÿéèðñèíèç. Äöøöíöðÿì
êè, ñèéàñè, èãòèñàäè, èäìàí âÿ òÿùñèë
ñàùÿëÿðè îëäóãúà ÿùÿìèééÿòëèäèð».
Mükəmməl təhsil gələcəyə açılan qapıdır
Ñåíòéàáðûí 26-äà Ì.Â.Ëîìîíîñîâ àäûíà Ìîñêâà Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí Áàêû ôèëèàëûíûí éåíè òÿäðèñ
êîìïëåêñèíèí à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëìèøäèð.Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ
õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâà ìÿðàñèìäÿ
èøòèðàê åòìèøëÿð. Ìîñêâà Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó, àêàäåìèê Âèêòîð
Ñàäîâíè÷è âÿ áó àëè òÿùñèë îúàüûíûí
Áàêû ôèëèàëûíûí ðåêòîðó, ïðîôåññîð Íÿðýèç
Ïàøàéåâà Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíÿ
âÿ õàíûìûíà ìÿëóìàò âåðìèøëÿð êè,
éåääè êîðïóñóí äàõèë îëäóüó òÿäðèñ
êîìïëåêñè õöñóñè äèçàéíëà éöêñÿê
ñòàíäàðòëàð ñÿâèééÿñèíäÿ, äöíéàíûí
òàíûíìûø óíèâåðñèòåòëÿðèíèí òÿúðöáÿñèíÿ
ÿñàñëàíàðàã ÿí ñîí òåõíîëîæè íàèëèééÿòëÿðëÿ èíøà îëóíìóøäóð.
Êîìïëåêñÿ, ùÿì÷èíèí, èêè èäìàí
êîðïóñó, ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿëÿð ö÷öí
äþðä éàòàãõàíà äàõèëäèð. Ùàçûðäà ôèëèàëûí
éåíè áèíàñûíäà áåø ôàêöëòÿ öçðÿ 388
òÿëÿáÿ òÿùñèë àëûð. Áóíóíëà éàíàøû,
2012-úè èëäÿ 23 íÿôÿð ìàýèñòðàòóðàéà
ãÿáóë îëìóøäóð. Áåëÿëèêëÿ, ùàçûðäà
ôèëèàëäà òÿùñèë àëàíëàðûí öìóìè ñàéû
411 íÿôÿð òÿøêèë åäèð.
рясми хроника
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò
âåðèëìèøäèð êè, ÌÄÓ-íóí Áàêû
ôèëèàëûíûí ìàääè-òåõíèêè áàçà èëÿ
òÿìèíàòûíà õöñóñè äèããÿò éåòèðèëìèøäèð.
Áó àëè òÿùñèë îúàüûíûí êèòàáõàíà
ôîíäóíäà 20 ìèí ÿäÿáèééàò âàðäûð.
Êèòàáõàíàäà íàäèð íÿøðëÿð äÿ éåð
àëìûøäûð. Åëåêòðîí êèòàáõàíàíûí 100
íÿôÿðëèê îõó çàëû âàðäûð. Òÿëÿáÿëÿð
áóðàäà 21 ìèíäÿí ÷îõ êèòàáûí åëåêòðîí
âàðèàíòûíäàí èñòèôàäÿ åäÿ áèëÿúÿêëÿð.
Êèòàáõàíàíûí Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ àäûíà
Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Êèòàáõàíàñûíà
áèðáàøà ÷ûõûøû âàðäûð.
Òÿùñèë ìöÿññèñÿñèíäÿ òÿëÿáÿ
ìÿðêÿçè äÿ éàðàäûëìûø, ìöÿëëèìëÿð
âÿ òÿëÿáÿëÿð ö÷öí àéðûúà éåìÿêõàíàëàð ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Áóðàäà,
ùÿì÷èíèí, õàðèúè þëêÿëÿðäÿí âÿ
Àçÿðáàéúàíûí ðàéîíëàðûíäàí ýÿëÿí
ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿëÿð ö÷öí ùÿð úöð
øÿðàèòè îëàí éàòàãõàíàëàð òèêèëìèøäèð.
Ôèëèàëäà ÿí ñîí ïðîãðàìëàðëà òÿìèí
îëóíìóø êîìïöòåð êàáèíåòëÿðè äÿ
ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð.
Ìÿðàñèìäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿûê ÌÄÓ-íóí
Áàêû ôèëèàëûíûí éåíè áèíàñûíûí
3
èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñèíè éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðìèø, áó àëè òÿùñèë
îúàüûíûí ñèìàñûíäà Àçÿðáàéúàíäà
äöíéà ñÿâèééÿëè òÿùñèë ìöÿññèñÿñèíèí
éàðàäûëäûüûíû áèëäèðìèøäèð. Ãåéä
îëóíäóüóíà ýþðÿ, ÌÄÓ-íóí Áàêû
ôèëèàëûíäà òÿùñèëèí ñÿâèééÿñè ÷îõ
éöêñÿêäèð. Þëêÿìèçäÿ òÿùñèëèí
èíêèøàôû ö÷öí ÷îõ èøëÿðèí ýþ ðöëäöéöíö ãåéä åäÿí äþâëÿò áàø÷ûñû
áó ñàùÿéÿ îëäóãúà áþéöê ñÿðìàéÿ
éàòûðûëäûüûíû, ñîí ñÿêêèç èëäÿ
Àçÿðáàéúàíäà òÿùñèë õÿðúëÿðèíèí àëòû
äÿôÿ àðòûðûëàðàã 1,5 ìèëéàðä ìàíàò
ñÿâèééÿñèíÿ ÷àòäûüûíû áèëäèðìèøäèð:
«Àçÿðáàéúàíäà òÿùñèë õÿðúëÿðè
ìöäàôèÿ õÿðúëÿðè èëÿ áèðèíúè âÿ èêèíúè
éåðëÿðè áþëöøöð. Áó èñÿ áèçèì ö÷öí
ìÿùç äöçýöí òÿäðèñ ïðîñåñèíèí íÿ
ãÿäÿð ÿùÿìèééÿòëè îëäóüóíà,
Àçÿðáàéúàí ýÿíúëÿðèíèí îíëàðà
ùÿéàòäà ëàçûì îëàí áèëèêëÿðè ÿëäÿ
åäÿ áèëÿúÿêëÿðè áåëÿ áèð òÿäðèñ
ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñûíûí íÿ ãÿäÿð
ÿùÿìèééÿòëè îëäóüóíà äÿëàëÿò åäèð».
ÌÄÓ-íóí ôèëèàëûíûí éàðàäûëìàñûíûí
Àçÿðáàéúàíäà åëìèí èíêèøàôûíà éåíè
òÿêàí âåðÿúÿéèíÿ ÿìèí îëäóüóíó
Şəffaflığa xidmət edən
islahatlar Azərbaycanı
müasir və inkişaf etmiş
ölkəyə çevirəcəkdir
áèëäèðÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ åëìè
ïîòåíñèàëûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíäÿ
ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàðûí ðîëóíóí
ìöùöì éåð òóòäóüóíó äèããÿòÿ
÷àòäûðìûøäûð: «ÕÕÛ ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ
áó, àðòûã ìöàñèð ùÿéàòûí ðåàëëûüûíà
÷åâðèëèá. Åëìè àðàøäûðìàëàðäà ëèäåðëèê
åäÿí þëêÿëÿð äöíéàíûí ñèéàñè
õÿðèòÿñèíäÿ ëèäåðëèê åäÿúÿêëÿð. Îíà
ýþðÿ äÿ áèç ÷îõ ýöúëö èíòåëëåêòóàë
ïîòåíñèàë éàðàòìàëûéûã. Ìÿñÿëÿí, áèç
áöòöí
ìÿêòÿáëÿðèí
êîìïöòåðëÿøäèðèëìÿñè ïðîñåñèíè éåêóíëàøäûðûðûã. Èíäè 30 øàýèðäÿ áèð êîìïöòåð
äöøöð. Àììà 7-8 èë ÿââÿë 2 ìèí
øàýèðäÿ áèð êîìïöòåð äöøöðäö. Áèç
ùÿòòà Àçÿðáàéúàíûí ÿí óúãàð
ðåýèîíëàðûíäà äà èíòåðíåòÿ ìàíåÿñèç
÷ûõûø èìêàíû éàðàäûðûã».
Ì.Â.Ëîìîíîñîâ àäûíà ÌÄÓíóí ðåêòîðó, àêàäåìèê Âèêòîð
Ñàäîâíè÷, ÌÄÓ-íóí Áàêû ôèëèàëûíûí
ðåêòîðó, ïðîôåññîð Íÿðýèç Ïàøàéåâà
÷ûõûø åäÿðÿê ñþçöýåäÿí òÿùñèë
ìöÿññèñÿñèíèí ýåíèø ôÿàëèééÿòè ö÷öí
äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ýþñòÿðèëÿí äÿñòÿéèí
ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åòäèéèíè
áèëäèðìèøëÿð.
4
Milli informasiya
təhlükяsizliyi üzrə
mükəmməl strategiya
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ
îêòéàáðûí 1-äÿ Ëàòâèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè
Âàéðà Âèêå-Ôðåéáåðãàíû ãÿáóë åòìèøäèð. Ýþðöøäÿ
þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíäàí
ìÿìíóíëóã èôàäÿ îëóíìóø, Áàêû Áåéíÿëõàëã Ùóìàíèòàð
Ôîðóìóíóí ÿùÿìèééÿòè âóðüóëàíìûøäûð. Ëàòâèéà
Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè Âàéðà Âèêå-Ôðåéáåðãà
Áàêûäà âÿ Ýÿíúÿäÿ ýåäÿí ñöðÿòëè èíêèøàô ïðîñåñëÿðèíèí
îíäà áþéöê òÿÿññöðàò îéàòäûüûíû äåìèøäèð.
Азярбайъан-Франса мцнасибятляри
стратежи характер дашыйыр
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ
îêòéàáðûí 1-äÿ Ôðàíñà Ñåíàòûíûí åíåðæè àðàøäûðìà ãðóïóíóí
ùÿìñÿäðè ñåíàòîð Ëàäèñëàñ Ïîíèàòîâñêèíèí áàø÷ûëûã åòäèéè
ñåíàòîðëàð - õàíûì Äåëôèí Áàòàé, Êðèñòîô-Àíäðå Ôðàññà
âÿ Æàí-Êëîä Ëåíèîðäàí èáàðÿò íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíè ãÿáóë
åòìèøäèð.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Ôðàíñà Ñåíàòûíûí åíåðæè àðàøäûðìà
ãðóïóíó òÿìñèë åäÿí ñåíàòîðëàðûí þëêÿìèçÿ ñÿôÿðèíèí
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ôðàíñà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà
ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èøèíÿ õèäìÿò åäÿúÿéèíÿ öìèäâàð
îëäóüóíó âóðüóëàìûøäûð. Ôðàíñàéà áó éàõûíëàðäà ñÿôÿð
åòäèéèíè ìÿìíóíëóãëà õàòûðëàéàí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
áèëäèðìèøäèð êè, Ïðåçèäåíò Ôðàíñóà Îëëàíäëà ýþðöøö âÿ
ñÿôÿð çàìàíû êå÷èðäèéè äèýÿð ýþðöøëÿð Àçÿðáàéúàí-Ôðàíñà
ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ñòðàòåæè õàðàêòåð äàøûäûüûíû áèð äàùà
òÿñäèãëÿìèøäèð. ßëàãÿëÿðèìèçèí èíêèøàôûíäà ïàð ëà ìåíòëÿðàðàñû ÿìÿêäàøëûüûí þíÿìèíè ãåéä åäÿí äþâëÿòèìèçèí
áàø÷ûñû Ôðàíñà Ñåíàòû íöìàéÿíäÿëÿðèíèí þëêÿìèçÿ ñÿôÿðèíèí
áó ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿñè èøèíÿ òþùôÿ
âåðÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè áèëäèðìèøäèð.
Íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí áöòöí öçâëÿðèíèí Ôðàíñà
Ñåíàòûíûí åíåðæè àðàøäûðìà ãðóïóíó òÿìñèë åòäèéèíè
âóðüóëàéàí Ëàäèñëàñ Ïîíèàòîâñêè þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà
ìþâúóä ÿëàãÿëÿðèí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ, õöñóñèëÿ åíåðæè
ñåêòîðóíäà äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ìàðàãëû
îëäóãëàðûíû äåìèøäèð. Ëàäèñëàñ Ïîíèàòîâñêè Àçÿðáàéúàí
Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ôðàíñà Ïðåçèäåíòè Ôðàíñóà
Îëëàíäëà ýþðöøÿí èëê ïðåçèäåíòëÿðäÿí áèðè îëìàñûíû õöñóñè
âóðüóëàìûøäûð.
Президент Илщам Ялийев БМТ-нин
Азярбайъандакы резидент
ялагяляндириъисини гябул етмишдир
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ
îêòéàáðûí 2-äÿ ÁÌÒ-íèí þëêÿìèçäÿêè ðåçèäåíò ÿëàãÿëÿíäèðèúèñè Ôèêðÿò Àê÷óðàíû ôÿàëèééÿò ìöääÿòèíèí áàøà
÷àòìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð ãÿáóë åòìèøäèð. ÁÌÒ-íèí ðåçèäåíò
ÿëàãÿëÿíäèðèúèñè Ôèêðÿò Àê÷óðàíûí þëêÿìèçëÿ ÁÌÒ àðàñûíäà
ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èøèíäÿêè õèäìÿòëÿðèíè
âóðüóëàéàí äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû îíóí Àçÿðáàéúàíäàêû
ôÿàëèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðìèø âÿ ýÿëÿúÿê èøëÿðèíäÿ
óüóðëàð àðçóëàìûøäûð.
Ôèêðÿò Àê÷óðà þëêÿìèçäÿ ýåäÿí äàâàìëû èíêèøàô
ïðîñåñëÿðèíèí þíÿìèíè âóðüóëàìûø, Àçÿðáàéúàíäàêû
äèïëîìàòèê ôÿàëèééÿòèíäÿí ìÿìíóíëóüóíó èôàäÿ åòìèøäèð.
5
Kart bazarının
inkişafına təkan verən
yeni ödəniş sistemi
2
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
Qanunsuz totalizator fəaliyyəti
göstərən daha iki obyekt aşkar edilib
Ñåíòéàáð àéûíûí 25-äÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè
éàíûíäà Âåðýè Àóäèòè Äåïàðòàìåíòèíèí
ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí ïàéòàõòûí Éàñàìàë ðàéîíó, Çàùèä Õÿëèëîâ êö÷ÿñè, 30À,
åâ 29 öíâàíûíäà âåðýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëÿðêÿí Ãàôàðîâ Øàùèí
ßëÿñýÿð îüëóíà (ÂÞÅÍ 1302699892) âÿ
Ãóëèéåâ Îðõàí Èáðàùèì îüëóíà (ÂÞÅÍ
1001364012) ìÿõñóñ îáéåêòëÿðäÿ ãàíóíñóç òîòàëèçàòîð îéóíëàðûíûí òÿøêèë
åäèëäèéè àøêàð îëóíìóøäóð.
«Ðåàë» àäû èëÿ ãàíóíñóç òîòàëèçàòîð ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðÿí Ø.Ãàôàðîâà ìÿõñóñ îáéåêòäÿ íÿçàðÿò òÿäáèðè êå÷èðèëÿðêÿí îáéåêòèí
ãàíóíñóç ôÿàëèééÿòèíè òÿñäèã åäÿí 4 ÿäÿä
êîìïöòåð äÿñòè, íîóòáóê, òåëåâèçîð, «ãàðà ìöùàñèáàòëûã» ñÿíÿäëÿðè âÿ íàüä ïóë âÿñàèòëÿðè
àøêàð åäèëÿðÿê âåðýè ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí
ìöâàôèã ñÿíÿäëÿøìÿëÿð àïàðûëàðàã ýþòöðöëìöøäöð. Ùÿìèí ýöí åéíè öíâàíäà Î.Ãóëèéåâÿ ìÿõñóñ «Ìàõñèìóñ» àäëàíàí äèýÿð îáéåêòäÿ äÿ ãàíóíñóç îëàðàã òîòàëèçàòîð îéóíëàðûíûí êå÷èðèëäèéè àøêàð åäèëìèø, îáéåêòèí ãàíóíñóç ôÿàëèééÿòèíè òÿñäèã åäÿí 2 ÿäÿä êîìïöòåð äÿñòè, òåëåâèçîð, áîø âÿ éàçûëû óäóø êóïîíëàðû, íàüä ïóë âÿñàèòëÿðè ìöâàôèã ãàéäàäà ðÿñìèëÿøäèðèëÿðÿê ýþòöðöëìöøäöð.
Êå÷èðèëÿí òÿäáèð çàìàíû ùÿð èêè øÿõñèí
íàüä ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíà ÿìÿë åòìÿäèéè äÿ ìöÿééÿí îëóíàðàã ìöâàôèã ñÿíÿäëÿøìÿëÿð àïàðûëìûøäûð.
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè ãàíóíñóç ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øÿõñëÿðÿ ãàðøû ìöáàðèçÿíè äàâàì åòäèðèð âÿ õÿáÿðäàðëûã åäèð êè, âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðûíà ãàðøû ýÿëÿúÿêäÿ
äÿ ñÿðò òÿäáèðëÿð ýþðöëÿúÿêäèð.
Borclu vergi ödəyicilərinin əmlakı
siyahıya alınıb
Ñåíòéàáð àéûíûí 26-äà Áàêû Øÿùÿð Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíèí Âåðýè áîðúëàðûíûí
àëûíìàñû èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí Éàñàìàë ðàéîíó, Ùöñåéí Úàâèä ïðîñïåêòè, å⠫û, ìÿí. 21 öíâàíäà éåðëÿøÿí, ôèçèêè øÿõñ Õàíêèøèéåâ Ðöôÿò Àòà êè øè îü ëó íà ìÿõ ñóñ (ÂÞ ÅÍ:
1100580052) «Àíêàðà ôàñò ôîîä» èúòèìàè-èàøÿ îáéåêòèíäÿ ÿìëàêûí ñèéàùûéà
àëûíìàñû òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð.
Ð.Õàíêèøèéåâèí ôÿàëèééÿòè âåðýè îðãàíû
ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí éîõëàíûëàðêÿí, îíóí
áó èëèí àâãóñò àéûíäà 3 ìèí 560 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýè áîðúóíóí éàðàíäûüû ìöÿééÿí
åäèëìèøäèð. Âåðýè þäÿéèúèñèíÿ àâãóñò àéûíûí
14-äÿ áîðú áèëäèðèøè ýþíäÿðèëìèø, ñåíòéàáð
àéûíûí 14-äÿ èñÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 89-úó
ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí éàðàíìûø âåðýè áîðúóíóí
þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê öñóëó êèìè Ð.Õàíêèøèéåâÿ ìÿõñóñ ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû
ùàããûíäà qÿðàð ÷ûõàðûëìûøäûð. Ð.Õàíêèøèéåâ
áîðúóí áèð ùèññÿñèíè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿìèø, ãàëàí ùèññÿíèí þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ îíà ìÿõñóñ 2 ìèí 155 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ìöõòÿëèô ìåáåë, ìÿèøÿò òåõ-
íèêàñû âÿ àâàäàíëûã ãàíóíà ìöâàôèã ãàéäàäà ñèéàùûéà àëûíìûøäûð.
Ùÿìèí ýöí âåðýè õèäìÿòè ÿìÿêäàøëàðû äàùà áèð èðè òèúàðÿò ìÿðêÿçèíäÿ - Íÿðèìàíîâ ðàéîíó, Àçàäëûã ïðîñïåêòè 116 öíâàíäà éåðëÿøÿí, «Ìöàñèð Òèúàðÿò Òåõíîëîýèéàëàðû» ÌÌÚ
(ÂÞÅÍ: 1200484302) òÿðÿôèíäÿí èúàðÿéÿ ýþòöðöëìöø «Ìàêðîñ» ñóïåð-ìàðêåòèíäÿ äÿ ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñûíû ùÿéàòà êå÷èðìèøëÿð.
«Ìöàñèð Òèúàðÿò Òåõíîëîýèéàëàðû» ÌÌÚ-íèí
ôÿàëèééÿòè âåðýè îðãàíû ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí àðàøäûðûëàðêÿí, îíóí 55 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýè áîðúóíóí éàðàíäûüû ìöÿééÿí
åäèëìèø, ñåíòéàáð àéûíûí 18-äÿ ìöÿññèñÿéÿ
ìÿõñóñ ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû ùàããûíäà
âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí qÿðàð ÷ûõàðûëìûøäûð. Ñåíòéàáð àéûíûí 26-äà «Ìàêðîñ» ÿðçàã
ìàüàçàñûíäàêû 21 ìèí 987 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ óçóí ìöääÿò èñòèôàäÿéÿ éàðàðëû îëàí
ìöõòÿëèô íþâ ãèäà ìÿùñóëëàðûíûí, ùÿì÷èíèí
àëêîãîëëó è÷êè âÿ òöòöí ìÿìóëàòëàðûíûí, ìÿèøÿò òåõíèêàñû âÿ àâàäàíëûüûíûí, ãàäûí âÿ
óøàã ýåéèìëÿðèíèí âÿ ÿòðèééàò ìÿùñóëëàðûíûí
ìöâàôèã ãàéäàäà ñèéàùûéà àëûíìàñû ùÿéàòà
êå÷èðèëìèøäèð.
Vergidən yayınan sahibkarlar barəsində
cinayət işləri məhkəməyə göndərilib
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè éàíûíäà Âåðýè Úèíàéÿòëÿðèíèí Èáòèäàè Àðàøäûðûëìàñû Äåïàðòàìåíòè òÿðÿôèíäÿí àïàðûëìûø àðàøäûðìà çàìàíû áèð íåúÿ ôàêò öçðÿ ñàùèáêàðëàðûí âåðýèäÿí éàéûíäûüû
àøêàðà ÷ûõàðûëìûøäûð. Áåëÿ êè, 1953-úö èë òÿâÿëëöäëö, Áàêû øÿùÿð ñàêèíè, Áèëÿúÿðè ãÿñÿáÿñè,
éåíè éàøàéûø ìàññèâè, äþíýÿ 12 öíâàíäà éàøàéàí, «Âöñàë-л øèðêÿòèíèí ðÿùáÿðè Òàüûéåâ
Ìóñà Ùÿñÿí îüëó Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 16.1.1,
16.1.3, 16.1.6, 53.1, 77.3, 78.1, 103.1, 104.1,
152.1, 177.1.3 âÿ 180.1-úè ìàääÿëÿðèíèí òÿëÿáëÿðèíè ïîçàðàã, âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòäèéè áÿéàííàìÿëÿðÿ áèëÿðÿêäÿí òÿùðèô åäèëìèø
ìÿëóìàòëàð äàõèë åòìÿêëÿ 37 ìèí 496,73 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýèíè äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí
éàéûíäûðìûøäûð. Î, øèðêÿòèí ãåéäèééàòäà îëäóüó 6 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Èäàðÿñèíÿ òÿãäèì åòäèéè ßÄ áÿéàííàìÿñèíäÿ âåðýè òóòóëàí äþâðèééÿíèí îëìàäûüûíû ýþñòÿðìèø, ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí áÿéàííàìÿñèíäÿ ÿëäÿ åòäèéè ýÿëèðèí
ìÿáëÿüèíè àç ýþñòÿðìÿêëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Úèíàéÿò Ìÿúÿëëÿñèíèí 213.1-úè ìàääÿñè èëÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí (õåéëè ìèãäàð òÿøêèë
åäÿí âåðýèäÿí éàéûíìà) úèíàéÿò ÿìÿëè òþðÿòìèøäèð. Èø öçðÿ èòòèùàì àêòû ðåñïóáëèêà Áàø
Ïðîêóðîðëóüóíäà òÿñäèã îëóíàðàã áàõûëìàñû
ö÷öí ìÿùêÿìÿéÿ ýþíäÿðèëìèøäèð.
Äèýÿð úèíàéÿò ÿìÿëè 1970-úè èë òÿâÿëëöäëö,
Áàêû øÿùÿð ñàêèíè, Íÿðèìàíîâ ðàéîíó, Àüàñàäûã Ýÿðàéáÿéëè êö÷ÿñè 11/15, ìÿíçèë 10
öíâàíûíäà éàøàéàí Íàüûéåâ Ìóñà Àñÿô îüëó
òÿðÿôèíäÿí òþðÿäèëìèøäèð. Î, âåðýèëÿðè äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ þäÿìÿêäÿí éàéûíìàã ìÿãñÿäè èëÿ
«Ãëîáàë Í.Ì.À.» (ÂÞÅÍ 2901516601), «ÒÍÒ
ËÒÄ» (ÂÞÅÍ 2901515531), «Ôîõ Úîì» (ÂÞÅÍ 2901515941) âÿ «Ïðîíòî ËÒÄ» (ÂÞÅÍ
2901525661) ìÿùäóä ìÿñóëèééÿòëè úÿìèééÿòëÿðèíè òÿñèñ åäÿðÿê îíëàðà ðÿùáÿðëèê åòìèø âÿ
áó ìöÿññèñÿëÿðèí ìöùàñèáàò ñÿíÿäëÿðèíÿ ýÿëèðëÿð âÿ õÿðúëÿð áàðÿäÿ áèëÿðÿêäÿí òÿùðèô îëóíìóø ìÿëóìàòëàð äàõèë åòìÿêëÿ 78 ìèí 608,36
ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýèíè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ
þäÿìÿêäÿí éàéûíìûøäûð. Ì.Íàüûéåâ 2 ñàéëû
ßÂÈ-äÿ ãåéäèééàòà àëûíìûø, òÿãäèì åäèëÿí âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíäÿ òÿñèñ÷èñè âÿ ðÿùáÿðè îëäóüó «Ãëîáàë Í.Ì.À» ÌÌÚ öçðÿ 4 ìèí 98,94
ìàíàò, «ÒÍÒ ËÒÄ» ÌÌÚ öçðÿ 5 ìèí 225,66
ìàíàò, «Ôîõ Úîì» ÌÌÚ öçðÿ 3 ìèí 952,46
ìàíàò, «Ïðîíòî ËÒÄ» ÌÌÚ öçðÿ èñÿ 3 ìèí
77,54 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèíèí ìèãäàðûíû àçàëäàðàã õåéëè ìèãäàðäà âåðýèäÿí éàéûíìàéà éîë âåðìèøäèð. Ì.Íàüûéåâ
«ÒÍÒ ËÒÄ», «Ôîõ Úîì» âÿ «Ïðîíòî ËÒÄ»
ÌÌÚ-ëÿð öçðÿ ßÄ ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ãåéäèééàòà àëûíìàüà äàèð ÿðèçÿ âåðìÿéÿ áîðúëó îëäóüó ùàëäà, áóíó åòìÿìèø âÿ ìöâàôèã îëàðàã
áöäúÿéÿ þäÿíèëìÿëè 4 ìèí 275,08 ìàíàò, 19
ìèí 525,42 ìàíàò âÿ 35 ìèí 175,64 ìàíàò
ìÿáëÿüèíäÿ ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíè âÿ 3 ìèí
277,62 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ùöãóãè øÿõñëÿðèí
ìÿíôÿÿò âåðýèñèíè áöäúÿäÿí éàéûíäûðìûø, áåëÿëèêëÿ äÿ ÚÌ-èí 213.1-úè ìàääÿñè èëÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí (õåéëè ìèãäàð òÿøêèë åäÿí âåðýèäÿí
éàéûíìà) úèíàéÿò ÿìÿëè òþðÿòìèøäèð.
Úèíàéÿò èøè öçðÿ 25 ñåíòéàáð 2012-úè èë òàðèõäÿ èòòèùàì àêòû òÿðòèá åäèëìèø âÿ áàõûëìàñû
ö÷öí Ðåñïóáëèêà Áàø Ïðîêóðîðëóüóíà ýþíäÿðèëìèøäèð.
Azərbaycanda tezliklə elektron
viza tətbiq ediləcək
«Ùàçûðäà áèç Àçÿðáàéúàíäà òóðèçì õèäìÿòëÿðèíèí ñÿâèééÿñèíèí àðòûðûëìàñûíà ÷îõ áþéöê
ÿùÿìèééÿò âåðèðèê». «ÀçÿðÒÀú» õÿáÿð âåðèð
êè, áó ñþçëÿðè æóðíàëèñòëÿðÿ ìöñàùèáÿñèíäÿ
ìÿäÿíèééÿò âÿ òóðèçì íàçèðè ßáöëôÿñ Ãàðàéåâ
ñþéëÿìèøäèð. Áèëäèðìèøäèð êè, áó õèäìÿòëÿðèí
äöíéà ñòàíäàðòëàðûíà úàâàá âåðìÿñè ö÷öí
ìöùöì èøëÿð ýþðöëìÿëèäèð. Ðåýèîíëàðäà éåðëÿøÿí ùîòåë âÿ ìåùìàíõàíàëàð íþâáÿòè éàé
ìþâñöìöíäÿ éåðëè âÿ ÿúíÿáè ãîíàãëàðû, òóðèñòëÿðè
áó ìÿêàíëàðà úÿëá åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ õèäìÿòèí
÷åøèäëÿðèíè àðòûðìàëû, êåéôèééÿòèíè òÿìèí åòìÿëè,
ìöÿééÿí òÿêëèôëÿð èðÿëè ñöðìÿëèäèðëÿð.
Òóðèñòëÿðèí þëêÿéÿ ðàùàò ýÿëìÿëÿðèíè òÿìèí
åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ Àçÿðáàéúàíäà åëåêòðîí âèçà
ñèñòåìèíèí òÿòáèãèíäÿí ñþç à÷àí íàçèð
áèëäèðìèøäèð êè, Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâèí ìöâàôèã ñÿðÿíúàìûíà ÿñàñÿí, ðåñ-
ïóáëèêàéà äàõèë îëàí òóðèñòëÿð éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ
èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ åëåêòðîí âèçàëàðû ÿëäÿ åòìÿê
èìêàíûíà ìàëèê îëàúàãëàð. Àðòûã áèð íå÷ÿ
ñÿôèðëèêäÿ áó ïðîñåñ òÿòáèã îëóíóð, äèýÿðëÿðèíäÿ
èñÿ ìöâàôèã àâàäàíëûã, ïðîãðàìëàð àëûíìàñû
âÿ åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí òÿòáèãè èñòèãàìÿòèíäÿ
ùàçûðëûãëàð ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áó ïðîñåñ èëêèí
ìÿðùÿëÿäÿ éàëíûç òóðèñò øèðêÿòëÿðèíèí
ìöãàâèëÿñè ÿñàñûíäà þëêÿéÿ ýÿëÿí òóðèñòëÿðÿ
øàìèë åäèëÿúÿêäèð. Ýÿëÿí éàé ìþâñöìöíöí
ÿââÿëèíÿäÿê åëåêòðîí âèçà ñèñòåìè ìÿñÿëÿñè
òàìàìèëÿ þç ùÿëëèíè òàïàúàãäûð.
ßáöëôÿñ Ãàðàéåâ ãåéä åòìèøäèð êè, ýÿëÿúÿêäÿ Àçÿðáàéúàíäà äàùà óúóç ùîòåëëÿðèí
òèêèíòèñè äÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Áèç Áàêûäà
âÿ Àçÿðáàéúàíûí áöòöí áþëýÿëÿðèíäÿ 3 óëäóçëó
âÿ 2 óëäóçëó ùîòåë âÿ ìîòåëëÿðèí èíøàñûíà
õöñóñè þíÿì âåðÿúÿéèê.
Vergilərin elektron qaydada
ödənilməsi
Äþâëÿò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí ÿùàëèéÿ åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí ýþñòÿðèëìÿñè ÷åâèê âÿ ñÿìÿðÿëè èäàðÿåòìÿíèí
òÿìèí åäèëìÿñè, øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ êîððóïñèéàéà øÿðàèò éàðàäàí
ùàëëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí
ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿò äàøûéûð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí
«Äþâëÿò îðãàíëàðûíûí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìÿñèíèí òÿøêèëè ñàùÿñèíäÿ áÿçè òÿäáèðëÿð ùàããûíäà» ôÿðìàíûíäàí èðÿëè ýÿëÿí âÿçèôÿëÿð èøûüûíäà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí
âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíÿ, áèçíåñ ñòðóêòóðëàðûíà ýþñòÿðèëÿí åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí ÷åøèäèíèí âÿ ùÿúìèíèí àðòûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ áèð ñûðà çÿðóðè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Áóíëàðäàí áèðè äÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè èëÿ Ìÿðêÿçè Áàíêûí áèðýÿ ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè âåðýè âÿ ðöñóìëàðûí åëåêòðîí þäÿíèø ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñûäûð. Àðòûã
ëàéèùÿ öçðÿ áöòöí òåõíèêè èøëÿð áàøà
÷àòäûðûëìûø, ñèñòåì úàðè èëèí àïðåë àéûíäàí âÿòÿíäàøëàðûí èñòèôàäÿñèíÿ âå-
ÌÈÑ ñèñòåìèíèí òåõíèêè àñïåêòëÿðèíèí
òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè, ùÿì÷èíèí þëêÿäÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí «åëåêòðîí ùþêóìÿò»
êîí ñåï ñè éà ñû ÷ÿð ÷è âÿñèí äÿ éå íè
ôóíêñèîíàë èìêàíëàðûí éàðàäûëìàñû
ïëàíëàøäûðûëûð.
ÊÞÌÈÑ ñèñòåìè 2008-úè èëäÿí ìöâÿôôÿãèééÿòëÿ èøëÿéèð âÿ ùàë-ùàçûðäà
êîììóíàë þäÿíèøëÿðèí (åëåêòðèê åíåðæèñè, ãàç, ñó), éîë ùÿðÿêÿòè ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ úÿðèìÿëÿðèí,
ñîñèàë ñûüîðòà, ùÿì÷èíèí âåðýè þäÿíèøëÿðèíèí ãÿáóëóíó ùÿéàòà êå÷èðèð.
Ìÿðêÿçè Áàíêûí êëèðèíã ñèñòåìè èëÿ
èíòåãðàñèéà ñàéÿñèíäÿ þäÿíèøëÿð ðåàë âàõò ðåæèìèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ñþçöýåäÿí ñèñòåì âàñèòÿñèëÿ þäÿíèøëÿð
áöòöí ñèñòåìÿ ãîøóëìóø áàíê âÿ
«Àçÿðïî÷ò» øþáÿëÿðèíäÿ, ùÿì÷èíèí
ïëàñòèê áàíê êàðòëàðû èëÿ áàíêîìàòëàðäà äà ãÿáóë îëóíóð. Áóíäàí ÿëàâÿ, èíòåðíåòëÿ, éÿíè www.àïóñ.àç ñàéòû âàñèòÿñèëÿ äÿ ìÿñàôÿäÿí þäÿíèø
åòìÿê èìêàíû éàðàíûá.
Ñèñòåìäÿ þäÿíèøëÿðèí àðõèâèíÿ íÿ-
Þäÿéèúèëÿð âåðýè îðãàíûíà, áàíêà âÿ
éà äèýÿð þäÿíèø ìÿíòÿãÿñèíÿ ýåòìÿäÿí èñòÿíèëÿí éåðäÿí âÿ èñòÿíèëÿí
âàõòäà þäÿíèøëÿðè ùÿéàòà êå÷èðÿ áèëèðëÿð. Åëåêòðîí þäÿíèøèí òÿòáèãè þäÿìÿíèí åòèáàðëû âÿ òÿùëöêÿñèç îëìàñûíà òÿìèíàò âåðèð. Áåëÿëèêëÿ, åëåêòðîí
þäÿíèø ñèñòåìèíèí òÿòáèãè þëêÿäÿ âåðýè éûüûìûíû ñöðÿòëÿíäèðìÿêëÿ áÿðàáÿð, âåðýè îðãàíëàðûíà âåðýèòóòìà áàçàñûíû äàùà äÿãèã ìöÿééÿí åòìÿéÿ, âåðýèäÿí éàéûíìà ùàëëàðûíû ìèíèìóìà åíäèðìÿéÿ âÿ íÿòèúÿäÿ áöäúÿ ýÿëèðëÿðèíäÿ âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí, þëêÿäÿ íàüä äþâðèééÿíèí ùÿúìèíèí ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòìàñûíà çÿìèí éàðàäûð.
Âåðýèëÿðèí åëåêòðîí þäÿíèøè ö÷öí
Èíòåðíåò Âåðýè Èäàðÿñèíèí «Îíëàéí
þäÿìÿ» õèäìÿòè éàðàäûëàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Ùàçûðäà þäÿíèøëÿðè
îíëàéí ãàéäàäà ùÿéàòà êå÷èðìÿê
ö÷öí 2 ìåòîääàí èñòèôàäÿ åäèëèð.
Áèðèíúè ìåòîä - Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí www.òàõåñ.ýîâ.àç èíòåðíåò ñÿ-
çÿð éåòèðìÿê âÿ þäÿíèø ãÿáçëÿðèíè
÷àï åòìÿê îëóð, ùÿì÷èíèí þäÿíèø
ãÿáçëÿðèíèí âåðýè þäÿéèúèñèíèí åëåêòðîí
öíâàíûíà ýþíäÿðèëìÿñè ôóíêñèéàñû
éåðèíÿ éåòèðèëèð.
www.àïóñ.àç ñàéòûíäàêû ìÿëó«Ùþêóìÿò þäÿíèø ïîðòàëû»
ìàòà ÿñàñÿí, áó ýöíÿ êèìè ÊÞÌÈÑ
ñèñòåìèíÿ 58 ãóðóì ãîøóëóá êè, îíéàðàäûëûð
Âåðýè, ðöñóì, úÿðèìÿ, èúàðÿ ùàã- ëàðäàí 46-ñû ìàëèééÿ òÿøêèëàòëàðûäûð.
ãû âÿ äèýÿð áöäúÿ þäÿíèøëÿðèíèí Ìèëëè Ñèñòåìÿ 4 ìèëéîíäàí ÷îõ àáóíÿ÷è
Þäÿíèø Ñèñòåìèíèí áöòöí þëêÿíè ÿùà- ùàããûíäà ìÿëóìàò éöêëÿíèá, ãåéäèéòÿ åäÿí ýåíèø èíôðàñòðóêòóðó âàñèòÿ- éàòäàí êå÷ìèø èñòèôàäÿ÷èëÿðèí ñàéû
ñèëÿ òîïëàíûëìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñè èñÿ 65 ìèíÿ ÷àòûá. Ùÿð àé ñèñòåì âàö÷öí ÊÞÌÈÑ ñèñòåìèíäÿ «Ùþêóìÿò ñèòÿñèëÿ îðòà ùåñàáëà 42 ìèëéîí ìàþäÿíèø ïîðòàëû»íûí éàðàäûëìàñû èñòè- íàò ìÿáëÿüèíäÿ 2 ìèëéîíäàí ÷îõ
ãàìÿòèíäÿ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí þäÿíèø ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ñèñòåìèí èøÿ
äèýÿð äþâëÿò ãóðóìëàðû, î úöìëÿäÿí áàøëàäûüû àíäàí èíäèéÿäÿê 53 ìèëÂåðýèëÿð Íàçèðëèéè èëÿ èíòåíñèâ èø àïà- éîíäàí ÷îõ þäÿíèø òðàíçàêñèéàñû ùÿðûëûð. Èëêèí ìÿðùÿëÿäÿ Âåðýèëÿð âÿ Ìà- éàòà êå÷èðèëèá.
ëèééÿ íàçèðëèêëÿðèíèí ôÿàë èøòèðàêû èëÿ
Èñòèôàäÿ÷èëÿð ö÷öí éàðàäûëìûø éåòîïëàíûëìàñû òÿìèí åäèëÿí âåðýè âÿ íè èìêàí ñàéÿñèíäÿ þäÿíèøëÿð ãÿòÿäèééÿ íþâëÿðèíèí 90 èãòèñàäè òÿñíè- áóë åäèëÿðêÿí áöäúÿ òÿñíèôàòûíûí,
ôàò êîäó öçðÿ þäÿíèøëÿðèíèí «Ùþêö- áöäúÿ ñÿâèééÿñèíèí âÿ áöäúÿ òÿøêèìÿò þäÿíèø ïîðòàëû» âàñèòÿñèëÿ òîï- ëàòûíûí êîäó êèìè ðåêâèçèòëÿð àâòîëàíìàñû òÿìèí åäèëìèøäèð.
ìàòèê ðåæèìäÿ ñèñòåì òÿðÿôèíäÿí ìö«Ùþêóìÿò þäÿíèø ïîðòàëûíûí éà- ÿééÿíëÿøäèðèëèð âÿ þäÿíèø òðàíçàêñèðàäûëìàñû» ëàéèùÿñè Àçÿðáàéúàí Ìÿð- éàñûíà ÿëàâÿ åäèëèð. Áóíóíëà äà þäÿêÿçè Áàíêûíûí ñèôàðèøè èëÿ ÚÌÀ Ñìàëë íèøëÿðèí ãÿáóë åäèëìÿñè ïðîñåñè ñàÑéñòåì âÿ ÑÛÍÀÌ øèðêÿòëÿðè òÿðÿôèí- äÿëÿøäèðèëÿðÿê áàø âåðÿí ñÿùâëÿðèí
äÿí ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ïîðòàëûí éàðà- ñàéû ìèíèìóìà åíäèðèëèð, åëÿúÿ äÿ
äûëìàñûíäà ÿñàñ ìÿãñÿä ðåñïóáëè- þäÿíèø òðàíçàêñèéàëàðûíûí Äþâëÿò Õÿêà èãòèñàäèééàòûíäà íàüäñûç þäÿíèø- çèíÿäàðëûüû Àýåíòëèéèíèí äàõèëè èíôîðëÿð äþâðèééÿñèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, ìàñèéà ñèñòåìèíäÿ àâòîìàòèê åìàëû
áöäúÿ þäÿíèøëÿðè ïðîñåñèíèí ñàäÿ- òÿìèí åäèëèð.
ëÿøäèðèëìÿñè, ùÿì÷èíèí å-ùþêóìÿòèí
éàðàäûëìàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðåàëëàøäû- Åëåêòðîí þäÿíèøèí ösòöíëöêëÿðè
ðûëàí ëàéèùÿëÿðèí ìèëëè þäÿíèø ñèñòåìèÞäÿíèøëÿðèí åëåêòðîí ôîðìàäà ùÿíèí èíôðàñòðóêòóðó èëÿ èíòåãðàñèéàñû- éàòà êå÷èðèëìÿñè èëÿ, èëê íþâáÿäÿ,
äûð. Ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðêû ÊÞ- þäÿéèúèëÿðèí ðàùàòëûüû òÿìèí îëóíóð.
ùèôÿñèíèí «Å-õèäìÿòëÿð» êå÷èäèíè ñå÷ÿðÿê «Èíòåðíåò Âåðýè Èäàðÿñè»íäÿ
(www.å-òàõåñ.ýîâ.àç) «Ýèðèø» äöéìÿñèíè áàñìàãëà «Ñèñòåìÿ ýèðèø ñÿùèôÿñè»íäÿ èñòèôàäÿ÷è êîäó, ïàðîë âÿ
øèôðÿ äàõèë åäèëèð (ñèñòåìÿ äàõèë îëìàã ö÷öí «å-Èìçà» êàðòûíäàí äà èñòèôàäÿ åòìÿê îëàð), «Áþëìÿ» ìåíéóñóíäà «Îíëàéí Êàðýöçàðëûã & å-ÂÙÔ»
ùàøèéÿñèíè ñå÷èá ùÿìèí áþëìÿéÿ äàõèë îëàðàã «Îíëàéí þäÿìÿ» âàñèòÿñèëÿ âåðýè âÿ ðöñóìëàðûí èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ þäÿíèëìÿñè ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Èêèíúè ìåòîä - ÂÞÅÍ-è àïóñ.àç
ñàéòûíà äàõèë åòìÿêëÿ ïëàñòèê êàðòäàêû ùåñàáäàí åëåêòðîí ãàéäàäà þäÿíèø åòìÿêäèð. Åëåêòðîí þäÿíèø Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí «Èíòåðíåò Âåðýè Èäàðÿñè» ïîðòàëû öçÿðèíäÿí àïàðûëäûãäà,
ìÿëóìàò áàçàñûíà ÿñàñÿí, âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìöêÿëëÿô îëäóüó òÿäèééÿëÿðèí òÿñíèôàò êîäëàðû âÿ áöäúÿéÿ áîðúëàðû áàðÿäÿ ìÿëóìàò åêðàíà ÷ûõàðûëûð.
Åëåêòðîí þäÿíèø Ìÿðêÿçè Áàíêûí ñàéòû öçÿðèíäÿí àïàðûëäûãäà èñÿ âåðýè
þäÿéèúèëÿðèíÿ áöäúÿéÿ îëàí áîðúëàðû
áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèëìèð. Áó ùàëäà
þäÿéèúè áöòöí çÿðóðè ìÿëóìàòëàðû þçö
ìöÿééÿíëÿøäèðÿðÿê ñèñòåìÿ äàõèë
åäèð. Åëåêòðîí þäÿíèøèí àïàðûëìàñû
áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà áó áàðÿäÿ ìÿëóìàò 30-40 ñàíèéÿ ÿðçèíäÿ Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíÿ þòöðöëöð. Âåðýè þäÿéèúèñè
þäÿìÿíèí íÿòèúÿñè áàðÿäÿ ìÿëóìàòû
÷àï åäÿ âÿ éà ÊÞÌÈÑ-ÿ ãàéûäûá ùÿìèí ìÿëóìàòëàðû þç «å-ìàèë» öíâàíûíà ýþíäÿðÿ áèëÿð.
ðèëìèøäèð. Áó ýöíÿ ãÿäÿð 83138 åëåêòðîí þäÿíèø ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð êè,
áóíóí äà íÿòèúÿñèíäÿ 51385,2 ìèí
ìàíàò âÿñàèòèí äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿíèëìÿñè òÿìèí åäèëìèøäèð.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
Təcrübə mübadiləsi
Âåðýè ÿìÿêäàøëàðû ö÷öí òÿäðèñ
ïðîãðàìëàðû öçðÿ òÿðúöáÿ ìöáàäèëÿñè
àïàðìàã ìÿãñÿäèëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Àâñòðèéà Ôåäåðàë Ìàëèééÿ Àêàäåìèéàñûíäà ñÿôÿðäÿ îëìóøäóð. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ìöõòÿëèô ìþâçóëàð ÿòðàôûíäà ýåíèø ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëìûø, Àâñòðèéà Ôåäåðàë Ìàëèééÿ Àêàäåìèéàñû òÿðÿôèíäÿí Àçÿðáàéúàí âÿ Ýöðúöñòàí íöìàéÿíäÿëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ âåðýè ñòðóêòóðëàðû àðàñûíäà òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñè ïðîñåñè òÿøêèë åäèëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ Àçÿðáàéúàíäàí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Áåéíÿëõàëã
ìöíàñèáÿòëÿð âÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ
õèäìÿò ñàùÿëÿðè öçðÿ íàçèðèí ìöøàâèðè ßëÿêáÿð Ìÿììÿäîâ, Òÿäðèñ
Ìÿðêÿçèíèí ðÿèñè ñÿëàùèééÿòëÿðèíè ìöâÿããÿòè èúðà åäÿí Úåéùóí Éóñèôîâ
âÿ íàçèðëèéèí äèýÿð ðÿñìèëÿðè èøòèðàê
åòìèøëÿð.
Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿðè Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíèí ñòðóêòóðó, éàðàíìà òàðèõè, Èíñàí Ðåñóðñëàðûíûí Èíêèøàôû Êîíñåïñèéàñû, Òÿäðèñ Ìÿðêÿçèíèí ôÿàëèééÿòè, òÿäðèñ ñèñòåìè, òåõíèêè èìêàíëàðû
âÿ áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã ñàùÿñèíäÿ ýþðäöéö èøëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøëÿð. Àçÿðáàéúàí Ðåïóáëèêàñû Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Òÿäðèñ
Ìÿðêÿçè ùàããûíäà ãûñàìåòðàæëû ôèëìèí íö ìà éè øè òÿä áèð èø òè ðàê ÷û ëà ðû
òÿðÿôèíäÿí áþéöê ìàðàãëà ãàðøûëàíìûøäûð.
Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àâñòðèéà Ôå-
äå ðàë Ìà ëèé éÿ Àêà äå ìè éà ñû âÿ
Àçÿðáàéúàíûí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí äàâàì åòäèðèëìÿñè âÿ ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè
ìÿãñÿäèëÿ äàíûøûãëàð äàâàì åòäèðèëìèø âÿ úàðè èëèí íîéàáð àéûíäà Àâñòðèéà Ôåäåðàë Ìàëèééÿ Àêàäåìèéàñûíûí
åêñïåðòëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåïóáëèêàñû Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Øàìàõû øÿùÿðèíäÿ éåðëÿøÿí Òÿäðèñ Ìÿðêÿçèíäÿ «Òÿëèì÷èëÿð ö÷öí òÿëèì» ñåññèéàëàðûíûí êå÷èðèëìÿñè òÿêëèô
îëóíìóøäóð. Áóíóíëà éàíàøû, ùÿð èêè
ãóðóì àðà ñûí äà áö òöí ñà ùÿëÿð äÿ
ÿìÿêäàøëûüûí òÿøêèë îëóíìàñû ìÿãñÿäèëÿ Àíëàøìà Ìåìîðàíäóìóíóí
èìçàëàíìàñû èìêàíëàðû äà ìöçàêèðÿ
åäèëìèøäèð.
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
Şəffaflığa xidmət edən islahatlar
Azərbaycanı müasir və
inkişaf etmiş ölkəyə çevirəcəkdir
Son dövrlərdə ölkədə şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı
mübarizəni nəzərdə tutan qanunverici-institusional tədbirlər
daha da gücləndirilmiş, bu sahədə yeni imkanlar açan milli fəaliyyət
proqramları qəbul olunmuşdur. Milli Məclisin deputatı
Çingiz Qənizadə «Vergilər» qəzetinə müsahibəsində bu sahədə həyata keçirilən tədbirlərin əhəmiyyətindən söz açmışdır.
- ×èíýèç ìöÿëëèì, sîí èëëÿð
þëêÿäÿ øÿôôàôëûã âÿ ùåsàáàòëûëûüûí òÿìèíàòûíà éþíÿëìèø
òÿäáèðëÿðè íåúÿ äÿéÿðëÿíäèðèðsèíèç?
- Êîððóïñèéàéà âÿ äèýÿð íåãàòèâ ùàëëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿ èãòèñàäè
èíêèøàôûíûí éåíè ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì ãîéìóø Àçÿðáàéúàí ö÷öí
ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð.
Äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâ ñÿëàùèééÿòëÿðèíèí èúðàñûíà áàøëàäûüû èëê
ýöíäÿí èäàðÿ÷èëèéèí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ øÿôôàôëûüûí âÿ àøêàðëûüûí àðòûðûëìàñûíû, ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè çÿðóðÿòèíè þíÿ ÷ÿêìèøäèð. Þëêÿ Ïðåçèäåíòèíèí ãàíóíâåðèúèëèê òÿøÿááöñö ÿñàñûíäà Ìèëëè
Ìÿúëèñ 13 éàíâàð 2004-úö èë òàðèõëè
«Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ ùàããûíäà» Ãàíóí ãÿáóë åòìèøäèð. Áóíäàí áàøãà, ãàíóí ÿñàñûíäà «Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ Äþâëÿò Ïðîãðàìû (2004-2006-úû èëëÿð)»
ëàéèùÿñè ùàçûðëàíàðàã 3 ñåíòéàáð
2004-úö èë òàðèõäÿ òÿñäèã åäèëìèøäèð. Ïðîãðàìà ÿñàñÿí, 2005-úè èëäÿí ßäëèééÿ, Ýþìðöê, Âåðýèëÿð,
Èãòèñàäè Èíêèøàô, Äàõèëè Èøëÿð, Õàðèúè Èøëÿð íàçèðëèêëÿðè, ïðîêóðîðëóã âÿ
äèýÿð äþâëÿò îðãàíëàðûíà èøÿ ãÿáóë
éàëíûç òåñò öñóëó âÿ ìöñàáèãÿ éîëó
èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí 28
îêòéàáð 2004-úö èë òàðèõëè ôÿðìàíû
èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàø
ïðîêóðîðó éàíûíäà Êîððóïñèéàéà
ãàðøû Ìöáàðèçÿ Èäàðÿñè éàðàäûëìûøäûð.
Áóíóí ñàéÿñèíäÿ þòÿí èëëÿðäÿ áó
ñàùÿäÿ ÿùÿìèééÿòëè íÿòèúÿëÿð ÿëäÿ
åäèëìèøäèð. Öìóìèëèêäÿ, þëêÿ ðÿùáÿðèíèí 28 èéóë 2007-úè èë òàðèõëè
«Øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ Ìèëëè
Ñòðàòåýèéàíûí òÿñäèã åäèëìÿñè áàðÿäÿ», 2009-úó èë 22 èéóí òàðèõëè «Äþâëÿò âÿ áÿëÿäèééÿ ÿìëàêûíûí âÿ âÿñàèòëÿðèíèí èäàðÿ îëóíìàñû ñàùÿñèíäÿ êîððóïñèéà èëÿ ÿëàãÿäàð ùöãóãïîçìàëàðà ãàðñû ìöáàðèçÿíèí ýóúëÿíäèðèëìÿñè ùàããûíäà», 13 àïðåë
2010-úó èë òàðèõëè «Ñàùèáêàðëûã ñàùÿñèíäÿ éîõëàìàëàðûí íèçàìà ñàëèíìàñû âÿ èñòåùëàê÷ûëàðûí ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñèíÿ äàèð áÿçè òÿäáèðëÿð ùàããûíäà»
ôÿðìàíëàðû þëêÿìèçäÿ êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðèíèí àðäûúûë õàðàêòåð äàøûäûüûíû áèð äàùà
òÿñäèãëÿìèøäèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2011-úè èë 15 ôåâðàë òàðèõëè «Ñàùèáêàðëûã ñàùÿñèíäÿ àïàðûëàí éîõëàìàëàðûí âàùèä ìÿëóìàò
ðåéåñòðèíèí ôîðìàñû âÿ àïàðûëìàñû
ãàéäàñû ùàããûíäà ßñàñíàìÿ»íèí
òÿñäèã åäèëìÿñè áàðÿäÿ ôÿðìàíûíà
ÿñàñÿí, ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿ «Ñàùèáêàðëûã ñàùÿñèíäÿ àïàðûëàí éîõëàìàëàðûí âàùèä ìÿëóìàò ðåéåñòðè»
ôîðìàëàøäûðûëàðàã 2011-úè èë ìàé
àéûíûí 1-äÿí ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìûøäûð. Ðåéåñòðèí àïàðûëìàñûíû, èñòèôà-
äÿñèíè âÿ îðàäà ñàõëàíûëàí ìÿëóìàòëàðûí ìöùàôèçÿñèíè òÿìèí åäÿí
ãåéäèééàò èíôîðìàñèéà ñèñòåìèíèí
âàùèä ïîðòàëû www.éîõëàìà.ýîâ.àç
èíòåðíåò öíâàíûíäà éåðëÿøäèðèëÿðÿê
éîõëàéûúû îðãàíëàðûí âÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ñóáéåêòëÿðèíèí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëìèøäèð.
- Sîí èêè èëäÿ áó sàùÿäÿ èíçèáàòè âÿ ìààðèôëÿíäèðìÿ òÿäáèðëÿðèíèí äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿsè íÿ èëÿ øÿðòëÿíèð?
- Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê èãòèñàäè èíêèøàôû, âÿòÿíäàøëàðûí ñîñèàë
ðèôàù ùàëûíûí èëäÿí-èëÿ ýöúëÿíìÿñè,
ùöãóãè-ñèéàñè øöóð ñÿâèééÿñèíèí
éåòêèíëÿøìÿñè ùþêóìÿòÿ áó ñàùÿäÿ ùÿì äÿ èíçèáàòè òÿäáèðëÿðè ýöúëÿíäèðìÿéÿ, êîððóïñèéàéà ðÿâàú
âåðÿí ùàëëàðû ìöÿééÿíëÿøäèðÿðÿê
ãàðøûñûíû àëìàüà èìêàí éàðàäûð.
2011-úè èë éàíâàðûí 27-äÿ Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ Êîìèññèéàíûí ýåíèø èúëàñûíäàí ñîíðà
áó ñàùÿäÿ òÿäáèðëÿð äàùà äà èíòåíñèâëÿøìèøäèð. Äþâëÿò îðãàíëàðûíûí
ôÿàëèééÿòèíäÿ øÿôôàôëûüûí âÿ ñÿìÿðÿëèëèéèí àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ þëêÿ Ïðåçèäåíòè 2011-2012-úè èëëÿðäÿ áèð ñûðà ôÿðìàíëàð, ñÿðÿíúàìëàð
èìçàëàìûøäûð. Áóíëàðûí áèð ãèñìè
Äàõèëè Èøëÿð Íàçèðëèéèíèí Éîë-Ïàòðóë Õèäìÿòèíèí âÿ Äþâëÿò Ýþìðöê
Êîìèòÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðûíûí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè,
áèð ñûðà õèäìÿòëÿðèí «âàùèä ïÿíúÿðÿ» ñèñòåìè ÿñàñûíäà òÿòáèãèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóð.
Òÿòáèã îëóíàí úÿðèìÿëÿðèí ìöÿééÿí ôàèçèíèí ìöêàôàò ôîðìàñûíäà
éîë ïîëèñè âÿ ýþìðöê îðãàíëàðû
ÿìÿêäàøëàðûíûí àéëûã âÿçèôÿ ìààøëàðûíà ÿëàâÿ îëóíìàñû äà ñòèìóëëàøäûðûúû àääûì êèìè ìöùöì ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð.
Ýþðöëìöø òÿäáèðëÿð ñûðàñûíäà 16
ôåâðàë 2011-úè èë òàðèõëè «Íîðìàòèâ
ùöãóãè àêòëàð ùàããûíäà» Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíó èëÿ
êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ èëÿ
ÿëàãÿäàð íîðìàòèâ ùöãóãè àêòëàðûí
åêñïåðòèçàñûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàñûíûí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñèíè, äþâëÿò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí òÿòáèã åäèëÿí ðöñóì âÿ òàðèôëÿð áàðÿäÿ äÿãèã
ìÿëó ìàò ëàð àë ìàã ìÿã ñÿäè ëÿ
«www.ðóñóì.àç» ñàéòûíûí éàðàäûëìàñûíû, äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðèíèí âÿ âÿòÿíäàøëàðûí ìöíàñèáÿòëÿðèíèí åòèê äàâðàíûø ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òÿíçèìëÿíìÿñèíÿ äÿñòÿê
âåðìÿê ìÿãñÿäèëÿ «www.åòèêà.àç»
ñàéòëàðûíûí éàðàäûëìàñûíû ãåéä åòìÿê îëàð.
- Àçÿðáàéúàí Ðåsïóáëèêàsû
Ïðå çè äåí òè íèí 2012-úè èë 5
såíòéàáð òàðèõëè sÿðÿíúàìû èëÿ
òÿsäèã åäèëìèø «Êîððóïsèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ äàèð 20122015-úè èëëÿð ö÷öí Ìèëëè Ôÿàëèééÿò Ïëàíû»íûí ÿùÿìèééÿòè áàðÿäÿ íÿ äåìÿê èsòÿðäèíèç?
- 2007-úè èë 28 èéóë òàðèõëè «Øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ Ìèëëè Ñòðà-
òåýèéà» ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íîðìàòèâ ùöãóãè áàçàíûí, èíñòèòóñèîíàë ìåõàíèçìëÿðèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè, äþâëÿò âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿ îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí à÷ûã ùþêóìÿò
ïðèíñèïëÿðèíÿ óéüóíëàøäûðûëìàñû, ãÿðàðëàðûí ãÿáóëó ïðîñåñèíäÿ èúòèìàèééÿòèí èøòèðàêûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû, áåéíÿëõàëã þùäÿëèêëÿðèí èúðàñûíûí òÿìèí
åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ þëêÿ áàø÷ûñû
2012-úè èë 5 ñåíòéàáð òàðèõäÿ «À÷ûã
Ùþêóìÿòèí òÿøâèãèíÿ äàèð 20122015-úè èëëÿð ö÷öí Ìèëëè Ôÿàëèééÿò
Ïëàíû»íûí âÿ «Êîððóïñèéàéà ãàðøû
ìöáàðèçÿéÿ äàèð 2012-2015-úè èëëÿð ö÷öí Ìèëëè Ôÿàëèééÿò Ïëàíû»íûí
òÿñäèã åäèëìÿñè ùàããûíäà» ñÿðÿíúàì èìçàëàìûøäûð.
Ñÿðÿíúàìëà èìçàëàíìûø «Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ äàèð
2012-2015-úè èëëÿð ö÷öí Ìèëëè Ôÿàëèééÿò Ïëàíû» 28 ìàääÿäÿí èáàðÿòäèð. Ïëàíäà êîððóïñèéàéà ãàðøû
ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè èëÿ éàíàøû, áó
ñàùÿäÿ ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñûíûí
òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñèíÿ äÿ ýåíèø éåð
àéðûëìûøäûð. Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñûíûí, åòèê äàâðàíûø ãàéäàëàðûíûí, ÿðèçÿ âÿ øèêàéÿòëÿðÿ áàõûëìàñû èøèíèí,
úèíàéÿò òÿãèáè ñàùÿñèíäÿ ãàíóíâåðèúèëèéèí, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ öçðÿ Êîìèññèéàñûíûí, Áàø Ïðîêóðîð éàíûíäà Êîððóïñèéàéà ãàðøû
ìöáàðèçÿ Èäàðÿñèíèí ôÿàëèééÿòèíèí,
òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðèíè áó
áàõûìäàí õöñóñè ãåéä åòìÿê îëàð.
Ôÿàëèééÿò Ïëàíûíäà, ùÿì÷èíèí,
úèíàéÿò éîëó èëÿ ÿëäÿ åäèëìèø ýÿëèðëÿðèí ëåãàëëàøäûðûëìàñûíà ãàðøû
ìöáàðèçÿ, äþâëÿò ãóëëóã÷óëàðûíûí
ôÿàëèééÿòèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè,
ìàðàãëàð òîããóøìàñûíûí ãàðøûñûíûí
àëûíìàñû, ìàëèééÿ õàðàêòåðëè ìÿëóìàòëàð ùàããûíäà áÿéàííàìÿëÿðèí òÿãäèì åäèëìÿñè, ñàùèáêàðëûã
ôÿàëèééÿòè ö÷öí äàùà äà ÿëâåðèøëè
ìöùèòèí éàðàäûëìàñû, àóäèò, âåðýè,
ýþìðöê, äþâëÿò ñàòûíàëìàëàðû, ñîñèàë ìöäàôèÿ âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ
ôÿàëèééÿòèí ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðèíÿ ýåíèø éåð àéðûëìûøäûð.
Ôèêðèìúÿ, Ôÿàëèééÿò Ïëàíûíûí
12-úè áÿíäèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí
òÿäáèðëÿð þëêÿäÿ ñàùèáêàðëûã ìöùèòèí äàùà äà ëèáåðàëëàøìàñûíû, ðåñïóáëèêàäà ýöúëö îðòà òÿáÿãÿíèí ôîðìàëàøìàñûíû òÿìèí åäÿúÿêäèð.
- Ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê òÿäáèðëÿð
èísàí âÿ âÿòÿíäàø ùöãóã âÿ
àçàäëûãëàðûíûí òÿìèíè sàùÿsèíäÿ íÿ âÿä åäèð?
- Èíñàí âÿ ùöãóã àçàäëûãëàðûíûí òÿìèíè åëÿ áèð ìöðÿêêÿá ïðîñåñäèð êè, áó ñàùÿäÿ èñëàùàòëàðûí
ñîíó âÿ ñîí èìêàíëàðû ýþðöíìöð.
Þëêÿ ðÿùáÿðëèéè ìÿùç áó ðåàëëûãäàí ÷ûõûø åäÿðÿê, Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿð ñÿâèééÿñèíÿ
ãàëäûðûëìàñû ö÷öí ùöãóãè-ñèéàñè ëèáåðàëëàøìà ñàùÿñèíäÿ êîìïëåêñ
òÿäáèðëÿðèí çÿðóðèëèéèíè þíÿ ÷ÿêèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2011-úè èë 27 äåêàáð òà-
ðèõëè ñÿðÿíúàìû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø
«Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà Èíñàí Ùöãóãëàðû ñàùÿñèíäÿ Ìèëëè Ôÿàëèééÿò Ïðîãðàìû» äà ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ïðîñåñèíèí êåéôèééÿòúÿ
éåíè ìÿðùÿëÿñèíäÿ ùöãóãè-ñèéàñè
èñëàùàòëàðûí óüóðëà äàâàì åòäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèíè þí ïëàíà ÷ÿêèð.
Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí 5 ñåíòéàáð
2012-úè èë òàðèõëè ñÿðÿíúàìû èëÿ òÿñäèã îëóíìóø ìèëëè ôÿàëèééÿò ïðîãðàìëàðû äà ìÿùç èíñàíëàðûí ùöãóã
âÿ ìÿíàôåéèíèí òÿìèíàòû áàõûìûíäàí äàùà ÷åâèê ìåõàíèçìëÿðèí ôîðìàëàøìàñûíû òÿìèí åäÿúÿêäèð. Øÿôôàôëûüà õèäìÿò åäÿí èñëàùàòëàð Àçÿðáàéúàíû ìöàñèð âÿ èíêèøàô åòìèø
þëêÿéÿ ÷åâèðÿúÿêäèð.
- «ÀSÀÍ õèäìÿò» ìÿðêÿçëÿðèíèí éàðàäûëìàsûíû êîððóïsèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿ sàùÿsèíäÿ
íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðèðsèíèç?
- Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí 13
èéóë 2012-úè èë òàðèõëè ôÿðìàíû èëÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè
éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ
Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò
Àýåíòëèéè éàðàäûëìûøäûð. Àýåíòëèê
«ÀÑÀÍ õèäìÿò» ìÿðêÿçëÿðèíè éàðàòìàãëà îíëàðûí âàùèä øÿêèëäÿ èäàðÿ åäèëìÿñèíè, õèäìÿò ìÿðêÿçëÿðèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí äþâëÿò îðãàíëàðûíûí ÿìÿêäàøëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ÿëàãÿëÿíäèðèëìÿñèíè, èíôîðìàñèéà áàçàëàðûíûí ãàðøûëûãëû èíòåãðàñèéàñûíû, áó ñàùÿäÿ èäàðÿåòìÿ ñèñòåìèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñèíè òÿìèí
åäÿí äþâëÿò îðãàíû êèìè ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðìÿëèäèð.
«ÀÑÀÍ õèäìÿò», èëê íþâáÿäÿ,
äþâëÿò ãóëëóã÷óëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíäÿ ÿùàëèéÿ ìöíàñèáÿòäÿ âÿòÿíäàø
ìÿìíóíëóüóíóí òÿìèí åäèëìÿñèíÿ õèäìÿò åäÿí éåíè éàíàøìàíûí
ôîðìàëàøäûðûëìàñûäûð. Áó, äþâëÿò
èäàðÿ÷èëèéèíÿ þçÿë ñåêòîðäà ýåíèø
éàéûëìûø «ìöøòÿðè ìÿìíóíëóüó»
èäåéàñûíûí ðåàëëàøäûðûëìàñûäûð. Áó
èäåéàíûí ìàðàãëû úÿùÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ îäóð êè, ùÿìèí õèäìÿòëÿð øÿðòè
ìöÿééÿí åäèëìèø «áèð ãàïû» ïðèíñèïè öçðÿ òÿãäèì åäèëÿúÿê. Áåëÿ êè,
âÿòÿíäàø éàëíûç áèð ãàïûäàí äàõèë
îëìàãëà áèð ìÿðêÿçäÿí (áèð èíçèáàòè áèíàäàí) àéðû-àéðû äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí ìöõòÿëèô õèäìÿòëÿðèíäÿí åéíè ìÿêàíäà âÿ åéíè âàõòäà
éàðàðëàíà áèëÿúÿê.
Áó èäåéàíûí äèýÿð áèð ìàðàãëû
åëåìåíòè îíäàí èáàðÿòäèð êè, ùÿìèí
ìÿðêÿçëÿðäÿ õèäìÿòëÿð éàøàéûø éåðè öçðÿ ãåéäèééàòûíäàí àñûëû îëìàéàðàã, ùÿð áèð âÿòÿíäàø ö÷öí ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê âÿ òÿãâèìèí áöòöí ýöíëÿðèíäÿ ôàñèëÿñèç à÷ûã îëàúàã. «ÀÑÀÍ õèäìÿò» ìÿðêÿçëÿðèíäÿ ÷àëûøàúàã âåðýè, ÿäëèééÿ, ýþìðöê, ÿìëàê, ñîñèàë ìöäàôèÿ, äàõèëè
èøëÿð, ìèãðàñèéà âÿ ñ. äþâëÿò îðãàíëàðûíûí ÿìÿêäàøëàðû ìöàñèð õèäìÿòëÿð ýþñòÿðÿúÿêëÿð. Àäûíäàí äà
ýþðöíäöéö êèìè, éåíè ìÿðêÿçëÿð
èíñàíëàðûí èøèíè àñàíëàøäûðàúàã, îíëàðûí íåãàòèâ ùàëëàðëà öçëÿøìÿñèíèí
ãàðøûñûíû àëàúàãäûð.
Ñàìèð ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
Vergilər Nazirliyinin nümayəndə heyəti
OECD-nin Qlobal Forumunda iştirak etmişdir
Áó ýöíëÿðäÿ Ôðàíñà Ðåñïóáëèêàñûíûí ïàéòàõòû Ïàðèñ øÿùÿðèíäÿ Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã âÿ
Èíêèøàô Òÿøêèëàòû (ÎÅÚÄ) òÿðÿôèíäÿí Âåðýè
Ñàçèøëÿðè öçðÿ 17-úè èëëèê Ãëîáàë Ôîðóì êå÷èðèëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ âåðýè ñàçèøëÿðèíèí òÿòáèãè
èëÿ áàüëû áûð ñûðà òÿãäèìàòëàð åäèëìèø, ÎÅÚÄíèí ýÿëèðëÿðÿ âÿ ÿìëàêà ýþðÿ âåðýèëÿðÿ ìöíàñèáÿòäÿ èêèãàò âåðýèòóòìàíûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà äàèð Ìîäåëèíÿ òÿêëèô îëóíàí äÿéè-
øèêëèêëÿð ìöçàêèðÿ åäèëìèøäèð. Þëêÿìèçè áó
òÿäáèðäÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Áåéíÿëõàëã
ìöíàñèáÿòëÿð èäàðÿñèíèí ðÿèñè ñÿëàùèééÿòëÿðèíèí ìöâÿããÿòè èúðà÷ûñû Ìÿòèí Êÿðèìëè âÿ ùÿìèí èäàðÿíèí Áåéíÿëõàëã ìöãàâèëÿëÿð øþáÿñèíèí ðÿèñè Öëâè Éóñèôîâ òÿìñèë åòìèøëÿð. Òÿäáèð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ÿìÿêäàøëàðûíûí ÎÅÚÄ-íèí Âåðýè ñèéàñÿòè âÿ èíçèáàò÷ûëûüû ìÿðêÿçèíèí (ÚÒÏÀ) íöìàéÿíäÿëÿðè
èëÿ èêèòÿðÿôëè ýþðöøö êå÷èðèëìèøäèð. Ýþðöø çàìàíû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ ÎÅÚÄ
àðàñûíäà âåðýèòóòìà ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, Áàêû øÿùÿðèíäÿ ÎÅÚÄ òÿðÿôèíäÿí ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí ìþâçóäà
éöêñÿê ñÿâèééÿëè òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñè, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ÚÒÏÀ-íûí èøèíäÿ, î úöìëÿäÿí èø÷è ãðóïëàðäà èøòèðàêû èìêàíëàðû ìöçàêèðÿ åäèëìèøäèð.
3
Akif Musayev
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin
Vergi siyasəti və strateji araşdırmalar
Baş İdarəsinin rəisi
Zərər zamanı verilən güzəştlər
Áàçàð èãòèñàäèééàòû èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðäÿ âåðýèòóòìàíûí
ÿñàñ ïðèíñèïëÿðèíäÿí áèðè âåðýè ñèñòåìèíèí ñàùèáêàðëûã âÿ èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòèíè òÿøâèã åòìÿñèäèð. Èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòèíèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äþâëÿòèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ÿñàñ òÿäáèðëÿðäÿí áèðè êèìè èíâåñòîðëàð ö÷öí ÿëâåðèøëè âåðýè
ìöùèòèíèí éàðàäûëìàñûíû ýþñòÿðìÿê îëàð. Áåëÿ áèð ìöùèòèí éàðàäûëìàñû èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí âåðýè þäÿéèúèëÿðè ö÷öí ìöõòÿëèô âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñè éîëó èëÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè ýöçÿøòëÿðè âåðèëìÿêëÿ îíëàðûí öçÿðèíÿ äöøÿí âåðýè
éöêö íèñáÿòÿí àçàëäûëûð âÿ áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ êàïèòàë ãîéóëóøëàðû ö÷öí ñÿðáÿñò ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí ôîðìàëàøäûðûëìàñû
òÿìèí åäèëèð.
Ìöàñèð âåðýè ñèñòåìëÿðèíäÿ èíâåñòèñèéàíûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðýè äÿðÿúÿëÿðèíèí àøàüû ñàëûíìàñû, çÿðÿðèí ýÿëÿúÿê äþâðëÿðÿ êå÷èðèëìÿñè, êàïèòàë
ãîéóëóøëàðûíà âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñè, âåðýè òÿòèëëÿðèíèí
òÿòáèãè, óçóíìöääÿòëè èíâåñòèñèéà çàìàíû êàïèòàë àðòûìûíäàí
ÿëäÿ åäèëÿí ýÿëèðëÿðÿ ýöçÿøòëè âåðýè ðåæèìèíèí òÿòáèã åäèëìÿñè
âÿ ñ. ôîðìàëàðûíäàí èñòèôàäÿ îëóíóð.
Çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñèíèí äàùà
ýåíèø éàéûëìûø ôîðìàëàðûíäàí áèðèäèð.
Zərərin gələcəyə və ya ötən dövrə keçirilməsi
nəticəsində vergi ödəyicilərinin ödəməli
olduqları mənfəət vergisinin məbləği müəyyən
qədər azaldılmış olur və bunun nəticəsində onların sərəncamında qalan sərbəst maliyyə vəsaitlərinin sahibkarlıq fəaliyyətinin inkişafına
yönəldilməsinə imkan yaradılır.
Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòèíèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè ôîðìàñûíäà âåðýè
ýöçÿøòèíèí âåðèëìÿñèíèí èêè ÿñàñ ìåòîäóíäàí èñòèôàäÿ îëóíóð.
Áóíëàðäàí áèðè éàðàíìûø çÿðÿðèí ýÿëÿúÿê âÿ éà êå÷ìèø äþâðëÿðÿ êå÷èðèëìÿñèíäÿí èáàðÿòäèð. Áó ìåòîäóí òÿòáèãè ùåñàáàò
äþâðöíäÿ éàðàíìûø çÿðÿðèí ýÿëÿúÿê âÿ éà êå÷ìèø äþâðëÿðèí
ìÿíôÿÿòè ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà åäèëìÿñè øÿêëèíäÿ ùÿéàòà
êå÷èðèëèð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, éåíè éàðàäûëìûø øèðêÿòëÿðèí
ôÿàëèééÿòÿ áàøëàäûüû èëê èëëÿðäÿ ìÿíôÿÿò ÿëäÿ åòìÿê èìêàíëàðû ìöÿééÿí îáéåêòèâ ñÿáÿáëÿðäÿí àç îëäóüóíäàí, áèðèíúè
ìåòîäóí òÿòáèã îëóíìàñû ùÿìèí øèðêÿòëÿð ö÷öí äàùà ÷îõ ÿëâåðèøëèäèð.
Çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè ôîðìàñûíäà âåðýè ýöçÿøòèíèí âåðèëìÿñèíèí èêèíúè ìåòîäó ñöðÿòëè àìîðòèçàñèéàíûí òÿòáèãèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. Áó ìåòîäóí òÿòáèã îëóíìàñû èëÿ èíâåñòèñèéà ãîéóëóøëàðûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿí ñîíðàêû èëëÿðäÿ ìöÿññèñÿíèí âåðýè éöêöíöí àçàëäûëìàñûíà âÿ ýÿëÿúÿê èíêèøàôû ö÷öí
ñÿðáÿñò âÿñàèòëÿðèí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíà èìêàí éàðàíûð. Áèð
ñûðà þëêÿëÿðäÿ çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû ýöçÿøòèí âåðèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðèíÿ éàíàøìàëàð äà ìöõòÿëèô ôîðìàëàðäà ùÿéàòà
êå÷èðèëèð. Ìèñàë ö÷öí, Áþéöê Áðèòàíèéàäà ìàëèééÿ èëèíèí òèúàðÿò çÿðÿðè ùÿìèí èëèí ùÿð ùàíñû äèýÿð ýÿëèðè èëÿ êîìïåíñàñèéà
îëóíà âÿ éà ÿââÿëêè èëèí ùåñàáûíà þòöðöëÿ áèëÿð (áÿçè ùàëëàðäà
èñÿ 3 èë ÿââÿëÿ äÿ þòöðöëÿ áèëÿð). ßýÿð áóíäàí ñîíðà òèúàðÿò
çÿðÿðè ãàëàðñà, ãàëìûø ìÿáëÿü ýÿëÿúÿê èëëÿðèí òèúàðÿò ìÿíôÿÿòè ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà îëóíóð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè,
ãåéðè-òèúàðÿò çÿðÿðëÿðè éàëíûç ýÿëÿúÿê èëëÿðèí ìÿíôÿÿòè ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà åäèëèð âÿ ÿââÿëêè èëëÿðÿ þòöðöëÿ áèëìÿç.
Áó íþâ çÿðÿðëÿðÿ êàïèòàë èòêèñè âÿ éà ÿìëàêûí èúàðÿñèíäÿí éàðàíàí çÿðÿðëÿð àèä åäèëèð.
Áþéöê Áðèòàíèéàäà çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ òÿòáèã
îëóíàí äàùà áèð ãàéäà øèðêÿòëÿð ãðóïó äàõèëèíäÿ çÿðÿðèí þòöðöëìÿñè èëÿ áàüëûäûð. Ùÿìèí ãàéäàëàðà ÿñàñÿí, öçâ øèðêÿòëÿðäÿí áèðè çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè ùöãóãóíäàí èìòèíà åòäèéè ùàëäà,
îíóí òèúàðÿò çÿðÿðè äèýÿð öçâ øèðêÿòèí âåðýè òóòóëàí úàðè ìÿíôÿÿòè ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà åäèëÿ áèëÿð. Åéíè çàìàíäà,
ãàéäàëàðà ÿñàñÿí öçâ øèðêÿòäÿ éàðàíìûø çÿðÿðèí ãðóïóí áèð
íå÷ÿ öçâöíÿ þòöðöëìÿñè ùàëû äà ìöìêöíäöð.
Áóðàäà «ãðóï» äåäèêäÿ ñÿùìëÿðèíèí 50%-äÿí ÷îõó àíà
øèðêÿòÿ ìÿõñóñ îëàí òþðÿìÿ øèðêÿòëÿðäÿí âÿ éà ñÿùìëÿðèíèí
75%-è øèðêÿò ñàùèáëÿðèíèí êîíñîðñèóìóíà ìÿõñóñ îëàí øèðêÿòëÿðäÿí èáàðÿò ãðóï íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ýöçÿøòèí âåðèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðèíè òÿíçèìëÿéÿí íîðìàëàð Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè èëÿ ìöÿééÿí åäèëìèøäèð.
Ìÿúÿëëÿíèí 121-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, ìöÿññèñÿíèí ýÿëèðëÿðäÿí ÷ûõûëìàñûíà éîë âåðèëÿí õÿðúëÿðèíèí ýÿëèðäÿí àðòûã îëàí
ùèññÿñè áåø èëÿäÿê äàâàì åäÿí ñîíðàêû äþâðÿ êå÷èðèëèð âÿ èëëÿð
öçðÿ ìÿùäóäèééÿò ãîéóëìàäàí ùÿìèí èëëÿðèí ìÿíôÿÿòè ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà åäèëèð.
Ôèçèêè øÿõñèí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿí ÿëäÿ åäèëÿí öìóìè ýÿëèðèíäÿí ÷ûõûëìàñûíà éîë âåðèëÿí õÿðúëÿðèíèí áåëÿ öìóìè ýÿëèðäÿí àðòûã îëàí ùèññÿñè äèýÿð ýÿëèðëÿðäÿí ÷ûõûëà áèëìÿç,
ëàêèí ýÿëÿúÿê äþâðëÿðäÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿí öìóìè
ýÿëèð ùåñàáûíà êîìïåíñàñèéà åäèëìÿñè ö÷öí ö÷ èëÿäÿê äàâàì
åäÿí ñîíðàêû äþâðÿ êå÷èðèëèð.
Ýþðöíäöéö êèìè, çÿðÿðèí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñè ìöõòÿëèô ôîðìàëàðäà
ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ëàêèí ãåéä îëóíìàëûäûð êè, áåëÿ ýöçÿøòëÿðèí
âåðèëìÿñè áöòöí ùàëëàðäà åéíè ìÿãñÿäè äàøûéûð: ìöÿééÿí ñÿáÿáëÿðäÿí ùåñàáàò èëèíè çÿðÿðëÿ áàøà âóðìóø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí çÿðÿðè ýÿëÿúÿê äþâðëÿðèí ìÿíôÿÿòè èëÿ êîìïåíñàñèéà
åäèëÿðÿê âåðýè éöêö àçàëäûëûð âÿ áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ èíâåñòèñèéà ôÿàëèééÿòèíèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ òÿëÿá îëóíàí ñÿðáÿñò
ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí ôîðìàëàøäûðûëìàñû ö÷öí èìêàí éàðàäûëûð.
4
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
Sahibkarların elektron
müraciətləri artır
Hüquq məsləhətxanamız
Samirə Musayeva
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin Hüquq idarəsinin rəisi
vergi ödəyicilərinin suallarına cavab verir.
Əmlak vergisi üzrə güzəştlər
İkinci qrup müharibə əlilinin mülkiyyətində olan və sahibkarlıq fəaliyyəti
məqsədləri üçün istifadə edilən əmlaka görə ödənilməli əmlak vergisi üzrə
hansı güzəştlər tətbiq edilir?
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí (ÂÌ) 196-úû ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí,
ÂÌ-èí 197-úè ìàääÿñèíäÿ ýþñòÿðèëÿí
âåðýèòóòìà îáéåêòëÿðè îëàí ôèçèêè øÿõñëÿð
âÿ ìöÿññèñÿëÿð ÿìëàê âåðýèñèíèí þäÿéèúèëÿðèäèð. ÂÌ-èí 197.1-úè ìàääÿñèíäÿ
ìöÿééÿí åäèëìèøäèð êè, ðåçèäåíò âÿ ãåéðèðåçèäåíò ôèçèêè øÿõñëÿðèí õöñóñè ìöëêèééÿòèíäÿ
îëàí âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÿðàçèñèíäÿ éåðëÿøÿí òèêèëèëÿðèí âÿ éà îíëàðûí
ùèññÿëÿðèíèí (áóíäàí ñîíðà áèíà àä ëàíäûðûëàúàã), ùÿì÷èíèí éåðèíäÿí âÿ èñòèôàäÿ
åäèëèá-åäèëìÿìÿñèíäÿí àñûëû îëìàéàðàã
ðåçèäåíò ôèçèêè øÿõñëÿðÿ ìÿõñóñ ñó âÿ ùàâà
íÿãëèééàòû âàñèòÿëÿðè ÿìëàê âåðýèñè öçðÿ
âåðýèòóòìà îáéåêòëÿðèíè òÿøêèë åäèðëÿð.
ÂÌ-èí 199.3-úö ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí,
áèíàëàðûí èúàðÿéÿ, êèðàéÿéÿ âåðèëäèéè, ùàáåëÿ
ñàùèáêàðëûã âÿ éà êîììåðñèéà ôÿàëèééÿòè
èëÿ ìÿøüóë îëìàã ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëäèéè
ùàëëàð èñòèñíà îëìàãëà ÂÌ-èí 102.2-úè
ìàääÿñèíäÿ ýþñòÿðèëÿí øÿõñëÿðèí, ùàáåëÿ
ïåíñèéà÷ûëàðûí âÿ ìöääÿòëè ùÿðáè õèäìÿò
ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðûíûí âÿ îíëàðûí àèëÿ
öçâëÿðèíèí ìöääÿòëè ùÿðáè õèäìÿò äþâðöíäÿ
áèíàëàðà ýþðÿ þäÿìÿëè îëäóãëàðû ÿìëàê
âåðýèñèíèíèí ìÿáëÿüè 30 ìàíàò àçàëäûëûð.
ÂÌ-èí 102.2.4-úö ìàääÿñèíäÿ ãåéä åäèëÿí
âÿ ýöçÿøò òÿòáèã åäèëÿí øÿõñëÿðäÿí áèðè äÿ
èêèíúè ãðóï ìöùàðèáÿ ÿëèëëÿðèäèð. Ëàêèí ÂÌèí 199.3-úö ìàääÿñèíèí ìÿòíèíäÿí ýþðöíäöéö êèìè, ùÿìèí ýöçÿøò áèíàëàðûí éàëíûç
ãåéðè-êîììåðñèéà ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí èñòèôàäÿñè
çàìàíû òÿòáèã åäèëèð.
Ãåéä åäèëÿíëÿðëÿ ÿëàãÿäàð áèëäèðèðèê êè,
èêèíúè ãðóï ìöùàðèáÿ ÿëèëèíèí ìöëêèééÿòèíäÿ
îëàí âÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ìÿãñÿäëÿðè
ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëÿí ÿìëàêà ýþðÿ þäÿíèëìÿëè
ÿìëàê âåðýèñè öçðÿ ùÿð ùàíñû ýöçÿøò òÿòáèã
åäèëìèð.
Ñóàëëàðûíûçû ðåäàêñèéàìûçûí öíâàíûíà:
ÀÇ 1073, Áàêû ø., Ëàíäàó êö÷., 16 âÿ éà áó åëåêòðîí ïî÷ò öíâàíëàðûíà ýþíäÿðÿ áèëÿðñèíèç:
s.ìósàéåâà@òàõås.ýîâ.àç
Ôÿðäè áèðäÿôÿëèê þäÿìÿëÿð ö÷öí ìöðàúèÿòëÿð àðòûð
Úàðè èë èéóíóí 1-äÿí ñåíòéàáðûí 30-äÿê ôÿðäè áèðäÿôÿëèê þäÿìÿëÿðèí âåðèëìÿñè ö÷öí ÿìàíÿò÷èëÿðäÿí "Êàïèòàë Áàíê"à 995 ìèí 673 ìöðàúèÿò äàõèë îëìóøäóð. Áó áàðÿäÿ Êå÷ìèø ÑÑÐÈ
ßìàíÿò Áàíêûíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàíêûíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí âÿòÿíäàøëàðû
îëàí ÿìàíÿò÷èëÿðèíÿ áèðäÿôÿëèê þäÿìÿëÿðèí âåðèëìÿñè ïðîñåñè öçðÿ 4 àéûí éåêóíëàðû èëÿ áàüëû
êå÷èðèëìèø ìÿòáóàò êîíôðàíñûíäà "Êàïèòàë Áàíê" ÀÑÚ-íèí èäàðÿ ùåéÿòè ñÿäðèíèí ìöàâèíè,
áàíêûí ßìàíÿò÷èëÿðÿ Áèðäÿôÿëèê Þäÿìÿëÿðèí Âåðèëìÿñè Ìÿðêÿçèíèí äèðåêòîðó Àðàç ßëèéåâ
ìÿëóìàò âåðìèøäèð. Î áèëäèðìèøäèð êè, áó ìöääÿòäÿ Ìÿðêÿçäÿ 956 ìèí 921 ìöðàúèÿòÿ
áàõûëìûø, 819 ìèí 774 ÿìàíÿò÷èéÿ öìóìèëèêäÿ 349 ìèëéîí 109 ìèí 141,95 ìàíàò âÿñàèò
þäÿíèëìèøäèð. Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëìûøäûð êè, 65 ìèí 880 ìöðàúèÿò öçðÿ þäÿíèøëÿðèí àïàðûëìàñûíà
èúàçÿ âåðèëìèø, ñÿíÿäëÿðèíè òÿãäèì åòìèø ùÿìèí ÿìàíÿò÷èëÿð ôÿðäè áèðäÿôÿëèê þäÿìÿíè ýþòöðìÿê
ö÷öí ùÿëÿëèê éåðëè õèäìÿò ìÿíòÿãÿëÿðèíÿ ìöðàúèÿò åòìÿìèøëÿð.
Þëêÿäÿ ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôû âÿ
ÿëâåðèøëè áèçíåñ ìöùèòèíèí ôîðìàëàøìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äþâëÿò îðãàíëàðû
òÿðÿôèíäÿí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ñàùÿñèíäÿ óüóðëó ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëìÿêäÿäèð. Áåëÿ êè, þëêÿ áàø÷ûñûíûí
«Äþâëÿò îðãàíëàðûíûí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìÿñèíèí òÿøêèëè ñàùÿñèíäÿ
áÿçè òÿäáèðëÿð ùàããûíäà» ôÿðìàíûíà
óéüóí îëàðàã, Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí www.åúîíîìé.ýîâ.àç èíòåðíåò
ñÿùèôÿñèíäÿ éåíè áþëìÿ - Åëåêòðîí
Õèäìÿòëÿð Áþëìÿñè éàðàäûëìûøäûð. Áþëìÿäÿ íàçèðëèê òÿðÿôèíäÿí ìöõòÿëèô ôÿàëèééÿò íþâëÿðèíÿ ëèñåíçèéàëàðûí âÿ
ìàëëàðûí ìÿíøÿ âÿ êåéôèééÿò ñåðòèôèêàòëàðûíûí âåðèëìÿñè ö÷öí òÿëÿá îëóíàí ñÿíÿäëÿðèí ñèéàùûñû âÿ ìöðàúèÿò
åäÿí øÿõñ òÿðÿôèíäÿí äîëäóðóëìàëû
îëàí ÿðèçÿíèí åëåêòðîí ôîðìàñû éåðëÿøäèðèëèá.
Ñàùèáêàðëàð Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí ýþñòÿðèëÿí åëåêòðîí õèäìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê òÿëÿá îëó-
Èíäèéÿäÿê Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíÿ ëèñåíçèéà âÿ ìÿíøÿ ñåðòèôèêàòëàðûíûí àëûíìàñû ö÷öí 600-ÿ éàõûí
åëåêòðîí ìöðàúèÿò äàõèë îëóá. Áó ìöðàúèÿòëÿðèí èúðàñû ãàíóíâåðèúèëèéÿ óéüóí îëàðàã, îí-ëàéí ðåæèìäÿ òÿìèí
åäèëèá. Áóíäàí áàøãà, äàõèë îëìóø
åëåêòðîí ìöðàúèÿòëÿð ÿñàñûíäà êîììåðñèéà ùöãóãè øÿõñëÿðèí ãðàíò ìöãàâèëÿëÿðè åëåêòðîí ãàéäàäà ãåéäèééàòà àëûíìûø, äþâëÿò íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè çàìàíû òÿòáèã åäèëÿí úÿðèìÿ âÿ
ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðûíûí îíëàéí ðåæèìäÿ þäÿíèøè ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð.
Ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíÿ áàøëàìàã
âÿ ôÿàëèééÿòèíè ýåíèøëÿíäèðìÿê èñòÿéÿí èø àäàìëàðûíûí èúàçÿâåðèúè ñÿíÿäëÿð, îíëàðûí àëûíìàñû ïðîñåäóðëàðû, òÿãäèì åäèëìÿëè îëàí ñÿíÿäëÿð áàðÿäÿ
ìÿëóìàòëûëûã ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèð ëè éè òÿðÿôèí äÿí áó éà õûí ëàð äà
www.èúàçåëåð.ýîâ.àç ïîðòàëû èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Òÿêúÿ àâãóñò àéûíäà
ìóíÿñè êèìè éàðàäûëìûø «Åëåêòðîí òèúàðÿò» ïîðòàëûíû ýþñòÿðìÿê îëàð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí
2008-úè èë 25 àâãóñò òàðèõëè ñÿðÿíúàìû
èëÿ òÿñäèã îëóíìóø «2008-2015-úè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà
ÿùàëèíèí ÿðçàã ìÿùñóëëàðû èëÿ åòèáàðëû
òÿìèíàòûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû»íûí
ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè öçðÿ Òÿäáèðëÿð Ïëàíûíäà Àçÿðáàéúàíäà åëåêòðîí òèúàðÿòèí éàðàäûëìàñû ñàùÿñèíäÿ èøëÿðèí èíòåíñèâëÿøäèðèëìÿñè áàðÿäÿ Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíÿ òàïøûðûãëàð âåðèëìèøäèð. Òàïøûðûüûí èúðàñûíû òÿìèí åòìÿê
ìÿãñÿäèëÿ ñàùèáêàðëàðûí, õöñóñèëÿ äÿ
êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû èñòåùñàë÷ûëàðûíûí ñÿðáÿñò áàçàðà ÷ûõûøûíûí äÿñòÿêëÿíìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ÈÈÍ òÿðÿôèíäÿí
åëåêòðîí òèúàðÿòëÿ áàüëû âåá-ïîðòàë éàðàäûëìûøäûð. Ïîðòàë Àçÿðáàéúàíûí èëê
«åëåêòðîí òèúàðÿò» ïîðòàëû îëàðàã «Á2Á»
(áóñèíåññ òî áóñèíåññ) ìîäåëè ÿñàñûíäà ãóðóëìóøäóð. Ìÿãñÿä éåðëè áèçíåñ
íöìàéÿíäÿëÿðè, îíëàðûí èñòåùñàë åòäèê-
İndiyədək İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə lisenziya və mənşə sertifikatlarının
alınması üçün 600-ə yaxın elektron müraciət daxil olub
íàí ñÿíÿäëÿðè åëåêòðîí ôîðìàäà òÿãäèì åòìÿêëÿ éàíàøû, ùÿìèí õèäìÿòëÿð
ö÷öí ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí îëóíìóø äþâëÿò ðöñóìëàðûíûí âÿ õèäìÿò
ùàãëàðûíûí þäÿíèøèíè äÿ îíëàéí ðåæèìäÿ ùÿéàòà êå÷èðÿ áèëÿðëÿð. Îíëàð þäÿíèøÿ äàèð òÿñäèãåäèúè ñÿíÿäëÿðè åëåêòðîí
ãàéäàäà ýþíäÿðÿðÿê íàçèðëèê òÿðÿôèíäÿí âåðèëÿí ëèñåíçèéàëàðû, ìÿíøÿ âÿ
êåéôèééÿò ñåðòèôèêàòëàðûíû àëà áèëÿðëÿð.
Íàçèðëèêäÿ êîììåðñèéà ùöãóãè øÿõñëÿðèí ãðàíò ìöãàâèëÿëÿðèíèí ãåéäèééàòû
äà îíëàéí ðåæèìäÿ àïàðûëûð. Áóíäàí
áàøãà, ñàùèáêàðëàð íàçèðëèéèí èíòåðíåò
ñÿùèôÿñèíäÿ éàðàäûëìûø õöñóñè áþëìÿéÿ äàõèë îëìàãëà, äþâëÿò íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè çàìàíû òÿòáèã åäèëÿí úÿðèìÿ âÿ
ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðûíû ðåàë âàõò ðåæèìèíäÿ þäÿéÿ áèëÿðëÿð.
ïîðòàëû 8 ìèíÿ éàõûí èíòåðíåò èñòèôàäÿ÷èñè çèéàðÿò åäèá. Èñòèôàäÿ÷èëÿðèí 300äÿí ÷îõó ÀÁØ, Áþéöê Áðèòàíèéà, Àëìàíèéà, Ôðàíñà, Àâñòðèéà, Ðóñèéà, Êîðåéà, Òöðêèéÿ, Èñâå÷ðÿ, Áåë÷èêà, Íîðâå÷, Èðëàíäèéà, Èñïàíèéà âÿ ñ. þëêÿëÿðäÿí îëìóøäóð. Öìóìèëèêäÿ, èíäèéÿäÿê ïîðòàëûí ôÿàëèééÿòèíäÿí 32 ìèíÿ
éàõûí èíòåðíåò èñòèôàäÿ÷èñè éàðàðëàíûá.
Ñàùèáêàðëàðûí ìÿëóìàòëûëûã ñÿâèééÿñèíè àðòûðìàã, ãàíóíâåðèúèëèê àêòëàðûíûí ùàçûðëàíìàñû ïðîñåñèíäÿ îíëàðûí
éàõûíäàí èøòèðàêûíû òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ìÿðêÿçè èúðà ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðûíûí ãàíóíâåðèúèëèê àêòëàðûíûí
ëàéèùÿñè èúàçÿëÿð åëåêòðîí ïîðòàëûíäà
éåðëÿøäèðèëèá.
Ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà ñèñòåìëè âÿ
àðäûúûë äþâëÿò äÿñòÿéèíèí äàùà áèð íö-
ëÿðè ìÿùñóëëàð âÿ ýþñòÿðäèéè õèäìÿòëÿð áàðÿäÿ èíôîðìàñèéàëàðûí ïîòåíñèàë
àëûúûëàðà ÷àòäûðûëìàñû éîëó èëÿ áèçíåñ
ÿëàãÿëÿðèíèí ãóðóëìàñûíû äÿñòÿêëÿìÿêäÿí, áàçàðëàðà ñÿðáÿñò ÷ûõûøû òÿìèí åòìÿêäÿí èáàðÿòäèð. Ïîðòàë ñàùèáêàðëûã
ñóáéåêòëÿðèíÿ áèçíåñ ÿëàãÿëÿðèíäÿ åòèáàðëû âàñèòÿ÷è, äöíéà áèçíåñèíÿ àñàí
÷ûõûø èìêàíûíûí éàðàäûëìàñû ìèññèéàñûíû éåðèíÿ éåòèðèð. «Åëåêòðîí òèúàðÿò»
ïîðòàëû, åéíè çàìàíäà, èñòèôàäÿ÷èëÿðÿ
ñàòûøëà áàüëû ìÿëóìàò äÿñòÿéè äÿ ýþñòÿðèð. «Åëåêòðîí òèúàðÿò» ïîðòàëûíäà òÿêëèô åäèëÿí ìÿùñóëëàð, ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿð áàðÿäÿ äàùà ýåíèø ìÿëóìàòëàðû www.á2á.àç èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíäÿí
ÿëäÿ åòìÿê ìöìêöíäöð.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
Milli informasiya təhlükяsizliyi üzrə
mükəmməl strategiya
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ «Èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéè ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿòèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè ùàããûíäà» ôÿðìàí èìçàëàéûá. Ñÿíÿääÿ
þëêÿìèçäÿ èíôîðìàñèéà ïðîñåñëÿðèíèí
ìöùàôèçÿñè, ñàáèòëèéè âÿ ôàñèëÿñèçëèéè,
äþâëÿò îðãàíëàðûíûí èíôîðìàñèéà åùòèéàòëàðûíûí ãîðóíìàñû, áó ñàùÿäÿ
òÿùäèäëÿðèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû, òÿùëèëè âÿ ãàáàãëàíìàñû ö÷öí äþâëÿò âÿ
ãåéðè-äþâëÿò èíôîðìàñèéà èíôðàñòðóêòóðó ñóáéåêòëÿðèíèí, îíëàðûí èñòèôàäÿ÷èëÿðèíèí ôÿàëèééÿòèíèí ÿëàãÿëÿíäèðèëìÿñè, êèáåðòÿùëöêÿñèçëèê ñàùÿñèíäÿ
ðèñêëÿðèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè âÿ èäàðÿ
îëóíìàñû, ùÿì÷èíèí äèýÿð òÿäáèðëÿðèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû ìöùöì
ìöääÿàëàð þç ÿêñèíè òàïûá. Ðåñïóáëèêàìûçäà èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéè
ñèéàñÿòèíèí òÿìèí îëóíìàñû âÿ áó ñàùÿäÿ äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ éåíè ãóðóì - Õöñóñè Äþâëÿò Ìöùàôèçÿ Õèäìÿòèíèí Õöñóñè Ðàáèòÿ âÿ Èíôîðìàñèéà Òÿùëöêÿñèçëèéè Äþâëÿò Àýåíòëèéè äÿ éàðàäûëûá.
Äþâëÿò îðãàíëàðûíûí
èíôîðìàsèéà sèsòåìëÿðèíèí
òÿùëöêÿsèçëèéè ýöúëÿíäèðèëÿúÿê
Éåíè éàðàäûëìûø Àýåíòëèê õöñóñè òÿéèíàòëû èíôîðìàñèéà-òåëåêîììóíèêàñèéà
ñèñòåìëÿðèíèí âÿ øÿáÿêÿëÿðèíèí, èäàðÿëÿðàðàñû åëåêòðîí ñÿíÿä äþâðèééÿñèíèí, äþâëÿò îðãàíëàðûíûí èíòåðíåò øÿáÿêÿñè èëÿ ÿëàãÿñèíèí, îíëàðûí èíòåðíåò èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðûíûí ìÿëóìàò âÿ ðåñóðñ ìÿðêÿçèíäÿ éåðëÿøäèðèëìÿñèíèí òÿøêèëèíè, òÿùëöêÿñèçëèéèíè âÿ èíêèøàôûíû òÿìèí åäÿúÿê, äþâëÿò ìöùàôèçÿñè îáéåêòëÿðèíèí òÿùëöêÿñèçëèéèíè òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäè èëÿ õöñóñè
òåõíèêè òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðÿúÿê. Äþâëÿò îðãàíëàðûíäà êèáåðòÿùëöêÿñèçëèê ñàùÿñèíäÿ ùàçûðëûüûí àðòûðûëìàñû, áó ñàùÿäÿ
ãàáàãëàéûúû òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, èíòåðíåò èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðûíûí âÿ
èíôîðìàñèéà ñèñòåìëÿðèíèí òÿùëöêÿñèçëèê
ïàðàìåòðëÿðè öçðÿ ìîíèòîðèíãëÿð, îíëàðûí
êèáåðòÿùëöêÿñèçëèéèíèí àðòûðûëìàñû, äþâëÿò
îðãàíëàðûíûí èíôîðìàñèéà ñèñòåìëÿðèíèí
òÿùëöêÿñèçëèéè áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí âåðèëìÿñè éåíè ñòðóêòóðóí ñÿëàùèééÿòëÿðèíÿ
àèä îëàúàã.
«Ìóëòèìåäèà» Èíôîðìàñèéà Ñèñòåìëÿðè Òåõíîëîýèéàëàðû Ìÿðêÿçèíèí ðÿùáÿðè
Îñìàí Ýöíäöç «Âåðýèëÿð» ãÿçåòèíÿ à÷ûãëàìàñûíäà áèëäèðèá êè, äþâëÿò áàø÷ûñûíûí
ôÿðìàíûíäà ðåñïóáëèêàìûçûí ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà ìöùöì
ðîëà ìàëèê èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðûíûí ãîðóíìàñû, êèáåðùöúóìëàðûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû, äþâëÿò èäàðÿëÿðèíèí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð âÿ èíôîðìàñèéà ñèñòåìëÿðèíèí òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ìöùàôèçÿñè êèìè ÷îõïëàíëû ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðè þç ÿêñèíè òàïûá: «Ñÿíÿääÿ ðåñïóáëèêàìûçûí äþâëÿò
âÿ ãåéðè-äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí èíòåðíåò
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ãîðóíìàñû, èíôîðìàñèéà òÿìèíàòû âÿ äèýÿð ñòðàòåæè ìÿãàìëàð
íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Áó ñàùÿäÿ äþâëÿò ñèéàñÿòèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø
ãóðóìóí éàðàäûëìàñû êèáåðòÿùëöêÿñèçëèê
ñàùÿñèíäÿ èíôîðìàñèéà èíôðàñòðóêòóðó ñóáéåêòëÿðèíèí ôÿàëèééÿòèíèí êîîðäèíàñèéàñûíà, ìþâúóä âÿ éàðàíà áèëÿúÿê åëåêòðîí
òÿùëöêÿëÿð áàðÿäÿ þëêÿ ñÿâèééÿñèíäÿ ìÿëóìàòëàðûí òîïëàíìàñûíà, ÿùàëèíèí, þçÿë
âÿ äèýÿð ãóðóìëàðûí êèáåðòÿùëöêÿñèçëèê
ñàùÿñèíäÿ ìààðèôëÿíäèðèëìÿñèíÿ âÿ îíëàðà ìåòîäèêè êþìÿéèí ýþñòÿðèëìÿñèíÿ
ñÿáÿá îëàúàã».
Êèáåðùöúóìëàðà ãàðøû
êîîðäèíàsèéàëû ôÿàëèééÿò...
Îñìàí Ýöíäöçöí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ, èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ëàçûìè
ñÿâèééÿäÿ òÿìèí åäèëìÿñè äþâëÿòèí, úÿìèééÿòèí âÿ èíñàíëàðûí ôÿàëèééÿòèíèí âàúèá øÿðòëÿðèíäÿí áèðèäèð. Ìèëëè èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéè âÿ êèáåðòÿùëöêÿëÿðÿ
ãàðøû ýöúëö ïëàòôîðìàíûí éàðàäûëìàñû ùÿð
áèð äþâëÿòèí ñòðàòåæè ôóíäàìåíòàë ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðè ñàéûëûð: «Ñîí èëëÿð ãëîáàë èíôîðìàñèéà úÿìèééÿòèíèí ôîðìàëàøìàñû íÿòèúÿñèíäÿ äþâëÿòëÿðàðàñû çèääèééÿòëÿð âÿ ìöíàãèøÿëÿð âèðòóàë ìÿêàíà
äà êå÷èá. Ãëîáàëëàøàí äöíéàäà èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí éàðàòäûüû èìêàíëàðäàí ñóè-èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ úèíàéÿòèí éåíè íþâëÿðè éàðàíûð, äþâëÿòèí ÿðàçè áöòþâëöéö èëÿ áàüëû ìÿëóìàòëàð òÿùðèô åäèëèð,
òåððîðèçì èäåîëîýèéàñûíûí òÿáëèü åäèëìÿñè âÿ òåððîð àêòëàðûíûí ïëàíëàøäûðûëìàñû
ö÷öí èíòåðíåò øÿáÿêÿñèíäÿí ôÿàë øÿêèëäÿ èñòèôàäÿ îëóíóð. Áó ýöí èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ òÿùäèäëÿð
÷îõ úèääè ìÿðùÿëÿéÿ êå÷ìèøäèð. Áó
òÿùëöêÿëè àìèëÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ àïàðìàã ö÷öí áöòöí äöíéà áèðëèéèíèí
ôÿàë ñÿéëÿðèíèí áèðëÿøäèðèëìÿñè, ùàáåëÿ ìöàñèð òÿùäèäëÿðèí àðàäàí
ãàëäûðûëìàñû âÿ ãàðøûñûíûí àëûíìàñû ïðîáëåìèíÿ ÿñàñëû éåíè ñòðàòåæè
éàíàøìàíûí ôîðìàëàøìàñû çÿðóðèäèð.Èíôîðìàñèéàíûí àðòìàãäà îëàí ÿùÿìèééÿòè ãàðøûëûãëû èíôîðìàñèéà òÿñèðè
ïðîñåñëÿðèíèí òÿíçèìëÿíìÿñèíèí
ò ÿ ì è í
îëóíìàñû
ö÷öí
äþâ ëÿòèí ôÿàë
ìöäàõèëÿñèíè òÿëÿá åäèð.
Èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí èíêèøàôû
àðòûã áó ýöí úÿìèééÿò ùÿéàòûíûí, äåìÿê
îëàð, áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû
ìÿíôè íÿòèúÿëÿð äîüóðóð. Èíôîðìàñèéàêîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí ýåíèø éàéûëìàñû âÿ èñòèôàäÿñè íÿòèúÿñèíäÿ
âèðòóàë ìÿêàíäà ôîðìàëàøàí øÿáÿêÿíè,
ùÿì÷èíèí èñòèôàäÿ÷èëÿðèí èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðû âÿ ñèñòåìëÿðèíè ìöìêöí òÿùäèäëÿðäÿí ãîðóìàã ìÿãñÿäèëÿ èíôîðìàñèéà
òÿùëöêÿñèçëèéè îëäóãúà çÿðóðèäèð».
«Ìóëòèìåäèà» Èíôîðìàñèéà Ñèñòåìëÿðè Òåõíîëîýèéàëàðû Ìÿðêÿçèíèí ðÿùáÿðèíèí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ, ñîí äþâðëÿð áèð
÷îõ þëêÿëÿðäÿ, î úöìëÿäÿí ÌÄÁ ìÿêàíûíäà èíôîðìàñèéà øÿáÿêÿëÿðèíÿ ìöäàõèëÿ, êèáåðùöúóìëàðûí ýåíèø õàðàêòåð àëìàñû ìöøàùèäÿ åäèëèð. Èøüàë÷û Åðìÿíèñòàíûí êèáåðùöúóìëàðû äà áó ñûðàäàíäûð: «Òÿÿññöô êè, Àçÿðáàéúàí àøêàð èíôîðìàñèéà
òÿùðèê÷èëèéè íöìóíÿëÿðè èëÿ òåç-òåç öçëÿøèð. Áåëÿ ùàëëàðà òîòàë ôîðìàäà «Åóðîâèñèîí-2012» ìöñàáèãÿñè çàìàíû äàùà ÷îõ
ðàñò ýÿëèíäè âÿ ùÿìèí ãóðóìóí èíòåðíåò
ñàéòû äàüûäûëäû. Àçÿðáàéúàíûí âåá-ñàéòëàðû êÿíàð ùöúóìëàðà ìÿðóç ãàëäû, åëÿúÿ
äÿ Åðìÿíèñòàí èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà
ìöíàãèøÿíèí ìàùèééÿòè ùàããûíäà éàëàí ìÿëóìàòëàð éàéàí èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðûíûí éàðàäûëìàñû, ÿðàçèëÿðèí
àäëàðû äÿéèøäèðèëìèø ñàõòà õÿðèòÿëÿðèí ùàçûðëàíìàñû, áó ìÿãñÿäëÿð ö÷öí ðåñïóáëèêàìûçà àèä äîìåí àäëàðûíäàí èñòèôàäÿ
åäèëìÿñè þëêÿìèçÿ ãàðøû ùàêåð ùöúóìëàðûíûí ìöõòÿëèô íþâëÿðè ùåñàá åäèëÿ áèëÿð».
Àçÿðáàéúàí ÿí ãàáàãúûë âÿ
èííîâàòèâ èíôîðìàsèéà
òÿùëöêÿsèçëèéè sòàíäàðòëàðûíû
òÿòáèã åäÿúÿê...
Ìöòÿõÿññèñ áèëäèðèð êè, ùå÷ áèð þëêÿ
êèáåðùöúóìëàðäàí, ùàêåð ùöúóìóíäàí
ñûüîðòàëàíìàéûá. Äöíéàíûí àïàðûúû þëêÿëÿðèíÿ ìÿíñóá îëàí ÷îõ ìöùöì ñàéòëàð
äà äàüûäûëûð. Áó, âèðòóàë ìÿêàíûí, èíôîðìàñèéà ìöùàðèáÿñèíèí ýÿòèðäèéè òÿçàùöðëÿðäèð: «Áó ïðîáëåìëÿðè òÿôÿðððöàòëû øÿêèëäÿ âÿ òàì äÿãèãëèêëÿ àðàøäûðìàã ýÿðÿêäèð. Éÿíè áó úöð òÿùëöêÿëÿðèí ùàíñû
ÛÏ öíâàíëàðäàí, ùàíñû þëêÿëÿðäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ïðîâàéäåðëÿð òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè àéäûíëàøäûðìàã ìöòÿõÿññèñëÿðèí, òÿùëöêÿíèí ìÿíáÿéè èëÿ áàüëû
òÿäáèðëÿð ýþðìÿê
ìöâàôèã äþâëÿò
ãóðóìëàðûíûí èøèäèð. Îíà ýþðÿ äÿ
èíôîðìàñèéà òÿùëö êÿñèç ëè éè èëÿ
áàüëû âàùèä ñòàðòåæè êîíñåïñèéàíûí ìö ÿé éÿí
îëóíìàñû, ìÿðêÿç ëÿø äè ðèë ìèø
äþâëÿò ñòðóêòóðóíóí éàðàäûëìàñû
áó ñà ùÿäÿ ÿùÿìèééÿòëè äÿéèøèêëèêëÿðÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Äþâëÿò
âÿ ãåé ðè-äþâ ëÿò
ãóðóìëàðûíûí èíôîðìàñèéà ñèñòåìëÿðèíèí
ýöúëö òÿùëöêÿñèçëèê øÿáÿêÿñè ôîðìàëàøàúàã. Áó
àìèë Àçÿðáàéúàíäà éàðàäûëàí «Åëåêòðîí ùþêóìÿò» âàñèòÿñèëÿ ÿùàëèéÿ
ìöõòÿëèô åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí ýþñòÿðèëìÿñèíÿ
äÿ ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿê, åëåêòðîí
õèäìÿòëÿðëÿ áàüëû äþâëÿò îðãàíëàðûíûí þç
ôóíêñèéàñûíû òàì éåðèíÿ éåòèðÿ áèëìÿñèíÿ
èìêàí âåðÿúÿê. Èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéè èëÿ áàüëû áöòöí ñàùÿëÿðäÿ îïåðàòèâ âÿ
÷åâèê ôÿàëèééÿòèí òÿìèí îëóíìàñû, àíòèâèðóñ, àíòè-ùàêåð ïðîãðàì ìÿùñóëëàðûíûí
òÿòáèã åäèëìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðàúàã. Áèð
ñþçëÿ, äöíéà òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëìèø
ÿí ãàáàãúûë âÿ èííîâàòèâ èíôîðìàñèéà
òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ äàèð ñòàíäàðòëàðûí Àçÿðáàéúàíäà òÿòáèã åäèëìÿñèíÿ äÿðèí çÿìèí
éàðàíàúàã. Õöñóñè Äþâëÿò Ìöùàôèçÿ Õèäìÿòèíèí Õöñóñè Ðàáèòÿ âÿ Èíôîðìàñèéà
Òÿùëöêÿñèçëèéè Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí éàðàäûëìàñû þëêÿìèçäÿ èíôîðìàñèéà òÿùëöêÿñèçëèéè ñèéàñÿòèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ,
äþâëÿò, èúòèìàè âÿ ôÿðäè èíôîðìàñèéà åùòèéàòëàðûíûí ãîðóíìàñûíà, ùàáåëÿ èíôîðìàñèéà ñàùÿñèíäÿ ìèëëè ìàðàãëàðûí ìöäàôèÿñèíÿ éþíÿëìèø òÿäáèðëÿð êîìïëåêñèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëàúàã.
Åëáðóñ ÚßÔßÐËÈ
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
5
Əmək bazarında işçi problemi…
...ßñëèíäÿ, áó ìþâçóéà ìöðàúèÿò åòìÿéèìÿ áó ýöíëÿðäÿ ðåñïóáëèêàäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
øèðêÿòëÿðäÿí áèðèíèí èøÿ ãÿáóëëà
áàüëû þëêÿ ÊÈÂ-ëÿðèíäÿ ðàñò ýÿëäèéèì åëàíû ñÿáÿá îëäó. Åëàíäà
ýþñòÿðèëèð êè, ùÿìèí ìöÿññèñÿ
éàøû 30-äàí ÷îõ îëìàìàãëà èøÿ
éöêñÿê òÿúðöáÿñè âÿ áàúàðûüû
îëàí (?) ÷èëèíýÿð, ãàéíàã÷û âÿ
äèýÿð ñàùÿëÿð öçðÿ èø÷è àõòàðûð.
Íèéÿ 30 éàø?! Áó ñóàëà úàâàá
òàïìàã ö÷öí åëàí âåðÿí øèðêÿòèí ìöâàôèã øþáÿñèíäÿ ÷àëûøàí
ÿìÿêäàøûíäàí íÿ ãÿäÿð úÿùä
åòñÿì äÿ äöçýöí âÿ ÿñàñëàíäûðûëìûø ìÿëóìàò àëà áèëìÿäèì.
Ãàðøû òÿðÿô èøÿ ãÿáóë çàìàíû
ýÿíú êàäðëàðà öñòöíëöê âåðèëäèéèíè ÿñàñëàíäûðìàüà ÷àëûøñà
äà, äèýÿð ìÿãàìëàðà àéäûíëûã
ýÿòèðìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèðäè...
Áó ïðîáëåì ùàçûðäà ÿìÿê áàçàðûíäà ÿí ÷îõ òÿñàäöô îëóíàí ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð, éàøû 40, 50, áÿçÿí
ùÿòòà 30-äàí ÷îõ îëàí èíñàíëàðûí
èøÿ ãÿáóëóíà ÿíýÿëëÿðèí éàðàäûëìàñû, áèð ñûðà þçÿë øèðêÿòëÿðäÿ 4050 éàøëû èíñàíëàðûí èøäÿí ÷ûõàðûëìàñû ùàëëàðûíà ðàñò ýÿëèíèð.
Âÿòÿíäàøëàðûí ßìÿê Ùöãóãëàðûíû Ìöäàôèÿ Ëèãàñûíûí ñÿäðè Ñàùèá Ìÿììÿäîâ áèëäèðèð êè, èøÿ ãÿáóë çàìàíû éàø ìÿñÿëÿñèíÿ ýþðÿ
ìÿùäóäèééÿòëÿðèí ãîéóëìàñû ÿìÿê
ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñû âÿ
èíñàíëàð àðàñûíäà àéðû-ñå÷êèëèéèí
ÿëàìÿòèäèð. Áó, à÷ûã øÿêèëäÿ âÿòÿíäàøëàðûí ÿìÿê ùöãóãëàðûíûí ïîçóëìàñû äåìÿêäèð. Âÿòÿíäàøûí íîðìàë ÿìÿê ãàáèëèééÿòè âàðñà, îíóí
ïåíñèéà éàøûíà ãÿäÿð èøëÿäèéè ìöÿññèñÿäÿí ÷ûõàðûëìàñû éîëâåðèëìÿç
ùåñàá îëóíóð. Þëêÿ Êîíñòèòóñèéàñûíäà âÿ äèýÿð ãàíóíâåðèúèëèê ñÿíÿäëÿðèíäÿ ýþñòÿðèëèá êè, ÿìÿê ãà-
áèëèééÿòëè èíñàíëàðûí 65 éàøà ãÿäÿð
èøÿ ãÿáóëóíà ãàäàüàëàð òÿòáèã îëóíà áèëìÿç, åéíè çàìàíäà èøëÿäèéè
ìöÿññèñÿëÿðäÿí ÿñàññûç ÷ûõàðûëìàñû éîëâåðèëìÿçäèð. Êîíñòèòóñèéàäà
ùÿð áèð èíñàíûí ìÿøüóëëóüóíóí òÿìèí åäèëìÿñè äþâëÿòèí ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðè êèìè òÿñáèò îëóíóá. Àëè Ãàíóíäà ãåéä îëóíóá êè,
ùÿð êÿñèí òÿùëöêÿñèç âÿ ñàüëàì øÿðàèòäÿ èøëÿìÿê, ùå÷ áèð àéðû-ñå÷êèëèê ãîéóëìàäàí þç èøèíÿ ýþðÿ äþâëÿòèí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè ìèíèìóì
ÿìÿêùàããû ìèãäàðûíäàí àç îëìàéàí ùàãã àëìàã ùöãóãó âàðäûð.
Ñàùèá Ìÿììÿäîâóí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ, íîðìàë èø ãàáèëèééÿòè
îëàí, þç ïåøÿñè öçðÿ òÿúðöáÿéÿ
ìàëèê èø àõòàðàí âÿòÿíäàøëàð èøÿ
ãÿáóëëà áàüëû áó úöð åëàíëàðû ðÿñìè ñÿíÿä êèìè Äþâëÿò ßìÿê Ìöôÿòòèøëèéèíÿ òÿãäèì åäÿðÿê, ùÿìèí
øèðêÿò áàðÿñèíäÿ ãàíóíàìöâàôèã
òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñèíÿ íàèë îëà
áèëÿð. Ìöòÿõÿññèñ áó êèìè ùàëëàðûí
ãàðøûñûíûí àëûíìàñû ö÷öí ÿìÿê ãàíóíâåðèúèëèéèíäÿ òÿêìèëëÿøìÿëÿðèí àïàðûëìàñûíû çÿðóðè ùåñàá åäèð.
Ùàçûðäà èøÿýþòöðÿíëÿð òÿðÿôèíäÿí
èø÷èëÿðëÿ ÿìÿê ìöãàâèëÿñèíèí èìçàëàíìàìàñû âÿòÿíäàøëàðûí ãàíóíñóç èøäÿí àçàä îëóíìàñû èëÿ íÿòèúÿëÿíèð êè, ÷îõ âàõò îíëàðûí ÿìÿê
ùöãóãëàðûíû ìöäàôèÿ åòìÿê ÷ÿòèíëèê òþðÿäèð. Îíà ýþðÿ äÿ ùÿð áèð èø÷è, èëê íþâáÿäÿ, èøÿýþòöðÿíëÿ ÿìÿê
ìöãàâèëÿñè áàüëàìàëûäûð.
ßìÿê áàçàðûíäàêû ãàíóíñóçëóãëàðëà áàüëû àðàøäûðìàëàðû äàâàì
åòäèðÿí Äþâëÿò Ìÿøüóëëóã Õèäìÿòèíäÿí èñÿ áó ïðîáëåìè ùÿëë åòìÿê
ö÷öí ÿìÿê ãàíóíâåðèúèëèéèíäÿ äÿéèøèêëèéèí îëàúàüû áèëäèðèëèð. Äþâëÿò Ìÿøüóëëóã Õèäìÿòèíèí ðÿèñ ìöàâèíè Øàùáàç Õÿëÿôîâóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ùàçûðäà ÿìÿê áàçàðûíäà
áèð ñûðà ïðîáëåìëÿð ìþâúóääóð êè,
îíëàðäàí áèðè äÿ èøÿýþòöðÿíëÿð òÿðÿôèíäÿí èø÷èëÿðèí ïåíñèéà âàõòûíäàí ÿââÿë èøäÿí ÷ûõàðûëìàñûäûð.
Ø.Õÿëÿôîâóí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ, áó ýöí áÿçè èäàðÿ âÿ ìöÿññèñÿëÿð, åëÿúÿ äÿ þçÿë ôèðìà âÿ øèðêÿòëÿð áîø ãàëàí âÿ éàõóä éåíè
éàðàäûëàí èø éåðëÿðèíÿ 50 éàøäàí
éóõàðû âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åòìÿê
èñòÿìèðëÿð. Áó òÿøêèëàòëàð áîø éåðëÿðè áàðÿäÿ ìÿøüóëëóã õèäìÿòè îðãàíëàðûíà ìÿëóìàòëàð âåðìèð, èñòÿäèêëÿðè êèìè èø÷è ãÿáóëó ùÿéàòà
êå÷èðèðëÿð. Ùÿòòà ñîí èëëÿð 35-40
éàøû îëàí úàâàí ïîòåíñèàë èø÷è ãöââÿñèíèí èøÿ ãÿáóëóíóí ãàðøûñû àëûíûð. Áó úöð ùàëëàð ÿìÿê ùöãóãïîçìàëàðûíûí áèð ùèññÿñè ùåñàá îëóíóð âÿ ãàíóíëàðû ïîçàí ùÿìèí òÿøêèëàòëàð áàðÿäÿ ñÿðò òÿäáèðëÿðèí ýþ-
Sahibkarlığın inkişafına
dəstək davam edir
«2011-2013-úö èëëÿðäÿ Áàêû øÿùÿðèíèí
âÿ îíóí ãÿñÿáÿëÿðèíèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû» ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
ùÿéàòà êå÷ÿúÿê Òÿäáèðëÿð Ïëàíûíäà Áàêûÿòðàôû ðàéîíëàðûí åëåêòðèê, ñó òÿúùèçàòû âÿ
êàíàëèçàñèéà, éîë òÿñÿððöôàòû âÿ íÿãëèééàò
ñàùÿñè, àáàäëûã âÿ éàøûëëàøäûðìà, åêîëîýèéà, êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí èíôðàñòðóêòóð òÿìèíàòû, ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà äÿñòÿê âÿ äèýÿð ñàùÿëÿð éåð àëûá. Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí
Áàêû øÿùÿðè âÿ îíóí ãÿñÿáÿëÿðèíèí èíêèøàôûíûí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè, ÿùàëèéÿ ýþñòÿðèëÿí
êîììóíàë õèäìÿòëÿðèí ùÿúìèíèí âÿ êåéôèééÿòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû, ÿùàëèíèí ùÿéàò
ñÿâèééÿñèíèí äàùà äà éöêñÿëäèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ìöâàôèã äþâëÿò ãóðóìëàðûíà òàïøûðûãëàð âåðèëèá...
Äþâëÿò Ïðîãðàìûíà ÿñàñÿí, ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà äÿñòÿê èñòèãàìÿòèíäÿ Èãòèñàäè
Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí äÿ ãàðøûñûíäà áèð ñûðà
âÿçèôÿëÿð ãîéóëìóøäóð. Áó âÿçèôÿëÿð àðàñûíäà Áàêû øÿùÿðè âÿ ÿòðàô ãÿñÿáÿëÿðèí èíêèøàôû ö÷öí èíâåñòèñèéàëàðûí úÿëá åäèëìÿñè
âÿ èõðàúàòûí äÿñòÿêëÿíìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ìöõòÿëèô áèçíåñ òÿäáèðëÿðèíèí òÿøêèë îëóíìàñû,
êè÷èê âÿ îðòà ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëàí ôèçèêè âÿ ùöãóãè øÿõñëÿðèí ìààðèôëÿíäèðèëìÿñè, òðåíèíãëÿðèí êå÷èðèëìÿñè âÿ ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè õöñóñè éåð òóòóð.
Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíäÿí âåðèëÿí
ìÿëóìàòà ýþðÿ, ãàðøûéà ãîéóëìóø âÿçèôÿëÿðèí ùÿëëè ìÿðùÿëÿëè øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà äþâëÿò äÿñòÿéèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí ìöòÿìàäè îëàðàã ðåýèîíëàðäà âÿ Áàêû ãÿñÿáÿëÿðèíäÿ ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà äþâëÿò äÿñòÿ-
éèíÿ äàèð òÿäáèðëÿð êå÷èðèëèð. Ùÿìèí òÿäáèðëÿðäÿ ñàùèáêàðëàðà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿð âåðèëèð,
ìààðèôëÿíäèðèúè òðåíèíãëÿð òÿøêèë îëóíóð, íöìóíÿâè èíâåñòèñèéà ëàéèùÿëÿðèíèí òÿãäèìàòû
êå÷èðèëèð, éåðëè èúðà ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè âÿ ñàùèáêàðëàðëà ìþâúóä èãòèñàäè ïîòåíñèàëäàí äàùà ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûð, òÿäáèð êå÷èðèëìèø øÿùÿð âÿ ðàéîíëàð öçðÿ èíâåñòèñèéà òÿêëèôëÿðèíèí ãÿáóëó ö÷öí êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíäÿ ëîêàë õàðàêòåðëè åëàíëàð âåðèëèð.
Íàçèðëèêäÿí áèëäèðèëèð êè, áó èëèí ÿââÿëèíäÿí áÿðè Ôîíäóí âÿñàèòëÿðè ùåñàáûíà ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðè öçðÿ 2003 èíâåñòèñèéà
ëàéèùÿñèíèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíÿ 164,3
ìèëéîí ìàíàòäàí ÷îõ ýöçÿøòëè êðåäèò àéðûëìûøäûð âÿ ùÿìèí êðåäèòëÿð ùåñàáûíà 7400-ÿ
éàõûí éåíè èø éåðèíèí éàðàäûëìàñû íÿçÿðäÿ
òóòóëóð.
2011-úè èëäÿ âÿ 2012-úè èëèí þòÿí äþâðö
ÿðçèíäÿ Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäóíóí âÿñàèòëÿðè ùåñàáûíà Áàêûÿòðàôû ãÿñÿáÿëÿðäÿ 362 èíâåñòèñèéà ëàéèùÿñèíèí, î úöìëÿäÿí éåíè òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãèíÿ ÿñàñëàíàí 37 ëàéèùÿíèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíÿ 57
ìèëéîí ìàíàòäàí ÷îõ ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëìèøäèð. Áó ëàéèùÿëÿðäÿí 18-è àðòûã áàøà ÷àòäûðûëìûø, áåø ìöàñèð èñòèõàíà, áåø ãóø÷óëóã
òÿñÿððöôàòû, äþðä ÷þðÿê çàâîäó, áèð ÿðçàã
ìÿùñóëëàðû èñòåùñàëû ìöÿññèñÿñè, áèð ÿò åìàëû
ìöÿññèñÿñè, áèð ìåáåë ôàáðèêè âÿ áèð òèêèíòè
ìàòåðèàëëàðû èñòåùñàëû ìöÿññèñÿñè èñòèôàäÿéÿ
âåðèëìèøäèð.
Ãåéä åäÿê êè, ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà
äÿñòÿê ìÿãñÿäèëÿ Áàêûÿòðàôû ãÿñÿáÿëÿðäÿ
òÿäáèðëÿð äàâàì åäèð.
ÀÉÒßÍ
ÐßÃßÌËßÐÈÍ ÄÈËÈ ÈËß
Èëèí èëê ñÿêêèç àéûíäà...
Àçÿðáàéúàíäà äÿìèð éîëó íÿãëèééàòû èëÿ 15,2 ìèëéîí òîí éöê äàøûíìûøäûð.
Áó, þòÿí èëèí åéíè äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 7,5% ÷îõäóð.
Èñòåùëàê÷ûëàðà, èõðàú äà äàõèë îëìàãëà 4 ìèëéîí 203,3 ìèí òîí íåôò ìÿùñóëëàðû ýþíäÿðèëìèø, áóíóí 74,4%-è äàõèëè áàçàðûí òÿëÿáàòûíûí þäÿíèëìÿñèíÿ éþíÿëäèëìèø, 25,6%-è èñÿ èõðàú îëóíìóøäóð.
«Øèìàë» Åëåêòðèê Ñòàíñèéàñûíäà 1 ìèëéàðä 477,8 ìèëéîí êVt/saatà éàõûí åëåêòðèê åíåðæèñè èñòåùñàë îëóíìóøäóð. Éàïîíèéàíûí «Òîéî Åíýèíååðèíý» øèðêÿòè èëÿ áàüëàíìûø ìöãàâèëÿ ÿñàñûíäà ìöÿññèñÿäÿ ñàéúà èêèíúè 409 ìåãàâàòëûã
åíåðæè áëîêóíóí òèêèíòèñèíÿ áàøëàíûëìûøäûð.
ðöëìÿñè âàúèáäèð.
Øàùáàç Õÿëÿôîâ ßìÿê âÿ ßùàëèíèí Ñîñèàë Ìöäàôèÿñè Íàçèðëèéèíèí ÿìÿê ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ ìöÿééÿí äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè èëÿ
áàüëû òÿêëèôëÿðèíèí ùàçûð îëäóüóíó,
éàõûí çàìàíëàðäà ùþêóìÿòÿ òÿãäèì åäèëÿúÿéèíè áèëäèðèð. Áóðàäà
èø÷èëÿðèí ÿìÿê ùöãóãëàðû èëÿ áàüëû
áöòöí ìÿñÿëÿëÿðèí ãàíóíâåðèúèëèê
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿëë åäèëìÿñè, íîðìàë âÿ êåéôèééÿòëè èø øÿðàèòèíèí òÿìèí îëóíìàñû, ñöíè éàø ìÿùäóäèééÿòëÿðèíèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû
âÿ äèýÿð ìÿãàìëàð þç ÿêñèíè òàïûá. Áóíäàí áàøãà, «Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìÿøüóëëóã Ñòðàòåýèéàñûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè öçðÿ 2011-2015-úè èëëÿð ö÷öí Äþâëÿò
Ïðîãðàìû»íà áÿçè äÿéèøèêëèêëÿðèí
åäèëìÿñè äÿ èñòèñíà îëóíìóð. Áåëÿ
êè, ÿùàëèíèí éöêñÿê ÿìÿêùàããûíà
ìàëèê èø éåðëÿðè èëÿ òÿìèí îëóíìàñû, èø÷èëÿðèí ÿìÿê âÿ ñîñèàë ùöãóãëàðûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíÿ äàèð
åëåìåíòëÿðèí ïðîãðàìäà þç ÿêñèíè
òàïìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Àçÿðáàéúàí Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãëàðû Êîíôåäåðàñèéàñû (ÀÙÈÊ) èñÿ
èø÷èëÿðèí ÿìÿê ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñû ñàùÿñèíäÿ ÿñàñ òÿäáèðëÿðäÿí áèðè êèìè þçÿë øèðêÿòëÿðäÿ ùÿìêàðëàð èòòèôàãëàðûíûí éàðàäûëìàñûíû
âàúèá ùåñàá åäèð. Êîíôåäåðàñèéàíûí øþáÿ ìöäèðè ×èíýèç Òàüûéåâ
ãåéä åäèá êè, ìöÿññèñÿëÿðäÿ ÿìÿê
ãàíóíëàðûíà ðèàéÿò åäèëìÿñè ö÷öí
ùÿìêàðëàð èòòèôàãëàðûíûí éàðàäûëìàñû çÿðóðèäèð. Ñîí çàìàíëàð úàâàíëàðûí èøäÿí óçóãëàøäûðûëìàñû
ùàëëàðû áàðÿäÿ áó òÿøêèëàòà öíâàíëàíàí ìöðàúèÿòëÿð àðàøäûðûëûá âÿ
éöçëÿðëÿ ãàíóíñóç èøäÿí àçàä åäèëÿí èø÷èíèí þç éåðèíÿ ãàéòàðûëìàñû
òÿìèí îëóíóá. Àììà áèð ÷îõ øèðêÿòëÿðäÿ ùÿìêàðëàð èòòèôàãëàðû éàðàäûëìàäûüûíäàí âÿ èø÷èëÿðëÿ ÿìÿê
ìöãàâèëÿñè áàüëàíûëìàäûüûíäàí,
èø ÷è ëÿðèí ùö ãóã ëà ðû íû ãî ðó ìàã
ìöìêöí îëìóð.
Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí
Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôû âÿ Äþâëÿò
ïðîãðàìëàðû øþáÿñèíèí ìöäèðè Ñàùèá Ìÿììÿäîâóí ãÿçåòèìèçÿ áèëäèðäèéèíÿ ýþðÿ, ùþêóìÿò èøñèçëèéèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí áöòöí èìêàíëàðäàí èñòèôàäÿ åäèð, èíñàí ëà ðûí ìÿø üóë ëó üó íóí òÿìèí
îëóíìàñûíà ýöúëö ìàääè äÿñòÿê
âåðèð. Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè
èíêèøàôû èëÿ áàüëû äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí áàøëûúà ùÿäÿôëÿðäÿí áèðè þëêÿäÿ èø éåðëÿðèíèí éàðàäûëìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñèäèð. Ãàðøûéà ãîéóëìóø ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðäÿí áèðè áþëýÿëÿðäÿ éåíè éàðàäûëàí ìöÿññèñÿëÿðäÿ ÿùàëèíèí èø éåðëÿðè èëÿ òÿìèí
îëóíìàñûäûð. Þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìÿãñÿäéþíëö
ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ áèð ìèëéîíäàí
÷îõ èø éåðèíèí éàðàäûëìàñû, þëêÿ
öçðÿ èøñèçëèéèí ñÿâèééÿñèíèí àçàëäûëìàñû áó ñòðàòåýèéàíûí ìöùöì
ìöñáÿò íÿòèúÿëÿð âåðäèéèíè òÿñäèãëÿéèð. Ìÿøüóëëóã Ñòðàòåýèéàíûí
óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ÿìÿê
ðåñóðñëàðûíäàí äàùà ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿíè ñòèìóëëàøäûðûá, èø òàïìàãäà ÷ÿòèíëèê ÷ÿêÿíëÿð ö÷öí èø éåðëÿðèíèí òÿìèí åäèëìÿñèíÿ ñÿáÿá
îëóá. Âÿòÿíäàøëàðûí èøÿ ãÿáóëó çàìàíû éàðàäûëàí ñöíè ÿíýÿëëÿðÿ ýÿëèíúÿ, Ñ.Ìÿììÿäîâ áó ìÿñÿëÿíèí àèäèééÿòè ãóðóìëàðûí ùÿëë åòìÿëè îëäóüóíó áèëäèðèá.
Åëáðóñ ÚßÔßÐËÈ
Kart bazarının inkişafına təkan
verən yeni ödəniş sistemi
Ekspertlərin fikrincə, «Taksitlə ödəmə»
nağdsız dövriyyənin həcmini genişləndirəcək
Âåðýèëÿðäÿí éàéûíìàíûí ãàðøûñûíûí
àëûíìàñûíûí, ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí
ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíèí ìöùöì øÿðòè
êèìè íÿçÿðäÿí êå÷èðèëÿí íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí ùÿúìèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí äöíéà òÿúðöáÿñèíäÿ ìààðèôëÿíäèðìÿ âÿ òÿáëèüàò âàñèòÿëÿðèíäÿí ÿëàâÿ, ùÿâÿñëÿíäèðèúè öñóëëàðäàí äà ýåíèø èñòèôàäÿ îëóíóð.
Õöñóñÿí äÿ íàüäñûç þäÿíèø ñèñòåìèíèí èíêèøàôûíäà ìàðàãëû òÿðÿô êèìè ÷ûõûø åäÿí áàíêëàð òÿðÿôèíäÿí
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìöõòÿëèô êàìïàíèéàëàð êàðò áàçàðûíûí äèíàìèê èíêèøàôûíà òÿêàí âåðèð.
ßêñÿð Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿ, î úöìëÿäÿí Òöðêèéÿäÿ áàíêëàðûí ÷îõäàíäûð
êè, ðåàëëàøäûðäûãëàðû ùèññÿëÿðëÿ - òàêñèòëÿ þäÿíèø ñèñòåìèíèí áó èëèí ÿââÿëëÿðèíäÿí Àçÿðáàéúàíäà äà òÿòáèãèíÿ áàøëàíûëìàñû ìöùöì éåíèëèêëÿðäÿí áèðè
êèìè äèããÿòè ÷ÿêèð. Òàêñèòëÿ þäÿíèøÿ
èìêàí âåðÿí éåíè ïëàñòèê êàðòëàðûí ãûñà çàìàíäà ÿùàëè àðàñûíäà ïîïóëéàðëàøìàñû ùÿì äÿ îíóíëà øÿðòëÿíèð êè,
éåíè ñèñòåì ìöùöì öñòöíëöêëÿðè èëÿ
áàíê, òèúàðÿò âÿ õèäìÿò ìöÿññèñÿëÿðè
èëÿ éàíàøû, âÿòÿíäàøëàðû äà ðàçû ñàëûð.
Áåëÿ êè, òàêñèò êàðòëàðûíûí èñòèôàäÿ÷èëÿðè èñòåùëàê êðåäèòèíäÿí äàùà ìöíàñèá
ìàëèééÿëÿøäèðìÿ ñèñòåìè îëàí «Òàêñèò
õèäìÿòè»íäÿí éàðàðëàíûðëàð.
Þëêÿ áàíêëàðû òàêñèò êàðòëàðûíà éèéÿëÿíìÿê èñòÿéÿí ìöøòÿðèëÿðè ö÷öí
ÿââÿëúÿäÿí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèø ùÿääÿ - ÿêñÿðÿí, 1000-5000 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âÿñàèò àéûðûðëàð. Òàêñèò êàðòëàðûíûí ñàùèáëÿðè ìöõòÿëèô ìàë âÿ õèäìÿòëÿðäÿí èñòèôàäÿ çàìàíû áó âÿñàèòäÿí èñòèôàäÿ åäèðëÿð. Áåëÿ êè, îíëàð àëìàã èñòÿäèêëÿðè ìÿùñóëëàðû, ãèéìÿòÿ
ùå÷ áèð ÿëàâÿ îëóíìàäàí, ìöÿééÿí
çàìàí ÿðçèíäÿ ùèññÿëÿðëÿ, ÿí ÿñàñû, ôàèçñèç ýåðè þäÿìÿê èìêàíû ãàçàíûðëàð.
Áó êàðòëàðûí ñàùèáëÿðèíÿ áàíêëàðëà òÿðÿôäàø àëûø-âåðèø âÿ õèäìÿò ìÿíòÿãÿëÿðèíäÿí (ýåéèì, ìÿèøÿò òåõíèêàñû,
êîìïöòåð, òåëåôîí, ìåáåë, ðåñòîðàí, àï-
òåê, òóðèçì, ñûüîðòà âÿ ñ.) ñàòûí àëûíàí
õèäìÿò âÿ éà ìÿùñóëëàðûí äÿéÿðèíè 1, 3, 6 âÿ éà 12 àé ìöääÿòèíäÿ, ôàèçñèç þäÿìÿê, åéíè çàìàíäà áîíóñ ãàçàíìàã âÿ îíó ìÿùäóäèééÿòñèç õÿðúëÿìÿê èìêàíû éàðàäûëûð. Ìàë âÿ õèäìÿòëÿðèí ùèññÿ-ùèññÿ þäÿíèëìÿñè êàðò áàçàðûíûí èíêèøàôû èëÿ éàíàøû, ÿùàëèíèí àëûúûëûã ãàáèëèééÿòèíè äÿ ñòèìóëëàøäûðûð,
öìóìèëèêäÿ òèúàðÿò âÿ õèäìÿò ñàùèáêàðëûüûíûí éöêñÿëèøèíÿ èìêàí éàðàäûð.
Êàðòäàí õÿðúëÿíìèø âÿñàèò ùèññÿëÿðÿ
áþëöíÿðÿê ùÿð àéûí 10-äÿê áàíêëàðà
þäÿíèëèð. Ùèññÿëÿðëÿ þäÿíèøè áàíêëàðà
äèýÿð ïëàñòèê êàðò âàñèòÿñèëÿ - îíëàéí
ðåæèìäÿ äÿ åòìÿê ìöìêöíäöð. Ìöøòÿðèíèí þäÿäèéè âÿñàèò äÿðùàë îíóí ùåñàáûíà ìÿäàõèë åäèëèð âÿ êðåäèò õÿòòè 3
èë ìöääÿòèíäÿ äÿôÿëÿðëÿ èñòèôàäÿ îëóíà
áèëÿð.
Åêñïåðòëÿðèí ôèêðèíúÿ, þëêÿìèçäÿ
òàêñèòëÿ þäÿìÿ ñèñòåìèíèí èíêèøàôû âÿòÿíäàøëàðûí ìàðàãëàðûíà úàâàá âåðìÿêëÿ éàíàøû, þëêÿäÿ íàüäñûç äþâðèééÿíèí
ùÿúìèíèí éöêñÿëìÿñèíÿ, êàðò áàçàðûíûí èíêèøàôûíà ÿñàñëû òÿêàí âåðÿ áèëÿð.
«Ìèëëè êàðò» ïðîñåññèíã ìÿðêÿçèíèí
ÿìÿëèééàò øþáÿñèíèí ðÿèñè Èëãàð Èáðàùèìîâ áèð ñûðà þëêÿëÿðäÿ ìþâúóä îëàí
áó òÿúðöáÿíèí Àçÿðáàéúàíäà ýåíèø òÿòáèãèíÿ áàøëàíûëìàñûíû ìöùöì éåíèëèêëÿðäÿí áèðè êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèð: «Ñîí
èëëÿðäÿ þëêÿäÿ íàüäñûç þäÿíèø ñèñòåìè
èñòèãàìÿòèíäÿ àòûëàí àääûìëàð ýåíèø
âöñÿò àëìûøäûð. Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí þëêÿäÿ íàüñûç äþâðèééÿíèí ùÿúìèíèí àðòûðûëìàñû èëÿ áàüëû âåðäèéè òàïøûðûãëàðà
ìöâàôèã îëàðàã, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè âÿ
Ìÿðêÿçè Áàíê áó èñòèãàìÿòäÿ ñèñòåìëè
òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèð. Òèúàðÿò âÿ
õèäìÿò îáéåêòëÿðèíäÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëìàñû, âÿòÿíäàøëàðûí áó
ñàùÿäÿ ìààðèôëÿíäèðèëìÿñè, åëÿúÿ äÿ
ñòèìóëëàøäûðûúû ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè êàðò áàçàðûíûí èíêèøàôûíà òÿêàí âåðèð. Ôèêðèìúÿ, ñîí àéëàðûí ìöùöì éåíèëèêëÿðèíäÿí áèðè äÿ áàíêëàð
òÿðÿôèíäÿí òàêñèòëÿ, éÿíè ùèññÿëÿðëÿ þäÿìÿíè íÿçÿðäÿ òóòàí éåíè ïëàñòèê êàðòëà-
ðûí åìèññèéà îëóíìàñûäûð. Áó êàðòëàð
èñòÿíèëÿí ìàë âÿ õèäìÿòëÿðè ùèññÿëÿðëÿ, ÿñàñÿí, ôàèçñèç ÿëäÿ åòìÿê èìêàíû
éàðàòäûüû ö÷öí ÿùàëèäÿ ìàðàã äîüóðóð. Ñþçöýåäÿí ñèñòåìäÿí ùÿì áàíêëàð,
ùÿì òèúàðÿò÷èëÿð, ùÿì äÿ èñòåùëàê÷ûëàð
ãàçàíûðëàð. Ïëàñòèê êàðòëàðû ÿëäÿ åäÿí
âÿòÿíäàøëàðûí ñàéûíûí ñöðÿòëÿ àðòìàñû
íàüäñûç äþâðèééÿíèí äÿ ýåíèøëÿíìÿñèíÿ èìêàí âåðèð».
Åêñïåðòèí ôèêðèíúÿ, Àçÿðáàéúàí
áàíêëàðûíûí òÿòáèã åòäèêëÿðè éåíè ñèñòåì áÿçè õûðäà ÷àòûøìàçëûãëàðûíà áàõìàéàðàã, þçöíö äîüðóëäóð. Þëêÿ áàíêëàðû òàêñèòëÿ þäÿìÿíè íÿçÿðäÿ òóòàí êàðòëàðûí åìèññèéàñûíû ãûñà çàìàíäà ñöðÿòëÿ
àðòûðìàüà íàèë îëóáëàð: «Ùàçûðäà «Áàíê
îô Áàêó» «Áîëêàðò», «ÀÑÁ áàíê»
«ÅêñòðàÚàðä», «ÄÿìèðÁàíê» «Àéêàðò»,
«Óíèáàíê» «Àëáàëû êàðò», «Éàïû Êðåäè» «WîðëäÚàðä» ïëàñòèê êàðòëàðûíû
åìèññèéà åäèð. Ìöøàùèäÿëÿð ýþñòÿðèð êè,
âÿòÿíäàøëàðûí òàêñèòëÿ þäÿìÿíè íÿçÿðäÿ òóòàí êàðòëàðà ìàðàüû áþéöêäöð.
Ìÿñÿëÿí, êàìïàíèéàéà èëê áàøëàéàí
«Áàíê îô Áàêó»íóí ãûñà ìöääÿòäÿ
30 ìèíÿ éàõûí «Áîëêàðò» ìöøòÿðèñè
âàð. Öìóìèééÿòëÿ, îí ìèíëÿðëÿ èíñàíûí ùèññÿëÿðëÿ àëûø-âåðèø åòìÿñè íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí ùÿúìèíèí ãàðøûäàêû èëëÿðäÿ êÿñêèí àðòûìûíà èìêàí âåðÿúÿê».
«ÄÿìèðÁàíê»ûí Èäàðÿ Ùåéÿòè ñÿäðèíèí ìöàâèíè Éóñèô Úàááàðîâ äà òàêñèòëÿ þäÿìÿ ñèñòåìèíèí áèð ñûðà öñòöíëöêëÿðÿ ìàëèê îëäóüó ãÿíàÿòèíäÿäèð.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, «ÄÿìèðÁàíê»
ñòðàòåæè ùÿäÿôëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã ìöøòÿðèëÿðÿ «Àéêàðò» òàêñèò òèïëè êðåäèò êàðòûíû òÿãäèì åòìÿêëÿ, èñòåùëàê êðåäèòëÿøìÿñè öçðÿ ôÿàëèééÿòèíè ýåíèøëÿíäèðìÿéè íÿçÿðäÿ òóòóð: «ßùàëèéÿ «Àéêàðò» èëÿ êðåäèò õÿòòèíèí äàùà ðàùàò àéðûëìàñû ö÷öí áàíêäà êöòëÿâè ãàéäàäà
çàìèíñèç âÿ èø éåðèíäÿí àðàéûøñûç êðåäèòëÿøìÿ ìåõàíèçìè äÿ òÿòáèã åäèëèð.
Áó ìåõàíèçì òÿäðèúÿí äàùà äà ýåíèøëÿíÿúÿê âÿ äèýÿð èñòåùëàê êðåäèòëÿðèíÿ
äÿ øàìèë îëóíàúàã».
Ñ.ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
6
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
мцщасибат
«Касса галыьы» анлайышы вя наьд
пулларын щесабатларда тясвири
Mehdi Babayev
«Professional MÜHASİB» jurnalının baş redaktoru, sərbəst auditor
Qulu Soltanov,
Audit
sərbəst auditor
Kütləvi informasiya vasitələrində
auditlə bağlı aktual məsələlər
Ùþðìÿòëè îõóúóëàð, úÿìèééÿòäÿ þç õöñóñè ìþâãåéè èëÿ ñå÷èëÿí ÊÈ ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëû èëÿ ìÿøüóë îëàí êîììåðñèéà âÿ ãåéðè-êîììåðñèéà òÿøêèëàòëàðûíäà, ùàáåëÿ ùöãóãè øÿõñ
éàðàòìàäàí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿø üóë îëàí ôè çè êè
øÿõñëÿðäÿ àïàðûëàí òÿñÿððöôàò
ÿìÿëèééàòëàðûíûí àêòóàëëûüûíû íÿçÿðÿ àëàðàã, àóäèò çàìàíû àíëàøûëìàç ìÿãàìëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà âÿ äöçýöí èñòèãàìÿòëÿíìÿñèíÿ êþìÿê åòìÿê
ìÿãñÿäèëÿ èçàùëàðûìûçû òÿãäèì
åòìÿê èñòÿéèðèê.
Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ÊÈÂ ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëû âÿ ñàòûøû èëÿ ìÿøüóë îëàí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíèí ÿêñÿðèééÿòè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
êîììåðñèéà ùöãóãè øÿõñëÿðè âÿ
éà ôÿðäè ñàùèáêàðëàðäûð. Áó î
äåìÿêäèð êè, îíëàðûí ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðè ìÿíôÿÿò ÿëäÿ åäèëìÿñèíÿ éþíÿëäèëÿí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèäèð. ÊÈÂ ìÿùñóëëàðûíûí
èñòåùñàëû âÿ ñàòûøû èëÿ ìÿøüóë
îëàí ùöãóãè øÿõñëÿð äÿ äèýÿð
êîììåðñèéà òÿøêèëàòëàðû êèìè
ìÿúáóðè àóäèòèí îáéåêòèäèðëÿð.
ÊÈÂ-ëÿðèí èëëèê ìàëèééÿ ùåñàáàòëàðûíûí (âÿ éà ìàëèééÿ-òÿñÿððöôàò ôÿàëèééÿòèíèí) àóäèòè çàìàíû îíëàðûí ôÿàëèééÿòèíÿ ñïåñèôèê õàñ îëàí âÿ ìöÿééÿí àêòó àë ìÿãàì ëàð ëà ðàñòëàø ìàã
ìöìêöíäöð. Ìÿñÿëÿí, ÊÈÂ ðå-
äàêñèéàñû òÿðÿôèíäÿí èñòåùñàë
îëóíàí ìÿùñóëóí - ãÿçåò âÿ éà
æóðíàëëàðûí ìöõòÿëèô ñàòûø ôîðìàëàðûíäà, éÿíè àáóíÿ éîëó èëÿ,
ñÿééàð ñàòäûðìàã éîëó èëÿ, âÿêàëÿò àëàí (éàéûì ôèðìàëàðû) âàñèòÿñèëÿ êîìèñéîí ñàòûøû ùÿéàòà
êå÷èðèëèð êè, áó äà äèýÿð àäè ãàéäàäà ñàòûø ÿìÿëèééàòëàðûíäàí
õåéëè ôÿðãëÿíèð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí
äÿ ìÿòáóàò îðãàíëàðûíûí ìöÿééÿí òèðàæëà èñòåùñàë åòäèéè äþâðè
ìÿòáó íÿøðëÿðè, éÿíè ãÿçåò âÿ
æóðíàëëàðû ñàòûøäàí ýåðè ãàéûòìàéà ìÿðóç ãàëäûüûíà ýþðÿ, îíëàðûí ñàáèò ñàòûø äþâðèééÿñè éàðàíìûð. Äþâðè ìÿòáó íÿøðëÿðäÿ äÿðú
åäèëÿí ìÿãàëÿëÿðèí âÿ òåëå-ðàäèî øèðêÿòëÿðèíäÿ ùàçûðëàíàí ÒÂ
ïðîãðàìëàðûíûí ÿñàñÿí ìöÿëëèôëèê ùöãóãóíóí îáéåêòè îëàí ÿñÿðëÿð êèìè ÷ûõûø åòìÿñè âÿ áóíà
ýþðÿ äÿ ãîíîðàðëàðûí (ðîéàëòèíèí) âåðèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðèíèí
ìöðÿêêÿáëèéè ãà÷ûëìàçäûð. ßñàñÿí èíôîðìàñèéà õàðàêòåðëè ìÿëóìàòëàðûí ÿëäÿ åäèëìÿñè ö÷öí
ñÿôÿðÿ ÷ûõàí æóðíàëèñòëÿðèí çÿðóðè ÷ÿêèëÿí õÿðúëÿðèíèí þçÿëëèêëÿðè âàðäûð êè, áó õÿðúëÿð äèýÿð åçàìèééÿ âÿ éà ñÿôÿð õÿðúëÿðèíäÿí êþêëö îëàðàã ôÿðãëÿíèðëÿð. ßÄ þäÿéèúèñè îëàí ÊÈÂëÿðèí ÿñàñ ýÿëèðè êèìè ÷ûõûø åäÿí
ðåêëàì ýÿëèðëÿðèíèí ÿëäÿ åäèëìÿñè âÿ áóíóíëà áàüëû õÿðúëÿðèí àéðûúà àïàðûëìàñû ìöòëÿã
øÿðòäèð.
Áöòöí áó þçÿëëèêëÿðè íÿçÿðÿ
àëàðàã, ÊÈÂ-ëÿðäÿ àïàðûëàúàã
àóäèòèí ÿñàñ ùÿäÿôëÿðè êèìè àêòóàëëûüû èëÿ ñå÷èëÿí àøàüûäàêû èñòèãàìÿòëÿðÿ äàùà äèããÿòëÿ éàíàøûëìàñû òþâñèéÿ îëóíóð:
• ÊÈÂ-ëÿðäÿ áàø âåðÿí
ãàðûøûã åçàìèééÿ
ÿìÿëèééàòëàðû, èíôîðìàñèéà
àõòàðûøûíäà îëàíëàðûí
õÿðúëÿðè.
• ÊÈÂ ìÿùñóëëàðûíûí ýåðè
ãàéòàðûëìàñû
ÿìÿëèééàòëàðû âÿ ó÷îòó.
• Ñàòûøäàí ýåðè ãàéòàðûëàí
ìÿùñóëëàðûí ñàõëàíûëìàñû,
ëÿüâ åäèëìÿñè, õÿðúëÿðÿ
ñèëèíìÿñè âÿ áóíóí
âåðýèéÿ òÿñèðè.
• ÊÈÂ ìÿùñóëëàðûíûí
ÿâÿçñèç îëàðàã ïàéëàíìàñû (ïóëñóç âåðèëìÿñè).
• Ãÿçåòëÿðèí öçÿðèíäÿ
«ïóëñóç» éàçûëìàñû
àíëàéûøû âÿ îíóí âåðýèéÿ
òÿñèðè.
• Òèðàæëà ôàêòèêè ÷àï îëóíàí
ñàéûí óéüóíëóüó.
• ÒÂ ïðîãðàìëàðûíûí
ùàçûðëàíìàñûíäà
ãîíîðàðëàðûí òÿòáèãè
ìÿñÿëÿëÿðè.
• Ðåêëàì ãèéìÿòëÿðèíèí
ôîðìàëàøìàñû.
• ßÄÂ-äÿí àçàä îëàí
ÿìÿëèééàòëàðûí
äèýÿðëÿðèíäÿí àéðû
àïàðûëìàñû.
äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
"Áàêû Àü Øÿùÿð"äÿ èíøààò èøëÿðèíÿ áàøëàíìûøäûð
"Áàêû Àü Øÿùÿð" ëàéèùÿñèíÿ èíâåñòîðëàðûí ìàðàüû àðòìàãäàäûð. "ÀçÿðÒÀú" õÿáÿð âåðèð êè, öìóìèëèêäÿ
221 ùåêòàð ÿðàçèíè ÿùàòÿ åäÿí ëàéèùÿ öçðÿ ùàçûðäà 20 ùåêòàðëûã "Éàøûë àäà" ñàùÿñèíäÿ òÿìèçëèê èøëÿðè
éåêóíëàøäûðûëìûø, èíôðàñòðóêòóðóí éàðàäûëìàñûíà âÿ èíøààò èøëÿðèíÿ áàøëàíûëìûøäûð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí "2006-2010-úó èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíäà åêîëîæè âÿçèééÿòèí éàõøûëàøäûðûëìàñû
öçðÿ êîìïëåêñ òÿäáèðëÿð ïëàíû"íûí òÿñäèã îëóíìàñû èëÿ áàüëû ôÿðìàíû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí "Áàêû
Àü Øÿùÿð" ëàéèùÿñè ùàçûðäà ïàéòàõòûìûçäà ýþðöëÿí ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí ìöùöì òÿðêèá ùèññÿñè êèìè ùÿéàòà
êå÷èðèëèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Øèðêÿòèíèí ñèôàðèøè ÿñàñûíäà Åêîë Ìöùÿíäèñëèê Õèäìÿòëÿðè
Úÿìèééÿòè òÿðÿôèíäÿí 2010-úó èëèí ôåâðàëûíäàí "Áàêû Àü Øÿùÿð" ëàéèùÿñèíèí Éàøûë Àäà ðàéîíóíóí
ÿðàçèñèíäÿ óçóí ìöääÿò éûüûëìûø íåôò øëàìû âÿ ÷èðêëÿíìèø òîðïàüûí òÿìèçëÿíìÿñèíÿ áàøëàíìûøäûð. Áó
ìöääÿòäÿ ÿðàçèäÿ ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëìèø âÿ èíøààò èøëÿðè àïàðûëàúàã ñàùÿ òàíûíìàç äÿðÿúÿäÿ
äÿéèøìèø, ÿðàçèäÿ ìöàñèð éîë èíôðàñòðóêòóðó éàðàäûëìûøäûð.
Ìöÿññèñÿíèí ôÿàëèééÿòè áîéó
äàõèë îëàí íàüä ïóë âÿñàèòëÿðè êàññàäà òîïëàíûð âÿ îðàäàí äà ìÿõàðèú îëóíóð. Ìöùàñèáëÿð èñÿ êàññàäà ùÿð ùàíñû ÿìÿëèééàò áàø âåðäèéè ùàëäà, êàññàéà ïóë âÿñàèòëÿðèíèí äàõèë îëìàñû âÿ õÿðúëÿíìÿñè
ãàéäàëàðûíû òÿíçèìëÿéÿí íîðìàòèâ ùöãóãè àêòëàð áàðÿäÿ äöøöíöðëÿð êè, ìöâàôèã ñÿíÿäëÿøìÿëÿðè
ãàíóíàóéüóí ùÿéàòà êå÷èðñèíëÿð.
«Êàññà ãàëûüû» äåéèëÿí áèð àíëàéûø âàðäûð êè, ìöùàñèáëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè ùÿìèí ãàëûüû áþéöê ìÿáëÿüäÿ ñàõëàìàãäàí ÷ÿêèíèðëÿð, éàõóä äà ùå÷ ñàõëàìàã èñòÿìèðëÿð.
Ìöùàñèáëÿð áóíóí ñÿáÿáèíè éîõëàìà îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí ñîðüóëàðûí îëìàñû âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìÿðêÿçè Áàíêûíûí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí 6 àïðåë 1993-úö èë
òàðèõëè ãÿðàðû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø
«Õàëã òÿñÿððöôàòûíäà êàññà ÿìÿëèééàòëàðûíûí àïàðûëìàñû Ãàéäàëàðû»íûí òÿëÿáè èëÿ èçàù åäèðëÿð. Ìÿëóìäóð êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìÿðêÿçè Áàíêûíûí ãÿáóë
åòäèéè íîðìàòèâ õàðàêòåðëè àêòëàðûí ðåéåñòðè ìÿëóìàòëàðûíà ýþðÿ
ùÿìèí «Õàëã òÿñÿððöôàòûíäà êàññà ÿìÿëèééàòëàðûíûí àïàðûëìàñû
Ãàéäàëàðû» ùöãóãè ÿùÿìèééÿòèíè
èòèðäèéèíäÿí ðåéåñòðäÿí ÷ûõàðûëìûøäûð.
Áÿçÿí ìöùàñèáëÿð áèëìÿäÿí
ýþñòÿðèëÿí Ãàéäàëàðûí òÿëÿáèíÿ
ÿñàñëàíàðàã àéûí ñîíóíà êàññàäà
ãàëûã ñàõëàíûëìàìàñû ìÿãñÿäèëÿ
àéûí ñîíóíà ãàëàí áöòöí êàññà
ãàëûüûíû òÿùòÿëùåñàá øÿõñÿ âåðèðëÿð. Áÿçÿí äÿ òÿñèñ÷èëÿðëÿ ùåñàáëàø ìà ëàð ùå ñà áû íûí äå áå òè íÿ
(ÄÁ75) éàçûëûø åòìÿêëÿ êàññà ãàëûüûíû ìÿõàðèú åòìÿéÿ öñòöíëöê
V
I
II
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
VI VII
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29
30
ñû ãÿðàðûíû âåðÿðñÿ, áó ùàë ãàíóí
ïîçóíòóñó êèìè ÿñàñëàíäûðûëà áèëÿðìè? Áó úöð ùàëëàðûí êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíäÿ (ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèñè îëàí
ùöãóãè øÿõñëÿðäÿ) äàùà ÷îõ áàø
âåðìÿñè ùÿìèí ìöÿññèñÿëÿðèí àóäèò
(âåðýè âÿ ñîñèàë ñûüîðòà) éîõëàìàëàðû âàõòû ìöôÿòòèøëÿð òÿðÿôèíäÿí ó÷îòóí òÿëÿáëÿðèíèí ïîçóëìàñû êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Éîõëàìà îðãàíëàðû áó ìÿñÿëÿäÿ ùàãëûäûðëàð. ×öíêè ùàçûðäà ãöââÿäÿ
îëàí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí
Ìàëèééÿ Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí È06 íþìðÿëè, 13 éàíâàð 2009-úó èë
òàðèõäÿ òÿñäèãëÿíìèø âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ßäëèééÿ Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí 30 éàíâàð 2009úó èë òàðèõäÿ äþâëÿò ãåéäèééàòûíà
àëûíìûø «Êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíäÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø ó÷îòóí àïàðûëìàñû Ãàéäàëàðû»íà ýþðÿ 71¹-ëè «Òÿùòÿëùåñàá øÿõñëÿðëÿ ùåñàáëàøìàëàð» ùåñàáû èø÷èëÿðÿ
èíçèáàòè-òÿñÿððöôàò âÿ ÿìÿëèééàò,
ùàáåëÿ åçàìèééÿ õÿðúëÿðè ö÷öí
òÿùòÿëùåñàáà âåðèëìèø ìÿáëÿüëÿð
öçðÿ ùåñàáëàøìàëàð ùàããûíäà ìÿëóìàòëàðû öìóìèëÿøäèðìÿê ö÷öí
íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Ýþðöíäöéö êèìè, òÿùòÿëùåñàá øÿõñÿ éàëíûç èíçèáàòè-òÿñÿððöôàò ìÿãñÿäëÿðèíÿ ëàçûì îëàí ìàëëàðûí (ìÿñÿëÿí, äÿôòÿðõàíà ëÿâàçèìàòëàðûíûí)
àëûíìàñû ö÷öí ïóë âåðèëÿ áèëÿð,
áàøãà, éÿíè ÿñàñ èñòåùñàë, áèðáàøà
ìÿùñóë èñòåùñàëûíà ëàçûì îëàí ìàëëàðûí, éÿíè õàììàë âÿ ìàòåðèàëëàðûí, ìàøûí âÿ àâàäàíëûãëàðûí àëûíìàñû èëÿ áàüëû, ùÿì÷èíèí ïóëóí
ñàõëàíûëìàñû ö÷öí ìöÿññèñÿíèí
èø÷èñèíÿ âåðèëÿí íàüä ïóëëàðëà áàüëû ÿìÿëèééàòëàðûí ó÷îòó òÿùòÿëùåñàá ÿìÿëèééàòëàð ùåñàá åäèëìÿäèéèíÿ ýþðÿ 71¹-ëè ùåñàáäà àïàðûëà áèëìÿç.
äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
vergi təqvimi
ÎÊÒÉÀÁÐ
III IV
âåðèðëÿð, éÿíè þç ðÿùáÿðëÿðèíÿ áó
úöð ìÿñëÿùÿò ýþðöðëÿð. Îíëàð ýöìàí åäèðëÿð êè, òÿùòÿëùåñàá øÿõñèí âÿ éà òÿñèñ÷èíèí äåáèòîð áîðúóíóí éàðàíìàñûíà ýþðÿ íàðàùàò÷ûëûã éàðàíà áèëìÿç, ÿñàñ îäóð êè,
êàññàäà ïóë ãàëûüû îëìàñûí.
Ìöùàñèáëÿðèí áåëÿ ýöìàí åòìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàäàí áèð ìÿãàì
äà âàðäûð. Âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì
îëóíàí ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí âÿ éà
ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèíèí áÿéàííàìÿñèíÿ 1¹-ëè ÿëàâÿíèí «àêòèâëÿð» áà ðÿäÿ ìÿëó ìàò ëà ðûí äà
êîíêðåò îëàðàã òÿùòÿëùåñàá øÿõñèí äåáèòîð áîðúëàðûíûí «äèýÿð àêòèâëÿð» ñÿòðèíäÿ ýþñòÿðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Éÿíè âåðýè îðãàíû òÿùòÿëùåñàá øÿõñèí äåáèòîð
áîðúó áàðÿäÿ à÷ûãëàíìûø ìÿëóìàòû ÿëàâÿëÿðäÿí òàì àéäûí àëà
áèëìèð. ßýÿð äþâëÿò áöäúÿñèíÿ
âåðýè áîðúó îëàí ìöÿññèñÿíèí íàüä
ïóëóíóí òÿùòÿëùåñàá øÿõñäÿ ñàõëàíûëìàñû ôàêòûíû âåðýè îðãàíûíà
âåðèëÿí ìÿëóìàòëàðäàí (áÿéàííàìÿéÿ ÿëàâÿëÿðäÿí) ÿëäÿ åòìÿê
ìöìêöí äåéèëäèðñÿ âÿ åéíè çàìàíäà ÿëàâÿëÿðäÿ ïóë âÿñàèòëÿðèíèí ãàëûüûíûí ýþñòÿðèëìÿìÿñè âåðýè îðãàíëàðû ÿìÿêäàøëàðûíäà âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ ùÿãèãÿòÿí ïóë âÿñàèòèíèí îëìàìàñû ôèêðèíè ôîðìàëàøäûðûð.
Ìöÿññèñÿíèí ñÿëàùèééÿòèíäÿ
îëàí íàüä ïóëëàð èêè éåðäÿ - èêè
ôîðìàäà ñàõëàíûëà áèëÿð. 1-úè êàññàäà, éÿíè ìöÿññèñÿíèí îôèñèíäÿ
(ñåéôäÿ, îòàãäàêû øêàôäà âÿ ñ.),
2-úè èñÿ øÿõñÿí êàññèðèí þçöíäÿ,
ðÿùáÿðäÿ âÿ éà ìöÿññèñÿíèí äèýÿð èø÷èñèíäÿ (þç åâèíäÿ, ãîùóìóíóí åâèíäÿ âÿ ñ.). Ñóàë îëóíà
áèëÿð êè, õöñóñè ìöëêèééÿò íþâöíÿ ìàëèê ìöÿññèñÿíèí ðÿùáÿðè ìöÿññèñÿéÿ ìÿõñóñ îëàí íàüä ïóë
âÿñàèòèíèí òÿùòÿëùåñàá øÿõñäÿ ñàõëàíûëìàñû, ùÿòòà óçóí (1 àé, 3 àé
âÿ äàùà ÷îõ) ìöääÿò ñàõëàíûëìà-
31
«(1) âÿ (2)» - Ýÿëèð âÿ ìÿíôÿÿò âåðýèsè: Ýÿëèð âÿ ìÿíôÿÿò âåðýèñè öçðÿ ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì èëèäèð. Ùöãóãè øÿõñëÿð
âÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàð ðöá ãóðòàðäûãäàí
ñîíðà 15 ýöíäÿí ýåú îëìàéàðàã úàðè
þäÿìÿëÿðè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿìÿëèäèðëÿð. Áÿëÿäèééÿ ìöëêèééÿòèíäÿ îëàí ìöÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàð ìÿíôÿÿò âåðýèñèíè
éåðëè áöäúÿéÿ (áÿëÿäèééÿ áöäúÿñèíÿ)
þäÿéèðëÿð. Úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðè âåðýè èëè
ö÷öí âåðýè þäÿéèúèñèíäÿí òóòóëàí âåðýèíèí ìÿáëÿüèíÿ àèä åäèëèð.
Âåðýè þäÿéèúèñè èë ÿðçèíäÿ úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíèí ìÿáëÿüèíè þç ñå÷èìèíÿ ÿñàñÿí àøàüûäà ýþñòÿðèëÿí èêè ìöìêöí ìåòîääàí áèðèíÿ óéüóí ìöÿééÿíëÿøäèðÿ
áèëÿð.
Áèðèíúè ìåòîä: Ùÿð ðöá ö÷öí úàðè þäÿìÿëÿðèí ìÿáëÿüè ÿââÿëêè âåðýè èëèíäÿ ùåñàáëàíìûø âåðýèíèí 1/4 ùèññÿñè ìÿáëÿüèíäÿ ìöÿééÿí åäèëèð.
Èêèíúè ìåòîä: Úàðè ðöáäÿêè ýÿëèðèí ìÿáëÿüèíè êå÷ÿí èëèí öìóìè ýÿëèðèíäÿ (ýÿëèðäÿí ÷ûõûëàí ìÿáëÿüëÿð íÿçÿðÿ àëûíìàäàí) âåðýèíèí õöñóñè ÷ÿêèñèíè ýþñòÿðÿí
ÿìñàëà âóðìàãëà ìöÿééÿí åäèëèð.
Áó çàìàí âåðýè þäÿéèúèñè èë ÿðçèíäÿ
úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíèí ìÿáëÿüèíè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿéèí éóõàðûäàêû èêè ìöìêöí ìåòîäóíäàí áèðèíè ñå÷èð âÿ ùÿð èë
àïðåë àéûíûí 15-äÿí ýåú îëìàéàðàã áó
áàðÿäÿ âåðýè îðãàíûíà ìÿëóìàò âåðèð.
Âåðýè þäÿéèúèñè úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíèí ìÿáëÿüèíè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí
òÿòáèã åòäèéè ìåòîä áàðÿäÿ ìÿëóìàò
âåðìÿäèéè ùàëäà, âåðýè îðãàíû áèðèíúè
ìåòîäó òÿòáèã åäèð.
Âåðýè þäÿéèúèñè úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíèí
ìÿáëÿüèíè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí èêèíúè ìåòîäó ñå÷äèéè ùàëäà, ùÿð ðöá áàøà
÷àòäûãäàí ñîíðà 15 ýöí ÿðçèíäÿ ìÿíôÿÿòäÿí âÿ éà ýÿëèðäÿí ùåñàáëàíìûø úàðè
âåðýè ìÿáëÿüè áàðÿäÿ âåðýè îðãàíûíà
àðàéûø òÿãäèì åòìÿëèäèð, ÿêñ ùàëäà, âåðýè îðãàíû áèðèíúè ìåòîäó òÿòáèã åäèð.
ßââÿëêè âåðýè èëèíäÿ ôÿàëèééÿòè îëìàéàí
âÿ íþâáÿòè âåðýè èëèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí, ùàáåëÿ éåíè éàðàäûëìûø âÿ ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðÿí âåðýè þäÿéèúèëÿðè ìÿíôÿÿò âÿ
éà ýÿëèð âåðýèñè öçðÿ úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíè òÿãâèì èëè ÿðçèíäÿ ðöáëÿð öçðÿ àðòàí
éåêóíëà ùåñàáëàìàëû, úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíèí ìÿáëÿüè ìÿíôÿÿòäÿí âÿ éà ýÿëèðäÿí âåðýèíèí ìÿáëÿüèíèí 75 ôàèçèíäÿí
àç îëìàìàëû, ðöá áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà
15 ýöí ÿðçèíäÿ úàðè âåðýè þäÿìÿëÿðèíè
àïàðìàëû âÿ ðöá ÿðçèíäÿ ìÿíôÿÿòäÿí âÿ
Ãåéä: Âåðýèíèí þäÿíèëìÿ âÿ áÿéàííàìÿíèí âåðèëìÿ ìöääÿòèíèí ñîíóíúó
ýöíö òÿãâèìäÿ ýþé ðÿíýëÿ ñå÷èëìèøäèð. Ùÿìèí ýöí èñòèðàùÿò âÿ éà áàéðàì
ýöíöíÿ äöøäöéö ùàëäà, íþâáÿòè èø ýöíöíÿ êå÷èðèëìèøäèð.
Ödənilən vergi:
15 oktyabr - «(1)» və «(2)».
22 oktyabr - «3», «4», «8», «9», «10.1», «10.2»,
«10.3» və «11».
éà ýÿëèðäÿí ùåñàáëàíìûø úàðè âåðýè ìÿáëÿüè áàðÿäÿ âåðýè îðãàíûíà àðàéûø òÿãäèì åòìÿëèäèð.
«3» - ßëàâÿ äÿéÿð âåðýèsè: ßÄ öçðÿ
ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéû ñàéûëûð. ßÄÂ
þäÿéÿí âåðýè þäÿéèúèñè ßÄÂ-íèí áÿéàííàìÿñèíè ùÿð ùåñàáàò äþâðö ö÷öí ùåñàáàò äþâðöíäÿí ñîíðàêû àéûí 20-äÿí
ýåú îëìàéàðàã ãåéäèééàòäà îëäóüó âåðýè îðãàíûíà âåðèð âÿ âåðýèíè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿéèð.
«4» - Àêsèç âåðýèsè: Àêñèçëÿð öçðÿ ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéûäûð. Àêñèçëè ìàëëàð èñòåùñàë åäèëäèêäÿ ùÿð ùåñàáàò äþâðö
ö÷öí âåðýè òóòóëàí ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ àêñèçëÿð ùåñàáàò äþâðöíäÿí ñîíðàêû àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿíèëìÿëè âÿ âåðýè îðãàíûíà áÿéàííàìÿ âåðèëìÿëèäèð.
«8» - Ìÿäÿí âåðýèsè: Ìÿäÿí âåðýèñè
öçðÿ ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéû ñàéûëûð.
Ìÿäÿí âåðýèñèíèí þäÿéèúèñè ùåñàáàò àéû
ö÷öí ôàéäàëû ãàçûíòûëàðûí ÷ûõàðûëäûüû àéäàí ñîíðàêû àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã âåðýèíè þäÿéèð âÿ áÿéàííàìÿ âåðèðëÿð. Éåðëè ÿùÿìèééÿòëè òèêèíòè ìàòåðèàëëàðû
öçðÿ ìÿäÿí âåðýèñè éåðëè (áÿëÿäèééÿ)
áöäúÿéÿ þäÿíèëèð âÿ áÿëÿäèééÿëÿðÿ ìÿäÿí âåðýèñèíèí áÿéàííàìÿñè âåðèëèð. Éåðëè
ÿùÿìèééÿòëè òèêèíòè ìàòåðèàëëàðûíà êÿðïèúêèðÿìèò ýèëëÿðè, òèêèíòè ãóìëàðû, ÷ûíãûë õàììàëû àèä åäèëèð.
«9» - Sàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè: Ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè öçðÿ ùåñàáàò äþâðö ðöáäöð. Ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèíèí þäÿéèúèñè
îëàí øÿõñ ùåñàáàò ðöáöíäÿí ñîíðàêû àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã þäÿíìÿëè îëàí
âåðýèíèí ìÿáëÿüè ùàããûíäà âåðýè îðãàíûíà áÿéàííàìÿ âåðèð âÿ ùÿìèí ìöääÿòäÿ âåðýèíè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿéèð.
«10.1» - Ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð þäÿìÿ
ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè: Ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýè
òóòàí ßÄ âÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí áó þäÿìÿëÿð öçðÿ ùåñàáàò
äþâðö âåðýè èëè, äèýÿð âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ùåñàáàò äþâðö èñÿ ðöáäöð.
Ìóçäëà èøëÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðÿ þäÿìÿëÿð
âåðÿí ùöãóãè øÿõñëÿð âÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàð ìóçäëà èøëÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí ùåñàáëàíìûø àéëûã ýÿëèðèíÿ ýÿëèð âåðýèñèíè
ùåñàáëàìàëû âÿ ùåñàáëàíìûø ìÿáëÿüè
íþâáÿòè àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿìÿëèäèðëÿð.
Ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýèëÿð áàðÿäÿ áÿéàííàìÿíè ßÄ âÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèíèí
þäÿéèúèëÿðè ùåñàáàò èëèíäÿí ñîíðàêû èëèí
éàíâàð àéûíûí 31-äÿí ýåú îëìàéàðàã,
äèýÿðëÿðè èñÿ ùåñàáàò ðöáö áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà íþâáÿòè àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòìÿëèäèðëÿð.
«10.2» - Sûüîðòà ìöãàâèëÿsèíÿ âàõòûíäàí ÿââÿë õèòàì âåðèëäèêäÿ þäÿìÿ
ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè: Ùÿéàòûí éûüûì ñûüîðòàñû âÿ ïåíñèéà ñûüîðòàñû öçðÿ
áàüëàíûëìûø ñûüîðòà ìöãàâèëÿñèíÿ âàõòûíäàí ÿââÿë õèòàì âåðèëäèêäÿ àïàðûëàí
þäÿìÿëÿðäÿí þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýèíèí ùåñàáàò äþâðö ðöáäöð.
Ùÿéàòûí éûüûì ñûüîðòàñû âÿ ïåíñèéà ñûüîðòàñû öçðÿ áàüëàíûëìûø ñûüîðòà ìöãàâèëÿñèíÿ âàõòûíäàí ÿââÿë õèòàì âåðèëäèêäÿ ñûüîðòà ùàãëàðû þäÿéÿí ñûüîðòà÷ûëàð
ôèçèêè øÿõñëÿðèí ùåñàáëàíìûø àéëûã ýÿëèðèíÿ ýÿëèð âåðýèñè ùåñàáëàìàëû âÿ ùåñàáëàíìûø âåðýèíè íþâáÿòè àéûí 20-äÿí ýåú
îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿìÿëè âÿ
ýÿëèðèí þäÿíèëäèéè ðöáäÿí ñîíðàêû àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã áÿéàííàìÿíè
âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòìÿëèäèðëÿð.
«10.3» - Þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí
äèýÿð âåðýèëÿð: ßÄ âÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø
âåðýèíèí þäÿéèúèëÿðèíèí ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð àïàðûëàí þäÿìÿëÿðè èñòèñíà îëìàãëà, þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí äèýÿð
âåðýèëÿð öçðÿ ùåñàáàò äþâðö ðöáäöð.
Ùöãóãè øÿõñëÿð âÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàð ãåéðè-äþâëÿò ïåíñèéàëàðû âÿ þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàëû äèýÿð þäÿìÿëÿðè âåðÿðêÿí áó ýÿëèðëÿðäÿí âåðýèíè
òóòìàëû, òóòóëìóø ìÿáëÿüè ýÿëèðèí þäÿíèëäèéè ðöáäÿí ñîíðàêû àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ êþ÷öðìÿëè âÿ
ùÿìèí ìöääÿòäÿ äÿ áÿéàííàìÿíè âåðýè
îðãàíûíà òÿãäèì åòìÿëèäèðëÿð.
«11» - Äþâëÿò ðösóìó: Äþâëÿð ðöñóìó
öçðÿ ùåñàáàò äþâðö ðöáäöð. Íîòàðèàò ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ ýþðÿ äþâëÿò ðöñóìó íîòàðèóñ
òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëÿðÿê èêè áàíê ýöíö
ÿðçèíäÿ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí
õàðèúè þëêÿëÿðäÿêè äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðèíäÿ àïàðûëàí êîíñóë ÿìÿëèééàòëàðû ö÷öí àëûíàí äþâëÿò ðöñóìó áèð àé ÿðçèíäÿ, äèýÿð äþâëÿò ðöñóìëàðû èñÿ òóòóëäóãäàí ñîíðà áèð áàíê ýöíö ÿðçèíäÿ
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ êþ÷öðöëöð.
«Äþâëÿò ðöñóìó ùàããûíäà» Ãàíóíäà
íÿçÿðäÿ òóòóëìóø äþâëÿò ðöñóìóíó òóòàí øÿõñëÿð ùåñàáàò ðöáöíäÿí ñîíðàêû
àéûí 20-äÿê äþâëÿò ðöñóìóíóí òóòóëìàñû áàðÿäÿ ùåñàáàòëàðû âåðýè îðãàíûíà
òÿãäèì åòìÿëèäèðëÿð.
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
дцнйадан верэи хябярляри
идман
Кülək enerjisi istehsalına vergi
güzəştləri ləğv олунаъаг
Güləşçilərimiz üç qızıl medal qazanmışlar
Ñåíòéàáðûí 27-äÿí 29-äÿê Ýöðúöñòàíûí
Áàòóìè øÿùÿðèíäÿ Ìóõðàí Âàõòàíãàäçåíèí
õàòèðÿñèíÿ ùÿñð åäèëìèø éóíàí-Ðîìà ýöëÿøè
öçðÿ ýÿíúëÿð àðàñûíäà áåéíÿëõàëã òóðíèð êå÷èðèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàí Ýöëÿø Ôåäåðàñèéàñûíäàí
7
âåðèëÿí õÿáÿðÿ ýþðÿ, éàðûøäà þëêÿìèçè òÿìñèë
åäÿí ùÿð ö÷ èäìàí÷ûìûç - Êÿðèì Úÿôÿðîâ
(50 êã), Ìóðàä Ìÿììÿäîâ (60 êã) âÿ Àìèë
ßùìÿäîâ (66 êã) òóðíèðèí ãàëèáè êèìè ãûçûë
ìåäàëëàðà ñàùèá îëìóøëàð.
Azərbaycan qrossmeysteri liderlər sırasında
Ëîíäîíäà ÔÈÄÅ-íèí Ãðàí-Ïðè éàðûøëàðû äàâàì åäèð. Òóðíèðèí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñèíèí àëòûíúû
òóðóíóí îéóíëàðû êå÷èðèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàí øàùìàò÷ûñû Øÿùðèéàð Ìÿììÿäéàðîâ þçáÿê Ðöñòÿì
Ãàñûìúàíîâà ãàðøû ãàðà ôèãóðëàðëà îéíàìûøäûð.
Ãðîññìåéñòåðèìèç ëèäåðÿ éàõûíëàøìàã ö÷öí áó
ãàðøûëàøìàäà åêñ-äöíéà ÷åìïèîíóíà ùþêìÿí
ãàëèá ýÿëìÿëè èäè. Øàùìàò÷ûìûçûí ýþçÿë êîìáèíàñèéàñû íÿòèúÿñèíäÿ 45-úè ýåäèøäÿ Ð.Ãàñûìúàíîâ àü áàéðàã ãàëäûðìàüà ìÿúáóð îëìóøäóð.
Òóðóí ãàëàí ïàðòèéàëàðûíûí éåêóíëàðû áåëÿäèð:
Ïéîòð Ëåêî (Ìàúàðûñòàí) - Àíèø Ýèðè (Ùîëëàíäèéà) 0,5:0,5, Àëåêñàíäð Ãðèøøóê (Ðóñèéà) - Ìàéêë
Àäàìñ (Èíýèëòÿðÿ) 0,5:0,5, Áîðèñ Ýåëôàíä (Èñðàèë) - Âàñèëè Èâàí÷óê (Óêðàéíà) 0,5:0,5, Ùèêàðó
Íàêàìóðà (ÀÁØ) - Âàí Õàî (×èí) 0:1, Âåñåëèí
Òîïàëîâ (Áîëãàðûñòàí) - Ëåíéåð Äîìèíýåñ (Êóáà) 1:0. Àëòû òóðäàí ñîíðà òóðíèð úÿäâÿëèíäÿ âÿçèééÿò áåëÿäèð: Ýåëôàíä - 4 õàë, Ìÿììÿäéàðîâ, Ãðèøøóê, Òîïàëîâ, Ëåêî - 3,5 õàë, Àäàìñ,
Âàí Õàî - 3, Èâàí÷óê, Ýèðè, Äîìèíýåñ, Íàêàìóðà - 2,5, Ãàñûìúàíîâ - 2.
Azərbaycanda yeni idman növünə
“ikinci nəfəs” verilir
ÀÁØ-ûí èðè øèðêÿòëÿðè þëêÿ ðÿùáÿðëèéèíè êöëÿê åíåðæèñèíèí èñòåùñàëûíà òÿòáèã åäèëÿí âåðýè ýöçÿøòëÿðèíè ñàõëàìàüà ÷àüûðìûøäûð. Þëêÿíèí 19 èðè øèðêÿòèíèí èìçàñû èëÿ
ñåíòéàáðûí 18-äÿ äÿðú îëóíìóø âÿ ÀÁØ Êîíãðåñèíÿ öíâàíëàíìûø à÷ûã ìÿêòóáäà êöëÿê åíåðæèñèíèí èñòåùñàëû âÿ
éàéûìû ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øèðêÿòëÿð ö÷öí ìþâúóä âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âàõòûíûí óçàäûëìàñû õàùèø åäèëìèøäèð. Ùàçûðäà ãöââÿäÿ îëàí ýöçÿøòëÿðÿ ýþðÿ, êöëÿê èñòåùñàëû ñàùÿñèíäÿ ÷àëûøàí øèðêÿòëÿð èñòåùñàë åòäèêëÿðè ùÿð
êèëîâàò-ñààò åëåêòðèê åíåðæèñèíÿ ýþðÿ þäÿäèêëÿðè âåðýè
ìÿáëÿüèíèí 2 ñåíòèíè ýåðè àëûðëàð. Ëàêèí áó èëèí ñîíóíäà
ùÿìèí âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí ëÿüâè ïëàíëàøäûðûëûð. Êîíãðåñÿ
ìöðàúèÿò öíâàíëàìûø øèðêÿò ðÿùáÿðëÿðèíèí ôèêðèíúÿ, êöëÿê åíåðæèñè èñòåùñàëûíà âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí ëÿüâè òÿêúÿ
áó ñàùÿäÿ ÷àëûøàí øèðêÿòëÿðÿ äåéèë, öìóìèëèêäÿ åëåêòðèê
åíåðæèñèíäÿí èñòèôàäÿ åäÿí âÿòÿíäàøëàðûí áöäúÿñèíÿ çèéàí âóðàúàã, ñàùÿ öçðÿ äàõèëîëìàëàðûí àçàëìàñûíà ñÿáÿá îëàúàãäûð. Ùàçûðäà êöëÿê åíåðæèñè ÀÁØ-ûí öìóìè
åíåðæè èñòåùñàëûíûí 3%-íè òÿøêèë åäèð âÿ áó ñàùÿäÿ 75
ìèí íÿôÿð ÷àëûøûð.
Belarus ştatdankənar işçiləri
vergilərə cəlb edir
Ñîí âàõòëàð Áåëàðóñäà èíòåðíåòäÿ èøëÿéÿðÿê ýÿëèð ÿëäÿ åäÿí âÿ
âåðýèëÿðäÿí éàéûíàí øòàòäàíêÿíàð èø÷èëÿðèí (ôðèëàíñåðëÿð-ðåä.)
ñàéû ñöðÿòëÿ àðòûð. Ñÿðáÿñò ôÿàëèééÿòäÿí ÿëäÿ îëóíàí ýÿëèðëÿðèí áåøäÿ áèðè ìÿùç áó èíòåðíåò øÿáÿêÿñè
âàñèòÿñèëÿ äàõèë îëóð. Áó éîëëà ýÿëèð ÿëäÿ åäÿíëÿð àðòûã àèäèééÿòè ãóðóìëàðûí äèããÿòèíè úÿëá åòìÿéÿ
áàøëàìûøëàð.
Ñÿðùÿääÿí êå÷èðèëìèø éöçëÿðëÿ ãóòó êîôå âÿ ÷àéûí ýèçëè àíáàðäà àøêàð-
ëàíìàñûíäàí ñîíðà äþâëÿò ãóðóìëàðû
ãåéðè-ëåãàë áèçíåñÿ ãàðøû ãÿòè òÿäáèðëÿð ýþðìÿê ãÿðàðûíà ýÿëìèøëÿð. Âåðýèäÿí éàéûíìàãëà èíòåðíåò öçÿðèíäÿí
ñàòûëàí áó ìÿùñóëëàð îïåðàòèâ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè çàìàíû òàïûëìûøäûð.
Åêñïåðòëÿðèí ôèêðèíúÿ, Áåëàðóñäà
ãåéðè-ëåãàë áèçíåñèí ñÿâèééÿñè ýåòäèêúÿ éöêñÿëèð. Èëèí ÿââÿëèíäÿí èíòåðíåò öçÿðèíäÿí ñàòûø ùÿéàòà êå÷èðÿí âÿ âåðýèäÿí éàéûíàí 600 âåðýè
þäÿéèúèñè àøêàðëàíìûøäûð. Âåðýè ïîçóíòóëàðûíà éîë âåðÿíëÿðèí áþéöê ÿêñÿðèééÿòè øòàòäàíêÿíàð èø÷èëÿð âÿ ãåé-
äèééàòäàí êå÷ìÿéÿí áèçíåñ ãóðóìëàðû îëìóøëàð.
ÀÁØ âÿ Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿí
ìöõòÿëèô ìàë âÿ ìÿùñóëëàðû ñèôàðèø
åäÿí ùÿìèí âÿòÿíäàøëàð îíëàðû èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ ñàòìàãëà âåðýèäÿí
éàéûíìûøëàð. Ñîñèàë øÿáÿêÿëÿð âàñèòÿñèëÿ ãåéðè-ëåãàë áèçíåñëÿ ìÿøüóë
îëàíëàðû äàùà òåç àøêàðëàéàðàã, ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åòìÿê ìöìêöí îëóð.
Àðàøäûðìàëàð ùÿì äÿ îíó ýþñòÿðìèøäèð êè, ùÿìèí ãóðóìëàðûí ÿêñÿðèééÿòè áèçíåñ ùÿéàòûíà éåíè ãÿäÿì
ãîéàíëàðäûð.
Ñåíòéàáðûí 28-30-äà òÿõìèíÿí 20 èëëèê
ôàñèëÿäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàíäà ñÿìòè ìöÿééÿí
åòìÿ èäìàí íþâö öçðÿ þëêÿ ÷åìïèîíàòûíà ñòàðò
âåðèëìèøäèð. Íàáðàíäà êå÷èðèëÿí ðåñïóáëèêà à÷ûã
÷åìïèîíàòûíäà ðåêîðä ñàéäà èäìàí÷û: ìöõòÿëèô
íàçèðëèêëÿðèí âÿ áàø èäàðÿëÿðèí, ñèëàùëû ãöââÿëÿðèí,
ùàáåëÿ óíèâåðñèòåòëÿðèí, ìöÿññèñÿ âÿ øèðêÿòëÿðèí
òÿãðèáÿí 200 íöìàéÿíäÿñèíäÿí èáàðÿò 26
êîìàíäà èøòèðàê åòìèøäèð. Éàðûøäà (øÿõñè ùåñàáäà)
Àçÿðáàéúàíäà àêêðåäèòÿ îëóíìóø äèïëîìàòèê
êîðïóñóí íöìàéÿíäÿëÿðè äÿ ãöââÿëÿðèíè ñûíàìûøëàð.
×åìïèîíàòûí òÿíòÿíÿëè à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ
Àçÿðáàéúàí ñÿìòè ìöÿééÿí åòìÿ Ôåäåðàñèéàñûíûí ïðåçèäåíòè Ìèðÿëè Êàçûìîâ, Óêðàéíàíûí
þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðè Àëåêñàíäð Ìèøøåíêî âÿ ñ.
÷ûõûø åäÿðÿê ðåñïóáëèêàìûçäà èäìàíûí áó íþâö
öçðÿ ùÿð úöð øÿðàèòèí ìþâúóäëóüóíó, òåçëèêëÿ
èäìàí÷ûëàðûìûçûí áåéíÿëõàëã éàðûøëàðäà äà þç
ñþçöíö äåéÿúÿéèíÿ öìèäâàð îëäóãëàðûíû
áèëäèðìèøëÿð. Ñîíðà éàðûøà ñòàðò âåðèëìèøäèð.
Ôÿðäè ëèäåðëèêäÿ âÿ êîìàíäà ùåñàáûíäà
2 ýöí äàâàì åòìèø éàðûøëàð èëê äÿôÿ îëàðàã
èäìàí êàðòîãðàôèéàñû ñàùÿñèíäÿ õàðèúè
ìöòÿõÿññèñëÿðèí êþìÿéè èëÿ òÿðòèá åäèëìèø âÿ
áöòöí áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà óéüóí îëàí èäìàí
õÿðèòÿëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ îëóíìàãëà êå÷èðèëìèøäèð.
Êèøèëÿð àðàñûíäà óçàã ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø öçðÿ
Àçÿðáàéúàí ÷åìïèîíó Óêðàéíàíûí þëêÿìèçäÿêè
ñÿôèðè Àëåêñàíäð Ìèøøåíêî îëìóø, Ñàìèð
Ùàãâåðäèéåâ (Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñèëàùëû
Ãöââÿëÿðèíèí êîìàíäàñû) ýöìöø ìöêàôàòà
ëàéèã ýþðöëìöø, ö÷öíúö éåðè Úàâèä Àüàéåâ
(Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí
êîìàíäàñû) òóòìóøäóð.
Ãàäûíëàð àðàñûíäà óçàã ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø öçðÿ
Àçÿðáàéúàí ÷åìïèîíó Íàòàëéà ßëèéåâà
("Àëïêëóá-1") îëìóø, èêèíúè âÿ ö÷öíúö éåðëÿðè,
ìöâàôèã îëàðàã, Ëÿòèôÿ Ðöñòÿìîâà âÿ Úÿìèëÿ
Èðÿôèéåâà (Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìöäàôèÿ
Íàçèðëèéèíèí êîìàíäàñû) òóòìóøëàð.
×åìïèîíàòûí èêèíúè ýöíö êèøèëÿð àðàñûíäà
4,1 êèëîìåòðëèê ãûñà ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø - 13 íÿçàðÿò
ìÿíòÿãÿñèíäÿ ãåéäÿ àëûíìàã, ãàäûíëàð àðàñûíäà
èñÿ 3,3 êèëîìåòðëèê ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø - 8 íÿçàðÿò
ìÿíòÿãÿñèíäÿ ãåéäÿ àëûíìàã íÿçÿðäÿ
òóòóëìóøäó. Íÿòèúÿäÿ êèøèëÿð àðàñûíäà ãûñà
ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø öçðÿ þëêÿ ÷åìïèîíó Úàâèä
Àüàéåâ (Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí êîìàíäàñû)
îëìóø, èêèíúè éåðè Ñÿðõàí ßùìÿäëè (Ñèëàùëû
Ãöââÿëÿðèí êîìàíäàñû) òóòìóø, Ðöñòÿì
Ìÿììÿäçàäÿ ("Àëïêëóá-2" êîìàíäàñû) áöðöíú
ìåäàëà ëàéèã ýþðöëìöøäöð.
Ãàäûíëàð àðàñûíäà ãûñà ìÿñàôÿéÿ ãà÷ûø öçðÿ
þëêÿ ÷åìïèîíó Íàòàëéà ßëèéåâà ("Àëïêëóá-1"
êîìàíäàñû) îëìóø, èêèíúè éåðè Èðèíà Ìóðñàãóëîâà
("Àçÿðíåôòêèìéàìàø") òóòìóø, áöðöíú ìåäàëû
èñÿ Àéíóð Ãÿùðÿìàíîâà (Áÿäÿí Òÿðáèéÿñè
âÿ Èäìàí Àêàäåìèéàñûíûí êîìàíäàñû)
ãàçàíìûøäûð.
Èêèýöíëöê éàðûøëàðûí éåêóíëàðû öçðÿ êîìàíäà
ùåñàáûíäà Àçÿðáàéúàí êóáîêóíó Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñû Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí Úàâèä
Àüàéåâ, Àíàð Ãàñûìîâ, Àíàð ßùìÿäëè, Àñèô
Úÿôÿðîâ, Úÿìèëÿ Èðÿôèéåâà âÿ Ëÿòèôÿ Ðöñòÿìîâàäàí èáàðÿò êîìàíäàñû ãàçàíìûøäûð.
Éàðûø áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà ãàëèáëÿð âÿ
ìöêàôàò÷ûëàð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéèíèí
ìåäàëëàðû âÿ äèïëîìëàðû èëÿ òÿëòèô åäèëìèø, ìöõòÿëèô
ãèéìÿòëè ùÿäèééÿëÿðëÿ ìöêàôàòëàíäûðûëìûøëàð.
Böyük Britaniya varlılar üçün
vergiləri artırır
Áðèòàíèéà ùþêóìÿòè èìêàíëû âÿòÿíäàøëàð ö÷öí âåðýè
äÿðÿúÿëÿðèíè ñàõëàìàãëà, äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí úÿìèééÿòèí äèýÿð òÿáÿãÿëÿðè ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëàí ñîñèàë
õÿðúëÿðÿ àéðûëàí âÿñàèòëÿðèí ùÿúìèíè ñàáèò ñàõëàìàã
íèééÿòèíäÿäèð.
Ñåíòéàáðûí 23-äÿ Áðàéòîí øÿùÿðèíäÿ ëèáåðàë-äåìîêðàòëàðûí éûüûíúàüûíäà ÷ûõûø åäÿí Áðèòàíèéà Áàø íàçèðèíèí
ìöàâèíè Íèê Ãëåãã ùþêóìÿòèí áàùàëû ÿìëàê âÿ êàïèòàëûí àðòûìûíà éåíè âåðýè òÿòáèã åòìÿê íèééÿòèíäÿ îëäóüóíó áÿéàí åòìèøäèð.
Î ãåéä åòìèøäèð êè, «ñàüëàð»ûí áöäúÿíèí ñîñèàë õÿðúëÿ-
ðèí àçàëäûëìàñû ùåñàáûíà ôîðìàëàøäûðûëìàñû èëÿ áàüëû èòòèùàìëàðûíà áÿùàíÿ âåðèëìÿéÿúÿêäèð. Íèê Ãëåãã, ùÿì÷èíèí, äåìèøäèð êè, îíóí ëèäåðè îëäóüó ëèáåðàë-äåìîêðàòëàð
Áþéöê Áðèòàíèéàäà äàøûíìàç ÿìëàêûíûí öìóìè äÿéÿðè 2
ìèëéîí ôóíò-ñòåðëèíã òÿøêèë åäÿíëÿð ö÷öí ÿââÿëêè êèìè èëëèê 1% ùÿúìèíäÿ âåðýèíèí òÿòáèãèíè çÿðóðè ñàéûð.
Èìêàíëû âÿòÿíäàøëàðûí âåðýè éöêöíöí àðòûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ ìöìêöí äèýÿð àääûìëàðû øÿðù åäÿí áàø íàçèðèí
ìöàâèíè ãåéä åòìèøäèð êè, ùþêóìÿò êàïèòàëûí àðòûìûíà âÿ
éöêñÿê ùÿúìëè äàøûíìàç ÿìëàê ÿìÿëèééàòëàðûíà âåðýèíè
àðòûðìàüû íÿçÿðäÿí êå÷èðèð.
кроссворд
Éóõàðûäàí àøàüû:
1.ßñàñû 1899-úó èëäÿ èñâå÷ðÿëè
Õóàí Ãàìïåð òÿðÿôèíäÿí ãîéóëìóø ÿí ãÿäèì Èñïàíèéà
ôóòáîë êëóáëàðûíäàí áèðè; 2.Ìèëëè
ñèìëè ìóñèãè àëÿòè; 3.«Ïîï Êðàëè÷à» ëÿãÿáëè àìåðèêàëû ìöüÿííè, àêòðèñà, ðåæèññîð, áÿñòÿêàð, ðÿããàñÿ; 4.Òàðèõè Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿ Óðìèéà ýþëöíöí ñàùèëèíäÿ éàçûëû ìÿíáÿëÿðäÿ ãåéä îëóíàí ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø äþâëÿò; 5.Ïîïóëéàð òåëåâèçèéà àïàðûúûñûíûí àäû;
6.Ìÿòí âÿ èëëöñòðàñèéàëàðûí ÷à-
ïû ö÷öí ôîðìà; 10.Ôîòîàïàðàò
ìàðêàñû; 11.Íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðèíäÿ ýåäèø ùàããûíûí ùåñàáëàíìàñû ö÷öí ãóðàøäûðûëìûø úèùàç; 14.Ìÿøùóð ðóñèéàëû
àäìèðàë (1802-1855); 15.Àìåðèêàëû àñòðîíàâòûí ñîéàäû (19241993); 16.Ýöðúöñòàí êðàëè÷àñû; 19.Ìèçðàáëà ÷àëûíàí ñèìëè
ìóñèãè àëÿòè; 20.Ñàêèò îêåàíûí
úÿíóá ùèññÿñèíäÿ éåðëÿøÿí
Íèóå àäàñûíûí èíçèáàòè ìÿðêÿçè.
Ñîëäàí ñàüà:
3.Çÿðóðè ìÿëóìàòëàðûí éàääà
ñàõëàíûëìàñûíû àñàíëàøäûðàí
õöñóñè öñóë âÿ òÿðçëÿðèí òîïëóñó; 7.Äóðíàêèìèëÿð äÿñòÿñèíèí ñûüûð÷û äóðíàëàð ôÿñèëÿñèíÿ àèä éåýàíÿ ãóø íþâö; 8.Ìöàñèð ìîáèë òåëåôîíëàðûí ÿìÿëèééàò ñèñòåìè; 9.Åëåêòðèê ìöùÿððèêèíèí ùÿðÿêÿòñèç ùèññÿñè;
10.Èø îòàüû; 12.Ðåñïóáëèêàìûçäà øÿùÿð; 13.Úÿôÿð Úàááàðëûíûí ïéåñè; 17.Ìöÿééÿí
ñèñòåìëÿ éûüûëûá, öìóìè ïðîãðàì ÿñàñûíäà àëáîì âÿ éà êèòàá øÿêëèíäÿ òÿðòèá åäèëÿí úîüðàôèéà õÿðèòÿëÿðè ìÿúìóÿñè;
18.Ðóñèéàíûí Ñàðàòîâ âèëàéÿòèíäÿ øÿùÿð; 21.Àêàäåìèê ðåàëèñò ôðàíñûç ðÿññàìûíûí àäû
(1825-1905). Äöíéà ðÿññàìëûã òàðèõèíäÿ èíñàí áÿäÿíèíè
ÿí ýþçÿë âÿ äÿãèã òÿñâèð åòìèø ðÿññàì êèìè äÿéÿðëÿíäèðèëèð; 22.Õàëã àðàñûíäà «Íåôò÷è
Ãóðáàí» àäû èëÿ ìÿøùóð îëàí
ìö ùÿí äè ñèí ñî éà äû (19261994); 23.Ìèñ öçÿðèíäÿ èéíÿ
èëÿ úûçûëìûø âÿ ñîíðà áàñìà
öñóëó èëÿ éàðàíìûø ãðàâöðëÿð;
24.«Áþéöê äàéàã» ðîìàíûíûí
ìöÿëëèôèíèí ñîéàäû.
Tÿrtib etdi: Rafael
Qəzetimizin ötən nömrəsində getmiş krossvordun cavabları:
Éóõàðûäàí àøàüû: 1.Ïîëêîâíèê; 2.Ïàðñèçì; 3.Êàððàðà; 4.Ñàáèð; 5.Îôñàéä; 6.Àïèïå; 10.Ôëóåð; 11.Ðîòòåðäàì; 14.Àõóíäîâ;
15.Îäèññåé; 16.Ñàéãàê; 19.Àðåàë; 20.Òöðáÿ.
Ñîëäàí ñàüà: 3.Êðàñíîäàð; 7.Îñàêà; 8.Àáðñêèë; 9.Êàñòðî (Ôèäåë); 10.Ôðåéçåð; 12.Âÿçèð; 13.Àøóðà; 17.Õóäàò; 18.Êàäàñòð;
21.Äíåñòð; 22.Êåíãóðó; 23.Îìåãà; 24.ßëÿêáÿðîâ (ßëÿñýÿð).
Təsisçi:
SOSİAL-İQTİSADİ HƏFTƏLİK
12 fevral 2000-ci ildən çıxır
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyi
Baş redaktor:
Anar Əliyev
[email protected]
Baş redaktor müavini:
Məti Osmanoğlu
Qeydiyyat şəhadətnaməsi №R148.
VÖEN: 1300327481.
H/h 12-12258-1
Atabank ASC. Kod: 507581.
VÖEN: 9900006651.
M/h: 0137010032944
SWIFT BIK ATAZAZ-22.
Ünvan:
AZ 1073, Bakı ş.,
Landau küç.16
Telefon:
012 403 87 89
012 403 87 95
(faks / abunə ilə bağlı)
«Vergilər» qəzetinin kompüter
mərkəzində yığılıb səhifələnir və «CBS
Polygraphic Production» mətbəəsində
çap olunur.
Tiraj: 16000
8
№38 (628) | 3 окtyabr 2012 | www.vergiler.az
дяйярляр
İşgüzar etika
Èøýöçàð åòèêàíûí ìöùöì òÿðêèá
ùèññÿëÿðèíäÿí áèðè àéðû-àéðû øèðêÿòëÿðèí ìöíòÿçÿì ãàéäàäà úÿìèééÿòÿ ùåñàáàò âåðìÿñèäèð. Ñîñèàë ìÿñóëèééÿò
ïðîãðàìûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí
ýåäèøè, åëÿúÿ äÿ áèçíåñèí àïàðûëìàñûíûí åòèê òÿðÿôëÿðè, èäàðÿåòìÿ ÷þçöìëÿðèíèí ãÿáóë åäèëìÿñè, ÿìÿêäàøëàðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿð âÿ ñ. èëÿ áàüëû ùåñàáàò ùàçûðëàíûá èúòèìàèééÿòÿ òÿãäèì
åäèëèð. Àçÿðáàéúàíûí èøýöçàð ùÿéàòûíäà õöñóñè éåð òóòàí ÁÏ øèðêÿòèíèí
ùÿð èë íÿøð åòäèðäèéè «Äàâàìëû èíêèøàô ùàããûíäà ùåñàáàò» ñÿíÿäè áóíà
íöìóíÿ ñàéûëà áèëÿð.
ÁÏ-íèí áó èë íÿøð åòäèðäèéè ñîí
ùåñàáàòûíäà àøàüûäàêû ìÿñÿëÿëÿð
ÿùàòÿ îëóíóð:
• Ëàéèùÿëÿð âÿ ÿìÿëèééàòëàðëà
áàüëû íàèëèééÿòëÿð âÿ ÷ÿòèíëèêëÿð;
• ÁÏ øèðêÿòèíèí Àçÿðáàéúàíäà ùÿéàòà êå÷èðäèéè ÿìÿëèééàòëàðûí ÁÏ ãðóïóíóí ùàñèëàò ïîðòôåëèíäÿ éåðè;
• ÿìÿéèí òÿùëöêÿñèçëèéè, ñàüëàìëûã âÿ ÿòðàô ìöùèòèí ìöùàôèçÿñè èëÿ
áàüëû ýþñòÿðèúèëÿð;
• éåðëè ÿìÿêäàøëàðûí èíêèøàôû âÿ
èøÿýþòöðìÿ;
•
øèð êÿòèí
þçö íöí
âÿ
òÿðÿôäàøëàðûíûí ñîñèàë ñàùÿäÿêè ôÿàëèééÿòëÿðè;
• ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôû èëÿ áàüëû
òÿøÿááöñëÿð;
• ÁÏ âÿ òÿðÿôäàøëàðûíûí ùÿéàòà
êå÷èðäèêëÿðè òÿùñèë ïðîãðàìëàðû;
• Àçÿðáàéúàíäà êîðïîðàòèâ øÿôôàôëûüûí òÿìèí îëóíìàñû âÿ ýÿëèðëÿðëÿ ÿëàãÿäàð øÿôôàôëûüà êþìÿê ýþñòÿðèëìÿñè èëÿ áàüëû èøëÿð;
• ÁÏ øèðêÿòèíèí Àçÿðáàéúàíäà áåø
èëëèê èúðà ýþñòÿðèúèëÿðè.
«Äàâàìëû èíêèøàô ùàããûíäà ùåñàáàò»äà âåðèëìèø ìÿëóìàòëàðûí äöçýöíëöéöíÿ êÿíàð çÿìàíÿò ÁÏ ãðóïóíóí àóäèòîðëàðû îëàí «Åðíñò & Éîóíý» øèðêÿòè òÿðÿôèíäÿí âåðèëèð. Àóäèòîð øèðêÿòèíèí âÿçèôÿñè ùåñàáàòäà âåðèëìèø ðÿãÿìëÿðèí âÿ à÷ûãëàìàëàðûí
äöçýöíëöéöíö âÿ ñÿíÿäëÿðÿ ÿñàñëàíäûüûíû, ÁÏ-íèí Àçÿðáàéúàíäàêû ôÿàëèééÿòëÿðè èëÿ áàüëû ÿñàñ ìÿñÿëÿëÿðèí
ùåñàáàòäà òàðàçëàøäûðûëìûø òÿãäèìàòûíû òÿìèí åòìÿêäèð. «Äàâàìëû èíêèøàô
ùàããûíäà ùåñàáàò» ùÿì øèðêÿò äàõèëèíäÿ, ùÿì äÿ øèðêÿòäÿí êÿíàðäà ÷àï
âÿ åëåêòðîí âàðèàíòëàðäà ýåíèø øÿêèëäÿ éàéûëûð. Ùåñàáàòûí íöñõÿëÿðè ìàðàãëû òÿðÿôëÿðÿ ýþíäÿðèëèð, îíëàðäàí
þç ðÿé âÿ òÿêëèôëÿðèíè âåðìÿñè õàùèø
îëóíóð. ÁÏ ÿìÿêäàøëàðû, êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíèí íóìàéÿíäÿëÿðè, òÿëÿáÿëÿð, ïåøÿêàðëàð âÿ òÿùñèë
ïðîãðàìëàðûíûí ìÿçóíëàðû àðàñûíäà
ðÿé ñîðüóñó àïàðûëûð, à÷ûã éûüûíúàãëàð
òÿøêèë åäèëèð. Ðÿé ñîðüóëàðûíäà âÿ ýþðöøëÿðäÿ èðÿëè ñöðöëÿí òÿêëèôëÿð âÿ
ãåéäëÿð äèããÿòëÿ íÿçÿðÿ àëûíûð.
Âåðýè èø÷èsèíèí åòèê äàâðàíûø Êîäåêsè
Ôÿsèë 14.
Êîäåêsèí òÿëÿáëÿðèíÿ ÿìÿë
åòìÿêëÿ áàüëû èø÷èíèí öçÿðèíÿ
äöøÿí þùäÿëèêëÿð
14.1. Ùÿð áèð èø÷è Êîäåêñèí áöòöí ìöääÿàëàðû èëÿ òàíûø îëìàëû, îíëàðûí êîíêðåò ùàëäà íåúÿ òÿòáèã îëóíäóüóíó áèëìÿëèäèð.
14.2. Ùÿð áèð èø÷è Êîäåêñè àëäûãäàí ñîíðàêû 10 ýöí ÿðçèíäÿ ñÿíÿäëÿ
òàíûø îëìàëû âÿ çÿðóðÿò éàðàíäûãäà
âÿ éà Êîäåêñèí ùÿð ùàíñû áèð ùèññÿñèíè áàøà äöøìÿäèêäÿ þçöíöí áèðáàøà ðÿèñèíÿ âÿ éà íàçèðëèéèí åòèê äàâðàíûø ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ ñÿëàùèééÿòëè
øÿõñèíÿ áóíóíëà áàüëû éàçûëû âÿ éà
øèôàùè ôîðìàäà ìöðàúèÿò åòìÿëèäèð.
14.3. Èø÷è Êîäåêñèí îðèæèíàë íöñ-
õÿñèíè àëäûãäàí 10 ýöí ñîíðà îíóí
àëûíìàñûíà âÿ Êîäåêñèí áöòöí áÿíäëÿðèíè áàøà äöøìÿñèíÿ äàèð áó ñÿíÿäÿ
ÿëàâÿ îëóíìóø ôîðìàëû ãÿáçè èìçàëàéàðàã Êîäåêñè àëäûüû òàðèõè ãåéä
åòìÿëè âÿ îíó þçöíöí áèðáàøà ðÿèñèíÿ òÿãäèì åòìÿëèäèð.
14.4. Ùÿð áèð ðÿèñ òàáåëèéèíäÿ îëàí
èø÷èëÿðäÿí àëäûüû ãÿáçèí ñóðÿòèíè ÷ûõàðìàëû âÿ 10 ýöí ÿðçèíäÿ îðèæèíàë
íöñõÿëÿðè åòèê äàâðàíûø ìÿñÿëÿëÿðè
öçðÿ ñÿëàùèééÿòëè øÿõñÿ òÿùâèë âåðìÿëèäèð. Ãÿáçëÿðèí ñóðÿòè ðÿèñäÿ ãàëìàëû âÿ íþâáÿòè éåíèëÿøìÿéÿ ãÿäÿð
ñàõëàíûëìàëûäûð. Åòèê äàâðàíûø ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ ñÿëàùèééÿòëè øÿõñ îðèæèíàë
íöñõÿíè èø÷èíèí øÿõñè ãîâëóüóíäà
ñàõëàìàëûäûð.
11 yaşlı dahinin kəşfi
мараглы
Àâòîìîáèë ñöðÿðêÿí òåëåôîíëà äàíûøìàã òÿùëöêÿëè áèð äàâðàíûøäûð, àíúàã
áÿçèëÿðèíÿ áó äà àçëûã åäèð, îíëàð ñöêàí àðõàñûíäà òåëåôîíëà ìåñàæëàøûðëàð.
Àìåðèêàíûí ÀÒ&Ò àäëû øèðêÿòè ñöðöúöëÿðè áóíäàí ÷ÿêèíäèðìÿê ö÷öí Ëîñ
Àíúåëåñ øÿùÿðèíäÿ áèð ìöñàáèãÿ êå÷èðìÿéè ãÿðàðà àëäû. Ìöñàáèãÿäÿ áèð øèðêÿòäÿ éàðàäûúû äèðåêòîð âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøàí Äåéâèä Ãðàó âÿ 11 éàøëû Âèúòîðèéà Âîëêåð ÀÒ&Ò øèðêÿòèíèí 20.000 äîëëàð äÿéÿðèíäÿ ìöêàôàòûíà ëàéèã ýþðöëäöëÿð. Áóíëàðûí èêèñèíèí áèðëèêäÿ ùàçûðëàäûãëàðû «Ðîäå Äîý» àäëàíàí
ïðîãðàì òÿìèíàòû éîëäàøëàðûíûçûí âÿ
àèëÿíèçèí «ïàêåòëåð» øÿêëèíäÿ òÿøêèë
åäèëìÿñèíÿ èçí âåðèð âÿ ìåñàæëàøìà
àëûøãàíëûüûíûçà íÿçàðÿò åäèð. Áóíóí
ñàéÿñèíäÿ èñòèôàäÿ÷èëÿð áèð ãðóï éîëäàøûíûí ìÿòí ìåñàæû éàçäûüûíû áàøà
äöøÿ áèëèð âÿ áó, òåëåôîíäà áèð èò ùöðìÿñèíè ñÿñëÿíäèðÿ áèëèð. Úèùàç òÿùëöêÿñèçëèê êÿìÿðëÿðèíèí ïðèíñèïè èëÿ èøëÿéèð âÿ èñòèôàäÿ÷è õÿáÿðäàðëûüûí ôÿðãèíÿ âàðàíà ãÿäÿð èò ùöðìÿñèíèí àðàñû êÿñèëìèð.
Èò ùöðìÿñè ÿâÿçèíÿ õîðóç áàíëàìàñû âÿ éà äèýÿð ùåéâàí ñÿñëÿðè äÿ
ãîéìàã ìöìêöíäöð. Áó ñÿñëÿð ïðîãðàì òÿìèíàòûíûí è÷ÿðèñèíäÿí ÿëäÿ îëóíóð.
Ãåéä åäÿê êè, áó, ÀÒ&Ò øèðêÿòèíèí ñöêàí àðõàñûíäà ìåñàæëàøìà êèìè òÿùëöêÿëè ùàëûí ãàðøûñûíû àëìàã
ö÷öí èëê òÿøÿááöñö äåéèë. Øèðêÿò áóíäàí þíúÿ Àíäðîèä âÿ ÁëàúêÁåððé è÷èí
àâòîìîáèë èäàðÿ îëóíàðêÿí àõòàðûø âÿ
ìåñàæ ýþíäÿðìÿ êèìè ùÿðÿêÿòëÿðèí
ãàðøûñûíû àëàí ÄðèâåÌîäå àäëû áèð
ïðîãðàì òÿìèíàòû òÿêëèô åòìèøäè.
İnanmaya bilərsiniz, ancaq belədir…
Ü Èíñàí ÄÍÊ-ñûíäà 80 ìèí ýåí Ü Èë ÿðçèíäÿ áèð äÿôÿ äÿ îëñóí èíâàð.
Ü Òÿééàðÿëÿðèí ãàðà ãóòóñó íàðûíúû ðÿíýäÿ îëóð.
Ü
äÿíÿ äÿ îëñóí ñààò éîõäóð.
Ü
Ü Ëàñ-Âåãàñûí êàçèíîëàðûíäà áèð
Ü Õåîïñ åùðàìûíûí ïëèòÿëÿðè àðà-
ñûíäàí öëýöú äÿ êå÷èðòìÿê ìöìêöí äåéèë.
Ü Äåëôèíëÿð áèð ýþçö à÷ûã éàòûðëàð
âÿ éàðàíà áèëÿúÿê òÿùëöêÿëÿðè
ìöøàùèäÿ åäèðëÿð.
Ü Áöòöí òàðèõ áîéó Íèë ÷àéû èêè äÿôÿ - ÛÕ âÿ ÕÛ ÿñðëÿðäÿ äîíóá.
Ü Óøàãëàð äöíéàéà äèç ãàïàüû îëìàäàí ýÿëèðëÿð.
Ü
Ü
Ü
ñàí äîüóëìàéàí éåýàíÿ þëêÿ
Âàòèêàí îëìóøäóð.
Àëáåðò Åéíøòåéí äîããóç éàøûíà
ãÿäÿð íîðìàë äàíûøà áèëìèðìèø.
Åéôåë ãöëëÿñèíèí òÿïÿñèíÿ ÷ûõàíà ãÿäÿð 1792 ïèëëÿêÿí ãÿò åòìÿëèñÿí.
Áàéãóø ìàâè ðÿíýè ýþðÿ áèëÿí
òÿê ãóøäóð.
Ãàüàéûëàðäà äóçëó ñóéó ñöçýÿúäÿí êå÷èðìÿê ö÷öí õöñóñè îðãàí îëäóüóíà ýþðÿ îíëàð áó ñóéó
è÷ÿ áèëèðëÿð.
Ýþéÿð÷èíëÿðèí ñöìöêëÿðèíèí àüûðëûüû òöêëÿðèíäÿí éöíýöëäöð.
биздян йазырлар
Azərbaycan tarixinin simvolu
«Òðåíä» àýåíòëèéè Àìåðèêàíûí ÚÍÍ òåëåêàíàëûíûí ñàéòûíäà
âåðèëìèø õÿáÿðèí õöëàñÿñèíè éàéìûøäûð. ÚÍÍ-èí «Íÿùÿíý áèíàëàð» ëàéèùÿñèíäÿ ìöÿëëèôëÿð äöíéàíûí àëòû àïàðûúû ìåìàðûíäàí
èøëÿäèêëÿðè ÿí ñåâèìëè áèíàíûí
àäûíû ÷ÿêìÿéè õàùèø åäèáëÿð.
«Àëîâ ãöëëÿëÿðè»íèí ëàéèùÿëÿíäèðèëìÿñè èëÿ ìÿøüóë îëàí íÿùÿíý ÍÎÊ ìåìàðëûã øèðêÿòèíèí
âèòñå-ïðåçèäåíòè Áàððè Ùéóç îíó
þçöíöí ÿí ñåâèìëè ëàéèùÿëÿðèí-
äÿí áèðè àäëàíäûðûá. «Ìÿí þçöìö ýöíàùêàð ùåñàá åäèðÿì. ×öíêè áó ëàéèùÿ öçÿðèíäÿ ÷àëûøàí
150 íÿôÿðèí ÿìÿéèíÿ ýþðÿ øþùðÿòè ìÿí òÿê ãàçàíûðàì», - Ùéóç
äåéèá.
Ñàéò éàçûð êè, Àçÿðáàéúàí
ùàçûðäà éåíèëÿíìèø þëêÿ ïàéòàõòûíûí åëåìåíòëÿðèíè áèðëÿøäèðÿí ýþðìÿëè éåðëÿðÿ ìàëèêäèð.
Ìÿãàëÿ ìöÿëëèôè ãåéä åäèð
êè, áó èë ìàðàãëû «Àëîâ ãöëëÿëÿðè»íèí òèêèíòèñè ëàéèùÿñè áàøà ÷à-
òàúàã âÿ ìöÿëëèôëÿðèíèí ôèêðèíúÿ, î, Áàêûíûí ñèìâîëëàðûíäàí
áèðèíÿ ÷åâðèëÿúÿê. Ãöëëÿíèí ôîðìàñû «îäà ñèòàéèø åäÿí àòÿøïÿðÿñòëÿðèí ìÿðêÿçè îëìóø øÿùÿðèí òàðèõèíäÿí âÿ îíóí òÿáèè ãàç
åùòèéàòëàðûíäàí ýþòöðöëöá. Áèç
àëîâ èäåéàñû öçÿðèíäÿ äàéàíäûã», - Ùéóç äåéèá.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, áó,
ìÿñÿëÿí, ïîòåíñèàë çÿëçÿëÿëÿðÿ
ãàðøû äàéàíûãëûã âÿ Áàêûäà ÿñÿí
ñÿðò êöëÿêëÿðëÿ ÿëàãÿäàð êðàí-
саьлам щяйат тярзи
İspanaq
Èñïàíàã åâ òÿñÿððöôàòëàðûíäà éåòèøäèðèëÿí ìèíåðàëëàð âÿ çöëàë
áàõûìûíäàí ÷îõ çÿíýèí áèòêèäèð. Îíóí òÿðêèáèíäÿ À, Ú, Å âÿ Á
ãðóïó âèòàìèíëÿðè, äÿìèð, ìàãíåçèóì, ôîñôîð âÿ éîä áîëäóð. Èñïàíàã äÿìèð ÷àòûøìàçëûüûíûí ÿí ýöúëö äÿðìàíûäûð. Áó áèòêè îðãàíèçìèí ìöãàâèìÿòèíè àðòûðûð âÿ áÿäÿíÿ ãöââÿò âåðèð, éîðüóíëóüó ýþòöðöð. Êàëîðè äÿéÿðè àç îëäóüó ö÷öí
êþêÿëòìèð, ÿâÿçèíäÿ çåùíè ãöââÿòëÿíäèðèð. Ãÿäèìëÿðäÿí èíàíûðëàð êè, èñïàíàã ãàí àçëûüûíà ãàðøû ÿí éàõøû ÷àðÿäèð, î úöìëÿäÿí õÿð÷ÿíý, öðÿê-äàìàð õÿñòÿëèêëÿðè, ñîéóãäÿéìÿ çàìàíû
Ãàéìàãëû èsïàíàã øîðáàsû
ùàçûðëàìàã ö÷öí...
Éàðûì êèëî òÿçÿ èñïàíàã âÿ éà 300
ãðàìëûã äîíäóðóëìóø èñïàíàã ïàêåòè
4 õþðÿê ãàøûüû êÿðÿ éàüû
Éàðûì ñòÿêàí äîüðàíìûø áàø ñîüàí
3 õþðÿê ãàøûüû óí
5 ñòÿêàí òîéóã ñóéó (áóëéîí)
(ÿââÿëúÿ 4 ñòÿêàíûíû ÿëàâÿ åäèí,
ëàçûì îëñà, ãàëàíûíû äÿ ãàòûí)
Çþâãÿ ýþðÿ äóç
Çþâãÿ ýþðÿ èñòèîò
1 ñòÿêàí ãàéìàã
SOS
«ÑÎÑ» áåéíÿëõàëã ôÿëàêÿò ñèãíàëû 1906-úû èë îêòéàáð àéûíûí 3-äÿ
Áåðëèí øÿùÿðèíäÿ 29 þëêÿíèí íöìàéÿíäÿëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëìèø êîíôðàíñäà òÿñäèã åäèëìèøäèð.
Çàìàí êå÷äèêúÿ 3 ùÿðôäÿí èáàðÿò áó ÷àüûðûøëà áàüëû ÿôñàíÿëÿð éàðàíìàüà áàøëàéûá. ßí ìàðàãëû âåðñèéà «ÑÎÑ»óí «Áèçèì ðóùóìóçó
õèëàñ åäèí» (Ñàâå Îóð Ñîóëñ) êèìè
îõóíìàñûäûð. ßñëèíäÿ èñÿ ñèãíàë
ñàäÿ àðäûúûëëûãëà ñå÷èëèá - éàääà
ñàõëàìàã ö÷öí àñàí, ãóëàã àñìàã
ö÷öí ñàäÿ. «Ñàâå Îóð Ñîóëñ» èñÿ
ñèãíàëäàí ñîíðà ìåéäàíà ýÿëèá âÿ
áåêðîíèì (àááðåâèàòóðà ãèñìèíäÿ
øÿðù åäèëÿí ñþç) ñàéûëûð.
«ÑÎÑ» ñèãíàëûíûí ñÿëÿôè ñàéûëàí «ÚÃÄ»íèí äÿ áåêðîíèìëÿðè
îëóá. Âåðñèéàëàðà ýþðÿ, «ÚÃÄ»
«Òåç áóðà - òÿùëöêÿ» (Úîìå Ãóèúê, Äàíýåð!), «Òåç áóðà - áàòûðûã»
(Úîìå Ãóèúê - Äðîwíèíý!) âÿ ùÿòòà «Ëÿíÿò øåéòàíà, òåç áóðà» (Úîìå Ãóèúê, Äàììèò!) äåìÿêäèð.
Î çàìàí ñÿñè ðàäèîäàëüàëàð âàñèòÿñèëÿ óçàã ìÿñàôÿëÿðÿ þòöðìÿê
ìöìêöí îëìàäûüûíäàí äÿíèç÷èëÿðÿ ÷ÿòèí âÿçèééÿòäÿ îëäóãëàðûíû áèëäèðìÿê ö÷öí Ìîðçå ÿëèôáàñû ÷ÿð÷è-
ëàðäàí èñòèôàäÿ åòìÿäÿí òèêèëìÿñè ëàçûì ýÿëèíÿí ÷îõ ìöðÿêêÿá ëàéèùÿäèð.
Áèíàíûí òèêèíòèñèíèí áàøà ÷àòìàñûíà àç ãàëìûø ãöëëÿëÿðäÿí
áèðèíèí áàøûíäà äàéàíàí Ùéóçó
äàùà áèð ýþçëÿíèëìÿç ùèññ áöðöéöá.
«Îëà áèëñèí êè, ëàéèùÿíèí òàìàìëàíìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð ùèññ
ñàäÿúÿ ìÿíè ñÿðõîø åòìèøäè,
àììà îðàäà ìÿêàí ùÿãèãÿòÿí
ñåùðëèäèð», - î äåéèá.
ôàéäàëûäûð. Èñïàíàã òÿçéèã, èôëèú âÿ çÿèô ýþðìÿéÿ ãàðøû ôàéäàëû
ùåñàá åäèëèð, ùàìèëÿ ãàäûíëàðà ýöú âåðèð, ñèíèðëÿðè ñàêèòëÿøäèðèð,
ùÿçìè àñàíëàøäûðûð. Ñèäèêãîâóúó õàññÿéÿ ìàëèêäèð, áàáàñèë õÿñòÿëèéèíäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêÿíëÿð ö÷öí ôàéäàëûäûð. Ñöìöêëÿðè âÿ äèøëÿðè ýöúëÿíäèðèð, õîëåñòåðîëó ñàëûð, øÿêÿð õÿñòÿëÿðèíÿ ìöñáÿò
òÿñèð ýþñòÿðèð. Èñïàíàüû ãàéíàäûá ñóéóíó è÷ìÿê
áÿäÿíÿ ãöââÿò âÿ äèíúëèê âåðèð. Ìöàñèð
êîñìåòîëîýèéàäà ýåíèø èñòèôàäÿ åäèëèð, èñïàíàã èñòè ñöäÿ áàòûðûëûá öçÿ
âÿ áîéóíà ìàñêà êèìè ãîéóëóð. Áåëÿ ìàñêàëàð ñûçàíàãëàðû àðàäàí ãàëäûðûð.
Èñïàíàüû òÿìèçëÿéèí,
ãàðòûìûø ñàïëàãëàðûíû êÿñèí.
Éàðïàãëàðû èðè-èðè äîüðàéûí.
Éàõøûúà éóäóãäàí ñîíðà ãóðóìàñû ö÷öí êàüûç äÿñìàë âÿ éà
÷àé äÿñìàëûíûí öñòöíÿ ñÿðèí. Ãàçàíäà éàüû ÿðèäèá öñòöíÿ ñîüàí ÿëàâÿ
åäèí, òåç-òåç ãàðûøäûðà-ãàðûøäûðà áèøèðèí, ëàêèí ñîüàíëàð ãûçàðäûëìàìàëûäð. Èñïàíàüû áóðàéà ÿëàâÿ åäèí
âÿ éóìøàëàíàäÿê òåç-òåç ãàðûøäûðûí. Öñòöíÿ óí ñÿïèí âÿ òîéóã ñóéó ÿëàâÿ åäèí,
ãàðûøäûðà-ãàðûøäûðà ãàéíàäûí. Èñïàíàüû áëåíäåðäÿ ïöðå ùàëûíà ýÿòèðèí âÿ éåíèäÿí
ãàçàíà òþêöí. Äóç âÿ èñòèîò âóðóí. Ãàéìàüû ãàçàíà ÿëàâÿ åäèí. Ãàðûøäûðûá, âàì
îääà øîðáàíû èñòè âÿçèééÿòÿ ýÿòèðèí, àììà ãàéíàòìàéûí. Øîðáàíûç ùàçûðäûð. ßýÿð
øîðáà ÷îõ ãàòû îëñà, áèð àç òîéóã ñóéó ÿëàâÿ åòìÿê îëàð.
сюз вахтына чякяр
âÿñèíäÿ ñòàíäàðò ñèãíàë ëàçûì îëóá.
Àììà «ÚÃÄ»íè áÿçÿí äöçýöí
èíòåðïðåòàñèéà åòìÿäèêëÿðèíäÿí, îíó
äàùà ñàäÿ ñèãíàëëà ÿâÿç åäèáëÿð ö÷ íþãòÿ, ö÷ òèðå, ö÷ íþãòÿ.
Àðòûã òÿòáèã åäèëìÿñèíäÿí áèð
èë ñîíðà «ÑÎÑ» áþéöê óüóð ÿëäÿ
åäèá. «Úóíàðä» øèðêÿòèíèí Àçîð
àäàëàðû éàõûíëûüûíäà ãÿçàéà óüðàéàí «ÑÑ Ñëàâîíèà» ýÿìèñè «ÑÎÑ»
ñèãíàëû ýþíäÿðèð âÿ íÿòèúÿäÿ áèð
íÿôÿð äÿ þëìöð.
Ëàêèí ñèãíàë ÿñë ìÿøùóðëóüó
«Òèòàíèê» ýÿìèñèíèí ãÿçàéà óüðàìàñûíäàí ñîíðà ãàçàíûð. 1912-úè
èëäÿ àéñáåðãëÿ òîããóøàí ýÿìèíèí
ùå éÿòè êþù íÿ «ÚÃÄ» âÿ éå íè
«ÑÎÑ» ñèãíàëûíû ýþíäÿðèð. Éàõûíëûãäàí êå÷ÿí ýÿìèëÿðèí áÿçèëÿðè
ùÿð èêè ñèãíàëû àëàíäàí ñîíðà «Òèòàíèê»èí çàðàôàò åòäèéèíè äöøöíÿðÿê êþìÿéÿ ýåòìèðëÿð.
Áèð ãÿäÿð ñîíðà øÿðòè èøàðÿëÿðèí
óíèâåðñàë ñèñòåìèíèí âàúèáëèéèíè îðòàéà ÷ûõàðàí àúû ùÿãèãÿòèí öñòö à÷ûëûá. Ìàðàãëûäûð êè, ãÿçàéà óüðàéàí
«Òèòàíèê»èí ùÿëàê îëàí 1,5 ìèí
ñÿðíèøèíè àðàñûíäà íàãèëñèç òåëåãðàôûí èëê ðàäèîîïåðàòîðó ñàéûëàí Úåê
Ôèëëèïñ äÿ îëóá.
Qəribə qadağalar
Ü Òöðêìÿíèñòàíäà èíòåðíåò êëóáà äàõèë îëàðêÿí øÿõñèééÿò
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
Ü
âÿñèãÿñèíèí ñóðÿòèíè êëóáóí èíçèáàò÷ûñûíà òÿãäèì åòìÿê òÿëÿá îëóíóð.
×èíäÿ «Àâàòàð» ôèëìèíÿ éàëíûç 3Ä ôîðìàòûíäà áàõìàüà èúàçÿ âåðèëèð. Áó ôîðìàòäàêû ôèëìëÿðè èñÿ þëêÿäÿ úÿìè
áèð íå÷ÿ òåàòð íöìàéèø åòäèðÿ áèëèð. Ùþêóìÿò áó ãÿðàðëà «èìïåðèàëñò ìÿäÿíèééÿòèí» ãàðøûñûíû àëìàüà ÷àëûøûð.
Èðàíäà ðÿñìè ãàéäàäà ñà÷ äöçöìëÿðèíèí ñèéàùûñû òÿðòèá
åäèëèá. Áó þëêÿäÿ Ãÿðá öñëóáóíäà ñà÷ êÿñäèðìÿê ãàäàüàíäûð.
Ñÿóäèééÿ ßðÿáèñòàíûíäà Ìöãÿääÿñ Âàëåíòèí ýöíö ãàäàüàí îëóíóá. Ñåâýèëèëÿðèí áèð-áèðèíÿ ýöë ýþíäÿðìÿñèíè
þíëÿìÿê ö÷öí þëêÿäÿ áàéðàì ÿðÿôÿñèíäÿ áöòöí ýöë
ìàüàçàëàðû áàüëàíûð.
Ðóñèéàäà ìÿêòÿáëÿðäÿ âÿ äþâëÿò ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ
«åìî» öñëóáóíäà ýåéèíìÿê ãàäàüàíäûð. Ùþêóìÿò áó
ýåéèìèí èíñàíëàðû èíòèùàðà òÿøâèã åòäèéèíè äöøöíöð.
Ôðàíñàäà äîíóçëàðà «Íàïîëåîí» àäûíûí âåðèëìÿñè ãàäàüàíäûð.
Êàíàäàäà éàüûø éàüàðêÿí ÷ÿìÿíëÿð ñóëàíà áèëìÿç.
Äà íè ìàð êà äà àâ òî ìî áè ëè íèí ãàð øû ñû íà àò àðàáà ñû
÷ûõàí ñöðöúö ìàøûíû êÿíàðà ÷ÿêìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿäèð.
Àâñòðàëèéàäà óøàãëàðûí ìàüàçàäàí ñèãàðåò àëìàñû ãàäàüàíäûð, ÷ÿêìÿñè èñÿ ñÿðáÿñò.
Øîòëàíäèéàäà áàçàð ýöíö áàëûã îâëàìàã ãàäàüàíäûð.
ÀÁØ-ûí Úîðúèéà øòàòûíäà âèòðèíÿ ÷ûëïàã ìàíåêåí ãîéìàã ãàäàüàíäûð.
ÀÁØ-ûí Ôëîðèäà øòàòûíäà àò îüóðëóüóíà ýþðÿ åäàì úÿçàñû ãöââÿäÿ ãàëûð.
Ñèíãàïóð ãàíóíëàðûíà ýþðÿ, ìåòðîäà ñàããûç ÷åéíÿéÿíëÿðè ùÿáñ îëóíìàã òÿùëöêÿñè ýþçëÿéèð.
Müdriklər deyib ki...
«İçində kitab olmayan ev qəlbi olmayan bədən kimidir...»
Mark Tulli Siseron (e.ə. 106-43)
Ñÿùèôÿíè Ìÿòè ÎÑÌÀÍÎÜËÓ àïàðûð | îñìàíîýì@éàùîî.úîì