Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе

Transkript

Албай ЕМИЛ АБДУЛЛА
ОЬЛУ ЭАМИДОВ 70
ЙАШЫНЫ ДОЛДУРДУ!..
3 Nisan'da erken
seчim yapыlacak
Сайфа 6’да.
70.Доьум Эцнцн Кутлу олсун!
www.туркелпресс.com
№ 02 (58) ШУБАТ 2011.
Baшbakan Recep Tayyip Erdoьan, 1
Шubat akшam saatlerinde Kыrgыzistan'ыn
baшkenti Biшkek'e geldi.
2 Шubat 2011.Yыlыnda Baшbakan Recep
Tayyip Erdoьan, Kыrgыzistan Baшbakanы
Almazbek Atambayev tarafыndan resmi
tюrenle Biшkek'te eski Alatoo meydanыnda karшыlandы.
Baшbakan Erdoьan iчin Baшbakanlыk
binasыnda resmi tюren dцzenlendi. Иki
цlke milli marшlarыnыn okunmasыnыn ardыndan Baшbakan Erdoьan, tюren kыtasыnы
denetledi.
Baшbakan Erdoьan ile Kыrgыzistan Baшbakanы Atambayev resmi karшыlama tюreninin ardыndan baшbaшa gюrцшmeye geчti.
Сайфа
15’те.
Сайфа
12’де.
www.ahiskapress.com
www.ватанpress.com
1 ôåâðàëÿ â Êûðãûçñêóþ Ðåñïóáëèêó ñ îôèöèàëüíûì âèçèòîì ïðèáûë
ïðåìüåð-ìèíèñòð Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Ðåäæåï Òàéèï Ýðäîãàí.
Ïðåìüåð-ìèíèñòðà Òóðöèè è ÷ëåíîâ
ïðàâèòåëüñòâåííîé äåëåãàöèè â àýðîïîðòó âñòðåòèëè ïðåìüåð-ìèíèñòð
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Àëìàçáåê
turkelyeni @ yahoo.com
Àòàìáàåâ è ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ðóñëàí Êàçàêáàåâ.
Êûðãûçñòàí è Òóðöèÿ äîãîâîðèëèñü
ñîçäàòü ìåæãîññîâåò ïî ñòðàòåãè÷åñêîìó ñîòðóäíè÷åñòâó.
Девамы. Сайфа 2. Ïðîäîëæåíèå íà ñòð. 2.
Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе улаштырыйор!
Tцrk Hava Kurumu (ТЩЙ) Tarafыndan Gerчekleшtirilen Paraшцt Kursunda Ilk Eьitimler Verildi...
2
№ 58 ШУБАТ 2011
BAШ EДИТЮР'ЦН
КЮШЕСИ
Рауф ДЕНКТАШ -
Baшbakanымыз Tayyip Erdoьan, Kыrgыzistan'a resmи bir ziyaret gerчekleшtirдi. Erdoьan'ыn
зийаретиnin yeni kurulan hцkцmete destek adыna чok bцyцk
anlam taшыdыьы sюyleнdi. Erdoьan'ыn ziyareti юncesi Zaman'a
mцlakat veren Kыrgыzistan
Baшbakanы Almazbek Atambayev, "Tцrkiye bizim kutup
yыldыzыmыz, o ne kadar bцyцr
ve geliшirse bize юrnek olur.
Kardeшlerinin de юnцnц aчar."
dedi.
Атамбайев, “Zor bir sцreчten geчen цlkeye bюyle bir
ziyaretin gerчekleшiyor olmasыnыn iki цlke halklarыnы daha
yakыnlaшtыracaьы ve dostluьumuzu daha da pekiшtireceьi muhakkak.” шеклинде
конушту.
Ама Тцрк Дцнйасы ичин юнем
дашыйан бир лафы унутмамак
эерекийор. “Tцrkчцlцk ise, kцltцrde, ilim ve teknikte, politika, ekonomi ve ticarette her
шeyin Tцrk'e юzel ve Tцrk'e
uygun bir biчimde olmasыnы
istemek ve saьlamak demektir.”
Aslыnda TЦRK DЦNYASI bir
Kыzыl Elmadыr. Yani, Юmer
Seyfettin'in meшhur hikayesinde
ifadesini bulan "Tцrk Hakanыnыn atыnыn gidebildiьi yerdir."
Biz, Orta Asya'yы TЦRK
DЦNYASI'nыn bir parчasы olarak
gюrmekteyiz.
Сайын Башбакан Атамбайев
Zaman'a mцlakatы заманы,
”Tцrkiye'nin, Kыrgыzistan'ыn
baьыmsыzlыьыnы ilk tanыyan цlke
olmasы чok шeyi anlatыyor.
Tцrkiye, binlerce yыldыr kardeшimiz olan, dili, kцltцr ve geleneьi aчыsыndan bize en yakыn цlke. Rusya'nыn ardыndan
hemen Tцrkiye'yi ziyaret etmem, verdiьimiz юnem ve deьerin gюstergesidir. Parlamenter sistemin iшleyiшi konusunda da Tцrkiye'den юьreneceьimiz ve iшbirliьi yapacaьыmыz чok alan var.”
демиштир.
TЦRK DЦNYASI, stratejik
aчыdan da bцyцk юnem taшыmaktadыr. Тцркийе bunu bildiьi iчin
gerekenleri yapmakta ve bюlgeye юzel bir юnem verdiьini Kыrgыzistan'a saьladыьы ekonomik
yardыmlarla gюstermektedir.
Тцркийе щер заман Кырэызистан'ын
йанында олмуш ве йарын да
олажактыр.
Атамбайев'ин сюйлемиш олдуьу, “Щepimiz Tцrk Ata'nыn evlatlarыyыz.” келимесинин бцйцк
анламы ве маанасы вардыр.
Tцrkiye'nin bugцnkц sыnыrlarы
dышыnda kalan diьer Tцrklerle
ilgilenmek ve onlarыn iyiliьi iчin,
kurtuluш ve selameti iчin elden
geleni yapmaya чalышmak Tцrkийе Жумщурийети йеткилилери ичин
мукаддес bir vazifedir.
Yatыrыm Ajansы olmamasы hasebiyle
bir Yatыrыm Ajansы'nыn da burada
kurulmasыnda fayda gюrцyoruz.
Чцnkц Yatыrыm Ajansы'nыn da kurulmasы hasebiyle ikili adыmlar
karшыlыklы olarak atыlabilir veya
цчцncц цlkelerde mцшterek adыmlar atыlabilir. Sistemin iчerisinin de
doldurulmasы noktasыnda bizler
deneyimlerimizi, tecrцbelerimizi
Kыrgыzistan'a aktarma noktasыnda
bu adыmlarы atarыz. Bir diьer юnemli
adыm, bizim шu ana kadar
Kыrgыzistan'a, yыllar юncesinden
itibaren sюylцyorum, Tцrkiye
olarak yaptыьыmыz yatыrыmlar ve
gюnderdiьimiz destekler 450 milyon dolara ulaшmыш durumda.
Bunun yanыnda sadece Manas
Цniversitesi ile ilgili 150 milyon
dolarы buldu, kuruluшundan bu
yana. Fakat Manas ЦniversiteДевамы. Башы Сайфа 1’de. si'nin daha verimli bir шekle dюnцшtцrцlmesi,
sыkыntыlarыn giderilmesi noktasыndaki
dцшцncelerimi kendisiyle paylaшtыm, чok olumBaшbaшa gюrцшmeden sonra heyetlerarasы
lu baktыlar. Иnanыyorum ki bu adыmы atarsak
gюrцшme yapыldы.
Erdoьan ve Atambayev, gюrцшmelerin ardыn- Manas Цniversitesi'nde шu anda 700
akademisyen iчinde 170 akademisyenimiz,
dan ortak basыn toplantыsы dцzenledi.
3500 юьrenci iчerisinde de 500 kadar Tцrk
юьrenci var. Bu, eьer bir deьiшim, dюnцшцm
ERDOЬAN: YЦKSEK DЦZEYLИ
yaшarsa чok daha verimli hale gelebilir. Hatta
STRATEJИK ИШBИRLИЬИ KONSEYИNИ
bir teknopark kurulmasы suretiyle de yine
OLUШTURMA KARARЫNЫ DA
ARAMЫZDA VERMИШ BULUNUYORUZ orada da bir teori pratik buluшmasыnы saьlayabiliriz. Bunun da adыmыnы atabiliriz dedik."
Yeni dюnemde Kыrgыzistan'ы ziyaret eden ilk
Erdoьan, Tцrkiye'nin Kыrgыzistan'a 2010 yыlыnbaшbakan olmaktan mutluluk duyduьunu
da 10 milyon dolarlыk hibe yaptыьыnы, bu yыl iчin
sюyleyen Erdoьan, "Aramыzdaki tarihi baьlarы
de bir 10 milyon dolarы hibe olarak geчtiklerini
anlatmaya gerek yok, чok чok gцчlц, zengin.
belirterek, bu yыl iчerisinde 15 milyon dolarlыk
Bu sцreci ikili gюrцшmemizde heyetlerarasы
bir yatыrыmыn, aьыrlыklы olarak цlkenin gцney bюlgюrцшmede deьerlendirme fыrsatыmыz oldu. Bu
gюrцшmeler neticesinde tabii ki geleceьe yюne- gelerinde hastane, okul ve bunlarыn restorasyonu gibi konularda TИKA aracыlыьыyla kullanыlalik шu sыkыntыlы sцreci Kыrgыzistan'ыn baшarыyla
atlatabilmesini, dostluьun юtesinde, kardeшliьin caьыnы bildirdi.
gereьi olarak gюrцyoruz. Bu vesileyle de
VИZE KALKACAK
Yцksek Dцzeyli Stratejik Ишbirliьi Konseyi'ni
Tцrkiye, Kыrgыzistan ve Rusya arasыnda da
oluшturma kararыnы da aramыzda vermiш
Kыrgыzistan'a yatыrыma yюnelik цчlц iшbirliьi de
bulunuyoruz. Bir adыm daha attыk. Шu anda
oluшturabileceьini sюyleyen Erdoьan, "Иlk etapekonomi alanыnda gerek Merkez Bankamыz
ta 90 gцnlцk vizelerin kaldыrыlmasы anlaшmasыnы
gerek Hazine gerek Maliye gerek Gцmrцk
imzaladыk ama yыl sonunda tamamыyla vizenin
gerekse bu noktada Dpt bir grup, bunun
yanыnda bir diьer adыm olarak da BDDK, SPK, kaldыrыlmasыnы da bu anlaшma iчeresine yerleшtirdik. Yыl sonuna kadar Tцrkiye ile
TOKИ ve TИKA olmak цzere bir diьer adыmы,
Kыrgыzistan arasыndaki vizeler tamamыyla
buraya temsilciler gelmek suretiyle muhatakaldыrыlacaktыr. Bu konuda mutabыk kaldыk" dedi.
plarыyla burada gюrцшmeler yapsыn ve burada
Девамы Сайфа 3'те.
Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети
Ðàóô ÄÅÍÊÒÀØ (Ñåâåðíàÿ Òóðåöêàÿ
Ðåñïóáëèêà Êèïð)
Prof. Dr. Sulayman
KАЙЫПОВ - КТМЦ ректюрц
( Kыrgыzistan)
Ñóëàéìàí ÊÀÉÛÏÎÂ äîêòîð, ïðîôåññîð, ðåêòîð
ÊÒÌÓ
( Êûðãûçñòàí)
Олъас СУЛЕЙМЕНОВ
Kазакистан
Îëæàñ ÑÓËÅÉÌÅÍÎÂ
(Êàçàõñòàí)
Еднан КАРАБАЙЕВ Кырэызистан
Професор Др.
Ýäíàí Êàðàáàåâ äîêòîð, ïðîôåññîð
(Êûðãûçñòàí)
Низами ЖАФАРОВ Проф.др.Азербайжан Милли
Билимлер Академиси, Ататцрк
Меркези Башканы, Миллет Векили
Íèçàìè Äæàôàðîâ äîêòîð, ïðîôåññîð,
äåéñòâèòåëüíûé ÷ëåí ÀÍ
Àçåðáàéäæàíà, ïðåçèäåíò
öåíòðà Àòàòþðêà â Áàêó,
äåïóòàò Àç.ïàðëàìåíòà
Ащмет КАПЛАН Тцркейе Щабер Аъансы
Эенел Йайын Йюнетмени
Àõìåò ÊÀÏËÀÍ ãåí.äèðåêòîð Òóðåöêîãî
èíôîðìàöèîííîãî àãåíòñòâà
Щайдарбек БОБОБЕКОВ Юзбекистан Мащпират ад. Орта
Асйа Щалклары Тарыщы Инст.
мцдцрц, Тарищ бил. пр. док. “Турон тарищи” дерэ.Едитюрц
Õàéäàðáåê Áîáîáåêîâ äèðåêòîð Èíñò. èñòîðèè íàðîäîâ Öåíòð.Àçèè èì. Ìàõïèðàòà, ä-ð,ïðîô., ãëàâ.ðåä. æóðíàëà “Òóðîí òàðèõè” è “Èñòîðèÿ Òóðàíà” (Óçáåêèñòàí)
Др. Зийаеддин Исмищаноьлу (Казакистан)
Дцнйа Ащыска Тцрклери
Бирлиьи Башканы
Ä-ð Çèÿòäèí
Èñìèõàíîãëû ïðåçèäåíò Âñåìèðíîé
àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà
(Êàçàõñòàí)
Др.Юмер САЛМАН Юзбекистан Ащыска Тцрклери
Дернеьи Башканы “Щалк Бирлиьи”
щарекети Ешбашканы
Ä-ð Óìàð Ñàëìàíîâ ïðåäñåäàòåëü ÒÍÖÊ Óçáåêèñòàíà “Àõûñêà”,
ñîïðåäñåäàòåëü ÖÑ
äâèæåíèÿ “ Õàëã Áèðëèãè”
\Tаsisжi ве сащиби: “TЦРКЕЛ” - Иctimai Tешkilatы
Башкан, baш Едитюр йардымжысы - Hюkцmе Щалилова
Эенел Йайын Йюнетмени - Ramiz Mешеdihаsаnlы
Baш Щукукжу - Умуд МИЩМАНДАРЛЫ (Тцркийе)
MУЩАБИРЛЕР - Айфер Аксу, Талип ЮЗ (Тцркийе), Mira
Jeniшbayeva, др.Афэан Велийев (Истанбул).
Menecerlяr - Rahib Mешеdiyev, Seymur Щалилов
Bilgisayar-dizayn - Р. Аббасоьлу, А.Терешкина,
С.Карабейли
Эазете Кыrэыz Жумщурийети Адалет
Баканлыьында кайtdan keчib
Кайыt: No1062 ГР 001979
Адрес: Кырэызиstan 720051 Biшkek, Будйонов Жад. 181a
Telefon: Бишкек: (+996312) 36 76 22, (+996772) 27 77 88,
(+996555) 66 52 52; Бакц: (+99450) 7998710, 6492688
(Ращиб); Истамбул:+(90543) 4738644 (А.Каплан);
Алматы:(+7701) 344 27 71, 344 27 72; Ташкент:(+99897)331
15 51 (Ю.Салман). Москова:+(7926) 511 48 97
E-mail: [email protected]
(Н.Новрузов).
Ó÷ðåäèòåëü: ÎÔ “ТЦРКЕЛ”
Ïðåçèäåíò è çàì.ãëàâ.ðåäàêòîða - Õîêóìà Õàëèëîâà
Ãëàâíûé ðåäàêòîð - Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû
Þðèñò-êîíñóëüòàíò - Áàéðàìàëû Àõìåäîâ
Ïðåäñòàâèòåëè: - Ò. Îç (Òóðöèÿ), Ì. Æåíèøáàåâà (ÖÀ)
Ìåíåäæåðû - Ñåéìóð Õàëèëîâ, Ðàãèá Ìåøàäèåâ
Êîìïüþòåðíàÿ âåðñòêà - Ð.Àááàñîãëó, À. Òåðåøêèíà.
Çàðåãèñòðèðîâàíà â ÌÞ ÊÐ
Ðåãèñòðàöèîííûé ¹1062 ÃÐ 001979
Àäðåñ: 720051, Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà,
ã. Áèøêåê, óë.Áóäåííîãî 181à
Òåë: +(996 312) 36-76-22, +(996 772) 27-77-88, 0555 66-52-52.
Òåë.êîð.ïóíêòîâ; Áàêó: +(99455)2095555; Àíêàðà: (Ñ.Àëòàéëû);
Ñòàìáóë: +(90543) 4738644 (À.Êàïëàí); Àëìàòû: +(7701)
3442771, 3442772; Òàøêåíò:+(99897)3311551 (Î.Ñàëìàíîâ),
Ìîñêâà: +(7926) 511 48 97 (Í.Íîâðóçîâ)
E-mail: [email protected], [email protected]
Îòïå÷àòàíî â òèïîãðàôèè ôîíäà “Öåíòð ïîääåðæêè ÑÌÈ”
Çàêàç - ¹ 301
Ò.2 Ò.20
Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå,
Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè,
Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè,
íà Ñåâåðíîì Òóðåöêîì Êèïðå è â äðóãèõ ñòðàíàõ.
Абiлфаs МЦСЛЦМОЬЛУ Казакистан “Азербайжанлылары
ассосиасийа’сы”
Бирлиьи башкакы
Àáèëôàñ Õàìåäîâ ïðåçèäåíò ÐÎÎ
“Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíöåâ” (Êàçàõñòàí)
Сейфетдин АЛТАЙЛЫ Тцркийе’нин сеси Радйосу,
Анкара
Ñåéôåòäèí Àëòàéëû Ðàäèî “Ãîëîñ Òóðöèè”
(Àíêàðà)
Аллащйар ЙОЛЧИЙЕВ Професор-доктор, Азербайжан
Àëëàõÿð Éîë÷èåâ äîêòî, ïðîôåññîð
(Àçåðáàéäæàí)
“ТЦРКЕЛ”пресс, АзярТАж, Кабар,ТРЕНД, ЕФРАСЙАП, Казинформ, Кщабар, Уза.уз, АПА, АА, Акипресс, РИА, “Media forum”ун материалларындан истифадя олунуб.
3
№ 58 ШУБАТ 2011
Äî êîíöà ãîäà ìåæäó
Êûðãûçñòàíîì è
Òóðöèåé áóäåò ââåäåí
áåçâèçîâûé ðåæèì
Îá ýòîì çàÿâèë ïðåìüåð-ìèíèñòð
Àòàìáàåâ ïîñëå ïåðåãîâîðîâ ñ òóðåöêèì êîëëåãîé Ðåäæåïîì Ýðäîãàíîì. Îí
íàçâàë ïåðåãîâîðû "÷ðåçâû÷àéíî ïîëåçíûìè è ïëîäîòâîðíûìè".
Девамы. Башы Сайфа 1-2’de.
Ortak Basыn Konferansы
Sayыn Baшbakan da bunun farkыnda
olduьunu sюylцyor ama bundan sцrece
yюnelik de en azыndan rцшvet, vs. bu tцr
шeyler noktasыnda юzel timler kurulmasы
suretiyle bu iшlerin цzerine gidilmesinde чok
bцyцk bir fayda olduьuna inanыyoruz.
À. Àòàìáàåâ ñîîáùèë, ÷òî äîñòèãíóòà
äîãîâîðåííîñòü î ñîçäàíèè ìåæãîñóäàðñòâåííîãî ñîâåòà ïî ñòðàòåãè÷åñêîìó
ñîòðóäíè÷åñòâó ìåæäó Êûðãûçñòàíîì è
Òóðöèåé. Ïåðâîå çàñåäàíèå ñîâåòà
ïðîéäåò â ìàðòå â Òóðöèè.
Ïî ñëîâàì Àòàìáàåâà, "â çàäà÷è ýòîãî ñîâåòà â ÷èñëå ïðî÷èõ âõîäèò îêàçàíèå ñîäåéñòâèÿ â ïðîâåäåíèè ðåôîðì â
Êûðãûçñòàíå, â ïðèâëå÷åíèè èíâåñòèöèé".
KЫRGЫZИSTAN BAШBAKANЫ
ATAMBAYEV:
MUTLULUKTAN
UYUYAMADЫM
Êðîìå ýòîãî, Àëìàçáåê Àòàìáàåâ ñîîáùèë î äîãîâîðåííîñòè ïðîâåñòè â
Òóðöèè èíâåñòèöèîííûé ôîðóì, íà êîòîðîì ìîæåò áûòü ñîçäàí èíâåñòèöèîííûé ôîíä äëÿ ïîìîùè Êûðãûçñòàíó.
Kыrgыzistan Baшbakanы Almazbek
Atambayev, "Юnemli kararlara, юnemli dokцmanlara imza attыk. Mutluluktan uyuyamadыm. Чok sevindim. Kardeшimiz, aьabeyimiz geldi. Zor zamanlarda da, iyi zamanlarda da her zaman konuшuyoruz, Sayыn
Tayyip Aьabey ve Sayыn Baшbakanыmыz her
zaman arkamыzda" dedi. Atambayev konuшmasыnda, Tцrkiye'nin 10 milyon dolar
tutarыnda hibe desteьi verdiьini, Mart ayыndaki toplantыda da yeni bir hibe daha istediklerini sюyledi. Gюrцшmede, yatыrыm konusunun da deьerlendirildiьini belirten Atambayev, Tцrkiye-Kыrgыzistan arasыnda ikili
gerчekleшen diyaloьun цч boyutlu hale
getirilmesi konusunun ele alыndыьыnы sюyledi.
Êàê îòìåòèë Àòàìáàåâ, ñåãîäíÿ Òóðöèÿ ïåðå÷èñëèëà Êûðãûçñòàíó ãðàíò â
ðàçìåðå 10 ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ. Òóðöèÿ óâåëè÷èò êâîòû äëÿ îáó÷åíèÿ êûðãûçñêèõ ñòóäåíòîâ è ñîòðóäíèêîâ ïðàâîîõðàíèòåëüíûõ îðãàíîâ.
Ðåäæåï Ýðäîãàí â ñâîþ î÷åðåäü ïîÿñíèë íà ïðåññ-êîíôåðåíöèè, ÷òî íà ïåðâîì ýòàïå áåçâèçîâûé ðåæèì ìåæäó
äâóìÿ ñòðàíàìè áóäåò ââåäåí íà 90äíåâíûé ñðîê. Çàòåì îí áóäåò îòìåíåí
ïîëíîñòüþ.
Baшbakan Recep Tayyip
Erdoьan'a, Cumhurbaшkanы
Roza Otunbayeva
Тarafыndan Danaker
Devlet Niшanы Тakdim edildi
Имза тюрени
Kыrgыzistan resmi temaсlarыnы sцrdцren
Baшbakan Recep Tayyip Erdoьan'a,
Cumhurbaшkanы Roza Otunbayeva tarafыndan Danaker Devlet Niшanы takdim edildi.
Erdoьan ilk olarak Cumhurbaшkanы Otunbayeva ile bir araya geldi. Gюrцшmeden
sonra Roza Otunbayev'a Erdoьan'a,
Danaker Devlet Niшanы'nы takdim edildi.
Ardыndan sюz alan Baшbakan Erdoьan,
Kыrgыzistan'da, Otunbayeva'nыn elinden son
derece юnemli bir niшan altыьыnы ve bundan
чok bцyцk memnuniyet ve gurur duyduьunu sюyledi. Erdoьan niшanы, TцrkiyeKыrgыzistan kardeшliьine verilmiш bir hediye,
bцyцk bir teшvik olarak gюrdцьцnц ifade etti.
Kыrgыz Мilletvekillerine
Щitap Еtti
Baшbakan Recep Tayyip Erdoьan, Kыrgыz
Meclis'inde yaptыьы konuшmada "Tarihten ve
birbirimizden aldыьыmыz ilhamla, aydыnlыk bir
geleceьi inшa etme gцч ve iradesine
sahibiz. Geчmiшte yaptыk, inanыn yine yapar,
gцчlц bir Avrasya'yы yine inшa edebiliriz"
dedi. Baшbakan Erdoьan, Kыrgыzistan Meclis
Baшkanы Ahmetbek Keldibekov ile gюrцшmesinin ardыndan Kыrgыzistan Parlamentosu
Cogorku Keneш'te Kыrgыz milletvekillerine
hitap etti. Tцrkiye ve Kыrgыzistan'ы aynы milletin farklы devletleri olarak kabul ettiklerini;
iki цlkenin vatandaшlarыnы aynы atanыn чocuklarы, yani kardeш olarak gюrdцklerini
sюyleyen Erdoьan, "Aramыzdaki mesafeye
raьmen, bцtцn bu coьrafya ile, bu bюlgedeki kardeшlerimizle, elbette Kыrgыz halkыyla
yцreьimiz beraber atыyor. Bir atanыn evlatlarы, yani kardeшler, sevinci de hцznц de
paylaшыr, bunu kalplerinde hissederler" dedi.
Ïðåìüåð-ìèíèñòð Àòàìáàåâ çàÿâèë,
÷òî îáñóæäåíèå ðÿäà âîïðîñîâ ñîòðóäíè÷åñòâà, â òîì ÷èñëå ñâÿçàííûõ ñ Êûðãûçñòàíîì, âîçìîæíî ïðîâîäèòü â òðåõñòîðîííåì ôîðìàòå ñ ó÷àñòèåì Òóðöèè
è Ðîññèè. Îá ýòîì ãëàâà ïðàâèòåëüñòâà
Êûðãûçñòàíà çàÿâèë â Áèøêåêå ïîñëå
ïåðåãîâîðîâ ñ ïðåìüåð-ìèíèñòðîì Òóðöèè Ðåäæåïîì Ýðäîãàíîì.
Ïî åãî ñëîâàì, "ýòîò âîïðîñ èíèöèèðîâàëà òóðåöêàÿ ñòîðîíà, è ìû ñ ýòèì
ñîãëàñíû. Ðîññèÿ - ñòðàòåãè÷åñêèé
ïàðòíåð Êûðãûçñòàíà, è Òóðöèÿ - áðàòñêàÿ íàì ñòðàíà".
Ðåäæåï Ýðäîãàí â ñâîþ î÷åðåäü îòìåòèë íà ïðåññ-êîíôåðåíöèè, ÷òî â
áëèæàéøåå âðåìÿ ñîáèðàåòñÿ ñ âèçèòîì â Ìîñêâó, ãäå çàòðîíåò âîïðîñ î íåîáõîäèìîñòè ïîäîáíûõ âñòðå÷ è ïåðåãîâîðîâ â òðîéñòâåííîì ôîðìàòå.
Òóðöèÿ èíèöèèðóåò
ñîçäàíèå â Áèøêåêå
òåõíîïàðêà íà áàçå
êûðãûçñêî-òóðåöêîãî
óíèâåðñèòåòà
Â Áèøêåêå íà áàçå òóðåöêî-êûðãûçñêîãî óíèâåðñèòåòà "Ìàíàñ" âîçìîæíî
áóäåò ñîçäàí òåõíîïàðê. Îá ýòîì çàÿâèë íà ïðåññ-êîíôåðåíöèè â Áèøêåêå
ïðåìüåð-ìèíèñòð Òóðöèè Ðåäæåï Ýðäîãàí ïîñëå ïåðåãîâîðîâ ñ ãëàâîé ïðàâèòåëüñòâà Àëìàçáåêîì Àòàìáàåâûì.
Erdoьan meclisteki konuшmasыnda цnlц
Kыrgыz yazar Tюlюgюn Kasыmbek'in "Ruhun
bir, dilin bir/ dinin bir, adetin bir/ alышveriшin,
yazarыn/ atanыn yattыьы mezarыn/ iчmeye
alышtыьыn suyun bir/ aшыn, dцьцnцn, toyun bir/
Bir atanыn чocuklarы…
Îí îòìåòèë, ÷òî â "Ìàíàñ" áûëî âëîæåíî Òóðöèåé îêîëî 150 ìèëëèîíîâ
äîëëàðîâ èíâåñòèöèé, â óíèâåðñèòåòå â
íàñòîÿùåå âðåìÿ òðóäÿòñÿ îêîëî 170
÷åëîâåê ïðîôåññîðñêî-ïðåïîäàâàòåëüñêîãî ñîñòàâà.
Ïî ñëîâàì Ýðäîãàíà, åñòü íåêîòîðûå
ïðîáëåìû, ñâÿçàííûå ñ óíèâåðñèòåòîì,
è åñëè îíè áóäóò ðåøåíû, òî íà áàçå
óíèâåðñèòåòà âîçìîæíî ñîçäàòü âàæíûé
íàó÷íûé öåíòð â ðåãèîíå.
Îí ñîîáùèë, ÷òî â öåëîì Òóðöèÿ çàèíòåðåñîâàíà â ðàñøèðåíèè ñâîåãî èíâåñòèöèîííîãî ó÷àñòèÿ â Êûðãûçñòàíå. Â
íàñòîÿùåå âðåìÿ îáúåì òóðåöêèõ èíâåñòèöèé ñîñòàâëÿåò îêîëî 450 ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ.
Девамы Сайфа 4'де.
Ïðîäîëæåíèå íà ñòð. 4.
ERDOЬAN KЫRGЫZ
YAZARЫN DИZЕLERИNИ
OKUDU
Басын Конферансы
Òóðöèÿ ïðåäëîæèëà
Êûðãûçñòàíó ïðîâîäèòü
âñòðå÷è â òðåõñòîðîííåì
ôîðìàòå ñ ó÷àñòèåì
Ðîññèè
Дцнйада щер шей кадынын есеридир...
4
№ 58 ШУБАТ 2011
Ïðåìüåð-ìèíèñòðû
Êûðãûçñòàíà è Òóðöèè
ïîäïèñàëè ñîâìåñòíîå
çàÿâëåíèå
Ïðåìüåð-ìèíèñòðû Êûðãûçñòàíà è Òóðöèè ïîäïèñàëè â Áèøêåêå ñîâìåñòíîå çàÿâëåíèå ïî èòîãàì äâóñòîðîííèõ ïåðåãîâîðîâ, ïðîøåäøèõ â ðàìêàõ îôèöèàëüíîãî âèçèòà Ðåäæåïà Òàéèï Ýðäîãàíà â Êûðãûçñêóþ Ðåñïóáëèêó.
Â äîêóìåíòå ñòîðîíû îòðàçèëè îñíîâíûå
àñïåêòû äâóñòîðîííèõ îòíîøåíèé è âîïðîñû
ïî èõ äàëüíåéøåìó ïîñòóïàòåëüíîìó ðàçâèòèþ, ñîîáùèëè â îòäåëå èíôîðìàöèîííîé
ïîëèêè àïïàðàòà ïðàâèòåëüñòâà.
Ñîâìåñòíîå çàÿâëåíèå ïîäïèñàíî â öåëÿõ
äàëüíåéøåãî ðàçâèòèÿ ïîëèòè÷åñêîãî ïàðòíåðñòâà è óêðåïëåíèÿ ýêîíîìè÷åñêèõ îòíîøåíèé, îòâå÷àþùèõ êîðåííûì èíòåðåñàì
äâóõ ñòðàí è íàðîäîâ. Íèæå ïðèâîäèòñÿ
òåêñò äîêóìåíòà ïîëíîñòüþ:
"Êûðãûçñòàí è Òóðöèÿ, äàëåå èìåíóåìûå
Ñòîðîíàìè, åäèíîäóøíû â òîì, ÷òî ïîñòîÿííîå óêðåïëåíèå è óãëóáëåíèå êûðãûçñêî-òóðåöêèõ îòíîøåíèé ÿâëÿþòñÿ ïðèîðèòåòíûì
íàïðàâëåíèåì âíåøíåé ïîëèòèêè äâóõ
ñòðàí, îòâå÷àþò êîðåííûì èíòåðåñàì îáîèõ
ãîñóäàðñòâ.
Ñòîðîíû, ðóêîâîäñòâóÿñü ïîëîæåíèÿìè
Äîãîâîðà "Î âå÷íîé äðóæáå ìåæäó Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêîé è Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêîé"
è ñîâìåñòíûì çàÿâëåíèåì "Êûðãûçñòàí è
Òóðöèÿ - âìåñòå â ÕÕЫ âåê", ïðèíèìàÿ âî
âíèìàíèå 20-ëåòíèé þáèëåé äèïëîìàòè÷åñêèõ îòíîøåíèé ìåæäó ñòðàíàìè, çàÿâëÿþò î
íèæåñëåäóþùåì:
Девамы. Башы Сайфа 1-3’te.
Ишte bizler de, tыpkы bu bцyцk yazar gibi sesleniyor; toyunuz, toyumuzdur… Kederiniz, kederimizdir diyoruz…" dizelerini okudu.
"ATALARЫMЫZЫN HEYBELERИYLE
DЦNYAYA ЫШЫK TUTMUШTUR"
Baшbakan Erdoьan, "Deьiшime ayak uyduran, geliшmeleri yakыndan
takip eden devletler, kцreselleшmenin fыrsatlarыnы en iyi шekilde kullanыrken; statцkoya teslim olan, deьiшime direnen devletler ise, чok
ciddi risklerle mцcadele etmek zorunda kalыyorlar. Шunu bцyцk bir
gururla ifade etmek istiyorum; atalarыmыz bu coьrafyada tarih boyunca
birчok parlak medeniyet ve zengin devletler inшa ettiler. Biшkek ile
Иstanbul, Чin ile Adriyatik arasыnda, tarihi Иpek Yolu'nda, sadece mallar taшыnmamыш, bilim ve hikmet, atalarыmыzыn heybeleriyle dцnyaya ышыk
tutmuшtur" dedi.
Erdoьan'ы Ayakta Alkышladыlar
Kыrgыzistan'da yazыlan Manas Destanы'nыn, dalga dalga bцyцyerek,
Batы'da
Selчuklu'nun, Osmanlы'nыn, Tцrkiye Cumhuriyeti'nin ilham kayBaшbakan Erdoьan, Kыrgыzistan Meclis
naьы olduьunu vurgulayan Erdoьan, batыda, Selчuklu, Osmanlы ve
Baшkanы Ahmetbek Keldibekov ile
Tцrkiye Cumhuriyeti devletlerinin barыш, istiklal ve medeniyet
mцcadelesinin doьuya ilham verdiьini ve
doьuda bцyцk bir gururla karшыlandыьыnы
sюyleyerek, "Bizler, ortak tarihimizle, atalarыmыzla, atalarыmыzыn dцnya kцltцrцne, bilimine, sanatыna yaptыklarы katkыlarla elbette
gurur duyuyoruz. Ama tek baшыna gurur
duymanыn yeterli olmadыьыnы da biliyoruz.
1. Ñòîðîíû ïðèíöèïèàëüíî ïîäòâåðæäàþò
îáùåå íàìåðåíèå ïðîäîëæàòü òåñíûé è êîíñòðóêòèâíûé ïîëèòè÷åñêèé äèàëîã è ðàçâèâàòü áðàòñêèå îòíîøåíèÿ íà áëàãî íàðîäîâ
äâóõ ñòðàí.
Tarihten ve birbirimizden aldыьыmыz ilhamla, aydыnlыk bir geleceьi inшa etme gцч ve
iradesine sahibiz. Geчmiшte yaptыk, inanыn,
yine yapar, gцчlц bir Avrasya'yы yine inшa
edebiliriz. 2010 yыlыnda gerчekleшen halk
hareketi, Kыrgыzistan'da yeni bir dюnemi
baшlatmышtыr. Bцtцn geчiш dюnemleri
sancыlыdыr. Oш ve Calalabad'da yaшanan
sancыlar, en az sizler kadar, Tцrk halkыnы da
derinden etkilemiш ve цzmцшtцr. Bizler,
Batыdaki kardeшleriniz olarak, benzeri acы
olaylarыn tekrar yaшanmamasыnы, samimi,
kalыcы bir diyalog ortamыnыn tesis edilmesini
yцrekten arzuluyoruz." dedi.
2. Êûðãûçñêàÿ ñòîðîíà âûðàæàåò ïðèçíàòåëüíîñòü òóðåöêîé ñòîðîíå çà îêàçûâàåìóþ âñåñòîðîííþþ ïîääåðæêó íàðîäó Êûðãûçñòàíà, â ÷àñòíîñòè, çà îêàçàííóþ ãóìàíèòàðíóþ ïîìîùü ïîñëå àïðåëüñêèõ è èþíüñêèõ ñîáûòèé â 2010 ãîäó â Êûðãûçñòàíå, à
òàêæå çà íàìåðåíèå ïðèíÿòü ó÷àñòèå â âîññòàíîâèòåëüíûõ ðàáîòàõ â ãã.Îøå è ÄæàëàëÀáàäå.
3. Ñòîðîíû, îòìå÷àÿ âàæíîñòü äàëüíåéøåãî ðàçâèòèÿ è óãëóáëåíèÿ äâóñòîðîííåãî
òîðãîâî-ýêîíîìè÷åñêîãî ñîòðóäíè÷åñòâà
ìåæäó äâóìÿ ãîñóäàðñòâàìè, äîñòèãëè ñîãëàøåíèÿ â âîïðîñå ðàñøèðåíèÿ ñîâìåñòíûõ ïðîåêòîâ è ïîâûøåíèÿ óðîâíÿ òîâàðîîáîðîòà.
Osmanlы Devleti'nin kurucusu Osman
Bey'in hocasы Шeyh Edebali'nin, devlet ve
insan arasыndaki iliшkiyi чok net olarak
ortaya koyduьunu ve "Иnsanы yaшat ki,
devlet yaшasыn" dediьinin altыnы чizen
Erdoьan, devletin insan iчin olduьunu ve
insanыn devletten юnce geldiьini sюyledi.
Иnsanlыьa adaletle hцkmettiьini belirtti.
4. Ñòîðîíû âûðàçèëè óâåðåííîñòü, ÷òî
ïðèâëå÷åíèå òóðåöêèõ èíâåñòèöèé äàñò òîë÷îê äàëüíåéøåìó ðàçâèòèþ êûðãûçñêîé ýêîíîìèêè. Â ýòîì êîíòåêñòå Ñòîðîíû ïîäòâåðæäàþò äàëüíåéøåå ñîòðóäíè÷åñòâî â ñôåðå
ñòèìóëèðîâàíèÿ òóðåöêèõ èíâåñòèöèé â ñåêòîðû ïðîìûøëåííîñòè, ýíåðãåòèêè, èíôðàñòðóêòóðû, ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà, à òàêæå â
ãîñòèíè÷íóþ è òóðèñòè÷åñêóþ ñôåðû Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.
5. Ñòîðîíû ïîä÷¸ðêèâàþò íåîáõîäèìîñòü
àêòèâèçàöèè äåÿòåëüíîñòè äâóñòîðîííèõ
ýêîíîìè÷åñêèõ ìåõàíèçìîâ, òàêèõ, êàê Ìåæïðàâèòåëüñòâåííàÿ êîìèññèÿ ïî òîðãîâîýêîíîìè÷åñêîìó ñîòðóäíè÷åñòâó, Ñîâìåñòíàÿ òðàíñïîðòíàÿ êîìèññèÿ, Äåëîâîé ñîâåò
è îòìåòèëè öåëåñîîáðàçíîñòü áîëåå àêòèâíîãî ó÷àñòèÿ êûðãûçñêèõ è òóðåöêèõ êîìïàíèé â âûñòàâî÷íî-ÿðìàðî÷íûõ ìåðîïðèÿòèÿõ, ïðîâîäèìûõ â Êûðãûçñòàíå è Òóðöèè.
Erdoьan, Kыrgыz
milletvekillerine hitap etti
Ердоьан’ы айакта алкышладылар
6. Ñòîðîíû âûðàçèëè íàìåðåíèå íàëàäèòü ñèñòåìó êîíñóëüòàöèé è îáìåí îïûòîì
â ñôåðå âîäîïîëüçîâàíèÿ, èñïîëüçîâàíèÿ
âîäíî-ýíåðãåòè÷åñêèõ è òîïëèâíûõ ðåñóðñîâ, à òàêæå ñîòðóäíè÷àòü â îáëàñòè ðàçâèòèÿ âîçîáíîâëÿåìûõ èñòî÷íèêîâ ýíåðãèè,
ýíåðãîýôôåêòèâíîñòè è ýíåðãîñáåðåæåíèÿ.
7. Ñòîðîíû âûðàçèëè óäîâëåòâîðåíèå â
ñâÿçè ñ îêàçûâàåìîé ïîìîùüþ Êûðãûçñêîé
Ðåñïóáëèêå ïî ëèíèè Òóðåöêîãî àãåíòñòâà ïî
ìåæäóíàðîäíîìó ñîòðóäíè÷åñòâó (ÒÈÊÀ) è
îòìåòèëè íåîáõîäèìîñòü ðàñøèðåíèÿ ïðîåêòîâ òåõíè÷åñêîé ïîìîùè ÒÈÊÀ.
8. Ñòîðîíû, ñ öåëüþ ðàçâèòèÿ è óêðåïëåíèÿ ñîòðóäíè÷åñòâà â ñôåðàõ òðóäà, ñîöèàëüíîé çàùèòû è çàíÿòîñòè âûðàçèëè ñâî¸
æåëàíèå çàêëþ÷èòü ñîãëàøåíèå î ñîòðóäíè÷åñòâå â îáëàñòè òðóäà, ñîöèàëüíîé çàùèòû
è çàíÿòîñòè.
Ïðîäîëæåíèå íà ñòð. 11.
Erdoьan, Kыrgыz milletvekillerine hitap etti
ARЫ BAL YAPACAK ЧИЧEЬИ BИLИR...
Erdoьan, "Tцrkiye olarak, demokratikleшme tecrцbemizi, kardeш Kыrgыz devletiyle
her fыrsatta paylaшacaьыmыzы, Kыrgыzistan'a
her aшamada samimi destek vermeye
devam edeceьimizi bilmenizi isterim.
Tцrkiye, чok partili sisteme 1946 yыlыnda,
yani 65 yыl юnce geчti. 65 yыl boyunca sorunlar yaшadыьыmыz, kesintiler yaшadыьыmыz, zorlu
sцreчlerden geчtiьimiz dюnemler oldu.
Ancak, юzellikle son 8 yыlda gerчekleшtirdiьimiz cesur reformlarыn da sayesinde,
bugцn ileri demokratik standartlara daha
fazla yaklaшmыш bir Tцrkiye'yi inшa ettik.
Bugцn geldiьimiz noktada, vatandaшыndan korkan, vatandaшыna gцvensizlik
besleyen, hak ve юzgцrlцkleri erteleyen,
yasaklarы savunan bir sistemin hiч bir alanda baшarы saьlayamayacaьыnы daha net
olarak gюrцyoruz. Dikkatinizi чekiyorum,
Tцrkiye'nin demokratikleшme alanыnda attыьы
adыmlar, yaptыьы reformlar, ekonomik kalkыnmayы doьrudan etkilemiш; Tцrkiye son 8
yыlda milli gelirini 3 kat artыrmayы baшarmышtыr.
Avrupa Birliьi'ne цyelik sцreci ve demokratikleшme adыmlarы, Tцrkiye'yi kцresel юlчekte bir cazibe merkezine dюnцшtцrmцш,
Tцrkiye ekonomisi dцnyanыn en bцyцk 17.
ekonomisi konumuna yцkselmiшtir. Aynы шekilde, Tцrkiye, gцчlц demokrasisi ve gцчlц
ekonomisiyle, bюlgenin de gцчlц ve itibarlы
bir цlkesi haline gelmiшtir. Kыrgыzistan, her
anlamda bцyцk potansiyeli olan bir цlke...
Девамы Сайфа 11’де.
5
№ 58 ШУБАТ 2011
Azerbaycan Cumhurbaшkanы Иlham
Aliyev, Bakanlar Kurulu'nda yaptыьы
konuшmada, Ermenistan'ыn чюkmekte
olan, fakir ve dыш yardыmlara baьlы bir
цlke olduьunu sюyledi. Azerbaycan'ыn
yalnыz savunma bцtчesinin Ermenistan'ыn bцtчesinden %30 fazla olduьunu
sюyleyen Aliyev, iki цlke arasыndaki
farkыn giderek aчыldыьыnы sюyledi.
Bakanlar kurulunda yaptыьы kapanыш
konuшmasыnda Aliyev, "Ordu'nun yapыlanmasы alanыnda 2011`de yeterli
чalышmalar yapыlacak. Genellikle, bizim askeri harcamalarыmыz 3 milyar
dolardan fazla. Bu, Ermenistan'ыn
bцtчesinden yцzde 30 daha fazladыr.
Ermenistan'ыn genel devlet harcamalarы 2 milyar dolar sыnыrыnы aшamыyor. Biz ise sadece askeri harcamalara 3 milyar dolar kaynak ayыrыyoruz", diye konuшtu.
Azerbaycan'ыn Ermenistan'la kыyas-
lanamayacaьыnы sюyleyen Aliyev,
"Azerbaycan geliшen, modern, gцчlц
ve zengin bir цlkedir. Ermenistan ise
чюkmekte olan, fakir ve dыш yardыmlara baьыmlы bir цlke. Иki цlke arasыndaki fark giderek aчыlыyor. Askeri
harcamalara istediьimiz kadar kaynak ayыrabiliyoruz. Ermenistan ise
dышarыdan aldыьы yardыmla ancak kendini geчindirebiliyor. Tabii ki bu
baьыmlыlыk siyasi dцzlemi de etkiliyor. Ermenistan'dan farklы olarak,
Azerbaycan'ыn tam baьыmsыz bir цlke
olduьunu sюyleyebilirim. Baьыmsыz
politika yapmak iчin bizde hem
ekonomik, hem politik olanaklar,
hem de gцчlц irade var. 2011 yыlыnda
savunma sanayi alanыnda yeni
mцesseselerin oluшturulmasы bekleniyor. Biz, юncelikle ordumuzun ve
askeri kurumlarыn ihtiyaчlarыnы karшыlayabilmeliyiz. Bu alanda en modern
teknolojileri Azerbaycan'a getirmeliyiz ve artыk getiriyoruz ".
Âëèÿòåëüíûé æóðíàë Ðóìûíèè è ÞãîÂîñòî÷íîé Åâðîïû "Balcanii øi Europa"
("Áàëêàíû è Åâðîïà") îáúÿâèë â Áóõàðåñòå Ïðåçèäåíòà Àçåðáàéäæàíà Èëüõàìà
Àëèåâà ÷åëîâåêîì ãîäà 2010 ãîäà.
Îá ýòîì â ïîñëåäíåì íîìåðå æóðíàëà
2010 ãîäà áûëà îïóáëèêîâàíà ñòàòüÿ ïîä çàãîëîâêîì "Èëüõàì Ãåéäàð îãëó Àëèåâ - ÷åëîâåê ãîäà-2010".
Æþðè â ñîñòàâå àâòîðèòåòíûõ ïðåäñòàâèòåëåé â ïîëèòè÷åñêîé, ýêîíîìè÷åñêîé, ñîöèàëüíîé, êóëüòóðíîé ñôåðàõ è íåïðàâèòåëüñòâåííûõ îðãàíèçàöèé, ñðåäñòâ ìàññîâîé
èíôîðìàöèè ñòðàíû, íåçàâèñèìûõ ýêñïåðòîâ ïðèíÿëî åäèíîäóøíîå ðåøåíèå î ïðèñâîåíèè Ïðåçèäåíòó Àçåðáàéäæàíà Èëüõàìó Àëèåâó ïðåìèè "×åëîâåê ãîäà-2010", ÿâëÿþùåéñÿ îñíîâíîé íîìèíàöèåé ïî èòîãàì
2010 ãîäà. Ñâîå ðåøåíèå æþðè îáîñíîâàëî
óñïåõàìè, äîñòèãíóòûìè Ïðåçèäåíòîì Àçåðáàéäæàíà â ïîëèòè÷åñêîé, ýêîíîìè÷åñêîé,
íàó÷íîé, êóëüòóðíîé è ãóìàíèòàðíîé ñôåðàõ, à òàêæå îñîáûì âíèìàíèåì, óäåëÿåìûì ðàçâèòèþ ðóìûíî-àçåðáàéäæàíñêèõ îòíîøåíèé è ðàçâèòèþ Êàñïèéñêîãî è ×åðíîìîðñêîãî ðåãèîíîâ. Â êà÷åñòâå ïðèìåðà áûë
ïðèâåäåí ïðîåêò AGRI (Èíòåðêîííåêòîð
Àçåðáàéäæàí-Ãðóçèÿ-Ðóìûíèÿ), ïðèçâàííûé ýôôåêòèâíî ðåøàòü ýíåðãåòè÷åñêèå
ïðîáëåìû Çàïàäíîé Åâðîïû. Ïðîâåäåíèå
öåðåìîíèè âðó÷åíèÿ ïðåìèè "×åëîâåê ãîäà2010" ïðåäóñìîòðåíî â ôåâðàëå â Áàêó.
Òåððèòîðèàëüíàÿ
öåëîñò- çàêðåïëåí â ðåçîëþöèÿõ Ñîâåòà öèä, ñîâåðøåííûé ïðîòèâ àðíîñòü Àçåðáàéäæàíà ïðèçíàåò- áåçîïàñíîñòè ÎÎÍ. Âûäâèíóòî ìÿí?" - îòâåòèë: "Âî-ïåðâûõ, ìû íå
òðåáîâàíèå ïîëîæèòü êîíåö ïðèíèìàåì â äàííîì ñëó÷àå âûðàñÿ âñåìè.
Îá ýòîì çàÿâèë Ïðåçèäåíò Òóðöèè
Àáäóëëàõ Ãþëü â Ñòðàñáóðãå íà çèìíåé ñåññèè Ïàðëàìåíòñêîé àññàìáëåè Ñîâåòà Åâðîïû (ÏÀÑÅ), îòâå÷àÿ íà âîïðîñ ôðàíöóçñêîãî äåïóòàòà.
Â îòâåò íà âîïðîñ ôðàíöóçñêîãî äåïóòàòà: "Ïî÷åìó óñëîâèÿ óðåãóëèðîâàíèÿ
íàãîðíî-êàðàáàõñêîé
ïðîáëåìû, îñâîáîæäåíèÿ àçåðáàéäæàíñêèõ çåìåëü îò îêêóïàöèè âûäâèãàþòñÿ íà ïåðâûé
ïëàí â íîðìàëèçàöèè îòíîøåíèé
ìåæäó Àðìåíèåé è Òóðöèåé?" À.Ãþëü ñêàçàë: "Âàì èçâåñòíî î
âíåøíåïîëèòè÷åñêîì êóðñå, ïðîâîäèìîì Òóðöèåé â ïîñëåäíåå
âðåìÿ. Òóðöèÿ ïðîâîäèò âíåøíåïîëèòè÷åñêèé êóðñ ñî ñâîèìè ñîñåäÿìè ïî ïðèíöèïó íîëü ïðîáëåì. Ýòî îõâàòûâàåò î÷åíü
áîëüøèå ïðîñòðàíñòâà. Áåçóñëîâíî, è Àðìåíèÿ ÿâëÿåòñÿ íàøèì ñîñåäîì. Ìû î÷åíü õîòèì
óëó÷øèòü íàøè îòíîøåíèÿ ñ Àðìåíèåé. ß áûë ïåðâûì Ïðåçèäåíòîì Òóðöèè, ïîñåòèâøèì Àðìåíèþ. Â ñâîåì ïèñüìå Ïðåçèäåíòó
Àðìåíèè ÿ îòìåòèë íåîáõîäèìîñòü ïðèíÿòèÿ ñìåëûõ øàãîâ
äëÿ íîðìàëèçàöèè îòíîøåíèé".
ýòîé îêêóïàöèè. Ýòî íåëüçÿ ðàñöåíèâàòü êàê íåçíà÷èòåëüíîå ñîáûòèå. Â ñâîåì âîïðîñå, ãîâîðÿ,
÷òî "Âû íå ðàòèôèöèðóåòå ýòè
ïðîòîêîëû èç-çà îêêóïàöèè àçåðáàéäæàíñêèõ çåìåëü", ïî ñóòè, âû
ðàñöåíèâàåòå ôàêò îêêóïàöèè
êàê íåçíà÷èòåëüíîå ñîáûòèå.
Ýòî ïîëíîñòüþ ïðîòèâîðå÷èò
ïðèíöèïàì è Ñîâåòà Åâðîïû, è
ÎÎÍ. Òåððèòîðèàëüíàÿ öåëîñòíîñòü Àçåðáàéäæàíà ïðèçíàåòñÿ
âñåìè, äàæå Àðìåíèÿ çíàåò î
òîì, ÷òî îêêóïèðîâàííûå åþ
çåìëè - ýòî çåìëè Àçåðáàéäæàíà.
Âàæíî ïðåâðàòèòü Êàâêàç â ðåãèîí áåçîïàñíîñòè, ñîòðóäíè÷åñòâà. Ïîêà ñóùåñòâóþò ýòè
ïðîáëåìû, Êàâêàçñêèé ðåãèîí áóäåò ñòîÿòü ñòåíîé ìåæäó Åâðîïîé è Àçèåé. Íî åñëè â ýòîì ðåãèîíå áóäåò îáåñïå÷åíà áåçîïàñíîñòü, ðåøåíû ïðîáëåìû, â ýòîì
ñëó÷àå Êàâêàç ñòàíåò áîëüøèìè
âîðîòàìè ìåæäó Åâðîïîé è Àçèåé. Èìåííî ïîýòîìó íàì íóæíî
ïðèëîæèòü ñîâìåñòíûå óñèëèÿ
äëÿ ðåøåíèÿ ýòèõ ïðîáëåì. Â
ýòîì êîíòåêñòå ìû îáëàäàåì
òâåðäîé ïîëèòè÷åñêîé âîëåé.
Íàäååìñÿ, ÷òî âñå ïðîáëåìû â
ðåãèîíå íàéäóò ñâîå ðåøåíèå,
Êàâêàç ïðåâðàòèòñÿ â ðåãèîí àêòèâíîãî ñîòðóäíè÷åñòâà è áóäåò ðàçâèâàòüñÿ. Ïðåäïðèíÿòûå
íàìè äî ñèõ ïîð øàãè ñëóæèëè
ýòîé öåëè, è ìû íàìåðåíû ïðîäîëæèòü ýòî".
æåíèå “ãåíîöèä” è ñ÷èòàåì ýòî
íåïðàâèëüíûì. Ìû íå ïðèíèìàåì
òî, ÷òî â íàøåì ïðîøëîì è èñòîðèè ìû ñîâåðøèëè ÿêîáû êàêîé-òî ãåíîöèä. Íî òåì, êòî çàÿâëÿåò î òîì, ÷òî ýòî ãåíîöèä,
ìû îòêðûòî ãîâîðèì: äàâàéòå
ñîçäàäèì ñîâìåñòíóþ êîìèññèþ
â ñâÿçè ñ ýòèì âîïðîñîì, è ïóñòü
òå ó÷åíûå, èñòîðèêè, êîòîðûå
ãîâîðÿò, áûë èëè íå áûë ãåíîöèä, ñîáåðóòñÿ âìåñòå. Äàâàéòå
ïîëíîñòüþ îòêðîåì íàøè àðõèâû è ïîñëå ýòîãî ïðèìåì îêîí÷àòåëüíîå ðåøåíèå, êîòîðîå ïðèìåò ýòà êîìèññèÿ. Åñëè äàæå
åñòü òðåòüÿ ñòîðîíà, çàÿâëÿþùàÿ, ÷òî "ñîâåðøåí ãåíîöèä", òî
ïóñòü èõ ó÷åíûå òàêæå ïðèñîåäèíÿòñÿ ê ýòîé ðàáîòå, è ìû ñîâìåñòíî îáíàðîäóåì ðåçóëüòàòû. Ãåíîöèä îçíà÷àåò óíè÷òîæåíèå íàöèè îïðåäåëåííîé ðàñû è
ðåëèãèè. Íî åñëè âû îáðàòèòåñü
ê òîìó ïåðèîäó, òî óâèäèòå, ÷òî
â Îñìàíñêîé èìïåðèè òóðåöêèå
ãðàæäàíå àðìÿíñêîãî ïðîèñõîæäåíèÿ çàíèìàëè áîëüøèå ïîñòû.
Êðîìå òîãî, â òî âðåìÿ âñå àðìÿíñêèå öåðêâè â Ñòàìáóëå ñâîáîäíî ôóíêöèîíèðîâàëè. Íàçûâàòü ýòî ãåíîöèäîì íåïðèåìëåìî. Íî åñëè çàÿâëÿþò î ãåíîöèäå,
òî ïóñòü âñå àðõèâû îòêðîþòñÿ
è áóäåò ïðèíÿòî ñîâìåñòíîå ðåøåíèå".
Äàëåå Àáäóëëàõ Ãþëü ñêàçàë: "Â
íàñòîÿùåå âðåìÿ îñíîâíîé öåëüþ íàøåé ïîëèòè÷åñêîé âîëè
Âûñòóïëåíèÿ ãëàâû Òóðåöêîãî ãîñóÿâëÿåòñÿ íîðìàëèçàöèÿ îòíîøåäàðñòâà ñ òðèáóíû ÏÀÑÅ è åãî îòâåíèé. Â ñâÿçè ñ ýòèì è àðìÿíñêàÿ
Âî âðåìÿ âûñòóïëåíèÿ â ÏÀÑÅ òû íà âîïðîñû áûëè âñòðå÷åíû àïëîñòîðîíà äîëæíà ïðîäåìîíñòðèðîâàòü ïîëèòè÷åñêóþ âîëþ. Ïðåçèäåíò Àáäóëëàõ Ãþëü, îòâå÷àÿ äèñìåíòàìè.
Àñêåð Àëèåâ,
Ôàêò îêêóïàöèè Àðìåíèåé 20 ïðî- íà âîïðîñ àðìÿíñêîãî äåïóòàòà: "Ïîñîáêîð ÀçåðÒÀäæ, Ñòðàñáóðã.
öåíòîâ àçåðáàéäæàíñêèõ çåìåëü ÷åìó Òóðöèÿ íå ïðèçíàåò ãåíî-
ANA GИBИ YAR, VATAN GИBИ DИYAR OLMAZ...
Ó÷ðåæäåííàÿ â 2000 ãîäó ïðåìèÿ åæåãîäíî ïðèñóæäàåòñÿ ëèöàì, èìåþùèì îñîáûå
çàñëóãè ïî íîìèíàöèÿì: ïîëèòèêà, ýêîíîìèêà, þñòèöèÿ, ïðàâà ÷åëîâåêà, êóëüòóðà. Ïî
ñåé äåíü â ðàçëè÷íûõ íîìèíàöèÿõ æóðíàëà
ïðåìèè óäîñòàèâàëèñü ãëàâû ãîñóäàðñòâ è
ïðàâèòåëüñòâ, îáùåñòâåííî-ïîëèòè÷åñêèå
äåÿòåëè ñòðàí Þãî-Âîñòî÷íîé Åâðîïû.
ÀçåðÒÀäæ.
Íà ñàéòå Ýxo Êàâêàçà
(http://www.ekhokavkaza.com/content/article/2281453.html) ðàçìåùåíà ñòàòüÿ ðîññèéñêîãî æóðíàëèñòà Îëåãà Êóñîâà ïîä íàçâàíèåì ""Ïåðâûå ëåäè" Êàâêàçà".
Ïðîâåäÿ íåáîëüøîé ýêñêóðñ â èñòîðèþ èíñòèòóòà ïåðâûõ ëåäè, àâòîð êîíñòàòèðóåò, ÷òî
ýòî ïîíÿòèå â ìèðîâóþ ïîëèòèêó ïðèøëî èç
ÑØÀ.
Ñâîåîáðàçíûì þæíîêàâêàçñêèì ôåíîìåíîì Îëåã Êóñîâ ñ÷èòàåò òîò ôàêò, ÷òî íàèáîëåå àêòèâíîé è ñîâðåìåííîé ïåðâîé ëåäè ÿâëÿåòñÿ ñóïðóãà Ïðåçèäåíòà Àçåðáàéäæàíà,
ÿâëÿþùåãîñÿ "êàâêàçñêèì ìóñóëüìàíñêèì Âîñòîêîì". Èìåííî Ìåõðèáàí Àëèåâó ìíîãèå
íàçûâàþò ñàìîé áîëüøîé åâðîïåéêîé íà Þæíîì Êàâêàçå, ïèøåò àâòîð. Êàê óòâåðæäàåò
Îëåã Êóñîâ, ýòîò ïðèìåð óíèêàëåí åùå è òåì,
÷òî Ìåõðèáàí Àëèåâà ïîëüçóåòñÿ àâòîðèòåòîì è âûçûâàåò íåïîääåëüíîå âîñõèùåíèå
íå òîëüêî â Àçåðáàéäæàíå, íî è äàëåêî çà åãî
ïðåäåëàìè.
Â ìàòåðèàëå ïðèâîäèòñÿ ìíåíèå è áàêèíñêîãî ïîëèòîëîãà Åâãåíèÿ Êðèøòàëåâà, ñ÷èòàþùåãî, ÷òî Ìåõðèáàí Àëèåâà "... ïî ñâîåé ñóòè æåíùèíà-ëèäåð, æåíùèíà, êîòîðàÿ èìååò
ñâîþ ÷åòêóþ ïîçèöèþ, ãðàæäàíñêóþ ïîçèöèþ,
îáùåñòâåííóþ ïîçèöèþ. È îíà íå ïðîñòî íåñåò ýòó íîøó, ýòè îáÿçàííîñòè ïåðâîé ëåäè íåïîñðåäñòâåííî ó÷àñòâóåò â îáùåñòâåííîïîëèòè÷åñêèõ ñîáûòèÿõ ñòðàíû, ÿâëÿÿñü äåïóòàòîì ïàðëàìåíòà, âîçãëàâëÿÿ ôîíä Ã.Àëèåâà, ÿâëÿÿñü ïîñëîì äîáðîé âîëè ÞÍÅÑÊÎ è
èñëàìñêîé îðãàíèçàöèè ÈÑÅÑÊÎ, òîæå êóëüòóðîëîãè÷åñêîé. Îíà íå ïðîñòî òàê, â ñèëó íåîáõîäèìîñòè, òîëüêî ïîòîìó, ÷òî ÿâëÿåòñÿ ñóïðóãîé Ïðåçèäåíòà Àçåðáàéäæàíà, èñïîëíÿåò
ýòè îáÿçàííîñòè, îíà ýòî äåëàåò îò äóøè, è
îíà ýòî äåëàåò îñîçíàííî. Åå ÷åëîâå÷åñêèå
êà÷åñòâà ïîçâîëÿþò åé íàõîäèòü îáùèé ÿçûê
ñî ìíîãèìè ñèëüíûìè ìèðà ñåãî".
Ãîâîðÿ î áîëüøîé áëàãîòâîðèòåëüíîé è ãóìàíèòàðíîé äåÿòåëüíîñòè ïî âñåìó ìèðó
Ôîíäà Ã.Àëèåâà, êîòîðûé âîçãëàâëÿåò ïåðâàÿ
ëåäè Àçåðáàéäæàíà, Å.Êðèøòàëåâ îòìå÷àåò,
÷òî âî ìíîãèõ ñòðàíàõ, êóäà îíà ïðèåçæàåò
âìåñòå ñ Ïðåçèäåíòîì, ïîÿâëÿþòñÿ âîçìîæíîñòè äëÿ íîâûõ áëàãîòâîðèòåëüíûõ àêöèé,
ãóìàíèòàðíûõ ïðîãðàìì, êîòîðûå îíà íèêîãäà íå óïóñêàåò èç âíèìàíèÿ.
6
Â Àêîðäå ãëàâà ãîñóäàðñòâà Íóðñóëòàí Íàçàðáàåâ ïðèíÿë ïðåìüåð-ìèíèñòðà Êûðãûçñòàíà Àëìàçáåêà Àòàìáàåâà.
Â õîäå âñòðå÷è áûë îáñóæäåí øèðîêèé
ñïåêòð âîïðîñîâ ðàçâèòèÿ äâóñòîðîííåãî ñîòðóäíè÷åñòâà. Ïðåìüåð-ìèíèñòð ÊÐ âûñîêî
îöåíèë ðîëü Íóðñóëòàíà Íàçàðáàåâà â ïðîöåññå ñòàáèëèçàöèè ñèòóàöèè â Êûðãûçñòàíå
è âûðàçèë áëàãîäàðíîñòü çà ïîääåðæêó, îêàçàííóþ Êàçàõñòàíîì â òðóäíûé äëÿ êûðãûçñêîãî íàðîäà ïåðèîä. Â öåëîì îáúåì ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè ïðåâûñèë 20 ìëí. äîëëàðîâ.
Òàêæå À. Àòàìáàåâ îòìåòèë, ÷òî äëÿ Êûðãûçñòàíà Êàçàõñòàí ÿâëÿåòñÿ êëþ÷åâûì ïàðòíåðîì è èíâåñòîðîì. Â 2010 ãîäó îáúåì òîâàðîîáîðîòà ìåæäó ãîñóäàðñòâàìè ñîñòàâèë
ñâûøå 500 ìëí. äîëëàðîâ. Â áëèæàéøåå âðåìÿ â Áèøêåêå ïëàíèðóåòñÿ ïðîâåñòè ìåæäóíàðîäíûé ýêîíîìè÷åñêèé ôîðóì ñ ó÷àñòèåì
êàçàõñòàíñêèõ áèçíåñìåíîâ. Íà íåì áóäóò îáñóæäàòüñÿ àêòóàëüíûå ïðîáëåìû âîññòàíîâëåíèÿ è ðàçâèòèÿ êûðãûçñêîé ýêîíîìèêè.
Íà äàííûé ìîìåíò â Êûðãûçñòàíå äåéñòâóåò ñâûøå 400 ñîâìåñòíûõ ïðåäïðèÿòèé ñ ó÷àñòèåì êàçàõñòàíñêîãî êàïèòàëà â áàíêîâñêîì
ñåêòîðå, ýíåðãåòèêå, ãàçîòðàíñïîðòíîé îòðàñëè, ïðîìûøëåííîñòè, ïðîèçâîäñòâå ñòðîèòåëüíûõ ìàòåðèàëîâ. Â Êàçàõñòàíå ðàáîòàþò
250 êîìïàíèé ñ êûðãûçñêèì ó÷àñòèåì â ñôåðàõ òîðãîâëè, òóðèçìà, ñòðîèòåëüñòâà, òðàíñïîðòà.
Son yыllarda цst dцzey birчok uluslararasы
zirveye ev sahipliьi yapan Kazakistan bu
sene iчinde yine dцnya sahnesinde юnemli
birчok devlet adamыnы aьыrlamaya hazыrlanыyor. Kazakistan Dышiшleri Bakanlыьы'nыn
verdiьi bilgiye gюre;15 Haziran 2011 tarihinde Astana, Шanghay Ишbirliьi Юrgцtц
Yыldюnцmц
Zirvesine ev sahipliьi yapacak. ШИЮ
Yыldюnцmц Zirvesi'nin dцzenleneceьi tarihlerinin, 25-28 Ocak tarihleri arasыnda Чin
Halk Cumhuriyeti'nde dцzenlenmiш olan
ШИЮ Цye Цlkeleri Ulusal Koordinatюrler
Kurulu Toplantыsы'nda belirlendiьi aчыklandы.
Dышiшleri Bakanlыьы'ndan yapыlan aчыklamada, ШИЮ Цye Цlkeleri Ulusal Koordinatюrler
Kurulu Toplantыsы'na katыlan Чin, Kыrgыzistan, Rusya, Tacikistan ve Юzbekistan temsilcileri tarafыndan Kazakistan Cumhurbaшkanы'nыn, Шanghay Ишbirliьi Юrgцtц'nцn
kuruluшunun 10.yыlы mцnasebeti nedeniyle
dцzenlenecek yыldюnцmц zirvesinin Astana'da yapыlmasы teklifi oybirliьiyle kabul edildi, denildi.
Шanghay Ишbirliьi Юrgцtц, 2001 yыlыnda
Kazakistan, Чin, Kыrgыzistan, Rusya,
Tacikistan ve Юzbekistan liderleri tarafыndan
kurulmuш olup terюrizm, ayrыlыkчыlыk, aшыrыlыk,
uyuшturucu kaчakчыlыьы ile mцcadele edilmesini ve цye цlkeler arasыnda ekonomik
iшbirliьi, enerji ortaklыьы, bilimsel ve kцltцrel
iшbirliьinin geliшtirilmesini amaчlamakta.
Kazakistan Petrol ve Doьalgaz Bakanlыьы,
2010 yыlыnda цlkede toplam 80 milyon ton
petrol ve doьalgaz цretildiьini aчыkladы.
Bakanlыktan yapыlan aчыklamada, 2010 yыlыnda petrol ve doьalgaz цretim hacminin 2009
yыlыna gюre % 4.2 oranыnda artarak 79.7
milyon ton dцzeyine ulaшtыьы bildirildi.
Bununla birlikte petrol ihracatыnыn 2009 yыlыna gюre %4.5 oranыnda artarak 71.2 milyon
ton olarak gerчekleшtiьi belirtildi.
Petrol ihracatыnыn % 40.2'sinin KTK Boru
Hattы, % 21.5'inin Atыrau-Samara Boru Hattы
ve % 14,2'sinin Atasu-Alaшanskoye Boru
Hattы цzerinden yapыldыьы belirtildi.
№ 58 ШУБАТ 2011
Kazak lider Nazarbayev Kazakчa'nыn
devlet birimlerinde юneminin artыrыlmasыnы talep etti ve erken seчim
чaьrыsыnda bulundu.
Doktrinde Kazakistan vatandaшlarыnыn
tamamыnыn Kazakчayы юьrenmesi gerektiьi
vurgulandы. Kazakistan kцltцr bakanы
Muhtar Kul Muhammed ise Kiril alfabesinin latince ile deьiшmesi gerektiьini юne
Kazakistan devlet baшkanы Nursultan sцrdц. Benzer bir teklif daha юnce NaNazarbayev son aчыklamasыnda Ka- zarbayev tarafыndan da yapыlmышtы.
zakчa'nыn юnemine vurgu yaparak devlet
birimlerinde юneminin artыrыlmasыnы talep
Bюlge uzmanlarы devletin юnlemlerine ve
etti. Bunun yanы sыra Kazakчa konuшan Rus asыllы vatandaшlarыn юnemli bir kыsmыnыn
vatandaшlarыn da sayыsыnыn artыrыlmasы iчin цlkeyi terk etmesine raьmen hala Kazagerekli юnlemlerin alыnmasыnы istedi.
kistan halkыnыn yцzde 90'nыnыn Rusчayы
bildiьini юne sцrdц. Kazakчa konuшabilen
Pravda gazetesine aчыklama yapan Rus vatandaшlarыn oranыnыn ise yцzde 80
uzmanlar Nazarbayev'in son aчыkla- olduьu belirtildi.
masыnыn Ruslara karшы kullanabileceьini
iddia etti. Nazarbayev ise baьыmsыzlыk yыlGazeteye aчыklama yapan BDT ve Baltik
larыnda юnemli bir baшarыnыn saьlandыьыnы цlkeleri Enstitцsцnцn diyaspora ve
ve цlke vatandaшlarыnыn чoьunluьunun gючmenlik biriminin baшkanы Aleksandr
Kazakчa юьrendiьini belirtti. Onun sюzler- Dokuчayev, Kazakistan'ы her yыl onbinlerce
ine gюre 2017 yыlыnda halkыn yцzde 80'ni, Rus asыllы vatandaшыn terk etmek zorunda
2020 yыlыnda ise yцzde 95'i Kazakчa kaldыьыnы ve dil poltikasыnыn bu konuda
konuшacak. On yыl sonra ise orta okul ve юnemli etken olduьunu iddia etti.
lise mezunlarыnыn tamamыnыn Kazakчa
юьreneceьini юne sцrdц.
Юte yandan, Kazakistan Devlet Baшkanы Nursultan Nazarbayev, televizyonda
Hatыrlanacaьы цzere SSCB sonrasыnda canlы yayыnda yaptыьы aчыklamada erken
Kazakistan halkыnыn yцzde 50'den fazlasы seчim чaьrыsыnda bulundu.
Ruslardan oluшmakta ve halkы чok az bir
kыsmы Kazakчa konuшabilmekteydi. Ancak
Nazarbayev'in gюrev sцresinin 2020 yыlыson yыllarda yцrцtцlen чalышamalar sonuna kadar uzatыlmasы iчin yapыlan anayasa
cunda devlet birimleri ve okullarыn чoьun- deьiшikliьi teklifi Meclis tarafыndan redda bu sorun чюzцlmцш oldu. 2010 yыlыnda dedilmiшti. Gelecek seчimler ise 2012
ise цlkede Milli Birlik doktrini kabul edildi. yыlыnda yapыlacaktы.
Kazakistan
Cumhurbaшkanlыьы
seчimleri. 3 Nisan'da
erken seчim yapыlacak.
Kazakistan gцnlerdir tartышыlan erken
seчim olacak mы, olmayacak mы tartышmalarыna Cumhurbaшkanы Nursultan
Nazarbayev
son
noktayы
koydu.
Cumhurbaшkanlыьыndan yapыlan aчыklamada цlkeyi erken seчime gюtцrme yetkisi
tanыyan anayasa deьiшikliьinin Nursultan
Nazarbayev tarafыndan onaylandыьы belirtildi.
Kararыn Cumhurbaшkanы tarafыndan
onaylanmasыnыn ardыndan Merkez Seчim
Kurulu'na, hцkцmete, eyalet valilerine,
baшkent Astana ve Almatы valiliklerine
kararname gereьi erken seчim iчin чalышmalarыn yapыlmasы talimatы verildi.
31 Ocak tarihinde Cumhurbaшkanы
Nursultan Nazarbayev Cumhurbaшkanlыьы
yetkisinin 2020 yыlыna kadar uzatыlmasы iчin
referandumu kararыnы reddedip erken
seчim юnermiшti.
Юte yandan uzmanlar, daha юnceki
seчimlerde yцzde 90’ыn цzerinde oy alan
Nazarbayev'in yeniden seчilmesine kesin
gюzцyle bakыyor.
Ïðåçèäåíò Êàçàõñòàíà Íóðñóëòàí
è ïðèíÿòèÿ ìåæãîñóäàðñòâåííîé
Íàçàðáàåâ âñòðåòèëñÿ ñ Ïðåçèäåíòîì áîòêè
ïðîãðàììû
ïîìîùè Êûðãûçñòàíó.
Êûðãûçñòàíà Ðîçîé Îòóíáàåâîé, ñîîáùàåò ïðåññ-ñëóæáà Àê îðäû.
"Âñòðå÷à ñ Ïðåçèäåíòîì Í.Íàçàðáûëà î÷åíü ïðîäóêòèâíîé.
Êàê îòìå÷àåòñÿ â ñîîáùåíèè, â õîäå áàåâûì
Ìû
îáñóäèëè
ñîöèàëüíîáåñåäû áûë îáñóæäåí ðÿä âîïðîñîâ ýêîíîìè÷åñêîãîâîïðîñû
õàðàêòåðà, â ÷àñòäâóñòîðîííåãî ñîòðóäíè÷åñòâà. Â ÷àñò- íîñòè, ðåàëèçàöèþ
äâóñòîðîííèõ
íîñòè, êûðãûçñêàÿ ñòîðîíà âûñîêî îöå- áèçíåñ-ïðîåêòîâ, òàêèõ,
èíâåñíèëà è âûðàçèëà èñêðåííþþ áëàãîäàð- òèöèîííûé ôîíä ìåæäó êàê
Êàçàõñòàíîñòü çà èíèöèàòèâó Ïðåçèäåíòà, îáíà- íîì è Êûðãûçñòàíîì", - ïîä÷åðêíóëà
ðîäîâàííóþ â ïîñëàíèè íàðîäó Êàçàõ- Ïðåçèäåíò Ð.Îòóíáàåâà, ñëîâà êîòîðîé
ñòàíà 28 ÿíâàðÿ 2011 ãîäà, â êîòîðîì öèòèðóåò ïðåññ-ñëóæáà.
áûëà îòìå÷åíà íåîáõîäèìîñòü ðàçðà-
Kazakistan, Kыrgыzistan'a uyguladыьы
akaryakыt ihracat yasaьыnы kaldыrdы. Kazakistan'ыn baшkenti Astana'da dцzenlenen
VЫЫ Asya Kыш Oyunlarы'nыn aчыlыш tюrenine
katыlmak iчin bu цlkede bulunan Kыrgыzistan
Cumhurbaшkanы Roza Otunbayeva, Kazak
lider Nursultan Nazarbayev ile bir araya
geldi. Иkili gюrцшme esnasыnda Otunbayeva, Kazakistan'ыn цlkesine uyguladыьы
akaryakыt ihraч yasaьыnы kaldыrmasыnы istedi.
Nazarabayev, Kыrgыzistan'ы kardeш цlke
olarak gюrdцklerini belirterek, 'Tarihi
Sanayi ve Иleri Teknoloji Bakanlыьы
Toplantыsы'nda konuшan Kazakistan Иlaч
ve Tыbbi Цrцnlerin Цreticileri Derneьi
Baшkanы Serik Sultanov, 2014 yыlыna
kadar Kazakistan'da satыlan tцm ilaч-
geчmiшiz bir olan Kыrgыzistan'ыn her
zaman arkasыndayыz.' ifadesini kullanarak,
akaryakыtta olan ihracat yasaьыnыn
kaldыrыldыьыnы duyurdu. Otunbayeva petrol
ihracatыnыn yanыsыra Kыrgыzistan'dan ithal
gыda цrцnlerinin de Kazakistan tarafыndan
engellendiьinin altыnы чizdi. Enerji konusunda varыlan somut anlaшmada Kыrgыzistan,
Kazakistan'a elektrik ihracatыnы arttыracak.
Buna karшыlыk Kazakistan, Biшkek юn
юdemeli 20 milyon ABD dolarы юdeyecek.
Otunbayeva iki цlke ortasыndaki ekonomik
iшbirliьinin canlandыrыlmasы iчin oluшturulan
ve 100 milyon ABD Dolar tutarыnda KыrgыzKazak Yatыrыm Fonu yeniden baшlatыlmasы
fikrini desteklediklerini belirtti. Kazak lider
Nazarbayev yatыrыm fonunun hayata
geчirme sцrecini hыzlandыrmak iчin gerekli
чalышmalarы baшlatacaklarыnыn altыnы чizdi.
Roza Otunabayeva Astana'da dцzenlenen
VЫЫ Asya Kыш Oyunlarы'nыn aчыlыш tюrenine
katыlan tek yabancы devlet baшkanы olarak
hazыr bulundu.
BИШKEK,
Cihan Haber Ajansы.
larыn % 50'sinin цlkede цretilmiш olacaьыnы beyan etti.Serik Sultanov, цlkede
ilaч ve tыbbi цrцnlerinin цretilmesi hacmi
iki kat arttы. Kazakistan'da yeni 8 ilaч
цretimi fabrikasы kurulmakta ve mevcut
10 faal ilaч цretim yapan fabrikanыn
yeniden yapыlandыrыlmasы-modernizasyonu yapыlacak. Иlk defa olarak bizim
amacыmыz ilaч цretimi hacminin artыrыlmasы deьil, цretilen цrцnlerinin kalitesini
artыrmak, dedi. Kazakistan'da 2008 yыlыnda ilaч ve tыbbi цrцnlerin цretim hacminin 10
milyar dolar tutarыna ulaшtыьы belirtildi.
Damlaya damlaya gюl olur...
7
№ 58 ШУБАТ 2011
gюrevine seчilen Kerimov, 30
Ocak 1938'de dцnyaya
geldi. Gцn dolayыsыyla herhangi bir resmi etkinlik yapыlmazken, Rusya ve Orta Asya
цlkelerinin de olduьu birчok
цlke lideri Kerimov'a kutlama
mesajы gюnderdi.
Tцrk
Cumhuriyetlerinin
шimdiki Cumhurbaшkanlarы
arasыnda en yaшlыsы olan
Kerimov, ayrыca 'Tцrk Dцnyasы'nыn aksakalы' olarak da
kabul gюrцyor. Kerimov'dan
sonra, Tцrk liderler arasыnda
Kazakistan Cumhurbaшkanы
Nursultan Nazarbayev en
yaшlы lider konumunda. 1961
doьumlu Azerбайжан Liderи
Иlham Aliyev ise Tцrk
Dцnyasы'nыn en genч lideri.
Юzbekistan Cumhurbaшkanы Иslam
Kerimov, 73 yaшыna girdi. Tцrk
Cumhuriyetleri liderlerinin en yaшlыsы
olan Kerimov, Tцrk Dцnyasы'nыn da
aksakalы konumunda.
20 yыldыr Юzbekistan'ы yюneten Cumhurbaшkanы Kerimov bugцn 73. yaш gцnцnц
kutlады. En son 23 Aralыk 2007'de yapыlan
cumhurbaшkanlыьы seчiminde aldыьы yцzde
88.1 oranыndaki oy desteьi ile tekrar 7 yыllыьыna
Юzbekistan
Cumhurbaшkanы
Â Óíèâåðñèòåòå ìèðîâîé ýêîíîìèêè è
äèïëîìàòèè ñîñòîÿëàñü íàó÷íî-ïðàêòè÷åñêàÿ êîíôåðåíöèÿ íà òåìó «Ìû - äåòè
îäíîãî êðàÿ, îäíîãî âðåìåíè», îðãàíèçîâàííàÿ Ðåñïóáëèêàíñêèì èíòåðíàöèîíàëüíûì êóëüòóðíûì öåíòðîì ñîâìåñòíî ñ Òàøêåíòñêèì ãîðîäñêèì õîêèìèÿòîì, Àêàäåìèåé õóäîæåñòâ, Òâîð÷åñêîé
àññîöèàöèåé «Òàñâèðèé îéèíà».
Kerimov Semerkand'da sade bir ailenin
чocuьu olarak dцnyaya merhaba dedi.
Orta Asya Politeknik ve Taшkent
Ekonomi Enstitцsц'nц bitiren Kerimov,
1960'ta Taшkent Tarыm Makine Fabrikasы'nda mesleki hayata atыldы. Karimov,
1961-1966 yыllarы arasыnda Taшkent Чkalov
Uчak Fabrikasы'nda mцhendis ve uzman
proje mцhendisi olarak чalышtы. Karimov,
1983'te Юzbekistan SSC Maliye Bakanы,
1986'da Юzbekistan SSC Bakanlar Kurulu
Baшkan Yardыmcыsы, Devlet Planlama
Komitesi Baшkanы olarak atandы.
1986-1989 dюneminde Komцnist Partisi
Kaшkaderya Иl Komitesi Birinci Kаtibi,
Haziran 1989'dan itibaren ise Юzbekistan
Komцnist Partisi Merkez Komitesi Birinci
Katibi gюrevlerinde bulundu. 24 Mart 1990
tarihinde yapыlan Юzbekistan SSC Yцksek
Kurulu oturumunda Иslam Karimov,
Юzbekistan SSC Cumhurbaшkanы olarak
Diьer Tцrk Cumhuriyet- seчildi. 31 Aьustos 1991'de Юzbekistan
lerinden Kazakistan Cum- Cumhuriyeti'nin baьыmsыzlыьыnы ilan etti.
hurbaшkanы Nursultan Nazarbayev 6 Temmuz 1940,
Kerimov, 29 Aralыk 1991'de yapыlan
Kыrgыzistan Cumhurbaшkanы Cumhurbaшkanlыьы seчimlerini kazanmыш,
Roza Otunbayeva 23 Aьus- 26 Mart 1996'da yapыlan referandum sonutos 1950, Azerbaycan Cum- cunda Cumhurbaшkanыnыn gюrev sцresi,
hurbaшkanы Иlham Aliyev 24 2000 yыlыna kadar uzatыlmышtы. Karimov,
Aralыk 1961, Tцrkmenistan 2000 yыlыnda yapыlan Cumhurbaшkanlыьы
Cumhurbaшkanы Gurbangуli seчimleri sonucunda ve Anayasa'da
Berdimuhamedov 29 Hazi- yapыlan deьiшiklikler чerчevesinde ilk defa
ran 1957 ve Tцrkiye Cum- yedi yыllыk bir sцre iчin Cumhurbaшkanы
hurbaшkanы Abdullah Gцl 29 seчilmiшtir.
Ekim 1950 doьumlu.
Kerimov en son 23 Aralыk 2007'de
KЫSACA KERИMOV 23 Aralыk 2007'de yapыlan ve 4 adayыn yarышtыьы Cumhurbaшyapыlan cumhurbaшkanы seчiminde aldыьы kanы seчiminde zaferle чыkarak yeninde 7
yцzde 88.1 oranыndaki oy desteьi ile yыllыьыna
Юzbekistan
cumhurbaшkanы
yeniden 7 yыllыьыna Юzbekistan Cumhur- gюrevine seчildi.
baшkanы gюrevine seчilen Kerimov, 30
Ocak 1938'de Semerkand'da dцnyaya
"Юzbekistan Kahramanы" unvanы, "Baьыmgeldi.
sыzlыk" ve "Amir Timur" niшanы gibi юdцlleri
olan Kerimov, Gцlnara ve Lola adыndan iki
En son yapыlan seчime Liberal kыz чocuk babasы. Kerimov'un her iki kыzыnDemokratik Partisi adayы olarak katыlan dan dюrt torunu bulunuyor.
òàíèÿ, îâëàäåíèÿ ïðîôåññèÿìè â ñîîòâåòñòâèè ñ èíòåðåñàìè è ñïîñîáíîñòÿìè ëþäåé.
Â ïðîöåññå îáðàçîâàíèÿ ìîëîäåæè óäåëÿåòñÿ âíèìàíèå âîñïèòàíèþ þíîøåé è
äåâóøåê â äóõå ïàòðèîòèçìà, ìåæíàöèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ è ðåëèãèîçíîé òîëåðàíòíîñòè, óâàæåíèÿ íàöèîíàëüíûõ è îáùå÷åëîâå÷åñêèõ öåííîñòåé. Â îáùåîáðàçîâàòåëüíûõ øêîëàõ ñòðàíû îáó÷åíèå âåäåòñÿ íà ñåìè ÿçûêàõ, ñîçäàíû íåîáõîäèìûå óñëîâèÿ äëÿ ðàçâèòèÿ íàöèîíàëüíûõ
òðàäèöèé è öåííîñòåé.
Â íåé ïðèíÿëè ó÷àñòèå ïðåäñòàâèòåëè
îáùåñòâåííûõ îðãàíèçàöèé, äåéñòâóþùèõ
â Óçáåêèñòàíå íàöèîíàëüíûõ êóëüòóðíûõ
öåíòðîâ, ïðîôåññîðà è ïðåïîäàâàòåëè
âûñøèõ ó÷åáíûõ çàâåäåíèé, àêòèâèñòû ìàõàëëèíñêèõ è æåíñêèõ êîìèòåòîâ, êîíñóëüÐåñïóáëèêàíñêèé èíòåðíàöèîíàëüíûé
òàíòû ïî âîïðîñàì ðåëèãèîçíîãî ïðîñâå- êóëüòóðíûé öåíòð îñóùåñòâëÿåò øèðîêîùåíèÿ è äóõîâíî-íðàâñòâåííîãî âîñïèòà- ìàñøòàáíóþ ðàáîòó ïî äàëüíåéøåìó ðàçíèÿ, ñòóäåíòû.
âèòèþ è êîîðäèíàöèè äåÿòåëüíîñòè îêîëî
ñòà ïÿòèäåñÿòè íàöèîíàëüíûõ êóëüòóðíûõ
Äèðåêòîð Ðåñïóáëèêàíñêîãî èíòåðíàöèî- öåíòðîâ. Â Ãîä ãàðìîíè÷íî ðàçâèòîãî ïîêîíàëüíîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà Í.Ìóõàììà- ëåíèÿ áûëè îðãàíèçîâàíû ðàçëè÷íûå ñîäèåâ, ðåêòîð Óíèâåðñèòåòà ìèðîâîé ýêîíî- öèàëüíî-êóëüòóðíûå ìåðîïðèÿòèÿ, õóäîæåìèêè è äèïëîìàòèè Ð.Êàñèìîâ, çàìåñòè- ñòâåííûå è ôîòîâûñòàâêè, íàó÷íî-ïðàêòèòåëü õîêèìà ãîðîäà Òàøêåíòà Í.Áàõòè¸ðîâ, ÷åñêèå êîíôåðåíöèè, ôåñòèâàëè äðóæáû,
ïðåäñåäàòåëü Àêàäåìèè õóäîæåñòâ Ò.Êóçè- êîíöåðòû, òâîð÷åñêèå âñòðå÷è, íàïðàâëåíåâ è äðóãèå îòìåòèëè, ÷òî âàæíûì ôàêòî- íûå íà âîñïèòàíèå ìîëîäåæè â äóõå òîëåðîì óñïåõîâ, äîñòèãàåìûõ íàøèì íàðîäîì ðàíòíîñòè.
ïîä ðóêîâîäñòâîì Ïðåçèäåíòà Èñëàìà Êàðèìîâà, ñëóæèò ïðî÷íîå óòâåðæäåíèå ìåæÍà íàó÷íî-ïðàêòè÷åñêîé êîíôåðåíöèè
íàöèîíàëüíîé äðóæáû è ñîãëàñèÿ, àòìî- çàñëóøàíû äîêëàäû, ïîñâÿùåííûå ïðàâîñôåðû âçàèìíîãî óâàæåíèÿ, äîáðîòû è ìè- âûì îñíîâàì ìåæíàöèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ
ëîñåðäèÿ.
è åäèíñòâà, îñíîâíûì ôàêòîðàì âîñïèòàíèÿ ìîëîäåæè â äóõå òîëåðàíòíîñòè, îðãàÂ Óçáåêèñòàíå â ìèðå è ñîãëàñèè ïðîæè- íèçîâàíû âûñòàâêè èçîáðàçèòåëüíîãî è
âàþò ïðåäñòàâèòåëè ñâûøå ñòà òðèäöàòè ôîòîèñêóññòâà. Ïðåäñòàâëåíà êîíöåðòíàÿ
íàöèé è íàðîäíîñòåé. Ñîçäàíû âñå óñëî- ïðîãðàììà ñ ó÷àñòèåì õóäîæåñòâåííûõ
âèÿ äëÿ îáåñïå÷åíèÿ èõ ïðàâ è èíòåðåñîâ, êîëëåêòèâîâ íàöèîíàëüíûõ êóëüòóðíûõ
ñîöèàëüíîé çàùèòû, îáðàçîâàíèÿ, âîñïè- öåíòðîâ, àðòèñòîâ è ñòóäåíòîâ.
Юzbekistan'da цst dцzeyde devam eden gюrevden almalara bir
yenisi daha eklendi. Cumhurbaшkanы Иslam Kerimov iki bakandan sonra, Gцmrцk Komitesi
Baшkanы'nы da gюrevden aldы.
Kerimov kararnamesiyle gюrevden alыnan Sadыrcan Nabirov'un
yerine Cumhuriyet Baшsavcыlыьы
bцnyesinde Vergi ve Karapara
Aklama ile Mцcadele Dairesi
Baшkanы Zahid Dusanov getirildi.
Gюrevden alыnan Sadыrcan Nadirov, dюnemin Gцmrцk Komitesi
eski baшkanы Bahodir Matlyubov'un 2006'da iчiшleri bakanы
olmasыnыn ardыndan bu gюreve
getirilmiшti.
Юzbekistan'da bundan юnce de
30 Aralыk 2010'da Dышiшleri Bakanы
Vladimir Norov, ardыndan 17
Ocak'ta da Kцlцr ve Spor Bakanы
Anvar Cabbarov'u gюrevden alыnmышtы.
УзаУЗ.
Hayыr dile komшuna - Hayыr gele baшыna...
Orta Asya'nыn en bцyцk nehri Amuderya
цzerinde kurulan demiryolu kюprцsц yцk
trafiьini rahatlattы. Tцrkmen basыnыnda yer
alan haberlerde, 2010 yыlыnda kюprц
цzerinden 800 bin yцk aracы geчti. Daha
юnce Amuderya'nыn saь kыyыsыndaki bюlgelere yцk taшыmak iчin Юzbekistan sыnыrыndan geчiш yapыldыьы belirtildi. Bunun
ekonomik olmadыьыna da vurgu yapыldы.
Demriyol kюprцsцnцn hizmete aчыlmasыyla
yцk taшыmacalыьы daha da rahatladы. Toplam
uzunluьu bin 414 metre olan AtamuratKerkiчi demiryolu kюprцsц Ukrayna'nыn
Ukrtransstroy шirketi tarafыndan inшa edilmiшti. 123 milyon dolara mal olan kюprц,
bюlgesel iшbirliьinin geliшmesine юnemli
katkы saьlыyor. Amuderya nehri Tцrki cumhuriyetlere ihraч ve ithal yцkц taшыyan Tцrk
TЫR'larы iчin de юnemli geчiш noktasы konumunda. Halihazыrda, aynы nehir цzerinden
otomobil kюprцsцnцn de inшaatы sцrdцrцlцyor.
Asya Futbol Шampiyonasы'nda tarihinde ilk defa yarы finale kalan
Юzbekistan Futbol Milli Takыmы, FЫFA
Ocak ayы deьerlendirmesinde 31
basamak yцkseldi. 7-29 Ocak gцnleri
arasыnda Katar'ыn baшkenti Doha'da
yapыlan 15. Asya Futbol Шampiyonasы'nda (Asya Kupasы) elemlerinde fire vermenden tarihi bir baшarыya imza atarak
yarы finale kalmayы baшaran Юzbekistan,
FЫFA Ocak ayы deьerlendirmesinde
bцyцk sычrama yaptы. Юzbekistan 424
puanla 31 basamak yцkselerek 77.
sыraya yцkseldi. Юzbekistan'ыn Aralыk ayы
deьerlendirmesinde ise 285 puanla
108.sыrada yer almышtы. FЫFA Ocak ayы
deьerlendirmesinde ilk sыrada 1887
puanla Иspanya yer aldы. Onu 1723 ve
1485 puanlarla Hollanda ve Almanya
takip etti.
200’den fazla цlkenin tabi tutulduьu
deьerlendirmede Tцrkiye ise 742 puanla
31. sыrada yer aldы. Diьer Tцrk devletleri
Azerbaycan 34 puanla 99., Kazakistan
161 puanla 137., Tцrkmenistan 141
puanla 141. ve Kыrgыzistan 50 puanla
175. sыrada yer aldы. Bu arada dцn bir
basыn toplantыsы dцzenleyen Юzbekistan
Futbol Milli Takыmы чalышtыrыcыsы Vadim
Avromov, ilk baшlarda gruptan чыkmalarыndan bile endiшe edilen futbolcularыnыn
yarы finale kadar чыkarak цlkeye tarihi bir
baшarы kazandыrdыьыnы ve onlarla iftihar
ettiьini sюyledi.
Щабер Меркези.
8
№ 58 ШУБАТ 2011
Ïðåçèäåíò Òóðêìåíèñòàíà Ãóðáàíãóëû Áåðäûìóõàìåäîâ ïðèíÿë ×ðåçâû÷àéíîãî è Ïîëíîìî÷íîãî Ïîñëà Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Øåâêè Ìóòåâåëëèîãëó,
êîòîðûé âðó÷èë ãëàâå ãîñóäàðñòâà âåðèòåëüíóþ ãðàìîòó.
Tцrkmenistan Devlet Baшkanы Gurbanguli Berdimuhamedov, diplomatik
gюrevi sona eren Kыrgыzistan'ыn Aшkabat
Bцyцkelчisi Borubek Aшirov'u makamыnda kabul etti.
Kыrgыz Bцyцkelчi Aшirov, Kыrgыzistan'ыn
Tцrkmenistan ile olan dostane iliшkilerine
ve verimli iшbirliьine bцyцk юnem verdiьini
kaydetti. Bцyцkelчi Aшirov, Kыrgыz halkыnыn
Tцrkmenistan'ыn sosyo-ekonomik kalkыnma
hamlelerinden bцyцk gurur duyduьunu
belirtti.
Devlet Baшkanы Berdimuhamedov, iki
цlke arasыndaki geleneksel iliшkilerin чok
eskilere dayandыьыnы kaydederek, Kыrgыz
Bцyцkelчisi'nin iki цlke arasыndaki iliшkilerin
daha da pekiшtirilmesi iчin yaptыьы чalышmalardan memnun kaldыьыnы ifade etti.
Gюrцшmede, taraflar iki цlke arasыndaki
iliшkilerin bundan sonra da geliшtirilmesine
yюnelik konularы ele aldы.
AШKABAT,
Cihan Haber Ajansы.
Âûðàçèâ èñêðåííþþ ïðèçíàòåëüíîñòü
çà ãîñòåïðèèìíûé ïðèåì íà òóðêìåíñêîé çåìëå è âîçìîæíîñòü ëè÷íîé
âñòðå÷è, äèïëîìàò ïåðåäàë Ïðåçèäåíòó
Òóðêìåíèñòàíà ñëîâà ïðèâåòñòâèÿ îò
Ïðåçèäåíòà Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Àáäóëëû Ãþëÿ. Êàê îòìåòèë ïîñîë, â Òóðöèè äàåòñÿ âûñîêàÿ îöåíêà ìèðîëþáèâîé ïîëèòèêå è ìàñøòàáíûì ïðåîáðàçîâàíèÿì, îñóùåñòâëÿåìûì â Òóðêìåíèñòàíå, ñ êîòîðûì Òóðöèþ ñâÿçûâàþò îáùàÿ èñòîðèÿ è êóëüòóðà, à òàêæå ïîääåðæèâàþòñÿ âûäâèãàåìûå òóðêìåíñêèì ëèäåðîì âàæíûå ìåæäóíàðîäíûå
èíèöèàòèâû, íàïðàâëåííûå íà óêðåïëåíèå ñòàáèëüíîñòè è âñåîáùåãî áëàãîïîëó÷èÿ.
Ïîáëàãîäàðèâ çà òåïëûå ñëîâà, Ïðåçèäåíò Ãóðáàíãóëû Áåðäûìóõàìåäîâ
ïîçäðàâèë ãîñïîäèíà Øåâêè Ìóòåâåëëèîãëó ñ íàçíà÷åíèåì íà âûñîêóþ äèïëîìàòè÷åñêóþ äîëæíîñòü è ïîä÷åðêíóë,
÷òî áðàòñêèå îòíîøåíèÿ ìåæäó òóðêìåíñêèì è òóðåöêèì íàðîäàìè áåðóò
ñâîè èñòîêè èç ãëóáèíû âåêîâ. Ãëàâà ãîñóäàðñòâà ïîæåëàë ïîñëó óñïåõîâ â ðåàëèçàöèè âîçëîæåííîé íà íåãî îòâåòñòâåííîé ìèññèè ïî äàëüíåéøåìó óêðåïëåíèþ ïëîäîòâîðíûõ îòíîøåíèé,
îñíîâûâàþùèõñÿ íà îáùèõ òðàäèöèÿõ.
Â õîäå âñòðå÷è ãëàâà Òóðêìåíñêîãî ãîñóäàðñòâà è Ïîëíîìî÷íûé ïðåäñòàâèòåëü Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè îáìåíÿëèñü
ìíåíèÿìè ïî îñíîâíûì íàïðàâëåíèÿì
äâóñòîðîííèõ îòíîøåíèé, âûñòðàèâàåìûõ íà äîëãîñðî÷íîé è âçàèìîâûãîäíîé
îñíîâå. Êàê îòìåòèë ïîñîë, Òóðåöêàÿ
Ðåñïóáëèêà âûñîêî öåíèò óñòàíîâèâøèåñÿ çà ïîñëåäíèå ãîäû áðàòñêèå ìåæãîñóäàðñòâåííûå îòíîøåíèÿ, áàçèðóþùèåñÿ íà îáùíîñòè èñòîðèè è êóëüòóðû.
Îòìåòèâ, ÷òî Òóðöèÿ óäåëÿåò áîëüøîå
âíèìàíèå âñåñòîðîííåìó ðàçâèòèþ
ìíîãîãðàííîãî ñîòðóäíè÷åñòâà ñ Òóðêìåíèñòàíîì, ãîñïîäèí Øåâêè Ìóòåâåëëèîãëó ïîä÷åðêíóë, ÷òî ìîùíûé èìïóëüñ àêòèâèçàöèè ìåæãîñóäàðñòâåííî- òàõ, â ìîäåðíèçàöèþ òåêñòèëüíîé ïðîãî âçàèìîäåéñòâèÿ áûë äàí â õîäå âèçè- ìûøëåííîñòè è äðóãèõ îòðàñëåé.
òîâ ãëàâ äâóõ ãîñóäàðñòâ è ïðîâåäåííûõ
Ïîñîë ïîä÷åðêíóë, ÷òî, ïðåäñòàâëÿÿ
â èõ ðàìêàõ ïåðåãîâîðîâ íà âûñîêîì
ñâîþ ñòðàíó, îí ïðèëîæèò âñå óñèëèÿ
óðîâíå.
äëÿ äàëüíåéøåãî óãëóáëåíèÿ âçàèìîâûÂ õîäå òåïëîé áåñåäû ãëàâà ãîñóäàð- ãîäíîãî ñîòðóäíè÷åñòâà ìåæäó äâóìÿ
ñòâà ïîä÷åðêíóë, ÷òî Òóðêìåíèñòàí âñå- áðàòñêèìè ãîñóäàðñòâàìè.
ãäà îòêðûò äëÿ ïåðñïåêòèâíîãî ñîòðóäÂ çàâåðøåíèå âñòðå÷è ãîñïîäèí Øåâíè÷åñòâà ñ òóðåöêèìè ïàðòíåðàìè, àêòèâíî ó÷àñòâóþùèìè â øèðîêîìàñøòàá- êè Ìóòåâåëëèîãëó åùå ðàç ïîáëàãîäàíûõ ïðîãðàììàõ è ïðîåêòàõ, îñóùåñòâ- ðèë Ïðåçèäåíòà Òóðêìåíèñòàíà Ãóðáàíëÿåìûõ â ñòðàíå â òå÷åíèå ðÿäà ëåò. Â ãóëû Áåðäûìóõàìåäîâà çà âîçìîæíîñòü
ýòîé ñâÿçè Ïðåçèäåíò Ãóðáàíãóëû Áåð- ëè÷íîé âñòðå÷è è ñêàçàë, ÷òî ïðèëîæèò
äûìóõàìåäîâ ñ óäîâëåòâîðåíèåì îòìå- âñå óñèëèÿ äëÿ âñåñòîðîííåãî óêðåïëåòèë âêëàä òóðåöêèõ êîìïàíèé, ïðèíèìà- íèÿ è ðàñøèðåíèÿ òóðêìåíî-òóðåöêîãî
þùèõ äåÿòåëüíîå ó÷àñòèå â ðåàëèçóå- ïàðòíåðñòâà âî áëàãî íàðîäîâ äâóõ
ìûõ â Òóðêìåíèñòàíå âàæíåéøèõ ïðîåê- ñòðàí.
Tцrkmenistan, dцnya цlkeleri ile
ticari ve ekonomik iliшkilerinin
daha da geliшtirmesi iчin bцyцk
чaba harcыyor.
2011 yыlыnda ekonomik iшbirliьine
odaklanan Tцrkmen Hцkцmeti, bu
amaчla karшыlыklы olarak ticaret evlerinin
aчыlmasыna юncцlцk edecek. Dышiшleri
Bakanlыьы'nda yapыlan haftalыk basыn
toplantыsыnda, Tцrkmenistan'ыn yurtdышыnda ve yabancы цlkelerin Tцrkmenistan'da ticaret evlerinin aчыlmasы iчin
чalышmalarыn baшlatыldыьы kaydedildi. Bu
чalышmalarыn Dышiшleri Bakanlыьы'nыn
baшkanlыьыnda yцrцtцldцьц ve ticaret
evlerin ticari ve ekonomik iliшkilerin
daha da geliшtirilmesine юnemli katkы
saьlayacaьы belirtildi. Bu zamana kadar
hiчbir цlkede ticaret evi bulunmayan
Tцrkmenistan, ilk olarak bцyцkelчiliьi
bulunduьu цlkelerde ticaret evlerini
aчmayы hedefliyor. Daha sonra bunun
coьrafyasыnыn geniшletilmesi юngюrцlцyor. Aynы zamanda, Tцrkmenistan'da
ticaret evi aчmak isteyen yabancы цlke
sayыsыnыn da arttыьы kaydedildi. Geчtiьimiz gцnlerde Aшkabat'ta dцzenlenen
Tцrk Иnшaat цrцnleri fuarыnыn aчыlыш tюreni
nedeniyle mesaj yayыnlayan Devlet
Baшkanы Gurbanguli Berdimuhamedov,
imzalanan anlaшmalar чerчevesinde bu
yыl Tцrkmenistan ve Tцrkiye'de milli
ticaret evinin aчыlmasыnыn hedeflendiьini
kaydetmiшti.
Юte yandan, Tцrkmenistan ile Rusya'nыn Astrahan bюlgesi arasыnda ilkbaharda karшыlыklы ticaret evlerinin aчыlmasы
konusunda anlaшtыьы kaydedildi. Astrahan Bюlgesi Uluslararasы ve Dыш
Ekonomik Иliшkiler Bakanы Denis Afanasey geчtiьimiz gцnlerde Aшkabat'ta
чeшitli temaslarda bulundu. Astrahan
heyetinin bu ziyaretinde, ilkbaharda
ticaret evlerin aчыlmasы, yazda kцltцr
gцnleri etkinliklerinin dцzenlenmesi ve
sonbaharda denizcilik iш toplantыsыnыn
yapыlmasы kararlaшtыrыldы.
Жищан.
Tцrkiye'nin Aшkabat Bцyцkeчiliьi gюrevine atanan Шevki Mцtevellioьlu Devlet
Baшkanы Gurbanguli Berdimuhamedov'a
gцven mektubunu sundu. Tцrkiye'nin
Aшkabat Bцyцkelчiliьi tarafыndan yapыlan
aчыklamada, yaklaшыk bir buчuk saat sцren
gюrцшmenin, bir чalышma toplantыsы шek-
linde
geчtiьi
kaydedildi.
Tцrkiye
Bцyцkelчisi'ni sыcak ve dostane bir ortamda kabul eden Berdimuhamedov, iki цlke
arasыndaki iliшkilerin юnemine deьindi.
Bцyцkelчi Mцtevellioьlu ise, Tцrkmen
lidere Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'цn
selam ve sevgilerini iletti. Иki цlke iliшkilerinin temelinde kardeшlik baьlarыnыn
bulunduьunu vurgulayan Bцyцkelчi;
"Baьыmsыzlыьыn ilanыndan hem sonra, Tцrk
iшadamlarы, giriшimciler, mцhendisler,
eьitimciler, kцltцr ve bilim adamlarы
Tцrkmenistan'ыn kalkыnmasы iчin bцyцk
katkы saьladы. Bu yыllarda kardeш Tцrkmen
halkыndan bцyцk destek ve misafirperverlik gюrdцler. Ичinde bulunduklarы gцven
ortamыndan son derece memnun kaldыlar."
диye konuшtu.
bulunan yeni rektюr Suhanmurat
Baymuradov, gюrevini layыkыyla yerine
getireceьini kaydetti. Tцrkmen lider
Berdimuhamedov da yeni rektюre
gюrevinde baшarыlar diledi.
110 dюnцm arazi цzerinde kurulan
Uluslararasы Tцrkmen -Tцrk Цniversitesi
bцnyesinde, eьitim ve mцhendislik olmak
цzere 3 fakцlte ve 11 bюlцm bulunuyor.
Bugцne kadar цniversiteden bin 500'цn
цzerinde юьrenci mezun oldu. Halihazыrda
Bakanlar Kurulu toplantыsыnda hazыr цniversitede binden fazla yerli ve yabancы
uyruklu юьrenci eьitim gюrцyor.
Tцrkmenistan'ыn baшkenti Aшkabat'ta
1994 yыlыndan bu yana faaliyet gюsteren
Uluslararasы Tцrkmen-Tцrk Цniversitesi'ne (UTTЦ) yeni rektюr atandы. Devlet
Baшkanы Gurbanguli Berdimuhamedov
baшkanlыьыnda yapыlan Bakanlar Kurulu
toplantыsыnda Adalet Gazetesi Genel
Yayыn Yюnetmeni Suhanmurat Baymuradov, цniversiteye rektюr olarak atandы.
UTTЦ'nцn eski rektюrц Recepmuhammet
Geldiyev'in saьlыk sorunlarы nedeniyle
gюrevden alыndыьы kaydedildi.
Tцrkmenistan'ыn baшkenti Aшkabat, Orta Asya Шambo Шampiyonasы'na ev sahipliьi yapacak.
Orta Asya цlkelerinden sambo
sporcularыnыn katыlacaьы turnuva,
26-28 Mart 2011 tarihlerinde
Aшkabat'ta dцzenlenecek.
Bakanlar Kurulu toplantыsыnda Orta
Asya Sambo Шampiyonasы'na ev sahipliьi yapыlmasыnыn son derece юnemli olduьuna deьinerek, bu turnuvanыn
Tцrkmenis-tan'da цst dцzey turnuvalarыn organizasyonu aчыsыndan юnemli
bir adыm teшkil edeceьini belirtti.
Tцrkmenistan hцkцmeti, Asya Sambo Federasyonu'nun katkыlarыyla gerчekleшtireceьi turnuva iчin hazыrlыklara
baшladы. Devlet Baшkanы Gurbanguli
Berdimuhamedov, gerчekleшtirdiьi
Tцrkmenistan Spor ve Turizm Komitesi, Asya Sambo Federasyonu ile
Aшkabat'ta sambo шampiyonasыnыn yapыlmasы konusunda mutabakat imzalayacak.
At binenin kыlыч kuшananыndыr...
№ 58 ШУБАТ 2011
9
Kurucu Cumhurbaшkanы Rauf Raif
Denktaш, Kыbrыs Tцrklerinin Tцrkiye'yle birlikte hareket etmesi gerektiьini, Tцrkiyesiz
Kыbrыs Tцrkцnцn var olma шansыnыn
olmadыьыna ifade ederek "Birbirimize
baьlanarak tek aьыzla konuшmamыz
lazыmdыr" dedi.
Dil, baьыmsыzlыk ruhunun, kimlik ve
milli benlik bilincinin, onur ve юzgцven duygusunun temelini oluшturur.
"Baьыmsыzlыk benim karakterimdir"
diyen Atatцrk, halkыmыzыn kimlik, kiшilik, onur ve юzgцveni цzerinde bir чok
sюzцyle bilhassa durdu.
Kurucu Cumhurbaшkanы Rauf Raif
Denktaш, Gazimaьusa Belediyesi, "Maьusa Sюyleшileri"nin konuьu oldu.
Maьusa Belediyesi'nden verilen bilgiye
gюre "1960’lы yыllardan itibaren Kыbrыs Tцrk
toplumunun geleceьine yюn veren olaylardaki birinci aktюr" konumunda olan Kurucu
Cumhurbaшkanы Denktaш, sюyleшisinde,
1960?tan baшlayarak KKTC'nin kuruluшuna
kadar geчen sцreчle ilgili deneyimlerini
aktardы. "1963’ten 15 Kasыm 1983 Kuzey
Kыbrыs Tцrk Cumhuriyeti'nin kuruluшuna
kadar geчen sцreчte Kыbrыslы Tцrklerde
devlet юrgцtlenmesi" konulu sюyleшide
konuшan Denktaш, 1960 anlaшmalarыnыn
Tцrkiye ile Yunanistan arasыnda yapыlan
anlaшmalar olduьunu, 1960’ыn Enosis ve
Taksim kavgasыnыn arkada bыrakыldыьы bir
dюnцm noktasы olduьunu sюyledi.
Prof. Dr. Ata Atun
Kыbrыslы Rumlarыn tavыrlarыnыn Kыbrыslы
Tцrkleri kendi yюnetimini oluшturmaya zorladыьыnы anlatan Denktaш, 1960’lы yыllarыn
baшыnda Geчici Tцrk Yюnetimi ile baшlayan
sцrecin юnce Kыbrыs Tцrk Yюnetimi, ardыndan
ise Kыbrыs Tцrk Federe Devleti'ne
dюnцшtцьцnц, KKTC ile de son noktanыn
konulduьunu sюyledi.
"Birbirimize baьlanarak tek aьыzla konuшmamыz lazыmdыr" diyen Denktaш, 15 Kasыm
1983’te tцm partilerin de katыlыmыyla ve gцчlц
bir onayla KKTC'nin kurulduьunu, devletsiz
kalan Kыbrыs Tцrkцnцn bu seчeneьe
yюnelmesinin gerekliliьine iшaret etti.
1960 yыlыnda Kыbrыs Cumhuriyeti'ni kuran
anlaшmalarыn Yunanistan ile Tцrkiye arasыnda bir denge oluшturduьunu, federe devlet
ve KKTC'nin kurulmasыyla bu dengenin
korunduьunu ifade eden Denktaш, Kыbrыs
Tцrklerinin Tцrkiye'yle hareket etmesi
gerektiьini, Tцrkiyesiz Kыbrыs Tцrkцnцn var
olma шansыnыn olmadыьыnы da sюyledi.
27-28 Ocak Direniшi bir kez daha Kыbrыs
Tцrk Halkы dikkate alыnmadan Kыbrыs'ta
varыlacak herhangi bir чюzцmцn yaшama
шansы olmadыьыnы gюzler юnцne serdi.
Biz Kыbrыslы Tцrklerin varoluш mцcadelesinde 27-28 Ocak 1958 mitingi ve шehitleri, bir dюnцm noktasыnы oluшturmuш, ana
vatan Tцrkiye'mizin bakышlarыnы da Kыbrыs'a
чevirmesini saьlamышtы.
Adadaki varlыьыmыzыn kabul edilmesinin,
Kыbrыs Cumhuriyetinin ortaьы olmamыzыn ve
20 Temmuz 1974 tarihinde baьыmsыzlыьыmыza kavuшmamыzыn temelleri 27-28 Ocak
1958 tarihinde yapыlan muhteшem mitingde
ve o mitingde verilen шehitlerimizle atыlmышtы.
Bir baшka yыlыn Ocak ayыnda da rahmetli
Azerbaycan
Cumhurbaшkanы
Haydar
Aliyev'in "Bir Millet Иki Devlet" dediьi gibi
kardeш Azerbaycan'da da baьыmsыzlыk yolunda benzeri olaylar yaшandы. 70 sene
Sovyet Иmparatorluьu'nun esaretinde yaшadыktan sonra 1990 yыlыnda baьыmsыzlыьыnы
Kыbrыs'ta dюnemin Liderlerinin organizas- kazanmak iчin Azerbaycan'lы kardeшlerimiz
yonu ile Liseli Tцrk Юьrencilerin 27 Ocak чok aьыr bir bedel юdedi.
gцnц baшlattыklarы "TAKSИM" lehindeki
Bizler yedi шehit verirken, Azerbaycan'ыn
yцrцyцш o gцne kadar Rumlarыn "ENOSИS"
lehindeki yцrцyцшlerine seyirci kalan "Иngiliz iшgalci Rus gцчlerine karшы direniш gцnцnde
Sюmцrge Yюnetimi" tarafыndan шiddet kul- 137 kiшi юldцrцlmцш, 700 kiшi yaralanmыш ve
lanыlarak daьыtыlmaya чalышыldы. Tцrk юьrenci- 800'den fazla kiшi de gюzaltыna alыnmышtы.
ler ve onlara katыlan halkыmыz barышчы
1987 yыlыnda Gorbaчov'un izlediьi Glasyцrцyцшlerinin шiddetle bastыrыlmasыna sert
tepki gюstererek Иngiliz askeri ve polisine nost (Aчыklыk) ve Perestroyka (Yeniden
Yapыlanma) politikalarы Sovyetler Birliьi'nin
karшы koydular.
tцm cumhuriyetlerinde halklarыn baьыmsыzlыk
Иngiliz Sюmцrge yюnetimi cop gюz yaшartыcы isteklerini artыrdы.
bomba ve silah kullanarak bцyцk bir
Bunu fыrsat bilen Ermenilerin, Шubat 1988
шahlanышa dюnцшen gюsterileri daьыtmada
yetersiz kaldы. Чatышmalar gюsteri ve yцrц- yыlыnda Azerbaycan'ыn Daьlыk Karabaь bюlyцшler ertesi gцn de sцrerek bцtцn adaya gesini ele geчirmesine Azerbaycan'da iktiyayыldы. Limasol, Baf, Maьusa ve Larna- darы elinde bulunduran yerel Komцnist
ka'da bцyцk protesto gюsterileri oldu. Bu Partisi'nin yeterli tepki gюstermemesi цlkeчatышmalarda 100'den fazla kiшi yaralandы, de milliyetчilik hareketlerinin artmasыna ve
birчok kiшi tutuklandы ve yedi de шehit verildi. юrgцtlц mцcadele baшlatmasыna neden oldu.
Dцnya цzerinde yaшamыnы sцrdцren her bir
devlet, her bir millet baьыmsыzlыьыnы kazanmak iчin чok bцyцk bedel юdemiшtir. Bu
bedellerin en bцyцьц kanla, canla, шehitlerle, gazilerle юdenenidir.
Atatцrk'e gюre bir цlke ancak her
шeyiyle baьыmsыz olabilirdi. Her шeyiyle
baьыmsыzlыktan kasыt siyaset, hukuk,
teknik, bilim, eьitim, sanat, tыp, kцltцr ve
edebiyat gibi hayatыn bцtцn yцzцdцr.
Bunun baшыnda da dil gelir, Tцrkчe gelir.
Atatцrk "Tцrk Kimliьini" Tцrkчe ile tanыmlamышtыr. Kurtuluш Savaшы'ndan sonraki
temel dаvаnыn; Tцrkчe'yi, Tцrk kцltцrц ve
kimliьini yabancы boyunduruklardan korumak olduьunu defalarca dile getirmiшtir. Atatцrk'цn bu konudaki sюzlerinden de anlыyoruz ki Tцrk eьitiminin,
eьitimciliьinin dili, sadece ve sadece
Tцrkчe olmalыdыr.
Atatцrk bu konuda neler diyor:
"Tцrk demek Tцrkчe demektir; ne
mutlu Tцrkцm diyene." (Чok цnlц
sюzцn birinci kыsmы da budur!).
"Millи his ile dil arasыndaki baь чok
kuvvetlidir. Dilin millи ve zengin olmasы, millи hissin geliшmesinde baшlыca mцessirdir. Tцrk dili, dillerin en
zenginlerindendir, yeter ki bu dil
шuurla iшlensin."
Bir de millи eьitim esas olduktan sonra onun lisanыnы, usulцnц, vasыtalarыnы
da millи yapmak zarureti mцnakaшa
edilemez."
"Tцrlц bilimlere ait Tцrkчe terimler
tesbit edilmiш, bu suretle dilimiz yabancы dillerin tesirinden kurtulma yolunda esaslы adыmыnы atmышtыr. Bu yыl
okullarыmыzda tedrisatыn Tцrkчe terimlerle yazыlmыш kitaplarla baшlamыш olmasыnы kцltцr hayatыmыz iчin mцhim
bir hаdise olarak kaydetmek isterim."
Atatцrk'цn Tцrk bilimci ve eьitimcisine шu vasiyeti:
"Bakыnыz arkadaшlar, ben belki чok
yaшamam. Fakat siz, юlene dek Tцrk
genчliьini yetiшtirecek ve Tцrkчe'nin
"Tцrk milleti demek Tцrk Dili debir kцltцr dili olarak geliшmeye devamektir. Tцrk Dili Tцrk milleti iчin kutmы yolunda чalышacaksыnыz. Чцnkц
sal bir hazinedir. Чцnkц Tцrk milleti
Tцrkiye ve Tцrklцk, uygarlыьa ancak
geчirdiьi nihayetsiz felaketler iчinde
bu yolla kavuшabilir."
ahlаkыnыn, menfaatlerinin kыsacasы
(Atatцrk'цn sюzlerinin kaynaьы ve ilаve
bugцn kendi milliyetini yapan her
bilgiler iчin: Bkz. Oktay Sinanoьlu, "Ataшeyinin dili sayesinde muhafaza olun- tцrk ve Tцrk Bilim Dili", Bilim ve Teknik, sayы 59, sff. 8-11, Ekim 1972).
duьunu gюrцyor. Tцrk Dili Tцrk mil"Tцrk dilinin, kendi benliьine, aslыnletinin kalbidir, zihnidir."
daki gцzellik ve zenginliьine kavuшmasы iчin bцtцn devlet teшkilatыmыzыn,
"Цlkelerini, yцksek istiklаlini korudikkatli, ilgili olmasыnы isteriz" (Sюylev
masыnы bilen Tцrk milleti dilini de yave Demeчler, C. Ы, S. 311)
bancы diller boyunduruьundan kurtarmalыdыr."
Unutulmamalыdыr ki, Devletimizin birinci
gюrevi -Anayasa'da da belirtildiьi gibi"Kat'и olarak bilinmelidir ki Tцrk mil- Tцrk adыnыn, kimliьinin, onun iчin de
Tцrkчe'nin ilelebet yaшamasыnы saьlaletinin millи dili ve millи benliьi bцtцn
maktыr. Чцnkц varolma savaшыnda hiч
hayatыnda hаkim ve esas olacaktыr."
ihmal edilmeyecek tek cephe bu.
"Batы dillerinden hiчbirinden aшaьы
Tцrkчeyi sevmek, Tцrk'чe sevmektir.
olmamak цzere, onlardaki kavramlarы
anlatacak keskinliьi, aчыklыьы haiz Tцrk Иyi чalышmalar saygы ve sevgiler.
Иki dil yalnыzca yыlanlarda olur. Tцrkiye
bilim dili terimleri tesbit edilecektir."
Cumhuriyeti'nin tek ve resmi dili
TЦRKЧE'dir.
"Millи eьitimin ne demek olduьunu
Иsmail KARAKURT,
bilmekte hiчbir tereddцt kalmamalыdыr.
Tцrk Dili ve Edebiyatы Юьretmeni.
Azerbaycan Halkы 2 Aralыk 1989 gцnц
Sovyetler Birliьinden ayrыlacaьыnы ve Baьыmsыz Azerbaycan iчin mцcadele edeceьini aчыklayыnca, dюnemin Sovyet yюnetimini,
Glasnost ve Perestroyka uygulamasыnыn
aksine kendini sыkы tedbirler almak zorunda
hissetti ve 19 Ocak 1990 gцnц Bakц шehrinde olaьanцstц hal ilan ederek, Azerbaycanlы kardeшlerimizin sokaьa чыkmasыnы
ve miting alanlarыna giderek baьыmsыzlыk
isteme haklarыnы kыsыtladы.
Azatlыk Meydanыnda olan halkыn en bцyцk
silahы baьыmsыzlыьa olan inancыydы ve "Baьыmsыzlыk iчin юlцnecek gцn bu gцndцr" diyerek tanklarыn юnцne etten duvar юrerek
durdurmaya чalышtыlar.
Bununla da yetinmeyen Moskova Yюnetimi, "Darbe" manasыndaki "UDAR" kod adы
ile19 Ocak 1990 gecesi 35 bin kiшilik aьыr
silahlarla donatыlmыш "Alfa" birlikleri ve
"DTK" adlы юzel imha birlikleriyle Azerbaycan'ыn baшkentini iшgal harekаtыna baшladы.
20 Ocak Шehitleri ve Ermenistan'ыn askeri
saldыrыsыna karшы koyarken шehit olanlar Bakц'nцn en yцksek noktalarыndan birinde her
bir Azerbaycanlы iчin mukaddes bir mekan
olan "Шehitler Mezarlыьы"na gюmцldц.
Dюnemin en gцчlц saldыrы silahlarы olan
T-72, T-80 ve BMP-3 tanklarы шehre girip,
baьыmsыzlыk mitinglerinin yapыldыьы Azatlыk
(Юzgцrlцk) Meydanы'nы kuшatыrken, caddelerde de юnlerine чыkan her шeyi ezip
цzerinden geчtiler ve araчlarыn yanlarыndaki piyadeler de her yanы kurшun yaьmuruna
tutarak katliam yaptыlar.
ASLAN YATTЫЬЫ YERDEN BELLИ OLUR...
Ruslar 70 yыl boyunca sюmцrdцkleri Azerbaycan'ы petrolц ve doьal gazы nedeni ile
elde tutmaya чalышtыlar ama baшaramadыlar.
Azerbaycanlы kardeшlerimizin direniшi baьыmsыzlыkla son buldu.
Her yыl 20 Ocak'ta binlerce insan burayы
ziyaret eder, vatanыn юzgцrlцьц ve istiklali
uьrunda canlarыndan geчmiш Azerbaycan evlatlarыnыn aziz hatыrasыnы yad eder. Ruhlarы шad olsun.
20 Ocak 1990 gecesi Azerbaycan'ыn baшkenti Bakц'de karanfiller aьlamaya baшlamышtы, шimdi artыk gцlцyorlar.
http://www.yalquzaq.com
10
№ 58 ШУБАТ 2011
Cumhurbaшkanы Gцl, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'ndeki temaslarы
kapsamыnda Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) heyetini de kabul etti.
Ahыska
meselesi
Юzbekistan, Kыrgыzistan gibi Orta Asya
цlkelerde gюrцшtцьцm Ahыska Tцrkleri
ile шimdi Avrupa'nыn merkezinde gюrцшebiliyoruz. Bu bile Ahыska davasыnda
ne kadar ilerleme saьladыьыmыzыn юnemli
bir gюstergesidir. Sizinle Avrupa'nыn
merkezinde gюrцшmekten son derece
memnunum" dedi. Daha sonra Ahыska
Tцrklerinin sorunlarыnы dinleyen Cumhurbaшkanы Gцl yetkililere, Ahыska heyetinin
Avrupa Konseyi nezdindeki чalышmalarыnda
yardыmcы olunmasы talimatыnы verdi.
FOTO ALTЫ:
Cumhurbaшkanы Gцl, Avrupa Konseyi
Parlamenterler Meclisi'ndeki temaslarы kapsamыnda kыsa adы DATЦB olan Dцnya
Ahыska Tцrkleri Birliьi heyetini de kabul etti.
DATЦB heyeti Avrupa Konseyi 2011 yыlы ilk
dюnem toplantыlarыna katыlmak цzere
Strazburg'ta temaslarыnы sцrdцrцrken
Cumhurbaшkanы Gцl ile de gюrцшtц.
Cumhurbaшkanы Gцl Avrupa Konseyi'nde Dцnya Ahыska Ahыska Tцrkleri
Birliьi (DATЦB) heyetini kabul etti.
Deьiшik цlkelerden gelen Ahыska
heyetinde DATЦB Genel Baшkanы
Ziyadtin Иsmihanoьlu (Kazakistan)
baшkanlыьыnda DATЦB Genel Koordinatюrц Prof. Dr. Иlyas Doьan
(Tцrkiye), Avrupa Temsilcisi Burhan
Юzkoшar (Fransa), Gцrcistan Temsilcisi
Иsmail Molidze, Rusya Temsilcisi Fuad
Papinov, Cavit Aliyev, Azerbaycan
Temsilcileri
Шemsettin
Serverov,
Abdullah Aьaliyev, Ulvi Pepinov
(Иngiltere) bulundular.
Avrupa Konseyi binasыnda Ahыka Tцrkleri
heyetini kabul eden Cumhurbaшkanы
Abdullah Gцl "Ahыska meselesi aynы
zamanda bizim de milli meselemizdir"
dedi. Uzun sцredir Ahыska Tцrklerini sorunlarыnы takip ettiьini sюyleyen Cumhurbaшkanы Gцrcistan'a (Vatana) dюnцш
sцrecinde Ahыska Tцrklerinin yanlarыnda
olduьunu ifade etti. Cumhurbaшkanы Gцl
konuшmasыnda "Иlk zamanlar Kazakistan,
Burhan ЮZKOШAR / STRASBOURG.
Tцrkiye'nin demokratik, insan haklarы ve hukuk standartlarы 20-30 sene юncesiyle
mukayese edildiьinde bugцn gelinen nokta mцthiш bir ilerleme.
diklerini duyurdu.
Cumhurbaшkanы Gцl "Elektrik
oylama цzerinde чalышыyoruz. Bu
seчime yetiшir mi yetiшmez mi
bilmem. Ama yoьun bir шekilde
Bir dizi temaslarda bulunmak ve
чalышыlыyor. Size цmit vermiш
konuk Devlet Baшkanы olarak
olmayayыm ama bu seчim
Avrupa Konseyi Parlamenter
olmazsa bundan sonraki
Meclisi'nin (AKPM) Genel
seчime muhakkak yetiшtirmemiz
Kurulu'nda konuшmak цzere
lazыm." шeklinde konuшtu. Zorunlu
geldiьi Fransa'nыn Strasbourg
din dersinin kaldыrыlmasыnы isteyen
kentine gelen Cumhurbaшkanы
Alevi kюkenli bir vatandaшa ise
Abdullah Gцl akшam saatlerinde
Cumhurbaшkanы Gцl шu шekilde
Tцrk toplumuyla bir araya geldi.
cevap verdi: "Tцrkiye'nin
demokratik, insan haklarы ve
Cumhurbaшkanы Gцl, Tцrkчenin
hukuk standartlarы 20-30 sene
юneminden sюz ederken "Burada
юncesiyle mukayese edildiьinde
olduьunuz iчin Tцrkiye'den
bugцn gelinen nokta mцthiш bir
kopmazsыnыz ama lisan
ilerleme. Bundan dolayы da
zayыflarsa o zaman koparsыnыz."
Tцrkiye'de sessiz devrim oluyor
dedi.
diyorlar. Alevi vatandaшlarыmыz
Tцrkiye'nin gerчekleri. Bu
Stasbourg'da 'Palais Congres'
konular eskiden konuшulmazdы.
adlы konferans merkezinde
Bunlarыn hepsi konuшarak,
Fransa'da yaшayan Tцrk
tartышarak, kendi olgunluk
vatandaшlarla bir araya gelen
sцrecimiz iчerisinde bir
Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'ц
neticeye ulaшtыracaьыz.
kalabalыk bir davetli topluluьu
Tцrkiye'nin birчok problemleri
dinledi. Buluшmaya katыlanlar
var, юncelikle bunu bilmeliyiz.
Cumhurbaшkanыna paralы
Bцyцk kыsmыndan kurtulduk
askerlikten, yurtdышыnda oy
ama hala halletmemiz gereken
kullanmaya kadar чok чeшitli
olmamasыnыn
sebebi
olarak
чifte
sizin de bahsettiьiniz чeшitli
sorular yюneltti. Abdullah Gцl
vatandaшlыьa
izin
vermeyen
bazы
problemlerimiz var. Bunlardan
yurtdышыnda oy kullanma
цlkelerin
tapu
dairelerine
kadar
birisi de Alevi vatandaшlarыmыzыn
baьlamыnda konsolosluklarda
araшtыrarak Tцrkleri vatandaшlыktan чeшitli talepleri. Anayasamыza
sandыk iшini arzu etmelerine
чыkartmalarыnы gюsterdi. Tцrkleri bu gюre Tцrkiye Cumhuriyeti'nde
raьmen bunun mцmkцn
шekilde sыkыntыya sokmak istemeherkes eшit vatandaшtыr. Ama
Tцrkчeyi Unutursanыz
Tцrkiye'den Koparsыnыz
Atыlan ok geri dюnmez...
uygulamada bazы aksaklыklar
var. Alevi vatandaшыmыzыn da
haklы шikayetleri var.
Diyarbakыr'daki vatandaшыmыzыn
haklы шikayeti var. Юrtцlц bir
kыzыmыzыn da шikayetleri var. Чok
farklы giyim tarzы iчinde olan
kыzыmыzыn da шikayetleri var.
Bцtцn bunlar biz kendimiz
konuшarak, anlaшarak, tartышarak
bu konularы чюzeceьiz."
Tцrkчe чok юnemli diyen
Cumhurbaшkanы Gцl, "Lisanы,
Tцrkчeyi unutursanыz ya da
zayыflarsa Tцrkiye ile olan
irtibatыnыz da zayыflar. Bunun
yolu sadece burada bir Tцrk
okulunun aчыlmasы deьil. Tцrk
okulu aчыlsa bile oraya gidecek
olan sayы belli. 150 bin nцfusa
kaч tane okul aчыlabilir?
Tцrkчeyi чocuklarыnыza
muhakkak юьretmeniz lazыm.
Eьer Tцrkчe konuшmayы
чocuklarыnыz bilmezse veya kыrыk
bir Tцrkчeyle konuшmaya
baшlarlarsa esas o zaman
dikkatli olmanыz lazыm. Ишte o
zaman Tцrkiye'den kopulur.
Burada olduьunuz iчin
Tцrkiye'den kopmazsыnыz ama
lisan zayыflarsa o zaman
koparsыnыz." dedi.
Fransa'da yaшayan bir
iшadamыnыn Tцrkiye'deki paralы
askerlik konusunda dile getirdiьi
шikayet цzerine ise
Cumhurbaшkanы Gцl, "Aman
duymasыnlar bunu Tцrkiye'de.
Hem Tцrkiye Cumhuriyeti
vatandaшlыьы gibi чok onurlu bir
kimliьi taшыyacaksыnыz, ondan
sonra da devletin takdir ettiьi
birkaч haftalыk askerliьi чok
gюreceksiniz. Onu юyle чok
gюrmemek lazыm." шeklinde
cevap verdi.
11
№ 58 ШУБАТ 2011
Ïðîäîëæåíèå. Íà÷àëî íà ñòð. 4.
Erdoьan, Tцrkiye'nin Kыrgыzistan'a yaklaшыmыnыn kardeшlik hislerinden ibaret
olduьunu, bunun dышыnda baшka herhangi
bir цlkц veya hedeflerinin olmadыьыnы,
olmasыnыn da mцmkцn olmadыьыnы sюyledi.
Tцrkiye'nin amacыnыn Kыrgыzistan ve diьer
Tцrk Cumhuriyetleri ile birlikte ortak deьerleri oluшturan dil, kюken, kцltцr, din, kimlik
birliьinden gцч alarak, halklarы ve bюlgenin
refahыnы ve barышыnы artыrmak olduьunu
belirten Erdoьan, Tцrkiye'nin, geчiш
sцrecindeki Kыrgыzistan'a yюnelik dayanышmasыnы daha etkin ve kapsamlы bir шekilde
gerчekleшtirmek iчin bir eylem planы
чerчevesinde hareket ettiьine iшaret etti.
Parlamenter sistemin kurulmasы ile birlikte,
Kыrgыzistan'ыn yeni bir kalkыnma modeli benimseyeceьini dile getiren Erdoьan,
Kыrgыzistan'ыn bu чabalarыnы desteklemek
amacыyla uluslararasы toplum nezdinde
gerekli giriшimleri sцrdцrmeye devam edeceklerini anlattы.
Девамы. Башы Сайфа 1-4’de.
Kыrgыzistan, dinamik, чalышkan nцfusa
sahip bir цlke. Parlamentonun юzverili
чabalarыyla, demokrasiyi yцcelterek, цlkeyi
hыzlы bir шekilde dюnцшtцrerek, Kыrgыzistan'ыn
dцnyanыn gцчlц bir цlkesi, gцчlц bir
ekonomisi olacaьыna inancыmыz tamdыr"
dedi.
"ELИMИZDEKИ TЦM
ИMKANLARЫ SИZLERLE
PAYLAШMAYЫ BИR
KARDEШLИK GЮREVИ
ADDEDИYORUZ"
Erdoьan, "Elimizdeki tцm imkanlarы sizlerle paylaшmayы bir kardeшlik gюrevi addediyoruz" dedi. Erdoьan, ziyareti sыrasыnda
kendisine geniш bir iш adamlarы heyetinin
eшlik ettiьini hatыrlatarak, iш adamlarыnыn
temas-larыnыn юnemli sonuчlar doьuracaьыna inandыьыnы ifade etti. Erdoьan, "Иш adamlarыmыz юnceki dюnem karшыlaшtыklarы gцчlцklerin tekrarlanmayacaьыna ikna olduklarыnda
юnemli giriшimlere imza atacak, Kыrgыzistan'ыn kalkыnmasыna daha fazla katkы saьlayacaklardыr" diye konuшtu.
Kыrgыzistan baьыmsыzlыьыnы ilan ettiьinde en
az onlar kadar sevindiklerini ve umutlandыklarыnы belirten Erdoьan, parlamenter sistemin tesis edilmesinden de bцyцk sevinч
ve heyecan duyduklarыnы sюyledi. Erdoьan,
konuшmasыnыn sonunda Kыrgыz Milli Marшы'nыn
bir bюlцmцnц юnce Kыrgыzca sonra da
Tцrkчe okudu ve "Algalay ber, Kыrgыz el,
Azattыktыn colunda, Юrkцndюy ber, Юsю ber,
Юz tagdыrыn kolunda. Haydi Kыrgыz Halkы,
Haydi Hцrriyete, Ayaьa kalk ve doьrul,
Kaderini чizmeye" dedi. Erdoьan, ayakta
alkышlandы.
Kыrgыz-Tцrk Иш Konseyi
Tцrkiye ile Kazakistan arasыnda vize
muafiyet sцresinin geчen sene 90 gцne
uzatыlmasыndan sonra benzer bir anlaшma
da Baшbakan'ыn Kыrgыzistan gezisinde Kыrgыz
tarafыyla imzalandы. Kыrgыz-Tцrk Иш Konseyi'nde konuшan Baшbakan Erdoьan; Bir шeyi
burada юzellikle hatыrlatmam gerekiyor. Иki
цlke arasыnda шimdilik vizelerin 90 gцnlцk
kaldыrыlmasы iчin anlaшmayы bugцn imzaladыk.
Tamamen kaldыrыlmasы iчin de yыl sonuna
kadar imzalarы atacaьыz. Bцtцn bunlarыn yanы
sыra 6 farklы sюzleшmeyi de az юnce imzaladыk, dedi.
Atambayev: Mutluluktan
Uyuyamadыm
Kыrgыzistan Baшbakanы Almazbek Atambayev, bugцne kadar юnemli karar ve dokцmanlara imza attыklarыnы mutluluktan uyuyamadыklarыnы vurgularken, "Чok sevindim.
Kardeшimiz, aьabeyimiz geldi. Zor zamanlarda da, iyi zamanlarda da her zaman
konuшuyoruz, Sayыn Tayyip Aьabey ve
Sayыn Baшbakanыmыz her zaman arkamыzda"
dedi.
Atambayev konuшmasыnda, Tцrkiye'nin
10 milyon dolar tutarыnda hibe desteьi
verdiьini, Mart ayыndaki toplantыda da yeni
bir hibe daha istediklerini sюyledi. Gюrцшmede, yatыrыm konusunun da deьerlendirildiьini belirten Atambayev, TцrkiyeKыrgыzistan arasыnda ikili gerчekleшen diyaloьun цч boyutlu hale getirilmesi konusunun ele alыndыьыnы bildirdi.
Девамы Сайфа 14’де.
AZ SABЫRDA, ЧOK KERAMET VARDЫR...
9. Ñòîðîíû îòìåòèëè çàèíòåðåñîâàííîñòü
â ðàçâèòèè ñîòðóäíè÷åñòâà â îáëàñòè ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà êàê â äâóñòîðîííåì ôîðìàòå, òàê è â ðàìêàõ Ïðîäîâîëüñòâåííîé è
Ñåëüñêîõîçÿéñòâåííîé Îðãàíèçàöèè ÎÎÍ
(ÔÀÎ), à òàêæå íåîáõîäèìîñòü óêðåïëåíèÿ
äîãîâîðíî-ïðàâîâîé áàçû è äîñòèãëè äîãîâîð¸ííîñòè î çàêëþ÷åíèè Ñîãëàøåíèÿ î ñîòðóäíè÷åñòâå â îáëàñòè êàðàíòèíà ðàñòåíèé
ìåæäó äâóìÿ ñòðàíàìè.
10. Ó Ñòîðîí ïðèñóòñòâóåò âîëÿ â îòíîøåíèè ïîëíîé îòìåíû âèç ìåæäó äâóìÿ ñòðàíàìè. Ñòîðîíû ïðèëîæàò óñèëèÿ äëÿ òîãî,
÷òîáû äî êîíöà òåêóùåãî ãîäà çàâåðøèòü
íåîáõîäèìóþ ðàáîòó ïî ïîäïèñàíèþ ñîãëàøåíèÿ ïî îòìåíå âèç.
11. Ñòîðîíû âûðàçèëè óäîâëåòâîðåíèå
âûñîêèì óðîâíåì ñîòðóäíè÷åñòâà â êóëüòóðíî-ãóìàíèòàðíîé ñôåðå è îòìåòèëè, ÷òî áóäóò è âïðåäü ïîîùðÿòü ïðÿìûå êîíòàêòû
ìåæäó óíèâåðñèòåòàìè, íàó÷íûìè è êóëüòóðíûìè öåíòðàìè. Ñòîðîíàìè áûëà äîñòèãíóòà äîãîâîðåííîñòü î ïðîâåäåíèè äíåé êóëüòóðû Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêå âî âòîðîì ïîëóãîäèè 2011 ãîäà.
Ñòîðîíû, âûðàçèâ ñâî¸ óäîâëåòâîðåíèå
äåÿòåëüíîñòüþ Êûðãûçñêî-Òóðåöêîãî óíèâåðñèòåòà "Ìàíàñ" â Áèøêåêå, âûðàçèëè
ñâî¸ íàìåðåíèå è äàëåå ïðîäîëæàòü ñîâìåñòíûå óñèëèÿ, ÷òîáû ñäåëàòü óíèâåðñèòåò
"Ìàíàñ" îäíèì èç âàæíûõ íàó÷íûõ öåíòðîâ
â Öåíòðàëüíîé Àçèè.
12. Ñòîðîíû, èñõîäÿ èç èíòåðåñîâ íàöèîíàëüíîé è ðåãèîíàëüíîé áåçîïàñíîñòè, ïîäòâåðæäàþò ãîòîâíîñòü è äàëåå ðàñøèðÿòü
ñîòðóäíè÷åñòâî â ïðîòèâîäåéñòâèè òåððîðèçìó, ðåëèãèîçíîìó ýêñòðåìèçìó è ñåïàðàòèçìó.
13. Ñòîðîíû, îòìå÷àÿ ñîâïàäàþùèå è
áëèçêèå ïîçèöèè ïî àêòóàëüíûì ìåæäóíàðîäíûì ïðîáëåìàì, äîãîâîðèëèñü íàðàùèâàòü êîíñòðóêòèâíîå âçàèìîäåéñòâèå â èíòåðåñàõ óêðåïëåíèÿ ìèðà, ñòàáèëüíîñòè è
áåçîïàñíîñòè íà äâóñòîðîííåé îñíîâå, â
ðàìêàõ Îðãàíèçàöèè Îáúåäèíåííûõ Íàöèé,
Îðãàíèçàöèè ïî áåçîïàñíîñòè è ñîòðóäíè÷åñòâó â Åâðîïå.
14. Ñòîðîíû âûðàçèëè óâåðåííîñòü â
äàëüíåéøåì ðåçóëüòàòèâíîì ñîòðóäíè÷åñòâå â ðàìêàõ Ñîâåòà ñîòðóäíè÷åñòâà òþðêîÿçû÷íûõ ñòðàí, ó÷ðåæäåííîãî Íàõ÷ûâàíñêèì ñîãëàøåíèåì è ÷òî äàííûé Ñîâåò âíåñåò ïîçèòèâíûé âêëàä â ðàçâèòèå ðåãèîíàëüíîãî ñîòðóäíè÷åñòâà.
15. Ïîäòâåðæäàÿ âîçðàñòàþùóþ âàæíîñòü
âêëàäà Ñîâåùàíèÿ ïî âçàèìîäåéñòâèþ è
ìåðàì äîâåðèÿ â Àçèè êàê ïëàòôîðìû äëÿ
ïîëèòè÷åñêîãî äèàëîãà â îáåñïå÷åíèå ìèðà
è ñòàáèëüíîñòè â Åâðàçèè, Ñòîðîíû çàÿâèëè
îá àêòèâíîé ïîääåðæêå ñîâìåñòíûõ óñèëèé
è ñîòðóäíè÷åñòâà â îáåñïå÷åíèè áåçîïàñíîñòè. Êûðãûçñêàÿ ñòîðîíà âûðàçèëà óäîâëåòâîð¸ííîñòü êîíñòðóêòèâíîé ðîëüþ Òóðöèè â
ïåðèîä ïðåäñåäàòåëüñòâà â Ñîâåùàíèè ïî
âçàèìîäåéñòâèþ è ìåðàì äîâåðèÿ â Àçèè.
16. Ñòîðîíû âûðàçèëè ïîæåëàíèå ïðîäîëæèòü ïðîäóêòèâíîå ñîòðóäíè÷åñòâî ïî âîïðîñàì âçàèìíîé ïîääåðæêè â âûáîðíûå
îðãàíû ìåæäóíàðîäíûõ îðãàíèçàöèé.
17. Ñòîðîíû ñ áîëüøèì óäîâëåòâîðåíèåì
îòìå÷àþò ýôôåêòèâíûé õàðàêòåð ñîñòîÿâøèõñÿ ïåðåãîâîðîâ è âûðàæàþò óâåðåííîñòü â òîì, ÷òî èõ èòîãè ïðèäàäóò íîâûé
èìïóëüñ ðàçâèòèþ äâóñòîðîííåãî ñîòðóäíè÷åñòâà.
18. Ñòîðîíû, èñõîäÿ èç òîãî ÷òî ãîñóäàðñòâà Öåíòðàëüíîé Àçèè èìåþò ñàìîáûòíóþ
èñòîðè÷åñêóþ êóëüòóðíóþ òðàäèöèþ, ïîä÷åðêíóëè, ÷òî ìåæäóíàðîäíîå ñîîáùåñòâî
äîëæíî óâàæàòü ïóòè ðàçâèòèÿ, ñàìîñòîÿòåëüíî èçáðàííûå íàðîäàìè Öåíòðàëüíîàçèàòñêèõ ãîñóäàðñòâ, â ñîîòâåòñòâèè ñ íàöèîíàëüíûìè îñîáåííîñòÿìè. Òóðåöêàÿ ñòîðîíà ïîäòâåðæäàåò ñâîþ âûñîêóþ îöåíêó
ïðåäïðèíèìàåìûì êûðãûçñêîé ñòîðîíîé
óñèëèÿì, ñîäåéñòâóþùèì óêðåïëåíèþ ìèðà,
ñòàáèëüíîñòè è ðàçâèòèÿ Öåíòðàëüíîàçèàòñêîãî ðåãèîíà.
19. Òóðåöêàÿ ñòîðîíà, âûðàçèâ óäîâëåòâîðåíèå óñïåøíûì ïðîâåäåíèåì 2 îêòÿáðÿ
2010 ã. èññûê-êóëüñêîé êîíôåðåíöèè "Ìåæíàöèîíàëüíûé äèàëîã: ñîãëàñèå è òîëåðàíòíîñòü", ïîäòâåðäèëà ñâîè íàìåðåíèÿ ïðîäîëæàòü îêàçûâàòü ñîäåéñòâèå â ýòîì íàïðàâëåíèè è â ýòîé ñâÿçè, â öåëÿõ ñáëèæåíèÿ òþðêñêèõ íàðîäîâ ïîääåðæàëà ïðîâåäåíèå â Êûðãûçñòàíå Ìåæäóíàðîäíûõ òþðêñêèõ èãð - èãð êî÷åâíèêîâ êóëüòóðíî-èñòîðè÷åñêîãî íàñëåäèÿ òþðêñêîé öèâèëèçàöèè.
20. Ïðåìüåð-ìèíèñòð Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Ð.Ò.Ýðäîãàí âûðàçèë ïðèçíàòåëüíîñòü çà
òåïëûé äðóæåñòâåííûé ïðèåì, îêàçàííûé â
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå, è ïðèãëàñèë ïðåìüåð-ìèíèñòðà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè À.
Àòàìáàåâà ïîñåòèòü ñ âèçèòîì Òóðåöêóþ Ðåñïóáëèêó â ñàìîå áëèæàéøåå è óäîáíîå äëÿ
Ñòîðîí âðåìÿ. Ïðåìüåð-ìèíèñòð Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñ áëàãîäàðíîñòüþ ïðèíÿë
ïðèãëàøåíèå.
12
№ 58 ШУБАТ 2011
Emil Abdulla oьlu Gamidov 70 Yыl
юnce Ahыska'da doьdu. 50 Yыldan fazla
hayatыnы Kыrgыz polisinin eьitimine harcadы ve Albay gibi senelerdir Biшkek'te
bulunan Ч.Aliyev adыna Полис Akademisinde Kafedra mцdцrц olarak чalышtы…
DOSTLARI, Arkadaшlarы, ailesi onu 70
Yыllыk Jubilesi Gцnцnde YALNIZ BIRAK-
Íà äíÿõ ñîñ òîÿ ëîñ ü òî ðæåñ òâåííîå ìåðîïðèÿòèå ïî ñëó ÷ à þ
70-ëåòèÿ ïîë êîâíèêà ìèëèöèè,
í à÷àëüíèêà êàôåäðû Ìèëèöåéñ êîé àêàäåìèè èì. ×.Àëèåâà Ýìèë ÿ Àáä óëëàåâè÷à Ãàìèäîâà.
MADI. Kant кentinde bulunan Antalya
Restaurantы'nda Emil GAMИDOV iчin
dцzenlenen geceye Иш Arkadaшlarы`nыn
yanы sыra чok sayыda misafir katыldы.
"Bu baшarы bir nevi Kыrgыz polisinin
baшarыsы oldu. Albay Gamidovla gurur
duyuyoruz. Kendisini tebrik ediyoruz." дedi her kes!
Gцnцn gцllerle dolsun
Saьlыklar hepseni bulsun
Sen hiч цzцlme Емил бей
Hep yцreьin mutlulukla чoшsun
Her gцnцn bюyle olsun
Doьum gцnцn kutlu olsun!
Doьum g
Sevdiьin
Gюzlerind
Mutluluk
Her gцnц
Doьum g
Å ã î ï ð è ø ë è ï î ç ä ð à â è ò ü ä ð ó ç ü ÿ , ê îë ë å ã è , ð î ä ñ ò â å í í è ê è , î ä í î ï îë ÷ à í å , ó ÷ å
á û ë è â ð ó ÷ å í û ï à ì ÿ ò í û å ï î ä à ð ê è , ì å ä à ë è , Ï î÷ å ò í û å ã ð à ì î ò û îò Ì Â Ä Ê Ð, Ì è
ä å ì è è è ì . × . À ë è å â à , ê ó ë üò ó ð í î ã î ö å í ò ð à " À õ û ñ ê à " , Î Ô " Т Ц Р К Е Л " .
Â û ñ òóïàâøèå ïîæåëàëè þáèëÿðó
ä îëãèõ ëåò æèçíè, êðåïêî ãî êàâêàçñ êî ãî çäîðîâüÿ, óñ ï åõîâ â îáùåñ ò âåííûõ äåëàõ.
Ïðåäñåäàòåëü êóëüòóðíîãî öåíòðà "Àõûñêà", çàìåñòèòåëü ïðåçèäåíòà Âñåìèðíîé
àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà Ìóðàôàòäèí Ñàêèìîâ ïîçäðàâèë åãî îò èìåíè ïðåçèäåíòà
ÂÀÒÀ Çèÿòäèíà Èñìèõàí-îãëó.
ALTЫN ANAHTAR, HER KAPЫYЫ AЧAR...
Ï óñ ò ü
Ì è í óÿ
Ìû Âà
Ë þá â
13
№ 58 ШУБАТ 2011
gцnцn kutlu olsun
hiч bыrakmasыn elini
de olsun gюzleri
hep takip etsin seni
цn bюyle olsun
gцnцn kutlu olsun!
í è ê è è ò. ä . Å ì ó
è ë è ö å é ñ êî é à ê à -
ü ãîä û ì ÷ à òñ ÿ ÷ å ð å ä î é ,
ÿ âñ å í å í à ñ ò ü ÿ ,
à ì æ å ë à å ì âñ å é ä ó ø î é
è , ç ä î ð î â ü ÿ , ñ÷ à ñ ò ü ÿ !
Akыl akыldan цstцndцr...
14
№ 58 ШУБАТ 2011
Девамы. Башы Сайфа 1,2,3,4-11’de. yeni binasыnыn aчыlышыnы yaptы.
Baшbakan Erdoьan aчыlыш konuшmasыnda,
hizmetler ile yeni binanыn hayыrlы
Baшbakan Erdoьan Biшkek yapыlacak
olmasы dileьinde bulundu. Erdoьan, KыrgыBцyцkelчiliьi yeni binasыnы zistan'ыn tahsis ettiьi alan цzerinde gцzel
donanыmlы Bцyцkelчilik binasыnы hizmete
hizmete aчtы
sюyledi. Baшbakan Erdoьan koResmi temaslarы iчin Kыrgыzistan'ыn baшken- aчtыklarыnы
vize uygulamasыnыn bu yыl iчinde
ti Biшkek'te bulunan Baшbakan Recep Tayyip nuшmasыnda
duyurunca Tцrk vatandaшlarы
Erdoьan Tцrkiye Cumhuriyeti Bцyцkelчiliьi kalkacaьыnы
alkышlayarak sevinчlerini ifade ettiler.
Baшbakan Erdoьan; "Bu цlkenin iчinde
dolaшtыьыnыz gibi iki цlke arasыnda da rahatlыkla dolaшabilirsiniz. Bu geliшmeler цlkelerin
gюnцl birliьidir." dedi. Avrupa'da Шengen
vizesini юrnek gюsteren Erdoьan, "Orta Asya
Tцrk Cumhuri-yetleri olarak bizler de kendi
iчimizde uygulanan vizeleri kaldыracaьыz"
diye konuшtu.
Bцyцkelчilik binasыnыn aчыlыш tюrenine katыlan Kыrgыzistan Baшbakan Birinci Yardыmcыsы
Юmцrbek Babanov ise, bina imarы ve donanыmыn 21. yцzyыla yakышыr olduьuna iшaret
ederek, iki цlkenin dostluьunun pekiшmesi
iчin hizmet edeceьini sюyledi. Babanov, vize
uygulamasыnыn da kaldыrыlacaьыnы belirterek,
bu geliшmenin bцyцk iшbirliьi olduьunu kaydetti.
Tюrende Erdoьan ve heyetine Kыrgыz kыz
юьrencileri tarafыndan Karadeniz yюresine ait
halk oyunlarы gюsterisi ile mцzik ziyafeti
sunuldu. Aчыlышы izlemeye gelen Biшkek'teki
Tцrk vatandaшlar Baшbakan ve eшi Emine
Erdoьan ile hatыra fotoьrafы чektirdi. Bцyцkelчi Nejat Akчal yeni bina hakkыnda
Baшbakan Erdoьan'a bilgiler verdi.
Baшbakan Erdoьan aчыlышыnы yaptыьы bцyцkelчilik binasыnda Kыrgыzistan'da Kыrgыzca
ve Tцrkчe olarak sцreli yayыn yapan Zaman
Kыrgыzistan Gazetesini eline alarak inceledi.
Zaman Kыrgыzistan Genel Yayыn Yюnetmeni
Aydыn Pazarcы, Baшbakan Erdoьan'a Biшkek
temaslarыnы iчeren юzel sayыyы takdim etti.
Gazeteyi eline alarak inceleyen Baшbakan
Erdoьan, sayfalarыnы aчarak Kыrgыzistan'da
юnceki dюnemlerde yaptыьы ziyaretin fotoьraflarыnы inceledi haberlerini okudu.
"Hikayeye gюre, чok eski zamanlarda,
yurtlarыndan kaчыrыlan gцчlц kuvvetli Kыrgыz
genчleri, tarifsiz iшkenceler sonunda, geчmiшlerini, hafыzalarыnы, hatыralarыnы unutan kюleler haline getiriliyordu. Юyle ki, kendi annelerine, atalarыna dahi kыymaktan чekinmeyen robotlara dюnцшцyorlardы.
Aytmatov, mankurt kavramы, mankurt efsanesi чerчevesinde, tцm Kыrgыzistan'a, tцm
Tцrklere, yabancыlaшmanыn, kюklerinden kopmanыn, tarihinden, kцltцrцnden uzaklaшmanыn ne bцyцk bir facia olduьunu anlattы.
Bцyцk Tцrk dцшцnцrц Cemil Meriч de,
'Aьaч kюkleriyle yaшar, insanlar da' diyor.
Yani kюklerimiz юnemli, tarihimiz, kцltцrцmцz, atalarыmыz ve atalarыmыzыn bize bыraktыьы
miras son derece юnemli.
Topraьыna, kцltцrцne, atalarыna yabancыlaшan milletler, kendilerine de yabancыlaшыr.
Юzцyle, kюkцyle baьыnы koparanlar, kaчыnыlmaz olarak yalnыzlaшыr. Ишte onun iчin, daha
fazla dayanышma diyor, kardeшliьimizi daha
pekiшtirelim, daha da yцceltelim istiyoruz.
Baшbakan Recep "Tayyip daKыrgыz
Tцrk Manas Цniversitesi'nin, bu anErdoьan" Kыrgыzistanlamda чok bцyцk bir iшlevi olduьuna inanыyorum. Burada, sadece modern bir eьitim
Tцrkiye Manas
aynы zamanda bir kaynaшma,
Цniversitesini ziyaret etti sunulmuyor,
bir tanышma, bir diyalog zemini oluшturuluyor.
Baшbakan Erdoьan, "Biz dayanышma iчinde Burada, hiч tereddцtsцz, ortak bir gelecek
olursak geleceьi шekillendiren havza Orta inшa ediliyor."
Asya havzasы olur" dedi.
-"YAШASЫN TЦRKИYE
Erdoьan'ыn geliшi nedeniyle dцzenlenen
KЫRGЫZИSTAN
KARDEШLИЬИtюren, iki цlke milli marшlarыnыn okunmasыyla
Kыrgыzistan'ыn baьыmsыzlыьыnы ilan ettikten
baшladы.
Daha sonra, Kыrgыzistan-Manas Цniver- sonra bюlgede parlamenter demokrasiye
sitesi Konservatuvarы Tцrk Dцnyasы Orkest- sahip bir цlke olarak юne чыktыьыnы ifade eden
rasы birkonserverdi. Orkestranыn solisti, Erdoьan, юьrencilerin baьыmsыz bir KыrgыzisBaшbakan Erdoьan'ыn en sevdiьi шarkыlardan tan'ы, hыzla geliшen, hыzla kalkыnan bir Kыrgыbiri olan "Beraber Yцrцdцk Biz Bu Yollarda" zistan'ы emanet olarak, miras olarak devralaшarkыsыnы seslendirirken, Baшbakan Erdoьan caklarыnы dile getirdi.
Kыrgыz юьrencilerin, цlkelerini geleceьe
ve eшi Emine Erdoьan da oturduklarы yerden
шarkыya eшlik ettiler. Orkestra, "Beyaz Giyme hazыrlarken, burada eьitim gюrmцш Tцrk юьToz Olur" ve "Bцlbцlцm Altыn Kafeste" renciler de, Tцrkiye Kыrgыzistan dayanышmasыnы daha ileri boyutlara taшыyacaklarыnы ve
parчalarыnы da seslendirdi.
katkы saьlayacaklarыnы belirten ErdoKonserin ardыndan, Baшbakan buna
ьan, burada bulunan diьer milletlerden
Erdo-ьan, шюyle konuшtu:
юьrencilerin de Kыrgыzistan'ыn ve Tцrkiye'nin
"Юzgцrlцьцn ve baьыmsыzlыьыn simgesi hali- dostlarы, kardeшleri olarak, her alanda iшbirne gelmiш, tarihi bir destanыn adыnы taшыyan liьinin taшыyыcыsы olacaklarыnы vurguladы.
Kыrgыz-Tцrk Manas Цniversitesinin, kыsa sцre
Bu nedenle gelecek adыna son derece
iчinde bюlgenin saygыn bir uluslararasы цni- umutlu olduklarыnы anlatan Baшbakan
versitesi haline gelmesinden de bцyцk gurur Erdoьan, шюyle konuшtu:
duyduьumu belirtmeliyim.
"Tцrklerin, Kыrgыzlarыn, baшka birчok milЦlkemiz ile Kыrgыz Cumhuriyeti arasыnda, liyetin bir arada eьitim gюrdцьц bu цnivereьitim alanыndaki iшbirliьinin en somut gюs- sitelerin, geleceьin barыш dolu dцnyasыnы
tergesi ve Tцrkiye'nin Kыrgыzistan'daki en bц- bugцnden inшa ettiьine inanыyoruz.
yцk yatыrыmы olan Kыrgыz-Tцrk Manas ЦniverSizlerin, emanete, mirasa en gцчlц шekilde
sitesi, inanыyorum ki hыzla bцyцyerek, dцn- sahip чыkacaьыnыzdan kuшku duymuyoruz.
yanыn en seчkin цniversiteleri arasыnda yer Sizlerin, barыш iчin, dostluk, kardeшlik, dayaalacaktыr.
nышma iчin, bizim kadar, bizden de fazla
mцcadele edeceьinize tцm kalbimizle inanыBaшbakan 'Чapan' Giydi yoruz. Yaшasыn Tцrkiye Kыrgыzistan karTцrkiye ile Kыrgыzistan arasыnda чok fazla deшliьi!
Kыrgыzistan чok чile чekti. Чok enerji kaybыortaklыk var. Dilimiz, deьerlerimiz, kцltцrцna uьradы. Artыk bu enerji kaybыna uьramasыn.
mцz ortak. Esasen, bizim atalarыmыz bir.
Ben,Tцrkiyeile Kыrgыzistan arasыndaki or- Bir olalыm, iri olalыm, diri olalыm. Biz dayanышtaklыьы, юzellikle bir isim цzerinde, Merhum ma iчinde olursak geleceьi шekillendiren
Cengiz Aytmatov цzerinde somutlaшtыrmak havza Orta Asya havzasы olur. Ama birbirimistiyorum. Merhum Aytmatov, sadece Kыrgы- izi seveceьiz, birbirimizle dayanышma iчinde
zistan'ыn, sadece Tцrk dцnyasыnыn deьil, olacaьыz. Birbirimizi makam, mevki iчin deьil,
dцnyanыn en юnemli edebiyatчыlarыndan biriy- Yaradan'dan юtцrц seveceьiz"
Baшbakan Erdoьan'a konuшmasыnыn ardыndi. Eserlerinde ele aldыьы insan iliшkileri, tцm
dцnyada ilgiyle okunurken, Tцrk kцltцrц, Kыr- dan Rektюr Sцlаyman Kayыpov tarafыndan
gыz kцltцrц de evrensel boyut kazanmыш oldu. Kыrgыzistan'ыn yerel kыyafeti olan чapan giyTцrk sinema tarihinin en юnemli eser- dirildi. Kayыpov, чapanы tanыtыrken "Buna
lerinden biri, adeta bir baшyapыt olan 'Selvi чapan, kafaya takыlana tebetey derler. Bu da
boylum al yazmalыm' filmini, eminim ki kamчы" diye konuшunca Baшbakan Erdoьan
buradaki Tцrk юьrencilerimizin tamamы da bunun цze-rine "At olmayыnca ne
izlemiшtir. Иzlemeyenler varsa, hepsine bir an yapacaьыz" dedi. Rektюr Kayыpov da "Sayыn
юnce bu filmi izlemelerini tavsiye ediyorum." Baшbakanыm atы Ankara'ya getiririz" dedi.
Kыrgыzistan'da bulunan Baшbakan Recep
-MANKURT EFSANESИTayyip Erdoьan'a yerel kыyafet Чapan giy"Selvi boylum al yazmalыm"ыn muhteшem dirildi. Kendisine 'gцч ve iktidarыn' simgesi
bir film olduьunu belirten Erdoьan, Cengiz kamчы verilen Baшbakan Erdoьan'ыn, 'At
Aytmatov’un eserinden sinemaya uyarlanan olmayыnca ne yapacaьыz' sюzleri gцlцшbu filmin, Aytmatov'un, farklы dillerde yazыyor melere neden oldu.
olsa da, aynы gюnцl diliyle bizlere seslendiьinin en gцzel юrneьi olduьunu ifade etti.
Ahыska Basыn Bilim Merkezi, TЦRKEL
Cengiz Aytmatov'un "Gцn Olur Asra Gazetesi, AA, Cihan,Turkkazak.com, Zaman,
Bedel" eserindeki 'Mankurt' hikayesini bir
Doьan HA, Кабар.кэ...
kez daha hatыrlatmak istediьini dile getiren
(Фотоьрафлар TЦRKEL Gazetesiне аит).
Baшbakan Erdoьan, шunlarы sюyledi:
ÁÓÄÜ ÁÅÄÍÛÌ, ÍÎ ÍÅ ÁÓÄÜ ÁÅÑ×ÅÑÒÍÛÌ...
15
№ 58 ШУБАТ 2011
BИР АДАМ КЮПРЦ КУРАР БИН АДАМ ЭЕЧЕР
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi
Baшkanlыьы'na tekrar seчilen AK Parti Antalya milletvekili Sayыn Mevlцt Чavuшoьlu'yu yцrekten kutlar,
kendisine hayыrlы ve uzun юmцrler dilerim. Allahц
teala Size, Ahыskalы Tцrk Halkыmыza nice yыllar hayыrlы
hizmet etmeyi nasip eylesin.
En derin sevgi ve saygыlarыmla, Ziyatdin
ИSMИHANOЬLU, DATЦB Genel Baшkanы.
Ahыska Basыn Bilim Merkezi.
Merkezi Ankara'da kurulan ve
kыsa adы DATЦB olan Dцnya
Ahыska Tцrkleri Birliьi Genel
Baшkan Ziyatdin Иsmihanoьlu
Kassanov baшkanlыьыnda, DATЦB
Genel Koordinatюrц Prof. Dr. Иlyas
Doьan (Tцrkiye), Avrupa Temsilcisi Burhan Юzkoшar (Fransa),
Gцrcistan Temsilcisi Иsmail Molidze, Rusya Temsilcileri Fuad
Pepinov, Cavit Aliyev, Azerbaycan
Temsilcileri Шemsettin Serverov,
Abdullah Aьaliyev ve Ulvi Pepinova (Иngiltere) katыldыlar.
Мевлут ЧАВУШЛЬЛУ - Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi
(AKPM) Baшkanы ве ДАТЦБ Эенел Башканы Зийатдин ИСМИЩАНОЬЛУ
toplantыlarыnda yoьun gцndemi
olan Baшkan Чavuшoьlu Ahыska
Tцrklerine zaman ayыrarak yakыn
ilgi gюsterdi. Yetkililerle gюrцшmelerde ve randevularыn ayarlanmasыnda asistanlarыna юzel direktif
vererek Ahыska Tцrklerinin sorunlarыyla ilgilenilmesini istedi.
AKPM Baшkanы Чavuшoьlu'nun
Avrupa Konsey'inde Ahыska Tцrklerinin sorunlarыyla ilgili tцm kurumlarыn ve komisyonlarыn gюrцшmeleriyle ilgili bilgi alarak takip etmesi
DATЦB heyetini memnun etti.
Strasbourg'a gelen DATЦB
heyetine Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Baшkanы Mevlцt
Чavuoьlu yakыn ilgi gюsterdi. 23
Ocak Pazar gцnцnden baшlayan
yakыn ilgi son gцn 28 Ocak'a kadar
25 Ocak 2010 yыlыnda Avrupa
devam etti. Pazar gцnц akшam
Konseyi
Parlamenterler Meclisi
Alanya'dan gelen heyete yemek
(AKPM)
Baшkanlыьыna
2 yыllыьыna
veren AKPM Baшkanы Mevlцt
Чavuшoьlu DATЦB Genel Baшkanы seчilen Antalya Milletvekili Mevlцt
ЧAVUШOЬLUNA
TEBRИK
ZИYARETИ
Иlk gцn Avrupa Konseyi binasы giriшinde Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi (DATЦB) heyeti Avrupa
Konseyi Parlamenterler Meclisi Baшkanы (AKPM) Mevlцt Чavuшoьlu ile hatыra fotoьrafы чektirdi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Baшkanы Mevlцt Чavuшoьlu DATЦB heyetine юьle
yemeьi verdi. Yoьun gцndem arasыnda ancak yemekte geniш zaman bulan Чavuшoьlu Ahыska
Tцrkleri sorunlarы ve son geliшen durum hakkыnda DATЦB heyeti ile geniш gюrцшme olanaьы buldu.
Ziyatdin Иsmihanoьlu'nu da davet
etti. Yemekteki konuшmasыnda
Ahыska Tцrklerini tanыtarak Иsmihanoьlu'na da sюz verdi. DATЦB
Genel Baшkanы Иsmihanoьlu ise
konuшmasыnda gцnцmцzde Tцrk
dцnyasыnыn юneminden sюz ederek
Ahыska Tцrklerinin sцrgцnlerini ve
ellerinden alыnan haklarыnыn geri
iade edilmesi mцcadelesinden
kыsaca bahsetti. Bu aшamada
Mevlцt Чavuшoьlu'nun desteьine
teшekkцr etti.
Чavuшoьlu bir yыlыnы doldurmasы
vesilesiyle prosedцr gereьi ara
seчim yapыldы. 24 Ocak 2011
Pazartesi
yapыlan
oylamada
yeniden AKPM baшkanlыьыna
seчilen Чavuшoьlu'nu DATЦB
heyeti makamыnda ziyaret ederek
tebrik etti.
DATЦB heyetine daha yakыn olabilmek adыna her fыrsattы deьerlendirdi.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri
Thorbjorn Jagland ile gюrцшen heyet
Ahыska Tцrklerinin sorunlarыnы aktardыlar. Genel Sekreter Jaglang
gюrцшmede "Sorunlarыnыzы biliyorum.
Ancak burada daha чok sizleri dinleyip
sizin tarafыnыzdan geliшmelerin olup
olmadыьыnы юьrenmek istiyorum" dedi.
Sюzlerine "Gцrcц tarafы ile sorunlarы
masaya yatыrыp чюzmek istedik ancak
hiчbir шekilde diyalog kuramadыk.
Gцrcц tarafыndan muhatыmыz kimdir
Bu sene yoьun bir gцndemi olan onu dahi bilmiyoruz. Avrupa Kon-sey2011 yыlы ilk dюnem Avrupa AKPM Baшkanы Mevlцt Чavuшoьlu i'nde daimi temsilcilik olsun delegasyon olsun o kadar uьraшmamыza raьKonseyi Parlamenterler Meclisi
DATЦB
HEYETИNE
YEMEK ИKRAMЫ
men bir randevu dahi alamadыk.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ile
rahatчa gюrцшebiliyoruz ancak Gцrcц
delegasyonu ile gюrцшmemiz neredeyse imkansыz" diye sюzlerine baшlayan genel baшkan Иsmihanoьlu
Ahыska Tцrklerinin sorunlarы tarihчe
yaparak uzunca anlattы. 66 yыldыr
vatana dюnmek iчin mцcadelesini
sцrdцren Ahыska Tцrkleri halen bu
davayы kazanamadыklarыnы anlatarak
шюyle devam etti; Gцnцmцzde "Gцnцmцzde Ahыska Tцrklerinin sorunlarыnы Uluslar arasы юrgцtlerin tanыdыьы
problemlerimiz halen чюzцlmemiшtir.
Avrupa Konseyi Gцrcistan'a юn koшul
olarak юne sцrdцьц maddeyi halen
iшletememiшtir. Gцrcistan Avrupa
Konseyi'ni 2007 yыlыnda чыkardыьы ve
bizim aleyhimize olan kanunu dahi
halen uygulamaya koymamышtыr. Avrupa Konseyi tцm organlarыyla devreye girmesini talep ediyoruz" diyerek
isteklerini шu шekilde sыraladы.
1- Gцrcistan Kanunda koyduьu
sцreyi kaldыrmalыdыr. Geri dюnцш iчin
sцre шartы koymamalыdыr.
2- Шimdiye kadar hazыrlanmыш ve
iчeri verilen 20 bine yakыn dilekчeyi
kabul etmelidir. Buda nцfus olarak 5060 bin kiшi demektir. Yanы шu anda geri
vatana dюnmek isteyen 60 bine yakыn
Ahыska Tцrkцnц kabul etmelidir. Bizi
vatanыmыzdan sцrdцler, geri vatana
dюnmek istiyoruz. Geri vatanыna dюnmek isteyen bir halka шart koшulmamalыdыr. Bir baшka цlkeye gitmiyoruz.
Biz vatanыmыza dюnmek istiyoruz.
Шartlarы aradan kaldыrmalыdыr.
3- Bundan sonraki baшvuru dilekчeleri hepimizin bildiьi Rus dilinde
de kabul etmelidir. Bize bilmediьimiz
Gцrcцce dilinde ыsrar edilmemelidir.
Иstenilen gereksiz ve temin edilmesi
neredeyse imkansыz evraklarla dosyalarыn tamamlanmasы gibi ыsrarlardan
vazgeчmelidir.
4- Serbest gюч ile gelerek шu anda
Gцrcistan'da yaшayan halkыmыza hele
Aьaчlы kюyц su basmaz...
de Ahыska'da yaшayan 42 aileye anlamsыz baskы uygulamaktan vazgeчmelidir. Ailelerin bazыlarыna vatandaшlыk verirken bazыlarыna vermeyerek
aile parчalanmasыna neden olunmuшtur. Aile bireylerinden bazыlarыna
Gцrcistan'a giriш yasaьы koyulmuшtur.
Bu tutumundan vazgeчmelidir.
5- Gцrcistan her шeyden юnce biz
Ahыska Tцrkleri temsilcilerini muhatap
alarak bir masa etrafыnda oturup
sorunlarыmыzыn gюrцшцlerek чюzцmц
saьlanmalыdыr.
6- Bu sorunlarыmыzыn yerinde gюrцlmesi iчin Avrupa Konseyi'nden
gюzlemcilerin Ahыska'ya giderek tarafsыz bir шekilde halkыmыzыn чektiьi sыkыntыlarы rapor edilmelidir.
7- Vatanыndan sцrцlen yaшlыlarыmыz
kюylerini gюrmek iчin gittiklerinde
Otellerde kalacak yer verilmemektedir. Sivil polis ve istihbarat юrgцtlerinin
engellenmesi ve baskыsы ile karшыlanmaktadыrlar. Bu yцzyыla yakышmayacak
hareketlerden Gцrcцlerin vazgeчmesi
iчin ыsrarlы olunmalыdыr.
8- Tцm bunlarыn yapыlmasы iчin Gцrcц
tarafыndan bir heyet, Avrupa Konseyi'nden bir heyet ve bizden de bir
heyetten oluшacak ortak bir komisyon
oluшturarak sorunlarыmыzыn чюzцmц
saьlanmalыdыr. Bu komisyon acil ve
elzemdir.
DATЦB Heyetini dinleyen Avrupa
Konseyi Genel Sekreteri Jaglang ise
"Bцtцn sorunlarыnыzы dikkatle dinledim
tцm konularы not ettim. Sizden gelen
raporlar doьrultusunda konuya el atacaьыz. Her aшamada iletiшimde kalarak
bizleri bilgilendirmenizi istiyorum. Komisyon kurulmasы fikri olumludur. Иlk
aшamada Ahыska bюlgesine raportюrler
gюndererek durumu rapor ettireceьim"
dedi.
Burhan ЮZKOШAR,
STRASBOURG.
16
№ 58 ШУБАТ 2011
2012’de bitirilmesi planlanan Kars-Ahыlkelek-Tiflis-Bakц demiryolu
projesi hыzla ilerliyor. Proje Bakц'de yapыlan toplantыda gюzden
geчirildi.
Kars- Ahыlkelek -Tiflis-Bakц
Kazakistan Cumhurbaшkanы Nursultan
Nazarbayev, yatыrыmcыlara yeterli gerekчe
olmadan planlanmamыш yapыlan denetlemeleri yasakladы.
Nazarbayev: Daha юnce verdiьim talimat
gereьince Kazakistan Parlamentosu tarafыndan цlkedeki kolluk gцчlerinin gюrev ve
yetkilerini belirleyen yeni bir yasa hazыrlandы. Mecliste kabulцnden sonra, kыsa
zaman iчerisinde sюz konusu yasa tasarыsыnы imzalayacaьыm. Yasa ile amaчlanan;
yatыrыmcы ve giriшimcilerin haklarыnыn korunmasыnы arttыracak, idari engelleri kaldыrmayы
saьlayacak ve iшyeri teftiшlerini azaltacak,
dedi. Kazakistan Cumhurbaшkanы, risk alыp
ve sorumluluk цstlenmeye hazыr ulusal giriшimciye юzen ve saygы ile davranmak gerektiьini sюyledi.
Nazarbayev, iшadamlarы devletin verdiьi
hibeleri almaktan чekiniyor. Diyorlar ki, bitmeyen denetim ve teftiшlerden kurtulamayыz. Bu nedenle, "Иш Alemi Yol Haritasы
Devlet Kalkыnma Programы" чerчevesinde
verilecek hibeler bankalar цzerinden verilmeli. Mali sorumluluьunu da bankalar цstlensin. Giriшimcilere dokunmayыn, dedi.
Bu yыl baшыnda Kazakistan Cumhurbaшkanlыьы Resmi Sitesi'nde цlkede faaliyet
gюsteren yatыrыmcыlarыn korunmasыna yюnelik юzel bir bюlцmцn aчыldыьыnы sюyleyen
Nazarbayev, yыl baшыndan bu yana site
цzerinden tarafыma yaklaшыk 2.000 шikayet
dilekчesi gюnderildi. 2.000 dilekчeden
960'ыnda denetim sыrasыnda yatыrыmcыlar
haklarыnыn ihlal edildiьini sюyleyip, uygulamalarы шikayet ediyordu. Bana ulaшan tцm
шikayetler incelendi ve araшtыrыldы. Шikayetlerin incelemesi sonucu suчlu olanlara ciddi
cezalar verildi. Yatыrыmcы ve giriшimcilerin
iшlerine karышanlarы baskыncы olarak algыlыyoruz ve bu nedenle Devlette belli kurumlarda 27 kiшi gюrevden alыndы, dedi.
Tarihi "Иpek Yolu", "Demir Иpek
Yolu"na dюnцшцyor. 2012 yыlыnda bitirilmesi planlanan Kars- Ahыlkelek -TiflisBakц demiryolu projesi hыzla ilerliyor.
Ulaшtыrma Bakanы Binali Yыldыrыm'ыn
katыldыьы Bakanlar Иzleme Koordinasyon
Toplantыsы Azerbaycan'ыn baшkenti
Bakц'de yapыdы.
nыn, kendi sыnыrlarы iчindeki
bюlцmцne kaynak ayыramayan
Gцrcistan'a uzun vadeli 200
milyon dolar kredi verdi.
Bюylece demiryolu inшaatыnыn
Hattыn devreye girmesiyle baшlamasы iчin son engel de
Чin'den Avrupa'ya demiryoluyla ortadan kalkmыш oldu.
kesintisiz ulaшыm saьlanacak.
Stratejik ve ekonomik aчыdan
son derece юnemli olan projeyi
Tцrkiye ve Azerbaycan gцndeme getirdi. Ancak ilk zamanlarda ekonomik ve Ermenistan
kaynaklы diplomatik engellerle
Temelleri daha юnce atыlan
karшыlaшыldы.
projeden sorumlu 3 цlkenin bakanlarы gelinen aшama ve bun2004 yыlыndan sonra yapыlan dan sonra yapыlacaklarы deьerчalышmalarla sцreч hыzlandыrыldы. lendirmek iчin Bakц'de buluшtu.
Azerbaycan, Kars-Ahыlkelek- Gюrцшmede, alыnan kararlarla
Tiflis-Bakц demiryolu inшaatы- ilgili protokol imzalandы.
Чin'den
Avrupa'ya
Kesintisiz Ulaшыm
Proje Ичin
Bakц'de
Buluшtular
Чalышmalarыn hыzla ve aksamadan devam ettiьini sюyleyen
Azerbaycan Ulaшtыrma Bakanы
Ziya Memmedov, "Proje 2012
yыlыnda bitecek, ancak hedefimiz 2011 yыlыnda hizmete
aчmak" dedi.
Yыldыrыm Hat
Bюlgede Иstikrara
Katkы Yapacak
Ulaшtыrma Bakanы Binali Yыldыrыm da, hattыn aчыlmasыyla ilk
etapta yыllыk 1 milyon yolcu ve 6
buчuk milyon ton yцk taшыnacaьыnы bunun da bюlgede huzur ve istikarara katkы saьlayacaьыnы belirtti.
Yыldыrыm, "Uzakdoьu'yu Orta
Asya'ya, Kafkasya цzerinden
Tцrkiye'ye, Ortadoьu ile Avrupa'ya kadar birleшtiren ve
yцzyыllar boyu ticaret kervanlarыna hizmet eden tarihi Иpek
Yolu'nun tekrar modern demiryoluyla baьlanmasы anlamыnы taшыyor" dedi.
Yыldыrыm, hattыn Tцrkiye'den
geчen 76 kilometrelik bюlцmцnцn yцzde 35'inin tamamlandыьыnы, Gцrcistan'dan geчen
26 kilometrelik kыsmыndaki чalышmalarыn da planlandыьы gibi
ilerlediьini kaydetti.
Kaynak: Nur Haber Portalы
Gцnцmцzцn vazgeчilmez kavramlarыndan
biri olan "Kalite" kцчцk bцyцk bцtцn iшletmelerin gцndeminde yerini almasы gereken
bir kavramdыr. "Kaliteli mal", "kaliteli цretici",
"kaliteli hizmet", "kaliteli iletiшim", "kaliteli
mцшteri", "kaliteli eьitim", "kaliteli yюnetim"
vb. kavramlar gцnlцk hayatыmыzda belki de
en чok kullandыьыmыz kavramlardan. Ama bu
sihirli kelimeyi hemen her alanda yaygыn kullanmak, onu bir yaшam tarzы olarak algыlamamыzы ve hayatыmыza transfer etmemizi
saьlamыyor ne yazыk ki.
Kazakistan genelinde faaliyet gюstererek
mal ve hizmet цreten чok юnemli Tцrk kuruluшlarы bulunmaktadыr. Bunlar; eьitimden
saьlыьa, inшaattan iletiшime, toptan satышtan
perakendeye ve gыda sektюrцnden finans
sektюrцne kadar чok чeшitli dallarda юnemli
baшarыlarы yakalamыш kuruluшlar. Bunlarыn
devamlыlыьы ve geliшmiш цlkelerin standartlarыnda mal ve hizmet цretmeleri kalite
kavramыna yaklaшыmlarы ile doьru orantыlы olacaktыr. Zira geчen asrыn sonlarыnda, "kalite
kavramы" yюnetimle de iliшkilendirilmiш ve
"yюnetimde kalite" veya bir baшka ifade ile
"Toplam Kalite Yюnetimi" (TKY) olarak
geliшmiш цlke kuruluшlarыnыn gцndeminde on
yыllardыr yerini almыш bulunmaktadыr.
Kazakistan'da uzun soluklu iш yapmak
isteyen kuruluшlarыn mцшteriyi de bilinчlendirerek kaliteli mal ve hizmet цretimini
юncelemeleri bцyцk юnem arz etmektedir.
O zaman kalite nedir? Nerede baшlar?
Nasыl sцrdцrцlebilir olur? Цretim sektюrцnde kalite gюstergeleri nelerdir?
Hizmet sektюrцnde kalite gюstergeleri nelerdir? Bu sorulara hassas olan veya bu
sorularыn cevabыnы verebilen kurumlar
emsallerine gюre her zaman bir adыm юnde
olurlar. Marka olurlar ve geleceьe daha bir
gцvenle bakarlar.
Цretim ve hizmet sektюrцndeki kalite
gюstergelerini baшka bir чalышmamыzыn
konusu yaparak, bu чalышmamыzda yukarыdaki sorularыn sadece kapaьыnы kaldыrarak
okuyucularыmыzыn dikkatlerini kurumsal
olarak "yюnetimde kalite" kavramы цzerine
yoьunlaшtыrmalarыna vesile olursak kendimizi mutlu sayacaьыz.
Kalite deyince; цretilen mal ve hizmetin
mцшteriye saьladыьы fayda ve bundan mцшterinin hoшnut olmasы geliyor akla. Ama
kalitenin tanыmыndaki bu basitlik ve bu
yalыnlыk elbette kalitenin mahiyetini anlatmaya yetmemektedir. Kalite, mal veya
hizmeti цretip sunanla mцшteri arasыnda
oluшan ve geliшen bir sцreч olmakla birlik-
te цretilen mal ve hizmetten mцшterinin beklentilerini de aшan bir memnuniyetin ortaya
konmasыnы gerekli kыlmaktadыr. Bu anlamda
kalite kavramы; mцшteri memnuniyeti, цretilen malыn dayanaklыlыьы, malыn kullanыm
kolaylыьы, kullanыm amacыna uygun oluшu,
kullanыm sцresince destek hizmetin verilebilirliьi gibi kavramlarыn yerli yerine oturmasы ve gereьinin yapыlmasыyla da doьrudan ilgilidir. Ama tabi kalite bцtцn bu
kavramlarы iчine aldыьы gibi bunlarыn da
юtesinde mahiyeti (anlamы) olan bir
kavramdыr.
Bu anlamda "Kalite" her шeyden юnce,
mal ve hizmet цreminin mцшteriye sunulmasыyla birlikte mцшterinin beklentilerinin
цzerinde, mцшteride memnuniyet saьlayan
bir yargыdыr. Yani her mцшteri satыn almыш
olduьu цrцn veya hizmete bir deьer biчer.
Bu deьer eьer beklentilerinin altыnda kalыyorsa burada mцшteri memnun deьil ve kalite
dцшцk yargыsыnda bulunur. Yok, eьer alыnan
mal ve hizmet mцшterinin beklentilerinin
цzerinde mцшteriye fayda saьlыyorsa, mцшteri memnun ve kaliteli bir alышveriш yaptыьыnы
dцшцnцr. Tabi bu mцшteri aчыsыndan bюyle
geliшir. Ama mцшteriye sunulan her mal
veya hizmetin arka planыnda bir "yюnetim
kalitesi" vardыr veya olmasы gerekir.
Мart yaьar Нisan юvцnцr, Нisan yaьar Иnsan юvцnцr...
Yюnetimde kalite ya da Toplam Kalite
Yюnetimi (TKY) denildiьinde; insan unsurunu en deьerli kaynak olarak юn plana
чыkaran, yюnetim dаhil her tцrlц faaliyette
katыlыmcыlыьы, ekip чalышmasыnы, zamanla birlikte diьer bцtцn kaynaklarыn (insan, sermaye,
malzeme vb.) etkin ve verimli kullanыlmasыnы
ve iшin ilk seferde doьru yapыlmasыnы esas
alan, personelin eьitimini sцrekli geliшmenin
temeli sayan ve kurum politikalarыna kalite
olgusunun yюn vermesini юngюren kцltцrцn
hakim olduьu bir yюnetim tarzы anlaшыlmalыdыr. Bu yюnetim tarzыnы uygulayan
kurumlarda; цretilen mal ve hizmetlerde
kalitenin yцkseldiьi, verimliliьin arttыьы,
maliyetlerin dцшtцьц ve юzellikle insanы
merkeze alan bir yюnetim yaklaшыmы benimsendiьi iчin gerek чalышanlarыn gerekse
hizmet verilen kiшi ve kurumlarыn memnuniyetinin цst dцzeyde saьlandыьы tespit
edilmiшtir.
Bu kurumlarыn mal ve hizmet цretiminde
kaliteyi yцkseltirken maliyeti dцшцrmelerinin
sebebi, kuruluшun tцm faaliyetlerinde
kalitenin yцkseltilmesi ve her aшamada
oluшmasы muhtemel hatalarыn юnlenerek sыfыr
hatalы bir mal ve hizmet цretimini
gerчekleшtirmiш olmalarыdыr.
Девамы сайфа 17.
17
№ 58 ШУБАТ 2011
Девамы. Башы сайфа 16’da
Hatalarыn юnlenmesi ile kayыplar
azalmakta, fire, ыskarta, ikinci
kalite цrцn, gereksiz stoklar,
zaman kayыplarы, teslimattaki
gecikmeler vb. tцm olumsuzluklar
ortadan kaldыrыlmыш olmaktadыr.
Bцtцn bunlarыn sonucu maliyetler
dцшmekte ve mцшteri ya da ihtiyaч
sahiplerinin beklentileri tam olarak
karшыlanmaktadыr.
Bu anlamda kaliteli yюnetim ya
da Toplam Kalite Yюnetimi yaklaшыmыnыn felsefesini kavramak iчin
TKY'nin 7 temel ilkesine gюz
atmakta fayda var.
1 - Mцшteri odaklыlыk
Kaliteli bir yюnetim; mцшteri
isteklerinin tam olarak, zamanыnda, en hыzlы bir шekilde, kaliteli ve
ucuz olarak, sцrekli karшыlanmasы
temeline dayanыr. Son 20-30 yыldыr
kalite, dцшцk maliyet, hыzlы цretim
ve hыzlы servis цчgenine endekslenmiш olan rekabet; satыlabileni
ve mцшterinin bilinen ve bilinmeyen arzularыnы tespit ederek
цretim yapma zorunluluьunu
doьurmuшtur. Bu durum цreticilerin tцketicilere daha yakыn
olmalarыnы ve onlarыn isteklerini
dikkate almalarыnы gerekli kыlmышtыr.
Mцшterinin beklentilerini hesaba
katmayan, onun isteklerine odaklanmayan kurumlarыn, шirketlerin
uzun vadede varlыklarыnы sцrdцrmeleri zorlaшmышtыr. Шirketler
mцшterilerinin istek ve beklentilerini юnceden kestirmenin yol ve
yюntemini bulmalы ve mutlaka
onlarы hesaba katmalыdыrlar.
2 - Sцrekli Geliшme
"Yapыlanы yeterli bulmamak,
insanыn ileri gitmesindeki ilk
adыmdыr." G.Bancroft
Kaliteli yюnetimde "Иyinin dцшmanы daha iyidir." prensibinden
hareketle bir mцkemmeliyeti
yakalamak yerine daha iyiye ulaшmak iчin sцrekli bir yolculuk sюz
konusudur. Her kuruluш faaliyet
alanыnda sцrekli kendini geliшtirmenin yol ve yюntemini canlы tutmak durumundadыr. Ишte kaliteli
yюnetim, sцrekli geliшmeyi bir kuruluшun varlыьыnы devam ettirmesinin
olmazsa olmaz koшulu olarak
ortaya koymaktadыr.
Sцrekli geliшme anlayышы; шirketin
sцrekli bцyцmesine, imkаnlarыnыn
artmasыna, чalышanlarыn hayat standartlarыnыn yцkselmesine, birimler
arasыnda etkin ve verimli bir koordinasyona, faaliyetlerinde canlыlыьa
ve yюnetimle чalышanlar arasыnda
daha saьlыklы iliшkiler kurulmasыna
imkаn saьlamaktadыr.
Bir шirkette, чalышanlarыn katыlыmы
ile saьlanan "sцrekli geliшme"
ilkesinin uygulanыyor olmasы, шirkette kцчцk ancak, sцrekli bir
iyileшme (kaizen) yolculuьunun
varlыьы anlamыna gelmektedir.
Sцrekli geliшimde шirket yюneticilerinin цzerine dцшen gюrevler
vardыr. Bunlar шirketin iш yapma
yюntem ve iшleyiшi ile ilgili politika
ve hedefler oluшturmak, politikalarыn bюlцmler arasы faaliyetler
ile yayыlыmыnы ve yцrцtцlmesini
organize etmek, kaynak ayыrmak,
operasyonel faaliyetlerde sцrekli
geliшim dцшцncesi ile hareket
etmek, standartlar oluшturmak,
bunlarы geliшtirmek, eьitim programlarы ile чalышanlara sцrekli
geliшim bilincini aшыlamak, yetenekleri ve problem чюzme araчlarыnы
geliшtirmede чalышanlara yardыmcы
olmak hep yюnetim kademelerinin
sorumluluьundadыr.
Bu sorumluluk, yюneticilerin zamanlarыnыn en az % 70'ini yюnetimi
geliшtirme чalышmalarыna ayыrmalarыnы gerekli kыlmaktadыr. Profesyonel yюneticiliьin olmazsa olmaz
шartы yюnetimi geliшtirmeye zaman
ayыrmaktыr.
Sцrekli geliшmenin aracы elbette
eьitimdir. Kazakistan'daki шirketler, чalышanlarыnыn iш baшыndaki
eьitimini kurumsallaшtыrmak durumundadыrlar. Gцnцmцzde bir mesleьin юmrцnцn 2,5 - 3 yыl olduьu
dцшцnцldцьцnde, hizmet iчi eьitimin юnemi kendiliьinden ortaya
чыkmaktadыr. Чalышanlarыn olduьu
kadar yюneticilerin de kendilerini
sцrekli geliшtirme isteьinde olmalarы, eьitim faaliyetlerine katыlarak
yetenek ve tecrцbelerini geliшtirmeleri gerekir.
sцreчleri kapsamaktadыr. Ишte bu
da yeni bir kurum kцltцrц demektir.
Diьer taraftan TKY' de kurum
kцltцrц aчыklыk, iletiшim ve motivasyon gibi kavramlarыn da daha
bir anlamlы olarak yaшanmasыnы
saьlayan ortamы hazыrlar. Birlikte
чalышmanыn юnemli шartlarы arasыnda; yюneticilerin kendilerini odalarыna hapsetmeden, yюnetilenlerle
aynы amaч etrafыnda birleшmeleri,
onlara daha yakыn olduklarыnы hissettirerek motivasyonlarыnы olumlu
etkilemeleri ve karшыlыklы iletiшim
kanallarыnы aчыk tutmalarы gelmektedir. Иletiшim kuruldukчa юьrenme
ve karшыlыklы anlayыш ve arkasыndan
baшarыyы doьrudan etkileyecek
3 - Tam Katыlыm
"Иnsanlarыn юnlerini aчыn, onlar olan "sosyal sermaye", yani gцnasыl yapacaklarыnы bilirler." ven unsuru ortaya чыkacaktыr.
Deming
5 - Юnce Иnsan Anlayышы ve
Kaliteli bir yюnetimde; чalышanlarыn bilgilendirilmesi ve kararlara Birey Kalitesi:
Kaliteli yюnetim; insanы merkeze
katыlmasы юnemlidir. Bu anlamda
"TKY'nin amacы mцшteri istekle- koymak ve onun etrafыnda geliшimi
rinin karшыlanmasы, yюntemi ya- saьlamak zorundadыr. Иnsanы dышpыlan bцtцn iшlerin sцrekli olarak layan hiчbir kurum hiчbir шirket
iyileшtirilmesi, юznesi ise baшta baшarыlы olamaz. Bu sebeple kuцst yюnetim olmak цzere bцtцn rumlarыn юnce чalышanlarыnы tatmin
etmeleri gerekir. Kaliteyi saьlamak
чalышanlardыr."
Kaliteli yюnetimin юznesi olan nihai anlamda mцшteriyi ve чalычalышanlarыn yюnetime katыlыmы; шanы tatmin etmekten geчer.
yюnetimin klasik fonksiyonlarы olan Чalышanыn tatmininde de insan kayhedeflerin belirlenmesine, iшlerin naklarы yюnetimi bцyцk юnem arz
planlanmasыna, uygulanmasыna, etmektedir. Sadece sцreчlere
denetlenmesine, standartlaшtыrыl- odaklanmak, цrцn ve iш yapma
masыna ve nihayet standartlarыn da yюnteminin niteliьine etki edebilegeliшtirilmesine katkыlarы oranыnda cek unsurlarla ilgili normlar, prosedцrler ve teknikler geliшtirmek,
saьlanmыш olmaktadыr.
Чalышanlarыn tam katыlыmы цst kaliteli yюnetimin gerчekleшmesini
yюnetimin yaklaшыmыyla doьrudan saьlamaz. Geliшimin sцrekli olilgilidir. Цst yюnetimle birlikte шir- masы, kalitenin yakalanmasы ancak
kette gюrevli ilk kademe yюnetici- kurum iчinde "birey kalitesi"nin
lerin de чalышanlara rehberlik de geliшtirilmesi ile mцmkцndцr.
Kaliteli yюnetimde iшin, "ilk
etmeleri, iletiшimi gцчlendirip, yцksek moral saьlamalarы, grup чalыш- seferde doьru yapыlmasы" ve
malarыnы ve юneri sistemini destek- "hata ortaya чыkmadan юnlem
lemeleri ve en юnemlisi takыm bil- alыnmasы" gerekir. Ишi ilk seferinde
incinin oluшmasыnы ve paylaшыmы doьru yapacak ve hata ortaya
saьlamalarы, dolayыsыyla takыm чыkmadan юnlem alacak olan ise
oyunu oynamalarы bцyцk юnem kurumdaki kaliteli insan unsurudur. Kaliteli insan her шeyden
taшыmaktadыr.
W.Churcill "Her insanыn gюn- юnce "Sцrekli problem чюzme
lцnde bir hazine saklыdыr, юnemli yollarыnы arayan, ilgilerini ve
olan o hazineyi bulup чыkarmak- amaчlarыnы gerчekleшtirmede
tыr." der. Bu gizli hazineyi ortaya bencil olmayan ve adil davraчыkaracak olan sistem ise, teklif ya nan, insan iliшkilerinde demokda юneri sistemi de diyebile- ratik ve юzerk, sosyo-kцltцrel
ceьimiz kalite yюnetimindeki konularda esnek ve bцtцnleyici
katыlыmcыlыьы hayata geчirmekle юzellikleri aьыr basan bir inmцmkцndцr. Baшarы iчin sыnыrlы sandыr."
Kaliteli yюnetim anlayышы ile
sayыda insanыn veya kadronun
dцшцnmesi yerine, шirkette чalышan yюnetilen kurum ve шirketlerde,
her personelin "Ben bu шirketin юьrenmeyi юьrenmiш ve юьrenmgeliшimine nasыl katkыda bulun- eye istekli чalышanlar ve ekipler
abilirim?" sorusunu sorarak, or- цretimde yerini alыrken, юьrenen
tak aklыn sinerjisinden istifade birey ve юьrenen organizasyonun
da gerчekleшmesini saьlamыш
etmenin avantajы yakalanmalыdыr.
olmaktadыrlar. Bu durum bir
inancыn, bir gцvenin ve bir gцcцn
4 - Kurum Kцltцrц:
Шirket kцltцrц, her шeyden юnce ifadesi anlamыna gelmektedir.
Peter F.Drucker "Post-Capitalist
vizyon sahibi yюneticilerin чalышanlarla birlikte belirledikleri amaч ve Society" isimli kitabыnda; eьitimli
hedefler ile gюrev ve sorumluluk- insanыn gцnцmцzdeki konumunu
larыn чok iyi belirlendiьi (iш tanыm- шюyle tarif etmektedir. "Yюnellarы) чalышma prensipleri чerчe- mekte olduьumuz bilgi topluvesinde oluшmaktadыr. Bu anlam- munda birey merkezdedir. Bilgi,
da, kurum kцltцrц, bir kurumda para gibi kiшilik dышы deьildir.
чalышanlarыn davranышlarыnы yюn- Bilgi her zaman bir kiшide vцcut
lendiren ilkeler, deьerler, inanчlar, bulur, bir kiшi tarafыndan taшыnыr,
alышkanlыklar ve iш yapma biчimleri bir kiшi tarafыndan yaratыlыr, чoьaltыlыr ve geliшtirilir, uygulanыr,
vb. olarak tanыmlanmaktadыr.
Kurum kцltцrц, шirkette чalышan bir kiшi tarafыndan dцшцnцlцr ve
herkesin yaшam biчimi haline aktarыlыr, bir kiшi tarafыndan iyiye
dюnцшmektedir. Var olan kurum ya da kюtцye kullanыlыr. Bu sebekцltцrц kalite yюnetiminde, kalite ple bilgi toplumuna geчiш insanы
ile zenginleшerek iш yerinde sцrek- merkeze getirir."
li teneffцs edilen yeni bir hava
6 - Sцreч Yюnetimi ve Sцreч
oluшturur. TKY anlayышы ile oluшan
bu farklы kurum kцltцrц, чalышanlar Performansыnы Geliшtirme:
"Юlчцlmeyen performans, юliчin kalite kцltцrц anlamыna da
hizmet
geliшtirigelmektedir. Bu kalite kцltцrцnde, чцlmeyen
baшarыyы birlikte yakalama ve lemez."
bunun verdiьi onur ve gururu birKalite yюnetiminde var olan sцlikte paylaшma vardыr. Elbette rekli geliшtirme yaklaшыmы, "Sцreч
kalite, yapыlacak olan bir iшin Performansыnы Geliшtirmenin ve
tasarыm sцrecinden цretim sц- Sцreч Yюnetimi"nin юzцnц oluшrecine, pazarlama sцrecinden kul- turmaktadыr. Bugцn, kalite, maliyet
lanыmda verilecek destek hizmet- ve hыz kuruluшlarыn ulusal ve ulusleri sцrecine kadar olan bцtцn lararasы alanda rekabet etmelerini
belirleyen temel unsurlardыr. Bu
durum doьal olarak шirketleri hыzlы
deьiшime ve sцrekli sцreчlerini
geliшtirmeye zorlamaktadыr.
Sцreч performansыnы geliшtirmede temel amaч, yapыlan iшle
ilgili iшlem basamaklarыnыn azaltыlarak, B.Gates'in ifadesi ile "ышыk
hыzыnda hizmet цretme"yi gerчekleшtirmek ve sцreч bazыnda iшlemlerdeki hatalarы ortadan kaldыrarak
sыfыr hataya ulaшmaktыr. Bu anlayышta sцreчler sцrekli sorgulanmakta,
tanыmlanmakta, deьiшkenlik юlчцlmekte, deьiшkenliьin normal
olup olmadыьы saptanmakta ve
gerektiьinde dцzeltici iшlemler
uygulanarak sцreч geliшtirilmektedir. Yani Deming'in planla, uygula,
kontrol et ve юnlem al (PUKЮ)
dюngцsц uygulanmaktadыr. Bюylece sonuч odaklы deьil, sцreч
odaklы bir yюnetim anlayышыnы sisteme hаkim kыlarak sыfыr hatalы цretimi gerчekleшtirmek mцmkцn
olmaktadыr.
7 - Liderlik:
Klasik anlamda lider kuruluшun
tepe yюnetiminde bulunan ve
kararыnы genellikle sezgileri ve
tecrцbeleri ile alan kiшi olarak
anlaшыlыrken, Toplam Kalite Yюnetiminde lider; paylaшыm, takdir
etme, karшыlыklы saygы, ben yerine
biz anlayышы ve her шeyden юnce
takыm чalышmasыna dюnцk bir felsefeyi benimsemiш antrenюr tipinde
bir lider anlaшыlmaktadыr.
Diьer taraftan liderlik konusunda
araшtыrmalar yapan Warren Bennis
geleceьin iш dцnyasыnda baшarы
anahtarыnыn liderlik olacaьыnы savunurken, lideri tanыmlayan sыfatlarы;
- Gцчlц bir vizyonu olan,
- Doьru kararlar alan,
- Hedefleri ve stratejiyi dцшцnen,
- Yenilikчi bir yюnetimi benimseyen,
- Motivasyon yeteneьi olan,
- Belirlenen hedeflere ulaшmak
iчin чevresindekilere yol gюstererek yardыmcы olan,
- Юrnekler vererek rehberlik
eden,
- Takdir etmeyi bilen,
- Чalышanlarыna danышarak onlardan aldыьы gюrцшleri deьerlendiren
ve sonra kararыnы veren,
- Иyi bir ekip шefliьi yapan,
- Sistematik dцшцnen,
- Yaptыьы iшten heyecan duyan,
- Doьru eleman seчebilen ve
ekip oluшturan,
- Deьerlendirme yapan ve hыzlы
karar alabilen,
- Vizyon
+cesaret+disiplin+юnsezi,
sahibi olan шeklinde sыralamaktadыr.
Burada belirtilen lider юzelliklerine kalite yюnetimi шu ilaveleri yapmaktadыr.
Lider;
"- Юьrenen, юьrenmeyi alышkanlыk
haline getiren,
- Bilgiyi paylaшan,
- Yюnetimde bir antrenюr rolцnц
benimseyen,
- Astlarыnы yetiшtirmek iчin gayret
gюsteren
- Gцncel ve юrnek olan,
- Geleceьi tahminde gцчlц olan,
- Hыzlы yapыsal deьiшikliklerin
yaшandыьы belirsiz ortamlarы aydыnlatan,
- Karmaшыklыklarы dцzenleyen,
- Чatышmalarы olumlu yюnde
kanalize eden,
- Yenilikleri teшvik eden,
- Иnsani deьerleri koruyan,
- Kararlarыnы verilere dayandыran,
- Иш konusunun dышыnda sosyal
geliшmelerin de iyi takipчisi olan,
- Иletiшim teknolojisine hakim,
- Чevresiyle olan iliшkilerinde
samimi olan ve gцven veren, bir
yapы ve anlayышa sahip olmalыdыr."
Diьer taraftan lider, bir шirkette
AЬLAYANЫN MALЫ, GЦLENE HAYЫR ETMEZ...
kurumsal kцltцrцn oluшumunda
чok юnemli bir role sahiptir. Liderin
iyileшtirme sцreчlerine katkы ve
katыlыmы, шirket iчi ve dышы iletiшimdeki yeri, personeli tanыma ve takdir
etmedeki rolц kalite yюnetiminde
чok юnemsenen hususlardыr.
Sonuч olarak, Kazakistan'daki
Tцrk шirketlerinin Kaliteli yюnetim
veya Toplam Kalite Yюnetimi ile
daha yakinen ilgilenmeleri gerekiyor. Иlgilenen шirketlerin ise
kalite gюstergelerini TKY uygulamalarыnыn bir юlчцm aracы olan
Avrupa Kalite Yюnetimi Vakfыnca
geliшtirilmiш Mцkemmellik Modeli
ile юlчerek artы ve eksilerini
gюrmeleri чok юnemlidir. Bu юlчцmц yaparak kuruluш olarak
Kalite Yюnetimini uygulayan шirketlerle kendilerini karшыlaшtыrmalarы
gerekir. Dolayыsыyla farkы gюrmeleri
ve bu чerчevede юnlemlerini almada daha fazla gecikmemeleri
юnerilir. Yюneticilerin unutmamalarы gereken bir ilke "Юlчцlmeyen
hizmetin veya performansыn
geliшtirilmesi mцmkцn deьildir."
Bu anlamda Kalite Yюnetimi veya
TKY anlayышы ile шirket yюnetmek
шirketlere bцyцk fыrsatlar saьlayacaktыr. Bu fыrsatы ve шansы Kazakistan'daki Tцrk Шirketlerinin kaчыrmamalarы hem kendileri hem de
Kazakistan'ыn geleceьi iчin bцyцk
юnem arzetmektedir.
Kцчцlen dцnyamыzda kafamыzы
kuma sokarak yaшama шansыmыz
yok. Sadece чevremizde deьil,
dцnyanыn юbцr ucunda bizim iшtigal alanыmыzda ne olup bittiьini
bilmek
ve
yюnetimle
ilgili
geliшmeleri yakinen takip etmek
mecburiyetimiz vardыr.
Dr.Kadir ЧETИN,
Т.Ж. Астана
Бцйцкелчилиьи Eьitim Mцшaviri
Kaynakчa:
1 - ARSLAN, Ahmet. "Performans
Deьerlendirmede Rasyonel Bir Yaklaшыm: 360 Derece eьerlendirme
Sistemi ve Geleceьin Organizasyonlarыndaki Uygulama Esaslarы",
http://koniks.com.tr 2004.
2 - BERRY, Thomas, H; "Managing
The Total Quality Transformation,
McGraw Hill, Иnc. RR Donelley &
Sons", 1990.
3 -"4.Ulusal Kalite Kongresi,
Toplam Kalite Yюnetimi ve Eьitimde
Toplam Kalite", Юzgeчmiшler ve
Tebliьler Kitabы, Cilt 1,2,3, 8.9 Kasыm
1995, KalDer Yay., Иstanbul, 1995.
4 - DRUCKER, F, Peter; "Gelecek
Ичin Yюnetim 1990'lar ve Sonrasы",
(Чev. Fikret Цчcan), T.Иш Bankasы
Kцltцr Yayыnlarы, B.Baskы, Ankara,
1993.
5 - DRUCKER, F, Peter; "Kapitalizm
Sonrasы Toplum", Henkel Yayыnlarы,
Иstanbul, 1994.
6 - FЫNDЫKЧЫ, Иlhami; "Иnsan
Kaynaklarы Yюnetimi", Alfa Yayыnlarы, 3.
Baskы, Иstanbul, 2001.
10 - HAMMER, M. & CHAMPY, J;
"Deьiшim Mцhendisliьi Иш Иdaresinde
Devrim Ичin Bir Manifesto", (Чev.
Sinem GЦL) Promat Basыm ve Yayыn
San. T.A.Ш. Sabah Kitaplarы, Birinci
Baskы, Иstanbul, 1994.
11- ШИMШEK, Muhittin; "Toplam
Kalite Yюnetimi", Alfa Yayыnlarы, 4.
Basыm, Шubat Иstanbul, 2004.
18
№ 58 ШУБАТ 2011
harcasaydы bыrakыn bu coьrafyayы,
dцnyanыn kaderi deьiшirdi" dediьine шahit
olmuш adamыm, artыk onun aьzыndan
Tцrkiye ile ilgili bir cцmle duyamыyorum.
Kыrgыzistan'a gelince…
Aslыnda yukarыdaki baшlыьы "AK Partinin Bir Orta Asya Politikasы Var mы?" diye atmayы
ve AK Partiyi eleшtirmeyi dцшцnцyordum. Sonra, aklыma Silivri'deki garibanlar geldi
vazgeчtim.
"Stratejik Derinlik"
AK Parti, dыш politikasыnы hele hele Kыbrыs
ve Orta Asya politikasыnы Sayыn
Davutoьlu'nun "Stratejik Derinlik"
kitabыna uygun olarak шekillendirseydi
bыrakыn Tцrk dцnyasыnы bu coьrafyanыn
kaderi deьiшirdi.
yarыm kalan o kahrolasы "Ermeni Aчыlыmы"
politikasы, Azerbaycan'la iliшkilerimizi felч
etti. Azerbaycan sokaklarыnda artыk Tцrk
bayraьы gюrmeniz mцmkцn deьil. "Bir
Millet Иki Devlet" sloganы artыk hatыralarda
yaшыyor.
En yakыn iliшkide olduьumuz
Azerbaycan'ы bu шekilde kaybettikten
sonra, чaьыn bцyцk diktatюrlerinden Иslam
Kerimov'un Юzbekistan'ы ile bыrakыn yakыn
iliшkiyi diplomatik temas kurmasы mцmkцn
Canыm Tцrkiyem, baшta Azerbaycan
olmak цzere Tцrk Cumhuriyetlerinde bцyцk olabilir miydi sizce. Olmadы tabii.
oranda kan kaybediyor.
Юzbekistan'ы Rusya'nыn peyki haline
Amerika'nыn baskыsы ile baшlatыlan ve fakat getiren ve Tцrkiye ile iliшkilerini son derece
Ama olmuyor. Teoride anlatыlan pek чok
шeyi pratik hayata uygulamak mцmkцn
olmuyor.
dцшцk seviyede tutan Kerimov, eminim ki
baшыndan beri Tцrkiye yanlыsы politika
izleyen Azerbaycan yюnetimine kыs kыs
gцlцyordur.
Tцrkmenistan ise, Orta Asya'nыn
Иsviчre'si gibi "Tarafsыz Devlet" politikasыnы
devam ettirmekte kararlы. Bunun iчin
Tцrkiye'ye pas vermiyor yыllardan beri.
Kazakistan Devlet Baшkanы Nursultan
Nazarbayev'de Tцrkiye'den umudunu
kesmiш durumda. O kadar gayretine
raьmen Tцrkiye'nin ne ШИT (Шangay
Ишbirliьi Teшkilatы) ne de Orta Asya Birliьi
konusunda ciddi bir adыm atmasыnы
saьlayamayan Nazarbayev de artыk kendi
baшыnыn чaresine bakыyor. Ben ki o
Nazarbayev'in "Tцrkiye AB iчin sarf ettiьi
enerjinin yarыsыnы Tцrk Birliьi iчin
kadronun makam-mevki
peшinde olmadan azimli
чalышmalarы DATЦB'цn beyin
kadrosunu gюsteriyor her
halde. Her kurumda
gюrцlmeyen bir olay bu.
Kыrgыzistan'da yeni bir Hцkцmet var iш
baшыnda. Bu Hцkцmet, Rusya'nыn чok da
sevdiьi liderler tarafыndan kurulmadы. Mart
ayы Kыrgыzistan'da ihtialler ayыdыr. Rusya'nыn
Mart ayыndan sonra Kыrgыzistan'da yeni bir
kaos iчin dцьmeye basacaьы yюnцnde
beklentiler had safhada.
Шayet, Batы Dцnyasы ve Tцrkiye
Kыrgыzistan'daki mevcut Hцkцmete destek
vermezlerse Kыrgыzistan чaьdaш demokratik
bir цlke olma yolundaki son шansыnы da
kaybedecektir.
Bu sebeple Baшbakan Erdoьan'ыn шubat ayы
baшlarыnda Kыrgыzistan'a yapтыьы ziyaret чok
юnemli.
Eteьimizdeki taшlarы dюktцk. AK Parti
Hцkцmetine karшы yюnelttiьimiz sert
eleшtirileri falan bir kenara bыraktыk.
Kыrgыzistan'da ki Tцrkiye diasporasы olarak
Sayыn Baшbakan'ыn ziyaretinin en verimli bir
шekilde geчmesi iчin чaba sarf eттик.
Tцrk dцnyasыndaki son kaleyi de
kaybetmek istemiyoruz чцnkц…
Prof. Dr.Ерщан АРЫКЛЫ, Кырэызистан, Бишкек.
Turana ASGAROVA'yы
Bey ve Иstanbul'dan Abbas
duymuшsunuzdur. Иzmir'de
Bey ile temas kurdu Turana.
okuyan Ahыskalы юьrenci.
Ve ne oldu biliyor musuBirчok kez bizleri temsilen
nuz? DATЦB'цn sponsorчeшitli ulusal ve uluslararasы luьuyla KKTC'ye gitti. KKTC
faaliyetlerde gюrev aldы. Son Cumhurbaшkanы ve Baшbaolarak KKTC'de Tцrk Kurul- kanы ile TSK'nыn KKTC'de ki
Ya Azeri diye kimileri
tayыnыn bir чalышmasы vardы.
Komutanыyla ve KKTC Kutarafыndan dышlanan Ramiz
Ahыskalыlarы temsilen davet
rucu Cumhurbaшkanы ile gюBey ile Hюkцme Hanыm'a ne edilen isim Turana oldu.
rцшtц. Bunun dышыnda birчok
demeli? Onlar deьil mi
Daha юnce de Tцrkiye
isim ile bir araya geldi.
bizim iчin alыn teri dюken.
iчinde birчok kez aynы
DATЦB tarafыndan hazыrlaDATЦB'цn yayыn organlarыnы kurumda temsil etmiшti bizi. nan Ahыska motifli hediyeleri
Kamuoyu iчin hazыrlayan.
Hatta geчen sene Maketakdim etti. Organizasyon
Ayak basmadыklarы yer
donya'ya kadar gitti. O gцn- sonrasы gюrцшtцьцm zaman
kalmadы sanыrыm. Her yere
lerde maddi kцlfeti baya
insanlarыn gюrцшlerini akgidiyor
herkesi
dinliyor
ve
yыpratmышtы
bu
gezinin.
Ama
tardы. Gerчekten harikaydы.
Yakыn bir tarihte kurulan
Иlk olarak Avrupa Birliьi
yayыn
organlarыnы
etkili
bir
asыl
yыpratan
bir
шey
vardы.
Юzellikle Kыbrыs Gazilerinin
Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi Parlamenterler Meclisi
biчimde
kullanarak
insanAidiyeti
olduьu
ve
gururla
Ahыska Tцrklerine olan ilgisi
kыsa zamanda bцyцk yol kat Konseyi Baшkanы Mevlцt
larыn
acыlarыnы
tцm
Dцnya'ya
adыnы
sюyleyebileceьi
bir
beni baya etkiledi.
etti. Gerek Tцrkiye'de gerek ЧAVUШOЬLU bizim iчin чok
duyurmaya
чalышыyorlar.
kurumun
olmamasы.
Bunu
ise Uluslararasы arenada
юnemli bir isim. Иlk olarak
kendisi dedi bana. DATЦB
yыllardыr beklediьimiz
oraya yюneldiler. TemaslaBir
de
Baшkan
faktюrц
var.
adыna gitmek istediьini
temaslarы ardы ardыna
rыnы Mevlцt Bey aracыlыьыyla
Ziyattin
Bey
чok
farklы
bir
belirtti. Иsteklerini sыraladы.
Veysel VEYSEL,
yapыyor yaptыrыyor. Dюnцp
AB'de gцr bir sesle duyurkiшilik
gerчekten.
Иnsanlarы
Baшkanы
aradыm
ve
olayы
Тцркийе,
arkaya doьru baktыьыmda
dular. Bu temaslarda юzeldinleyen
ve
чюzцm
цreten
anlattыm.
Hemen
ilgilendi
Бурса
шещри.
hala hatыrlыyorum Baшkan'la likle Burhan ЮZKOШAR'ыn
bir
lider.
Bunu
onu
tanыyan
konuyla.
Bursa'dan
Paшa
yaptыьыm rюportajы. Neleri
etkisi bцyцktц.
biri olarak diyorum. Onunla
sюylediyse bana tek tek
gerчekleшtiriyor шimdi.
Tцrkiye'de doьan ve Gazi tanышtыьыm gцnden beri
Resmiyet kazandыktan sonra Цniversitesinde Hukuk Pro- geчen sцreчte izlenimlerim
Ишte yeni anlayышlar bюyle baшarыlar
hыzlanan temaslarыn ardы
fesюrц olan bir ismi kadroya hep olumlu oldu. En чok
getirir. Ahыska Tцrkleri gцnцmцzde bir
sevdiьim yanыysa kalыparkasы kesilmiyor.
dahil etmek doьru bir adыlaшmыш
fikirler
yerine
gцncel
mdы. Иlyas Bey gerчekten
чok kulvarda etkin bir biчimde yarышa
ve doьru fikirlere yюnelen
DATЦB olarak birчok iшin
DATЦB'цn olmazsa oldahil oldu artыk. Hakkыnы arayacaьы bir
bir isim. Иnsanlarы dinlealtыna imza attыlar bu
mazlarыndandы ve bunun
kuruma kavuшtu. "Hitap шekli gцчlц
dikten sonra sentezleyerek
sцreчte. Daha yarыm yыl
farkыnda olarak kadroya
karar
alan
bir
yapыsы
var.
Bu
dolmadan bu kadar iшin
dahil edildi. Шu anda bunun
olan bir Baшkan ile doьru adыmlarыn
da onu baшarыlы kыlыyor.
altыna girmek ve bunlarы
meyvelerini topluyorlar.
atыldыьы bir sцreчte her halde Ahыska
Bugцne kadar birчok kez
baшarыya ulaшtыrmak kolay
Tцrkleri'nin gцlцmsemesini saьlaricada bulundum kendideьil herhalde. Gece
Kasanov'un чekirdek
sinden.
Her
seferinde
elingцndцz чalышan bir ekiple
kadrosu da юnemli. Roza
yacak gцnler gelecek" diyordu herkes.
den geleni yaptы. Sadece
oluyor tцm bunlar.
Hanыm'dan tutun da Sedir
Galiba шimdi o sцreci yaшыyoruz.
Bey'e kadar olan o чekirdek son olayы aktarayыm sizlere.
Ana hakkы Tanrы hakkы...
19
№ 58 ШУБАТ 2011
Kыrыm Tatar Milli Meclisi Baшkanы Mustafa
Abdцlcemil Kыrыmoьlu Baшbakan Erdoьan'a
'anadilde eьitim' talebini bildirdi
Ukrayna'nыn baшkenti Kiev'de Baшbakan Recep Tayyip
Erdoьan, kaldыьы otelde yaklaшыk bir buчuk saat Kыrыm Tatar
Milli Meclisi Baшkanы Mustafa Abdцlcemil Kыrыmoьlu ile
gюrцшtц. Kыrыmoьlu gюrцшme sыrasыnda Baшbakan'a Kыrыm
Tatarlarыnыn sorunlarыnы sыraladы. Кырыmoьlu, sorunlarыn
baшыnda ise 'Anadilde eьitim' olduьunu sюyledi.
ANADИLDE
EЬИTИM
Baшbakan Recep Tayyip Erdoьan'a
Ukrayna temaslarыnыn ikinci gцnцnde,
Taras Shevchenko Ulusal Kiev Цniversitesi'nce fahri doktora unvanы verildi.
Beraberinde yaklaшыk 600
iш adamыndan oluшan bir
heyet ve чok sayыda bakan
ile birlikte Ukrayna'дa
ресми зийаретте булунан
Baшbakan Erdoьan, acil
olarak kendisiyle gюrцшme
talebinde bulunan Kыrыm
Tatar Milli Meclisi Baшkanы
Mustafa Abdцlcemil
Kыrыmoьlu'nu kabul etti.
Baшbakan Erdoьan, fahri doktora verilmesi mцnasebetiyle dцzenlenen tюrende
yaptыьы konuшmada, "Bizde шюyle bir sюz
vardыr; 'Kalem kыlычtan keskindir”. Evet;
kalem kыlыcы keser. Samimiyetle ortaya
konulmuш eserler, чaьlarы aшarak bugцnlere ulaшmышtыr. Shevchenko'nun hatыrasыna hцrmeten bir hususun altыnы чizmek
istiyorum; kцreselleшmenin mesafeleri
kыsalttыьы bir sцreчten geчiyoruz. Artыk
gюrebildiьimiz, haber alabildiьimiz fiziki
mekan kюyцmцzden, шehrimizden ibaret
deьil" dedi.
Erdoьan'ыn kaldыьы Иnter
Continental Otel'de
gerчekleшen gюrцшme
akabinde Cihan'a konuшan
Kыrыmoьlu; "Aslыnda bu
gюrцшme Ukrayna
Parlamento Baшkanы
Volodimir Litvin'in Tцrkiye
ziyareti esnasыnda olmasы
lazыmdы. Fakat Baшbakan'ыn
yoьun gцndemi nedeniyle
gerчekleшmedi. Kыsmet
burayaymыш" dedi.
Baшbakan, artыk dцnyada yaшanan her
olaydan anыnda haber alыnabildiьini, bunun
ise sorumluluьu daha da artыrdыьыnы sюyledi.
Erdoьan шюyle devam etti: "Иnsan, insanыn
kurdudur', 'bцyцk balыk kцчцk balыьы yutar'
tцrцnden anlayышlar, bugцnцn dцnyasыnda
adalete, adaletli kalkыnmaya hizmet edemez. Esasыnda Shevchenko'nun dцnyasы,
buna bir karшы чыkышtыr. Kцresel finans
krizi, paylaшmanыn olmadыьы, insanlarыn
diьerlerinin sorunlarыna duyarsыz kaldыьы,
adalet duygusunun bittiьi dцnyadыr;
bugцn Afganistan'ыn, Ыrak'ыn, Bangladeш'in, Haiti'nin, Tunus'un, Filistin'in
sorunu herkesin sorunudur. Haksыzlыьa
uьrayanlarы kendi haline terk ettiьinizde,
kendinizi bu sorundan kurtaramazsыnыz.
Bu sorunlar kimi zaman ekonomik kriz
olarak, kimi zaman gюч olarak gelip sizi
bulur. Ukrayna'nыn sorunlarы kadar sizler
iчin bюlgenin ve dцnyanыn sorunlarы da
юnemli olmalы."
ANADИLDE EЬИTИM
Yaklaшыk 1,5 saat sцresince
Kыrыm tatarlarыnыn sorunlarы
цzerinde fikir teatisi yaptыklarыnы belirten Kыrыmoьlu;
"Baшbakana yazыlы olarak
en acil problemlerin bir listesini sunduk. Listenin
baшыnda anadilimizde
eьitim problemleri, konut
sorunlarы, televizyon yayыn
problemleri, bizim Kыrыm'da
цniversitemiz var onunla
alakalы sыkыntыlar, daha
sonra Kыrыm Tatarlarы'nыn
sorunlarы konulu uluslararasы bir konferans iчin
yardыm istedik. Bцtцn
mцzakere konularыmыz чok
mцspet ve olumlu cevaplar aldыk" шeklinde konuшtu.
Kiev'de bюlge adыna юnemli anlaшmalar
imzaladыklarыnы belirten Erdoьan, iki цlke
arasыndaki dыш ticaretin kriz юncesi 8 milyar
300 milyon dolar, 2010 Kasыm itibariyle de 5
milyar dolar seviyesinde olduьunu dile getirdi. Erdoьan, "5 yыl sonra bunu 20 milyar
dolara ulaшtыrma kararы aldыk. 10 yыl sonra
da 40 milyar dolarы baшarabilir miyiz;
baшarыrыz. Bцtцn mesele bu iradenin her
iki tarafta olmasы. Bazыlarы, yahu чok da
abartыyorsunuz diyebilirler. Biz bunu
yaшayarak abartы olmayacaьыnы 2008'de
gюrdцk. Kriz olmadan 2008'de ticaretimiz
8 milyar dolarы gюrdц. Yeter ki biz
gцcцmцze inanalыm. Ayrы coьrafyada
yaшыyor olmanыn fыrsatlarыna inanalыm.
Yeter ki Shevchenko'ya kulak verelim"
diye konuшtu.
Baшbakan Erdoьan, Ukrayna ile iliшkilerin
sadece ekonomik boyutta olmayacaьыnы,
kцltцrel alanlarda da mesafe kat edileceьini
ifade etti. Цniversitelere 2002'de 2 milyar
dolar ayrыldыьыnы hatыrlatan Baшbakan
Erdoьan, bu rakamыn 2010'da 8 milyar dolara
ulaшtыьыnы sюyledi. Erdoьan, "Hocalarыmыz
vakыf цniversitelerinde цcretler yцksek
olduьu iчin oralara geчiyorlar. Fakat
vefakar, cefakar hocalarыmыz devlet
цniversitelerinde чalышmalarыnы
sцrdцrцyor" dedi.
"Azatlыk" Radyosunun verdiьi bilgiye gюre, Kыrыm Tatar Meclisi baшkanы ve Ukrayna milletvekili Mustafa Cemiloьlu Nobel Barыш Юdцlцne aday gюsterildi. Ukrayna, Polonya, Macaristan, Romanya, Rusya, Tцrkiye, Birleшik Amerika'nыn l7 profesюrц ile Ukrayna, Kanada ve Avrupa Birliьinin 3 parlamenteri buna iliшkin dilekчeyi Nobel Barыш Komitesine sundu. Baskыlarыn kurbanlarы olan Halklarы Koruma
Юrgцtц de Mustafa Cemiloьlu'nu Nobel Barыш Юdцlцne aday gюstermek giriшiminde bulundu. Mustafa Cemiloьlu kendini Nobel Barыш Юdцlцne aday gюstermek
kararыnы, Kыrыm Tatarlarыnыn sorunlarыnы gцч kullanmaya dayanmayan metodlarla
чюzцme baьlama чabalarыnыn takdir edilmesinin ifadesi olarak deьerlendirdi.
Ìóñòàôà Äæåìèëåâ âûäâèíóò íà íîìèíàöèþ
Íîáåëåâñêîé ïðåìèè ìèðà 2011 ãîäà
1 ôåâðàëÿ 2011 ãîäà â ñîîòâåòñòâèè ñ óñòàâîì Íîáåëåâñêîãî ôîíäà çàâåðøèëàñü ðàáîòà ïî
âûäâèæåíèþ ïðåäñåäàòåëÿ Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà Ìóñòàôû Äæåìèëåâà íà ñîèñêàíèå Íîáåëåâñêîé ïðåìèè ìèðà.
Â ðåçóëüòàòå äåÿòåëüíîñòè â Êðûìó ðàáî÷åé ãðóïïû ïî èíèöèèðîâàíèþ ïðåäñòàâëåíèÿ Ìóñòàôû Äæåìèëåâà íà Íîáåëåâñêóþ ïðåìèþ ìèðà â Íîáåëåâñêèé êîìèòåò áûëè íàïðàâëåíû çàÿâêè îò 17 ïðîôåññîðîâ èç Óêðàèíû, Ïîëüøè, Âåíãðèè, Ðóìûíèè, Ðîññèè, Òóðöèè è ÑØÀ. Ñâîè
çàÿâêè òàêæå íàïðàâèëè òðè äåéñòâóþùèõ ïàðëàìåíòàðèÿ — äåïóòàò ïàðëàìåíòà Êàíàäû Áîðèñ Âæåñíåâñêèé, íàðîäíûé äåïóòàò Óêðàèíû Áîðèñ Òàðàñþê è åâðîïàðëàìåíòàðèé èç Ëèòâû
Þñòàñ Âèíöàñ Ïàëåöêèñ. Ñ èíèöèàòèâîé âûäâèíóòü êàíäèäàòóðó Äæåìèëåâà íà ñîèñêàíèå ïðåìèè âûñòóïèëà Ìåæäóíàðîäíàÿ àññîöèàöèÿ çàùèòû ðåïðåññèðîâàííûõ íàðîäîâ Ãåðìàíèè, êîòîðóþ âîçãëàâëÿåò èçâåñòíûé íåìåöêèé ïîëèòè÷åñêèé è îáùåñòâåííûé äåÿòåëü Òèëüìàí Çóëü÷.
Êàê èçâåñòíî, â ìàå 2009 ã. íà ïåðâîì çàñåäàíèè Âñåìèðíîãî êîíãðåññà êðûìñêèõ òàòàð óæå
áûëî ïðèíÿòî ðåøåíèå î âûäâèæåíèè Ìóñòàôû Äæåìèëåâà íà Íîáåëåâñêóþ ïðåìèþ. «Íà áàçå
ðåøåíèÿ Êîíãðåññà ïîçäíåå áûëà îðãàíèçîâàíà îáùåñòâåííàÿ èíèöèàòèâà â ðàìêàõ íûíåøíåé
ðàáî÷åé ãðóïïû, êîòîðàÿ ñåãîäíÿ ïðîäåëàëà îïðåäåë¸ííóþ ðàáîòó», – óòî÷íèë ïðåçèäåíò Âñåìèðíîãî êîíãðåññà êðûìñêèõ òàòàð Ðåôàò ×óáàðîâ.
Â êîììåíòàðèè ðàäèî «Ñâîáîäà» Ìóñòàôà Äæåìèëåâ îòìåòèë, ÷òî ðàñöåíèâàåò ñâîå âûäâèæåíèå íå êàê ëè÷íóþ çàñëóãó, à êàê ïðèçíàíèå ìíîãîëåòíèõ ïîïûòîê êðûìñêèõ òàòàð ðåøàòü
ñâîè ïðîáëåìû íåíàñèëüñòâåííûìè ìåòîäàìè. «ß ðàñöåíèâàþ ýòîò ôàêò êàê ìîðàëüíóþ ïîääåðæêó «ïðèíöèïà íåíàñèëèÿ», êîòîðîãî ïðèäåðæèâàþòñÿ êðûìñêèå òàòàðû … ß íàäåþñü, ÷òî
ýòî ïîìîæåò îáðàòèòü âíèìàíèå íà ñèòóàöèþ, ñëîæèâøóþñÿ â Êðûìó âîêðóã âûäåëåíèÿ çåìëè
ðåïàòðèàíòàì, à òàêæå ïîä÷åðêíåò íåîáõîäèìîñòü íåíàñèëüñòâåííîãî ðåøåíèÿ âñåõ ïðîáëåì â
êîíôëèêòíîì ×åðíîìîðñêîì ðåãèîíå», - ñêàçàë Äæåìèëåâ.
Ñïðàâêà. Ìóñòàôà Äæåìèëåâ - èçâåñòíûé äåÿòåëü êðûìñêîòàòàðñêîãî íàöèîíàëüíîãî
äâèæåíèÿ, ïðåäñåäàòåëü Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà, â ïðîøëîì ñîâåòñêèé ïðàâîçàùèòíèê, äèññèäåíò. Ðîäèëñÿ â 1943 ãîäó â Êðûìó, ñïóñòÿ ãîä åãî ñåìüÿ âìåñòå ñî âñåì
êðûìñêîòàòàðñêèì íàðîäîì íàñèëüñòâåííî áûëà äåïîðòèðîâàíà. Â 1969 ãîäó Ì.Äæåìèëåâ
ñòàë îäíèì èç ó÷ðåäèòåëåé Èíèöèàòèâíîé ãðóïïû çàùèòû ïðàâ ÷åëîâåêà â Ñîâåòñêîì Ñîþçå. Çà àíòèñîâåòñêóþ è ïðàâîçàùèòíóþ äåÿòåëüíîñòü ïðîâ¸ë â òþðüìàõ è ññûëêå â îáùåé ñëîæíîñòè ñâûøå 15 ëåò. Â ñåðåäèíå 1970-õ, ïîñëå âîçáóæäåíèÿ î÷åðåäíîãî óãîëîâíîãî
äåëà ïðîòèâ íåãî, â çíàê ïðîòåñòà îáúÿâèë ãîëîäîâêó, êîòîðàÿ ïðè ïðèíóäèòåëüíîì êîðìëåíèè ÷åðåç çîíä ïðîäîëæàëàñü 303 äíÿ.
Â àïðåëå 1987 ãîäà íà Ы Âñåñîþçíîì ñîâåùàíèè ïðåäñòàâèòåëåé èíèöèàòèâíûõ ãðóïï Ìóñòàôà Äæåìèëåâ èçáðàí â ÷èñëî 16 ÷ëåíîâ Öåíòðàëüíîé èíèöèàòèâíîé ãðóïïû Íàöèîíàëüíîãî äâèæåíèÿ êðûìñêèõ òàòàð.
Â ìàå 1989 ãîäà íà áàçå èíèöèàòèâíûõ ãðóïï ó÷ðåæäàåòñÿ Îðãàíèçàöèÿ êðûìñêîòàòàðñêîãî íàöèîíàëüíîãî äâèæåíèÿ (ÎÊÍÄ), à Ìóñòàôà Äæåìèëåâ áûë èçáèðàí åå ïðåäñåäàòåëåì.
Â èþíå 1991 ãîäà íà ñîçâàííîì âïåðâûå ïîñëå 1917 ãîäà íàöèîíàëüíîì ñúåçäå êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà – Êóðóëòàå - Ìóñòàôà Äæåìèëåâ áûë èçáèðàí ïðåäñåäàòåëåì Ìåäæëèñà
êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà.
Ëàóðåàò Ïðåìèè Íàíñåíà åæåãîäíîé ïðàâîçàùèòíîé ïðåìèè Óïðàâëåíèÿ Âåðõîâíîãî Êîìèññàðà ÎÎÍ ïî äåëàì áåæåíöåâ, ëàóðåàò Ìåæäóíàðîäíîé ïðåìèè èì. Ï.Îðëèêà “Çà äåìîêðàòèçàöèþ óêðàèíñêîãî îáùåñòâà”. Ïî÷åòíûé äîêòîð ïðàâà Ñåëüäæóêñêîãî óíèâåðñèòåòà
(Òóðöèÿ). Ìóñòàôà Äæåìèëåâ îáëàäàòåëü äèïëîìà IV Àññàìáëåè äâèæåíèÿ çà äåìîêðàòèþ –
«çà âêëàä â áîðüáå çà äåìîêðàòèþ è ÷åëîâå÷åñêîå äîñòîèíñòâî». Íàãðàæäåí ãîñóäàðñòâåííûì íàãðàäàìè Óêðàèíû – îðäåíàìè êíÿçÿ ßðîñëàâà Ìóäðîãî V è IV ñòåïåíåé.
Íàðîäíûé äåïóòàò Óêðàèíû III (1988 – 2002), IV (2002 – 2006), V (2006 – 2007) è VI (2007 –
ïî íàñòîÿùåå âðåìÿ) ñîçûâîâ.
Â ñîñòàâ ðàáî÷åé ãðóïïû ïî èíèöèèðîâàíèþ ïðåäñòàâëåíèÿ Ìóñòàôû Äæåìèëåâà íà Íîáåëåâñêóþ ïðåìèþ ìèðà (Êðûì) âîøëè:
Áåêèð Ìàìóòîâ – ãëàâíûé ðåäàêòîð ãàçåòû «Êúûðûì» – ïðåäñåäàòåëü ðàáî÷åé ãðóïïû.
Ðåôàò ×óáàðîâ – ïðåçèäåíò Âñåìèðíîãî êîíãðåññà êðûìñêèõ òàòàð, çàìåñòèòåëü ïðåäñåäàòåëÿ,
Àëè Õàìçèí – ðóêîâîäèòåëü îòäåëà âíåøíèõ ñâÿçåé Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà,
ñåêðåòàðü ðàáî÷åé ãðóïïû,
Ðåìçè Èëüÿñîâ – çàìåñòèòåëü ïðåäñåäàòåëÿ Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà, Çàìïèðà
Àñàíîâà – âåòåðàí Êðûìñêîòàòàðñêîãî íàöèîíàëüíîãî äâèæåíèÿ, Çåâäæåò Êóðòóìåðîâ – ÷ëåí
Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà, Øåâêåò Êàéáóëëàåâ – ãëàâíûé ðåäàêòîð «ÀÂÄÅÒ», ðåäàêòîð èñòîðèêî-ýòíîãðàôè÷åñêîãî æóðíàëà “QASEVET”, Àáäóðàìàí Ýãèç – ïðåäñåäàòåëü Ìåæäóíàðîäíîé îáùåñòâåííîé îðãàíèçàöèè «Áèçèì Êúûðûì» («Íàø Êðûì»), Çàðåìà Õàëèêîâà –
ïðåäñåäàòåëü îáùåñòâåííîé îðãàíèçàöèè «Áëàãîòâîðèòåëüíûé ôîíä «Òåìåëü», Àáìåäæèò Ñóëåéìàíîâ – ÷ëåí Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà, Ýäèå Äæåìèëåâà – âåòåðàí Êðûìñêîòàòàðñêîãî íàöèîíàëüíîãî äâèæåíèÿ, Ìóñòàôà Ìàóøåâ – ïðåäñåäàòåëü ïðàâëåíèÿ îáùåñòâåííîé îðãàíèçàöèè «ÀÂÄÅÒ», Íàðèìàí Äæåëèëü – Îáùåñòâî èññëåäîâàòåëåé èñòîðèè è êóëüòóðû
êðûìñêèõ òàòàð, Èññà Äæåìèëåâ – äåëåãàò êóðóëòàÿ êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà, âðà÷, Ýëüâåäèí ×óáàðîâ – îáùåñòâåííàÿ îðãàíèçàöèÿ «Êðûìñêàÿ èíèöèàòèâà»,
Àëèì Àëèåâ – æóðíàëèñò, ïðåññ-ñëóæáà Ìåäæëèñà êðûìñêîòàòàðñêîãî íàðîäà.
Bir fincan kahvenin kыrk yыl hatыrы var...
20
№ 58 ШУБАТ 2011
Gцrcistan iчin de geчerlidir. Neden mi?
Чцnkц Gцrcistan da diьer 46 цlke gibi
Avrupa Иnsan Haklarы Sюzleшmesine
1999 yыlыnda imza koymuшtur. Kendisini
Avrupa цlkeleri gibi ipotek altыna almышtыr.
Yani kыsacasы Gцrcц iseniz Gцrcistan'a
gelirsiniz, Tцrk iseniz Tцrkiye'ye gidersiniz gibi saчma fikirler Gцrcцlerin baшыnы
Иnsan Haklarы Mahkemelerinde daha чok
aьrыtacaktыr…
SAYGЫDEЬER HEMШERИLERИM,
Deьerli Dr. Иkram Чыnar hemшerimiz
Gцrcistan'ыn durumu ve vatana dюnцшle
ilgili bir yazы kaleme almыш. Иkram bey, bir
Gцrcц siyaset bilimci profesюr ile yaptыьы
gюrцшmede "Ahыskalыlar Tцrk iseler
Tцrkiye'ye gitsinler. Gцrcц iseler
neden Ahыska diye diretiyorlar, bizim
gюsterdiьimiz yerlere yerleшsinler"
demiш.
Sevgili hemшerilerim, шimdi bu Gцrcцler
bizi Mцslцman Gцrcц gюrцyorlar diye
aslыmыzы mы inkar edelim? Onlar istediler
diye Tцrklцьцmцzden vazgeчip Gцrcц
mц olalыm? Biz Gцrcistan Devleti iчinde
Tцrk asыllы Gцrcistan Vatandaшlыьыnы kabul
ederiz. Evrensel Hukuk da bunu iшaret
eder. Bunun юrneьini Avrupa'da yaшayan
yцz binlerce Tцrk vatandaшыmыzda
gюrmemiz mцmkцndцr.
Gerчekten de чoьunluktaki Gцrcцlerin
шu anki dцшцnceleri maalesef bu yюnde.
Sadece Ahыska bюlgesindeki yerel halkta
yani eskiden Ahыska Tцrkleri ile beraber
yaшamыш halkta kesinlikle bu dцшцnceler
yok. Чцnkц onlar nelerin olduьunu
Ahыska Tцrklerine ne haksыzlыklar yapыldыьыnы чok iyi biliyorlar.
Шahsыm da hem Fransыz hem de Tцrk
vatandaшыyыm. Yani Fransa'daki yasalarыn bize vermiш olduьu haklardan yararlanarak чifte vatandaшlыk statцmц korumaktayыm. Yani Fransa yasalarы karшыsыnda Tцrk asыllы Fransыz vatandaшы olarak
gюrцnmekteyim. Bu gerчi Almanya iчin
farklыdыr. Almanya'da чifte vatandaшlыk
kavramы olmadыьы iчin Alman vatandaшlыьыna geчilirken Tцrk vatandaшlыьыndan da чыkыlmыш olunuyor. Ancak Tцrkiye'den юzel izinle чыkыldыьы iчin farklы bir
statцde tutulabiliyor (Mavi kart, yeшil kart
vs gibi) Yani yыlar geчtikчe demokrasi
iчerisinde insan haklarы geliшtikчe taшlar
yerine oturuyor. Fakat Alman vatandaшlыьыna geчilirken herhangi bir kimse
Alman ya da Fransыz vatandaшы olurken
dinini deьiшeceksin, adыnы deьiшeceksin,
sen artыk Fransыzsыn, Almansыn dediьinde
mevcut yasalar gereьi en aьыr suч
iшlemiш oluyor. Bюylesine de bir uygulama var bu цlkelerde.
Peki, halk biliyor da Siyaset bilimci bir
profesюr bilmiyor mu? O da biliyor da
iшine шimdilik bюyle geldiьi iчin direnmeye чalышыyor.
Bu gюrцшц bizzat kendim Tiflis'te ve
Fransa'da Avrupa Konseyi toplantыlarыnda sцrekli tartышtыьыmыz Gцrcц delegasyonundaki parlamenterlerle konuшmalarыmыzda da шahit oldum. Yani kыsacasы
halen bunlara kendimizi ve ne maksatla
geri dюneceьimizi anlatamadыk. Hala
bize Gцrcц Mцslцmanlarы gюzцyle bakыyorlar. Bizi maalesef Tцrk olarak gюrmek
istemiyorlar. Yani gerчekleri gюrmek istemiyorlar.
Bu uygulama Almanya, Fransa,
Tцrkiye iчin geчerli olduьu kadar
Bulgaristan'da daha gцvenli bir цlke konumundadыr.
Ancak bu ne Ahыska bюlgesi iчin ne de
Ahыska Tцrkleri iчin geчerlidir. Ahыska
bюlgesi adeta bilinчli bir шekilde atыl
bыrakыlarak sosyo- ekonomik kalkыnmada
geri kalmышtыr. Юzellikle de Tцrkiye sыnыrы
yani Posof tarafы iчin geчerlidir. Zaten
Posof Tцrkgюzц sыnыr kapыsыndan girilince
Vale'ye kadar olan uluslar arasы bir yolun
Yalnыz шunu da belirteyim, Gцrcistan kюy yolundan farkыnыn olmadыьы gюrцltarafыna baktыьыmыzda hele шu Avrupa dцьцnde durum tцm чыplaklыьы ile ortaya
Konseyi toplantыlarыnda adamlar hakikat- чыkmaktadыr.
en kafalarыnы yemiш gibi Rusya dцшmanlыьы ile yatыp Rusya dцшmanlыьы ile kalkыHal bюyleyken nasыl biz milletimizi
yorlar. Bu savaш onlarыn psikolojisini iyi- oraya gюnderebiliriz sorusu akla geleden iyiye bozmuш. Gюzleri baшka bir шey cektir. Evet, шu anda da 42 aile toplamda
gюrmцyor, beyinleri baшka bir шey dцшцn- 117 hemшerimiz Ahыska ve kюylerinde
mek bile istemiyor. Kendilerini maьdur zor
шartlar
altыnda
yaшamlarыnы
gюsterip duygusal takыnыyorlar.
sцrdцrmektedirler. Ahыska'da sanayi yok,
fabrika yok bu insanlar orada ne
Ишte bu yцzdendir ki defalarca uьraш- yapacak?
mama raьmen юzel randevu alamadыm.
Ancak kulislerde karшыlaшtыьыmыzda koИsterseniz юnce шu sorudan baшlayalыm,
nuшuyoruz. Hatta o kadar takыntы iчindel- Ahыska'ya ne kadar insanыmыz gюч eder?
er ki, bizlerin Avrupa Konseyi nezdindeki Юrneьin Amerika'dakiler, Tцrkiye'dekiler,
чalышmalarыmыzы Gцrcistan'ы шikayet olarak Kazakistan'dakiler yani tuzu kuru olanlar
deьerlendiriyorlar, чocukчa kцsцyor bu Ahыska'ya giderler mi? Elbette ki gityцzden de randevu vermekten kaчыnыyor- meyeceklerdir. Zaten Ahыska шu anda
lar.
400- 500 bin insanы kabul edecek bir
coьrafya da deьil ayrыca. Peki, kim gider
Son toplantыda Gцrcistan Meclis Ahыska'ya?
Baшkan vekili ile Avrupa Konseyi'nde
kuliste karшыlaшtыk. DATЦB Genel
Ahыska'da doьmuш ve sцrgцnц
Baшkanы Ziyatdin bey ve Moskova yaшamыш, ne olursa olsun vatanda юleTemsilcimiz Fuat bey ile Gцrcistan yim, beni orada gюmцn diyenler gidecekTemsilcimiz Иsmail bey aralarыna aldыlar, lerdir. Daha sonra чeшitli цlkelerde
ortak dil Rusчa ile uzun bir tartышma gerчekten zor шartlarda yaшayanlar
sonucunda Tiflis'te gюrцшme sюzц alarak dюneceklerdir. Bir de Ahыska'ya dюnayrыldыk. Yani bu konuda ciddi olduьu- dцьцnde tarыm ve hayvancыlыk yapacak
muzu, eьer Tiflis'te masaya oturup halkыmыz dюneceklerdir. Bunlarыn sayыsы
Ahыska Tцrkleri'nin sorunlarыnы чюzerek da 50-60 bin civarыndadыr. Hepsi de
geri dюnцш programыnы birlikte hazыrlarsak zaten Ahыska'da durmayacaktыr. Ahыsbizlerin de Avrupa Konseyi'ne gelmem- ka'ya yerleшenlerin Posof kanadыnыn da
ize gerek kalmayacaьыnы anlattыk. Bu defa aчыk olduьu bilinmelidir. Tarыma ve hayanlamыш gibi gюrцnцyorlar, zaten onlarыn vancыlыьa elveriшli araziler vardыr. Ardada baшka чaresi kalmadы чцnkц bu sene han, Kars'a kadar deьiшik mesleklerde
bu iшi чюzmek zorundalar. Yoksa Avrupa чalышabilme sюz konusudur. Yani vatana
tarafыndan da karшыlaшacaklarы baskыyы dюnenlerin de anavatan Tцrkiye yolu da
biliyorlar…
aчыk olacaьы gerчeьini gюz юnцnde bulundurulmalыdыr.
Шimdi olayыn Ahыska cephesine gelelim; Иkram beyin de dediьi gibi Ahыska'ya
Bu konularыn geniшletilmesi mцmgюч olursa halkыmыz orada ne yapacak? kцndцr. Sыrasы geldiьinde aчыklanacaktыr.
Bu konu цzerinde DATЦB (Dцnya
Bir kere her шeyden юnce vatanы kazan- Ahыska Tцrkleri Birliьi) hem Tцrkiye hem
mak ve 66 yыllыk sцrgцn hayatыnы son- de Gцrcistan ile ortak projeler geliшtirme
landыrmak aчыsыndan olayыn юnemini her- konusunda чalышmalarы baшlattыьыnы da
halde tartышmaya aчmak bile abesle iшti- belirtmiш olalыm.
gal olsa gerek.
Unutmayalыm ki "Yiьit dцшtцьц yerden
Bu tarihi gerчeьi bir kenara bыrakarak ayaьa kalkar".
iшin gцnцmцzdeki hakikatlerine gelecek
olursak; Gцrcistan son birkaч yыl iчeriBurhan OZKOSAR,
sinde чok hыzlы bir шekilde geliшen, kalkы- Hurriyet Gazetesi Fransa Temsilcisi.
nan hatta Avrupa Birliьi цlkesi olan
Mehtiyev`in bununla ilgili юzel talimatы bulunmaktadыr. Latin Amerika,
Gцneydoьu Asya, Okyanusya цlkelerinde yuttaшlarыmыzыn sayыsыnыn az
olmasы nedeniyle Azerbaycan diasporasы da чok zayыf gюzцkцyor.
Neyse ki bu bюlgelerde de diaspora
юrgцtlerinin kurulmasыna чalышыyoruz" dedi.
Azerbaycan Cumhurbaшkanlыьы
Yюnetimi Sosyo-Politik Bюlцmц Diasporadan Sorumlu Sektюr Baшkanы
Gafar Aliyev, SalamNews`a verdiьi
rюportajda, Hocalы`ya Adalet kampanyasы kapsamыnda 50`den fazla
yabancы devlette Hocalы Soykыrыmы`nыn
19. yыldюnцmц etkinliklerinin dцzenleneceьini sюyledi.
Gafar Aliyev, "Hocalы`ya Adalet
kampanyasыnыn baшlыca politik
amacы Hocalы Faciasы`nыn insanlыьa
karшы iшlenmiш suч olduьunu ulus-
lararasы dцzeyde duyurmaktыr.
Azerbaycan Devleti kendi halkыna
karшы iшlenen cinayetleri dцnyaya
tanыtmak amacыyla yцrцttцьц propaganda kampanyalarыnыn hыzыnы ve
boyutunu her yыl biraz daha gцчlendiriyor. Geчen sene dцnyanыn
50`den fazla цlkesinde Hocalы Soykыrыmы`nыn ne olduьunu dцnyaya
anlatmayы amaчlayan yцrцyцшler,
eylemler, konferanslar ve sempozyumlar dцzenlendi. Bu yыl bu tцr
etkinliklerin boyutunu daha da
geniшleteceьiz.
Bu
etkinlikler
Haydar Aliyev Vakfы, Cumhurbaшkanlыьы Yюnetimi, Diasporadan
Sorumlu Devlet Komitesi, bцyцkelчilik ve baшkonsolosluklar tarafыndan Avrupa`da, Kuzey ve Gцney
Amerika`nыn bazы цlkelerinde, Rusya`nыn farklы eyaletlerinde, Avustralya ve ABD`de dцzenlenecek.
Etkinliklere devlet ve kamu temsilcileri, milletvekilleri, genчler ve
diьerleri katыlacaklar. Cumhurbaшkanlыьы Yюnetimi Baшkanы Ramiz
Bir yiьit kыrk yыlda meydana gelir...
Aliyev, devletin her sene yurtdышыnda
eьitim almasы iчin yaklaшыk 5 bin юьrenci gюnderdiьini belirtti. Azerbaycan`ыn
son 10-15 yыlda elde ettiьi baшarыlarla
Ermenilerin 100 yыlda elde ettikleri ile
kыyaslamanыn zor olduьunu dile
getiren Gafar Aliyev, шu an dцnyada
500`ц aшkыn Azerbaycan diaspora
юrgцtцnцn faaliyet gюsterdiьini aktardы.
En bцyцk diaspora юrgцtlerinin
Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, ABD,
Alman-ya, Иskandinavya ve Baltыk
цlkelerinde bulunduьu bilinmektedir.
21
№ 58 ШУБАТ 2011
Tцrkiye ile Rusya arasыnda imzalanan ve mart ayыndan
itibaren yцrцrlцьe gireceьi bildirilen vize muafiyeti anlaшmasыnыn
цlkemize gelen Rus turist sayыsыnы yцzde 10 civarыnda artыrmasыnыn beklendiьi bildirildi.
Îãðîìíóþ ðîëü â ñîõðàíåíèè
ñòàáèëüíîñòè â íàøåé ñòðàíå
ñûãðàëè êàê ïîëèýòíè÷íîñòü
Êàçàõñòàíà, òàê è òîëåðàíòíîñòü êàçàõñêîãî íàðîäà, îáúåäèíèâøåãî ïîä ñâîèì øàíûðàêîì â åäèíóþ ñåìüþ áîëåå 130
íàðîäîâ. Âñå îíè èìåþò âîçìîæíîñòè äëÿ ðàçâèòèÿ, ñîõðàíåíèÿ
ñâîåé ñàìîáûòíîñòè.
Dыш Ekonomik Иliшkiler Kurulu (DE?K) bцnyesinde faaliyet
gюsteren Tцrkiye Rusya Иш Konseyi Onursal Baшkanы ve Turizm
Yatыrыmcыlarы Derneьi (TYD) Baшkanы Turgut Gцr, Tцrkiye'ye
geчen yыl 28 milyon 800 civarыnda turist geldiьini belirterek, bu
sayede elde edilen gelirin de 20 milyar 800 milyona ulaшtыьыnы
sюyledi.
Tцrkiye'ye en чok turistin 4,5 milyon ile Almanya'dan geldiьini belirten Gцr, bu цlkeyi 3 milyonla Rusya ve 2 milyon 600
bin ile Иngiltere'nin izlediьini ifade etti.
Ìíîãèå ïðåäñòàâèòåëè àçåðáàéäæàíñêîé äèàñïîðû â Êàçàõñòàíå â ýòîò äåíü âíèìàòåëüíî
ñëóøàëè âûñòóïëåíèå ãëàâû ãîñóäàðñòâà. Êàæäûé èñêàë â í¸ì
âàæíîå äëÿ ñåáÿ.
Gцr, geчen yыl gelen Rus turistlerin yaklaшыk 2 milyar dolar
karшыlыьы dюviz bыraktыьыnы belirterek, ziyaretlerin yцzde 90'ыnыn
paket turlarla gerчekleшtirildiьini bildirdi.
Иki цlke arasыnda imzalanan vize muafiyeti anlaшmasыnыn mart
ayыnda yцrцrlцьe gireceьini vurgulayan Gцr, ''Vize muafiyeti iki
цlke arasыnda gidiш-geliшleri kolaylaшtыracak. Geчen yыl цlkemize
gelen 3 milyon turist sayыsы yцzde 10 oranыnda artarak 3 milyon 300 bine ulaшmasы bekleniyor. Rus turistlerden elde edilecek gelirin de 2 milyar 200 milyon dolara ulaшacaьы юngюrцlцyor'' dedi.
''3 KEZ VИZESИZ GИDИLEBИLECEK''
Gцr, Tцrkiye'den Rusya'ya gidecek olan turist sayыsыnыn da
artacaьыnы ifade ederek, ''Yapыlan anlaшma kapsamыnda Tцrkiye'den Rusya'ya yыl iчerisinde sadece 3 kez vizesiz gidilebilecek ve her defasыnda da birer ay sцreli ziyaret gerчekleшtirilebilecek'' diye konuшtu.
THY'nin dышыnda Pegasus Hava Yollarы'nыn charter uчaklarыnыn
da Rusya'ya sefer dцzenlediьini hatыrlatan Gцr, SKY ve Atlas
Jet'in de farklы destinasyonlara uчmak iчin baшvurularыnыn
olduьunu bildirdi.
Gцr, daha fazla Tцrk charter uчaklarыnыn hizmet vermeye
baшlamasыyla birlikte Tцrkiye'ye gelecek Rus turist sayыsыnыn
daha da artacaьыnы sюzlerine ekledi.
AA.
Almaniyadakы Azяrbaycanlыlarыn Koordinasiya Mяrkяzindя
Almaniyadakы Tцrk-Azяrbaycan Birliyinin tяsis iclasы keчirilmiшdir. Иclasda Azяrbaycan Respublikasыnыn Almaniyadakы sяfiri
Pяrviz Шahbazov, sяfirliyin яmяkdaшlarы, Bundestaqыn sabiq
цzvц Haqqы Kяskin, Avropa Azяrbaycanlыlar Konqresinin fяxri
prezidenti Bahяddin Kaya, Diasporla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin яmяkdaшы, tцrk vя Azяrbaycan diasporunun чoxlu sayda
цzvlяri iшtirak etmiшlяr.
Birliyin yaradыlmasыnыn яsas mяqsяdi Almaniyadakы Azяrbaycan diasporu vя tцrk icmalarы arasыndakы яlaqяlяrin mюhkяmlяndirilmяsi, hяr iki xalqыn dostluq vя qardaшlыq mцnasibяtlяrinin
daha da inkiшaf etdirilmяsinя tюhfя vermяkdir.
Toplantыda Birliyin Nizamnamяsi mцzakirя edilmiш, idarяetmя
orqanlarы, sяdri vя Иdarя Heyяti seчilmiшdir.
Bundestaqыn sabiq цzvц Haqqы Kяskin Almaniyadakы TцrkAzяrbaycan Birliyinin sяdri, Almaniyadakы Azяrbaycanlыlarыn
Koordinasiya Mяrkяzinin icraчы direktoru Samira Patzer-Иsmailova vя Avropa Azяrbaycanlыlarы Konqresinin fяxri prezidenti
Bahяddin Kaya sяdrin mцavinlяri seчilmiшlяr.
Kыrgыz Milli Иstatistik Komitesi rakamlarыna gюre Kыrgыzistan
nцfusu 55.200 kiшi artarak ortalama %1 oranыnda юnceki seneye gюre artыш olduьunu duyurdu. 1 Aralыk 2010 tarihine gюre,
Kыrgыz nцfusu 5 Milyon 474 bin kiшi oldu. Milli Иstatistik
Komite'si verilerine gюre 2010 yыlыnda цlkenin hemen hemen
her шehrinde nцfus artarken Oш'ta nцfus azalmasы gюrцldц.
Nцfus yaklaшыk 2.900 kiшi azalarak %1.1 oranыnda azaldы.
Bilindiьi цzere geчtiьimiz Hazairan ayыnda чыkan olaylarыn
юnemli bir bюlцmц Oш шehrinde yaшanmышtы.
Uygur Юzerk Bюlgesi'nde, 2015 yыlы sonuna kadar 4 yeni
havaalanы inшa edilmesi, 6 kullanыlmayan havaalanыnыn da
geniшletilerek hizmete aчыlmasы hedefleniyor. 12 havaalanыna
sahip olan bюlgede, planlanan projelerin yapыlmasы durumunda
havaalanы sayыsы 22'ye ulaшmыш olacak. Чin Uluslararasы
Radyosu'nda yer alan haberde, 2015 yыlы sonuna kadar Uygur
Юzerk Bюlgesi'ne 4 yeni havaalanы inшa edilmesi, 6 eski
havaalanыnыn da baшka yerlerde yeniden yapыlmasы veya
geniшletilmesi hedefleniyor. 12 havaalanыna sahip olan
bюlgede, planlanan projelerin yapыlmasы durumunda havaalanы
sayыsы 22'ye ulaшacaьы belirtildi. Юnцmцzdeki beш yыl iчinde, sivil
havacыlыk sektюrцne ayrыlan bцtчenin de 30 milyar yuana (4.2
milyar ABD dolarы) чыkarыlmasы planlanыyor. Bu yыl itibariyle 52
farklы havayolu шirketi sefer dцzenliyor. Uчuш hatlarыnыn sayыsы
130 olurken, uчak seferleri 79 ayrы шehre gidiyor.
íà äàëüíåéøåå óãëóáëåíèå äåìîêðàòè÷åñêèõ ïðîöåññîâ è óëó÷øåíèå áëàãîñîñòîÿíèÿ ãðàæäàí, ñîõðàíåíèå êóëüòóðû, ÿçûêà è òðàäèöèé ýòíè÷åñêèõ ìåíüøèíñòâ
Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí.
Â õîäå ñîáðàíèÿ ïðîçâó÷àëî
åäèíîäóøíîå ìíåíèå, ÷òî ðåàëèçàöèÿ ïîëîæåíèé Ïîñëàíèÿ îòêðûâàåò íîâûå ñîçèäàòåëüíûå
ïåðñïåêòèâû Êàçàõñòàíà, íàöåëåííûå íà ýêîíîìè÷åñêîå, ïîëèòè÷åñêîå è ñîöèàëüíîå óêðåïëåíèå ãîñóäàðñòâà.
Àáèëôàñ Õàìåäîâ ñêàçàë:
"Áëàãîäàðÿ íàøåìó íàðîäó è
Â Àëìàòû ïðîøëî î÷åðåäíîå
Ïðåçèäåíòó ñåãîäíÿ âåñü ìèð
çàñåäàíèå ÐÎÎ "Àññîöèàöèÿ
çíàåò î Êàçàõñòàíå. Òåïåðü
àçåðáàéäæàíöåâ" â Êàçàõñòàíå.
íàøà çàäà÷à - ñèñòåìíî è êàÇäåñü ñîñòîÿëîñü îáñóæäåíèå
÷åñòâåííî îáåñïå÷èòü èäåîÏîñëàíèÿ Ïðåçèäåíòà íàðîäó
ëîãè÷åñêîå ïðîäâèæåíèå íîâàñòðàíû. Íà ñîáðàíèè ïðèñóòñòâî- òîðñêèõ èäåé ãëàâû ãîñóäàðâàëè ïðåäñòàâèòåëè àçåðáàéñòâà è èíôîðìàöèîííîå ñîäæàíñêîé äèàñïîðû ãîðîäà Àëìà- ïðîâîæäåíèå ïðàêòè÷åñêîé
òû è Àëìàòèíñêîé îáëàñòè. Íà
ðåàëèçàöèè Ïîñëàíèÿ ñ òåì,
íåì âûñòóïèëè ïðåäñåäàòåëü
÷òîáû èäåè Ïîñëàíèÿ ñòàëè
ÐÎÎ "Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíñîäåðæàíèåì íàøåé äåÿòåëüöåâ" â Êàçàõñòàíå, ÷ëåí Ñîâåòà
íîñòè. Â åæåãîäíîì Ïîñëàíèè
ÀÍÊ, êàíäèäàò òåõíè÷åñêèõ íàóê
Ïðåçèäåíòà ñòðàíû ïðåäñåÀáèëôàñ Õàìåäîâ (íà ñíèìêå), äàòåëü Àññàìáëåè íàðîäà Êàèñïîëíèòåëüíûé äèðåêòîð Àññîçàõñòàíà Í.À.Íàçàðáàåâ ïîöèàöèè Èñàõåò Øèðèíîâ, çàìåññòàâèë íîâûå çàäà÷è ïåðåä
òèòåëü ïðåäñåäàòåëÿ Àññîöèàöèè íàìè. Ýòî ïðîãðàììà äàëüÀëëàõâåðäè Ìàìåäîâ, çàâ.îòäåíåéøèõ äåéñòâèé íàöèîíàëüëåíèåì êóëüòóðû Õàòàì Ðàäæàíîêóëüòóðíûõ îáúåäèíåíèé.
áîâ è ò.ä.
Ñàìîå ãëàâíîå - ó íàñ åñòü
äðóæáà è ïîíèìàíèå. À ðàç òàÀêòèâèñòû äèàñïîðû âûðàæàëè êîå ïîíèìàíèå èìååòñÿ, òî,
óâåðåííîñòü â òîì, ÷òî ïîëèòèêà óâåðåíû, êàæäûé êàçàõñòàíåö
Ïðåçèäåíòà ñòðàíû íàïðàâëåíà
íå ïðîñòî óìîì, íî è ñåðäöåì
Bir araya gelen Kыrgыz-Tцrk
Ишadamlarы Derneьi (KЫTИAD)
2011 yыlы hedeflerini belirledi.
Tцrkiye'nin Biшkek Bцyцkelчiliьi
Ticaret Baшmцшaviri Behzat Erten'in divan baшkanlыьыnda toplanan
цyeler geчtiьimiz yыlda yapыlan faaliyetler ve Mali rapor ile birlikte
2011 yыlыnыn hedefleri aчыklandы.
Цye iшadamlarыnыn katыlыmы ile Vefa
Centre'de dцzenlenen toplantыya
Bцyцkelчiliьin 2.Katibi Seyfullah
Шahin ile 3.Katip Melek Mehtap
Шahin de katыldы. KЫTИAD Yюnetim
Kurulu Baшkanы Hцseyin Muslu
derneьin 2010 yыlы iчinde yaptыьы
faaliyetleri ve yapыlmasы planlanыp
ancak yaшanan siyasi geliшmelerden dolayы ertelenen programlarы
aчыkladы. Kыrgыzistan'da yeni hцkцmetin kurulduьunu hatыrlatan Muslu, dernek olarak hцkцmetin ilgili
kurum ve birimleri ile iшbirliьinin
arttыrыlmasы iчin ziyaretlerin devam
edildiьini duyurdu. Baшkan Muslu
2011 yыlыnda yapыlmasы planlanan
baшlыca hedeflerinin Biшkek'te ve
Oш'ta olmak цzere цч adet fuar
gerчekleшtirmek olduьunu aчыkladы.
Dernek kuruluшunun 15’inci yыl dюnцmц etkinlerin de dцzenleneceьini kaydeden Muslu, dernek faaliyetlerin daha verimli yapыlmasы iчin
bina alыmыnыn baшlыca hedefleri olduьunu sюyledi. Baшkan Muslu,
Tцrk ve Kыrgыz iш dцnyasыnы masalarda buluшturacak iш konsey toplantыsыnыn verimliliьinin arttыrыlmasы
iчin iшadamlarыna teшvik yapыlarak,
yatыrыm olanaklarы iчin yakыndan
tanыtыm saьlanыlacaьыnы kaydetti.
Denetleme Kurulu Baшkanы Ali
Yыldыrыm ise geчen bir yыllыk Mali raporlarы aчыkladы. Dernek yюnetim
kurulu цyeliьine Ata Шirketler Grubu'ndan Osman Taшer ve Beta
Шirketler Grubu'ndan Hцseyin
Narin oy birliьi ile seчildi.
Dost baшa dцшman ayaьa bakar...
ïîääåðæèò ñåãîäíÿøíèé ïðèçûâ ãëàâû ãîñóäàðñòâà
Í.À.Íàçàðáàåâà îáúåäèíèòüñÿ
âî èìÿ áóäóùåãî. Íàì îñîáåííî âàæíî ñîõðàíÿòü òðàäèöèîííîå åäèíñòâî íàøåãî íàðîäà, ïðèâåðæåííîñòü ñòðàòåãè÷åñêîìó êóðñó ëèäåðà íàöèè
- Ïðåçèäåíòà ñòðàíû Í.À.Íàçàðáàåâà: "Åñòü åäèíñòâåííàÿ ñèëà, êîòîðàÿ ïîáåäèò
âñå òðóäíîñòè, - ýòî íàøå
åäèíñòâî".
Ó÷àñòíèêè îáùåãî ñîáðàíèÿ
ÐÎÎ "Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíöåâ" â Êàçàõñòàíå ïðèíÿëè îáðàùåíèå â ïîääåðæêó Ïîñëàíèÿ
Ïðåçèäåíòà íàðîäó ñòðàíû.
"VЯTЯN" Êàçàõñòàí.
Tцrkiye'nin
Biшkek
Bцyцkelчiliьi
Ticaret
Baшmцшaviri
Behzat Erten
Toplantыda dernek tцzцьцnde yapыlan ekleme ve dцzeltmeler yapыlыrken, Kыrgыz Tцrk Ишadamlarы Derneьi ismi 'Kыrgыz Tцrk Sanayicileri ve
Ишadamlarы Derneьi' olarak deьiшtirildi. Yюnetim, derneьin kыsaltma
adыnы (KЫTИAD) ise deьiшtirmedi.
22
№ 58 ШУБАТ 2011
ЙАШАМ.. .
ÐÅÀ ËÈÈ ÆÈÇÍÈ...
Kыrgыzistan'ыn gцneyindeki Oш kentinde
geчtiьimiz yaz yaшanan etnik чatышmalardan sonra, kentte bulunan Kыrgыz-Юzbek
Цniversitesi'ne цnlц yazar Cengiz
Aytmatov'un ismi verilmesi kararlaшtыrыldы.
Daha юnce Kыrgыz-Юzbek Цniversitesi
olan eьitim merkezi, чыkan olaylardan
sonra Devlet Sosyal Цniversitesi olarak
deьiшtirilmiшti.Cengiz Aytmatov saьlыk
sorunlarы nedeniyle 79 yaшыnda hayata
veda etmiшti. Bюbrek yetmezliьi teшhisi ile
Almanya'da kaldыrыldыьы hastanede юlen
Cengiz Aytmatov, Biшkek'te topraьa verilmiшti. Kыrgыzistan- Tцrkiye Manas
Цniversitesi (KTMЦ) de цnlц yazarыn
ismini bir kampцse vermiшti.,
Azerbaycan Dini Kurumlarla Иш Devlet Komitesi Baшkanы Hidayet
Oruчov, Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) Иnternet sitesine verdiьi
demeчte, "dinden siyasi malzeme yapыlmasыnыn kabul edilemez
olduьunu" sюyledi.
Dini Kurumlarla Иш Devlet Komitesi benzer durumlarы юnlemek iчin tutarlы юnlemler
alыyor.
Oruчov, "Юzellikle, ortaokullardaki
tцrban yasaьыnы kullanarak halkыn
duygularыyla oynama, toplumda чatышmaya yol aчmaya чalышыyorlar. Ama
halkыmыz iyiyle kюtцnцn farkыnы,
provakatюrц gerчek mцminden ayыrmasыnы biliyor. Baьыmsыzlыьыnы yeni
kazanmыш devlete karшы provakasyon
yeni bir шey deьil. Bu durumlar bazы
gцчlerin цlkenin geliшmesini,
ekonomisinin kalkыnmasыnы, milli ve
manevi deьerlere dюnцшцnц iste-
memesinden kaynaklanыyor. Siyasi
alanda etkisini kaybedenler kirli niyetlerini gerчekleшtirmek iчin manevi
dцnyamыza girmeye чalышыyorlar. Ama
ne olursa olsun, цlke ve toplumun konumu tek anlamlы olacaktыr. Цlkemizde
dini konularыn siyasallaшmasы ve
toplumda bu zeminde чatышma yaratыlmasыna asla izin verilmeyecek. Din her
шeyin цstцnde durmalы. Devlet dini
devletten ayыrma adыna elinden geleni
yapыyor. Bu, iktidara gelmek iчin bir
araч olmamalы. Son dюnemde Dini
Kurumlarla Иш Devlet Komitesi benzer
durumlarы юnlemek iчin tutarlы юnlemler ve eьitim чalышmalarы yцrцtmek Devlet
alыyor. Vatandaшlarыmыz arasыnda kцltцr Komitesi`nin ana gюrevlerinden biridir"
dedi.
Â Áèøêåêñêîì íàó÷íîì öåíòðå òðàâìàòîëîãèè è îðòîïåäèè ïðîâåäåíà îïåðàöèÿ 15ëåòíåìó Çè¸äèëëî Äæóðàáàåâó, æèòåëþ
ã.Îøà, êîòîðûé 11 èþíÿ ïðîøëîãî ãîäà â ðàéîíå ìèêðîðàéîíà "×åðåìóøêè" (ðÿäîì ñ äîìîì) â õîäå èþíüñêèõ ñîáûòèé ïîëó÷èë îãíåñòðåëüíîå ðàíåíèå.
Ïî ñëîâàì ïðîîïåðèðîâàâøåãî ïîäðîñòêà
àêàäåìèêà, ìèíèñòðà çäðàâîîõðàíåíèÿ ÊÐ
Ñàáûðáåêà Äæóìàáåêîâà, îïåðàöèÿ ïðîøëà
óñïåøíî, óäàëåíû îñòàâøèåñÿ â íîãå îñêîëêè, êîòîðûå äîñòàâëÿþò Çè¸äèëëî ìíîãî íåóäîáñòâ è áîëü. Îïåðàöèÿ äëèëàñü îäèí ÷àñ.
Â ïîñëåäóþùèå äíè þíîøà áóäåò íàõîäèòüñÿ ïîä íàáëþäåíèåì ñïåöèàëèñòîâ è íà ïîëíîì áåñïëàòíîì ñòàöèîíàðíîì îáåñïå÷åíèè.
Sыnыf юьretmeni Hatice
Gцrbцz ile beraberindeki 8-B
sыnыfы юьrencileri, Biшkek Kant Шehrinde bulunan
Kimsesiz Чocuklar Evini
ziyaret etti.
Acыlar paylaшыldыkчa azalыr, mutluluklar
paylaшыldыkчa artar dцшцncesini юьrencilerine vermek isteyen Ayчцrюk Kыz Lisesi,
Kimsesizlerin kimsesi olalыm dцшцncesiyle Kant шehrinde bulunan Kimsesizler
чocuk evine ziyaret ederek onlarыn gюnцllerine girdi. Kimsesiz юьrencilerin yeni yыllarыnы tebrik edip saьlыk ve baшarы dileyen
Ayчцrюk'lц юьrenciler "Sizler yalnыz deьilsiniz. Bizler her zaman sizlerin yanыndayыz." mesajыnы юьrencilere verdiler.
Ziyareti deьerlendiren sыnыf юьretmeni
Hatice Gцrbцz, юьrencilerimiz kendi
Иsveч'te 2,5 yыl
юnce Yeшiller partisine цye olup, siyasete atыlan Tцrk
kыzы Derya Uzel,
bцyцk bir baшarы
yakaladы.
Uzel,
Stockholm Belediyesi
SpаngaTensta bюlgesi encцmen azasы, Stockholm idare mahkeme jцri цyesi ve
Stockholm sosyal delegasyon yюnetim kuruluna seчildi. 1985 yыlыnda Stockholm'de doьan,
Konya'nыn Kulu ilчesinden gelen gurbetчi bir
ailenin чocuьu olan 26 yaшыndaki Tцrk kыzы
Derya Uzel, Иsveч'te юzgцrlцklerin kыsыtlanmasыnы юnlemek, haksыzlыklarla uьramыш insanlarыn hakkыnы savunmak iчin politikaya atыldыьыnы
belirtti. Sюdertюrn Цniversitesi siyasal bilgiler
bюlцmцnц bitiren genч siyasetчi Derya Uzel,
"Kцчцklцkten beri dцnyadaki siyasi olaylar
dikkatimi чekerdi. Юzellikle Иsveч'te yaшayan
Tцrk toplumunun sorunlarы, Tцrk kыzlarыnыn
okuma oranыnыn dцшцk olmasы, beni okumaya
ve bir siyasi partiye girip mцcadele etmeye
teшvik etti. Hem lisede olsun hem цniversite de
юьrencilerin kurduьu okul derneklerinin yюnetimlerinde bulundum ve aktif olarak юьrencilerin haklarыnы savundum. Yani okul yыllarыm hep
mцcadelelerle, hak aramakla geчti. Bundan
sonrada bu iшi siyasi platforma taшыmak iчin
buna en uygun gюrdцьцm Yeшiller partisini
seчtim." шeklinde konuшtu. Geчen yыl Mart ayыnda Sosyal demokratlarla birlikte Yeшiller partisinin ortak чalышmasы ile Иsveч meclisinden
geчen 'sюzde Ermeni soykыrыm' tasarыsыna da
deьinen Uzel, "Hiч kimsenin bilmediьi, birчok
tarihчinin bile bilmediьi bir konuda, hiчbir
belge, bilgi olmadan alыnan soykыrыm kararыnы
talihsizlik olarak kabul ediyorum. Parti iчinde
bunun yanlыш olduьunu defalarca anlattыm.
Bizim partide soykыrыm tasarыsыna en чok destek
veren milletvekili Budil Seballos'la tartышtыm.
Hatta bir seminerde kendisine чыkышtыm ve semineri yarыm bыraktыm ayaьa kalktыm gidiyordum.
Arkamdan yetiшti geldi ve юzцr diledi. Bюyle
ciddi meselelere цlkelerin meclisleri karar
veremez. AB Tarafsыz tarihчilerden bir komisyon kurar. Tцrkiye'nin ve Ermenistan'ыn arшivleri aчыlыr. Daha sonra buralardan toplanan bilgilerle saьlыklы bir karar verilebilir diye dцшцnцyorum." dedi.
aralarыnda para toplayarak bюyle bir
aktivite yapmak istediler. Ben de destekledim. Ortaya inanыlmasы gцч gцzellikler
чыktы. Velilerimiz de ayni yardыmda bulundular. Kimsesizler чocuk evinde 36
юьrencinin varlыьыnы tesbit ettik. Onlara
Kышlыk bot, kышlыk kazak, kalem ve
чikolotadan oluшan 36 hediye paketi
hazыrladыk. Hazыrlanan her bir paket bir
юьrencimiz tarafыndan takdim edildi.
“Duygulu anlar yaшadыk. Bir юьrencimiz
юьrenciler adыna bir konuшma yaptы.
Oradaki юьrenciler de kыsa bir programla
teшekkцrlerini sundular. Bu ziyaret bizim
юьrencilerimiz цzerinde чok gцzel tesir
bыraktы." diyerek Ayчцrюk'lц юьrencilerin
yeni yardыmlar iчin чalышmalarыna aralыksыz
devam ettiьini ifade etti.
Gerчek dost kюtц gцnde belli olur...
Иran'ыn Ankara Bцyцkelчiliьi юnцnde Ankara'da yaшayan Azerbaycan dostlarы ve Ankara'da yaшayan Tцrk vatandaшы Azerbaycan
Tцrkleri ve diьer vatandaшlarыn katыlыmы ile bir
protesto eylemi gerчekleшtirilmiшtir.
Azerbaycan'la Dayanышma Grubu'nun tertiplediьi ve sendikalardan, derneklerinden, Anadolu Tцrklerinden, Azerbaycan Tцrklerinden
yaklaшыk 250-300 kiшinin katыldыьы eylemde Иran
Protesto edilmiшtir.
Eylemin amacы Иran'ыn Azerbaycan'ыn iч iшlerine karышmasыnы protesto etmek, Иran'ыn iшgalci
Ermenistan'a verdiьi desteьi kыnamak ve Иran'daki soydaшlarыmыza, Gцney Azerbaycan Tцrklerine yaptыьы baskыyы kыnamaktыr.
Bu eylemde bir basыn aчыklamasы yapыlarak
Иran protesto edilmiш ve Иran'ыn Ankara bцyцkelчiliьi юnцne цzerinde "ИRAN ERMENИSTAN
KARDEШLИЬИNE" yazыsы bulunan bir siyah
чelenk konulmuшtur.
Azerbaycan'la dayanышma grubu olarak yaptыьыmыz bu eylem Tцrk basыnыve kamuoyu tarafыndan bцyцk bir dikkatle takip edilmiшtir. Bu eylemi Tцrk basыnыndan Devlet Ajansы olan Anadolu
Ajansы (AA), Иhlas Haber Ajansы (ИHA), AZ TV,
Kanal B, CNN Tцrk v.s. gibi юnde gelen haber
ajanslarы ve tv kanallarы gelmiшtir. Mitinge
katыlanlar "Karabaь Tцrktцr Tцrk Kalacak", "Иran
Azerbaycan'dan Elini чek", "Иran Ermenistan'a
Desteьini Kes", "Tebriz, Bakы, Ankara Birlikte
Gцчtцr", "Karabaь'ы Ишgal Eden Ermenistan'a
Yardыmlarы Durdur!", "Gцney Azerbaycan
Tцrklerinin Haklarыnы Ver", "Azerbaycan Иran
Olmayacaktыr!" "Yaшasыn Hцr ve Laik
Azerbaycan!" "Gцney Azerbaycan Tцrklerine
Ana Dilde Eьitim Hakkы!" шeklinde шuarlar
seslendirmiшtir.
23
№ 58 ШУБАТ 2011
ЩЯР ЙЕРДЯН . . . ЩЯР ШЕЙДЯН...
ФУТБОЛ
ÔÓÒÁÎË
ÍÀØÈ ÐÅÊËÀÌÍÛÅ
ÐÀÑÖÅÍÊÈ:
Milli futbolcu Hamit Altыntop,
attыьы golle dцnya futboluna
damgasыnы vurdu.
Milli futbolcu Hamit Altыntop'un Euro
2012 elemelerinde Kazakistan'a attыьы
gol, "yыlыn en gцzel golц" seчildi.
Ligi (Bundesliga) takыmlarыndan Bayern
Mцnih'te forma giyen Hamit Altыptop,
gazeteciler ile FЫFA'ya цye 208 цlkenin
milli takыmlarыnыn teknik direktюrleri ve
kaptanlarыnыn oylarы sonunda yыlыn en iyi
golцne verilen ''Frencs Puskas''
юdцlцnцn sahibi oldu.
Rusya'da Azeri
fыrtыnasы: 5-0
Rusya'nыn ev sahipliьinde Sankt Petersburg kentinde
devam eden Baьыmsыz
Devletler
Topluluьu
(BDT)
Kupasы Futbol Turnuvasы'nda
Azerbaycan'ыn Иnter Bakц fыrtыnasы esiyor.
Turnuva grup elemelerini gol yemeden, цч galibiyetle
geчen ve чeyrek
finalde ise Ermenistan'ыn Mika Aшtarak
takыmыnы
4-0
maьlup eden Иnter
Bakц yarы finalde de
baшarыsыnы sцrdцrdц.
Azeri ekip dцn yarы
final maчыnda karшыlaшtыьы ev sahibi Rusya'nыn Zenit Sankt
Petersburg takыmыnы
da 5-0 gibi farklы skorla geчti. Bu sonuчla
Иnter Bakц finale kalan ilk takыm oldu.
Azeri ekip finalde
Шahtyor (Belarus) ile
karшыlaшacak.
BDT Kupasы'nы Azerbaycan'dan en son
Hazar Lankaran takыmы 2008'de finalde
Юzbekistan'ыn Pahtakor ekibini 4-3 yenerek kazanmышtы.
Daha юnce ise
2006'da
Azerbaycan'dan Neftчi Bakц
takыmы Litvanya'nыn
Kaunas ekibini finalde 4-2 yenerek
BDT kupasыnы kaldыran taraf olmuшtu.
Bu arada Azerbaycan'ыn Azad Azerbaycan televizyonunda
da canlы yayыnlanan
karшыlaшmada maчы
anlatan spikerin Azerice maчы yorumlamasы ve 5-0 biten
karшыlaшmadaki gol
haykыrышlarы izleyicilere de keyifli anlar
yaшattы.
Âíóòðåííèå öåëûå ïîëîñû (8, 9, 12, 13 è 17
ñòð. öâåòíûå) - $800 ÑØÀ - ñòð.24 - $1000
ïîëïîëîñû - $500 ÑØÀ
÷åòâåðòü ïîëîñû - $200 ÑØÀ
Âíóòðåííèå ïîëîñû (÷/áåëûå) - 1 ñì2 =
0,30$ ÑØÀ
Íà öâåòíîé ïîëîñå 1 ñì2 = $1 ÑØÀ
Ïîçäðàâëåíèå â ãàçåòå íà ÷åðíî-áåëîé ïîëîñå - $25 ÑØÀ
Íà öâåòíîé - $50 ÑØÀ
Äèçàéí è ðàçðàáîòêà ðåêëàìíîãî ìîäóëÿ $70 ÑØÀ
ÏÐÎÄÎËÆÀÅÒÑß
ÏÎÄÏÈÑÊÀ ÍÀ ÃÀÇÅÒÓ
“TЦRKEL”
Ñòîèìîñòü ïî Êûðãûçñòàíó - çà ãîä $15
ÑØÀ (500 ñîìîâ)
Ïî Êàçàõñòàíó - çà ãîä $45 ÑØÀ (5000
òåíãå)
Ïî Àçåðáàéäæàíó, Ðîññèè, Óçáåêèñòàíó
è Òóðêìåíèñòàíó - $60 ÑØÀ
Ïî Òóðöèè - $80 ÑØÀ
REKLAM FИYATLAR’I
Uluslararasы Futbol
Federasyonlarы Birliьi'nin
(FЫFA) Иsviчre'nin Zцrih
kentindeki merkezinde
dцzenlenen ve futbolda
2010 yыlыnыn "en iyileri"nin seчildiьi юdцl
tюreninde, Altыntop'un,
2012 Avrupa Шampiyonasы elemelerinde
Kazakistan'a attыьы gol,
yыlыn en iyi golц юdцlцne
layыk gюrцldц.
Siyah-beyaz sayfa 1sm/2= $0,30 USD
=
$0,80
Rengli
sayfa
1sm2
USD
TEBRИK MESAJLAR’I
Siyah-beyaz sayfa - $25 USD
Rengli sayfa - $50 USD
YILLIK ABONE
FИYATLAR’Ы
Kыrgыzistan - 500 som
Kazakistan - 5000 tenge
Azerbaycan, Русйа,
Юzbekistan ve Тцркмянистан
Tцrkiye - $80 USD
$50
УСД
Almanya Birinci Futbol
“ТЦРКЕЛ”IN БАНКА ЩЕСАП
NУМАРАЛАР’Ы
INTERMEDIARY BANK
Юzbekistan A Milli Futbol Takыmы,
tarihinde ilk kez Asya Futbol
Шampiyonasы yarы finaline yцkseldi.
Шampiyonasы'nda grup maчlarыnda чok
baшarыlы bir performans sergileyerek,
чeyrek finale yцkselen Юzbekistan Milli
Takыmы, чeyrek finaldeki rakibi Цrdцn'ц 2-1
yenerek, tarihinde ilk defa Asya
Шampiyonasы yarы finaline yцkselme
baшarыsыnы gюsterdi.
Maчыn ilk yarыsыna gюre, ikinci yarыda
daha atak bir futbol sergileyen Юzbekistan
Milli Takыmы, maчыn 46. ve 49. dakikalarыnda forvet oyuncu Uluьbek Bakayev'in
ayaьыndan gelen golle 2-0 юne geчti.
Maчыn 58. dakikasыnda ise Цrdцnlц futbol-
cu Yaseen maчыn skorunu belirleyen golu
attы: 2-1
Baьыmsыzlыьыnыn kazanmasыndan bu yana
katыldыьы Asya Futbol Шampiyonalarы'nda iki
kez чeyrek finale kadar yцkselme baшarыsы
sergileyen Юzbekistan Milli Takыmы, bюylece ilk defa yarы finale yцkselerek tarih
yazdы.
Шampiyonanыn diьer чeyrek final
maчыnda da Asya Futbol Konfederasyonu'na цye olmasыnыn ardыndan 2. kez Asya
Futbol Шampiyonasы'na katыlan Avustralya
Milli Takыmы, son Asya Futbol Шampiyonasы
galibi Ыrak Milli Takыmы'nы uzatma bюlцmцnцn 117.dakikasыnda Galatasaray formasы
giyen Harry Kewell attыьы gole 1-0 yenerek,
yarы finalde Юzbekistan'ыn rakibi oldu.
Âíèìàíèå!
EFИRDЯ “MANAS”
RADИOSUDUR
Óâàæàåìûå ÷èòàòåëè!
Щяр шянбя эцнц saat
17:00-dяn 18:00-dяk
“Manas
FM-102.9”
dalьasыnda
Íàïîìèíàåì, ÷òî êàæäóþ
ñóááîòó â 17:06 âûõîäèò â
ýôèð ðàäèîïåðåäà÷à "Äîñòûê". Ýòî ïðîãðàììà ÐÎÎ
“Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíöåâ”. Êàæäûé
÷åòâåðã â 17:06 íà ò ó ðåöêî
ðåöêîì ÿçûêå
âûõîäèò ïåðåäà÷à òåëåðàäèîêîðïîðàöèè
"Êàçàõ
ñòàí".
àí".
"Êàçàõñò
Àâòîðû è âåäóùèå ïðîãðàììû "Ä îñòûê" Ð àìèç Ìåøåäèãàñ àíëû è Õîêó
ìà
Õîêóì
Õàëèëîâ
à. Òåëåôîí äëÿ ñïðàâîê +7701-344Õàëèëîâà.
27-71.
Ïåðåäà÷ó ìîæíî ïîñëóøàòü â Èíòåðíåòå ïî
E-mail: www.kazradio.kz
“DОСТЛУГ KЮРПЦСЦ” (Азярбайжанжа) proqramыnы dinlяyя
bilяrsiniz.
+99(6312) 36 76 22 saylы telefona
zяng vurmaqla, ялагя сахламаг
олар.
Proqramыn aparыcыlarы
Hюkцmя Tovuzlu vя
Ramiz Мяшяdihяsяnlidir.
AMERICAN EXPRESS BANK LTD., NEW York,
USA
SWIFT BIC: AEIBUS33XXX Routing number:
124071889
Address: 23 rd Floor, American Express Tower,
200 Vesey str, New York. NY 10285, USA
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT: 740464
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
CITIBANK N.A., NEW York,USA
SWIFT BIC: CITIUS33XXX Routing number:
021000089
Address: ADR Department, 399 Park Avenue,
NEW York, NY 10043. USA
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT: 361000089
FUND
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
COMMERZBANK AG, FRANKFURT, GERMANY
SWIFT BIC: COBADEFFXXX BLZ: 50040000
Address: Neu Mainger str., 32-36, 60311
Frankfurt am Main, Germany
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT:
400887192300USD (USD)
400887192300EUR (EURO)
FUND
INFO: 1181000500115485
РЕКЛАМ РЕЗЕРВАСЙОНУ - Тел: +996(555) 66 52 52, +996(312) 36 76 22; +7701 3442771; +99455 6879025.
24
№ 11 (57) АРАЛЫК 2010 - ОЖАК 2011
Òå ë . : + 7 7 0 1 2 2 7 3 2 1 5 , + 7 3 2 7 7 0 2 2 2 9 8
БАСЫН ОРЭАНЛАРЫМЫЗ
www.ahiskagazetesi.com [email protected]
[email protected]
www.ahiskapress.com www.vatanpress.com www.turkelpress.com
Pàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå, Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè, Åâðîïå, Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè è â äðóãèõ ñòðàíàõ...
“Тцркел” Казакистан, Кырэызистан, Юзбекистан, Орта Асйа Жумщурийетлери, Азербайжан, Русйа, Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети ве башка цлкелери ащате едийор...

Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе

Transkript

Benzer belgeler