Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе

№ 6 (55) ТЕММУЗ 2010
Кадыр ТОПБАШ Tцrkiye Belediyeler
Birliьi Baшkanы
TИKA Кырэызистан’а
ambulans yardыmыnda
bulundu
Àíñàìáëü
êàðà÷àåâñêîãî òàíöà
"Ó÷êóëàí" - ÁÈØÊÅÊ
Эялин верелим ел-еле сыраланмыш даьлар эиби!
Сайфа
20.
Сайфа
16.
Ñòð.
21.
www.ahiskapress.com
www.ватанpress.com
turkelyeni @ yahoo.com
Referandumda иstedиklerи 'evet'иn чыkacaьыnda emиn olan geчиcи hцkцmetиn Baшkanы
Roza Otunbayeva, kesиn netиcelerи beklemeden yaptыьы иlk aчыklamada, цlkenыn artыk yenи bиr
sиyasи sиstemle tanышmak цzere olduьunu
dиle getиrdи.
Otunbayeva, devrиk
lиderler Askar Akayev
ve Kurmanbek Bakиyev'и kastederek, "Eskи
aиlevи otorиter rejиmlere son nokta konuldu." dedи.
Otunbayeva, yakыn bыr
arada parlamento seчиmlerи tarиhиnи иlan edeceklerиnи ve sonbahara
kadar цlkenиn arzuladыьы
yюnetиme kavuшacaьыnы
kaydettи.
Kыrgыzиstan halkы, Baьыmsыz Devletler Topluluьu
(BDT) цlkelerи arasыnda bиr иlke иmza atarak parlamenter sиsteme 'evet' dedы. Hem de beklenenиn
цzerиnde gerчekleшen bыr katыlыmla...
Цlkenиn gцneyиnde etnиk чatышmalarыn verdиьи
acы ve korkunun gюlgesиnde sandыk baшыna gиden
Kыrgыzиstan halkы, tercиhиnи, цlkenиn arzulanan
иstиkrarыn saьlamasыnda etkиlи olacaьыnы umduьu
anayasa deьишиklиьи paketиnden yana kullandы.
Referandum юncesи цlkenиn gцneyиnde
yaшanan шиddet olaylarы nedenиyle referanduma
katыlыmыn чok daha dцшцk olabиleceьи konuшuluyordu. Katыlыmыn yцzde 70'ye yakыn bиr oranda
gerчekleшmesи bиraz da sцrprиz oldu. Ama
bugцne dek gelen иdarи yapыlandan чok чeken
halkыn yenи sиyasи arayышы referanduma katыlыmы
olumlu etkиledи.
Йapыlan ve yцzde 69.47 katыlыm oranыyla
gerчekleшen referandumda, halk, цlkeyи yenи bиr
sиyasи sиstemle tanышtыracak anayasa deьишиklиьи
paketиne destek чыktы.
Иkи mиlyon 767 bиn 088 kayыtlы seчmenиn olduьu
referandumda 1 mиlyon 922 bиn 295 kиши sandыk
baшыna gиttи. Чoьunluьun tercиhи de anayasa
deьишиklиьиne yol aчan 'evet' oyu oldu. En son
sapыlan sayыmda sandыklardan yцzde 89 oranыnda
'evet' ve yцzde 9 oranыnda da 'hayыr' oyu чыkmышtы.
SЫRADA PARLAMENTO
SEЧИMLERИ VAR
KЫRЫGЫZИSTAN,
BDT'DE ИLK OLDU
Kыrgыzиstan, yapыlan referandumla bиr иlke иmza
atarak BDT цlkelerи arasыnda resmen parlamenter sиsteme geчen иlk цlke oldu. Yenи
anayasa uyarыnca devlet baшkanыn gюrevи kыsыtlanыyor.
Daha юnce devlet baшkanыnda yer alan bиrчok
gюrev ve yetkи hцkцmet ve Meclиs'e verиlиyor.
Bundan bюyle Kыrgыzиstan'da asыl sюz sahиbи olacak olan parlamento ve sиyasи partиler olacak.
Cumhurbaшkanы иse, sadece 6 yыllыьыnda bиr
defa seчиlecek. Hцkцmetиn ишlerиne artыk karышamayacak.
Kыrgыzиstan, bundan bюyle demokratиk, юzgцr
sиyasы rekabet, serbest ekonomи, иfade юzgцrlцьц
ve юzgцr basыn prensиplerиne dayalы цlke olmaya
чalышacak. Parlamento seчиmlerи иse her 5 yыlda
bиr yapыlacak. Seчиmlerde bиrиncи чыkan partи,
hцkцmetи kurmakla gюrevlendиrиlecek.
Yenи yapыlanmanыn son yыllarda sиyasи иstиkrarsыzlыk ичerиsиnde kыvranan Kыrgыzиstan ичиn arzulanan
иstиkrarыn saьlanыlmasы adыna bыr dюnцm noktasы
olmasы beklenиyor.
Басын МЕРКЕЗИ.
Kazakistan Cumhurbaшkanы
Nursultan Nazarbayev'in Genчlik
Parkыna yaptыrыlan heykeli tюrenle
aчыldы. Meclis Baшkanы Шahin,
Gюkчek'e Nazarbayev iчin yeni bir
teklifte bulundu.
Tюrene TBMM Baшkanы Mehmet
Ali Шahin, Kazakistan Meclis
Baшkanы Oral Muhamedzhanov,
Kцltцr ve Turizm Bakanы Ertuьrul
Gцnay, Devlet Bakanы Faruk Nafiz
Юzak, Kazakistan Kцltцr Bakanы
Muhtar Kul-Muhammed, AK Parti
Genel Baшkan Yardыmcыlarы Hцseyin
Чelik ve Salih Kapusuz, Ankara
Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Melih
Gюkчek, bazы milletvekilleri ile чok
sayыda davetli katыldы.
Tюrende konuшan Шahin, geчen yыl
Nazarbayev'in Tцrkiye'ye ziyarette
bulunduьunu ve bu ziyareti kapsamыnda TBMM'de de bir konuшma
yaptыьыnы sюyledi. Kazakistan ile
Tцrkiye arasыnda derin kardeшlik
baьlarы bulunduьunu vurgulayan
Шahin, Atatцrk'цn bir heykelinin
yaptыrыlarak Kazakistan'ыn baшkenti
Astana'nыn en gцzel yerinde tюrenle
aчыldыьыnы belirtti.
Девамы Сайфа 2’де.
Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе улаштырыйор!
Ankara, hava sahasыnы Иsrail uчaklarыna kapattы. Kararыn uygulanmasыna hafta sonunda baшlandы. Ачыklama, Tцrkiye Baшbakanы Recep Tayyip Erdoьan'dan geldi.
2
№ 55 ТЕММУЗ 2010
BAШ EДИТЮР'ЦН
КЮШЕСИ
Рауф ДЕНКТАШ Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети
Nazarbayev'in TBMM'deki konuшmasыnda bu
heykele de deьindiьini ve ''Bu heykeli Kazak
halkыnыn gцzel duygularыnыn tezahцrц olarak
kabul edin'' dediьini ifade eden Шahin, ''Ben
de Kazak kardeшlerimize, 'bu heykeli bir
kardeшlik ifadesi olarak kabul edin' diyorum'' diye konuшtu.
Ðàóô ÄÅÍÊÒÀØ (Ñåâåðíàÿ Òóðåöêàÿ
Ðåñïóáëèêà Êèïð)
Prof. Dr. Sulayman
KАЙЫПОВ - КТМЦ ректюрц
( Kыrgыzistan)
- ''BU HEYKELLER NE ANLAM
ИFADE EDИЙOR?'' -
Sovyetler Birliьi'nin 1991 yыlыnda daьыlmasы ile Kafkasya ve
Orta Asya'daki Tцrk cumhuriyetlerinin baьыmsыzlыk elde etmelerine чok sevinmiшtik.
Чцnkц kюklerimiz oradaydы.
Atalarыmыz o topraklardan gelmiшti.
Aynы soya mensup olduьumuz
kardeшlerimiz, o coьrafyada yaшыyordu.
Tцrk cumhuriyetleri baьыmsыzlыьa kavuшtuklarыnda, Tцrkiye'de
Turgut Юzal Cumhurbaшkanыydы.
Юzal, bu kardeш цlkelere ilgisini
esirgemedi. Hatta son gezisini
bu cumhuriyetlere yaptыktan
sonra, hayata veda etti.
Юzal'dan sonra Cumhurbaшkanы olan Sцleyman Demirel'in
de gюzц hep Kafkasya'da ve
Orta Asya'daydы. Onun Cumhurbaшkanlыьы dюneminde Tцrk
cumhuriyetleri ile iliшkilerimiz en
цst seviyeye чыktы. Hatta Azerbaycan'la "Tek millet, iki devlet"
olmuшtuk.
Demirel'den sonra iliшkilerimiz
savsaklamaya baшladы. Bugцn
ise, kopma noktasыnda.
Tцrkleri soykыrыm yapmakla
suчlayan Ermenistan'la iliшkileri
normalleшtirme derdine dцшtцз.
Tцrkiye Ermenistan'a yaklaшmaya чalышtыkчa, Tцrk cumhuriyetleri Tцrkiye'den uzaklaшmaya baшladы.
Tцrkiye, Иsrail Ortadoьu'da
nasыl чыbanbaшы ise, Ermenistan'ыn da Kafkasya'da юyle чыbanbaшы olduьunu bilemedi, bilmek
istemedi.
Kыrgыzistan, Tцrk cumhuriyetlerinin en kцчцk ve en yoksul
цlkesi...
Devlet Baшkanы Aksar Akayev,
2005 yыlыnda "Lale Devrimi" ile
devrildi ve yerine Kumanbek
Bakыyev getirildi.
ABD, Rusya ve Чin'in nцfuz
alanы haline getirmeye чalышtыьы
Kыrgыzistan, bir tцrlц istikrara
kavuшamadыьы gibi, yoksulluk
чemberini de bir tцrlц kыramadы.
Ayyuka чыkan yolsuzluk iddialarы
da, istikrarsыzlыьыn tuzu biberi
oldu.
Son halk ayaklanmasыnыn
arkasыndaki isim, Roza Otunbayeva...
Devrilen Askar Akayev,
baшkent Biшkek'ten kaчtы; Roza
Otunbayeva, geчici Devlet Baшkanы oldu.
Kыrgыzistan'da istikrar saьlanabilir mi?
Цмит едийоруз!
Tцrkiye, diьer Tцrk cumhuriyetleri ile birlikte Kыrgыzistan'a da
aьabeylik yapsaydы, hiч deьilse
tecrцbelerinden yararlandыrыp,
yol gюsterici olsaydы, bugцnkц
trajik olaylar belki de yaшanmayacaktы.
Чok sayыda Tцrk iшadamы, Tцrk
cumhuriyetlerinde iш yapыyor.
Bari onlarы sahipsiz bыrakmasak...
TBMM
Baшkanы
Шahin,
Nursultan
Nazarbayev'in Tцrkiye'nin Avrupa Birliьi'ne
(AB) girmesi konusunda destek verdiьini,
ancak Tцrkiye'nin bir yandan da Doьu'yu,
Asya'yы unutmamasы yюnцndeki dцшцncelerini
de dile getirdiьini aktardы.
Tцrkiye'nin AB'ye girme konusundaki hedefini sцrdцrцrken Asya ile de baьыnы koparmadыьыnы dile getiren Шahin, Kazakistan baшta
olmak цzere Tцrk Cumhuriyetleriyle iшbirliьinin
devam ettiьini belirtti. Шahin, шюyle konuшtu:
''Peki, Astana'da aчыlan Atatцrk,
Ankara'daki Nazarbayev heykeli ne anlam
ifade ediyor? Liderler sadece kendilerini
temsil etmezler. Liderler, iчinden чыktыklarы
uluslarы da temsil ederler. Dolayыsыyla, bu
heykel, Kazak milletini bize hatыrlatыyor.
Kazakistan ile dostluьumuzu hatыrlatыyor. O
bakыmdan bunun bizim iчin юnemi vardыr.
Gazi Mustafa Kemal Atatцrk'цn heykeli de
Kazak kardeшlerimize Tцrk kardeшlerini
hatыrlatыyor. O bakыmdan bu heykellerin
юnemi vardыr.''
Bir gцn Kazakistan ile Tцrkiye arasыnda hiч
tercцman yardыmы olmadan konuшma imkanыna
sahip olmayы dilediьini belirten Шahin, bir baшka
temennisinin daha olduьunu sюyledi. Astana ile
Ankara'nыn kardeш шehirler olduьunu dile
getiren Шahin, Ankara Bцyцkшehir Belediye
Baшkanы Melih Gюkчek'ten Ankara'nыn bцyцk bir
caddesine Nazarbayev'in isminin verilmesini
istedi.
Kazakistan Meclis Baшkanы Muhamedzhanov'un ziyareti kapsamыnda gюrцшmelerde
bulunduklarыnы da anlatan Шahin, Kazakistan'da
чok sayыda Tцrk iш adamыnыn bulunduьunu, aynы
шekilde Kazak iш adamlarыnыn da Tцrkiye'de
yatыrыmlar yaptыklarыnы kaydetti. Шahin, bu
чerчevede iki цlkenin her alanda geliшen iliшkilerine paralel olarak mevzuatыn yeniden gюzden
geчirilmesi yюnцnde Muhamedzhanov ile karar
aldыklarыnы bildirdi.
Kazakistan ile Tцrkiye'nin kardeшliьinin
geliшerek sцreceьini dile getiren Шahin, ''Иnanыyorum ki sizler de aynы hisler iчerisindesiniz. Buradan Kazakistan'a sevgilerimizi, selamlarыmыzы gюtцrцn'' sюzleriyle Kazak
heyetine hitap etti.
- MELИH GЮKЧEK'ИN KONUШMASЫ Ankara Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Melih
Gюkчek de Tцrk ve Kazak milletlerinin ortak
tarih ve deьerlere sahip olduьunu belirtti.
Иki millet arasыnda kardeшlik duygularыnыn
olduьunu vurgulayan Gюkчek, Ankara ve
Astana'nыn 2001'de kardeш шehir ilan edildiьini
anыmsattы.
Kazakistan Cumhurbaшkanы Nursultan
Nazarbayev'in bцyцk bir lider olduьunu dile
getiren Gюkчek, Nazarbayev'in Kazakistan'ыn
kurucu cumhurbaшkanы olarak Kazakistan'ыn
Tаsisжi ве сащиби: “TЦРКЕЛ” - Иctimai Tешkilatы
Башкан, baш Едитюр йардымжысы - Hюkцmе Щалилова
Эенел Йайын Йюнетмени - Ramiz Mешеdihаsаnlы
Baш Щукукжу - Байрамалы Ащмедов
MУЩАБИРЛЕР - Айфер Аксу, Талип ЮЗ (Тцркийе), Mira
Jeniшbayeva, др.Афэан Велийев (Истанбул).
Menecerlяr - Rahib Mешеdiyev, Seymur Щалилов
Bilgisayar-dizayn - Р. Аббасоьлу, А.Терешкина,
С.Карабейли
Эазете Кыrэыz Жумщурийети Адалет
Баканлыьында кайtdan keчib
Кайыt: No1062 ГР 001979
Адрес: Кырэызиstan 720051 Biшkek, Будйонов Жад. 181a
Telefon: Бишкек: (+996312) 36 76 22, (+996772) 27 77 88,
(+996555) 66 52 52; Бакц: (+99450) 7998710, 6492688
(Ращиб); Истамбул:+(90532) 373737843 (Д-р. А.Велийев);
Алматы:(+7701) 344 27 71, 344 27 72; Ташкент:(+99897)331
15 51 (Ю.Салман). Москова:+(7926) 511 48 97
E-mail: [email protected]
(Н.Новрузов).
Ñóëàéìàí ÊÀÉÛÏÎÂ äîêòîð, ïðîôåññîð, ðåêòîð
ÊÒÌÓ
( Êûðãûçñòàí)
Олъас СУЛЕЙМЕНОВ
Kазакистан
Îëæàñ ÑÓËÅÉÌÅÍÎÂ
(Êàçàõñòàí)
hem baьыmsыzlыьыnы kazanmasыnы hem de
dцnyanыn saygыn цlkeleri arasыnda yer almasыnы
saьladыьыnы sюyledi.
Dцnyada barышыn oluшmasы ve Tцrk birliьinin
saьlanmasы iчin Nazarbayev'in юnemli чalышmalar yaptыьыnы belirten Gюkчek, Kazakistan'ыn
Baшkenti Astana'da Ulu Юnder Atatцrk'цn bir
heykelinin aчыldыьыnы da hatыrlattы.
Ankara Bцyцkшehir Belediyesi ve Meclisi
olarak dцnya barышы ve Tцrk birliьinin saьlanmasыndaki чalышmalarыndan dolayы 70. doьum
gцnц kutlamalarы kapsamыnda Nursultan
Nazarbayev'in heykelini Genчlik Parkы ile
Atatцrk Bulvarы'nыn kesiшtiьi kюшede aчmaya
karar verdiklerini kaydeden Melih Gюkчek,
''Bюylesine bцyцk bir liderin heykeli ile kentimizi sцslemekten gurur duyuyoruz.
Yaшasыn Tцrk-Kazak kardeшliьi, yaшasыn
Astana-Ankara kardeшliьi, yaшasыn Tцrk birliьi'' dedi.
Kazakistan Parlamentosu Meclis Baшkanы
Oral Muhamedjanov ise konuшmasыnda, TцrkKazak iliшkilerinin юnemine vurgu yaptы. Ankara
Bцyцkшehir Belediyesi'nin davetine teшekkцr
eden Muhamedjanov, Kazakistan ile Tцrkiye
arasыndaki iliшkilerin, Kazakistan'ыn, baьыmsыzlыьыnы ilan ettiьi 1991 yыlыndan чok юnce
baшladыьыnы sюyledi. Иki цlkenin "Kanы bir, dili bir,
dini bir" olduьunu vurgulayan Muhamedjanov,
шюyle konuшtu:
"1991 yыlыnda dostluьumuz ve birliьimiz
bir ivme kazandы. Her konuda da bizim bir
deyimimiz vardыr, 'kol kola, baш baшa' diye,
bюyle devam ediyoruz. Tцrkiye sadece
Avrasya'da deьil tцm dцnyada deьeri yцkselen bir цlke olarak Kazakistan'a destek
veriyor. Bugцn hem siz hem bizler yeni bir
sayfa aчmыш oluyoruz. Tцrkiye'nin gцzide
baшkenti Ankara'da Nursultan Nazarbayev
gibi Tцrk dцnyasыna emeьi geчen birinin
heykelinin aчыlышы halkыmыz tarafыndan da
memnuniyetle karышlanmышtыr."
Konuшmalarыn ardыndan Nazarbayev'in
heykelinin aчыlышы TBMM Baшkanы Шahin,
Kazakistan Meclis Baшkanы Muhamedzhanov,
Kцltцr ve Turizm Bakanы Gцnay, Devlet Bakanы
Юzak, Kazakistan Kцltцr Bakanы KulMuhammed, AK Parti Genel Baшkan
Yardыmcыlarы Чelik ve Kapusuz, Ankara
Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Gюkчek ile bazы
milletvekilleri tarafыndan kurdele kesilerek
yapыldы. Daha sonra Шahin ve Muhamedzhanov
kestikleri kurdeleleri imzaladы.
AA.
Ó÷ðåäèòåëü: ÎÔ “ТЦРКЕЛ”
Ïðåçèäåíò è çàì.ãëàâ.ðåäàêòîða - Õîêóìà Õàëèëîâà
Ãëàâíûé ðåäàêòîð - Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû
Ãëàâíûé þðèñò-êîíñóëüòàíò - Áàéðàìàëû Àõìåäîâ
Ïðåäñòàâèòåëè: - Ò. Îç (Òóðöèÿ), Ì. Æåíèøáàåâà (ÖÀ)
Ìåíåäæåðû - Ñåéìóð Õàëèëîâ, Ðàãèá Ìåøàäèåâ
Êîìïüþòåðíàÿ âåðñòêà - Ð.Àááàñîãëó, À. Òåðåøêèíà.
Çàðåãèñòðèðîâàíà â ÌÞ ÊÐ
Ðåãèñòðàöèîííûé ¹1062 ÃÐ 001979
Àäðåñ: 720051, Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà,
ã. Áèøêåê, óë.Áóäåííîãî 181à
Òåë: +(996 312) 36-76-22, +(996 772) 27-77-88, 0555 66-52-52.
Òåë.êîð.ïóíêòîâ; Áàêó: +(99455)2095555; Àíêàðà: (Ñ.Àëòàéëû);
Ñòàìáóë: +(90532) 373737843 (ä-ð À.Âåëèåâ); Àëìàòû: +(7701)
3442771, 3442772; Òàøêåíò:+(99897)3311551 (Î.Ñàëìàíîâ),
Ìîñêâà:+(7926) 511 48 97 (Í.Íîâðóçîâ)
E-mail: [email protected], [email protected]
Îòïå÷àòàíî â òèïîãðàôèè ôîíäà “Öåíòð ïîääåðæêè ÑÌÈ”
Çàêàç - ¹ 1634
Ò.2 Ò.20
Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå,
Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè,
Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè,
íà Ñåâåðíîì Òóðåöêîì Êèïðå è â äðóãèõ ñòðàíàõ.
Еднан КАРАБАЙЕВ Кырэызистан
Професор Др.
Ýäíàí Êàðàáàåâ äîêòîð, ïðîôåññîð
(Êûðãûçñòàí)
Низами ЖАФАРОВ Проф.др.Азербайжан Милли
Билимлер Академиси, Ататцрк
Меркези Башканы, Миллет Векили
Íèçàìè Äæàôàðîâ äîêòîð, ïðîôåññîð,
äåéñòâèòåëüíûé ÷ëåí ÀÍ
Àçåðáàéäæàíà, ïðåçèäåíò
öåíòðà Àòàòþðêà â Áàêó,
äåïóòàò Àç.ïàðëàìåíòà
Эуламрза Сабри ТАБРИЗИ Бцйцк Британйа, професордоктор
Ãóëàìðçà Ñàáðè Òàáðèçè äîêòîð, ïðîôåññîð
(Âåëèêîáðèòàíèÿ)
Щайдарбек БОБОБЕКОВ Юзбекистан Мащпират ад. Орта
Асйа Щалклары Тарыщы Инст.
мцдцрц, Тарищ бил. пр. док. “Турон тарищи” дерэ.Едитюрц
Õàéäàðáåê Áîáîáåêîâ äèðåêòîð Èíñò. èñòîðèè íàðîäîâ Öåíòð.Àçèè èì. Ìàõïèðàòà, ä-ð,ïðîô., ãëàâ.ðåä. æóðíàëà “Òóðîí òàðèõè” è “Èñòîðèÿ Òóðàíà” (Óçáåêèñòàí)
Др. Зийаеддин Исмищаноьлу (Казакистан)
Дцнйа Ащыска Тцрклери
Бирлиьи Башканы
Ä-ð Çèÿòäèí
Èñìèõàíîãëû ïðåçèäåíò Âñåìèðíîé
àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà
(Êàçàõñòàí)
Др.Юмер САЛМАН Юзбекистан Ащыска Тцрклери
Дернеьи Башканы “Щалк Бирлиьи”
щарекети Ешбашканы
Ä-ð Óìàð Ñàëìàíîâ ïðåäñåäàòåëü ÒÍÖÊ Óçáåêèñòàíà “Àõûñêà”,
ñîïðåäñåäàòåëü ÖÑ
äâèæåíèÿ “ Õàëã Áèðëèãè”
Абiлфаs МЦСЛЦМОЬЛУ Казакистан “Азербайжанлылары
ассосиасийа’сы”
Бирлиьи башкакы
Àáèëôàñ Õàìåäîâ ïðåçèäåíò ÐÎÎ
“Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíöåâ” (Êàçàõñòàí)
Сейфетдин АЛТАЙЛЫ Тцркийе’нин сеси Радйосу,
Анкара
Ñåéôåòäèí Àëòàéëû Ðàäèî “Ãîëîñ Òóðöèè”
(Àíêàðà)
Аллащйар ЙОЛЧИЙЕВ Професор-доктор, Азербайжан
Àëëàõÿð Éîë÷èåâ äîêòî, ïðîôåññîð
(Àçåðáàéäæàí)
“ТЦРКЕЛ”пресс, АзярТАж, Кабар,ТРЕНД, ЕФРАСЙАП, Казинформ, Кщабар, Уза.уз, АПА, АА, Акипресс, РИА, “Media forum”ун материалларындан истифадя олунуб.
3
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Ïðåçèäåíò Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íà ïåðåõîäíûé ïåðèîä, ïðåäñåäàòåëü Âðåìåííîãî ïðàâèòåëüñòâà ÊÐ Ðîçà Îòóíáàåâà ïîëó÷èëà
ïîçäðàâèòåëüíîå ïîñëàíèå îò
Ïðåçèäåíòà Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè
Àáäóëëû Ãþëÿ.
"Ñ óäîâëåòâîðåíèåì âîñïðèíÿë èçâåñòèå îá óñïåøíîì ïðîâåäåíèè 27 èþíÿ â Êûðãûçñòàíå
ðåôåðåíäóìà. Âûðàæàþ íàäåæäó, ÷òî ðåçóëüòàòû ðåôåðåíäóìà áóäóò áëàãîïðèÿòíûìè äëÿ
êûðãûçñêèõ áðàòüåâ. Ðåôåðåíäóì, êîòîðûé áûë îðãàíèçîâàí
â ñòîëü òðóäíûé äëÿ Êûðãûçñòàíà ïåðèîä, óêàçûâàåò íà
çäðàâûé ñìûñë è ÷óâñòâî âåðû
íàðîäà Êûðãûçñòàíà â ñâåòëîå
áóäóùåå", - ãîâîðèòñÿ â ïîñëàíèè.
Äàëåå Ïðåçèäåíò Òóðöèè À.Ãþëü
âûðàçèë óâåðåííîñòü â òîì, ÷òî
"ðóêîâîäñòâî Êûðãûçñòàíà, èçâëåêàÿ ñèëû èç ðåçóëüòàòîâ ðåôåðåíäóìà, ñìîæåò â ñàìîå
áëèæàéøåå âðåìÿ îáåñïå÷èòü
áåçîïàñíîñòü â ñòðàíå. Âñå óñèëèÿ è ìåðû, ïðèíèìàåìûå Êûðãûçñòàíîì â äàííîì íàïðàâëåíèè, áóäóò ïîääåðæàíû ìåæäóíàðîäíûì ñîîáùåñòâîì".
 çàêëþ÷åíèå Ïðåçèäåíò À.Ãþëü
îòìåòèë, ÷òî "ïðîòÿíóòü ðóêó ïîìîùè Êûðãûçñòàíó â ñòîëü
òðóäíîå âðåìÿ ÿâëÿåòñÿ äîëãîì
ïðåæäå âñåãî áðàòñêèõ ñòðàí.
Èñõîäÿ èç ýòîãî Òóðöèÿ è
âïðåäü áóäåò àêòèâíî ïðîäîëæàòü îêàçûâàòü ïîìîùü è
ïðîÿâëÿòü ñîëèäàðíîñòü Êûðãûçñòàíó âî âñåõ íàïðàâëåíèÿõ". À òàêæå ïîæåëàë "íàðîäó
äðóæåñòâåííîãî è áðàòñêîãî
Êûðãûçñòàíà áëàãîïîëó÷èÿ, ìèðà è ñ÷àñòüÿ".
Îá ýòîì àãåíòñòâó "ÊÀÁÀÐ" ñîîáùàåò ïðåññ-ñëóæáà ÂÏ ÊÐ.
2-3 èþëÿ 2010 ãîäà â Êûðãûçñòàí ñ
îôèöèàëüíûì âèçèòîì ïðèáûâàåò Êîìèññàð Åâðîïåéñêîãî ñîþçà ïî ìåæäóíàðîäíîìó ñîòðóäíè÷åñòâó, ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè è ðåàãèðîâàíèþ ã-æà Êðèñòàëèíà Ãåîðãèåâà.
 õîäå âèçèòà ïëàíèðóþòñÿ âñòðå÷è
ñ ðóêîâîäñòâîì ñòðàíû ñ öåëüþ îáñóæäåíèÿ âîïðîñà î ïðåäîñòàâëåíèè ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè þæíîìó ðåãèîíó Êûðãûçñòàíà â ðàçìåðå 5 ìëí. åâðî (ïîìîùü ðàñïðåäåëÿåòñÿ ÷åðåç Ìåæäóíàðîäíûé êîìèòåò Êðàñíîãî Êðåñòà,
ÓÂÊÁ ÎÎÍ, ACTED (Àãåíòñòâî ïî òåõíè÷åñêîìó ñîòðóäíè÷åñòâó è ðàçâèòèþ) è äð.), à òàêæå äàëüíåéøåå ñîòðóäíè÷åñòâî ìåæäó Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêîé è Åâðîïåéñêèì ñîþçîì.
Ïðåçèäåíò Êàçàõñòàíà Íóðñóëòàí Íàçàðáàåâ íàïðàâèë
òåëåãðàììó Ïðåçèäåíòó ïåðåõîäíîãî ïåðèîäà Êûðãûçñêîé
Ðåñïóáëèêè Ðîçå Îòóíáàåâîé.
"Êàçàõñòàí ïðèâåòñòâóåò
ïðîâåäåíèå ðåôåðåíäóìà â
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå è
âûðàæàåò íàäåæäó, ÷òî
èòîãè ïëåáèñöèòà ïîñëóæàò íà÷àëîì ñòàáèëèçàöèè", - îòìå÷åíî â ïîñëàíèè.
"Êàçàõñòàí èñêðåííå çàèíòå-
ðåñîâàí â òîì, ÷òîáû ñèòóàöèÿ â ñîñåäíåì ãîñóäàðñòâå
âåðíóëàñü â íîðìàëüíîå
ðóñëî, è ãîòîâ ïîäåëèòüñÿ
ñâîèì îïûòîì ïðîâåäåíèÿ
ðåôîðì â ýêîíîìèêå è ïîëèòèêå. Ìû ïðèçûâàåì ïîëèòè÷åñêèå ñèëû Êûðãûçñòàíà
îáúåäèíèòü óñèëèÿ äëÿ ýêîíîìè÷åñêîãî âîçðîæäåíèÿ è
ðåøåíèÿ íàñóùíûõ ñîöèàëüíûõ ïðîáëåì íàñåëåíèÿ", ãîâîðèòñÿ â òåëåãðàììå.
Tцrkiye, Kыrgыzistan'da yeni anayasanыn
iki gцn юnce gerчekleшtirilen referandumla kabul edilmesinden memnun olduьunu
bildirdi. Dышiшleri Bakanlыьы'ndan yapыlan
aчыklamada "Kыrgыzistan'daki halkoylamasыnыn huzur ve sцkunet iчerisinde, saьduyulu bir ortamda tamamlanmыш olmasыnыn, demokrasi ve hukuk devleti yolunda atыlmыш юnemli bir adыm teшkil ettiьi
шцphesizdir." denildi.
Bakanlыk, Tцrkiye'nin, zor bir dюnemden
geчmekte olan "kardeш" Kыrgыzistan'ыn
demokratikleшme ve reform sцrecine
desteьini юnцmцzdeki dюnemde de
sцrdцreceьini bildirdi. Ayrыca Tцrkiye'nin,
10 Ekim 2010 tarihinde gerчekleшtirilmesi
юngюrцlen parlamento seчimlerine iliшkin
sцrecin demokratik kurallara uygun
biчimde iшlemesini temin amacыyla
Kыrgыzistan'a her tцrlц katkыyы saьlayacaьы
ve bu yюndeki uluslararasы giriшimlerde
yer alacaьы aktarыldы.
Asya'da Ишbirliьi ve Gцven Artыrыcы
Юnlemler Konferansы (AИGK/CЫCA) Dюnem Baшkanlыьы, Kыrgыzistan'ыn istikrara
kavuшmasы baьlamыnda Tцrkiye'ye ilave
sorumluluklar ve imkanlar da vermekte
olduьu
hatыrlatыlan
aчыklamada
AИGK/CЫCA Dюnem Baшkanы olarak
Tцrkiye'nin de uluslararasы toplumun
Kыrgыzistan'a saьladыьы desteьe katkы yapmayы юncelikli bir hedef olarak gюrmekte
olduьuna dikkat чekildi.
15-18 Haziran tarihlerinde Tцrk
hцkцmetinin юzel temsilcisi olarak
Biшkek'te temaslarda bulunan Bцyцkelчi
Fatih Ceylan'ыn da AИGK/CЫCA Dюnem
Baшkanlыьыmыz чerчevesinde uygulanabilecek bir eylem planыnыn unsurlarыnы
Kыrgыz muhataplarыyla gюrцшtцьц kaydedildi.
Aчыklamada ayrыca Dышiшleri Bakanы
Ahmet Davutoьlu'nun, 21-22 Haziran
2010 tarihlerinde Astana'yы ziyaretinde
Kazakistan Cumhurbaшkanы Nazarbayev
ve Dышiшleri Bakanы Saudabayev'le yaptыьы
gюrцшmelerde, AИGK/CЫCA Dюnem Baшkanы Tцrkiye'nin ve AGИT Dюnem Baшkanы
Kazakistan'ыn referandum sonrasыnda
Kыrgыzistan'a destek saьlamasы konusunu
ele aldыьы, юnцmцzdeki gцnlerde
Kыrgыzistan'ы ziyaret ederek, hem Tцrkiye'nin hem de AИGK/CЫCA Dюnem
Baшkanlыьыnыn desteьini yinelemeyi юngюrdцьц belirtildi.
Басын Меркези.
 Ìèíèñòåðñòâå èíîñòðàííûõ äåë
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñîñòîÿëàñü
âñòðå÷à ìèíèñòðà Ð.Êàçàêáàåâà ñ
ïðåäñåäàòåëåì Ïîñòîÿííîãî ñîâåòà
ÎÁÑÅ Ê.Àáäðàõìàíîâûì.
 õîäå âñòðå÷è ñòîðîíû îáìåíÿëèñü
ìíåíèÿìè ïî ðåçóëüòàòàì ðåôåðåíäóìà ïî Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Áûëà ïîä÷åðêíóòà âàæíîñòü
ñóäüáîíîñíîãî ìîìåíòà äëÿ Êûðãûçñòàíà, êîòîðûé áûë ïðîéäåí, ïî ìíåíèþ ìåæäóíàðîäíûõ íàáëþäàòåëåé,
íà âûñîêîì îðãàíèçàöèîííîì óðîâíå.
Âûðàæåíî ïîæåëàíèå î ïðèñóòñòâèè
ðàñøèðåííîãî ñîñòàâà ìåæäóíàðîäíûõ íàáëþäàòåëåé ÁÄÈÏ× íà ïàðëàìåíòñêèõ âûáîðàõ â îêòÿáðå ò.ã.
Ìèíèñòð âûðàçèë ïðèçíàòåëüíîñòü
ïðåäñåäàòåëüñòâóþùåé â ÎÁÑÅ ñòîðîíå, âñåì ñòðàíàì-ïàðòíåðàì çà ïîääåðæêó è âíåñåííûé âêëàä â ñòàáèëèçàöèþ ñèòóàöèè â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå. ÎÁÑÅ â îïåðàòèâíîì ïîðÿäêå
ïðåäîñòàâèëà ýêñòðåííóþ ãóìàíèòàðíóþ ïîìîùü è ñôîðìèðîâàëà Ïàêåò
äåéñòâèé ïî ïîñò-êîíôëèêòíîìó óðåãóëèðîâàíèþ è ðåàáèëèòàöèè ìèðíîãî
ïðîöåññà íà þãå ðåñïóáëèêè. Ñ öåëüþ
äàëüíåéøåé íîðìàëèçàöèè ïîëîæåíèÿ Êûðãûçñòàí ïîñåòèëà Îöåíî÷íàÿ
ìèññèÿ ïîëèöåéñêèõ ñèë.
Ð.Êàçàêáàåâ âûðàçèë çàèíòåðåñîâàííîñòü â ïîëó÷åíèè ýêñïåðòíîé è òåõíè-
÷åñêîé ïîìîùè ïî ïîñò-êîíôëèêòíîìó
îáóñòðîéñòâó Îøñêîé è Äæàëàë-Àáàäñêîé îáëàñòåé. Ìèíèñòð âûðàçèë íàìåðåíèå êûðãûçñêîé ñòîðîíû èñïîëüçîâàòü ïëîùàäêó ÎÁÑÅ ñ öåëüþ èíôîðìèðîâàíèÿ ìåæäóíàðîäíîãî ñîîáùåñòâà î ðåàëüíîé ñèòóàöèè â Êûðãûçñòàíå. Ãëàâà âíåøíåïîëèòè÷åñêîãî âåäîìñòâà âûðàçèë çàèíòåðåñîâàííîñòü
â ïîäêëþ÷åíèè ê ðàáîòå Ãîñóäàðñòâåííîé êîìèññèè ïî ðàññëåäîâàíèþ ñîáûòèé íà þãå Êûðãûçñòàíà ìåæäóíàðîäíûõ ñïåöèàëèñòîâ.
Ñòîðîíû äîãîâîðèëèñü î ïðîäîëæåíèè ðåãóëÿðíîãî äèàëîãà ïî âñåì ïîäíÿòûì âîïðîñàì.
Åñëè ñïëî÷åí íàðîä, ñðåäü íåãî âðàæäà íå æèâåò...
Kanada'daki
G-20 toplantыsы юncesi Beyaz Saray'da
юnemli bir zirve vardы. ABD
Baшkanы Barack Obama
ve Rusya Devlet
Bakanы
Dimitri Medvedev Washington'da bir araya
geldi.
Иki lider, son dюnemde etnik чatышmalara
sahne olan Kыrgыzistan'a insani yardыm koordine edeceklerini aчыkladы.
Amerikan Baшkanы Obama, Rusya'nыn
Dцnya Ticaret Юrgцtц'ne katыlmasыnыn
destekleyeceklerini sюyledi. Rusya'nыn
цyeliьinin dцnyanыn чыkarыna olduьunu vurguladы.
Rusya Devlet Baшkanы Medvedev de
Moskova'nыn etnik чatышmalara sahne olan
Kыrgыzistan'a barыш gцcц askerleri gюndermeyi planlamadыьыnы sюyledi.
Medvedev, Kыrgыzistan'da bir bюlцnmeye
karшы uyarыda bulundu. Seчimlerin ardыndan
bu zor duruma karшы koyacak kapasitede bir
iktidarыn oluшturulacaьы цmidini taшыdыklarыnы
belirtti.
Rus basыnыnda чыkan haberlere gюre,
Moskova Kыrgыzistan'da ikinci askeri цs
aчmayы planlыyor. Kыrgыzistan'da yaшanan son
olaylar ve bюlgede "цчцnц bir elin" varlыьы
yюnцndeki iddialar Kremlin'i harekete geчirdi.
Цssцn aчыlmasыyla ilgili Devlet Baшkanы Dmitri
Medvedev'in Savunma Bakanы Anatoli
Serdyukov'a talimat verdiьi iddia edildi. Rusya
Federal Uyuшturucuyla Mцcadele Servisi
Baшkanы Viktor Иvanov da Afganistan'dan
gelen uyuшturucu trafiьiyle ilgili mцcadele
чerчevesinde Kыrgыzistan'da ikinci bir askeri
цssцn kurulmasыnы юnermiшti.
Rus 'Nezavisimaya Gazeta' gazetesi,
Kremlin'in Kыrgыzistan'nыn gцneyinde ikinci bir
askeri цssцn kurulmasы iчin harekete geчtiьini
iddia etti. Цlkenin kuzeyinde Rusya'ya ait Kant
askeri цssц faaliyet gюsteriyor. Gazetenin
Rusya Genelkurmay Baшkanlыьы'ndaki bir kaynaьы,
Medvedev'in
Savunma
Bakanы
Serdyukov'a konuyla ilgili talimat verdiьini
belirtti. Gelecek hafta konuyla ilgili
gюrцшmelerin baшlamasы bekleniyor. Kremlin
цsle ilgili Kыrgыzistan'ыn Fergane Vadisini, Oш
veya Celalabad kentini daha uygun buluyor.
Gazeteye gюre, Kыrgыzistan'da yaшanan son
olaylarla ilgili bilgi ve raporlar Rusya askeri
istihbaratы GRU tarafыndan direkt Medvedev'e
aktarыlыyor. Haberde, "Rusya askeri birimlerinden edinilen bilgilere gюre, Oш olaylarыyla
ilgili haberler, цчцncц gцчler (yabancы keskin
niшancыlar, provokasyon gцчler, Batы ve ABD'li
sivil toplum юrgцtц temsilcileriyle ilgili) GRU'yu
ciddi шekilde шaшkыna чeviriyor. GRU uzmanlarыnыn tahminleri, istikrarsыzlыk ortamыnыn
Kыrgыzistan'ыn tцm bюlgesini esir alacaьы
yюnцndeki Biшkek yюnetiminin endiшeleriyle
юrtцшцyor. Rusya Genelkurmay Baшkanlыьы'ndaki bir yetkili birilerinin Kыrgыzistan'ы Orta
Asya'nыn istikrarsыz merkezine чevirmeyi planladыьыnы belirtti." denildi.
DAHA ЮNCE BAKИYEV ЦSSЦN
AЧЫLMASЫNA YEШИL ЫШЫK YAKMЫШTЫ
Askeri bir yetkiliye atfen gazete, Kremlin'in
daha юnce de ikinci bir цssцn aчыlmasы iчin
devrik Cumhurbaшkanы Kurmanbek Bakiyevden izin aldыьыnы iddia etti. 2009 yыlы yaz ayыnda
Medvedev-Bakiyev buluшmasыnda konun
karar baьlandыьы illeri sцrцldц. Daha sonra
olaya Юzbekistan Cumhurbaшkanы Иslam
Kerimov mцdahale ederek цlkenin KыrgыzЮzbek sыnыrыnda bir Rus цssцn aчыlmasыna
karшы чыktыьы belirtildi. Daha sonra konu askыya
alыnmышtы.
4
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Erdoьan, Obama Иle Gюrцшtц
Baшbakan Recep
Tayyиp
Erdoьan,
ABD Baшkanы Barack Obama иle
gюrцшtц.
Erdoьan, Kanada'nыn Toronto kentиndekи Metro Conventиon Center'de yapыlan G-20 Zиrvesи'nde
ABD Baшkanы Obama иle ayak цstц 10 dakиka gюrцшtц.
Ãëàâà òóðåöêîãî
ãåíøòàáà Èëüêåð
Áàøáóã 30 àâãóñòà
ïîêèíåò ñâîé ïîñò,
ñîîáùàåò ñàéò òóðåöêîé ãàçåòû Milliyyet.
Áàøáóãà, êîòîðûé óéäåò íà ïåíñèþ, íà ýòîì ïîñòó
çàìåíèò êîìàíäóþùèé ñóõîïóòíûìè
âîéñêàìè Òóðöèè
ãåíåðàë Èøèê Êîøàíåð.
Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi'nin Kыrgыzistan
temsilciliьi tarafыndan TИKA Baшkanы Sayыn
MUSA KULAKLЫKAYA'ya Cengiz Aytmatov
dostluk юdцlц verildi.
Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi'nin Kыrgыzistan
temsilciliьi tarafыndan, Tцrkiye Cumhuriyeti'nin
yurt dышыndaki dost ellerinden biri olan TИKA
(Tцrk Ишbirliьi ve Kalkыnma Иdaresi Baшkanlыьы)
baшkanlыьыna Kыrgыzistan'ыn baшkenti Biшkek
Шehrinde, Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi
tarafыndan gerчekleшtirilen; "19 Mayыs Tцrk
Dцnyasы Genчlik Buluшmasы"na verdiьi
destek ve TИKA'nыn Tцrk Dцnyasыna yaptыьы
bцyцk hizmetler iчin Cengiz Aytmatov Dostluk
юdцlц verdi. Cengiz Aytmatov dostluk юdцlц,
beш yыlda bir Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi
tarafыndan verilmektedir. Иlk юdцl TИKA baшkanы
Sayыn MUSA KULAKLЫKAYA'ya Tцrk Dцnyasы
Юьrenci Derneьi Baшkanы Ahmet SAЬLAM
tarafыnda makamыnda ziyaret edilerek taktim
edildi.
Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi yюnetim kurulunu makamыnda kabul eden Sayыn MUSA
KULAKLЫKAYA, Tцrk Dцnyasы Genчliьine
Ïðåçèäåíò
Ê û ð ã û çñ ê î é
Ðå ñ ï ó áë è ê è
íà ïåðåõîäíûé ïåðèîä,
ïðåäñåäàòåëü Âðåìåííîãî ïðàâèòåëüñòâà Ðîçà Îòóíáàåâà
ïîëó÷èëà ïîçäðàâèòåëüíîå ïîñëàíèå
îò ïðåìüåðìèíèñòðà Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè Ðåäæåïà Òàéèïà Ýðäîãàíà.
"Ïîçäðàâëÿþ Âàñ è ÷ëåíîâ Âðåìåííîãî ïðàâèòåëüñòâà ñ óñïåøíûì ïðîâåäåíèåì ðåôåðåíäóìà, ñîñòîÿâøåãîñÿ â
äðóæåñòâåííîì è áðàòñêîì Êûðãûçñòàíå 27 èþíÿ 2010 ãîäà è óâåí÷àâøåãîñÿ ïðèíÿòèåì íîâîé Êîíñòèòóöèè. Ñ
áîëüøèì óäîâîëüñòâèåì íàáëþäàë çà
õîäîì ðåôåðåíäóìà, êîòîðûé ïðîøåë
îðãàíèçîâàííî è ìèðíî. Íåñîìíåííî, â
ýòîì óñïåõå âàæíóþ ðîëü ñûãðàëà Âàøà è êûðãûçñêîãî íàðîäà òâåðäàÿ ðåøèìîñòü", - ãîâîðèòñÿ â ïîñëàíèè.
Äàëåå Ð.Ýðäîãàí çàâåðèë, ÷òî, "îñíîâûâàÿñü íà êðåïêèõ è ïîñëåäîâàòåëüíûõ îòíîøåíèÿõ ìåæäó íàøèìè íàðîäàìè, Òóðöèÿ è âïðåäü áóäåò ïðîäîëæàòü âûïîëíÿòü ñâîè îáÿçàòåëüñòâà
è âñåìåðíî îêàçûâàòü áðàòñêóþ ïîìîùü Êûðãûçñòàíó".
verdikleri desteklerin her sene artarak devam
edeceьini ve Tцrk Dцnyasы Genчliьinin her
zaman yanыnыnda olduklarыnы kardeш цlke
Kыrgыzistan halkыnыnda mutluluklarыnыda acыlarыnыda bilikte paylaшacaklarыnы ve Tцrk Dцnyasы
Юьrenci Derneьinin Kыrgыzistan temsilciliьine
Tцrk Dцnyasы Bilgelik dedesi Cengiz
Aytmatov'un ismi geчen bir dosluk юdцlц
almasыndan dolayыda mutluluklarыnы kaydetti.
Tцrk Dцnyasы Юьrenci Derneьi Baшkanы
Ahmet SAЬLAM'da derneьin faliyetleri hakkыnda Sayыn MUSA KULAKLЫKAYA'ya makamыnda
bir sunum yaparak; "Tцrk Dцnyasы Genчliьi
olarak чok шanlы olduklarыnы;чцnkц Tцrk
Dцnyasы tarihinin her dюneminde bilim,
medeniyet, kцltцr, insan haklarы aчыsыndan
dцnya medeniyetine bцyцk katkыlarda
bulunduьunu; bunun en bцyцk юrneklerinden birisinin Tцrk Dцnyasы Genчliьinin
Bilgelik dedesi Cengiz Aytmatov olduьunu,
bu kюklerden beslenmenin,bu tarihe sahip
olmanыn bцyцk sorumluluk gerektirdiьini ve
Tцrk Dцnyasы Genчliьininde bu sorumluluьun farkыnda olduьu kaydetti."
jeneratюr, pinpon masasы, oyun bahчesi
seti ve bank alыnarak, tюrenle yetkilere teslim edildi.
TИKA Kыrgыzistan Koordinatюrц Dr.
Tayfun Atmaca tюrendeki konuшmasыnda,
Kыrgыzistan genelinde hizmet veren
bцnyesinde 45 юьrenciyi barыndыran
"Birinчi Kadam Vakfы"nыn baшkent Biшkek'te yetimhaneye yapыlan malzeme yardыmы ile
aчtыьы 'Altыn Yuva Yetimhanesi'ne
Kыrgыz halkыnыn geleceьi olan yeni neslin
Baшkanlыьыmыzca malzeme desteьi saьgeliшmesinde, pay sahibi olduklarы iчin
duyduklarы mutluluьu dile getirdi ve
bu yюndeki hizmetlerinin artarak
devam edeceьini
sюyledi.
"Birinчi Kadam
Vakfы" Mцdцrц
Sadыk Koku ise 15
шehirde birinci
sыnыftan, цniversite
son sыnыfa kadar
hizmet vermek
цzere kurulan
Vakыf bцnyesindeki
yetimhaneye
saьladыьы destekten dolayы TИKA'ya
teшekkцrlerini
bildirdi ve Kыrgыz
landы. Kыrk beш юьrenci kapasiteli
юьrencilere yюnelik hizmetlerine en verimli
yetimhaneye bu чerчevede, 20 adet bilшekilde devam edeceklerini dile getirdi.
gisayar, bilgisayar masasы ve sandalyesi,
Dышiшleri Bakanlыьы himayelerinde, Иstanbul 2010 Avrupa Kцltцr Baшkenti Ajansы
desteьiyle Bayrampaшa Belediyesince
Balkanlar'daki 12 цlkeden yaklaшыk 45
belediye baшkanы ile Tцrkiye'den de чok
sayыda belediye baшkanыnыn katыlыmыyla
dцzenlenen ''Balkan Belediyeleri Ишbirliьi ve
Dayanышma Forumu'' aчыlыш tюreni Иstanbul'da yapыldы.
Aчыlышta konuшan Davutoьlu, forumun hem
muhteva, hem de zamanlama olarak doьru bir
dюnemde hayata geчtiьini belirterek, Balkan
tarihi demenin Balkan kentlerinin tarihi demek
olduьunu, Balkan шehirlerinin tarihini anlamadan Balkan tarihini ve geleceьini anlamanыn
mцmkцn olmadыьыnы sюyledi.
Davutoьlu, ''Eьer Balkan tarihinin bir serцveni varsa, bu aslыnda Balkan kentlerinin
serцvenidir. Иstanbul'un, Edirne'nin, Selanik'in,
Цskцp'цn, Filibe'nin, Belgrad'ыn, Saraybosna'nыn, Priшtine'nin serцvenidir. O kentlerin
geчmiшi anlamaksыzыn Balkanlar'ыn geleceьini
anlayamazsыnыz. Bu nedenle bu kentlerde
bugцn belediye baшkanlыьы yapanlar sadece
kendi kentlerine hizmet etmiyorlar, hepimizin
coьrafyasы olan Balkanlar'ыn geleceьini шekillendiriyorlar'' diye konuшtu.
Bюyle bir faaliyete юncцlцk etmenin Balkanlar'ыn geleceьine damga vurmak anlamыna
geldiьinin altыnы чizen Davutoьlu, Иstanbul'da iki
gцndцr Gцneydoьu Avrupa Цlkeleri Zirvesine
ev sahipliьi yaptыklarыnы, bu zirvenin Balkanlar'ыn coьrafi karшыlыьы olduьunu sюyledi.
Davutoьlu, iki etkinliьin birbirini tamamlayan
faaliyet olduьunu, чцnkц siyasi liderlerin aldыklarы kararlarы hayata geчireceklerin yerel yюnetimler olduьunu kaydetti.
-ИKИ KUTUPLU DЦNYABalkan tarihini bilenler iчin шehirleri inшa
etmeden Balkan tarihini inшa etmenin mцmkцn
olmadыьыnыn altыnы чizen Davutoьlu, ''Asыrlarca
bir arada yaшayan Balkan kentleri 20. yцzyыlda
maalesef deьiшik gerekчelerle koptular. 16.,
17., 19. yцzyыlыn sonlarы ve 20. yцzyыlыn baшlarыndaki Balkanlar'a baktыьыmыzda Иstanbul ile
Saraybosna, Selanik ile Цskцp, Filibe ile
Belgrad arasыnda tam ve yoьun bir ekonomik
alышveriш olduьunu, halklarыn rahatчa seyrцsefer ettiьini gюrцrsцnцz. Bir yerde okunan шiir,
sюylenen шarkыnыn diьer kentlerde yankыlandыьыnы gюrцrsцnцz. Tarih boyunca bюyle
yaшadы Balkanlar. Ancak 20. yцzyыlыnы ikinci
yarыsыnda цч dюnemde farklы tecrцbeler
yaшadыk'' diye konuшtu.
Soьuk Savaш dюneminde bцtцn dцnyanыn iki
kutba bюlцnmesi nedeniyle Balkanlar'ыn da
ikiye bюlцndцьцnц, bir tarafta NATO цyesi,
diьer tarafta Varшova Paktы цyesi olanlar veya
sosyalist
rejimler
olarak
tanыmlanan
Yugoslavya gibi цlkelerin bulunduьunu
sюyleyen Davutoьlu, bir anda Balkan шehirlerini birbirinden koptuьunu kaydetti.
Davutoьlu, Edirne ile Filibe arasыndaki doьal
coьrafyanыn birden Berlin Duvarы gibi NATO ve
Varшova Paktы arasыnda bюlцndцьцnц
belirterek, benzer шekilde Selanik ile Цskцp,
Tiran ile Belgrad arasыnda baьlarыn koptuьunu
ve birden deьiшik ideolojik kamplar iчinde kentlerin birbirinden kopmasыna paralel olarak halklarыn da birbirinden koptuьunu ve devletlerin
birbirini tehdit olarak algыladыklarыnы ve buna
gюre siyaset geliшtirdiklerini ifade etti.
-BALKANLAR'DA YAШANAN
ACЫ HATЫRATarih boyunca Balkanlar'da merkezi bir
hцviyet taшыyan Edirne'nin bir anda Tцrkiye'nin
kenarыnda kalan ve karшыsыnda Varшova Paktы
цyesi bir цlkeyi bulundurduьu iчin bir kenar
шehir haline dюnцшtцьцnцne vurgu yapan
Davutoьlu, Selanik, Цskцp veya Filibe'nin tarih
boyunca bir arada yaшadыklarыnы anlattы.
Ancak Soьuk Savaш dюneminde Bulgaristan
ve Yunanistan arasыndaki bюlgenin askeri bюlge ilan edilmesi dolayыsыyla Kыrcaali, Gцmцlcine
gibi kentlerin baьlarыnыn koptuьunu sюyleyen
Davutoьlu, konuшmasыnda шunlara yer verdi:
''Tam Soьuk Savaшыn tesiri bitiyor derken,
Balkan tekrar kaynaшacak derken, 1990'lara
geldiьimizde bu sefer Balkanlar'da yaшanan iч
чatышmalarda mahalleler bюlцndц, mahalleler
bombalandы. 1990'lы yыllar Balkanlar'ыn tarihinde
acы bir hatыra olarak kalacak. Bizler шimdi,
bцtцn tecrцbelerden ders alarak yeni bir
Balkanlar inшa etmek zorundayыz. Bu yeni
Balkanlar'da siyasi liderler, yerel yюneticiler en
цst dцzeyde diyalog iчinde olacak. Birbirlerine
farklы, etnik veya mezhebi kюkenden geldikleri
шeklinde bakmayacaklar. Balkan coьrafyasыnыn
liderleri olarak bakacaklar. Bu yeni Balkan-lar'da ekonomik etkileшim o kadar artacak ki
tekrar Edirne'yi, Belgrad'ы, Цskцp'ц, Kюstence'yi keшfedecek. Tarihte olduьu gibi. Ticaret
yollarы yeniden inшa edilecek. Enerji hatlarы
юylesine inшa edilecek ki artыk цlkeler birbirlerinin kaderlerini diьerlerinden farklы gюrmeyecek. Biz bюyle bir Balkanlar arzu ediyoruz.
Юyle bir Balkanlar arzu ediyoruz ki kцltцrel
anlamda her bir шehir farklы kюkenden insanы
barыndыrmaktan gurur duyacaklar. Bunlarы
tehdit gibi algыlamayacaklar. Kilisenin ve
caminin asыrlarca yan yana yaшadыьы gibi. Bir
yerde kilise varsa cami olmaz veya cami varsa
kilise olmaz anlayышы yыkыlacak.''
Kцltцrel olarak farklы geчmiшe sahip olan
topluluklarыn bir arada Balkanlarы yeniden inшa
edeceklerini belirten Davutoьlu, Цskцp'teki
kюprцnцn шehri ikiye ayыran deьil, birleшtiren bir
kюprц olacaьыnы, aynы шekilde Saraybosna'nыn
bцtцn o olumsuz hafыzayы silerek yeniden inшa
edileceьini sюyledi.
-''SELANИK ИLE ИSTANBUL'UN
YENИDEN BULUШMASЫNЫ ИSTИYORUZ''Bu nedenle, Bosna-Hersek ile Sыrbistan
arasыnda aylarca sцren diplomasiyle Balkan
Zirvesini
gerчekleшtirdiklerini
hatыrlatan
Davutoьlu, bu zirvenin 20 yыlda gerчekleшen ilk
zirve olduьuna vurgu yaptы.
Tцrkiye'nin, Bulgaristan ve Yunanistan ile
komшuluk iliшkilerini sыradan komшuluk iliшkileri
olmaktan чыkararak stratejik iшbirliьine dayandыrdыklarыnы kaydeden Davutoьlu, konuшmasыnы
шюyle sonlandыrdы:
''Чцnkц Selanik ile Иstanbul'un yeniden
buluшmasыnы istiyoruz. Bu perspektifli son zirve
чok baшarыlы geчti. Bu zirveden sonra balkan
kentleri arasыnda kurulan iшbirliьi ve dayanышma
forumun, aslыnda siyasi zeminin цzerinde yeni
Balkanlar inшasыna юncцlцk edecek yerel yюnetimleri aьыrlыyor. Deьiшik kentlerden gelen
belediye baшkanlarыna шunu sюylemek istiyorum. Kendi kentleriniz keшfettiьiniz kadar
baшka шehirleri de keшfedin, kendi kentlerinizle
ilgilendiьiniz kadar komшu kentlerle de
ilgilenin. Чцnkц Balkanlar'da hiчbir шehrin tarihi ve kaderi, diьer kentlerin tarihi ve kaderlerinden kopamaz. Gelin Balkanlarы kentlerimiz
etrafыnda yeniden inшa edelim. Tarihi eserlerimizi tamir edelim. Baшka bir dine ait ait tarihi
eseri farklы gюrmeyelim. Иster cami, sinagog,
kilise, ister Osmanlы rцшdiyesi veya ister Bulgar
mektebi veya Makedon mektebi olsun. Hepsini
muhafaza etmeliyiz. Bu шehirleri bu шekilde
muhafaza ettiьimizde aslыnda geleceьi de
чocuklarыmыza yeni bir mantыkla aktarыyoruz
demektir. Bu mantыk karшыlыklы kцltцrel saygы
mantыьы, birbirine hoшgюrцyle davranma mantыьыdыr. Юnцmцzde iki yol yol var: Ya 1990'lы yыllarыn hatasыnы tekrar edeceьiz ve birbirinden
kopuk kentler ve mahalleler, tek tip ve tek
kцltцrlц belediyeler oluшturacaьыz ya da tarihte
olduьu gibi kaderimizi ve geleceьimizi ortak
kыlan чok kцltцrlц yapыlar oluшturacaьыz. Onun
iчin Mostar Kюprцsц'nцn 1990'lы yыllarda yыkыlышы
sadece Mostar Kюprцsц'nцn yыkыlышы deьil, bir
felsefenin yыkыlышыdыr. Шunu unutmayalыm:
Geчmiшimiz beraberdi, tarihimiz de, geleceьimiz de ortak.''
"MИLLETИN BAЬЫMSЫZLЫЬЫNЫ YИNE MИLLETИN AZIM VE KARARЫ KURTARACAKTЫR"... (Ататцрк).
5
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Azerbaycan Silahlы Kuvvetleri'nin 92'nci
Yыldюnцmц nedeniyle yapыlan tatbikatlar
gюvde gюsterisine dюnцшtц.
Azerbaycan Silahlы Kuvvetleri'nin 92'nci
Yыldюnцmц nedeniyle Azerbaycan Savunma Bakanlыьы, Azerbaycan Komutanlыьы ve
Azerbaycan Jandarmasы ortak tatbikat ve
savaш talimi yaptы.
Tatbikatlarы izlemek iчin talimin yapыldыьы
poligona gelen Azerbaycan Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev, burada Azerbaycan
Savunma Bakanы Sefer Abiyev'den talimlerle ilgili bilgi aldы. Юzel timlerin gюvde gюsterilerini izleyen Cumhurbaшkanы Aliyev,
askerlerin sahrada kalmalarы olasыlыьыnda
yemek yerine yыlan yemelerini izledi.
Tatbikatta kullanыlan, Askeri Hava
Kuvvetleri'ne ait radar, gerekli silahlarla
donatыlmыш Mi 24 G helikopteri, mayыna
karшы son teknoloji sistemi, keшif robotu,
gюzetim cihazlarы, operasyon yюnetim sistemi, tabancalar, aьыr чaplы silahlar, lazer
ve balistik niшangahlar, Sыnыr komutanlыьыna
ait "SKИF" tanka karшы roketler, Dahili
Kuvvetler'e ait "KARDOM Fыrtыna" fцze atan
silahlar Aliyev'in dikkatine sunuldu.
Silahlarыn ardыndan, Cumhurbaшkanы
Aliyev'in, Azerbaycan Silahlы Kuvvetleri'nin
savaш taktiklerini izlediьi tatbikatta, 4000
bin asker, 100 tank, 77 askeri araч, 125
uzak menzilli top, 17 savaш uчaьы, 12 savaш
helikopteri, 4 adet askerlerin naklinde kullanыlan askeri helikopter yer aldы. Tatbikatыn
ardыndan konuшma yapan Cumhurbaшkanы
Aliyev, Azerbaycan ordusunun gцcцnцn
her geчen gцn biraz daha arttыьыnы belirtti.
Ãîññåêðåòàðü ÑØÀ Õèëëàðè Êëèíòîí
ïðèáóäåò â Áàêó 4 èþëÿ, ñêàçàë íà ñïåöèàëüíîì áðèôèíãå çàìåñòèòåëü ãîññåêðåòàðÿ ïî âîïðîñàì Åâðîïû è Åâðàçèè Ôèëèï Ãîðäîí.
Ïî ñëîâàì Ãîðäîíà, Êëèíòîí âñòðåòèòñÿ ñ Ïðåçèäåíòîì Àçåðáàéäæàíà Èëüõàìîì Àëèåâûì è ãëàâîé ÌÈÄà Ýëüìàðîì
Ìàìåäúÿðîâûì. Òàêæå ãîññåêðåòàðü
ÑØÀ ïîáåñåäóåò ñ ìîëîäåæüþ î ñâîáîäå
ÑÌÈ è äðóãèõ âîïðîñàõ ó÷àñòèÿ â ïîëèòèêå.
 òîò æå äåíü Êëèíòîí ïðîñëåäóåò â
Åðåâàí, à 5 èþëÿ ïðèáóäåò â Òáèëèñè.
"Íà Þæíîì Êàâêàçå ó Êëèíòîí áóäåò
âîçìîæíîñòü ïîä÷åðêíóòü âàæíîñòü
äâóñòîðîííèõ îòíîøåíèé ÑØÀ ñ Àçåðáàéäæàíîì, Àðìåíèåé è Ãðóçèåé è ïîääåðæàòü óñèëèÿ ïî ðàçðåøåíèþ ðåãèîíàëüíûõ êîíôëèêòîâ è óñèëåíèþ ðåãèîíàëüíîãî ìèðà è ñòàáèëüíîñòè", - ñêàçàë Ãîðäîí.
Azerbaycan'ыn Ankara Bцyцkelчiliьine Faig
Baьыrov'un
atandыьы
bildirildi.
Azertac
ajansыnыn haberine gюre,
kararnamesi
Cumhurbaшkanы Иlham
Aliyev tarafыndan imzalanan Baьыrov, bundan
юnce Kahire
Bцyцkelчiliьi gюrevinde bulunuyordu.
Aliyev, "Son yedi yыlda ordumuzun kalkыnmasыna yapыlan yatыrыmlar 13 kat
чoьaltыlarak 2 milyar 150 milyon dolara
ulaшtыrыlmышtыr.
Bu, tцm Ermenistan'ыn devlet bцtчesinden чoktur. Bюylece birkaч yыl юnce
юnцmцze шart olarak koyduьumuz hedefimize ulaшmыш bulunuyoruz. Biz bununla
yetinmeyeceьiz, Azerbaycan askeri gцcцnц daha de geliшtirecek. Цlkede askeri
цrцnlerin цretimi iчin de gerekli чalышmalarы
sцrdцrmekteyiz" diye konuшtu. Aliyev, iшgal
altыnda olan Daьlыk Karabaь meselesine de
deьindi. Aliyev, Daьlыk Karabaь'ыn iadesi
iчin 20 senedir gюrцшmelerin devam ettiьini, fakat Azerbaycan ordusunun savaшa
her an hazыr olmasы iчin gereken чalышmalarыn aralыksыz sцrdцrцldцьцnц belirtti.
Azerbaycan Ичiшleri Bakanы Ramiл Usubov
ve Azerbaycan Sыnыr Komutanы Elчin
Guliye'nin de izlediьi tюrende baшarыlы
askerler чeшitli hediyelerle юdцllendirdi.
Kazakistan'ыn
baшkenti
Astana'da
dцzenlenen AGИT Yцksek Dцzeyli Hoшgюrц ve Ayrыm Gюzetmeme Konferansы'na
katыlan Avrupa Konseyi Parlamenterler
Meclisi
(AKPM)
Baшkanы
Mevlцt
Чavuшoьlu, basыn toplantыsы dцzenledi.
Чavuшoьlu, basыn toplantыsыnda Kыrgыzistan ve Daьlыk Karabaь hakkыndaki sorularы
cevapladы. Mevlцt Чavuшoьlu, Kыrgыzistan'da yapыlan referandumun olaysыz
geчmesinden duyduьu memnuniyeti
bildirdi. Kыrgыzistan'da yaшanan olaylarыn
sadece bюlge devletleri deьil, Avrupa
tarafыndan da endiшeyle izlendiьini belirten
Чavuшoьlu, referandum sonrasыnda
цlkede durumun normale dюnmesi iчin
AKPM ve AGИT olarak birlikte iшbirliьi
iчerisinde olacaklarыnы sюyledi.Oш'ta
yaшanan olaylarы incelemek ve araшtыrmak
iчin bir komisyonun kurulmayacaьыnы
belirten Чavuшoьlu, Kыrgыzistan'a yapыlacak insani yardыmlarы AGИT'in organize
ettiьini sюyledi.
Daьlыk Karabaь sorunun чюzцmцne
katkыda bulunmak iчin AKPM bцnyesinde
bir alt komite kurduklarыnы, ancak komite
Baшkanы Lord Russel Jhonson'ыn vefatыndan dolayы komitenin чalышmalarыna ara
verdiьini belirtti. Чavuшoьlu, Daьlыk Karabaь sorunun чюzцmцnde AGИT Minsk
Grubunun daha aktif olmasы gerektiьini
vurguladы.
Kazakistan Dышiшleri Bakanы Kanat
Saudabayev ile gюrцшmesi hakkыnda da
bilgi veren Mevlцt Чavuшoьlu, AGИT
Devlet Baшkanlarы Zirvesi'nin Astana'da
yapыlmasы yюnцnde Kazak devletine tam
destek verdiklerini belirtti.
Hoшgюrц ve Ayrыm Gюzetmeme Konferansы'na katыlan AKPM Baшkanы Mevlцt
Чavuшoьlu, Kazakistan Dышiшleri Bakanы ve
AGИT Dюnem Baшkanы Kanat Saudabayev
ile gюrцшtц.
Saudabayev, AKPM ve Tцrkiye'ye
Kazakistan'a verdikleri destekten dolayы
teшekkцr etti. Barыш ve Birlik Sarayы'nda
gerчekleшen gюrцшmede Чavuшoьlu,
Kazakistan Dышiшleri Bakanы Saudabayev'e
davetlerinden dolayы teшekkцr etti.
Чavuшoьlu, AGИT dюnem baшkanlыьыnы
baшarыyla sцrdцren Kazakistan'a desteklerinin sцreceьini sюyledi.
Mevlцt Чavuшoьlu, Kanat Saudabaev
Mevlцt Чavuшoьlu, Kanat gюrцшmesinde
Kыrgыzistan'da yaшanan
Saudabayev ile Gюrцшtц olaylarыn ele alыndыьы ve referandumun
olaysыz geчmesinden duyulan memKazakistan'ыn
baшkenti
Astana'da nuniyet bildirildi.
Щабер Меркези.
dцzenlenen AGИT Yцksek Dцzeyli
"YURT SEVGИSИ ONA HИZMETLE ЮLЧЦLЦR"... (Ататцрк).
Ankara'da
5 yыldыr gюrev
y a p a n
Bцyцkelчi
Z a k i r
Heшimov'un
da aynы kararnameyle
A s t a n a
Bцyцkelчiliьine atandыьы kaydedildi.
Kars Cumhuriyet Baшsavcыsы Adem
Yazar, Azerbaycan Baшkonsolosluьu'nun Kars
iчin
bцyцk
шans olduьunu sюyledi.
Cumhuriyet
Baшsavcыsы
Adem Yazar,
Kars'ta yeni
gюreve baшlayan Azerbaycan Baшkonsolosu Ayhan
Sцleymanov'u makamыnda ziyaret ederek,
'hayыrlы olsun' dileklerini iletti. Baшkonsolos Sцleymanov tarafыndan karшыlanan Baшsavcы
Yazar, makam odasыnda aьыrlandы. Baшsavcы
Adem Yazar, diplomatik bir temsilciliьin, юzellikle de dost ve kardeш цlke olan Azerbaycan
temsilciliьinin Kars'ta olmasыndan bцyцk mutluluk duyduьunu ifade ederek, "Azerbaycan
Kars Baшkonsolosluьu ilimiz iчin bцyцk bir
шanstыr." dedi. "Azerbaycan vatandaшlarыnыn her tцrlц haklarыnыn korunmasы iчin
de elimizden geleni eksik etmiyoruz." diyen
Baшsavcы Yazar, Baшkonsolosluk faaliyetlerini
oldukчa юnemsediklerini vurguladы.
Baшsavcы Adem Yazar'ыn ziyaretinden duymuш olduьu memnuniyeti dile getiren Azerbaycan Kars Baшkonsolosu Ayhan Sцleymanov ise, Kars'ta gюrev yapmaktan mutlu
olduьunu ifade ederek ziyaretten duyduьu
memnuniyeti dile getirdi. Baшkonsolos Ayhan
Sцleymanov, шunlarы sюyledi: "Kendimi sanki
memleketimde gibi hissediyorum. Gюreve
baшladыьыm gцnden bugцne Kars halkыnыn чok
yoьun sыcak ilgisi ile karшыlandыm. Gerek sivil
toplum kuruluшlarы gerekse kamu kurumlarыnыn
amir ve memurlarы tarafыndan ilgi, alaka, sevgi
ve saygы gюrdцm. Elbette ki bu sevgi
Azerbaycan sevgisidir. Bizim de iчimizde ki
sevgi Tцrkiye sevgisidir; yani bizler iki devletin
bir milletleriyiz. Tцrkiye-Azerbaycan sevgisinin temeli budur. Tцrkiye'nin ulu юnderi
Mustafa Kemal Atatцrk tarafыndan; 'Azerbaycan'ыn sevinci sevincimiz, kederi kederimizdir' denilmiшtir. Azerbaycan'ыn ulu юnderi
Haydar Aliyev tarafыndan da ; 'Azerbaycan ve
Tцrkiye: Bir millet, iki devlettir' sюzц vurgulanmышtыr. Bu anlamda bizlerin цzerine
dцшen gюrev bu kardeшliьi, bu sыkы
dostluьu daha da yцksek seviyelere
ulaшtыrmaktыr."
6
24 èþíÿ 2010 ãîäà â Àíêàðå (Òóðöèÿ)
ïðîøëà öåðåìîíèÿ îòêðûòèÿ ïàìÿòíèêà Ïðåçèäåíòó Êàçàõñòàíà Íóðñóëòàíó
Íàçàðáàåâó. Íà öåðåìîíèè îòêðûòèÿ
ïðèñóòñòâîâàëà îôèöèàëüíàÿ äåëåãàöèÿ Êàçàõñòàíà, êîòîðóþ âîçãëàâëÿë
ñïèêåð ìàæèëèñà (íèæíåé ïàëàòû)
ïàðëàìåíòà Óðàë Ìóõàìåäæàíîâ. Â
öåðåìîíèè ïðèíÿë ó÷àñòèå ïðåäñåäàòåëü Âåëèêîãî íàöèîíàëüíîãî ñîáðàíèÿ Òóðöèè Ìåõìåò Àëè Øàõèí.
Ïàìÿòíèê âûïîëíåí èç áðîíçû, åãî
âûñîòà 2.6 ìåòðà. Èçîáðàæåíèå ñèäÿùåãî íà òðîíå Íàçàðáàåâà óñòàíîâëåíî íà ãðàíèòíîì ïîñòàìåíòå âûñîòîé
2.5 ìåòðà, òàê ÷òî îáùàÿ âûñîòà ïàìÿòíèêà - áîëåå ïÿòè ìåòðîâ. Ñêóëüïòîð Ãþðñåëü ×àòàëòåïå.
Î òîì, ÷òî â Àíêàðå áóäåò óñòàíîâëåí ïàìÿòíèê Íàçàðáàåâó, âî âðåìÿ
âèçèòà â Êàçàõñòàí â êîíöå ìàÿ 2010
ãîäà ñîîáùèë Ïðåçèäåíò Òóðöèè Àáäóëëà Ãþëü. Îí ñêàçàë, ÷òî ïàìÿòíèê
áóäåò ïîñòàâëåí "â çíàê ãëóáîêîé áëàãîäàðíîñòè çà âñå òî, ÷òî Íàçàðáàåâ
äåëàåò äëÿ âñåãî òþðêñêîãî ìèðà".
Íàïîìíèì, ÷òî 6 èþëÿ 2010 ãîäà
Íóðñóëòàíó Íàçàðáàåâó èñïîëíÿåòñÿ 70 ëåò.
Kazakistan'nыn kuzeyindeki Boraвоy
шehrinde 'Uluslararasы Rцшvetle
Mцcadele
Konferansы' dцzenledi.
Konferansыn
aчыlыш
konuшmasыnы Kazakistan Finans Polisi Baшkanы Kayrat Kozhamzharov yaptы.
Toplumlarыn tek baшыna rцшvetle mцcadelede istenilen baшarыlara ulaшamadыьыnы
belirten Kozhamzharov, bu sebepten birlikte hareket etmenin daha etkili sonuчlar
vereceьini sюyledi. Kazakisтan'ыn kendi iч
sistemini geliшtirdiьini belirten Kozhamzharov, yapыlan чalышmalar sayesinde Kazakistan'da rцшvetle mцcadele de юnemli mesafeler kazandыьыnы belirtti.
Konferansa katыlan konuшmacыlar Uluslararasы Rцшvetle Mцcadele Proьramы(GREKO) sayesinde цlkelerinde kazanыlan baшarыlarы ve tecrцbeleri anlattыlar.
Programa Tцrkiye'den katыlan Adalet
Bakanlыьы Mцsteшarы Aykut Kыlыч, GREKO
sayesinde Tцrkiye'de baшarыlы sonuчlarыn
elde edildiьini belirtti. Toplumun bilinчlendirilmesinin baшarыda ki esas faktюr
olduьunu belirten Kыlыч, uluslararasы mekanizmalar sayesinde цlkelerin daha dikkatli
чalышtыklarыnы sюyledi.
Иki gцn sцren konferansa 40 цlkeden
100'den fazla delege katыldы. Konferans
sonunda katыlыmcыlar aile fotoьrafы чektirdi.
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Kazakistan'ыn baшkenti Astana'da
faaliyet gюsteren Yunus Emre Kцltцr
Merkezi, Kazak ve Tцrk Цniversiteleri
arasыnda kюprц vazifesi yapыyor.
Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'цn Kazakistan'a yaptыьы ziyareti чerчevesinde 26
Mayыs'ta 5.sinin aчыlышыnы yaptыьы Astana
Yunus Emre Tцrk Kцltцr Merkezi,
kцltцrel ve eьitim faaliyetlerine halkыn
ilgisi oldukчa yцksek.
Tцrkiye ile Kazakistan Yцksek Юьretim
kurumlarы arasыnda iliшkilerin geliшtirilmesine yardыmcы olmak ve tecrцbe paylaшыmы
amacыyla Karagandы Devlet Teknik Цniversitesi ile Yunus Emre Enstitцsц arasыnda
iшbirliьi anlaшmasы yapыldы. Anlaшmaya gюre,
merkezi Ankara'da bulunan Yunus Emre
Enstitцsц Tцrkчe Eьitim Merkezi (YETEM)
Mцdцrц Doч. Dr. Шeref Ateш, Karagandы
Devlet Teknik Цnцversitesi Kazak Dili
юьretmenlerine beш gцnlцk seminer verdi.
Yabancыlara dil юьretme metotlarыnыn
anlatыldыьы seminere katыlan юьretmenlere
sertifika verildi.
Seminerde юьretmenlerin gюsterdiьi ilgiden memnun kalan Doч. Dr. Ateш, atayurdunda bulunmaktan duyduьu memnuniyeti
dile getirdi. Giderek dцnyada popцleritesi
artan Tцrkчe'nin bu coьrafyalarda halktan
yoьun ilgi gюrdцьцnц belirten Ateш,
"YETEM olarak Tцrkчe'nin юьretilmesinde
yeni teknikler цzerinde akademik чalышmalar yapыyor ve Tцrkчe юьretme metotlarыnda gюsterdiьimiz baшarыyы kardeш цlkelDoч. Dr. Шeref Ateш ayrыca 'Kazakistan adlы uluslararasы konferansa Tцrkiye'yi temerle paylaшmaya hazыrыz." dedi.
2030 Kalkыnma Stratejisinde Eьitimin Rolц' silen katыldы.
Kazakistan Cumhurbaшkanы birinci
yardыmcыsы Kayrat Sarыbay, Tцrkiye ile
Kazakistan arasыndaki sыcak diyaloьun
son yыllarda giderek arttыьыnы sюyledi.
Baшkent Astana'da Diyalog Avrasya
Platformu(DAP) tarafыndan dцzenlenen
toplantыda konuшan Sarыbay, Nahчvan'da
toplanan Tцrk Dцnyasы Liderleri'nin aldыьы
kararlarыn hыzlыca hayata geчirilmeye baшladыьыnыn altыnы чizdi. Kayrat Sarыbay, Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'цn Kazakistan'a
yaptыьы en son gezisinde Tцrk Dцnyasы
Akademisi'nin aчыlышыnы Kazakistan Cumhurbaшkanы ile birlikte yaptыьыnы hatыrlattы. Tцrk
dцnyasыnыn ortak deьerlerini ortaya чыkarmak gibi юnemli чalышmalara юncцlцk ede-
Tacikistan Devlet Baшkanы Еmamali Rahman, 5 Temmuz'da
Kazakistan'ыn baшkenti Astana'ya
gidecek. Rahman Astana ziyaretinde Avrasya Ekonomik Topluluьu'nun (AET) devlet baшkanlarы
dцzeyindeki toplantыsыna katыlacak.
Tacik "Asia Plus" ajansыnыn haberine gюre, Tacikistan'ыn da цye
olduьu AET toplantыsыnda юrgцt
Чapыnda ekonomik, maliye ve
ticaret iшbirliьi konularыnыn ele alыnacaьы kaydedildi. Ayrыca, toplantыya
Tacikistan yanы sыra Rusya ve
Belarus devlet baшkanlarыnыn da
katыlmasы bekleniyor. Toplantыya
katыlacak liderler, 6 Temmuz'da 70.
doьum gцnцnц kutlayacak olan
Kazakistan
Devlet
Baшkanы
Nursultan Nazarbayev'i de kutlama
firsatы bulacaklar.
Kazakistan'da
her
yыl
6
Temmuz'da Astana'nыn baшkent
oluшunun yыl dюnцmц kutlanыyor.
Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl de,
Kazakistan
Devlet
Baшkanы
Nursultan Nazarbayev'in davetlisi
olarak 4-7 Temmuz gцnlerinde
Kazakistan'da olacak.
Avrasya Ekonomi Topluluьu,
Beyaz Rusya, Kazakistan, Kыrgыzistan, Rusya ve Tacikistan tarafыndan
10 Ekim 2000 tarihinde imzalanan
antlaшmayla kurulmuшtu. 25 Ocak
2006 tarihinde de Юzbekistan
Avrasya Ekonomi Topluluьuna
katыlmышtы.
Щабер Меркези.
cek bu akademinin, aynы zamanda ilmi ve
edebi чalышmalara da ev sahipliьi
yapacaьыnы belirten Sarыbay, "Mesala
Ahmet Yesevi'nin dцnya gюrцшцnцn incelenmesi gerekir. Bюylece ortaya юrnek bir
model чыkarыlabilir. Bu Tцrk-Иslam Dцnyasы
iчin юnemli bir adыm olacaktыr." ifadesini kullandы.
Kazak yetkili, son dюnemlerde Tцrkiye ve
bюlge цlkelerin AGИT, CЫCA ve TЦRKSOY
gibi uluslar arasы kurumlarыn vesilesiyle sыk
sыk bir araya geldiьini belirterek, bunun
memnuniyet verici olduьunun altыnы чizdi.
Sarыbay ayrыca Tцrkiye Cumhurbaшkanы
Abdullah Gцl'цn цч farklы mekanda
Kazakistan Cumhurbaшkanы Nursultan
Nazarbayev'i Tцrk Dцnyasы'nыn 'duayeni'
olarak takdim etmesinin takdir edilecek bir
davranыш olduьunu vurguladы. Sarыbay, 24
Haziran'da Ankara'daki Genчlik Parkы'nda
Cumhurbaшkanы Nazarbayev'in heykelinin
aчыlmasыnыn bir devlet baшkanыna verilecek
en bцyцk deьer olduьunun altыnы чizdi.
Toplantыya, Kazakistan Senatosu ve
Meclis milletvekilleri, yazarlar ve gazeteciler katыldы.
Forumun aчыlышыnda konuшan DAP Kazakistan Koordinatюr Salih Akчay ise son
zamanlarda Tцrk Dцnyasы'nda yaшanan
olaylarы deьerlendirmek iчin bir araya
geldiklerini ifade etti.
Щабер Меркези.
Åñëè íàðîä óâàæ àåøü- ê ñåáå óâàæåíèå ïðîÿâëÿåøü...
7
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Óâàæàåìàÿ Ðîçà Èñàêîâíà!
Ïðèíîøó ñâîè ïîçäðàâëåíèÿ â ñâÿçè ñ
íàäåëåíèåì Âàñ ïî èòîãàì ïðîâåäåííîãî 27 èþíÿ ò.ã. ðåôåðåíäóìà ïîëíîìî÷èÿìè Ïðåçèäåíòà ïåðåõîäíîãî ïåðèîäà
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, à òàêæå èñêðåííèå ïîæåëàíèÿ ìèðà è ñîãëàñèÿ,
ñòàáèëüíîñòè è áëàãîïîëó÷èÿ äðóæåñòâåííîìó íàðîäó Êûðãûçñòàíà.
Óáåæäåí, ÷òî îáúåêòèâíîå è ñïðàâåäëèâîå ðàññëåäîâàíèå êðîâàâûõ è áåñ÷åëîâå÷íûõ ñîáûòèé, èìåâøèõ ìåñòî â
Îøñêîé è Äæàëàëàáàäñêîé îáëàñòÿõ
Êûðãûçñòàíà, êîòîðîå, ÿ íàäåþñü, áóäåò
ïðîâåäåíî ñ ó÷àñòèåì ñïåöèàëèñòîâ è
ìåæäóíàðîäíûõ ýêñïåðòîâ, ïîêàæåò îáùíîñòü è íåðàçäåëèìîñòü èíòåðåñîâ
êûðãûçñêîãî è óçáåêñêîãî íàñåëåíèÿ, â
òå÷åíèå ìíîãèõ âåêîâ ïðîæèâàþùåãî íà
þãå Êûðãûçñòàíà, è âìåñòå ñ òåì ðàñêðîåò ïîäëèííîå ëèöî òåõ ïðîâîêàòîðîâ
è çàêàç÷èêîâ èçâíå, êîòîðûå ðàäè äîñòèæåíèÿ ñâîèõ ãðÿçíûõ öåëåé ãîòîâû
ïðèíåñòè â æåðòâó òûñÿ÷è æèçíåé íåâèííûõ ëþäåé.
Åùå ðàç õîòåë áû âûðàçèòü ñâîþ óâåðåííîñòü â òîì, ÷òî ðàçóì è ìóäðîñòü
êûðãûçñêîãî íàðîäà äàäóò ñèëû äëÿ òîãî, ÷òîáû ïðåîäîëåòü òå èñïûòàíèÿ, êîòîðûå âûïàëè íà åãî äîëþ ñåãîäíÿ.
Ñ óâàæåíèåì
Èñëàì Êàðèìîâ, Ïðåçèäåíò
Ðåñïóáëèêè Óçáåêèñòàí.
Aral Gюlц'nцn kurumasы nedeniyle
dцnyanыn en bцyцk чevresel felaketlerinden birini yaшayan Aral Havzasы'nыn
Юzbekistan'daki bюlцmц olan Karakal-pak-
istan'da yaшanan sorunlarыn чюzцmцne
katkыda bulunmak amacыyla hazыrlanan
"Aral Havzasыnda Tarыm Sistemlerinin
Geliшtirilmesi Programы" baшlыyor. Toplam
altы projeden oluшan ve 2014 yыlыna kadar
sцrecek olan program ile yaшanan чevresel felaketin bюlge ekonomisi цzerindeki
olumsuz etkilerinin azaltыlmasы ve modern
teknikler kullanыlarak tarыmda sцrdцrцlebilirliьin saьlanmasы amaчlanыyor.
1960'lы yыllardan bu yana Aral Gюlц'nц
besleyen Amuderya ve Sыrderya nehirlerinin sulama amaчlы kullanыlmasы nedeniyle
gюlцn neredeyse tamamы kurumuш ve bu
nedenle bюlgenin юnemli geчim kaynaklarыndan biri olan balыkчыlыk bitmiшti. Gюl
yataьыnыn kuruyan kesimlerinde biriken
tuzun rцzgar yoluyla bюlgenin tцmцne
yayыlmasы ve geleneksel yюntemlerle aшыrы
sulama yapыlmasыyla da tarыm topraklarыnыn
verimi dцшmцшtц. Baшkanlыьыmыzca uygu-
145 ëåò íàçàä, 28 èþíÿ (16 èþíÿ ïî
ñòàðîìó ñòèëþ) 1865 ãîäà, ïîáåäîíîñíî
çàâåðøèëñÿ øòóðì Òàøêåíòà ðóññêèìè
âîéñêàìè ïîä êîìàíäîâàíèåì ãåíåðàëìàéîðà Ì.Ã.×åðíÿåâà. Çàõâàò ñàìîãî
êðóïíîãî è ñàìîãî íàñåëåííîãî èç ñðåäíåàçèàòñêèõ ãîðîäîâ, âàæíåéøåãî òîðãîâî-ïðîìûøëåííîãî öåíòðà, íàõîäèâøåãîñÿ íà ïåðåêðåñòüå îñíîâíûõ òîðãîâûõ
è òðàíñïîðòíûõ ïóòåé, ñòàë âàæíûì ýòàïîì ïðîäîëæàâøåéñÿ âåñü XIX âåê ðîññèéñêîé ýêñïàíñèè â þæíîì íàïðàâëåíèè. Ñî âçÿòèåì Òàøêåíòà, ñòàâøåãî
ñïóñòÿ íåêîòîðîå âðåìÿ ãëàâíûì ãîðîäîì îñíîâíîãî ðîññèéñêîãî âëàäåíèÿ â
ýòîì ðåãèîíå - Òóðêåñòàíñêîãî ãåíåðàëãóáåíàòîðñòâà, - çàâîåâàíèå Ðîññèåé
ñðåäíåàçèàòñêèõ õàíñòâ ïîøëî óñêîðåííûìè òåìïàìè è â êîíå÷íîì èòîãå çàâåðøèëîñü ïðåâðàùåíèåì âñåé òîãäàøíåé
Ñðåäíåé Àçèè âî âëàäåíèå ðîññèéñêîé
êîðîíû. "Ñ ïîêîðåíèåì Òàøêåíòà, - äîíîñèë èìïåðàòîðó Àëåêñàíäðó II ãåíåðàë
×åðíÿåâ, - ìû ïðèîáðåòàåì ïîëîæåíèå â
Ñðåäíåé Àçèè, ñîîáðàçíîå ñ äîñòîèíñòâîì èìïåðèè è ìîùüþ ðóññêîãî íàðîäà".
Ðîññèþ òÿíåò íà þã
Ïîñëå ïîðàæåíèÿ â Êðûìñêîé âîéíå
Ðîññèÿ, íå èìåÿ âîçìîæíîñòè âåñòè àêòèâíóþ ïîëèòèêó â Åâðîïå, ïðåæäå âñåãî
íà Áàëêàíàõ, èìåâøóþ öåëüþ óñòàíîâëåíèå ðîññèéñêîãî êîíòðîëÿ íàä ÷åðíîìîðñêèìè ïðîëèâàìè, íàïðàâèëà ñâîè
ýêñïàíñèîíèñòñêèå óñòðåìëåíèÿ íà þã â Ñðåäíþþ Àçèþ. Ê ýòîìó ïðàâÿùèå êðóãè Ïåòåðáóðãà ïîäòàëêèâàëè êàê ýêîíîìè÷åñêèå, òàê è ãåîïîëèòè÷åñêèå ñîîáðàæåíèÿ.
Íà ïðîòÿæåíèè äîâîëüíî äîëãîãî âðåìåíè â XIX âåêå ãëàâíûì ïîñòàâùèêîì
õëîïêà-ñûðöà äëÿ ðîññèéñêîé ïðîìûøëåííîñòè áûëè þæíûå øòàòû ÑØÀ. Â
ðåçóëüòàòå Ãðàæäàíñêîé âîéíû Ñåâåðà è
Þãà ïîñòàâêè àìåðèêàíñêîãî õëîïêà â
Ðîññèþ ïðåêðàòèëèñü. Âîçíèêëà îñòðàÿ
íåîáõîäèìîñòü èñêàòü íîâûå èñòî÷íèêè
ïîëó÷åíèÿ õëîïêà-ñûðöà. Áûëî èçâåñòíî, ÷òî ìíîãèå ðàéîíû Òóðêåñòàí, îñîáåííî Ôåðãàíñêàÿ äîëèíà, îáëàäàëè îòëè÷íûìè âîçìîæíîñòÿìè äëÿ âûðàùèâàíèÿ õëîïêà. Ñ äðóãîé ñòîðîíû, Êîêàíäñêîå, Áóõàðñêîå è Õèâèíñêîå õàíñòâà ÿâëÿëèñü âåñüìà ïðèâëåêàòåëüíûìè ðûíêàìè ñáûòà äëÿ ðàñòóùåé ðîññèéñêîé
ïðîìûøëåííîñòè, â áîðüáå çà êîòîðûå
Ðîññèÿ êîíêóðèðîâàëà ñ Âåëèêîáðèòàíèåé. Ñîïåðíè÷åñòâî ñ "êîâàðíîé àíãëè÷àíêîé", êîòîðàÿ ïîñòîÿííî "ãàäèò", ïðåâðàòèëîñü åäâà ëè íå â îñíîâíîå ñîäåðæàíèå òîãäàøíåé ðîññèéñêîé âíåøíåé
ïîëèòèêè. Îáðàòèâ ñâîè âçîðû íà Ñðåäíåàçèàòñêèé ðåãèîí, Ïåòåðáóðã óâèäåë â
íåì íå òîëüêî âûãîäíûé èñòî÷íèê ñûðüÿ
è ðûíîê ñáûòà, íî è óäîáíûé ïëàöäàðì
äëÿ âåäåíèÿ ãåîïîëèòè÷åñêîé "áîëüøîé
èãðû" è ñîçäàíèÿ óãðîçû äëÿ Áðèòàíñêîé
Èíäèè.
Êàê ïèñàë âïîñëåäñòâèè Äæîðäæ Íàòàíèýë Êåðçîí â ñâîåé ðàáîòå "Ðîññèÿ â
Öåíòðàëüíîé Àçèè è àíãëî-ðóññêèé âîïðîñ" (Ëîíäîí, 1889 ã.): "Ïðè îòñóòñòâèè
êàêèõ-ëèáî ôèçè÷åñêèõ ïðåïÿòñòâèé è âî
âðàæäåáíîì îêðóæåíèè… âñÿ ëîãèêà
äèïëîìàòèè ñâîäèòñÿ ê ïîíèìàíèþ àëüòåðíàòèâû: ïîáåäà èëè ïîðàæåíèå. Ðîññèÿ áûëà ïðîñòî âûíóæäåíà ïðîäâèãàòüñÿ âïåðåä, êàê Çåìëÿ - âðàùàòüñÿ âîêðóã
Ñîëíöà.  òå÷åíèå öåëîãî ñòîëåòèÿ â íàìåðåíèÿ ðîññèéñêèõ ãîñóäàðñòâåííûõ
äåÿòåëåé âõîäèëà âîçìîæíîñòü äîáðàòüñÿ äî Èíäèè ÷åðåç Öåíòðàëüíóþ Àçèþ.
lanmasы planlanan program ile, damla
sulama ve tцnel seracыlыk gibi modern tarыm
tekniklerinin tanыtыlmasы ve yaygыnlaшtыrыlmasы, teknik altyapыlarыn geliшtirilmesi ve
чiftчi юrgцtlerinin desteklenmesi yoluyla
Karakalpakistan'da tarыmsal kaynaklarыn
daha verimli kullanыlmasыna, bюylece чiftчi
gelirlerinin artыrыlarak bюlgedeki шiddetli
yoksulluьun azaltыlmasыna katkыda bulunulmasы hedefleniyor.
Program kapsamыnda ilk olarak, ТИКА ve
Tarыm ve Kюyiшleri Bakanlыьы uzmanlarыndan oluшan heyet, Юzbekistan'a чalышma
ziyaretinde bulundu. Ziyarette, Юzbekistan
Tarыm ve Su Kaynaklarы Bakanы Zafar
Ruziev baшta olmak цzere bakanlыk yetkilileri ile gюrцшцldц ve hazыrlanan programa
son hali verilerek 2010 yыlы iчerisinde uygulamaya baшlanmasыna karar verildi.
Щабер Меркези.
Îíè î÷åíü ñåðüåçíî ðàññìàòðèâàþò âîïðîñ î ïðîíèêíîâåíèè â Èíäèþ, ïðè÷åì
ñ êîíêðåòíîé öåëüþ, â ÷åì ìíîãèå èç íèõ
äîñòàòî÷íî èñêðåííå ïðèçíàþòñÿ. Èõ ðåàëüíàÿ öåëü - íå Êàëüêóòòà, à Êîíñòàíòèíîïîëü. Ðàäè ñîõðàíåíèÿ âîçìîæíîñòè
èñïîëüçîâàíèÿ êîëîíèé â Àçèè Áðèòàíèÿ
ïîéäåò íà ëþáûå óñòóïêè â Åâðîïå. Âîò
âêðàòöå èòîã è ñóùíîñòü ðîññèéñêîé ïîëèòèêè".
 íà÷àëå 1864 ãîäà ðîññèéñêèé ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë Ãîð÷àêîâ âûÿñíèë, ÷òî Âåëèêîáðèòàíèÿ íå íàìåðåíà
âîîðóæåííûì ïóòåì ïðîòèâîäåéñòâîâàòü çàõâàòó Ðîññèåé òóðêåñòàíñêèõ
õàíñòâ. Ñëîæèëèñü ÷ðåçâû÷àéíî áëàãîïðèÿòíûå óñëîâèÿ äëÿ íàòèñêà â þæíîì
íàïðàâëåíèè. Èñïîëüçîâàâ ñîçäàííûå
íà ïðîòÿæåíèè XVIII - ïåðâîé ïîëîâèíû
XIX âåêîâ "ïðåäìîñòíûå óêðåïëåíèÿ" â
Ïðèêàñïèè, þæíîé Ñèáèðè è Êàçàõñòàíå,
Ïåòåðáóðã àêòèâíî ïðèñòóïèë ê ïîä÷èíåíèþ îñòàëüíîé ÷àñòè ðåãèîíà ðîññèéñêîé êîðîíå. Ê êîíöó 1863 ãîäà çàâåðøèëñÿ ýòàï ðàçâåäûâàòåëüíûõ ýêñïåäèöèé è äèïëîìàòè÷åñêèõ ïåðåãîâîðîâ, íà÷àëîñü ïðÿìîå çàâîåâàíèå Ñðåäíåé
Àçèè.
Ïðîäîëæåíèå ñëåäóåò.
Kыrgыzistan'ыn gцneyinde 11 Haziran'da patlak
veren etnik
чatышmalardan kaчarak
Юzbekistan'a
sыьыnan mцltecilere bir
yardыm
da
Юzbek-Tцrk
iш adamlarыndan geldi.
Taшkent'te faaliyet gюsteren Юzbek-Tцrk
Иш adamlarы Derneьi (UTИD), Andican'daki
kamplarda kalan Юzbek mцltecilere insani
yardыm desteьinde bulundu. Dernekte
toplanan tonlarca insani yardыm malzemesi
bugцn Andican'a gюnderildi. Dernek чalышanlarы, kampanyanыn bцyцk ilgi gюrdцьцnц,
toplanan malzemeleri ofiste koyacak yer
bulamadыklarыnы dile getirdi.
Yardыm kampanyasыyla ilgili Cihan'a
aчыklamada bulunan UTИD Genel Sekreteri
Cedide Balabekova,
цyelerinin gюnцllerinden geчen miktarlarda kampanyaya destek verdiьin sюyledi.
Цyelerinin mцltecilerin юncelikli ihtiyaч listelerine gюre yardыm verdiьini dile getiren
Balabekova "Юzbek Tцrk Ишadamlarы
Derneьi UTИD hiч bir zaman Юzbekistan'ыn karшы karшыya kaldыьы sыkыntыlar
karшыsыnda sessiz kalmamыш ve aktif
olarak harekete geчerek цzerine dцшeni
yapmышtыr. Bugцn ise bildiьiniz gibi hepimizin ilgi odaьы Kыrgыzistan'dan gelen
mцltecilere чevrilmiш durumda." dedi.
Íà ÷åìïèîíàòå êîíòèíåíòà, ïðîâåäåííîì
Ìåæäóíàðîäíîé ôåäåðàöèåé ïî ìóàéòàþ,
Àçèàòñêîé ôåäåðàöèåé ïî ìóàéòàþ, Àññîöèàöèåé ëþáèòåëüñêîãî è ïðîôåññèîíàëüíîãî
ìóàéòàÿ Óçáåêèñòàíà, Ðåñïóáëèêàíñêèì öåíòðîì ïî ðàçâèòèþ âîñòî÷íûõ åäèíîáîðñòâ è
áîåâîãî èñêóññòâà, âûñòóïèëè îêîëî äâóõñîò
ñïîðòñìåíîâ èç Óçáåêèñòàíà, Èðàíà, Èíäèè,
Èíäîíåçèè, Êàçàõñòàíà, Òàäæèêèñòàíà, Àôãàíèñòàíà, Òàèëàíäà è äðóãèõ ãîñóäàðñòâ.
Íà ÷åìïèîíàòå Àçèè, êîòîðûé ïðîâîäèëñÿ â
ñïîðòèâíîì êîìïëåêñå "Óçáåêèñòîí", íà ðèíã
âûøëè äåñÿòü óçáåêñêèõ ñïîðòñìåíîâ. Ñðåäè
ñïîðòñìåíîâ-ëþáèòåëåé ÷åìïèîíàìè Àçèè
ñòàëè Ôèðäàâñ Õîëìóðîäîâ, Ãóëîì Õàëèìîâ,
Øåðçîä Ñàòêèíîâ, Æàñóð Ìèðçàìóõàììåäîâ.
- ß ðàä, ÷òî ñòàë ïîáåäèòåëåì ýòèõ ïðåñòèæíûõ ñîñòÿçàíèé, ïðîâîäèâøèõñÿ â íàøåé ñòîëèöå, - ñêàçàë Æ.Ìèðçàìóõàììåäîâ.
- Ìóàéòàåì çàíèìàþñü íà ïðîòÿæåíèè äåâÿòè ëåò. Ïîáåäà íà ðîäíîé çåìëå íà ãëàçàõ
ñîòåí áîëåëüùèêîâ ïðèäàåò îñîáóþ ðàäîñòü.
Äîøåäøèå äî ôèíàëà áåç ïîðàæåíèé Ñàíæàð Þñóïîâ, Àõìàä Ìèðçàåâ, Àçèç Íàçàðîâ,
Àðòóð Êîäèðêóëîâ çàâîåâàëè ñåðåáðÿíûå, à
Äàâðîí Ýøîíõîäæàåâ - áðîíçîâóþ ìåäàëè.
Çîëîòûìè ìåäàëÿìè ÷åìïèîíàòà íàãðàæäåíû òàêæå òàèëàíäöû Áèìïåíã Ïèìïàåíã, Òàì÷àí Âàðàþò, Èíóäîì Æèðàñóê, ïðåäñòàâèòåëè
Êàçàõñòàíà Æîíèáåê Ñàäâàêêîñîâ, Íóðáóëàò
Ñåíãèðîâ.
Ñáîðíàÿ êîìàíäà Óçáåêèñòàíà çàâîåâàëà
÷åòûðå çîëîòûõ è ñòîëüêî æå ñåðåáðÿíûõ íàãðàä, îäíó áðîíçîâóþ ìåäàëü è â îáùåêîìàíäíîì çà÷åòå çàíÿëà ïåðâîå ìåñòî.
Íàðîäíûé ëþáèìåö â îãíå íå ñãîðàåò, â âîäå íå óòîïàåò...
8
Tцrkmenistan
Devlet Baшk a n ы
Gurbanguli
Berdimuhamedov'un
doьum gцnц
dolaysыyla
kutlama mesajы gюnderen
Cumhurbaшkanы Abdullah
Gцl, Kasыm
ayыnda
bu
цlkeyi ziyaret
edeceьini
belirtti. Gцl,
kardeш Tцrkmenistan'a
yapacaьы resmi ziyaretinin iki цlke arasыndaki
mevcut iliшkilerin daha da geliшtirilmesi ve yeni
iшbirliьi alanlarыnыn belirlenmesi aчыsыndan son
derece faydalы olacaьыnы kaydetti.
Tцrk halkы ve шahsы adыna Tцrkmen mevkidaшы
Berdimuhamedov'u doьum gцnц dolaysыyla
tebrik eden Gцl, Tцrkmenistan ile olan kardeшlik,
dostluk ve iшbirliьi iliшkilerine bцyцk юnem
verdiklerini belirtti. Gцl ayrыca, Aшkabat ziyaretinin Tцrkiye ile Tцrkmenistan arasыndaki iшbirliьinin hem iki taraflы hem de bюlgesel dцzeyde
geliшtirilmesine katkы saьlayacaьыnы ifade etti.
Cumhurbaшkanы Gцl'цn mesajы devlet medyasыnda da yayыnlandы.
Cumhurbaшkanы Gцl, gюreve geldikten sonra iki
kez Tцrkmenistan'ы ziyaret etmiшti. Aralыk 2007
tarihinde cumhurbaшkanы sыfatыyla Tцrkmenistan'a gelen daha sonra Kasыm 2008 tarihinde
Hazar Denizi kыyыsыndaki Tцrkmenbaшы kentine
чalышma ziyaretinde bulunmuшtu.
Cumhurbaшkanы Gцl Tцrkmen lider Berdimuhamedov'u da iki kez Tцrkiye'de aьыrladы.
Geчtiьimiz hafta Tцrkmenistan'da enerji
alanыnda юnemli geliшmeler yaшandы. ABD
Dышiшleri Bakanы Gцney ve Orta Asya'dan
sorumlu yardыmcыsы Robert Blake, Иran
Petrol Bakanы Mesud Mirkezami ve Чin
Komцnist Partisi Merkez Komitesi Siyasi
Bцrosu Daimi цyesi ve Merkez Komisyon
Disiplin Denetim Шefi He Guoqiang
Tцrkmenistan'da temaslarda bulundu.
ABD, Чin ve Иran'dan Aшkabat'a gerчekleшtirilen цst dцzey ziyarette, enerji alanыndaki iшbirliьi юn plana чыktы.
Иran Petrol Bakanы Mirkezami'nin ziyaretinde ise enerji iшbirliьi adыna somut bir
adыm atыldыьыnы belirten Durdiyev, doьalgaz
sevkiyatыnыn arttыrыlmasыna yюnelik bir anlaшmanыn imzalandыьыnы belirtti.
Ìíîãî âîñõèùåííûõ ñëîâ è âîñòîðæåííûõ âîñêëèöàíèé âíîâü âûçâàëè ó çàðóáåæíûõ ãîñòåé
òóðêìåíñêèå êîâðû, ïðåäñòàâëåííûå â îòäåëüíîé ýêñïîçèöèè ìåæäóíàðîäíîé âûñòàâêè «Áåëûé ãîðîä - Àøõàáàä». Ïî òðàäèöèè íà ýòîé âûñòàâêå ñðåäè îðãàíèçàöèé, êîìïàíèé è ôèðì, çàíÿòûõ â ðàçëè÷íûõ ñåêòîðàõ ýêîíîìèêè, ñâîþ
ïðîäóêöèþ äåìîíñòðèðîâàëè è ïðåäñòàâèòåëè
íàðîäíûõ ðåìåñåë. Êàæäàÿ òàêàÿ äåìîíñòðàöèÿ
- ýòî âñåãäà îòêðûòèå, ïóòåøåñòâèå â ìèð
êðàñîòû è ìóäðîñòè, â êîòîðûé ïðèãëàøàþò
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Tцrkmenistan Devlet Baшkanы Gurbanguli Berdimuhamedov, Avrupa Gцvenlik ve
Ишbirliьi Teшkilatы (AGИT) dюnem baшkanы ve
Kazakistan Dышiшleri Bakanы Kanat
Saudabayev'i makamыnda kabul etti.
Saudabayev, uluslararasы silahsыzlanma
konferansыna katыlmak цzere dцn Tцrkmenistan'a gelmiшti.
Berdimuhamedov ile Saudabayev, iki
цlke iliшkilerinin yanы sыra Tцrkmenistan ile
AGИT arasыndaki iшbirliьini de deьerlendirdi. Taraflar, uyuшturucu kaчakчыlыьы, uluslararasы terюrizm ve organize suчlar gibi
tehditlere karшы ortak mцcadele edilmesi
gerektiьi belirttiler.
Saudabayev gюrцшmeden sonra yaptыьы
aчыklamasыnda, Kazakistan Devlet Baшkanы
Nursultan Nazarbayev'in adыndan Tцrkmen liderini Astana'ya davet ettiьini kaydetti. Tцrkmenistan Devlet Baшkanы'nыn bu
yыl iчerisinde Kazakistan'ы ziyaret edeceьini
belirten Saudabayev, gюrцшmesinin verimli geчtiьini kaydetti.
Saudabayev ayыrca Aшkabat temaslarы
чerчevesinde Dышiшleri Bakanы ve Devlet
Baшkanы Yardыmcыsы Raшit Meredov ve
Meclis Baшkanы Akca Nurberdiyeva ile bir
araya geldi. Saudabayev, Tцrkmen
meslektaшы Meredov'u ise Kazakistan'da
dцzenlenecek AGИT Dышiшleri Bakanlarы
gayri resmi zirvesine davet etti.
Saudabayev bugцn sabah uluslararasы
silahsыzlanma konferansыna katыldы. Konferansta konuшma yapan Kazak yetkili,
dцnyada halen faaliyette bulunan nцkleer
poligonlarыn kapatыlmasы gerektiьini belirtti.
AGИT Baшkanы, nцkleer silahlardan arыndыrыlmыш bir dцnya iчin genel bir bildiri kabul
etme чalышmalarыnыn hыzlandыrыlmasыnы istedi.
AGИT Dюnem Baшkanы ayrыca, konferans
чerчevesinde Иran Dышiшleri Bakanы
Manuчehr Mutteki ile bir araya geldi.
Юte yandan, Gurbanguli Berdimuhamedov, uluslararasы silahsыzlanma konferansы
iчin Aшkabat'ta bulunan BM'nin silahsыzlanmadan sorumlu Genel Sekreter yardыmcыsы
Sergio Duarte, Baьыmsыz Devletler Topluluьu Genel Sekreteri Sergey Lebedev ve
Rusya Dышiшleri Bakanы Yardыmcыsы Andrey
Denisov'u da kabul etti.
Teшkilatы (AGИT) dюnem baшkanы ve
Kazakistan Dышiшleri Bakanы Kanat
Saudabayev'i makamыnda kabul etti.
Saudabayev, uluslararasы silahsыzlanma
konferansыna katыlmak цzere Tцrkmenistan'a gelmiшti.
Ïðåçèäåíò Òóðêìåíèñòàíà ïðèíÿë äåéñòâóþùåãî
ïðåäñåäàòåëÿ ÎÁÑÅ
çðèòåëåé õðàíèòåëè ñòàðèííûõ òðàäèöèé.
Îäíà èç íèõ - ïðåäïðèíèìàòåëüíèöà-êîâðîâùèöà Îðàçãóëü Ýåáåðäûåâà, ó êîòîðîé íà âûñòàâêå
áûë ñâîé ïàâèëüîí, êðàñî÷íûå ýêñïîíàòû êîòîðîãî âûçâàëè èñêðåííåå âîñõèùåíèå çàðóáåæíûõ
ïîñåòèòåëåé. Ó ìíîãèõ èç íèõ âîçíèêàë îäèí è òîò
æå âîïðîñ: êàê, êàêèì ÷óäîì ñîçäàåòñÿ òàêàÿ íåïîâòîðèìàÿ êðàñîòà? Âîïðîñ, ðàçóìååòñÿ, ðèòîðè÷åñêèé, èñ÷åðïûâàþùèé îòâåò íà íåãî ïîëó÷èòü íåâîçìîæíî. Äà, ìîæíî óçíàòü íåêîòîðûå
äåòàëè òåõíîëîãè÷åñêîãî ïðîöåññà, ñîñòàâ êðàñèòåëåé, êîëè÷åñòâî óçëîâ, íî íèêòî íå ñìîæåò äàòü
ðåöåïò, ñ ïîìîùüþ êîòîðîãî ìîæíî áûëî áû äîñòèãíóòü òâîð÷åñêèõ âåðøèí â êîâðîäåëèè.
«Íà ñàìîì äåëå òàêèõ ðåöåïòîâ - ãîòîâûõ,
óíèâåðñàëüíûõ äëÿ âñåõ - íåò, - ãîâîðèò Îðàçãóëü ýäæå. - Ñóùåñòâóåò ëèøü îäèí ñåêðåò: îí
â ñïîñîáíîñòÿõ êîâðîâùèöû, åå õóäîæåñòâåííîì ÷óòüå è âîîáðàæåíèè, ïîìíîæåííûõ íà äóøåâíûé ïîñûë, óïîðñòâî è òðóäîëþáèå». Äåéñòâèòåëüíî, ðàçâå ýòî íå ÷óäî, êîãäà èç ñàìûõ
îáû÷íûõ ìàòåðèàëîâ è ñ ïîìîùüþ ñàìûõ ïðîñòûõ èíñòðóìåíòîâ ñîçäàþò ìàñòåðèöû èñòèííûå
ïðîèçâåäåíèÿ äåêîðàòèâíî-ïðèêëàäíîãî èñêóññòâà, â êîòîðûõ ðàñêðûâàåòñÿ ïîýòè÷åñêîå ïðåäñòàâëåíèå òóðêìåíñêîãî íàðîäà îá îêðóæàþùåì
ìèðå.
Íàðîäíîå èñêóññòâî ñêëàäûâàëîñü âåêàìè, óñèëèÿìè ìàñòåðèö ìíîãèõ ïîêîëåíèé. È ìû ñòðåìèìñÿ ñîõðàíèòü ýòîò óíèêàëüíûé îïûò. Íî âìåñòå ñ òåì, ñîçäàâàÿ íîâîå ïðîèçâåäåíèå, ÿ, êàê è
ìíîãèå äðóãèå, ñòàðàþñü íàéòè ñâîå îðèãèíàëüíîå ðåøåíèå».
Ïðåçèäåíò Òóðêìåíèñòàíà Ãóðáàíãóëû
Áåðäûìóõàìåäîâ ïðèíÿë äåéñòâóþùåãî
ïðåäñåäàòåëÿ Îðãàíèçàöèè ïî áåçîïàñíîñòè è ñîòðóäíè÷åñòâó â Åâðîïå
(ÎÁÑÅ), Ãîñóäàðñòâåííîãî ñåêðåòàðÿìèíèñòðà èíîñòðàííûõ äåë Ðåñïóáëèêè
Êàçàõñòàí Êàíàòà Ñàóäàáàåâà.
Ïîáëàãîäàðèâ çà âîçìîæíîñòü ëè÷íîé
âñòðå÷è, ãîñòü, ïðèáûâøèé â Àøõàáàä
âî ãëàâå ïðåäñòàâèòåëüíîé äåëåãàöèè
äëÿ ó÷àñòèÿ â îòêðûâàþùåéñÿ çäåñü
çàâòðà Ìåæäóíàðîäíîé êîíôåðåíöèè
ãîñóäàðñòâ Öåíòðàëüíîé Àçèè è Êàñïèéñêîãî áàññåéíà ïî âîïðîñàì ðàçîðóæåíèÿ, ïåðåäàë òóðêìåíñêîìó ëèäåðó òåïëûå ñëîâà ïðèâåòñòâèÿ îò Ïðåçèäåíòà
Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Íóðñóëòàíà Íàçàðáàåâà, àäðåñîâàâøåãî íàèëó÷øèå
ïîæåëàíèÿ âñåìó òóðêìåíñêîìó íàðîäó.
Ãîâîðÿ î áîëüøîì çíà÷åíèè ôîðóìà,
Êàíàò Ñàóäàáàåâ îòìåòèë, ÷òî èíèöèàòèâà òóðêìåíñêîãî ëèäåðà î åãî ïðîâåäåíèè ïîëó÷èëà øèðîêóþ ïîääåðæêó
ìåæäóíàðîäíîãî ñîîáùåñòâà, ñòàâ åùå
îäíèì ÿðêèì ïîäòâåðæäåíèåì ïðèâåðæåííîñòè Òóðêìåíñêîãî ãîñóäàðñòâà êóðñó íà êîíñòðóêòèâíîå ñîòðóäíè÷åñòâî âî
èìÿ âñåîáùåãî ìèðà, áåçîïàñíîñòè è
óñòîé÷èâîãî ðàçâèòèÿ. Êàê çàÿâèë ãîñòü,
ÎÁÑÅ âûñîêî îöåíèâàåò ìèðîòâîð÷åñêóþ ïîëèòèêó íåéòðàëüíîãî Òóðêìåíèñòàíà, â êîòîðîì âèäèò èñêëþ÷èòåëüíî
âàæíîãî è îòâåòñòâåííîãî ïàðòíåðà.
Ïðèâåòñòâóÿ äåéñòâóþùåãî ïðåäñåäàòåëÿ ÎÁÑÅ, Ïðåçèäåíò Ãóðáàíãóëû Áåðäûìóõàìåäîâ ïîä÷åðêíóë, ÷òî â ðåàëèçàöèè ñâîåé âíåøíåïîëèòè÷åñêîé ñòðàòåãèè, îñíîâàííîé íà ïðèíöèïàõ ïîçèòèâíîãî íåéòðàëèòåòà, äîáðîñîñåäñòâà
è âçàèìîâûãîäíîãî ïàðòíåðñòâà, îòâå÷àþùåãî âñåîáùèì èíòåðåñàì, Òóðêìåíèñòàí óäåëÿåò îñîáîå âíèìàíèå âçàèìîäåéñòâèþ ñ àâòîðèòåòíûìè ìåæäóíàðîäíûìè ñòðóêòóðàìè, â òîì ÷èñëå ñ
Îðãàíèçàöèåé ïî áåçîïàñíîñòè è ñîòðóäíè÷åñòâó â Åâðîïå. Ðåçóëüòàòîì
ýòîãî àêòèâèçèðîâàâøåãîñÿ â ïîñëåäíèå
ãîäû ïàðòíåðñòâà ÿâëÿåòñÿ ðÿä îñóùåñòâëÿåìûõ ñîâìåñòíûõ ïðîåêòîâ è
ïðîãðàìì, ñêàçàë òóðêìåíñêèé ëèäåð,
îòìåòèâ, ÷òî Òóðêìåíèñòàí âñåãäà îòêðûò äëÿ ïðîäîëæåíèÿ óñòàíîâèâøåãîñÿ êîíñòðóêòèâíîãî äèàëîãà ñ ÎÁÑÅ.
 õîäå áåñåäû òåìîé çàèíòåðåñîâàííîãî îáñóæäåíèÿ ñòàëè âîïðîñû òóðêìåíî-êàçàõñòàíñêèõ îòíîøåíèé, îñíîâàííûõ íà äàâíèõ òðàäèöèÿõ äðóæáû, âçàèìîïîíèìàíèÿ è äóõîâíîãî ðîäñòâà
äâóõ ñîñåäíèõ íàðîäîâ. Ñ óäîâëåòâîðåíèåì êîíñòàòèðîâàâ âûñîêèé óðîâåíü
ìåæãîñóäàðñòâåííîãî äèàëîãà, íûíå îá-
«Òóðêìåíñêèé êîâåð èìååò ñâîé ÿçûê è ñâîè
çàêîíû, - ãîâîðèò Îðàçãóëü ýäæå. - Êàæäàÿ êîâðîâùèöà ñòðåìèòñÿ âûðàçèòü â ñâîåì èçäåëèè
ñâîå ïðåäñòàâëåíèå î ïðåêðàñíîì. Ñåãîäíÿ, â
ýïîõó íîâîãî Âîçðîæäåíèÿ, êîãäà áëàãîäàðÿ âíèìàíèþ ãëàâû ãîñóäàðñòâà íàöèîíàëüíîå êîâðîäåëèå ïåðåæèâàåò ñâîé ðàñöâåò, âàæíî íå
òîëüêî ñîõðàíÿòü ëó÷øèå, îòøëèôîâàííûå âåêàìè äåêîðàòèâíûå è òåõíè÷åñêèå ïðèåìû, íî è
òâîð÷åñêè ïåðåðàáàòûâàòü èõ, îáîãàùàòü,
âíîñèòü ÷òî-òî íîâîå».
 íàñòîÿùåå âðåìÿ âñå áîëüøå êîâðîâùèö
ïðàêòèêóþòñÿ èñêëþ÷èòåëüíî íà øåëêîâîì êîâðîäåëèè. Îðàçãóëü ýäæå - îäíà èç ïåðâûõ, êòî âçÿëñÿ çà âîçðîæäåíèå øåëêîâîãî êîâðîäåëèÿ, êîòîðîå òðåáóåò èñêëþ÷èòåëüíîãî óñåðäèÿ, äîëãîé îáðàáîòêè ñûðüÿ è â äâà ðàçà áîëüøå âðåìåíè íà
òêà÷åñòâî. Ïî÷òè ãîä òðóäà òðåáóåòñÿ, ÷òîáû ïîëó÷èòü øåëêîâûé êîâåð 2 õ 3 ìåòðà. Âåäü ïðèõîäèòñÿ çàâÿçûâàòü ïî ìèëëèîíó óçåëêîâ íà êâàäðàòíûé ìåòð - âîò íàñòîÿùèé ýêçàìåí íà òåðïåíèå! Çàòî âñÿêèé, êòî ëþáóåòñÿ çàêîí÷åííûì ïðîèçâåäåíèåì, íå ìîæåò îòêàçàòüñÿ îò æåëàíèÿ ïîãëàäèòü åãî ðóêîé, ÷òîáû îùóòèòü, êàê ãëàäêî è
ìÿãêî «ëüåòñÿ» íåæíîå øåëêîâîå ïîëîòíî.
Îðàçãóëü Ýåáåðäûåâà ñàìà ñåáå «ðåæèññåð» îíà è äèçàéíåð, è òêà÷èõà, ëó÷øå âñåõ óìååò îáðàáàòûâàòü è ïîäãîòàâëèâàòü ñûðüå, ïðÿäåò íèòè,
îòáåëèâàåò è êðàñèò ïðÿæó. Íå óäèâèòåëüíî, ÷òî
èìåííî îíà è âîçãëàâèëà êîëëåêòèâ íàäîìíûõ
ìàñòåðèö, çàäåéñòâîâàâ â îáùåì áèçíåñå è âñþ
ñâîþ ñåìüþ - ìóæà è ÷åòâåðûõ äåòåé.
Îðàçãóëü ýäæå - ïîòîìñòâåííàÿ êîâðîâùèöà, äî
Ñ÷àñòüå îò íàðîäà íå óõîäèò...
Kanat Saudabayev
ðåòøåãî íîâîå êà÷åñòâî è ñîäåðæàíèå,
Ïðåçèäåíò Òóðêìåíèñòàíà è ìèíèñòð
èíîñòðàííûõ äåë Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí
ïîäòâåðäèëè íàìåðåíèå ðàçâèâàòü ïîëíîìàñøòàáíîå âçàèìîäåéñòâèå ñ ó÷åòîì åãî îãðîìíîãî ïîòåíöèàëà è âîçìîæíîñòåé. Ïîä÷åðêíóâ, ÷òî Òóðêìåíèñòàí âèäèò â Êàçàõñòàíå äîáðîãî äðóãà è
íàäåæíîãî ïàðòíåðà, ëèäåð íàöèè ïåðåäàë òåïëûå ñëîâà ïðèâåòñòâèÿ Ïðåçèäåíòó Íóðñóëòàíó Íàçàðáàåâó, âûñêàçàâ
ïîæåëàíèÿ ìèðà è ïðîöâåòàíèÿ â àäðåñ
íàðîäà ñîñåäíåé ñòðàíû.
Ïðîùàÿñü, ãëàâà ãîñóäàðñòâà è åãî
ãîñòü âûðàçèëè óâåðåííîñòü â äàëüíåéøåì óñïåøíîì ïðîäâèæåíèè ñîòðóäíè÷åñòâà Òóðêìåíèñòàí-ÎÁÑÅ, à òàêæå
òóðêìåíî-êàçàõñòàíñêîãî ïàðòíåðñòâà.
Âî âñòðå÷å ïðèíèìàëè ó÷àñòèå ×ðåçâû÷àéíûé è Ïîëíîìî÷íûé Ïîñîë Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí â Òóðêìåíèñòàíå Àñõàò Îðàçáàé è ãëàâà Öåíòðà ÎÁÑÅ â
Àøõàáàäå Àðçèì Çåêîëëè.
***
 ðàìêàõ ïðîãðàììû ïðåáûâàíèÿ â
Àøõàáàäå äåéñòâóþùèé ïðåäñåäàòåëü
ÎÁÑÅ, Ãîñóäàðñòâåííûé ñåêðåòàðü-ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Êàíàò Ñàóäàáàåâ è ÷ëåíû ñîïðîâîæäàþùåé åãî äåëåãàöèè áûëè
ïðèíÿòû â Ìèíèñòåðñòâå èíîñòðàííûõ
äåë è Ìåäæëèñå Òóðêìåíèñòàíà, ãäå áûëî ïðîäîëæåíî îáñóæäåíèå ïðèîðèòåòíûõ âîïðîñîâ ñîòðóäíè÷åñòâà.
ñèõ ïîð îíà â äåòàëÿõ ïîìíèò òîò äåíü, êîãäà
âïåðâûå ñåëà çà êîâðîâûé ñòàíîê ðÿäîì ñî
âçðîñëûìè æåíùèíàìè, îïûòíûìè ìàñòåðèöàìè.
Ïîìíèò, êàêóþ ãîðäîñòü èñïûòûâàëà â òå ìãíîâåíèÿ, êîãäà ñðåçàëà ñî ñòàíêà ñâîé ïåðâûé ìàëåíüêèé êîâåð äëÿ þðòû â äåíü, êîãäà åé èñïîëíèëîñü 14 ëåò. Äî ñèõ ïîð îíà áåðåæíî õðàíèò åãî
â ñâîåé îáøèðíîé êîëëåêöèè ðÿäîì ñ ëó÷øèìè
ïîëîòíàìè - âåäü èìåííî ñ ýòîãî, åùå íå ñîâñåì
óìåëîãî êîâðèêà, íà÷èíàëñÿ åå ñàìîñòîÿòåëüíûé
ïóòü â ìèðå êîâðîâîãî èñêóññòâà, ãäå îíà äîðîñëà
äî ñòàòóñà ïðèçíàííîé ìàñòåðèöû è ýêñïåðòà.
Âçÿòü õîòÿ áû, ê ïðèìåðó, êðàñèòåëè êîâðîâîé
ïðÿæè. «Êîâðîâùèöà äîëæíà óìåòü âèäåòü òîí÷àéøèå îòòåíêè öâåòà â ðàçëè÷íûõ ìàòåðèàëàõ òàê æå, êàê èõ âèäèò æèâîïèñåö â ïðèðîäå, ðàññêàçûâàåò Îðàçãóëü. - Íàäî òîëüêî óìåëî âûÿâèòü ñêðûòóþ êðàñîòó ýòèõ ìàòåðèàëîâ è
íàéòè èì òàêîå ïðèìåíåíèå, ãäå âñå èõ äîñòîèíñòâà ìîãóò ðàñêðûòüñÿ ñ ëó÷øåé ñòîðîíû.
Ìíîæåñòâî öâåòîâûõ îòòåíêîâ ðàçëè÷àþò ìàñòåðà êðàøåíèÿ â òàêèõ, êàçàëîñü áû, «îäíîòîííûõ» ïðåäìåòàõ, êàê ëàêðè÷íûé êîðåíü, èç
êîòîðîãî ïîëó÷àþò ðàçíûå ìàòîâî-ïàëåâûå
îòòåíêè, èëè îðåõîâàÿ êîæóðà, ÷òî îêðàøèâàåò âîëîêíà îò êîðè÷íåâàòîãî äî çåëåíîãî öâåòà. Êîìáèíàöèÿ ðàñòèòåëüíûõ ýëåìåíòîâ òàêæå îáåñïå÷èâàëà ðàçëè÷íûå òîíà ïîëó÷àåìûõ â
èòîãå öâåòîâ. È õîòÿ âñå ìàòåðèàëû, ïðèìåíÿåìûå â òðàäèöèîííîì êîâðîäåëèè, äîñòàòî÷íî
õîðîøî èçó÷åíû, òåì íå ìåíåå îíè ïðîäîëæàþò
òàèòü â ñåáå íåîãðàíè÷åííûå âîçìîæíîñòè.
Ïîýòîìó ÿ ÷àñòî ñîâåòóþ ìîëîäûì êîâðîâùèöàì: ïîñòîÿííî èùèòå íîâûå ïðèåìû îáðàáîòêè, ïðîáóéòå ñî÷åòàòü â ñâîèõ ðàáîòàõ ñàìûå
ðàçíîîáðàçíûå ïðèåìû è êàê ìîæíî ÷àùå ýêñïåðèìåíòèðóéòå! Òîëüêî òîãäà âû ñìîæåòå â
ïîëíîé ìåðå èñïûòàòü íàñòîÿùóþ òâîð÷åñêóþ
ðàäîñòü, à ìíîãîå èç òîãî, ÷òî âû ëþáîâíî ñäåëàåòå ñâîèìè ðóêàìè, áóäåò äîñòàâëÿòü îêðóæàþùèì âàñ ëþäÿì ðàäîñòü âñòðå÷è ñ ðóêîòâîðíîé êðàñîòîé».
№ 55 ТЕММУЗ 2010
9
Brцksel'de Doьrudan Ticaret Tцzцьц'ne
(DTT) onay veren Andrew Duff ve Graham
Watson olmak цzere birчok AP milletvekiliyle gюrцшen Иngiltere merkezli Ambargolular Derneьi Baшkanы Fevzi Hцseyin,
AP'nin Иngiliz parlamenterlerinden gцzel
mesajlar aldыьыnы sюyledi. Sadece Gцney
Kыbrыs'la doьrudan ticaret yapabilen Kuzey
Kыbrыs Tцrk Cumhuriyeti (KKTC), diьer AB
цlkeleriyle ticaret yapmasы halinde kыsыtlamalar ve daha yцksek maliyetlerle
karшыlaшыyor.
Ambargolular Mayыs ayыnda AP'deki tцm
Иngiliz parlamenterlere Kuzey Kыbrыs ve
Иngiltere'deki Kыbrыs Tцrk Ticaret Odalarы
(KTTO) ve birчok Kыbrыs Tцrk sivil toplum
юrgцtц tarafыndan imzalanan "Yardыm deьil
ticaret" ortak deklarasyonunun bir kopyasыnы
gюndermiшti. Hцseyin'in hafta ortasыnda
Brцksel'e yaptыьы ziyaret, bu eylemi geliшtirmek ve farkыndalыьы desteьe dюnцшtцrmeyi
amaчlыyordu. KKTC'nin Brцksel'e yeni
atanan temsilcisi Ahmet Erdengiz ve dюrt
Иngiliz AP milletvekili Andrew Duff (Liberal
Demokrat), Chris Davies (Liberal Demokrat), Graham Watson (Liberal Demokrat) ve
Mary Honeyball (Ишчi Partisi) ile gюrцшtц.
Hepsi de AB'nin Kыbrыs konusunda dengeli
bir шekilde hareket etmesi gerektiьini kabul
ederken, birчok AP milletvekili ise grubun,
AB'nin Kыbrыslы Tцrkler aleyhine uyguladыьы
ayrыmcыlыk konusunda farkыndalыk oluшturmaya yюnelik чabalarыnы юvdц.
Чeшitli politik gruplarыn liderlerinin
katыlыmыyla gerчekleшecek olan AP Baшkan-
lar Konferansы planlandыьы tarihten yaklaшыk
bir ay sonra, 2 Temmuz'da Doьrudan
Ticaret Tцzцьц'nц tartышacak. Ancak bu yыlыn
ilerleyen aylarыna kadar somut bir karar
olmayacaьы konusundaki yaygыn bir gюrцш
bulunuyor. Liberal Demokrat AP parlamenterleri ise DTT'nin daha fazla milletvekiline ulaшmasы iчin yapыlan чalышmalara
destek vereceklerini aчыkladы.
AP parlamenterlerinin юneri aleyhinde oy
kullanmalarыnы saьlamak iчin hareket geчen
Rum lobisi ise yoьun bir шekilde kampanyaya karшы mцcadele ediyor. Brцksel
ziyaretinin ardыndan konuшan Fevzi Hцseйin, gюrцшmelerinin чok faydalы geчtiьini
belirterek, "Gюrцшmelerim sыrasыnda
AP'deki Иngiliz parlamenterlerden telefonla harika tepkiler aldыk. Aчыkчasы
Иngiltere DTT'yi destekleyecek ama diьer
25 AB цlkesinin de bu юnemli kampanyaya destek vermesi iчin чaba gюstermeliyiz.
Bunu
yapabiliriz
ancak
KKTC'nin Brцksel'deki profesyonel lobiciliьe olan finansmanыnы artыrmasы gerekmektedir." dedi. Fevzi Hцseyin, lobi iчin
Brцksel'deki KKTC gruplarыnыn maddi zorluk
yaшadыklarыnы da sюzlerine ekledi.
Щабер Меркези.
Derviш Eroьlu'nun cumhurbaшkanы
seчilmesinin ardыndan boшalan milletvekili
koltuьu iчin юnceki gцn yapыlan ara
seчimler tartышmaya yol aчtы.
Gazimaьusa'da yapыlan ara seчimlerin
ardыndan Yцksek Seчim Kurulu, Ulusal Birlik
Partisi adayы Resmiye Canaltay'ыn vekil olarak
seчildiьini aчыklamышtы. Toplumcu Demokrasi
Partisi'nin (TDP) ilчe seчim kuruluna yaptыьы
itiraz sonucu, seчimleri, TDP'nin adayы
Hцseyin Angolemli'nin kazandыьы bildirildi.
TDP Genel Baшkanы Mehmet Чakыcы yaptыьы
basыn toplantыsыnda bu sonucu "demokrasinin
zaferi" olarak niteledi. Чakыcы'nыn ardыndan
aчыklama yapan Angolemli, "Kыbrыs Tцrk halkы
ayaьa kalkmыш doьruya doьru eьriye eьri
diyebilmiшtir. Bu seчim sonucu, adada
yaшayanlar iчin bir dюnцm noktasыdыr." deьer-
lendirmesinde bulundu. Meclisteki sandalyeyi
TDP'nin kazandыьыnыn tescillenmesi halinde,
UBP azыnlыk hцkцmeti durumuna dцшecek.
UBP'nin Gazimaьusa binasыna gelerek
burada partililerle gюrцш alышveriшinde bulunan
Parti Baшkanы ve Baшbakan Иrsen Kцчцk ise
seчimlere шaibe dцшцrцldцьцnц ifade ederek
sonuчlara itiraz etti. Cumhurbaшkanы Derviш
Eroьlu'nun kыzы Canaltay ise talepte bulunmalarыna raьmen, Gazimaьusa Иlчe Seчim
Kurulu'nun bu konuda kendilerine aчыklama
yapmadыьыnы da ifade ederek, "Kapalы kapыlar
ardыnda Toplumcu Demokrasi Partisi yetkilileriyle gюrцшmeler yapыldы." suчlamasыnda
bulundu. "Bizim yetkililerimizin ise suratыna
kapыlar vuruluyor." diyen Canaltay, чok bцyцk
bir provokasyonun sюz konusu olduьunu sюzlerine ekledi.
KKTC'de, Cumhurbaшkanы
Dervиш Eroьlu'nun Cumhurbaшkanы seчиlmesи nedenиyle
Gazиmaьusa'da boшalan 1
mиlletvekиllиьи ичиn yapыlan
seчиmи, Eroьlu'nun kыzы
Resmиye Canaltay kazandы.
Kыbrыs Tцrk sivil toplum юrgцtleri
tarafыndan baшlatыlan "Yardыm deьil
ticaret" kampanyasыna destek veren
Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekillerinin sayыsы gittikчe artыyor.
Иktиdardakи Ulusal Bиrlиk
Partиsи'nиn (UBP) adayы olan
Canaltay, seчиmи, Toplumcu
Demokrasи Partиsи (TDP)
adayы ve eskи юьretmenи
Hцseyиn Angolemlи karшыsыnda 8 oy farkla kazandы.
Resmиye Canaltay, mиlletvekиllиьиnи kazanmasыnыn
ardыndan, Bayrak Televиzyonu'na
telefonla
yaptыьы
aчыklamada, ''partиsи ve
kendиsи adыna чok mutlu
olduьunu'' sюyledи.
Mиlletvekиlи seчиlmesиyle
UBP'nыn meclиstekи mиlletvekиlи sayыsыnыn 25'e,
meclиstekи kadыn mиlletvekиlи
sayыsыnыn da yцzde 10'a
чыktыьыnы belиrten Canaltay,
''Bu benиm ичиn чok чok
юnemlи, bunun ичиn чok
mutluyum'' dedи.
Canaltay'ыn mиlletvekиllиьи,
50 sandalyelи Cumhurиyet
Meclиsи'nde 24 mиlletvekиlи иle
azыnlыk hцkцmetи kuran
UBP'yы rahatlattы.
Bu arada, Lefkoшa'da UBP
adayы, Cemal Bulutoьlularы'nыn yenиden Beledиye
baшkanlыьыnы kazanmasы nedenиyle havaи fышek gюsterиlerи eшlиьиnde kutlamalar
yapыlды.
Mustafa ЧOKAYOЬLU
HAKKINDA BИR ESER:
TЦRKЦSTAN ATEШИ
Девамы. gereken, siyasи faaliyeti tam olarak
Башы № 53де ortaya konulamamыш юnemli bir шahsiyet-
tir.
Promete
hareketi,
юnceden
шuur altыnda mevcut
olan ayrыlыьы gerekli
i m k а n ы
hazыrlamak
suretiyle netleшtirmiшtir. Ыsrarlы olarak Rus
ve diьer milletler arasыndaki ayrыlыьыn teшkilаtыn kurulmasыna zemin hazыrladыьыnыn
vurgulanmasы yerinde bir gerekчe
deьildir.
Иstanbul'da чыkan Yeni Tцrkistan dergisinin yayыna baшlama tarihine bakarak
Promete tarafыndan finanse edildiьinin bir
ihtimal olarak bile belirtilmesi yerinde
deьildir. Promete hareketinin farklы цlkelerde sahip olduьu yayыn organlarыnыn
dюkцmц bir araшtыrmacы tarafыndan
yapыlmышtыr. Bu listede Yeni Tцrkistan'ыn
adыna rastlanmamaktadыr. Bu listenin
doьruluьu tartышыlabilir. Copeaux, Romanya'da neшredilen Emel dergisini Promete
шemsiyesi iчinde belirtmesine raьmen,
derginin editюrц Mцstecip Цlkцsal'ыn
hatыralarыnda bunu doьrulayacak bir kayыt
bulunmamaktadыr. Цlkцsal, hatыralarыnda
Emel'in yayыnыnы devam ettirebilmek iчin
abone paralarыnы toplamak цzere Romanya ve Bulgaristan iчinde yaptыьы seyahatleri anlatmaktadыr. O dюnemi bilen ve
hаdiselere vаkыf olan bazы шahыslar da
Emel yюnetimi ile Promete arasыnda
maddи bir iliшkinin varlыьыnы doьrulamamышlardыr. Kara'nыn bibliyografyada
gюsterdiьi, чok yakыn Tцrk dostlarы bulunan ve Tцrk Dцnyasыnы iyi tanыyan
Johannes Benzing'in makalesinde de bu
iliшkileri doьrulayacak kayыtlar yoktur.
Promete desteьi ile чыkan, Kurtuluш, Yaш
Tцrkistan, Yana Millи Yol gibi dergilerin
baskы kaliteleri ile Yeni Tцrkistan'ыn
kыyaslanmasы bile maddи bir desteьin
bulunmadыьыnы gюsterir. Yeni Tцrkistan'ыn
neшriyatыnda standart bir dergi boyu bile
tutturamamasы, kаьыt kalitesi ve baskы
tekniьi mцtevazы imkаnlara sahip
olduьunu gюstermektedir. Ayrыca Yana
Millи Yol ve Yaш Tцrkistan'ыn 1929'da,
Kurtuluш'un kasыm 1934'te neшriyata
baшlamalarыnыn Yeni Tцrkistan'ыn чыkыш tarihi ile kыyaslanmasыndan bazы sonuчlar
чыkarыlabilir. Promete шemsiyesi altыnda
чыkan dergilere Varшova'da Шark Enstitцsц tarafыndan neшredilen OrientWschod'u dahil etmek gibi bir ifade kullanmaya gerek yoktur. Шark Enstitцsц
bizatihi Promete'nin yюnetim merkezidir.
Orient dergisinin editюrц Wlodzimierz
Baczkowski, bцtцn grup dergileri arasыnda koordinasyonu saьlamышtыr. Baczkowski, Polonya'nыn Almanya tarafыndan
iшgal edilmesi цzerine memleketini terk
etmiш, mцcadelesini юmrцnцn son gцnlerine kadar sцrdцrmцшtцr. O, savaшtan
sonra bile Promete цyeleri, teшkilаt mensuplarы ile iliшkilerini devam ettirmiшtir. En
samimи iliшki kurduьu Kыrыmlыlarla yaptыьы
iletiшimin belgeleri Sayыn Иsmail Otar'ыn
шahsи arшivinde bulunmaktadыr. Promete
шemsiyesi altыnda чыkan dergiler listesine,
ismi Kara tarafыndan zikredilmeyen Mlody
Prometeusz/Genч Promete'yi de ilаve
etmek gerekir. Иlk sayыsы 1936 tarihinde
чыkan derginin yazarlarы arasыnda Mirza
Bala, B. Bilatti, Abdullah Zihni Soysal,
Abdulvahap Oktay gibi Tцrk юnderler de
bulunmaktadыr.
Muhaceret literatцrцnde umumiyetle Mir
Yakup Mehdiyev'in Kuzey Kafkasyalы
olduьu belirtilir. Kara da aynы yanыlgыyы
tekrarlamaktadыr. Azerи olan Mir Yakup,
hangi bюlgeden olduьunun bilinmesi
Haydar Bammat юnderliьinde neшredilen Kavkaz dergisi Promete karшыtы bir
yayыn politikasы izlemiшtir. Bammat'ыn
muhalif tavrы чok eskiye dayanmaktadыr.
Resulzade ile yыldыzlarыnыn barышmamasыndan dolayы, taraflar karшыlыklы olarak yayыn
organlarыnda birbirlerini suчlamышlardыr.
Bammat, Иslаmcы ve Tцrkчц olarak nitelendirilmiшtir. Bammat'ыn kimlik tanыmыnы
biraz farklы yapmak gerekir. Иslаmiyet
hakkыnda чok sayыda araшtыrmasыnыn
bulunmasыna bakыlarak Иslаmcы olduьunu
sюylemek ne derece doьrudur? Bammat
hakkыndaki deьerlendirmelerde Alman
araшtыrmacы Mцhlen'in kanaatlerine aynen
uyulmasы yerinde deьildir. Bammat'ыn ve
oьlunun ЫRCЫCA'ya verilen arшivlerinin
aradan uzun yыllar geчmesine raьmen
tasnif edilerek incelemeye aчыlmamasы
bцyцk talihsizliktir.
Tцrkiye'nin Promete hareketine Sovyetlerle geliшen iliшkileri чerчevesinde aчыk
destekte bulunmamasы normaldir. Genч
ve bцyцk sыkыntыlarla mцcadele eden
devletin, Osmanlы dюnemindeki iliшkilerin
dышыnda artыk sыkы bir iliшkisinin olmadыьы
Polonya'nыn gцdцmцndeki bir organizasyona aчыk destek vermesi sюz konusu
olamaz. Tцrkiye'nin dышыnda, Promete iшtirakчileri olan Tцrk gruplarыnыn bile gцven
duygusu bakыmыndan, teшkilаtыn iшleyiшi ve
politikalarыna karшы gюrцnцшte tam destek
vermelerine raьmen iчeride ayrы bir blok
oluшturmaya чalышtыklarы biliniyor. Promete
iшtirakчisi Tцrklerin katыlыmыyla organize
edilen Tцrk Иlleri Cephesi'nin kuruluш
mazbatasыnda dikkat чekici hцkцmler
bulunmaktadыr. Kara'nыn, Чokayoьlu'nun
yazdыьы bir makaleyi mehaz gюstererek,
onun Promete dышыnda ayrы bir Tцrk Birliьi
teшkilаtы kurulmasыnы basiretsizlik olarak
gюrdцьцnц ileri sцrmesine raьmen, Tцrk
Иlleri Cephesi organizasyonuna Чokayoьlu da katыlmышtыr.
Kara, Fransыz araшtыrmacы Copeaux'den
istifade etmiшtir. Biz de aynы yazarыn
Promete hakkыndaki derli toplu makalesinden istifade ediyoruz. Copeaux,
araшtыrmacы olarak bazы юnyargыlara sahiptir. Bu kanaate, orta ve liselerde okutulan
tarih ve sosyal bilgiler ders kitaplarы
hakkыndaki eserinde ileri sцrdцьц bazы
fikirlerinden ulaшtыk. Onun araшtыrmasыnыn
tenkidi ayrы bir konu olmakla birlikte
Tцrkчцlцk ve Turancыlыk konularыndaki
dцшцncelerini ihtiyatlы olarak deьerlendirmek gerektiьini dцшцnцyoruz.
Kara bazы konularda derinlemesine
inceleme yapmadan keskin gюrцшler ileri
sцrmektedir. Buna юrnek, Sovyetlerin
Milletler Cemiyetine цye kabul edilmesi
hаdisesindeki yorumlarыdыr. Promete
teшkilаtы Sovyetlerin цyeliьini юnlemek
цzere sistemli bir чalышma yapmышtыr.
Kara, yayыn birliьi olarak kurulan Promete'nin yapыsыnыn, Sovyetlerin цyeliьini
юnleyecek чalышmalar iчin uygun olmadыьы
gюrцшцndedir. Promete teшkilаtы, her yыl
bцtцn цye gruplarыn katыlыmыyla yapыlan yыllыk toplantыlarыnыn sonunda aldыьы kararlarы
цyelerine duyurmuшtur. 1934 yыlыnda
yapыlan toplantыnыn tutanaklarыnыn Yюnetim
Kurulu Yюnergesi baшlыklы bюlцmцnde
Sovyetlerin Milletler Cemiyetine alыnmasыna mаni olabilmek цzere yapыlmasы
gerekenler sыralanmышtыr. Teшkilаtыn bu
konuda kendi imkаnlarы юlчцsцnde bir
чalышma programы uyguladыьы anlaшыlыyor.
Almanya'da Nazilerin gцчlenip iktidara
gelmelerinden sonra Promete iчinde ortaya чыkan fikrи ayrыlыklarыn deьerlendirmesinde Ayaz Иshaki'nin dergisinde чыkan makalesinin itibara alыnmasы gerekirdi. Иshaki, Promete daьыlmadan teшkilаtыn
юzeleшtirisini yapmышtыr.
Юмer ЮZCAN.
Девам едежек.
"EЬИTИM, KЦLTЦR VE BИLGИ AYDЫNLЫЬA AЧЫLAN EN GENИШ PENCEREDИR"... (А татцрк ).
10
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Èíòåðâüþ Trend ñ ïîìîùíèêîì Ïðåçèäåíòà
Àçåðáàéäæàíà ïî âîïðîñàì îáîðîíû, ãåíåðàëëåéòåíàíòîì Âàõèäîì Àëèåâûì â Äåíü Âîîðóæåííûõ ñèë Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè,
îòìå÷àåìûé 26 èþíÿ.
-  íà÷àëå õîòåëîñü áû ïîçäðàâèòü Âàñ ñ
Äíåì Âîîðóæåííûõ ñèë Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè è ïîæåëàòü óñïåõîâ â ñëóæáå.
- Ñïàñèáî.
ß òàêæå õîòåë áû ïåðåäàòü ñâîè ïîçäðàâëåíèÿ
âñåìó ëè÷íîìó ñîñòàâó Âîîðóæåííûõ ñèë Àçåðáàéäæàíà - îò Âåðõîâíîãî Ãëàâíîêîìàíäóþùåãî
äî òåõ ñîëäàò, êîòîðûå â äàííûé ìîìåíò íåñóò
ñâîþ ñëóæáó â ñàìûõ ñëîæíûõ óñëîâèÿõ, è âñåìó
àçåðáàéäæàíñêîìó íàðîäó ñ ýòèì ìóæñêèì ïðàçäíèêîì, ïîæåëàòü óñïåõîâ â òðóäíîé, íî ïî÷åòíîé
ñëóæáå, çäîðîâüÿ, ñ÷àñòüÿ è, êîíå÷íî, ïîáåäû â
âîññòàíîâëåíèè òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè
Àçåðáàéäæàíà.
- Êàê Âû îöåíèâàåòå ñåãîäíÿøíåå ñîñòîÿíèå
Âîîðóæåííûõ ñèë Àçåðáàéäæàíà?
- Îäíîçíà÷íî î÷åíü âûñîêî.
Ñåãîäíÿøíèå Âîîðóæåííûå ñèëû Àçåðáàéäæàíà óæå íå òå, êàêèìè îíè áûëè â ïåðâûå ãîäû íàøåé íåçàâèñèìîñòè. Â òå ãîäû, åñëè âû ïîìíèòå,
íåñìîòðÿ íà òî ÷òî â ðåñïóáëèêå áûëè ïðåçèäåíòû, Âåðõîâíîãî Ãëàâíîêîìàíäóþùåãî íå áûëî, ïîòîìó ÷òî Âîîðóæåííûå ñèëû áûëè ïîïðîñòó íåóïðàâëÿåìûìè. Òîëüêî ñ âîçâðàùåíèåì ê âëàñòè
Ãåéäàðà Àëèåâà îí ñìîã â î÷åíü ñæàòûå ñðîêè ñîçäàòü åäèíîíà÷àëèå â âîéñêàõ, äåëî ñòðîèòåëüñòâà Âîîðóæåííûõ ñèë ïðèíÿëî íàó÷íûå ôîðìû è
óæå ÷åðåç ïîëãîäà íàøè âîéñêà íà÷àëè îäåðæèâàòü ïåðâûå ïîáåäû.
Ñåé÷àñ Âîîðóæåííûå ñèëû Àçåðáàéäæàíà îòâå÷àþò ñàìûì ñîâðåìåííûì òðåáîâàíèÿì òàêòèêè è
ñòðàòåãèè âåäåíèÿ áîåâûõ äåéñòâèé.
Ýòî â ïåðâóþ î÷åðåäü ìîðàëüíî-ïñèõîëîãè÷åñêîå ñîñòîÿíèå ëè÷íîãî ñîñòàâà Âîîðóæåííûõ ñèë,
åãî ïðîôåññèîíàëèçì, à òàêæå îñíàùåíèå ñàìûìè
ñîâðåìåííûìè âèäàìè áîåâîé òåõíèêè, îðóæèÿ è
áîåïðèïàñàìè.
Ñåãîäíÿ Àçåðáàéäæàí â ðåãèîíå èìååò ñàìûå
áîåñïîñîáíûå Âîîðóæåííûå ñèëû, êîòîðûå ìîãóò
âûïîëíèòü âñå çàäà÷è, êîòîðûå ñòîÿò ïåðåä íèìè.
Ýòî â ïåðâóþ î÷åðåäü îñâîáîæäåíèå îêêóïèðîâàííûõ òåððèòîðèé è âîññòàíîâëåíèå òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè Àçåðáàéäæàíà.
Çà ïîñëåäíèå ñåìü ëåò â òðèíàäöàòü ðàç óâåëè÷èëñÿ âîåííûé áþäæåò Àçåðáàéäæàíà, è ñåãîäíÿ
îí ñîñòàâëÿåò îêîëî 2,2 ìèëëèàðäà ìàíàòîâ, ÷òî
äàåò íàì âîçìîæíîñòü çàêóïàòü è îñíàùàòü íàøè
Âîîðóæåííûå ñèëû íîâåéøåé òåõíèêîé è âîîðóæåíèåì.
Ñîçäàíî Ìèíèñòåðñòâî îáîðîííîé ïðîìûøëåííîñòè, êîòîðîå çàíèìàåòñÿ èññëåäîâàíèåì è ïðîèçâîäñòâîì îðóæèÿ è áîåïðèïàñîâ, íåîáõîäèìûõ
äëÿ íàøèõ Âîîðóæåííûõ ñèë.
Ïîìèìî ÷àñòåé Ìèíèñòåðñòâà îáîðîíû Àçåðáàéäæàíà, ó íàñ äîñòàòî÷íî ñèëüíî ðàçâèòû Ãîñóäàðñòâåííàÿ ïîãðàíè÷íàÿ ñëóæáà, Âíóòðåííèå
âîéñêà Ìèíèñòåðñòâà âíóòðåííèõ äåë, âîéñêà
ãðàæäàíñêîé îáîðîíû Ìèíèñòåðñòâà ïî ÷ðåçâû÷àéíûì ñèòóàöèÿì, êîòîðûå ïðîäåìîíñòðèðîâàëè
ñâîþ áîåãîòîâíîñòü âî âðåìÿ ñòèõèéíîãî áåäñòâèÿ, ñâÿçàííîãî ñ íàâîäíåíèåì â íèçìåííûõ
ðàéîíàõ ñòðàíû, êîòîðîå, ê ñ÷àñòüþ, è íå áåç èõ
ïîìîùè îáîøëîñü áåç ÷åëîâå÷åñêèõ æåðòâ.
Õîòåëîñü áû îòìåòèòü, ÷òî âî ìíîãîì ïîäîáíîå
ïîëîæåíèå â íàøèõ Âîîðóæåííûõ ñèëàõ ñòàëî
ñëåäñòâèåì òîãî, ÷òî îíè íàõîäÿòñÿ ïîä ïîñòîÿííûì êîíòðîëåì Ïðåçèäåíòà Àçåðáàéäæàíà, Ãëàâíîêîìàíäóþùåãî Âîîðóæåííûìè ñèëàìè. Ãëàâà
ãîñóäàðñòâà ïðîÿâëÿåò çàáîòó î âîåííîñëóæàùèõ,
èõ áîåâîé ïîäãîòîâêå, ìàòåðèàëüíî-òåõíè÷åñêîì
îáåñïå÷åíèè, óñèëåíèè èõ ñîöèàëüíîé çàùèòû.
Ó÷àñòèå Âåðõîâíîãî Ãëàâíîêîìàíäóþùåãî â íåäàâíèõ ñîâìåñòíûõ ó÷åíèÿõ ÷àñòåé è ïîäðàçäåëåíèé Ìèíèñòåðñòâà îáîðîíû, Ãîñóäàðñòâåííîé ïîãðàíè÷íîé ñëóæáû è Âíóòðåííèõ âîéñê ÌÂÄ Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè, êîòîðûå ïî ñóùåñòâó
ÿâèëèñü èõ îò÷åòîì, ïðè÷åì óñïåøíûì îò÷åòîì,
ïåðåä Ïðåçèäåíòîì è íàðîäîì çà î÷åðåäíîé ãîä
èõ ðàçâèòèÿ, åùå ðàç äîêàçàëî ïðàâèëüíîñòü âûáîðà ïóòè è ìåòîäîâ ðàçâèòèÿ íàøèõ Âîîðóæåííûõ ñèë.
- Àçåðáàéäæàí íàõîäèòñÿ â ñîñòîÿíèè âîéíû, î ÷åì ñâèäåòåëüñòâóþò ñâîäêè ñ ëèíèè ñîïðèêîñíîâåíèÿ âîéñê Àçåðáàéäæàíà è Àðìåíèè. Ïîñëåäíÿÿ íåäåëÿ çàïîìíèëàñü àêòèâíîñòüþ íà ëèíèè ôðîíòà è ÷åëîâå÷åñêèìè ïîòåðÿìè. ×åì îáúÿñíÿåòñÿ äàííàÿ àêòèâíîñòü?
- Ìû âñåãäà çàÿâëÿëè, ÷òî áîåâûå äåéñòâèÿ íå
çàìîðîæåíû, ñîñòîÿíèå âîéíû ïðîäîëæàåòñÿ, åñòü
òîëüêî ðåæèì ïðåêðàùåíèÿ îãíÿ. Âîçîáíîâëåíèå
áîåâûõ äåéñòâèé âîçìîæíî â ëþáóþ ìèíóòó. Íûíåøíèé ñòàòóñ-êâî íàñ íå óäîâëåòâîðÿåò. Ïî÷åìó?
Ïîòîìó ÷òî ó íàñ ìèëëèîí áåæåíöåâ, ïîòîìó ÷òî
20% òåððèòîðèè ïîä îêêóïàöèåé, ïîòîìó ÷òî ýòî
î÷åíü ñèëüíî òîðìîçèò íàøå ðàçâèòèå è ðàçâèòèå
âñåãî ðåãèîíà. Ïîòîìó ÷òî ãîñóäàðñòâî îòâåòñòâåííî ïåðåä ñâîèìè ãðàæäàíàìè, êîòîðûõ ëèøèëè Ðîäèíû. Ïîòîìó ÷òî íûíåøíåå ïîëîæåíèå áåññìûñëåííî çàòÿãèâàåò Àðìåíèÿ. Ïîòîìó ÷òî àðìÿíñêàÿ
ñòîðîíà òîëüêî íà ñëîâàõ ñîáëþäàåò äîãîâîðåííîñòè î ðåæèìå ïðåêðàùåíèÿ îãíÿ, íî ïðè ýòîì ñîçäàåò ÷àñòûå ïðîâîêàöèè è ìû âûíóæäåíû äàâàòü
îòâåò. È êàæäûé ðàç íàøè îòâåòû áûâàþò àäåêâàòíûìè, õîòÿ ìû â ñîñòîÿíèè äàòü áîëåå æåñòêóþ
ðåàêöèþ.
Íî ìû ïîêà ïðèäåðæèâàåìñÿ ïðîöåññà ìèðíûõ
ïåðåãîâîðîâ, äèïëîìàòè÷åñêèé ðåñóðñ åùå íå èñ÷åðïàí. Íî ýòî íå ìîæåò ïðîäîëæàòüñÿ âå÷íî, óæå
îêîëî 20 ëåò íåò íèêàêèõ ðåçóëüòàòîâ, ïîòîìó ÷òî
àðìÿíñêàÿ ñòîðîíà âîò óæå ñêîëüêî ëåò çàíèìàåò
íåêîíñòðóêòèâíóþ ïîçèöèþ.
Åñëè ëþáîãî çäðàâîìûñëÿùåãî ÷åëîâåêà ñïðîñèòü, êàê ðåøèòü áîëüøóþ ïðîáëåìó, îí îòâåòèò,
÷òî íàäî áîëüøóþ ïðîáëåìó ðàçäåëèòü íà ìåëêèå
è ðåøàòü èõ, ÷òîáû â ðåçóëüòàòå ðåøèòü òó ñàìóþ
áîëüøóþ ïðîáëåìó. È ýòî ïðàâèëüíî, ýòî íàó÷íî.
À ÷òî îòâå÷àåò íà ýòîò æå âîïðîñ Àðìåíèÿ? Îíè
ïðåäëàãàþò ðåøàòü âñå è ñðàçó. Ýòî êàê ìèíèìóì
ñìåøíî.
Ïðè ýòîì, êàê ýòî íè ñòðàííî äëÿ çäðàâîìûñëÿùåãî ÷åëîâåêà, îíè ïðåäëàãàþò íàì ñîòðóäíè÷åñòâî. Ìîæíî ëè ñîòðóäíè÷àòü ïîä äóëàìè àâòîìàòîâ
è áîëåå êðóïíîêàëèáåðíîãî îðóæèÿ? Ìîæíî ïîä
âûñòðåëû ïðîêëàäûâàòü èíôðàñòðóêòóðó, òîðãîâàòü, ñåÿòü, ïàõàòü, åçäèòü îòäûõàòü? Îòâåò î÷åâèäåí - íåò. ×òîáû ñîòðóäíè÷àòü, íàäî êàê ìèíèìóì
îòâåñòè âîéñêà, òåì ñàìûì ñîçäàòü àòìîñôåðó ìèíèìàëüíîãî äîâåðèÿ. Ïðîáëåìà äîëæíà è ìîæåò
ðåøàòüñÿ ïîýòàïíî, à íå ñðàçó. Ïðåäëîæåíèÿ ðóêîâîäñòâà Àðìåíèè - èçíà÷àëüíî òóïèêîâûé è íåïðèåìëåìûé âàðèàíò. Ðåøåíèå ïðîáëåìû ëîãè÷íî
ïðåäñòàâëåíî â ïîñëåäíèõ Ìàäðèäñêèõ ïðèíöèïàõ, ïðåäëîæåííûõ ñîïðåäñåäàòåëÿìè Ìèíñêîé
ãðóïïû ÎÁÑÅ.
Ñåãîäíÿøíÿÿ ñèòóàöèÿ Àðìåíèè è Íàãîðíîãî
Êàðàáàõà íàïîìèíàåò ñòàðûé àíåêäîò ïðî îõîòíèêà, ïîéìàâøåãî ìåäâåäÿ. Âîò ïîéìàë îõîòíèê ìåäâåäÿ è òåïåðü íå çíàåò, ÷òî ñ íèì äåëàòü… äåðæàòü íåâîçìîæíî, à îòïóñòèòü ñòðàøíî. Òàêîå áðåìÿ, êîòîðûì ÿâëÿåòñÿ âîéíà, àðìÿíå íåñòè íà ñåáå íå ìîãóò íè ýêîíîìè÷åñêè, íè ïñèõîëîãè÷åñêè,
íè ìîðàëüíî.
- Íî âåäü Àðìåíèÿ óòâåðæäàåò, ÷òî ýòî Àçåðáàéäæàí è Òóðöèÿ óñòðîèëè åé áëîêàäó?
- Óòâåðæäàòü ìîæíî âñå, ÷òî óãîäíî. ×åì áîëüøå òû íåïðàâ, òåì áîëüøå òû èùåøü ïðè÷èíû â
äðóãèõ.
Òåì, êòî ñëóøàåò ýòó ñêàçêó, íàäî ïðîñòî ïîñìîòðåòü íà êàðòó è ñ "óäèâëåíèåì" óâèäåòü, ÷òî ýòî
èìåííî Àðìåíèÿ, çàõâàòèâ ÷óæèå òåððèòîðèè, îòðåçàëà ñåáÿ îò âñåõ òåõ êîììóíèêàöèé, êîòîðûå
ìîãëè ïðîõîäèòü ÷åðåç Àçåðáàéäæàí. Òî åñòü Àðìåíèÿ ñàìà ñåáÿ çàãíàëà â áëîêàäó. Ïàðàäîêñ - çàãíàòü ñàìèõ ñåáÿ â áëîêàäó è äàæå íå äîáðîâîëüíî, à íàñèëüíî, ïðè ýòîì îáâèíÿòü íàñ â òîì, ÷òî
ìû äåðæèì èõ â áëîêàäå!
Èõ àïåëëèðîâàíèå ê Òóðöèè, ÷òî è îíè çàêðûëè
ãðàíèöó, êàê ìèíèìóì íåèñêðåííå. Äëÿ ýòîãî íàäî,
áóäó÷è â Òóðöèè, õîòÿ áû ðàç óâèäåòü àâòîìîáèëè
ñ àðìÿíñêèìè íîìåðàìè (÷òî ëè÷íî ÿ íå ðàç íàáëþäàë) èëè ïîñëóøàòü ñàìèõ àðìÿí, êîòîðûå
ðàññêàçûâàþò î òóðåöêèõ áîëüøåãðóçíûõ àâòîìîáèëÿõ, ïðèâîçÿùèõ â Àðìåíèþ òóðåöêèå òîâàðû.
Ôàêò â òîì, ÷òî Òóðöèÿ òîëüêî ÷èñòî ñèìâîëè÷åñêè
çàêðûëà ãðàíèöó - àðìÿíå è òóðêè ñâîáîäíî ïåðåñåêàþò ãðàíèöó, ñóùåñòâóåò àâèàöèîííîå ñîîáùåíèå ìåæäó Åðåâàíîì è Ñòàìáóëîì, ìåæäó ïðî÷èì,
îòêðûòîå èìåííî ñî ñòîðîíû Òóðöèè. Ãäå æå òóò
áëîêàäà?
Íå ìîæåò íûíåøíåå ïðàâèòåëüñòâî Àðìåíèè
ïðèçíàòü, ÷òî ñâîåé íåäàëüíîâèäíîé ïîëèòèêîé
Àðìåíèÿ ëèøèëà ñâîé íàðîä áîëüøèõ ýêîíîìè÷åñêèõ, ýíåðãåòè÷åñêèõ, òðàíñïîðòíûõ è äðóãèõ ïðîåêòîâ, ÷òî î÷åíü íåãàòèâíî îòðàæàåòñÿ íà åå ðàçâèòèè. Ñåãîäíÿ Àðìåíèè êàê íåçàâèñèìîãî ãîñóäàðñòâà äå-ôàêòî íåò. Åå ìàòåðèàëüíûå öåííîñòè
ðîçäàíû çà äîëãè, à ìîðàëüíûå öåííîñòè â ðóêàõ
äèàñïîðû. Ðóêîâîäñòâî Àðìåíèè çàâåëî ñåáÿ â òóïèê, è ñèòóàöèÿ äëÿ íåå áóäåò åùå áîëåå óõóäøàòüñÿ. Àðìåíèÿ âðåìåííî çàõâàòèëà 20 ïðîöåíòîâ òåððèòîðèé Àçåðáàéäæàíà, íî ïîòåðÿëà ñâîå
áóäóùåå, ñâîå ðàçâèòèå. È ÷åì ðàíüøå îíè ïîéìóò, ÷òî íàäî îòäàòü òî, ÷òî òåáå íå ïðèíàäëåæèò,
òåì áûñòðåå îíè âûéäóò èç òóïèêà, â êîòîðûé îíè
ñåáÿ è ñâîé íàðîä çàãíàëè, è òåì áûñòðåå îíè ðåøàò ñâîè ïðîáëåìû.
-  ñëó÷àå íà÷àëà âîåííûõ äåéñòâèé â ñîñòîÿíèè ëè àçåðáàéäæàíñêèå Âîîðóæåííûå ñèëû
ðåøèòü âñå áîåâûå çàäà÷è, ïîñòàâëåííûå ïåðåä íèìè?
- Àçåðáàéäæàíñêèé íàðîä íå õî÷åò âîéíû, íî ìû
âûíóæäåíû âñåãäà áûòü ãîòîâû ê íåé. Ïîòîìó ÷òî
ýòà âîéíà íàâÿçàíà íàì, îíà íàâÿçàíà àðìÿíñêèìè
àãðåññîðàìè.
ß õîòåë áû îáðàòèòüñÿ ê ïðåäûñòîðèè ýòîãî âîïðîñà ïî òðåì îñíîâíûì ìîìåíòàì.
Ïåðâîå - íûíåøíÿÿ Àðìåíèÿ è Íàãîðíûé Êàðàáàõ - èñòîðè÷åñêè àçåðáàéäæàíñêèå çåìëè. Åñëè
âçÿòü êàðòû ïðîøëîãî âåêà è áîëåå ðàííèå, òî âñå
òîïîíèìû, íàçâàíèÿ íàñåëåííûõ ïóíêòîâ - àçåðáàéäæàíñêèå.  íà÷àëå ХЫХ âåêà ðóññêî-ïåðñèäñêèå è ðóññêî-òóðåöêèå âîéíû ïðèâåëè ê òîìó, ÷òî
î÷åíü ìíîãî àðìÿí, êîòîðûå íå ÿâëÿþòñÿ àáîðèãåíàìè è àâòîõòîíàìè íà Êàâêàçå, áûëè âûñåëåíû ñ
Áëèæíåãî Âîñòîêà (Âîñòî÷íàÿ Òóðöèÿ, Ñèðèÿ,
Èðàí, Èðàê) â íûíåøíþþ Àðìåíèþ, êîòîðàÿ áûëà
Èðåâàíñêèì õàíñòâîì Àçåðáàéäæàíà. Òàê ñ 1813
ãîäà ïî ñåãîäíÿøíèé äåíü, çà 200 ëåò, áûëî ïåðåñåëåíî ïî ìåíüøåé ìåðå ïîëòîðà ìèëëèîíà ÷åëîâåê â íûíåøíþþ Àðìåíèþ. Òàêæå àðìÿíå áûëè ïåðåñåëåíû â Íàãîðíûé Êàðàáàõ. Àðìÿíå ñàìè æå
âîçäâèãëè çäåñü ïàìÿòíèê ê 150-ëåòèþ ïåðåñåëåíèÿ àðìÿí â Íàãîðíûé Êàðàáàõ, êîòîðûé ñàìè æå
óíè÷òîæèëè, äàáû íå îñòàâëÿòü ïîäòâåðæäåíèÿ
òîãî, ÷òî àðìÿíå ïðèøëè íà ýòó òåððèòîðèþ. Êîãî
îáìàíûâàþò? Ñåáÿ.
Àçåðáàéäæàíñêàÿ Äåìîêðàòè÷åñêàÿ Ðåñïóáëèêà
èìåëà ïëîùàäü 114 òûñ. êâàäðàòíûõ êèëîìåòðîâ,
íî áîëüøåâèñòñêàÿ Ðîññèÿ îòäàëà Çåíãåçóð è
÷àñòü òåððèòîðèé Ãåé÷è è Çàíãèáàñàðà âíîâü ñîçäàííîìó àðìÿíñêîìó ãîñóäàðñòâó.  ñâÿçè ñ ýòèì
Íàõ÷ûâàíñêàÿ àâòîíîìíàÿ ðåñïóáëèêà áûëà îòòîðãíóòà îò îáùåé òåððèòîðèè Àçåðáàéäæàíà. Ïîìèìî ýòîãî, äëÿ ïîëíîãî èçìåíåíèÿ äåìîãðàôè÷åñêîé êàðòèíû ñ 1918 ãîäà, ñî âðåìåí ñîçäàíèÿ Ñîâåòñêîãî Ñîþçà, èç Çàïàäíîãî Àçåðáàéäæàíà (íûíåøíÿÿ Àðìåíèÿ) íà÷àëàñü ìàññîâàÿ äåïîðòàöèÿ
àçåðáàéäæàíñêîãî íàñåëåíèÿ, êîòîðàÿ çàêîí÷èëàñü àïîôåîçîì â 1988 ãîäó, ïîñëå íåîáúÿâëåííîé âîéíû ïðîòèâ Àçåðáàéäæàíà. Àðìÿíå ïðîâåëè
àáñîëþòíóþ ýòíè÷åñêóþ ÷èñòêó, è ñåãîäíÿ íè â Àðìåíèè, íè íà îêêóïèðîâàííûõ òåððèòîðèÿõ íå æèâóò ãðàæäàíå àçåðáàéäæàíñêîé íàöèîíàëüíîñòè. À
â ñàìîé Àðìåíèè àðìÿíå ñîçäàëè ìîíîíàöèîíàëüíîå ãîñóäàðñòâî - ñåé÷àñ, êðîìå àðìÿí, â Àðìåíèè
íèêòî íå æèâåò. Åñëè ýòî íå àáñîëþòíàÿ íåòåðïèìîñòü êî âñåìó íåàðìÿíñêîìó, òî ÷òî ýòî? Äðóãîãî
òàêîãî íàöèîíàëèñòè÷åñêîãî ðåæèìà, êîòîðûé ïðèâîäèë áû ê òàêèì ðåçóëüòàòàì - îòñóòñòâèþ íàöèîíàëüíûõ ìåíüøèíñòâ, - â ìèðå ïðîñòî íåò.
Âòîðîå - íàøà ïðàâîòà ïîäêðåïëÿåòñÿ ìåæäóíàðîäíûì ïðàâîì. Íè îäíà ñòðàíà íå ïðèçíàëà íåçàâèñèìîñòè Íàãîðíîãî Êàðàáàõà, íè îäíà ñòðàíà íå
îïðàâäûâàåò àãðåññèþ îêêóïàíòîâ àçåðáàéäæàíñêèõ òåððèòîðèé. ÎÎÍ ïðèíÿëà ÷åòûðå ðåçîëþöèè
ïî êîíôëèêòó, êîòîðûå äî ñèõ ïîð íå âûïîëíÿþòñÿ
Àðìåíèåé. È â êîíöå êîíöîâ ìåæäóíàðîäíîå ïðàâî äàåò íàì ïîëíûå îñíîâàíèÿ äëÿ âîññòàíîâëåíèÿ ñâîèõ ãðàíèö.
È òðåòüå - ýòî íàøå ìîðàëüíîå ïðàâî íà âîññòàíîâëåíèå òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè.
Òî åñòü îñíîâíûå òðè àñïåêòà - èñòîðè÷åñêàÿ
ïðàâäà, ìåæäóíàðîäíîå è ìîðàëüíîå ïðàâî - äàþò
íàì îñíîâàíèå îñâîáîäèòü ñâîè òåððèòîðèè.
Åñëè íà÷íóòñÿ áîåâûå äåéñòâèÿ, òî àçåðáàéäæàíñêèå Âîîðóæåííûå ñèëû âûïîëíÿò âñå çàäà÷è, êîòîðûå ñòîÿò ïåðåä íèìè, è íàíåñóò ñîêðóøèòåëüíîå ïîðàæåíèå ïðîòèâíèêó. È ê òåì íåñ÷àñòüÿì, êîòîðûå óæå è òàê ïðèíåñëè ñâîåìó íàðîäó ïîñëåäíèå ðóêîâîäèòåëè Àðìåíèè, îíè ïðèíåñóò åùå
è âîåííûå ïîðàæåíèÿ. Ïóñêàé çàäóìàþòñÿ - èì ýòî
íàäî?
Åñòü åùå íåìàëîâàæíûå àñïåêòû. Ìíîãèå óïîâàþò íà òî, ÷òî ìèðîâîå ñîîáùåñòâî ÿêîáû íå
äàñò íàì âîåâàòü è ò.ä., íî ïîñëóøàéòå, ìèðîâîå
ñîîáùåñòâî, åñëè è íå ìîë÷èò, òî êàê ìèíèìóì íè÷åãî íå äåëàåò äëÿ ïðåîäîëåíèÿ òåõ ïîñëåäñòâèé,
ñ êîòîðûìè ìû íà ñåãîäíÿøíèé äåíü óæå ñòîëêíóëèñü, à ýòî - ïîëíàÿ ýòíè÷åñêàÿ ÷èñòêà ìèðíîãî íàñåëåíèÿ, ãåíîöèä ïî îòíîøåíèþ àçåðáàéäæàíöåâ.
Òàê ÷òî îíî, ìèðîâîå ñîîáùåñòâî, ìîæåò ñêàçàòü
íàì? È ýòî åùå ïðè òîì, ÷òî, â îòëè÷èå îò Àðìåíèè ìû íå ñîáèðàåìñÿ âîåâàòü ñ ìèðíûì íàñåëåíèåì ïî îäíîé î÷åíü ïðîñòîé ïðè÷èíå - ìèðíîãî
íàñåëåíèÿ íà çàõâà÷åííûõ àðìÿíàìè òåððèòîðèÿõ
ïðîñòî-íàïðîñòî íåò. Íàì ïðîòèâîñòîÿò òîëüêî Âîîðóæåííûå ñèëû Àðìåíèè, è ìû èìååì àáñîëþòíîå ïðàâî âåðíóòü èõ òóäà, îòêóäà îíè ïðèøëè.
Óâåðåí, ïîêà íàøè âîéñêà áóäóò äîõîäèòü äî íûíå
íàñåëåííûõ ïóíêòîâ íàãîðíîé ÷àñòè Êàðàáàõà, íàïðèìåð ãîðîäà Õàíêåíäè, ìû ñóìååì íàéòè îáùèé
ÿçûê è íå áóäåì âîåâàòü ñî ñâîèìè ãðàæäàíàìè
àðìÿíñêîé íàöèîíàëüíîñòè.
Âåðíóòü çåìëè îò íàñ òðåáóþò íàðîä è èñòîðèÿ.
Åñëè àãðåññîðà íå îñòàíîâèòü, òî… âû âèäèòå, êàê
â àðìÿíñêèõ ÑÌÈ ñòàëè àêòèâíî ïîäíèìàòü âîïðîñ
Íàõ÷ûâàíà? Àðìÿíå íàñòîëüêî óæå íàõîäÿòñÿ â
ýéôîðèè îò ñâîåé áåçíàêàçàííîñòè çà êàðàáàõñêóþ êàìïàíèþ, ÷òî óæå èìåþò àïïåòèòû íà Íàõ÷ûâàí. Íî îíè äîëæíû çíàòü, ÷òî Íàõ÷ûâàí íà ñåãîäíÿøíèé äåíü íåïðèñòóïíàÿ êðåïîñòü, ÷òî òàì
Âîîðóæåííûå ñèëû îáåñïå÷åíû âñåì íåîáõîäèìûì, ÷òîáû äàòü äîñòîéíûé îòïîð ïðè àãðåññèè. À
ïðè æåëàíèè è ñîîòâåòñòâóþùåé êîìàíäå - íå
òîëüêî îòïîð.
- Íàïðàøèâàåòñÿ âîïðîñ: à ïî÷åìó íå âîçâðàùàåì òî, ÷òî íàì ïðèíàäëåæèò ïî ïðàâó?
- Ïîòîìó ÷òî íå èññÿêëè äèïëîìàòè÷åñêèå âîçìîæíîñòè. ×òî òàêîå âîéíà, âñå ïðåêðàñíî ïîíèìàþò. È ïîìèìî ýòîãî - íàø Âåðõîâíûé Ãëàâíîêîìàíäóþùèé, Ïðåçèäåíò - Ñîçèäàòåëü. Îí õî÷åò è äåëàåò âñå âîçìîæíîå äëÿ ðàçâèòèÿ, ðàñöâåòà, ïðîãðåññà Àçåðáàéäæàíà è âñåãî ðåãèîíà. À âîéíà ïîäðàçóìåâàåò íå÷òî äðóãîå - êðîâü, ñëåçû, ðàçðóõó.
Òîëüêî è òîëüêî â ýòîì çàêëþ÷àåòñÿ ïðè÷èíà íåíà÷àëà áîåâûõ äåéñòâèé ñ íàøåé ñòîðîíû è ïðèíöèïèàëüíàÿ ïîçèöèÿ â ïðîäîëæåíèè ïåðåãîâîðîâ.
Âîéíà - ýòî ïîòåðè ñ îáåèõ ñòîðîí, íî ìû ïðèíÿëè âñå ìåðû, ÷òîáû ìèíèìèçèðîâàòü ïîòåðè
ëè÷íîãî ñîñòàâà â ñîâðåìåííîì áîþ. Ìíîãèå îïåðàöèè, êîòîðûå ðàíüøå âûïîëíÿëèñü ëè÷íûì ñîñòàâîì, ñåé÷àñ âûïîëíÿþòñÿ ñ èñïîëüçîâàíèåì
ñîâðåìåííîé òåõíèêè, ÷òî ïðèâîäèò ê óìåíüøåíèþ
ëþäñêèõ ïîòåðü.
Åùå ðàç ïîâòîðþñü: ìû íå õîòèì, ÷òîáû ïîãèáàëà íàøà ìîëîäåæü, ëèëèñü ìàòåðèíñêèå ñëåçû. Íà
ïåðâîé âîéíå ìû ýòî óæå âèäåëè. Íî îêêóïàöèÿ è
ïåðåãîâîðû íå ìîãóò ïðîäîëæàòüñÿ âå÷íî. Õî÷åòñÿ
íàäåÿòüñÿ, ÷òî â Àðìåíèè ýòî ïîíèìàþò è áåññìûñëåííîìó ïðîöåññó çàòÿãèâàíèÿ âîïðîñà âûâîäà Âîîðóæåííûõ ñèë Àðìåíèè ñ òåððèòîðèè Íàãîðíîãî Êàðàáàõà Àçåðáàéäæàíà â áëèæàéøåì áóäóùåì áóäåò ïîëîæåí êîíåö.
- Â Àðìåíèè ñâîå âèäåíèå èñòîðèè, â êîòîðîì îáÿçàòåëüíî áóäåò ñìåøèâàíèå òàê íàçûâàåìîãî ãåíîöèäà àðìÿí è èñòîðèè ïðî "Âåëèêóþ Àðìåíèþ"…
- Íó ÷òî ñêàçàòü ýòèì ëþäÿì, êîòîðûå îáìàíûâàþò ñâîé ñîáñòâåííûé íàðîä? Íè ó Òóðöèè, íè ó
Îñìàíñêîé, íè ó ðåñïóáëèêàíñêîé, íèêîãäà íå áûëî öåëè óíè÷òîæèòü àðìÿí êàê íàöèîíàëüíîñòü
òîëüêî ïîòîìó, ÷òî îíè àðìÿíå. Áîëåå òîãî, â Òóðöèè áûëè ìèíèñòðû àðìÿíñêîé íàöèîíàëüíîñòè.
Èñòîðè÷åñêàÿ ïðàâäà çàêëþ÷àåòñÿ â òîì, ÷òî àðìÿíå æèëè â ñîñòàâå Îñìàíñêîé èìïåðèè ïî÷òè
600 ëåò, è íè ñ îäíèì àðìÿíèíîì íè÷åãî òàì íå
ñëó÷èëîñü. È ñåé÷àñ â Òóðöèè æèâåò ìíîãî àðìÿí.
Çàêîíîïîñëóøíûå ãðàæäàíå áóäóò æèòü è ïðîöâåòàòü. Íî â íà÷àëå ïðîøëîãî âåêà, êîãäà íà Òóðöèþ
íàïàëè âíåøíèå ñèëû, àðìÿíñêîå íàñåëåíèå, ïðîæèâàâøåå â Âîñòî÷íîé Òóðöèè, âîîðóæèëîñü çà èõ
ñ÷åò, â îñíîâíîì öàðñêîé Ðîññèè è Ôðàíöèè, è ïåðåøëî íà ñòîðîíó ïðîòèâíèêîâ Òóðöèè. Òàêèì îáðàçîì áûëè ñôîðìèðîâàíû àðìÿíñêèå ðåãóëÿðíûå ÷àñòè èç òóðåöêèõ ãðàæäàí àðìÿíñêîé íàöèîíàëüíîñòè, êîòîðûå âîåâàëè ïðîòèâ Òóðöèè äëÿ
îòòîðæåíèÿ åå âîñòî÷íîé ÷àñòè ñ öåëüþ ñîçäàíèÿ
àðìÿíñêîãî ãîñóäàðñòâà. Îíè íè÷åãî íå äîáèëèñü.
Îíè äîáèëèñü ñîçäàíèÿ àðìÿíñêîãî ãîñóäàðñòâà
ïîñëå áîëüøåâèñòñêîé ðåâîëþöèè è îáðàçîâàíèÿ
Ñîâåòñêîãî Ñîþçà óæå íà òåððèòîðèè Êàâêàçà. Âîïðîñ "ãåíîöèäà" - ýòî ìèô, êîòîðûé àðìÿíå õîòÿò
íàâÿçàòü âñåìó ìèðó. È öåëü ýòîãî ìèôà - òåððèòîðèàëüíûå ïðåòåíçèè ê Òóðöèè è Àçåðáàéäæàíó.
Âòîðîé ìèô - ýòî òàê íàçûâàåìàÿ Âåëèêàÿ Àðìåíèÿ. Èñòîðèÿ ñâèäåòåëüñòâóåò, ÷òî íà Áëèæíåì
Âîñòîêå ïðîèñõîäèëî ìíîãî âîéí, íî çà âñþ èñòîðèþ íå áûëî àðìÿíñêîãî ãîñóäàðñòâà, êîòîðîå ïðîòèâîñòîÿëî áû âåëèêèì ïîëêîâîäöàì òåõ âðåìåí.
Ýòî ãîâîðèò î òîì, ÷òî àðìÿíñêîé ãîñóäàðñòâåííîñòè íå áûëî.  âîéíû áûëè âîâëå÷åíû ïåðñû, êàâêàçöû, èíäóñû, àðàáû, òóðêè, íî àðìÿíå íèêîãäà íè
ñ êåì íå âîåâàëè. Ïîòîìó ÷òî îíè âñåãäà áûëè â
ñîñòàâå òîãî èëè èíîãî ãîñóäàðñòâà.
Êðîìå òîãî, äàæå åñëè ïðåäïîëîæèòü, ÷òî áûëà
"Âåëèêàÿ Àðìåíèÿ"? Íó è ÷òî? Êàêèå ýòî äàåò äèâèäåíäû Àðìåíèè? Ïîðà áû èäåîëîãàì àðìÿí ïîíÿòü, ÷òî íà äâîðå ХХЫ âåê è íàðîä íàäî âåñòè âïåðåä, à íå íàçàä. Êàêàÿ åùå "Âåëèêàÿ Àðìåíèÿ"?
Ñëîæíî ñåáå ïðåäñòàâèòü, ÷òî áóäåò, åñëè òóðêè,
ðóññêèå, ôðàíöóçû, àíãëè÷àíå, èñïàíöû, ïîðòóãàëüöû è äðóãèå èìïåðñêèå íàðîäû âñïîìíÿò î
ñâîåé èñòîðèè íå òîëüêî â ó÷åáíèêàõ, íî è íà÷íóò
ïðåòâîðÿòü â æèçíü… íå õî÷åòñÿ äàæå äóìàòü, ÷òî
áóäåò, åñëè ìîíãîëû âñïîìíÿò ïðî âðåìåíà ×èíãèçõàíà.
- À êàê áûòü ñ ìóññèðóåìûì èìè ïðàâîì íàöèé íà ñàìîîïðåäåëåíèå?
- Âû ãäå-íèáóäü ñëûøàëè ïðî òàêóþ íàöèþ, êàê
êàðàáàõöû?
- Ìîæíî íàçâàòü ýòî íàðîäîì?
- Íåëüçÿ. Íå ìîæåò áûòü òàêîãî ïîíÿòèÿ, êàê íàðîä Êàðàáàõà. Êàê íå ìîæåò áûòü ïîíÿòèÿ íàðîäà
Êþðäàìèðñêîãî èëè ëþáîãî äðóãîãî ðàéîíà.  Êàðàáàõå ïðîæèâàëî íàñåëåíèå, ïðè÷åì íå òîëüêî
àðìÿíñêîå.
È ïîòîì - äî êàêèõ ïîð ìîæíî äðîáèòü íàñåëåíèå ñ ýòèì ïðàâîì íà ñàìîîïðåäåëåíèå? Àðìÿíñêàÿ îáùèíà Êàðàáàõà ïðîñèò ñàìîîïðåäåëèòüñÿ,
òå àçåðáàéäæàíöû, êîòîðûå îñòàëèñü òàì æèòü, â
ñâîþ î÷åðåäü ïðîñÿò ñåáå ñàìîîïðåäåëåíèÿ. Òàê
ìîæíî äîéòè äî ñàìîîïðåäåëåíèÿ â êàæäîì êâàäðàòíîì ìåòðå äîìà…
Àðìÿíñêèé íàðîä, àðìÿíñêàÿ íàöèÿ óæå ñàìîîïðåäåëèëàñü, ó íå¸ åñòü àðìÿíñêîå ãîñóäàðñòâî Ðåñïóáëèêà Àðìåíèÿ. È ýòî íå îçíà÷àåò, ÷òî âî
âñåì ìèðå, ãäå æèâóò àðìÿíå, îíè äîëæíû òðåáîâàòü íåçàâèñèìîñòè èëè àâòîíîìèè. Òåì àðìÿíàì,
êîòîðûå çàõîòÿò æèòü â Àçåðáàéäæàíå, ìû ìîæåì
ãàðàíòèðîâàòü àáñîëþòíóþ áåçîïàñíîñòü.
Ñèëà íàðîäà êàê ñåëåâîé ïîòîê...
- Âåðíåìñÿ ê òåìå ñòðîèòåëüñòâà Âîîðóæåííûõ ñèë. Êàêèå øàãè ïðåäïðèíèìàþòñÿ äëÿ
îáåñïå÷åíèÿ àðìèè ñîâðåìåííûì âîîðóæåíèåì?
-  ïåðâóþ î÷åðåäü ìû óñèëèëè âîåííî-âîçäóøíûå ñèëû è ñèëû ïðîòèâîâîçäóøíîé îáîðîíû. Ó
íàñ ñåé÷àñ íà äåæóðñòâå è â íåáå ñîâðåìåííûå
áîåâûå ñàìîëåòû è âåðòîëåòû ñ ñîâðåìåííûì âîîðóæåíèåì, ðàäàðû, ðàêåòû, êîòîðûå äàþò íàì àáñîëþòíîå ïðåâîñõîäñòâî â âîçäóõå.
Òàêæå îñíàùåíû íà ñîâðåìåííîì óðîâíå àðòèëëåðèÿ, áðîíåòàíêîâûå âîéñêà, óäåëÿåòñÿ òàêæå
âíèìàíèå ðàçâèòèþ ÂÌÔ. Îáíîâëåíî ñòðåëêîâîå
âîîðóæåíèå, ïîäãîòîâëåíû ðÿäîâîé è îôèöåðñêèé
ñîñòàâû, îñóùåñòâëåí ïåðåõîä íà íàòîâñêóþ ñèñòåìó îáó÷åíèÿ, ïåðåíÿò îïûò ëîêàëüíûõ âîéí. Âñå
ýòî ïîçâîëÿåò íàì çàÿâëÿòü, ÷òî íàøè Âîîðóæåííûå ñèëû ÿâëÿþòñÿ íàèáîëåå áîåñïîñîáíûìè è
áîåãîòîâûìè ñèëàìè â ðåãèîíå. Òî, ÷òî ñåãîäíÿ
òðåáóåòñÿ äëÿ âåäåíèÿ óñïåøíîé âîéíû, ó Àçåðáàéäæàíà èìååòñÿ.
- Êàêàÿ ïðîâîäèòñÿ ðàáîòà äëÿ âíóòðåííåãî
ïðîèçâîäñòâà âîåííîé òåõíèêè?
- Àçåðáàéäæàí áóäåò âûïóñêàòü ðàêåòû, ñíàðÿäû, áóäåò ïðîèçâîäèòü ñîâðåìåííóþ áðîíåòåõíèêó
è ìîäåðíèçèðîâàòü óæå èìåþùåþñÿ, áóäåò âûïóñêàòü áåñïèëîòíûå ëåòàòåëüíûå àïïàðàòû, ñòðåëêîâîå îðóæèå è äð. Ñîîòâåòñòâóþùèå ïðåäïðèÿòèÿ
îòêðûâàþòñÿ â Áàêó è ðåãèîíàõ. Ìíîãî ÷òî óæå
ñäåëàíî, íî ïëàíîâ, à òàêæå æåëàíèÿ è âîçìîæíîñòè èõ îñóùåñòâèòü åùå áîëüøå.
- Êàêèì Âàì âèäèòñÿ ñîòðóäíè÷åñòâî ñ ÍÀÒÎ?
- Àçåðáàéäæàí ñîòðóäíè÷àåò ñ ÍÀÒÎ â ðàìêàõ
ïðîãðàììû "Ïàðòíåðñòâî ðàäè ìèðà", ïðèíèìàë
ó÷àñòèå â ìèðîòâîð÷åñêèõ îïåðàöèÿõ íà Áàëêàíàõ,
â Èðàêå, à ñåé÷àñ â Àôãàíèñòàíå. Òî åñòü Àçåðáàéäæàí âûïîëíÿåò âîçëîæåííûå íà íåãî îáÿçàòåëüñòâà.
Ìû òàêæå óòâåðäèëè Ïðîãðàììó èíäèâèäóàëüíîãî ïàðòíåðñòâà ÍÀÒÎ (IPAP), ó÷àñòâóåì â ïðîãðàììå ïëàíèðîâàíèÿ è àíàëèçà (PARP) è, êîíå÷íî, ó÷àñòâóåì âî âñåõ ìåðîïðèÿòèÿõ ÍÀÒÎ êàê ñîþçíèêè.
- Êàêîâî Âàøå ëè÷íîå îòíîøåíèå ê ïðîôåññèîíàëüíîé àðìèè?
- Ìû ðàíî èëè ïîçäíî ïðèäåì ê ýòîìó. Àçåðáàéäæàí ñåé÷àñ âûíóæäåí äåðæàòü áîëüøîå êîëè÷åñòâî Âîîðóæåííûõ ñèë, ïîòîìó ÷òî åãî òåððèòîðèÿ
îêêóïèðîâàíà. ß äóìàþ, ÷òî ïîñëå âîññòàíîâëåíèÿ
òåððèòîðèàëüíîé öåëîñòíîñòè íàøåé ñòðàíû ìû
ñîêðàòèì Âîîðóæåííûå ñèëû è ïîëíîñòüþ ïåðåéäåì íà ïðîôåññèîíàëüíóþ àðìèþ.
- Ìíîãî ëè â Àçåðáàéäæàíå æåëàþùèõ ïîñòóïèòü â âîåííûå ó÷èëèùà? Êàê Âû îöåíèâàåòå
âîåííî-ïàòðèîòè÷åñêèé äóõ âîåííîñëóæàùèõ è
ìîëîäåæè?
- Ñ ðàäîñòüþ ìîãó ñêàçàòü, ÷òî è â ëèöåå èìåíè
Äæàìøèäà Íàõ÷ûâàíñêîãî, è â ëèöåå èìåíè Ãåéäàðà Àëèåâà, è â âûñøèõ âîåííûõ ó÷åáíûõ çàâåäåíèÿõ èç ãîäà â ãîä óâåëè÷èâàåòñÿ êîíêóðñ ñðåäè
êàíäèäàòîâ íà ïîñòóïëåíèå. Ìîëîäåæü íàñòðîåíà
ïàòðèîòè÷íî, ìîëîäåæü õî÷åò ñëóæèòü, ìóæ÷èíû
õîòÿò ñòàòü ïðîôåññèîíàëüíûìè âîåííûìè.
×åãî íå ñêàæåøü îá Àðìåíèè. Ìû çíàåì, ÷òî ó
íèõ áîëüøèå ïðîáëåìû ñ ïðèçûâîì íà äåéñòâèòåëüíóþ âîåííóþ ñëóæáó, ïðîáëåìû ñ ïîñòóïëåíèåì â âûñøèå âîåííûå çàâåäåíèÿ, ïîòîìó ÷òî îíè
ñàìè ïîíèìàþò, ÷òî âåäóò íåñïðàâåäëèâóþ âîéíó.
Âîåííî-ïàòðèîòè÷åñêîå âîñïèòàíèå íà÷èíàåòñÿ
â ñåìüå, øêîëå. Ó íàñ ýòî ïðèñóòñòâóåò, è àçåðáàéäæàíñêàÿ ìîëîäåæü ãîòîâà çàùèùàòü ñâîþ ðîäèíó. Ìîëîäåæü ãîòîâà ñðàæàòüñÿ, ðâåòñÿ â áîé. Õîðîøî ýòî èëè ïëîõî - ýòî äðóãîé âîïðîñ, íî ÷òî
íàø ïðîòèâíèê íå îñòàâëÿåò íàì âûáîðà - ýòî
ôàêò. Ñàìîå óäèâèòåëüíîå, ÷òî ó íèõ õâàòàåò íàãëîñòè îáâèíÿòü íàñ â àðìÿíîôîáèè. Òû îòêðîâåííî îêêóïèðóé òåððèòîðèè, ïðîâåäè ïîëíóþ ýòíè÷åñêóþ ÷èñòêó ìèðíîãî íàñåëåíèÿ, óñòðîé ãåíîöèä, à
ñåãîäíÿ íàãëî îòêàçûâàéñÿ èõ âåðíóòü è ïðîñèòü ê
ñåáå õîðîøåãî îòíîøåíèÿ? Íó çíàåòå ëè… Îñòàåòñÿ òîëüêî ïîÿñíèòü, ÷òî ó íàñ íåò àðìÿíîôîáèè,
ó íàñ åñòü îáúåêòèâíàÿ ðåàêöèÿ íà òî, ÷òî ñäåëàëè è ïðîäîëæàþò äåëàòü ñåïàðàòèñòû è áàíäôîðìèðîâàíèÿ è Âîîðóæåííûå ñèëû Àðìåíèè.
- È ïîñëåäíèé âîïðîñ - êàêîâ Âàø ïðîãíîç íà
áóäóùåå ðàçâèòèå ñèòóàöèè â ðåãèîíå?
- Âû ïðåäñòàâëÿåòå ñåáå, êàêîâî áû áûëî íàñòîÿùåå â íàøåì ðåãèîíå, íå áóäü ýòîé îêêóïàöèè, íå
áóäü áåæåíöåâ, íå áóäü íàøèõ íûíåøíèõ òðàò íà
àðìèþ? Íå òîëüêî Àçåðáàéäæàí è åãî íåîòäåëèìàÿ ÷àñòü - íàãîðíûé Êàðàáàõ, íî è Àðìåíèÿ áû
ñåãîäíÿ æèëè â äîñòàòêå, ñ÷àñòëèâî è ñ åùå áîëüøèì îïòèìèçìîì ñìîòðÿ â áóäóùåå. Ê ñîæàëåíèþ,
Àðìåíèÿ è ñåáÿ, è Êàðàáàõ íà äàííûé ìîìåíò ëèøèëà ýòîé âîçìîæíîñòè. Êàê äîëãî ýòî áóäåò ïðîäîëæàòüñÿ? Êàê äîëãî íàñåëåíèå Êàðàáàõà è íàðîä Àðìåíèè ãîòîâ ýòî òåðïåòü?
Ìû âåðíåì ñâîè çåìëè, ïóñêàé â ýòîì íèêòî íè
íà ñåêóíäó íå ñîìíåâàåòñÿ. Ëþáûì ïóòåì!
Òîëüêî ñ âîçâðàùåíèåì íàøèõ çåìåëü íàøè
ãðàæäàíå àðìÿíñêîé íàöèîíàëüíîñòè îáðåòóò ñâîáîäó è íàäåæäó íà ñâåòëîå áóäóùåå. ×åãî è õî÷åòñÿ èì ïîæåëàòü.
À ïîêà ìû ðàçâèâàëèñü, ðàçâèâàåìñÿ è áóäåì
ðàçâèâàòüñÿ íà áëàãî íàðîäà Àçåðáàéäæàíà.
- Ñïàñèáî çà èíòåðâüþ, åùå ðàç Âàñ ñ ïðàçäíèêîì!
www.trend.az
11
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Birkaч gцndцr юzel iшlerim
nedeniyle haberler konusunda
baya geride kaldыm. Sizlere yeterince hыzlы bir шekilde haberleri
aktaramadыm. Kusura bakmayыn.
Lakin шimdi sizlere anlatacaьыm
шeyler belki yцreklerinize serin bir
su serper.
16 Haziran Чarшamba Gцnц bir
davet geldi bana. Davet DATЦB
Genel Baшkanы Ziyaедdin KASSANOV'dan gelmiшti. 17 Haziran Perшembe Gцnц Иstanbul'da ki Ceylan
ЫnterContinental isimli otelde yapыlacak toplantыya katыlmam isteniyordu.
Чok sevindim. Чцnkц uzun sцredir
Ziyaедdin Bey ve DATЦB'le alakalы
yorum ve sorular alыyordum lakin bir
tцrlц kendisi ile bu konular hakkыnda
yцz yцze gюrцшme fыrsatы bulamamышtыm. Telefonla gюrцшtцьцmцz
zamanlar ise meseleleri ayrыntыlarыyla
ele alamыyorduk. 17 Haziran Perшembe gцnц Taksim'de bulunan
Ceylan ЫnterContinental isimli otele
gittim. Otel'in Ишletmecisi Abbas Bey
karшыladы beni (Bu arada kendisine
teшekkцrler. Gayet misafirperverdi
ve yakыndan ilgilendi.). Kыsa bir bekleyiшin ardыndan Ziyatdin Bey ile
gюrцшtцk. Toplantы da Ahыska Tцrkleri ile alakalы bazы isimler de vardы.
Hiчbirini tanыmыyorum ve ilk kez
orada gюrmцшtцm. Toplantыnыn ilk
konusu Kыrgыzistan'da yaшanan
цzцcц olaylardы. Шimdi sizlere
toplantы ile alakalы sorduklarыmы ve
Ziyatdin Bey'in cevaplarыnы aktarыyorum.
Вейсел: Kыrgыzistan'da yaшanan
olaylar var. Belki benden daha iyi
biliyorsunuzdur geliшmeleri. Иnsanlar
sцrekli soru yaьmuruna tutuyor
beni. Ziyaедdin Bey neden bu konu
hakkыnda giriшimler de bulunmuyor
diyorlar. Ne diyeceksiniz bunlara?
Kassanov: Veysel Bey olaylarы
yakыndan takip ediyoruz. Hiч шцpheniz olmasыn. Ben haftanыn bir
yarыsыnы Tцrkiye'de diьer yarыsыnы ise
Kazakistan'da geчiriyorum. Tцrkiye'ye geldiьim zaman mutlaka
Ankara'da en az bir gцnцmц geчiriyorum. Ankara'da olduьum zamanlarda ise mutlaka T.C. Yetkilileri ile
gюrцшцyorum ve halkыmыn sorunlarыnы
iletiyorum. Bazen 1 saat iчerisinde
iki devlet bakanы ile gюrцшtцьцm
oluyor. Saь olsunlar randevu taleplerimi geri чevirmiyorlar. Ahыskalыlar
ile yakыndan ilgileniyorlar. T.C. gibi
bir цlkenin Bakanlarы ile gюrцшmek
kolay deьildir. Haftalar юncesinden
randevu talebinde bulunulur ve her
zaman bu randevu taleplerine olumlu cevaplar verilmez. Oysaki bana
karшы hiч olumsuz bir cevap vermediler. Konuшtuьumuz konular ve
olaylar чok basit konular deьiller.
Tabi konuшtuklarыmыz da Kыrgыzistan
ile sыnыrlы deьildir. Ahыska Tцrkleri
цzerinden oynanan her oyun orada
deьerlendiriliyor. Mesela size bir
юrnek vereyim. Yine o bюlgelerde,
Orta Asya'da bir olay oluyor. Kцчцk
bir Kыrgыz чocuьuna insanlыk dышы
muameleler yapыlыyor (yapanыn kim
olduьunu sюyledi bana lakin
burada aktarmak yanlыш olur.).
Olay ise konu hakkыnda habersiz
olan Ahыskalыlara mal ediliyor.
Kыrgыzlar ellerinde taш ve sopalarla
Ahыskalыlarыn yaшadыьы mahalleyi
sarыyorlar. Hemen olaya mцdahale
ettim. Devletin ilgili makamlarыnы
konu hakkыnda bilgilendirdim. Gцvenlik gцчleri Kыrgыz kardeшlerimizi
sakinleшtirmeye чalышыrken ben de
olayы yapanы aradыm. Tabi buldum
da. Hemen ilgili makamlara teslim
ettim ve olayы barышчыl yюntemlerle
чюzdцk. Bunun gibi yцzlerce olaylar
oluyor. Biz insanlarыmыz iчin hizmet
ediyoruz цч kuruш iчin deьil. Allah'a
шцkцr maddi durumum iyi. Sizde
bilirsiniz. Bцyцk gцч bцyцk sorumluluk getirir. Gцcцmцn farkыnda biri
olarak sorumluluklarыmы чok iyi biliyor ve buna uygun шekilde adыmlar
atыyorum. Sadece sizlerin deьil
benim de Annem ve Babam sцrgцn
edildi. Benim de Annem ve Babam
acыlar чekti. Bu acыlarыn hesabыnы tabi
ki sizler kadar bende sormak istiyorum. Tabi ki ben de zorla elimden
alыnan ata topraklarыmы geri almak
istiyorum. Ama bunlarы yaparken tek
baшыma deьil de halkыmla birlikte
hareket etmek istiyorum. Tek baшыma gцlmek istemiyorum. Tцm
halkыmыn gцldцьцnц gюrmek istiyorum. Bakыnыz gюrцшmeler sonucunda
чeшitli sюzler aldыm. Bunlardan birini
aчыklayayыm sizlere. Tцrkiye Cumhuriyeti Nisan ayыnda yaшanan olaylar
sonrasы evleri yanan Ahыskalы
kardeшlerimizden 15 ailenin evini
yeniden yapacaklar. Biz attыьыmыz
adыmlarы reklam amaчlы yapmadыьыmыz iчin pasif durumda gюzцkцyoruz. Lakin biz sessizliьi tercih
ederken bazы insanlar yaptыьыmыz giriшimleri kendilerine mal ediyorlar.
Иnsanlarы kandыrыyorlar. Rant peшinde
koшuyorlar. Ama asыl mesele bu
deьil.
Вейсел: Peki mesele ne Ziyatdin
Bey?
Kassanov: Mesele шu. Biz yыllardыr
birbirimizden ayrы yaшamak zorunda
bыrakыlmышыz. Birliktelik duygusu
maalesef bizde чok az oranda var.
Bakыn kurduьumuz kurumun adы
Dцnya Ahыska Tцrkleri Birliьi'dir.
Birlik kelimesinin altыnы чiziyoruz biz.
Tцm Dцnya'da ki Ahыska Tцrkleri
ancak bir olarak hцr olabilirler. Biz
bunun bilincinde olarak hareket
ederken bu birliьi bilerek veya
bilmeyerek gerek шahsi gerek maddi
nedenlerden dolayы bozmak isteyenler var. Gerek bizim gerek bizden
baьыmsыz deьerli kardeшlerimizin
чalышmalarы hakkыnda чeшitli yorumlar
var. Maalesef bu yorumlar yapыcы
deьiller. Иnsanlarыmыzы yalan veya
yanlыш bilgilendiriyorlar. Bunlara asla
mцsaade etmeyeceьiz. Шu da unutulmamalыdыr ki Ahыska Tцrkleri'nin
gюzyaшы dюkmesine neden olan her
kim olursa olsun karшыsыnda ilk beni
bulacaktыr.
Вейсел: Ziyatdin Bey ya юьrenciler? Юьrenciler hakkыnda ne dцшцnцyorsunuz?
Kassanov: Юьrenciler tabi ki en
deьerli varlыklarыmыzdыr. Geleceьimizi
onlar yюnetecek ve шekillendirecektir. Lakin gцnцmцzde bizim onlarы
yюnlendirmemiz gerekmektedir?
Вейсел: Yюnlendirme derken?
Kassanov: Yok sakыn yanlыш anlamayыn. Ич iшlerine mцdahaleden bahsetmiyorum. Meslek seчimi ve gelecekleri hakkыnda yюnlendirmeler
olmalы. Biz Ahыskalыlarыn eksik bюlgelerini dolduracak isimler yetiшtirmemiz gerekmektedir. Mesela
gazetecilik. Bizde gazeteci yok
denecek kadar azdыr. Kazakistan'da
Ahыska Press ismi ile bir haber ajansы kurduk. Иnsanlar diyor ki "neden
Azeri'leri чalышtыrыyorsun?". Bizde
gazeteci yok ki onlarы чalышtыralыm.
Kaldы ki Azeri (ПС. Азербайжан
Тцркц) dedikleri isimler Ahыska
Tцrkleri iчin чalышыyorlar. Gittikleri her
yerde Ahыska Tцrkц olarak anыlыyorlar. Onlarы dышlayan yine biziz. Чalышmalarыna engel olan yine biziz. Az
юnce de dediьim gibi. Yыkыcы olan
yorumlar iшte bunlar. Peki bu Azeri
dedikleri insanlar ne yapыyor?
Вейсел: Merak ettim doьrusu ne
yapыyorlar?
Kassanov: Ишlerine devam ediyorlar. Чalышыyorlar. Kimin iчin? Bizim
iчin. Ahыska Press'in kapыsы her
zaman Ahыskalыlara aчыktыr. Yeter ki
gelsinler. Biz de шu anki чalышanlar
da gayet memnun olurlar. Bizim
hedefimiz kiшisel kazanч deьildir.
Millete yюnelik kazanчtыr. Onun iчin
kim olursa olsun halkыma hizmet
ettiьi sцrece baш tacыmdыr. Hem
unutulmamalыdыr ki Fergana Faciasыndan sonra bize kucak aчan Azeri
Kardeшlerimizdir.
Вейсел: Ahыska Gazetesi vardы bir
de? O ne durumda?
Kassanov: Чok gцzel orada iшler.
Kazakistan'da yabancы dilde yayыn
yapan en iyi gazete konumunda.
Чok gцzel tepkiler aldыk birчok isimden Ahыska Gazetesi iчin. Hem
merak etmeyin yakыnda sizlerde
okuyabileceksiniz. Чok kыsa zaman
iчerisin de Ahыska Gazetesi Tцrkiye'de yayыn hayatыna girecektir. Шu
anda onun чalышmasы yapыlыyor. Dergi
veya Gazete statцsцnde olabilir.
Arkadaшlarыmыz onun цzerinde чalышmalarыna devam ediyor.
Вейсел: Bu чok gцzel haber. Peki,
baшka ne gibi sцrprizler bizleri bek-
"MEVZUBAHIS VATANSA GERИSИ TEFERRUATTЫR"...
liyor?
Kassanov: Шu anda en юnemli шey
birlik. Onun iчin birliьimizin temelini
atmamыz gerek. Bunu yaparken de
1944 юncesi ve sonrasы diye ayrыm
yapmadan tцm Ahыskalыlarы hesaba
katarak yapmak. Sцrgцnden юnce
Tцrkiye'ye gючen kardeшlerimiz var.
Onlarыn da yцrekleri bizle beraber
atыyor. Bana ulaшan isimler var.
Sцrgцnden юnce Tцrkiye'ye geчmiшler. Bir amca vardы hiч unutmuyorum. Yanlыш hatыrlamыyorsam 1937
yыllarыnda Tцrkiye'ye gюч etmiш.
Amcanыn bir aьlayышы vardы. Yцreьim
parчalandы. Sюylediьi sюz hala
aklыmda: Oьul ayыramazlar bizi!
Bunun bilincinde olmak gerek. Ama
merak etmeyin bu birliьin temeli
atыldыktan sonra yapacak iш чok.
Ahыska Tцrkleri'ni eьitim ve spor
alanыnda
kalkыndыrmak
gerek.
Genчlerimiz чok baшarыlыlar. Dцnya
шampiyonu olan sporcularыmыz var.
Чok deьerli bilim adamlarыmыz var.
Neden bu isimlere yenileri eklenmesin ki? Yalnыz шunun da altыnы
чizeyim. Ahыska bizim iчin чok
юnemlidir. Ahыska'ya dюnцш цzerine
olan чalышmalarыmыzdan hiч vazgeчmeyeceьiz. Hak ettiьimiz yerleri
hele ki de bize ait Ata Topraklarыnы
hiч kimseye bыrakmayы dцшцnmцyoruz. Bunun iчin Uluslararasы alanda tцm imkаnlarыmыzы seferber edeceьiz.
Вейсел: Peki ya sonrasы?
Kassanov: Asыl mesele oraya
insanlarыmыz yerleшtikten sonra baшlыyor. Orasы eskiden чok gцzel bir
yermiш. Atalarыmыz dюneminde yaшanыr bir yermiш. Ama bugцn юyle deьil
maalesef. Birчok yerde yыkыlmыш evler
var. Ahыskalы Tцrkler olarak biz orayы
kalkыndыrmamыz gerek. El ele vererek
yaшanыlabilecek seviyeye getirmek
gerek.
Вейсел: Son olarak eklemek istediьiniz bir шey var mы?
Kassanov: Var tabi ki. Benim
halkыmdan tek bir isteьim var. Иsimler
цzerinden hareket etmesinler.
Ziyatdin'i sevin ya da sevmeyin
demiyorum. Kimse beni sevmesin
ama yeter ki mцcadelemize destek
versinler. Ben kendim iчin bir шey
yapmыyorum. Halkыm iчin yapыyorum.
Ben hiч kimseden maddi anlamda
bir шey talep etmiyorum. Bakыn bir laf
vardыr: Bir elin nesi var iki elin sesi
var. Fikirlerini, dцшцncelerini paylaшsыnlar bizlerle. Baшka bir шey talep
etmiyorum. Dediьim gibi bunu yaparken de Ziyatdin iчin deьil Ahыska
Tцrkleri iчin yapsыnlar.
Veysel VEYSEL/ Ahiskacan.Biz
(Тцркийе - Бурса шещри).
ПС. Сюйлешиде адлары чекилмейен
Азербайжан Тцрклери Щюкцме ЩАЛИЛОВА
ве Рамиз МЕШЕДИЩАСАНЛЫДЫР.
“ТЦРКЕЛ” Эазетеси 5 Сенеден бери
АЩЫСКА Тцрклери щаккында сайфалар долу
йазылар вермиш дурумда. “АЛТЫН
КЮПРЦ” Дерэиси де АЩЫСКАЛЫЛАР адына
курулмуш бир ЙАЙЫН Орэаны. Ама
Унутулмуш. Щюкцме щаным ве Рамиз
бей 2003.Йылындан Эцнцмцзе Эиби
Манас ТВ Радйо курумунда ве
Казакистан Девлет Радйосунда Тцрк
Дилинде йайымда АЩЫСКАЛЫ Тцрклерин
Тарищ, Кцлтцр, Юрф Адет, Эеленеклерини ве
Проблемлерини Йайымламакта! Шунлары
Унутмак Щаксызлык Деьил ми?..
(А татцрк ).
12
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Ïî âñåìó Êàçàõñòàíó îòëè÷íèêàì ó÷åáû âðó÷àëè àòòåñòàòû îñîáîãî îáðàçöà è çíàêè "Àëòûí áåëãи". Â
Ìåðêåíñêîì ðàéîíå Æàìáûëñêîé îáëàñòè Êàçàõñòàíà
òîæå ïðîøåë ôåñòèâàëü "Æàñ Òóëåê"...
Ýòîé ÷åñòè óäîñòîèëèñü òîëüêî ëó÷øèå - êðóãëûå îòëè÷íèêè è ïîáåäèòåëè ìåæäóíàðîäíûõ îëèìïèàä. Îíè ãîâîðÿò, ÷òî óâåðåíû â ñâîèõ ñèëàõ, íî íà âñÿêèé ñëó÷àé èñïîëíåíèÿ ñàìîé çàâåòíîé ìå÷òû ïîïðîñèëè ó Êíèãè æåëàíèé.
 òîðæåñòâåííîì ìåðîïðèÿòèè ïðèíÿëè ó÷àñòèå àêèì
Ìåðêåíñêîãî ðàéîíà Ñàïàðãàëè Æóìàãóëîâ, ïî÷åòíûå
ãîñòè, ïðåäñòàâèòåëè ÑÌÈ è ðîäèòåëè.
Ñ íà÷àëîì âçðîñëîé æèçíè âûïóñêíèêîâ ïîçäðàâèë
àêèì. Ïåäàãîãè íå ñêðûâàëè ãîðäîñòè çà ñâîèõ âîñïèòàííèêîâ.
 òîðæåñòâåííîé îáñòàíîâêå àêèì Ìåðêåíñêîãî ðàéîíà
Ñàïàðãàëè Æóìàãóëîâ âðó÷èë ñåðòèôèêàò è ìåäàëü "Àëòûí áåëã³" âûïóñêíèêàì, à òàêæå àòòåñòàòû îñîáîãî îáðàçöà.
Ïî÷åòíûå ãîñòè ïîçäðàâèëè âûïóñêíèêîâ ñ îêîí÷àíèåì
øêîëû è ïîæåëàëè èì óñïåõîâ.
"Ñåãîäíÿ ïåðåä âàìè îòêðûâàåòñÿ áîëüøîé æèçíåííûé ïóòü. ß æåëàþ âàì íàéòè ñâîé äîñòîéíûé
ïóòü, êîòîðûé ïðèâåäåò âàñ ê óñïåõó, ÷òîáû êàæäûé èç âàñ ðåàëèçîâàë ñåáÿ", - ñêàçàë àêèì, îáðàùàÿñü ê âûïóñêíèêàì.
Ñ à ï à ð ã à ë è Æ óì à ã óë î â
ÀÄÈË ÐÎÂØÀÍ ÎÃËÓ ÀËÈÅÂ òîæå áûë íàãðàæäåí
ñåðòèôèêàòîì è ìåäàëüþ "Àëòûí áåëã³".
“Äîðîãèå íàøè âûïóñêíèêè!
Ìû, êàê ðóêîâîäèòåëè ÎÔ “ТЦРКЕЛ” è ãàçåò “ТЦРКЕЛ”,
“ВЯТЯН”, åâðàçèéñêîãî æóðíàëà “АЛТЫН КЮПРЦ”, õîòèì
ïîçäðàâèòü âàñ ñ ýòèì çíàìåíàòåëüíûì äí¸ì! Ïîæåëàòü Âàì çäîðîâüÿ, óäà÷ è óñïåõîâ âî âñ¸ì, áîëüøîé è
÷èñòîé ëþáâè, ìíîãî
è ìíîãî äðóçåé, ÷òîá
êàæäûé èç âàñ íàøåë
ñâî¸ ìåñòî â æèçíè è
ïðîæèë å¸ äîñòîéíî!
Âñå ìû âåðèì, ÷òî
çíàíèÿ, ïîëó÷åííûå â
øêîëå, ñòàíóò ïðî÷íîé îñíîâîé âàøèõ áóäóùèõ ñâåðøåíèé, ïîìîãóò â äîñòèæåíèè
çàäóìàííûõ öåëåé, â
ðåàëèçàöèè ëè÷íûõ
ïëàíîâ. Ïóñòü ñáóäóòñÿ âàøè ìå÷òû!”.
Ïîëüçóÿñü ñëó÷àåì,
ïîçäðàâëÿåì
òàêæå
çàâåäóþùåãî îòäåëîì
ñïîðòà Ìåðêåíñêîãî
ðàéîííîãî
àêèìàòà
Îòåö Àäèëà
Àéâàçà Îñìàíîâà â
ñâÿçè ñ íàãðàæäåíèåì
ñåðòèôèêàòîì è ìåäàëüþ "Àëòûí áåëã³" ñûíà!
Óñïåõîâ òåáå, âûïóñêíèê,
Ñ÷àñòëèâîé ñóäüáû è óäà÷è!
Ïóñòü çíàíèé âîëøåáíûé ðîäíèê
Ïîìîæåò ðåøèòü âñå çàäà÷è!
Ïóñòü ñòàíåò äîñòóïíîé ìå÷òà,
Èñïîëíèòñÿ ìîðå æåëàíèé!
Ïóñòü ðàäóåò æèçíü êðàñîòà
È íàéäåíî áóäåò ïðèçâàíüå!
Ïóñòü ìîëîäîñòü áóäåò ñ÷àñòëèâîé,
Íàñûùåííîé, ÿðêîé, ïûòëèâîé!
Ðàñöâå÷åííîé êðàñêàìè äåòñòâà,
×òî ðÿäîì ñ òîáîé, ïî ñîñåäñòâó!
Ïóñòü ìîëîäîñòü áóäåò ïðèÿòíîé Âåñåëîé, àêòèâíîé, çàíÿòíîé!
 ïîãîæèé äåíåê è â íåíàñòüå
Íàïîëíåííîé ìóçûêîé ñ÷àñòüÿ!
“ТЦРКЕЛ”.
"Birbirimize sцrekli gerчeьi sюyleyeceьiz. Felaket veya mutluluk getirsin, iyi veya kюtц olsun daima gerчekten ayrыlmayacaьыz"... (Ататцрк).
№ 55 ТЕММУЗ 2010
"Bugцn vatanыmыzda bir milli kudret varsa, o cereyan, felaketlerden ders alan ulusun kalp ve dimaьыndan doьmuшtur"... (Ататцрк).
13
14
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Amerika Birleшik Devletleri
(ABD) Kыrgыzistan'ыn gцneyinde yaшanan etnik чatышmalar sonucu mцlteci duruma dцшen Юzbekleri kabul
etmeye hazыr olduьunu
duyurdu.
Taшkent'te temaslarda
bulunan ABD Dышiшleri Bakanы Mцlteci ve Gюч Ишlerinden Sorumlu Yardыmcыsы
Eric Schwartz, цlkesinin
Юzbek mцltecileri kabul etmeye hazыr olduьunu sюyledi.
Temaslarы sonrasыnda
dцzenlediьi basыn toplantыsыnda aчыklamada bulunan
Schwartz, ABD'nin mцltecilere kapыsыnыn her zaman
aчыk olduьunu dile getirdi.
Bir soru цzerine Schwartz:
"Bu
konuda
юncelikle
ABD'nin mцltecilere kapыlarыnы aчan bir цlke olduьu
sюylemek isterim. En son
geчen sene dцnyanыn deьiшik цlkelerinden 75 bin
dolayыnda mцlteci kabul
ettik. Kыrgыzistan'daki Юzbek
mцltecilerden de teklif gelmesi ve Birleшmiш Milletler
Mцlteciler Komiserliьi'nin
bunlarыn цчцncц bir цlkeye
Schwartz, Kыrgыzistan'ыn
gцneyindeki Oш ve Celalabat kentlerinde yaшanan etnik
чatышmalarla ilgili uluslararasы
bir soruшturmanыn baшlatыlmasыyla ilgili bir soru цzerine
ise 'bu konuyu desteklediklerini' sюyledi. Schwartz,
"Yaшananlarы
araшtыracak
baьыmsыz ve tarafsыz bir
komisyonun olmasыnы ve bu
komisyona uygun чalышma
шartlarыnыn oluшturulmasыnы
destekliyoruz." ifadelerini kullandы.
Schwartz чatышmalarыn ilk
gцnlerinde Юzbekistan'ыn kapыlarыnы aчarak 110 bin dolayыnda mцlteciyi kabul edip
ve ihtiyaчlarыnы karшыlamasыnы
ise insani yardыm adыna чok
юnemli bir чalышma olarak
kabul ettiklerini dile getirdi.
Bosna Hersek'teki Tцrk
Temsil Heyeti Baшkanlыьыnыn
цlke genelinde aчtыьы kurslara
katыlan 3 bin kiшi arasыnda en iyi
dereceye giren 88 юьrenci, 4
gцnlцk цcretsiz tatil iчin Иstanbul'a gitti.
Tцrk Temsil Heyeti Baшkanlыьыnыn organizasyonuyla Saraybosna, Mostar, Zenica ve
Bihaч gibi юnemli kentlerin de
aralarыnda bulunduьu 15 kentte
aчыlan Tцrkчe kurslarыna devam
eden 3 bin юьrenci arasыnda en
baшarыlы olan 88 юьrenci, 4 gцnlцk Иstanbul tatili iчin Saraybosna Uluslararasы Havaliмanыnda bir araya geldi.
Tцrkiye'ye ilk kez gitmenin
heyecanыnы yaшayan юьrencilerden Saraybosnalы 12 yaшыndaki
Aldiyana Hociч, Tцrkчeyi чok
merak ettiьi iчin kursa baшladыьыnы ifade ederek, "Юnцmцze
bюyle bir fыrsat sunan Tцrk
Temsil Heyetine ne kadar
teшekkцr etsek azdыr" dedi.
Bosna Hersek'in Tцrkчeye en
yoьun ilgisi olan kenti Cazinden gelen 11 yaшыndaki kыz
юьrenci Neyra Salkiч ise Tцrkiye'yi gюreceьi iчin чok heyecanlы olduьunu belirterek,
"Tцrkчe kurslarыnda юьrendiklerimi ilk kez Tцrkiye'de
kullanacaьыm
iчin
чok
sevinчliyim" diye konuшtu.
Geziye katыlan Konjiч Иlkюьretim Okulunun Sыrp asыllы mцdцrц
Mirko Иrkoviч de Tцrkiye'ye
bюyle bir geziyle gitmenin
heyecanыnы yaшadыьыnы ifade
ederek, "Ben de tыpkы чocuklar gibi mutluyum. Чцnkц ilk
kez Иstanbul'u gюreceьim.
Bize bu mutluluьu yaшattыklarы iчin Tцrk yetkililere teшekkцr ediyorum" ifadesini
kullandы.
Юьrenciler, daha sonra 4
gцnlцk tatillerini geчirmek
цzere uчakla Иstanbul'a gitti.
Юьrencilerin, Иstanbul'da tarihi
ve turistik yerleri gezeceьi ve
28 Mayыsta Bosna-Hersek'e
dюneceьi kaydedildi.
Herkezi biler ki hastalarыn canы
pek sыk kritik noktaya dцшer
ondan, ani operatiya vakыdы
ansыzdan шafklar yok olеr.
Ozaman umut sadе Allaha
kalеr.
Gagauziyanыn makar bir
rayonda hastalarыn yaшama
шanslarыnы zeedeletmаа deyni
Чadыr kasabasыnыn rayon bolni-
tasыna TИKA (Tцrkiye Ишbirlii
Kalkыnma Иdaresi) tarafыndan bir
elektrika generatoru baaшlanыldы.
Bu baaшышыn paasы, bцtцn
harчlarlan barabar (generatorun alыnmasы, getirilmesi,
erleшtirilmesi) 18 bin EURO
yapеr.
(Аnasюzц Эазетеси).
gitmelerini uygun gюrmeleri
halinde, bize dцшen gюrevi
yerine getirmeye hazыrыz."
diye konuшtu. Schwartz,
kabul edebilecekleri mцlteci
sayыsы konusunda ise herhangi bir rakam telaffuz
etmedi.
SORUШTURMAYA
DESTEK
Тюrende konuшan siyasetчiler,
bundan 15 yыl юnce Almanya'da
yaшayan Tцrklerin чыkarlarыnы korumak, haklarы iчin mцcadele etmek
amacыyla kurulan Almanya Tцrk
Toplumu adlы чatы юrgцtцnцn чalышmalarыnы юvdц. Berlin Belediye
Binasы'nda (Rotes Rathaus) dцzenlenen tюrene Gюч ve Uyumdan
Sorumlu Federal Devlet Bakanы
Maria Bюhmer, Berlin'e Hцkцmet
Eden Belediye Baшkanы Klaus
Wowereit, Sosyal Demokrat Parti
lideri Sigmar Gabriel, Sol Parti Eш
Baшkanы Gesine Lюtzsch, Birlik
90/Yeшiller Partisi Meclis Grup
Baшkanы Renate Kцnast ve Hцr
Demokrat Parti iчiшleri ve Hukuk
Чalышma
Grup
Baшkanы
ve
Milletvekili Hartfrid Wolff ile чok
sayыda siyasetчi ve Almanya Tцrk
Toplumu цyeleri katыldы.
Wowereit yerel seчim hakkы
ve чifte vatandaшlыk istedi olduьunu ifade eden BюhEv sahibi olarak aчыlыш konuшmasыnы yapan Berlin'e Hцkцmet
Eden Belediye Baшkanы Wowereit,
gючmenlerin uyum saьlamasы,
toplumsal yaшama katыlmasы isteniyorsa, uyumun юnцndeki engellerin
kaldыrыlmasы gerektiьini ifade etti. Bu
чerчevede Wowereit, uzun zamandыr Almanya'da yaшayan gючmenlerin sorumluluk alabilmesi, topluma
katыlыmlarыnыn saьlanabilmesi iчin,
Avrupa Birliьi цyesi olmayan цlkelerin vatandaшlarыnыn yerel seчimlerde oy kullanabilmesi gerektiьini
vurguladы.
Чifte vatandaшlыьa izin verilmemesini de eleшtiren Wowereit,
Almanya'da doьan gючmen kюkenli
чocuklarыn 18 yaшыna gelince iki
vatandaшlыktan birini seчmesini zorunlu kыlan "opsiyon modeli uygulamasыnыn" kaldыrыlmasыnы istedi. Sosyal Demokrat Partili Wowereit,
"genчleri neden bюyle bir kimlik krizi
yaшamaya zorluyoruz, bunun hiч bir
anlamы yok" dedi.
Bюhmer: Hedef gючmenlerin topluma katыlыmы
Tюrende konuшan Gюч ve
Uyumdan Sorumlu Federal Devlet
Bakanы Maria Bюhmer ise Almanya
Tцrk Toplumu ile hцkцmet arasыnda
gюrцш ayrыlыklarы yaшansa da, kuruluшun чalышmalarыnы юverek, hedefin
aynы olduьunu belirtti. Bюhmer bu
hedefin de, gючmenlerin Almanya'yы
benimsemesi ve toplumsal yaшama
eшit katыlыm olduьunu sюyledi.
Hыristiyan Demokrat politikacы,
gючmen чocuklarыn eьitimdeki
sorunlarыnыn hаlа aшыlamadыьыnы dile
getirdi. Gючmen kюkenli чocuklarыn
Almanlarla eшit fыrsatlara sahip
olmasы gerektiьini belirten Bюhmer,
bu чerчevede ailelere yюnelik чalышmalarыn da юnemli olduьunu sюyledi.
Bюhmer, koalisyon protokolцnde
yer aldыьы gibi Almanya dышыndaki
цniversitelerde alыnan diplomalarыn
tanыnmasыnыn kolaylaшtыrыlmasы iчin
de чalышmalarыn sцrdцьцnц kaydetti.
Bюhmer konuшmasыnda opsiyon
modeli
uygulamasыnы
Sosyal
Demokrat Parti-Birlik 90/Yeшiller
hцkцmetinden devraldыklarыnы hatыrlattы. Шu aшamada opsiyon uygulamasыnыn kaldыrыlmasыnыn dцшцnцlmediьini belirten Bюhmer, юncelikle
uygulamanыn sonuчlarыnыn deьerlendirileceьini, kararыn daha sonra
verileceьini dile getirdi.
Alman Millи Futbol takыmыnыn
kadrosunda yer alan 23 futbolcudan
11'inin gючmen kюkenli olmasыnыn
Almanya iчin bцyцk bir kazanч
Alma
15. yыldnya Tцrk Toplu
юnцmцn
mu kuru
dцze
ц
lu
mer, bunun Almanya'nыn Uyumnlenen tюrene kutluyor. Berшunun
d
lin'de
a
a
r
a
n
la
r
Sor
ыnd
vatandaшlыьa geчen gюч- Bakanы
aria Bюuhmlu Federaal Gюч ve
menlere her tцrlц imkаnы чok sayM
mer'i
Dev
ыd
sunduьunun bir gюstergesi Berlin'de a siyasetчi kn de bulunduьleut
a
b
tы
u
ld
T
lunan
oplumu
olduьunu sюyledi.
A anы.y Merkezi
kuruluш
dolayыsыy
a
unun 1lm
la
5. yыldю Tцrk
dцzenle
vatanda
n
e
ш
Gabriel'den Tцrk
n
lыk, ye
tюrende nцmц
Alman
re
bakan sinyali
tanыnmyaa dышыnda alыl n seчim haчifte
eьitim s sы, gючmen k an diplomalakkы,
юk
orunlarы
rыn
dile getienli чocuklarыn
Sosyal Demokrat Parti
r
il
d
i.
Genel Baшkanы Sigmar
Gabriel de konuшmasыnda чifte
vatandaшlыьa ve yerel seчim hakkыna deьindi. Partisinin чifte vatan- kurulunda ele alыnacak olan чok
daшlыьa karшы olmadыьыnы ancak чifte dilliliьe de destek verdiklerini
vatandaшlыьa karшы yцrцttцьц kam- belirten Lюztsch, Almanca kadar
panya nedeniyle opsiyon modelini Tцrkчenin de юnemli olduьunu ifade
kabul etmek zorunda kaldыklarыnы etti.
dile getirdi. Sosyal Demokrat PartiBirlik 90/Yeшiller Partisi'nin iktidarda
Kцnast: Alman vatanolduьu dюnemde, 1998-1999 yыl- daшlыьы o kadar kolay deьil
larыnda Hыristiyan Birlik Partileri чifte
vatandaшlыьa karшы bir imza kampaBirlik 90/Yeшiller Partisi Meclis
nyasы yцrцtmцшtц.
Grup Baшkanы Renate Kцnast ise
Avrupa Birliьi цlkelerinin dышыndan Alman vatandaшlыьыna geчmenin o
gelen gючmenlere yerel seчim hakkы kadar olmamasыnы eleшtirdi. Kцnast,
verilmesini desteklediklerini vurgu- Almanlar ve gючmenlerin birlikte
layan Gabriel, чifte vatandaшlыk ile "biz halkыz" diyebilmesi iчin чюzцlbu sorunun чюzцlebileceьini, gюч- mesi gereken sorunlar olduьunu
menlerin siyasi hayata katыlыmыnыn kaydetti. Kцnast, eьitimde fыrsat
saьlanabileceьini sюyledi.
eшitliьinin saьlanmasы, meslek eьitiHыristiyan Birlik Partisi'nin ilk kez mi ve чalышma hayatыnda ayrыmcыlыьыn
bir Tцrk kюkenliyi eyalet dцzeyinde ortadan kaldыrыlmasы gerektiьin
bakanlыьa getirdiьini, Yeшiller Parti- sюyledi.
si'nin ilk kez bir Tцrk kюkenliyi parGючmenlerin katыlыmыnыn saьlantinin baшkanlыьыna seчtiьini hatыrla- masы iчin yerel seчim hakkыna ve
tan Gabriel, Sosyal Demokratlarыn чifte vatandaшlыьa "evet" dediklerini
da bu geri kalmamasы gerektiьini ifade eden Kцnast, opsiyon moddile getirdi.
elinin kaldыrыlmasыnы istediklerini
Gabriel konuшmasыnda Alman- sюyledi.
ya'da yaшayan gючmenlerin eьitim
durumunu da deьindi. Almanya'da Kolat: Eшit haklar istiyoruz
yaшayan gючmen kюkenli genчlerin
yцzde 40'ыnыn meslekи eьitiminin
Almanya Tцrk Toplumu'nun 2005
olmamasыnы "felaket" olarak nite- yыlыndan bu yana genel baшkanlыьыnы
lendiren Gabriel, Almanya'nыn gele- yцrцten Kenan Kolat ise konuшceьi iчin bu durumun iyileшtirilmesi masыnda, "Almanlarla eшit haklara,
gerektiьini dile getirdi. Sosyal De- fыrsat eшitliьine sahip olmayы, dilimizi
mokrat Parti lideri, Almanya'nыn de- konuшmaya, kцltцrцmцzц yaшamografik yapыsы gюz юnцnde bulun- maya devam etmek istiyoruz" dedi.
durulduьunda, bu цlkenin gючmen- Kolat da, чifte vatandaшlыk istediklere ihtiyacыnыn olduьunun daha iyi lerini ve opsiyon uygulamasыnыn
anlaшыlacaьыnы belirtti.
kaldыrыlmasыnы talep ettiklerini belirtti.
Almanya Tцrk Toplumu Genel
Sol Parti'den чok
Kurulu
dilliliьe destek
15 yыl юnce Hamburg'da Dr.
Ertekin Юzcan'ыn giriшimi ile kurulan
Muhalefette bulunan Sol Parti Eш Almanya Tцrk Toplumu, AlmanBaшkanы Gesine Lюtzsch konuш- ya'da en чok tanыnan Tцrk sivil
masыnda, Tцrk ve Almanlarыn bir toplum юrgцtleri arasыnda bulunuarada yaшamasы iчin gюsterdiьi yor. Bir чatы kuruluшu olan Almanya
чabadan dolayы Almanya Tцrk Tцrk Toplumu'nun 8.Olaьan Genel
Toplumu'na teшekkцr etti. Partisinin Kurulu bu hafta sonu Berlin'de
чifte vatandaшlыьa destek verdikleri- yapыlыyor. Kenan Kolat'ыn yeniden
ni vurgulayan Lюtzsch, bu konuda genel baшkanlыьa aday olduьu
ilerde de чalышmalara devam ede- Genel Kurul'da yeni yюnetimin de
ceklerini sюyledi.
seчilmesi bekleniyor.
Almanya Tцrk Toplumu'nun genel
Deutsche Welle.
"Cumhuriyetimizin dayanaьы Tцrk milletidir"...
(Ататцрк).
15
№ 55 ТЕММУЗ 2010
BИР АДАМ КЮПРЦ КУРАР БИН АДАМ ЭЕЧЕР
ABD'nin 2005
yыlыnda mцlteci
olarak kabul
ettiьi Ahыska
Tцrkleri, yeni
memleketlerinde yeni bir
hayat kurmaya
чalышыyorlar.
Yыllar sцren Rus baskыsыndan sonra
ABD'ye gelerek kurtuluш yolu bulan
Ahыska Tцrkleri rahat nefes almaya
baшladыlar. Чeшitli Eyaletlerde dцzenledikleri programlarda zengin kцltцrцnц, юrf ve
adetlerini tanыtan Ahыska Tцrkleri
Amerikan kцltцrцne de renk katmaktadыrlar. Ahыska Tцrkleri, dцzenledikleri чeшitli
programlarla birlik ve beraberliklerini arttыrmakta, genчler arasыnda dayanышmayы
saьlamakta ve geleneklerini tanыtmaktalar.
Ohio Eyaleti Dayton шehri, Ahыska TцrkAmerikan Derneьi ve Ahыska TцrkAmerikan Юьrenciler ve Genчler kulцbц
tarafыndan 19-20 Haziran tarihleri arasыnda, 1. Geleneksel Ahыska Tцrk Amerikan
Юьrenciler ve Genчler Dayanышma Gцnleri
programы dцzenlendi. Tцrk-Amerikan
toplumunun ABD'deki diьer topluluklarla
olan iliшkilerini geliшtirme, toplumlar arasы
bir kюprц oluшturma ve Ahыska Tцrk
Genчliьini daha чok Цniversite eьitimine
teшvik etme amacы ile dцzenlenen program baшarыlы geчti.
On yedi farklы шehirden 150'nin цzerinde
Ahыskalы Gencin misafir olduьu programda
birчok цst dцzey yetkilinin katыlыmы da
gюzlerden kaчmadы. Program hiч
kuшkusuz Ahыska Tцrk birliьinin gцчlenmesine ve Ahыska adыnыn bir kez daha duyulmasыna vesile oldu. ABD'de Ahыska
Tцrkleri arasыnda Genчlere yюnelik yapыlan
ilk program olma юzelliьini taшыyan programa T.C. Washington Bцyцkelчisi Sayыn
Namыk TAN Beyin ve T.C. Chicago
Baшkonsolosu Kenan ИPEK Beyin yanы
sыra birчok yerel ve ulusal yetkili davetliler
arasыnda yerini aldы.
Иki gцn sцren programda, spor mцsabakalarыndan bilgi yarышmasыna, kцltцrden
eьlenceye kadar birчok farklы etkinlikler
dцzenlendi. Чeшitli Eyaletlerden gelen
Ahыskalы genчler, spor ve bilgi yarышmalarыnda en iyisi olabilmek iчin birbirleriyle yarышtы. Bu yarышmalarda derceye
girenler madalyalarыnы ve sertifikalarыnы hiч
unutamayacaklarы bir шekilde цnlц insanlarыn ellerinden aldыlar. Herkese aчыk olan
program, gencinden yaшlыsыna kadar
birчok Ahыskalыnыn katыlыmыyla шюlene
dюnцшtц.
Programыn ilk gцnц spor ve bilgi yarышmalarыyla baшladы. Sabah saatlerinde
Kцltцr Merkezinde toplanan genчler, futbol turnuvasы iчin юzel olarak kiralanan
otobцslerle Thomas A Cloud Parka
gюtцrцldцler. Farklы Eyaletlerden gelen
genчler arasыnda futbol turnuvasы
gerчekleшtirildi. Genчler, geldikleri
Eyaletleri en iyi шekilde temsil edebilmek
ve dereceye girebilmek iчin birbirleriyle
kыyasыya yarышtыlar. Zorlu geчen yarыш sonucu Massachusetts West Springfield
шehrinden gelen takыm birinciliьi, Иllinois
Шikago шehrinden gelen takыm ikinciliьi ve
Kentucky Louisville шehrinden gelen takыm
da цчцncцlцьц aldы.
Futbol turnuvasыndan sonra Horizon
Science Academy'de Gцreш, Bilek Gцreшi
ve Bilgi yarышmalarы yapыldы. Ahыska Tцrk
genчleri arasыnda gцreш mцsabakalarыna
katыlmak цzere 86 baшvuru yapыldы.
Yarышmada aьыrlыklar ise katыlыma gюre
dцzenlendi. Bilek gцreшinde Dayton, 70
kiloda birinci oldu. Bilgi yarышmasыna ise
her шehirden 3'er kiшi katыldы.
Yarышmacыlara, Ahыska Tцrklerinin tarihi,
юrf ve adetleri, Ahыska'nыn tarihi, Tцrkiye
ve ABD'nin tarihi, coьrafyasы ve genel
kцltцrцnden olmak цzere toplam 30 soru
soruldu. Bilgi yarышmasыna jцri olarak Gazi
Цniviversitesi Юьretim Gюrevlisi Dr.Yunus
Zeyrek katыldы. Yarышmada birinciliьi
Massachusetts West Springfield takыmы,
ikinciliьi Ohio Dayton takыmы kazandы.
Zorlu ve eьlenceli geчen birinci gцnцn
yorgunluьu Kцltцr Merkezinde verilen
akшam yemeьiyle atыldы. Bцtцn шehirlerden
gelen genчlerin ve davetli misafirlerin
katыlыmыyla gerчekleшen yemekte davetlilere Ahыska mutfaьыnda yemekler ikram
edildi.
Programыn ikinci gцnц ABD Ulusal
Havacыlыk Mцzesi gezisiyle baшladы.
Dayton шehrinde bulunan ABD'nin ve
dцnyanыn en bцyцk uчak mцzesi olma
юzelliьini taшыyan bu mцze, gюrkemliliьiyle
ziyaretчileri шaшыrttы. Mцze gezisinden sonraki durak kцltцr шюleni iчin Engineers
Club of Dayton oldu. Programыn en verimli
ve en gцzel bюlцmц buydu belki, чцnkц
kцltцr шюlenine katыlыm yoьundu. Цst
dцzey yetkililerden T.C. Bцyцkelчisi Sayыn
Namыk TAN, eшi Sayыn Fцgan TAN,
Шikago Baшkonsolosu Sayыn Kenan ИPEK,
Dayton Belediye Baшkanы Gary Leitzell,
Dayton шehir Menajeri Tim Riordan, Ohio
Senatosu Senatюrц Fred Strahorn, Ohio
Temsilciler Meclisinden Roland Winburn
gibi юnemli yetkililer katыldы. Tцrkiye'den
Ahыska Tцrk Юьrenciler ve Genчler programы iчin gelen Fatih Kыsaparmak, eшi
Шebnem Kыsaparmak, Bursaspor Teknik
Direktюrц Ertuьrul Saьlam ve Komedyen
Atalay Demirci'nin katыlыmlarы Ahыska Tцrk
Genчlerine verilen юnemi gюzler юnцne
seriyordu.
Program, iki цlkenin milli marшlarыnыn
okunmasыyla baшladы. Programыn aчыlыш
konuшmasыnы yapan Ahыska Tцrk Amerikan
Dernek Baшkanы Иslam Шahbandarov programa katыlan herkese шцkranlarыnы belirtti.
Шahbandarov konuшmasыnda: ABD'deki
Ahыska Tцrklerinin durumlarыnыn gцnden
gцne daha da iyiye gittiьini, Dernek olarak
Ahыskalыlara daha da iyi hizmet saьlamak
iчin чok sayыda projenin yapыldыьыnы ve yeni
projelerin yapыlacaьыnы belirtti. T.C. ABD
Bцyцkelчisi Sayыn Namыk TAN ise Ahыska
Tцrkleri tarafыndan hazыrlanan programda
bulunmanыn mutluluьunu ve юnemini ifade
etti. Bцyцkelчi Sayыn Namыk TAN: "Ahыska
Tцrkleri ABD'nin kalkыnmasыna her yюnden
katkы saьlayacaklar" dedi. Sыrasыyla aчыlыш
konuшmalarыnы yapan diьer цst dцzey
"Tцrk esirlik kabul etmeyen bir millettir"...
(Ататцрк).
yetkililer Ahыska Tцrklerine verdikleri юnemin ve deьerin altыnы чizdiler. Programыn
birinci kыsmы yapыlan aчыlыш konuшmalarыyla
ve yetkililere ozenle hazыrlanan plaketlerin
verilmesiyle sona erdi.
Programыn ikinci kыsmы ise mцzikle
baшladы. Binlerce kilometreyi kat ederek,
Ahыska Tцrklerinin programыna katыlmak
iчin eшiyle beraber gelen Fatih
Kыsaparmak dinleyenlere unutulmaz anlar
yaшattы. Herkesin babalar gцnцnц kutlayan
Kыsaparmak verdiьi konsere "Bu adam
benim Babam" adlы шarkыsыyla baшladы.
Sesiyle dinleyenleri bцyцleyen Fatih
Kыsaparmak, tцrkцleriyle dinleyenleri hem
coшturdu hem de hцzцnlendirdi. Eшi
Шebnem Kыsaparmak ile dцet yapan Fatih
Kыsaparmak "Seni Seviyorum" шarkыsыnы
Ahыska Tцrkleri iчin sюyledi. Kыsaparmak,
Bцyцkelчi Sayыn Namыk TAN'ыn ricasы цzerine "Mihriban" шarkыsыnы seslendirdi.
Muhteшem bir шekilde geчen konserden
sonra program, Komedyen Atalay
Demirci'nin шovuyla, spor ve bilgi yarышmalarыnda dereceye girenlere madalya ve
sertifikalarыn verilmesiyle devam etti.
Programыn bu kыsmы da unutulmayacak
anlara sahne oldu. Atalay Demirci шovuyla
seyircileri gцlmekten kыrыp geчirdi. Diьer
taraftan ise futbol turnuvasыnda dereceye
girenler Kupalarыnы ve madalyalarыnы
Bursaspor Teknik Direktюrц Ertuьrul
Saьlam'dan alma mutluluьunu yaшadыlar.
Transferlerin ve Avrupa Шampiyonasы
hazыrlыklarыnыn yapыldыьы yoьun bir dюnem
de bile Ahыska Tцrklerini kыrmayыp Ahыskalы
Юьrenciler ve Genчler programa geldiьini
sюyleyen Saьlam: "Buraya gelerek Ahыska
Tцrklerine vefa borcumu юdemiш oldum"
dedi. Madalyalarы tek tek kazananlara
takdim eden Ertuьrul Saьlam genчlerle
beraber hatыra fotoьrafы чektirdi. Bilgi
yarышmasыna katыlan yarышmacыlara Gazi
Цniversitesi Юьretim Gюrevlisi Dr.Yunus
Zeyrek sertifikalarыnы takdim etti.
Kutlamalardan sonra program, Ahыskalы
Geчler tarafыndan hazыrlanan mцhteшem
шiir ve dans gюsterileriyle sona erdi.
Bцyцk bir memnuniyetle Kцltцr
Шюleninden ayrыlan katыlыmcыlarыn en son
duraьы Triangle Parkta yapыlan Piknik
Ziyafetiydi. Halka aчыk yapыlan piknikte
Ahыska mutfaьыndan yemekler ikram edildi. Pikniьe katыlыm yoьundu, yemek faslыndan sonra eьlence faslыna geчildi. Ahыska
ve Kafkas mцzikleri eшliьinde milli danslar
oynandы ve doyasыya eьlenildi. ABD'de
Ahыskalы Genчlere yюnelik yapыlan ilk program olmasыna raьmen чok sayыda Resmi
Yetkilinin katыlmasы, Ahыska Tцrklerine verilen юnemi ve deьeri bir kez daha gюzler
юnцne serdi. Saygыdeьer Bцyцkelчi,
Baшkonsolos, yerel ve ulusal yetkililerin ve
чok deьerli uzaklardan gelen misafirlerin
programa katыlmalarы Ahыska Tцrklerini чok
mutlu etmekle beraber gururlandыrdы.
Nilцfer DEVRИШOVA.
16
№ 55 ТЕММУЗ 2010
ÌÈÄ Ãåðìàíèè è ÎÁÑÅ îäîáðèëè ïðîâåäåííûé â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå ðåôåðåíäóì. Òåïåðü íåîáõîäèìî ïðîâåñòè ïàðëàìåíòñêèå âûáîðû è ñôîðìèðîâàòü äååñïîñîáíîå ïðàâèòåëüñòâî, ñ÷èòàåò ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë ÔÐà Ãèäî Âåñòåðâåëëå.
Ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë ÔÐÃ Ãèäî Âåñòåðâåëëå (Guido Westerwelle) ñ îäîáðåíèåì
îòîçâàëñÿ î ïðîâåäåíèè ðåôåðåíäóìà ïî íîâîé êîíñòèòóöèè â Êûðãûçñòàíå, íåñìîòðÿ íà
ñëîæíîå ïîëîæåíèå â ñòðàíå. "Íà îñíîâàíèè
ðåçóëüòàòîâ ðåôåðåíäóìà Âðåìåííîìó
ïðàâèòåëüñòâó òåïåðü íåîáõîäèìî íà÷àòü
óáåäèòåëüíûé ïðîöåññ ðåôîðì è äåìîêðàòèçàöèè", - çàÿâèë Âåñòåðâåëëå â Áåðëèíå.
Ïî ñëîâàì ãëàâû ãåðìàíñêîãî ÌÈÄà, ñëåäóþùèìè øàãàìè äîëæíû ñòàòü "ïàðëàìåíòñêèå âûáîðû è ñîçäàíèå äååñïîñîáíîãî ïðàâèòåëüñòâà". Êðîìå òîãî, óâåðåí ìèíèñòð,
âëàñòè â Áèøêåêå äîëæíû òàêæå ñïîñîáñòâîâàòü ïðîöåññó ïðèìèðåíèÿ â êûðãûçñêîì îáùåñòâå. "Äëÿ ýòîãî ñîâåðøåííî íåîáõîäèìî
ïðîâåñòè íåçàâèñèìîå è óáåäèòåëüíîå ðàññëåäîâàíèå êðîâàâûõ ñòîëêíîâåíèé ïîñëåäíèõ íåäåëü", - ïîä÷åðêíóë Âåñòåðâåëëå.
 ñâîþ î÷åðåäü Ãèäî Âåñòåðâåëëå ïîîáåùàë Âðåìåííîìó ïðàâèòåëüñòâó ñòðàíû ôèíàíñîâóþ ïîääåðæêó â ðàçìåðå 200 òûñÿ÷ åâðî äëÿ ïðîâåäåíèÿ ïàðëàìåíòñêèõ âûáîðîâ,
íàìå÷åííûõ íà îêòÿáðü.
"Ïðîöåññ ãîëîñîâàíèÿ íà ðåôåðåíäóìå
ïðîøåë óäèâèòåëüíî ãëàäêî, ó÷èòûâàÿ, ÷òî
åùå äâå íåäåëè íàçàä ñèòóàöèÿ íà þãå Êûðãûçñòàíà áûëà ÷ðåçâû÷àéíî íàêàëåííîé", ñêàçàë "Ãîëîñó Àìåðèêè" Éåíñ-Õàãåí Ýøåíáàõåð (Jens-Hagen Eschenbacher), ïðåññ-ñåêðåòàðü Áþðî ïî äåìîêðàòè÷åñêèì èíñòèòóòàì
è ïðàâàì ÷åëîâåêà Îðãàíèçàöèè ïî áåçîïàñíîñòè
è
ñîòðóäíè÷åñòâó
â
Åâðîïå
(ÁÄÈÏ×/ÎÁÑÅ).
Kыrgыzistan'da 7-8 Nisan da
yaшanan olaylarыn ardыndan TИKA
Biшkek Kordinatюrlцьц tarafыndan
yцrцtцlen yardыm чalышmalarы neticesinde Saьlыk Bakanlыьыna tam
donanыmlы 200 bin dolar deьerinde
Ambulans yardыmыnda bulundu.
Saьlыk Bakanlыьы binasы юnцnde
gerчekleшtirilen devir teslim tюrenine
Biшkek TИKA Kordinatюrц Dr. Tayfun
ATMACA, Kыrgыzistan Tцrkiye Manas
Цniversitesi Rektюr Vekili Prof. Dr.
Sebahattin BALCЫ ve Saьlыk Bakanы
Yardыmcыsы Sadыrcan ABDЫKARИMOV
ve bakanlыk temsilcileri katыldыlar.
Biшkek TИKA Kordinatюrц Dr. Tayfun
ATMACA, 1991 yыlыnda baьыmsыzlыьыnы
kazanan Kыrgыzistan'ы ilk tanыyan цlke
Tцrkiye olmuшtur. 1992 yыlыndan
itibaren TИKA bцtцn Tцrk Cumhuriyetlerinde
faliyet
gюstermeye
baшlamышtыr. Tцrkiye dцn olduьu gibi
bugцn ve yarыnda kardeш ve dost цlke
Kыrgыzistan'ыn yanыnda olacaktыr. ben,
7 nisan olaylarыnы Kыrgыzistan'ыn
yeniden doьuшu olarak gюrцyorum.
Bizim iчin юnemli olan Kыrgыzistan'ыn
geleceьinin daha refah ve aydыnlыk
olmasыdыr.
TИKA olarak Manas
Цniversitesi ile birlikte 7 Nisandan
sonra yardыm чalышmalarыnы hыzlandыrdыk. Kan baьышы, Tыbbi malzeme
yardыmыnda bulunduk ve aьыr yaralы
altы hastayы tedavi iчin tцrkiye'ye gюnderdik. 7 Nisan olaylarыnda hayatыnы
kaybedeblere allah rahmet yaralыlara
Rusya ile Belarus arasыnda
fiyat artышы ve юdenemeyen
borчlar nedeni ile oluшan krizi
Azerbaycan чюzdц.
Belarus
Cumhurbaшkanы
Alaksander Lukaшenko, Euronews kanalыna verdiьi demecinde, Azerbaycan Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev'i telefonla
aradыьыnы ve 200 milyon dolar
borч istediьini sюyledi.
Aliyev'in 24 saat geчmeden
talebe olumlu cevap verdiьini
sюyleyen Lukaшenko, "200 milyon dolarы hemen gюnderdiler, biz de Gazprom'a olan 187
milyon dolarlыk borcumuzu
юdedik." dedi.
Rusya, Belarus'dan 2010'un
ilk чeyreьinde bin metrekцp
doьalgaz iчin 169 dolar ve ikinci чeyrek iчin de 185 dolar
юdeme talep ediyor.
1 Ocak'tan itibaren bin met-
rekцp iчin 150 dolar юdemeye
devam eden Minsk'in borcunun
187 milyon dolara ulaшmasы
цzerine Gazprom, vanalarы aшamalы olarak kыsmaya baшladы.
Чarшamba gцnц kesintinin
yцzde 60'a ulaшmasы цzerine
Minsk bir gцn sonra юdemeyi
yaptы. Bюylece Gazprom da
doьalgaz sevkiyatыnы yeniden
tam kapasiteye чыkardы.
Ancak kriz bu kez de transit
цcret nedeni ile bir kez daha
patlak verdi. Lukaшenko'nun
Rusya'dan geчiш цcretini юdemesi iчin 24 saat sцre tanыmasыnыn ardыndan Gazprom 228
milyon dolarlыk geчiш bedelini
юdedi.
Ancak Minsk bin metrekцp
doьalgazыn 100 kilometrelik
geчiшi iчin belirlenen 1,45 dolarlыk bedel yerine, 1,88 dolardan
iшlem yapыnca hesaplar yine
karышtы. Minsk'in hesabыna gюre
Gazprom 32 milyon dolar daha
юdemek zorunda.
LUKAШENKO'DAN
RUSYA'YA SERT
ELEШTИRИLER
Belarus lideri stratejik ortaьы
Rusya'ya yюnelik юnemli iddialarda da bulundu.
Belarus цzerinde siyasi baskы
oluшturmak iчin Moskova'nыn
doьalgaz tartышmalarыnы kullandыьыnы savunan Lukaшenko,
"Rusya aч gюzlц bir шekilde
da acil шifalar diliyorum dedi.
Kыrgыzistan Tцrkiye Manas Цniversitesi Rektюr Vekili Sebahattin
BALCЫ, biliyorsunuz ki 7-8 Nisan
olaylarыnda sizlerin acыlarыnы sizlerle
birlikte paylaшtыk. Kardeшler iyi gцnlerde olduьu gibi kюtц gцnlerde de
birlikte olmalыlar. Bir birimizden uzaklarda yaшasakta gюnцllerimiz sizler ile
birlikte. Net bir шekilde sюyleye bilirimki Kыrgыzistan'ыn geleceьi чok parlak. Bizlerde чok zor gцnler gюrdцk.
1918 yыlыnda kurtuluш mцcadelesi
verdik. Bu mцcadele yыllarыnda sizler
bizlere yardыm ettiniz. O zor gцnlerimizde sizler bizleri unutmadыnыz ve
bizim kamu sektюrцndeki
юzelleшtirmeleri bekliyor. Onlar ucuz bir шekilde kamu шirketlerini satыn almak istiyor.
Lukaшenko da Belarus'un
yцzde yцz baьыmsыzlыьыnы
savunduьu iчin sevmiyorlar."
ifadelerini kullandы.
Moskova'nыn kendisini kiшisel
olarak sevmemesinin arkasыnda
bir чok neden olduьunu kaydeden Lukaшenko, Gцrrcistan'ыn
ayrыlыkчы bюlgeleri Abhazya ve
Gцney Osetya'nыn baьыmsыzlыklarыnы tanыmamasыnыn da bunlardan biri olduьunu sюyledi.
Rusya ve Kazakistan arasыnda kurulan gцmrцk birliьine
giriш de ihtiyatlы davranmalarы,
devrik Kыrgыz lider Kurmanbek
Bakiyev'e sыьыnma hakkы verilmesi ve baшkaca da nedenler
olduьuna iшaret eden Belarus
lideri, Moskova'nыn kendi-
yardыm eli uzattыnыz. Шimdide bizler
sizleri unutmadыk burada sizlerin
yanыndayыz ve yardыm ediyoruz.
Bцtцn imkanlarыmыzы Kыrgыz halkы iчin
seferber etmeye hazыrыz. Юzellikle
Saьlыk Bakanlыьы'nыn her tцrlц
ihtiyaчlarыnы Manas Цniversitesi
olarak karшыlamaya hazыrыz. Иki ay
sonra TИKA ve Manas цniversitesi
olarak Saьlыk Bakanlыьы Kalp
Enstitцsцnden 8 doktoru Ankara
Цniversitesi'ne eьitim iчin gюnderiyoruz. Bu tip hizmet ve yardыmlara her
zaman hazыr olduьumuzu bilmelisiniz. Kыrgыzistan'ыn geleceьinin
aydыnlыk ve huzurlu olmasыnы temenni
lerinden her konuda aynы чizgide hareket etmelerini istediьini iddia etti.
Temelde bunun emperyalist
bir yaklaшыm olduьunu savunan
Lukaшenko, "Belarus'u Rusya'nыn nцfuz alanыnda tutmak
istiyorlar. Bu tamamы ile
emperyal bir dцшцnce. Birilerini kendi isteklerinize bo-yun eьdirmek istiyorsunuz.
Muhalefet edince de yok
etmeyi planlыyorsunuz." eleшtirisi getirdi.
6 Шubat'ta gerчekleшecek
Cumhurbaшkanlыьы seчimlerine
kadar Moskova'nыn daha baskыcы bir tutum sergileyeceьini
savunan Lukaшenko, yaшanan
doьalgaz krizinin Avrupa aчыsыndan Rusya'nыn gцvenilir bir
enerji partneri olmadыьыnы bir
kez daha gюsterdiьini ifade etti.
Щабер Меркези.
ediyorum dedi.
Saьlыk Bakanы Yardыmcыsы Sadыrcan
ABDЫKARИMOV, Tцrkiye'nin yapmыш
olduьu bu yardыmdan чok teшekkцr
ediyoruz. Son aylarda yaшanan bu
sыkыntыlы gцnlerimizde bizlerin yanыnda
oldunuz ve bizleri yalnыz bыrakmadыnыz
dedi. Tцrk halkыnыn buradaki elчiliьi ve
diьer kurumlarы bizlere bu sыntыlы gцnlerimizde her tцrlц yardыma hazыr
olduklarыnы belirtip aьыr yaralы hastalarыmыzы tedavi iчin Tцrkiye'ye gюnderdi. Kыrgыz halkы ve Saьlыk Bakanlыьы
adыna sizlere bir kez daha teшekkцr
ediyorum dedi.
Щабер Меркези.
ÁÅÄÛ ×ÅËÎÂÅÊÀ Î ÄÍÎà Π- ËÈØÜ ÁÅÄÛ ÂÐÅÌÅÍÈ Åà Î...
17
№ 55 ТЕММУЗ 2010
New York'ta 10.'cu defa dцzenlenen
'Kore Savaшы Шehitlerini Anma Tюreni'ne
ilk defa Birleшmiш Milletler (BM) Genel
Sekreteri katыldы. Tюrende duygulu bir
konuшma yapan Genel Sekreter Ban Kimoon, Kore savaшыna katыlan Tцrk askerine de bцyцk юvgцlerde bulundu.
Savaшыn olduьu zamanlarda 6 yaшыnda
olduьunu anыmsatan Genel Sekreteri Ban
Ki-moon, ''Bugцn dцnyayы 6 yaшыndaki bir
чocuьun gюzleriyle gюrцyorum. 1950
yыlыnda savaш baшladыьыnda 6 yaшыndaydыm, umut ve merak doluydum.'' dedi.
Savaш чыktыktan sonra kюylerini terk edip
bцyцk annesi ve babasыnыn yanыna daь
kюyцne gittiьini hatыrlatan Genel Sekreter,
terk etmek zorunda kaldыklarы kюyцnц bombardыmanыn ardыndan dumanlar iчinde
gюrцnce чok korktuьunu ve tek dileьinin
evine dюnmek olduьunu dile getirdi.
Gцney Kore'nin yardыmыna 22 millettin koшtuьunu anыmsatan Ki-moon, BM Barыш
Gцcц'nцn de ilk defa Kore savaшыnda gюrev
aldыьыnы vurguladы. Amerikan ve diьer 21 millete seslenen Ki-moon шunlarы kaydetti;
''Sizler o gцn bizleri kurtarmaya geldiniz
ve юzgцrlцьцmцzц bize verdiniz. 60 yыl
sonra ben bugцn dцnyaya yine 6 yaшыndaki bir чocuьun gюzleriyle bakыyorum.''
Юьrenci iken bursla Amerika'ya okumaya
geldiьini ve Beyaz Saray'da ABD Baшkanы
John F. Kennedy ile tanышtыьыnы aktaran Kimoon sюzlerini шюyle sцrdцrdц; "Baшkan
Kennedy biz Koreli юьrencilere dцnyanыn sыkыntы iчinde olan цlkelerine her
zaman yardыm elini uzatmaya hazыr
olduklarыnы sюylemiшti. Bugцn ben
Birleшmiш Milletler Genel Sekreteri olma
ayrыcalыьыnы yaшыyorum. Dцnyanыn en
sыkыntыlы, en fakir bюlgelerini, mцlteci kamplarыnы ziyaret ediyorum ve 6 yaшыndaki
чocuklarы gюrцyorum. Onlar da dцnyaya
benim 6 yaшыnda baktыьыm gibi umut ve
merakla bakыyorlar, barыш ve gцvenlik
istiyorlar."
"KAHRAMAN TЦRKLERE
ШЦKRANLARЫMЫ
SUNUYORUM"
Tюren sonunda юnce Gцney Koreli gazetecilerin ardыndan da Tцrk basыn mensuplarыnыn sorularыnы yanыtlayan Ki-moon,
Девамы. Башы №4 (53)де. ile tek tek uьraшarak, medrese usulцnц
bцtцn kurum ve kurallarы ile Hindistan'da
... Шimdi duraьыmыz Kutup Minare. 1192'de ortaya koymuшtur. Dцnyanыn birчok yerinDelhi Tцrk Sultanlыьы'nы kuran Tцrk kюle den kendisine mцritliьe gelenler olmuшtur.
komutan Kutbettin Aybek'in 1199'da yapы- Anadolu Nakшi inanышыnыn ana halkasы olan
mыna baшladыьы bu minareyi, юlцmцnden Mevlana Halid-i Baьdadi Dehlevi'nin юьrensonra damadы Иltutmuш devam ettirmiш ve cisidir.
daha sonraki Tцrk yюneticiler tarafыndan
Tцrkmen Kapыsы'ndan geчtikten sonra dar
tamamlanmышtыr. Kutup Minare 80 metre ara sokaklardan ilerleyerek Dehlevi Hazyцkseklikte ve oldukчa kalыn bir bedenle retlerinin kцlliyesine geliyor ve ziyaretimizi
gюьe юylesine tыrmanыyor ve цzerinde юyle- yapыyoruz. Bu bюlgede Mцslцmanlar oturuysine anlatыlmaz bir taш iшчiliьi var ki hayret or ve belediye hizmetlerinin oldukчa yeteretmemek mцmkцn deьil. Allah'ыn tцm sыfat- siz olduьunu gюrцyoruz. Bir haftalыk Hindislarы Kufi yazыsыyla bu minarenin цzerine юyle tan gezimizde tek Tцrkmen isminin geчtiьi
hatasыz bir ustalыkla iшlenmiш ki insan aklыnыn yer de burasы idi. Иngilizler binlerce yыl Tцrk
almasы mцmkцn deьildir.
hakimiyetinin olduьu Hindistan'da Tцrk
Kutup Minare ve camisi Hindistan tarihin- ismini bir tane bile kalmayacak шekilde yok
deki ilk camidir. Daha юnce burada bulunan etmiшler. Hatta Babцr Tцrklerini "Mughal"
bir Hindu tapыnaьыnыn taшlarы kullanыlarak olarak deьiшtirerek Babцr ismine dahi
yapыlmышtыr. Cami kalыntыlarыnыn юnцnde Hindu tahammцl edememiшlerdir. Ancak Tцrk
tapыnaьыnыn kalыntыlarы da halen bulunmak- eserleri her шeye raьmen ayakta kalmayы
tadыr. Kutup Minare'nin tam karшыsыnda bir baшarmышtыr.
benzerinin temelleri atыlmыш ancak devam
Delhi'de son duraьыmыz Иslam bцyцkedilememiшtir. Kutup Minare ve cami kцl- lerinden Muhammed Baki Billah Hazretliyesinin arka giriш kapыsы da mimari olarak lerinin tцrbesi oluyor. Billah 1563'de Kaчok etkileyici bir tarzda yapыlmышtыr. Юzellikle bil'de doьdu. Иslam'ыn yayыlmasыnы sцfli emelgiriшin etrafыndaki ayet-i kerimeler kыsmen lerine aykыrы gюrerek, Иslam'ы yыkmayы hededюkцlmцш ve tahrip olmuш bir шekildedir ve fleyen "Yeni Din" peшinde olan hainlere
bugцn tamire ihtiyacы vardыr.
karшы cihadыna Delhi'de devam etti ve 1606
Cengiz Чandar "Benim Шehirlerim" yыlыnda юldц. Tцrbeyi ziyaret ediyor ve
isimli kitabыnda Kutup Minare'den шюyle akшam namazыnы oradaki camide eda edibahsediyor: "Kutb Minar'ы gюren ateist; ya yoruz. Namaz sonrasы tцrbedeki tюrenlere
dindar olur ya da insanoьlunun imanы, gцcц, katыlыyor ve Kuran kursu юьrencileri ile sohemeьi, sebatы, becerisi, ustalыьы, dehasы ve bet ediyoruz.
akla gelebilecek ne kadar olumlu sыfat olaDelhi'den sonra havayolu ile Varanasi'ye
bilirse bunlarыn tцmц karшыsыnda saygыnыn geчtik. Bu шehir ismini Vara ve Nasi
юtesinde, huшu ile eьilmekten baшka elinden nehirlerinin birleшiminden alыyor. Vara ve
bir шey gelmez" diyor. Чandar'a tamamen Nasi nehirleri birleшerek Ganj nehrini oluшkatыlыyor ve bundan daha mцkemmeli turuyor. Mцslцmanlar iчin nasыl Mekke ve
yapыlamaz diye dцшцnцyorum.
Medine kutsal ise, Hindular iчin de Varanasi
Шimdi pilanыmыz Abdullah Dehlevi Hazret- kutsal. Шehrin kutsal olmasыnыn en юnemli
lerini ziyaret etmek. Dehlevi 1740'da nedeni Ganj nehrinin burada olmasыdыr.
Delhi'de dцnyaya gelmiш ve soyu Hz. Ali'ye Hindular Ganj nehrinin gюkten Шiva
dayanmaktadыr. Dehlevi ilim ve tasavvufta Tanrы'sыnыn saчlarыndan sцzцlerek indiьine
meшhur bir ailedendir. Yirmi iki yaшыnda ve kutsal olduьuna inanыyorlar. Ganj ana
Can-ы Canan Mahzar Hazretlerine intisab diye adlandыrыyorlar. Юmцrlerinde en az bir
ederek tasavvuf ilmine de baшlamыш ve bu kez Ganj'a girip yыkanarak gцnahlarыndan
eьitimi tam on beш yыl sцrmцшtцr. Hindu arыndыklarыna inanыyorlar.
inanч, dцшцnce ve anlayышыnыn Mцslцmanlarы
Ganj nehrinde sandalla gezerken ilerideki
evlerine kadar kuшattыьыnda, Dehlevi her tepeye kurulmuш oldukчa heybetli bir cami
taraftan gelen talebeler, mollalar ve salikler gюrцyorsunuz. Bu cami VЫ. Babцr Иmpara-
''Tцrkiye'deki Kore gazilerine bir kez
daha шцkranlarыmы sunmak istiyorum,
Gцney Kore'nin barыш ve юzgцrlцьц iчin
hayatlarыnы feda eden kahraman Tцrk
шehitlerini de minnetle anыyorum" dedi.
Tцrkiye'ye yaptыьыm ziyarette pek чok Kore
gazisiyle gюrцшtцьцne iшaret eden Ki-moon,
"Onlarla konuшmalarыmda, dцn-yada
barышы ve gцvenliьi savunmak iчin isimlerini bile bilmedikleri Kore'ye geldiklerini duyunca чok duygulandыm. Bugцn
hem Gцney Kore'nin hem de Tцrkiye'nin
ekonomik kalkыnma, barыш ve refah iчinde
bulunmasыndan dolayы чok memnunum''
dedi.
Daha юnceki yыllarda olduьu gibi bu sene
de New York'un Manhattan yerleшkesinde
bulunan Battery Park'ta yapыlan Kore
Шehitleri'ni anma tюrenine Tцrk ve Gцney
Koreli yetkililer ile Amerikan Kore Savaшы
gazileri katыldы. Bu yыl Kore Savaшыnыn 60. yыl
dюnцmцnde шehitleri ve gazileri шцkran ile
anan katыlыmcыlar, turistlerle dolup taшan
Battery Park'ыn iчindeki "Evrensel Asker"
anыtы юnцnde tюren dцzenlediler.
Battery Park'ta dцzenlenen tюrene ilk defa
BM Genel Sekreteri'nin katыlmasы etkinliьe
ilgiyi arttыrыrken, Gцney Kore BM Daimi Bцyцkelчisi, New York Baшkonsolosu ile Tцrkiye'nin New York Baшkonsolosu Mehmet
Samsar, Tцrkiye'nin BM Daimi Temsilciliьi
askeri danышmanы Binbaшы Deniz Ay,
ABD'deki Tцrk toplumunu temsilen Иbrahim
Kurtuluш hazыr bulundu.
Tюren yapыlan saygы duruшu, okunan milli
marш ve edilen dualarla baшlarken,
Tцrkiye'nin New York Baшkonsolosluьu Din
ve Sosyal Ишler Ateшesi Sцleyman Duman
da kцrsцden dua etti. Duman, duasыnda
Allah'tan юlenlere rahmet dilerken dцnya
iчin barыш, adalet ve юzgцrlцkler istedi.
Dua ve marшlarыn ardыndan Kore Gazileri
Staten Ыsland Derneьi Baшkanы Joseph
Calabria'nыn kыsa konuшmasыyla tюren devam
etti.
Gцney Koreli yetkililerin konuшmasыnыn
toru Evrengzib tarafыndan yaptыrыlmышtыr.
Cami kapalы olduьu iчin iчini gюremedik.
Daha юnce olan Hindu Mцslцman чatышmasыnda fanatik Hindular tarafыndan tahrip
edilmiш. Tamir чalышmalarы olduьu sюylendi.
Иnшallah bu cami de tamir edilerek ibadete
aчыlыr. Varanasi'de чok fazla Tцrk eseri yok.
Varanasi'de diьer bir uьrak yerimiz Banaras Цniversitesi kampцsц oluyor. Hindularыn
en цnlц Sree Viшna tapыnaьыnыn bu цniversitenin iчinde olduьunu юьreniyor ve ziyaret
ediyoruz. Bizdeki YЮK цyelerinin ve цniversite rektюrlerinin dikkatine sunuyorum bunu.
Цniversite 1918 yыlыnda чok geniш bir alana
kurulmuш. Viшna tapыnaьыndaki tюreni izliyoruz. Tapыnakta tanrы heykellerine tapanlar
ve bu heykellerin юnцnde secdeye gidenleri
gюrdцkчe oldukчa цzцlцyor ve hayretler
iчinde kalыyoruz.
Buradan tabanыnda Hindistan'ыn kabartma
mermer haritasыnыn olduьu bir Hindu tapыnaьы gюrmeye gidiyoruz. Tapыnaьыn tabanыndaki harita daьlarы, ovalarы, geчitleri ve tцm
ayrыntыsы ile Hindistan'ы bize gюsteriyor.
Harita Genel Mцdцrlцьцmцz ya da bir
belediyemiz Tцrkiye coьrafyasыnы gюsteren
bюyle bir eseri цlkemize kazandыrыrsa hayыrlы
bir hizmet olur.
Gezimizin son duraьы Candigar. Buranыn
adыnы 9 kez reankarne olmuш Can isimli bir
tanrыdan aldыьыna inanыlыyor. Цlkenin kuzeyinde ve Himalayalara yakыn, pilanlы bir
шehir. Burasы Иngilizlerin yoьun olduьu bir
bюlgedir. Чцnkц Иngilizler tarafыndan
1945'de kurulmuшtur. Candigar Pencap
eyaletinin baшkentidir. Emekli bцrokratlar ve
Pencap Цniversitesi burada olduьu iчin чok
temiz ve bakыmlыdыr. Ahalisinin чoьu bюlgenin son derece verimli topraklarыnda
tarыm ile uьraшыyor.
Candigar'dan 55 km uzaktaki Sirhind'e
geчiyoruz. Nasыl Varanasi Hindular iчin kutsalsa, Sirhind'te hem Mцslцman ve hem de
Sihler iчin kutsal. Шehirde Tцrk kюkenli
hanedanlarыn medeniyet izleri hala yerinde
duruyor. Firuz Шah Tuьluk, шehri 1360'da
bюlgenin baшkenti yapmыш ve buraya bцyцk
bir kale inшa ettirmiш. Daha sonra Arm Has
bahчelerini ziyaret ediyoruz. Ekber Шah
tarafыndan yaptыrыlan bu bahчeler Cihangir
ve Шah Cihan dюneminde bцyцtцlmцш.
ardыndan Mehmet Samsar da kцrsцye geldi.
Tцrk askerlerinin baшta Gцney Koreli ve
Amerikalы askerler olmak цzere 21 farklы
цlkenin askerleriyle birlikte Kore'nin baьыmsыzlыьы, юzgцrlцьц iчin savaшtыьыna vurguda
bulundu.
Samsar, Tцrk askerlerinin ABD birliklerini
kuшatmadan ve юlцmden kurtardыьыnы da vurguladы. Samsar, konuшmasыnda BM birliklerinin komutanы General Douglas Macarthur'un Tцrk askerleriyle ilgili ''Tцrk askeri
kahramanlarыn kahramanыydы, cephanesi
bittiьi zaman bile sцngцsцnц takarak yцz
yцze savaшta bцyцk baшarыlar gюsterdi.
Шehitlerini geride bыrakmadы. Yaralыlarыnы
da ne kadar zor olursa olsun sыrtыna alыp
savaш meydanыndan чыkarttы'' шeklindeki
sюzlerini aktardы.
Tцrkiye'nin Gцney Kore ile dostluьa dayalы
iliшkilerinin Kore Savaшы ile baшladыьыnы ve
yakыn zamanda da Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'цn Gцney Kore'ye resmi bir ziyarette
bulunduьunu anыmsattы.
New York'taki Tцrk toplumunu temsilen
tюrende konuшan Иbrahim Kurtuluш, Mцslцman nцfusa sahip laik Tцrkiye'nin ABD ve
Gцney Kore ile iliшkilerinin her zaman bцyцk
dostluk ve ortaklыk temelinde sцreceьini ve
Kore Savaшыnыn asla unutulmayacaьыnы vurguladы.
Konuшmalarыn ardыndan BM Genel
Sekreteri Ban, ''Evrensel Asker'' anыtыna
чelenk koydu. Чelenk koyma tюreninin
ardыndan Genel Sekreter юnce Amerikalы
Kore gazileri ile ardыndan da Koreli
hemшehrileri ile Evrensel Asker юnцnde
hatыra fotoьrafы чektirdi.
Tцrkiye'nin ilk defa katыldыьы ve aynы
zamanda da BM iчin de bir ilk olan Kore
Savaшыnda 5 bin 453 askerimiz bu цlkeye
savaшmak iчin gitmiшti. Tцrk Mehmetчiьinin
verdiьi mцcadele hem Amerikalы hem de
Gцney Koreliler tarafыndan yыllarca bцyцk
takdirle anыlыrken savaш sonunda 717 шehit
verildi. Yine savaш sonunda Tцrkiye'nin 2
bin 246 askeri de yaralanarak gazi oldu.
Ичinde saray, hamam, iчinde чok geniш bir
havuzu olan harem mevcuttur.
Sirhind'te Sihlerin en kutsal saydыklarы
Altыn tapыnaьы ziyaret ediyoruz. Sihler
Hindistan'ыn oldukчa bakыmlы ve zengin bir
gurubu. Иslamiyet ve Hinduizm karышыmы bir
dine inanыyorlar. Dinlerinin kurucusu Gurunana Mekke'yi de ziyaret etmiш bir kiшi. 10
tane gurularы (peygamberleri) var. Altыn tapыnaьa abdest alarak giriyorlar. Abdest
alыrken ellerini ve ayaklarыnы yыkыyorlar.
Tapыnakta devamlы vaaz ediliyor. Arada
Tцrkчe kelimeler iшitiyoruz. Bu da bize
Hindistan edebiyatыnda чok Tцrkчe kelime
olduьunu gюsteriyor.
Sirhid'de gezimizin son duraьы Иmam
Rabbani Kцlliyesi'ndeyiz. (Ahmed-i Faruk-i
Sihrindi) Иmam Rabbani Hazretleri 1563'de
Sihrind'de doьup 1625'de yine burada vefat
etmiшtir. Kцlliye etrafыnda 100-150, tцm
Sirhind'de ise 400-500 kadar Mцslцman
var. Kцlliyenin sorumlusu Rabbani'nin 10.
gюbekten torunu Шeyh Zцbeyr ile sohbet
ediyoruz. Rabbani Hazretlerinin kabrini
ziyaret ediyor ve dualar okuyoruz. Tцrbesinde kendisinden юnce юlen iki oьlu ile birlikte yatыyor. Giriшinin solunda Иmam
Rabbani'nin oьlu Шeyh Muhammed Masum'un, saьda ise Иmam Masum'un oьlu
Иmam Seyfettin'in kabirlerini ziyaret ediyoruz. Шeyh Zцbeyir buranыn Mцslцmanlarыnыn
kalbi olduьunu ve tцm Mцslцmanlardan
yardыm beklediklerini sюylцyor. Юzellikle
Tцrkiye'den чok ziyaretчi geldiьini ve
onlarыn yardыmlarы ile kцlliyenin tadilat чalышmalarыnыn ilerlediьini anlattы.
Bir gezi yazыmыzыn da sonuna geldik.
Ancak dцnyanыn yцz юlчцm olarak yedinci,
nцfus olarak ise ikinci bцyцk цlkesi olan
Hindistan'ыn tцmцnц bir hafta da gezmek ve
anlatmak mцmkцn deьildir. Biz юzellikle
Tцrk eserlerinin yoьun olduьu bюlgeleri
sizlere tanыtmak istedik. Zaman yokluьu
nedeni ile чok arzulamamыza raьmen Ekber
Шah'ыn kurduьu Fatehpur Sirki kenti ve
sarayыnы gюremedik. Иnшallah baшka bir
gezide kalan kыsыmlardaki Tцrk eserlerini
sizlerle paylaшma fыrsatы bulurum. Dцnyanыn
en hoшgюrцlц, medeni ve kюklц bir milleti
olan Tцrk Milletinin Dцnya Tцrk Birliьini kurmasы dilek ve temennileri ile okuyucularыma
saygыlar sunuyor ve baшka bir yazыda buluшmak цzere Allaha emanet olun diyorum.
ÍÎÃÈ ÊÎÐ ÌßÒ ÁÛÑÒÐ Îà ΠÊÎÍß, ×ÅËÎÂÅÊÀ ÍÀÑÛÙÀÞÒ ÄÎÁÐÛÅ ÑËÎÂÀ...
Dr. Orhan Gedikli.
18
№ 55 ТЕММУЗ 2010
RUSYA'YA DИYET MИ
ЮDЦYORUZ?
SEVGИLИ ATATЦRK,
KURUTULUШ SAVAШЫ YЫLLARЫNDAKИ
YARDЫMLARЫNЫN "UNUTULMASЫ SUЧ
OLUR" DEDИЬИN RUSYA, TЦRKИYE'DE
FENER RUM KИLИSESИ'NИN EGEMENLИK
HAKLARЫNЫ TANЫYOR!..
Rusya ile Tцrkiye arasыndaki iliшkilerin 90.
yыldюnцmц anыsыna, Rusya Federasyonu'nun Ankara Bцyцkelчiliьi, Prof. Dr.
Aleksandr KOLESNИKOV'un yazdыьы "Atatцrk dюnemi Tцrk-Rus iliшkileri" isimli bir
kitap, bir de "Yeni Rusya ve Yeni Tцrkiye
Ишbirliьinin ilk adыmlarы" konulu hatыrlatыcы
bir broшцr hazыrlamыш. Her iki yayыnda yer
alan bilgi, belge ve resimlerin чoьu,
Чanakkale Savaшы sonrasы var edilen
Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliьi ile
Kurtuluш Savaшы vererek var olan Tцrkiye
Cumhuriyeti'nin 1920-1930'lu yыllarыndaki
iliшkilerinden oluшuyordu.
ATATЦRK'e tanыtыm broшцrцnцn hemen
baшыnda yer verilen "Eьer Rusya'nыn desteьi
olmasaydы yeni Tцrkiye'nin … istilacыlar
цzerindeki zaferi kыyaslanmayacak kadar
чok daha bцyцk kayыplarla kazanыlabilirdi
veya belki de hiч mцmkцn olmazdы. Rusya
Tцrkiye'ye hem manevi, hem de maddi
yardыm gюstermiшtir ve milletimizin bu
yardыmы unutmasы suч olur." sюzleri ise
dikkat чekiciydi. Rusya ATATЦRK'цn bu
sюzlerini, iki цlke arasыndaki iliшkilerin 90.
yыlыnda temelini hatыrlatmak iчin kullanmышtы.
Ben de o zaman ATATЦRK'e 90. yыl anыsыna
fazla detaya girmeden hangi noktayы
geldiьimizi anlatmak istiyorum.
Bildiьiniz цzere, Kurtuluш Savaшы'nыn ilk
yыllarыnda Fener Rum Kilisesi, ibadet yerlerini silah deposu olarak kullanmышtы. Cemaatine "iшgalcilerle birlikte olun" diyordu. Anadolu'nun iшgali sыrasыnda ABD,
Иngiltere ve Yunanistan bayraьыnыn asыldыьы
balkonda adы geчen kilisenin Иzmir metropoliti boy gюstermiшti. Kurtuluш Savaшы'nыn
sonunda ise Иzmir Vilayet konaьыndan
malum bayraklar indirildi. Anadolu'daki
metropolitlerinin чoьu, ihanetlerinden dolayы
Fener Rum Kilisesi'nin tanыmadыklarыnы ilan
ettiler. Fener Rum Kilisesi da Иstanbul'da
kalmak iчin, "artыk siyasi faaliyet gюstermeyeceьiz, yalnыzca Иstanbul'da kalan
Rum azыnlыьыn dini vecibelerini yerine
getireceьiz" sюzц verdi. Hatta kutsal
meclislerinde bu yюnde karar bile aldыlar.
Sevgili ATATЦRK,
Senin kurduьun cumhuriyetin ilkelerinden
vazgeчince, Fener Rum Kilisesi kutsal
meclisinin aldыьы kararы, verdiьi sюzleri, gazetelerde yayыnlanan beyanatlarыnы unutturdu. Onu Иzmir'de balkona чыkartan gцчler,
bu seferde doьu kiliselerinin baшы olarak
Иstanbul'da balkona чыkarttы. Bu sefer
balkonda, Roma ve Иstanbul kiliselerinin
bayraklarы vardы. Dцnya egemeni iki kiliseyi
zorla anlaшtыrdы!.. Bu durum en чok cumhuriyetin temelleri aчыsыndan Tцrkiye'yi,
dininin Иstanbul'un hakimiyetine girmesini
istemeyen Rusya'yы tedirgin ediyordu. Her
iki цlke arasыndaki bu tedirginliьin hissedildiьi ilk yer ise Antalya oldu. Bunlarы
baшыndan sonuna kadar yaшayan birisi
olarak fazla ayrыntыya girmeden юzetle
sюylemek gerekirse; Rusya Federasyonu
egemenliьine hizmet etmek adыna Moskova
Patrikhanesi'nin siyasi kararlarы ile Kurtuluш
Savaшы юncesi yardыm ettiьi, sonrasыnda ise
iliшkilerini geliшtirdiьi Tцrkiye Cumhuriyeti'nin egemenlik haklarыna muhalefet
ediyor!.. Чцnkц Rusya, Moskova Patrikhanesi'ne baьlы kiliselerin kendi hakimiyetinden чыkmasыnы, bюlgedeki siyasi чыkarlarыna uzun vadede zarar vereceьini gюrdц.
Karшыlыьыnda ise sen benim, ben de senin
hakim olduьun yerlerde birbirimizin hakimiyetini tanыyalыm dediler. Doьal olarak
paylaшыlan Tцrkiye de Fener Rum Kilisesi'ne
kaldы. Юrneьin, Antalya'da yaшayan Ruslarыn
dini vecibelerini yerine getirmek цzere
Fener Rum Kilisesi'nin Moskova ile
iliшkilerini yцrцten Yunan asыllы Monkpriest
Vissarion Komzias'ы gюrevlendirdi. Bakanlыьыn izin vererek yaptыrdыьы ayinlerde ilk
vizenin Fener Rum Kilisesi'nden alыnmasыna
da karar verildi. Daha fazlasы, iki цlke
arasыnda imzalanan stratejik antlaшmalar ve
Rusya'da iш yapan iшadamlarыnыn kim
olduьu ile aчыklanmaya muhtaчtыr.
Sevgili ATATЦRK,
Rusya'dan yardыm alarak Kurtuлуш Savaшы
verdiьin Tцrkiye'de, yeni antlaшmalar yalnыzca senin kurduьun cumhuriyete karшы
gelenlerle imzalanыyor. Rusya sanki Kurtuluш savaшыnda verdiьi yardыmыn diyetini
alыyor!..
Merak etmeyin, Rusya yardыmlarыnы geri
aldы. Varsa bir bedel onu da fazlasы ile
юdedik. Bugцnlerde, AB gibi ne olduьu
bilinmeyen Avrasyacыlыk, Rusya, Иran ve Чin
ile iliшkilerimizi geliшtirelim diyen bazы
ulusalcы mandacыlar olduьu iчin derin
kuшkularыmы yazamadыm. Ama Rusya'nыn
Fener Rum Kilisesi ile antlaшmasы bardaьы
taшыran son damla oldu!.. Kurtuluш Savaшы ile
Antalya'da izleri kalmayan Fener Rum
Kilisesi, Ruslar sayesinde geri dюndц. Olan
mцbadelesine izin verdiьiniz, gerчek dini
inancы ile yaшamak isteyen Tцrk Hristiyanlara oldu. Sюylemek zor olacak ama
kazandыьыn savaшы kaybettik. Bazыlarы yeni
yeni "eksen kaymasы" diyor!..
Saygыlarыmla,
Muammer KARABULUT.
Rusya Eski Baшbakanы
P r i m a k o v : Tцrkiye'nin
Bюlge Liderliьini Takdirle
Karшыlыyoruz
Rusya Federasyonu eski Baшbakanы
Yevgeniy Primakov, Tцrkiye'nin bюlgesinde
liderlik rolцnц цstlenmesinin юnemli
olduьunu ve bunu takdirle karшыladыklarыnы
sюyledi.
Yevgeniy Primakov, Иstanbul Conrad
Otel'de Tцrkiye Ишadamlarы ve Sanayiciler
Konfederasyonu (TUSKON)'nun organizesiyle ,"Rusya'sыz dцnya" adlы kitabыnы tanыttы.
Tanыtыm programыna, TUSKON Baшkanы
Rыzanur Meral, Yevgeniy Primakov, basыn
mensuplarы ve чok sayыda dernek цyesi
iшadamы katыldы.
Gцnцmцzde yaшanan ekonomik, siyasi ve
bюlgesel sorunlara deьinen Primakov,
Tцrkiye'nin Orda Doьu'da цstlendiьi
arabuluculuk rolцnц, Rusya olarak takdirle
karшыladыklarыnы belirtti. Eski Baшbakan,
"Tцrkiye'nin Иran'ыn uranyum zenginleшtirmesi konusunda gюstermiш olduьu
чaba, bizi oldukчa mutlu etti. Ayrыca,
Suriye ve Иsrail arasыndaki problemin
чюzцlmesi iчin arabuluculuьa soyunmasы da aynы шeklide memnun etti." Diye
konuшtu.
Tцrkiye ve Brezilya'nыn gюstermiш olduьu
чabalarыn ancak gцчlц цlkelerin yapabi-
leceьini ifade eden Primakov, bunun
sadece bir baшlangыч olduьunu belirtti.
Иsrail'in, Filistin'e yardыm gюtцren Mavi
Marmara gemisine saldыrыsыna da deьinen
eski Baшbakan Primakov, Rusya olarak bu
tцr mцdahalelere karшы чыktыklarыnыn altыnы
чizdi. Primakov, "Tцrkiye saldыrыda bцyцk
kayыplar verdi, ama bu kayыplar belki
Gazze ablukasыnыn kalkmasыna yol
aчacaktыr ve Tцrkiye'nin bir baшarыsы
olarak kalacak." шeklinde konuшtu.
Иran, Rusya iчin чok юnemlidir." Diye
konuшtu.
ABD'NИN ЫRAK'TAN
ЧEKИLMESИ KAOSA NEDEN
OLUR
ABD'nin Ыrak'taki durumuna da deьinen
Evgeniy Primakov, ABD'nin Ыrak'tan
чekilmesi gerektiьi юne sцrdц, ancak bu
durum Ыrak iчin tam bir kaos olacaьыnы
savundu. Devrik lider Saddam Hцseyin
Ыrak'ыn istikrar ve gцven iчinde
YAPTЫRЫM, ИRAN YЮNETИMИ dюneminde
olduьunu hatыrlatan Primakov, "Ben
RADИKALLEШTИRИR
Saddam rejimini savunmuyorum, ama
Иran'ыn mevcut durumunu deьerlendiren terюr, etnik чatышma, dini anlaшmaeski Baшbakan, Birleшmiш Milletler'in (BM) sыzlыklar ve bюlцnme gibi sorunlar yoktu
almыш olduьu yaptыrыm kararыnыn doьru en azыndan." Иfadesini kullandы.
olmadыьыnы savundu. Primakov, "Yaptыrыm
kararыna чok titizlikle yaklaшыlmasы
RUSYA ИLE TЦRKИYE 100
gerekiyor. Bu durum Иan yюnetimini
MИLYAR DOLARLЫK
daha da radikalleшmeye itebilir." ifadesini
kullandы. Rusya'nыn tutumunu yorumlayan TИCARET HACMИNE ULAШЫR
Primakov, "Yaptыrыmda bazы maddelerin
Tцrkiye ile Rusya iliшkilerinin olumlu
чыkartыlmasы Чin ve Rusya'nыn oyla- yюnde hыzla ilerlediьini sюyleyen eski
malarda "evet" demesini saьladы. Ancak Baшbakan, "Yaшanan ekonomik kriz
nedeniyle iki цlke arasыndaki ticaret
hacmi geriledi. Ancak шimdi krizden
чыkma sцreч baшlamышtыr." Dedi. Иki цlke
arasыndaki ticari hacmin 100 milyar dolara
ulaшacaьыna inandыьыnы sюyleyen Primakov,
"Kolay olmayacaktыr, ama bu rakama
ulaшmanыn mцmkцn olduьuna inanыyorum." ifadesini kullandы.
Rusya eski Baшbakanы Evgeniy
Primakov'un konuшmasыnыn ardыndan,
TUSKON Baшkanы Rыzanur Meral, kendisine
iшlemeli bir чini tablo hediye etti. Daha
sonra Yevgeniy Primakov, kendisinin
"Rusya'sыz dцnya" adlы kitabыnыn imza
tюrenine katыldы.
Îò íàðî äà ñ÷àñòüå íå óáåãàå ò è õèòðî ñòü íå óñê îëüç àå ò...
19
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Девамы. Башы №4'де.
Ahыskalы цnlц gazeteciyazar ve fikir adamы Юmer
Faik'le ilgili en ciddи чalышmalarы yapan kiшi, шцphesiz rahmetli Prof. Шamil
Gurbanov'dur. Biz bu
yazыmыzda, Шamil
Gurbanov tarafыndan
kaleme alыnan,
"Azerbaycan'ыn Gюrkemli
Adamlarы" цst baшlыьыyla
basыlan ve Юmer Faik'in
hayatыnы anlatan monografiyi tanыtmaya чalышacaьыz.
bir idealist olduьu gibi aynы zamanda
sosyal meselelerle de ilgilenen ve bunu
yazdыьы шiir ve hikаyelerde iшleyen edebи
kiшiliьine iшaret edilmektedir. "Tahminen
kыrk yыl publisistika ile meшgul olan
Юmer Faik, Azerbaycan publisistikasы
tarihinde orijinalliьi, ihtirasы, sюzцnцn
keseri ve muteberliьi ile seчilenlerden
biri olmuшtur. Bu cihetten Юmer Faik,
numune olabilecek bir kalem sahibiydi."
denilmekte ve шairliьi konu edilmektedir.
Buradaki ifadelerden Юmer Faik'in,
юmrцnцn sonuna kadar шiir yazmaya
devam ettiьini юьrenmekteyiz. "Bunlarыn
ekseriyeti tebligat karakterli vatanperverlik ruhuyla yazыlmыш шiirlerdi." Fakat
o, bu шiirlerin чoьunu neшretmemiшtir.
Gurbanov, Юmer Faik'in hikаyeciliьini de
ele alarak Gцnah Kimde, Hasan Eminin
Шikаyeti, Hamiyetli Bir Civan, Gцlsцm gibi
hikаyelerinin
цzerinde
durmaktadыr.
Gurbanov bu bюlцmde, Юmer Faik'in, fikrini
ve цlkцsцnц kendi aьzыndan vermektedir:
"Benim arzum, vatanыmыn talihi, milletimin terakkisidir. Bundan baшka bir
emelim, bir arzum olmadыьы gibi, bundan daha parlak, daha bцyцk, daha аli
maksat tasavvur edemiyorum, edemem."
9. Yeni devrin ilk jurnalistlerinden biri (s.
142-150): Юmer Faik, Иnkыlаp Komitesi'nin
kararыyla Ишчi ve Ekinci Mцfettiшliьi Halk
Komiserliьinde gюreve baшladы. O,
Menшevik ve Mцsavat hцkцmetlerinin teftiш
шubelerinde чalышmыш, tecrцbe kazanmышtы.
Yeni rejimin resmи yayыn organы
"Zahmetkeшlerin Gюzц" dergisinin redak12. Юmrцn gurub чaьы yahut 17557
tюrlцьцnц цstlendi. Bu arada Gцrcistan numaralы mehbus (s. 187-195): Yыl 1937.
komцnistleriyle iш birliьi yaptы ve Tiflis'e gitti. 66 yaшыnda ve hasta Юmer Faik, Stalin
dюneminin aьыr шartlarы altыnda Azgur'da
10. Gцrcistan Иnkыlаp Komitesi'nin цyesi yaшamaktayken, bir gece vakti evinden
(s. 151-170): Bu bюlцmde, Юmer Faik'in, alыnыr. "Sovyet hakimiyeti aleyhine kurul1921 шubatыnda baшlayan Gцrcistan Иnkыlаp muш devrim karшыtы milliyetчi teшkilаtыn
Komitesi цyeliьi ile baшlayan uzun dюnemin baшkanы" denilerek hapse atыlыr. Kitabыn bu
karmaшыk ve hazin manzaralarы hikаye bюlцmцnde чok zalim bir юlцme giden
edilmektedir. Komitenin Mцslцman Ишleri hazin yolculuьun hikаyesini gюrцyoruz.
Шurasыnыn Baшkanы olan Юmer Faik, kendi- Temmuzda baшlayan sorgulama ekimde
sine verilen geniш yetkilerle, Mцslцman biter ve Юmer Faik kurшuna dizilir. Bu olayahalinin yaшadыьы Ahыska, Ahыlkelek, dan 20 sene sonra, 1958 yыlыnda Gцrcistan
Acaristan ve Borчalы'yы karыш karыш gezdi. Yцksek mahkemesi, Юmer Faik'e berat
Halkы dinledi. Halkыn yюnetimden memnun kararы (!) verir.
olmadыьыnы gюrdц. Buralarda Mцslцmanlarыn
yaшadыьы
kaale
bile
alыnmыyordu.
13. Eski jurnalciliьin yeni varyantы yahut
Mцslцmanlarыn yaшadыьы bюlgelerde mahallи son sюz yerine (s. 196-205): Шamil
yюnetimler, tamamen gayrimцslimlerin Gurbanov'un kitabыnыn bu bюlцmц, Latifшah
elindeydi. Mцslцmanlar tutuklanыyor, evleri Barataшvili'nin юlmeden юnce kaleme aldыьы
aranыyor, mallarы mцsadere ediliyordu. Bu hatыralarыnыn baшыna gelenler anlatыlmakhayatыn чekilmez hаl aldыьыnы gюren halk, tadыr. Burada, Barataшvili'nin kыzы Kыlara
Tцrkiye'ye gючe baшlamышtы. Юmer Faik, bir Hanыmыn, babasыnыn hatыralarыnы, neшreordu komutanыna gюnderdiьi mektupta шun- dilmek цzere юnce Azerbaycan Yazыcыlar
larы yazыyordu: "Aspinza'da ben шahit Иttifakы'na vermesi, sonra цzerinde чalышmak
oldum ki, askerlerin atlarы kюylцlerin tar- bahanesiyle geri alarak tahrif ettikten sonra
lalarыnda otluyordu. Askerleri uyardы- Tiflis'te Literaturnaya Gruziya dergisinde
ьыmda hakarete uьradыm." Kыzыl askerlerin neшretmesi etrafыndaki mцlаhazalar yer
halka yaptыьы zulцmler чekilmez hаl almышtы. almaktadыr. Tabii burada bizi en чok
Onlar, kendilerini dцшman цlkesindeymiш alаkadar eden husus, Kыlara'nыn Ahыska
gibi gюrцyor, halka da юyle davranыyorlardы. Tцrklerinin kimliьi-menшei цzerinde haddini
Meselа bir asker, kendisine ikinci defa sцt aшan iddialarla ortalыьы karышtыrmaya kalkышvermek istemeyen bir kюylцyц kurшunluyor; masыdыr. Gurbanov, bunlarыn bir kыsmыnы
bir baшkasы, kendisine sцt bulup aчыklamышtыr. Bir vesileyle biz de Kыlara'nыn
getirmeyen kюylц kadыnы tahkir ediyor; Tцrk dцшmanlыьы tцten faaliyetine iшaret
diьeri, Ramazan ayыnda camiyi kilitleyerek etmiшtik. Aslыnda onun iddialarы ciddiye alыnimamыn ezan okumasыna mani oluyor; bir mayacak derecede saчma ve seviyesiz
baшkasы, tek odalы evde yaшayan beш altы olduьu iчin цzerinde durmaya deьmez.
kiшilik bir ailenin evinde kalmak istiyor ve
bцtцn bunlar hakaretlerle icra ediliyordu.
Rahmetli Шamil Gurbaov'un Kiril yazыsыyKыzыl askerlerin kendileri halkыn sыrtыndan la basыlmыш olan bu kitabыnыn Latin yazыsыyla
geчindikleri gibi atlarы da tarlalarы, baьlarы, da basыlыp Tцrk okuyucusuna sunulmasыnы
bahчeleri tahrip ediyordu. Иlчelerdeki diliyoruz. Bu yazыnыn baшlыьыna Bir Kitabыn
Иnkыlаp Komitesi bцrolarы, Ermenilerin Anlattыklarы ifadesini koymamыzыn maksadы
elindeydi. Bunlarыn da yerli ahaliye yap- da budur. Чцnkц bu kitap чok юnemli шeyler
madыьы eziyet yoktu. Юmer Faik, bцtцn bun- anlatmaktadыr. Kafkasya'nыn yakыn tarihiyle
larы hцkцmete ve ordu kumandanlarыna ilgilenenler iчin de чok юnemli bir kaynak
bildiriyor, bir sonuч alamыyordu. Kюylцnцn olma юzelliьine sahiptir.
birisi Юmer Faik'e sormuш: "Ahыska'daki
hцkцmet, Bolшevik hцkцmeti midir,
Ermeni hцkцmeti midir?"
* Шamil Gurbanov, Юmer Faig
11. Юmer Faik'in bediи yaradыcыlыьы (s. 171Nemanzade, Bakы 1992.
186): Kitabыn bu bюlцmцnde Юmer Faik'in
Ermenilerin, Mimar Kerbelai Safi Han
Karabaьi tarafыndan inшa edilen tarihi
camiyi inek ve domuzlarыn tutulduьu bir
ahыra чevirdiьi ortaya чыktы.
Rus gazeteci Andrei Galafyev'in
fotoьrafla belgelediьi tarihi cami, Ermeniler
tarafыndan ahыr olarak kullanыlыyor.
Ermeniler, Azerbaycan'ыn Ermeni iшgali
altыndaki Akdam шehrinde 1868-1870 yыllarы
arasыnda Mimar Kerbelai Safi Han
Karabaьi tarafыndan inшa edilen tarihi
camiyi inek ve domuzlarыn tutulduьu bir
ahыra чevirdiьi ortaya чыktы.
Ukrayna'nыn
baшkenti
Kiev'de Azerbaycan Silahlы
Kuvvetleri'nin (ASK) kuruluшunun 92. yыl dюnцmц
bцyцkelчilikte dцzenlenen
etkinlikle kutlandы.
Azerbaycan ordusunun
kuruluш gцnц etkiliьine
Ukrayna devlet erkanы, dыш
misyon шefleri, цst dцzey
ordu mensuplarы, Kiev'deki
askeri ateшler birliьi цyeleri,
Ukrayna'daki Azerbaycanlыlar Kongresi yюnetimi ve
цyeleri katыldы.
T.C. Kiev Bцyцkelчisi
Ahmet Bцlent Meriч ile birlikte Tцrk basыnыna aчыklama
yapan, Azerbaycan'ыn Ukrayna Bцyцkelчisi Talat
Aliyev; "Azerbaycan Silahlы Kuvvetler gцnцnde
Azerbaycanы seven insanlar ile birlikte olmaktan
bцyцk memnuniyet duyuyorum." шeklinde konuшtu.
Tцrkiye Bцyцkelчisi ile birlikte Ermenilerin sюzde
soykыrыm iddialarыna yюnelik
Kiev'de anыt dikme giriшimlerinin юnцnц aldыklarыnы anlatan Talat Aliyev iki цlkenin
birlikte hareket etmesinin
юnemine vurgu yaptы.
Иki devletin birbirine чok
yakыn ve milletinin ise bir
olduьuna dikkat чeken T.C.
Bцyцkelчisi Ahmet Bцlent
Meriч ise; "Bugцnц ben
kendi milli gцnцmцz ola-
×ÅÑÒÜ ÏÐÎÂÅÐßÅÒ ÍÅ ÒÎËÜÊÎ ÍÓÆÄÀ, ÍÎ È ÄÎÑÒÎÈÍ ÈÍÎÃÄÀ...
rak telakki ediyorum. Bu
gцzel gцnde bu kadar
юnemli шahsiyeti Azerbaycan elчiliьinde bir araya
getirdiьi iчin Azerbaycan
bцyцkelчisini
kutluyorum" diye konuшtu.
Azerbaycan'ыn Askeri Ataшesi Tofig Gasыmov ise yaptыьы konuшmada; Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev юnderliьindeki Azeri ordusunun
iшgal altыndaki topraklarы kurtarmaya muktedir olduьunu
sюyledi.
Askeri Ataшe Deniz Kurmay Albay Argun Gцngюre
ise Cihan'a yaptыьы aчыklamada; "Dost ve kardeш
olarak
tanыmladыьыmыz
Azerbaycan'ыn milli gцnцnde Azerbaycanlы kardeшlerimizle birlikte olmaktan bцyцk bir memnuniyet duyuyorum. Tabii
ki iki цlke чok kцчцk bir
sыnыrы paylaшsa da gerek
tarihi gerek sosyal gerekse geleceьe dюnцk bakышlarы aчыsыndan чok ortak
noktalara sahipler. Ben
gelecekte Tцrkiye ile
Azerbaycan arasыndaki
her tцr diplomatik, kцltцrel, sosyal ve ekonomik
iliшkilerin daha ileri noktalara taшыnacaьыna eminin.
Gюrdцьцm kadarыyla her
iki цlkenin yюnetimlerinde
de bu irade mevcut." dedi.
Davetlilere Azerbaycan
ve Ukrayna mutfaьыndan
deьiшik lezzetler ikram edildi.
Ordu gцnц etkiliьi чerчevesinde davetliler Azerbaycan ve Ukrayna шarkыlarы
eшliьinde dans ederek
eьlendi.
20
Кадыр ТОПБАШ Истанбул Бцйцкшещир
Беледийе Башканы, Тцркийе
Беледийелер Бирлиьи Башканы
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Cumhurbaшkanы Abdullah
Gцl ve
beraberindeki
heyet ile gittiьimiz
Kazakistan'da
цlkemiz adыna
genel ve
yerel baьlamda юnemli
temaslar
gerчekleшti.
Baшkent
Astana'daki
Baьыmsыzlыk
Sarayы'nda
dцzenlenen
"Tцrk
Dцnyasы
Mimarlыk ve
Шehircilik
Kurultayы"nыn
aчыlышыnda bir
konuшma
yaptыm.
sayede
ilkeleri
ve
vizyonu
olan,
sцrdцrцlebilir bir Иstanbul ortaya чыktы. Bu
merkezde kenti, цstlenebileceьi fonksiyonlara uygun bir шekilde planladыk. Иstanbul'u
bir turizm, kцltцr-sanat, finans, ticaret ve
spor merkezi olarak kurguladыk. Bu anlayыш
sayesinde Иstanbul'da bцyцk bir sычrama
yaшandы.
15 milyar dolarlыk yatыrыm yaptыk ve Иstanbul hыzla geliшti, deьiшti. Иstanbul'un, bir kongre, fuar, moda, finans, ticaret, turizm
merkezi olmasыnы arzu ettik. Иstanbul, kongre turizminde 70’inci sыralarda yer alыrken
цye olduьu Tцrkiye Belediyeler Birliьi
Baшkanы ve Yerel Yюnetimler ve Birleшmiш
Kentler Birliьinin eш baшkanыyыm. Bizim
sadece kendi bюlgelerimizde sorumluluklarыmыz yok. Kцresel dediьimiz bir dцnyada
her yerde sorumluluьumuz var."
шu anda 17’иnci sыralara tыrmandы. Bir
taraftan kenti yenilemeye, tarihi dokuyu
kazanmaya чalышыrken diьer taraftan modern yцzцyle de dцnyayla temasыnы sцrdцrmeye чalышыyoruz.
2010 Avrupa Kцltцr Baшkenti etkinlikleri
kapsamыnda Иstanbul'un 24 saat yaшayan,
юzgцr ve dцnyaya aчыk bir шehir olmasыnы
ИSTANBUL YAШAYAN
ettik. Bunda da чok ciddi mesafeler
KЦLTЦRLER MEKANЫDЫR arzu
alabildik. Иstanbul 14 milyon nцfusuyla
Иstanbul'un yaшayan kцltцrler mekanы dцnyanыn 127 цlkesinden bцyцk bir шehir.
olduьuna dikkat чekerek sюzlerimi шюyle
sцrdцrdцm:
"Son yыllarda yaptыьыmыzы bцyцk yatыrыmlarla planlы, modern bir Иstanbul ortaya чыktы.
Иstanbul, dцnyanыn yюnetim merkezi olmaya
AVRASYA BЮLGESИ'NИN
aday bir kenttir. Иstanbul'un finans merkezi
YЫLDЫZЫ PARLЫYOR
olmasы iчin uьraшыyoruz. Bu bakыmdan biz
Avrasya
bюlgesi tekrar dцnyada etkin bir
Иstanbul'u ciddi yatыrыmlarla geliшtirmeye
rol
oynamak
цzere geliшmekte. Burada birчalышыyoruz.
likte
olunursa
el ele verilirse inanыyorum ki
Bir kentsel uzmanlыk merkezi kurduk.
ciddi
mesafeler
alыnыr.
Hepimiz gelecek kuшaklarыn imkanlarыnы
Ben
aynы
zamanda
2 bin 951 belediyenin
hazыrlamaya чalышыyoruz Иstanbul'da. Bu
lar saьlayan bir teknolojiyle Hoca Ahmet
Yesevi Tцrbesi'nin rюlюvesini чыkartabileceьimizi belirterek bu чalышmayы, шerefle ve
onurla yapmak istediьimizi tцm katыlыmcыlarыn huzurunda ifade ettim.
Konuшmamыn ardыndan Astana Valisi
Иmangali Tasmagambetov tarafыndan шahsыma "Tцrk Dцnyasы ve Шehircilik Юdцlц" verildi.
Astana Baшmimarы Sersembek Zhunusov,
Prof. Dr. Nevzat Yalчыntaш, Amanjol
Чikanayev'in de konuшmacы olarak katыldыьы
kurultaya TЦRKSOY Genel Sekreteri
Dцsen Keseinov, Kurultay Yцrцtme Kurulu
Baшkanы Иlyas Demirci, Tцrk Dцnyasы
Belediyeler
Birliьi
Baшkanы
Nihat
Zeybekчi'nin yanы sыra Tцrk ve Kazak iш
adamlarы katыldы.
TЦRK DЦNYASЫ VE
ШEHИRCИLИK ЮDЦLЦ
Toplantыda, rюlюve almakta ciddi kolaylыk-
TЦRKSOY'un koordinatюrlцьцnde,
Tцrkiye Mцhendisler ve Mimarlar Birliьi,
Astana Valiliьi, Tцrk Dцnyasы Belediyeler
Birliьi, Kazakistan Mimarlar Birliьi ve
Kazakistan Шehir Plancыlarы Birliьince
dцzenlenen
kurultayыn
"Yцzyыllarыn
Kavшaьыndaki Baшkentler" baшlыklы oturumunda yaptыьыm konuшmada, Иstanbul'un bu
yыl "Avrupa Kцltцr Baшkenti" unvanыnы
taшыdыьыnы hatыrlatarak, Иstanbul'un bu unvanы
alan Avrupa Birliьi (AB) dышыndaki ilk ve tek
шehir" olduьunu ifade ettim.
Иstanbul'da yapыlan son kazыlarыn, 8 bin
500 yыl юncesinin medeniyet izlerini ortaya
чыkardыьыnы, kentin dцnyayы etkileyen цч
bцyцk imparatorluьa ev sahipliьi yaptыьыnы
vurguladыьыm konuшmada шunlarы ifade
ettim:
ИSTANBUL ИKИ DЦNYANЫN
BИRLEШTИЬИ BИR ШEHИR
"Bu dцnya kentinin sayыlamayacak юzellikleri var. Иki kыtanыn birleшtiьi bir yerdedir.
Ичinden deniz geчen tek шehirdir. Иki kыta, bir
шehirdir, Doьu ve Batы diye ayrыlan dцnyanыn
tam ortasыndadыr. Sadece iki kыtanыn deьil,
'iki dцnyanыn da birleшtiьi' bir шehirdir. Arzыn
merkezini simgeleyen 'milyon taшы'
buradadыr.
1884 yыlыna kadar Иstanbul Yerebatan
Sarayы'nыn юnцndeki milenyum taшы ve
Ayasofya kubbesinin цzerindeki hilalin
iчinden geчtiьi var sayыlan meridyen 'sыfыr'
numaralы meridyen idi. Haritalar buna gюre
yapыlыr, saatler buna gюre ayarlanыr, yюn
buna gюre tayin edilirdi, Doьu Roma, Batы
Roma gibi… Ишte bu yцzden bir tarihчiye
gюre, dцnya, 'Иstanbul'un doьusu' ve 'Иstanbul'un batыsы' diye ikiye ayrыlыr. Napolyon, iшte
bu yцzden, 'Иstanbul, dцnya tek цlke olsaydы baшkent olurdu' demiшtir."
ИPEK YOLU VE ROMA
ИSTANBUL'DA BИRLEШИR
Doьu'dan gelen 9 bin kilometrelik Иpek
Yolu, Batы'dan gelen 85 bin kilometrelik
Roma Yolu Иstanbul'da birleшir. Daha
bugцnlerde Yenikapы kazыlarыnda 8 bin 500
yыllыk bulgulara rastlandы. 1400 yыllыk
Ayasofya, 1300 yыllыk Arap Camisi, 1600 yыllыk шehir meydanы Beyazыt, yaklaшыk 1700
yaшыndaki Dikilitaш ve Чemberlitaш hala
ayaktadыr. Orijinal uzunluьu 971 metre olan
1600 yыllыk Bozdoьan-Valens Su Kemeri
bugцn 921 metresi ile yerindedir. 22 kilometre uzunluьundaki efsanevi шehir surlarы,
tarihi kentin чevresini sцslemektedir.
"Yurt sevgisi ona hizmetle юlчцlцr"...
(Ататцрк).
Рамиз МЕШЕДИЩАСАНЛЫ,
Щюкцме ЩАЛИЛОВА.
Алматы-Астана-Алматы.
21
№ 55 ТЕММУЗ 2010
Ïðè ó÷àñòèè îáùåñòâåííîãî
îáúåäèíåíèÿ "Ìåæäóíàðîäíàÿ
àññîöèàöèÿ êàðà÷àåâöåâ "ÀòàÄæóðò" â ñåëå Ñàäîâîå Ìîñêîâñêîãî ðàéîíà Êûðãûçñòàíà
ñîñòîÿëñÿ áîëüøîé ïðàçäíè÷íûé êîíöåðò, ïîñâÿùåííûé
ýòîìó äåòñêîìó ïðàçäíèêó, à
òàêæå ïåðâîé ãîäîâùèíå àíñàìáëÿ êàðà÷àåâñêîãî òàíöà
"Ó÷êóëàí".
 îðãàíèçàöèè è ïðîâåäåíèè
ìåðîïðèÿòèÿ ïðèíÿëè ó÷àñòèå
ïðåäñòàâèòåëè îáùåñòâåííûõ
îáúåäèíåíèé Àññàìáëåè íàðîäà Êûðãûçñòàíà, Ìèíèñòåðñòâà
îáðàçîâàíèÿ è ïîñîëüñòâà Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè â Êûðãûçñòàíå.
 ýòîò äåíü çàë Äâîðöà êóëüòóðû ñîáðàë ðàäóøíóþ è òåïëóþ ïóáëèêó, áîëüøèíñòâî êî-
òîðîé ñîñòàâëÿëè äåòè.
Ñ ïðèâåòñòâåííûì ñëîâîì è
ïîçäðàâëåíèÿìè âûñòóïèëè
ïðåçèäåíò ÎÎ ÌÀÊ "ÀòàÄæóðò" Çóõðà Øèäàêîâà, ïåðâûé ñåêðåòàðü ïîñîëüñòâà Ðîññèè, ïðåäñòàâèòåëü Ðîññîòðóäíè÷åñòâà â ÊÐ Ë.Í.Äüÿ÷åíêî,
çàìåñòèòåëü ìèíèñòðà îáðàçîâàíèÿ è íàóêè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Á.Õ.Êóáàåâ, çàâåäóþùàÿ îòäåëîì êóëüòóðû Àññàìáëåè íàðîäà Êûðãûçñòàíà
È.Þ.Çàõàð÷åíêî è äðóãèå.
Îñíîâíûì ó÷àñòíèêîì ïðàçäíè÷íîãî êîíöåðòà ÿâëÿëñÿ ìîëîäîé àíñàìáëü êàðà÷àåâñêîãî
òàíöà "Ó÷êóëàí", îò çàæèãàòåëüíûõ òàíöåâ êîòîðîãî çðèòåëè ïîëó÷èëè ìàññó ïîëîæèòåëüíûõ ýìîöèé. Íåîáõîäèìî
îòìåòèòü, ÷òî àíñàìáëü "Ó÷êóëàí" áûë ñîçäàí ïðè ïîääåðæêå ÎÎ ÌÀÊ "Àòà-Äæóðò" ãîä íàçàä ïðåçèäåíòà ÎÎ ÌÀÊ "Àòàäæóðò" Çóõðû Øèäàêîâîé è
÷ëåíà ìîëîäåæíîãî êîìèòåòà
ëîñü óáåæàòü èç ëàãåðÿ, âçÿòü ñâîþ
ñåìüþ è âåðíóòüñÿ â ñåëî Ãàðà÷îï.
 òå÷åíèå ìåñÿöà ïîãèáëè 12 ÷åëîâåê, êîòîðûì íå ïîäõîäèë þæíûé
êëèìàò. Îñòàëèñü òðîå äåòåé, êîòîðûì áûëî 3, 5 è 7 ëåò. Îíè è âûðîñëè â ýòîì ñåëå. Ïîçæå Ãûçõàíûì Àñêåð ãûçû âûøëà çàìóæ çà àçåðáàéäæàíöà, êîòîðûé ïðèíÿë åå äåòåé è
äàë ñâîþ ôàìèëèþ. Â 1994 ãîäó óçíàëè, ÷òî è â Àìåðèêå æèâåò äÿäÿÈáðàõèì Àëòàð, êîòîðûé èñêàë èõ.
Îí ïðèåõàë ñþäà â Àëìàòû èç Àìåðèêè, ïðèâåç ôîòîãðàôèè ïðåäêîâ è
òîëüêî òîãäà óçíàëè îò íåãî ñâîþ
ôàìèëèþ. Îí ñíà÷àëà ïðèåõàë â
Êðûì, è òàì åìó ñîîáùèëè, ÷òî ñâîèõ ðîäíûõ îí ìîæåò íàéòè â ñåëå Ãàðà÷îï. Òîãäà îí íàïðàâèë òåëåãðàììó îòöó Àìèíû õàíûì è ïðîñèë, åñëè îíè æèâû, îòâåòèòü. Îòåö è áðàò
Àìèíû õàíûì îòïðàâèëèñü ê íåìó â
Ãûçõàíûì Àñêåð ãûçû Ìóñòàôàåâà
ðîäèëàñü â 1926 ãîäó â Ãðóçèè, â Àñïèíäçñêîì ðàéîíå, â ñåëå Îòà. Êàê
ðàññêàçûâàåò áàáóøêà Ãûçõàíûì,
êîãäà íà÷àëèñü ðåïðåññèè â 1944 ãîäó òóðîê - àõûñêà â Ãðóçèè, åå ñåìüÿ,
óáåæàâ îòòóäà, îñòàíîâèëàñü â Òáèëèñè. Ïîçæå, êîãäà îíè âñòðåòèëèñü
ñ ëþäüìè, êîòîðûå ãîâîðèëè íà èõ
ÿçûêå, îíè ïðåäëîæèëè èì ïåðååõàòü â ñåëî, êîòîðîå ñåé÷àñ íàçûâàåòñÿ Ãàðà÷îï è ïî÷òè ãðàíè÷èò ñ
Àçåðáàéäæàíîì. Ïî ñëîâàì äî÷åðè
áàáóøêè Ãûçõàíûì, Àìèíû õàíûì,
åå äåäóøêà Ìóñòàôà Àëû îãëû áûë
î÷åíü áîãàòûì. Ïî âèíå òîãî âðåìåíè òîëüêî ÷åðåç 60 ëåò îíè óçíàëè
ñâîþ íàñòîÿùóþ ôàìèëèþ, ÷òî îíè
Àëûåâû. Îòåö Àáäóëõàìèä Ìóñòàôà
îãëû áûë èç êðûìñêèõ òàòàð, åãî âûñëàëè â 1937 ãîäó â Ñèáèðü. Ïî
ñ÷àñòëèâîé ñëó÷àéíîñòè åìó óäà-
Ñ.Àïàåâîé. Êàðà÷àåâñêèé àíñàìáëü "Ó÷êóëàí", íåñìîòðÿ íà
ñâîé ìîëîäîé âîçðàñò, äîñòèã
áîëüøèõ òâîð÷åñêèõ óñïåõîâ.
Îá ýòîì ãîâîðÿò ïðîäîëæèòåëüíûå áóðíûå îâàöèè çàëà,
êîòîðûìè
ñîïðîâîæäàëîñü
êàæäîå åãî âûñòóïëåíèå.
Îòêðûë êîíöåðò, ñïåâ ïåñíþ
î Êàâêàçå, ðóêîâîäèòåëü àíñàìáëÿ "Ó÷êóëàí" À.Áàéðàìêóëîâ. Ïîìèìî àíñàìáëÿ "Ó÷êóëàí", òàêæå â êîíöåðòå ïðèíÿëè
ó÷àñòèå äðóãèå ýòíè÷åñêèå
îáúåäèíåíèÿ è òâîð÷åñêèå êîëëåêòèâû Êûðãûçñòàíà, òàêèå,
êàê àíñàìáëü "Òîï-Ãóëþ" ðåñïóáëèêàíñêîãî ýñòåòè÷åñêîãî
öåíòðà "Áàëàæàí", àíñàìáëü
"ßøëåê" òàòàðî-áàøêèðñêîãî
öåíòðà "Òóãàí-Òåë", ïîáåäèòåëüíèöà ìåæäóíàðîäíîãî êîíêóðñà "Þíûå òàëàíòû - 2009"
À.Øàðèïîâà îò ÎÎ äóíãàí â
Êûðãûçñòàíå, êîòîðûå ïîäàðèëè çðèòåëÿì êðàñîòó òàíöåâ
ðàçíûõ íàðîäîâ. Íå îñòàâèëè
ðàâíîäóøíûìè çðèòåëåé ñòóäåíòû Êûðãûçñêîé ãîñóäàð-
Êðûì è ïîçíàêîìèëèñü òàì. Â Êðûìó
è ñåé÷àñ ñòîèò äîì èõ äåäóøêè. Õîòÿ
èõ äàæå ïðèãëàñèëè æèòü òóäà, íî
îíè òàê è íå ðåøèëèñü ïåðååõàòü.
Áðàò Àìèíû õàíûì Âèäàäè Ìóñòàôàåâ ïðèãëàñèë èõ æèòü â Êàçàõñòàí,
è îíè ïåðååõàëè.
Âîò òàê è Ãûçõàíûì íýíý â 2000 ãîäó ïî íàñòîÿíèþ äî÷åðè îêàçàëàñü â
ãîðîäå Àëìàòû. Êàê îíà ãîâîðèò, êàê
òîëüêî ìóæ óìåð, îíà îñòàëàñü îäíà
è òîæå ðåøèëàñü ïåðååõàòü. Çäåñü, â
Àëìàòû, èõ óæå ìíîãî: åñòü ñûíîâüÿ,
ñíîõè, âíóêè, áðàò è ò.ä. è ëþáèìàÿ
ðàáîòà äî÷êè. Îíè çàíèìàþòñÿ ãîñòèíè÷íûì è ðåñòîðàííûì áèçíåñîì,
è íàäî îòìåòèòü, ÷òî èõ ñåìåéíûé
áèçíåñ ïðîöâåòàåò.
Íà âîïðîñ, êàê îíè æèëè â Àõûñêå
â òî âðåìÿ, áàáóøêà ðàññêàçàëà ñëåäóþùåå: “Íàñ áûëî äâå ñåñòðû, äâà
áðàòà. Áðàòüÿ áûëè ñòàðøå ìåíÿ.
Ñåñòðà æå áûëà ìëàäøå ìåíÿ. Ïîçæå, êîãäà ìû ñåìüåé ïåðååõàëè â ñåëî, áðàò ìåíÿ âûäàë çàìóæ çà õîðîøåãî ïàðíÿ, êàê îí ñêàçàë ìíå. Äåéñòâèòåëüíî, îí îêàçàëñÿ õîðîøèì
ïàðíåì. Ìû ïðîæèëè ñ íèì ïðåêðàñíóþ æèçíü äóøà â äóøó”.
ñòâåííîé
êîíñåðâàòîðèè
Å.Èâàíîâ îò Ðóññêîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà "Ãàðìîíèÿ" è Ç.Õóäàòàåâà îò ÎÎ êóðäîâ "Ìèäèÿ",
à òàêæå ñîëèñò Êûðãûçñêîé íàöèîíàëüíîé
ôèëàðìîíèè
Å.Ìóñèí Å., È.Þ.Çàõàð÷åíêî è
êàçà÷èé õîð "Ñòàíèöà". Îñîáûé âîñòîðã þíûõ çðèòåëåé
âûçâàëè àðòèñòû Ãîñóäàðñòâåííîãî öèðêà: ó÷àñòíèêè àêðîáàòè÷åñêîãî äóýòà Ñåðãåé è
Àíàñòàñèÿ Åôèìîâû è âîñïèòàííèöà öèðêîâîé ñòóäèè
Ì.Ìóðàâüåâà.
Êîíöåðò ïîëó÷èëñÿ î÷åíü âåñåëûì, òåïëûì, ýìîöèîíàëüíûì, íåñêîí÷àåìûå àïëîäèñìåíòû è âîñõèùåíèå çðèòåëåé
ÿâëÿëèñü ýòîìó ïîäòâåðæäåíèåì.
 êîíöå ïðàçäíè÷íîãî êîíöåðòà âñå ó÷àñòíèêè áûëè íàãðàæäåíû Ïî÷åòíûìè ãðàìîòàìè è öåííûìè ïðèçàìè îò Ìåæäóíàðîäíîé àññîöèàöèè êàðà÷àåâöåâ â Êûðãûçñòàíå "ÀòàÄæóðò". Ïðèÿòíûì ñþðïðèçîì
äëÿ ïðèñóòñòâóþùèõ äåòåé
ñòàëî âðó÷åíèå èì ïîäàðêîâ.
Êàæäûé ðåáåíîê â ýòîò äåíü
îùóòèë ÷óâñòâî çàáîòû è çíà÷èìîñòè. Íî î÷åíü âàæíî, ÷òîáû çàáîòà è ëþáîâü ñîïðîâîæäàëà äåòåé è â ïîâñåäíåâíîé
æèçíè.
Ïðåññ-öåíòð.
Gцrcistan'ыn baшkenti
Tiflis'te
Gцrcц-Oset
Dostluk Misyonu adыyla
yeni bir sivil inisiyatif
ortaya чыktы.
Иnisiyatif bir grup
toplum ve sanat adamыyla birlikte oluшturan
muhalif hareket Tetrebi'nin lideri eski Иmereti
Bюlge Valisi Temur
Шaшiaшvili,
"GцrcцOset Dostluk Misyonu
iki halk arasыndaki
iliшkilerin
yeniden
oluшturulmasы iчin kuruldu. Gцrcц-Oset iliшkileri
insani yцzцnц kaybetti ve bu
akыlsыz siyasetin sonucu.
Юnemli olan geleneksel sыcak iliшkilerin yeniden oluшturulmasы. Иnsani iliшkilerin
siyasetin цzerinde olmasы
gerekiyor" dedi.
Шaшiaшvili, oyuncu Dmitri
Caniani, шair Natia Avsacaniшvili, gazeteci Nargiz Lomtadze, oyuncu Lili Huriti ve
Almanya'daki Gцrcц diasporasы temsilcisi Шalva Tsiklauri'nin de yer aldыьы misyonun
Gцrcц toplumunda destek
gюreceьi umudunu dile getirdi.
24-25
Mayыsta
Kuzey
Osetya'nыn baшkenti Vladikavkaz'ы ziyaret ettiklerini anlatan
misyonun цyeleri, bu цlkede
yaшayan 11 bin Gцrcцnцn
Ñê îëüê î ÷å ñòè, ñò îëüê î è ïî÷å ñòåé...
Osetler ve Oset yюnetimi
hakkыnda sadece iyi шeyler
sюylediьini aktardы.
Kuzey Osetya'da Mayыs
sonunda Rusya Federasyonu
Sivil Meclisi ve Gцrcistan
Halklarы Birliьi 'Kafkasya Halklarы: Diyalog, Ишbirliьi ve Barышa' adыyla ortak eylem yapmышtы. Eylemin en юnemli amacы
Gцrcц ve Oset halklarы arasыndaki milli iliшkileri yeniden oluшturmaktы.
25 Mayыs'ta Rusya ve Gцrcistan arasыndaki tarafsыz
bюlge-de, Verkhniy Lars geчiш
noktasыnda bir anыt levhasы aчыlmышtы. Levhanыn цzerinde Gцrcц шair Шota Rustaveli'nin barыш
ve dostluьa чaьrы yapan 'Kim
kendine dost aramazsa, kendi
kendinin dцшmanыdыr' sюzц
yazыlыydы.
22
№ 55 ТЕММУЗ 2010
ЙАШАМ.. .
ÐÅÀ ËÈÈ ÆÈÇÍÈ...
Yol kenarыnda hararet yapan, lastiьi patlayan veya чeшitli nedenlerden yolda kalan
otomobil gюrцntцleriyle bu yaz yine
karшыlaшacaьыz. Bu gюrцntцlerin en bцyцk
nedenlerinden biri olan bakыmsыz araчlar,
araч sahibi ve yolcularыnы maьdur ederken
tыkanan trafik veya чevreye vereceьi zararы
da unutmamak gerekir.
geчtiьini
ыl
s
a
n
Baharыn
karшыya
ы
ш
r
a
k
n
anlamada ыz yaz mevsikalacaьыmkte artan sыcaklыkmiyle birli ыn kabuьunu delar doьanine neden olurьiшtirmes deьiшime otomoken, bu de hazыr olmalы.
billerimiz
Ayrыca bilinчli bir sцrцcцnцn aracыnda
yapacaьы kontroller, fazladan masraf
юdemesinin юnцne geчer. Bu kontrollerden
biri olan yaz bakыmыmda araч, periyodik
bakыmlara ek olarak чeшitli noktalarыyla kontrol edilmelidir.
Юzellikle bakыmsыz klima, araч iчindekileri
hasta bile ederken, iчinde yetersiz sыvы
dolaшan ve hortum baьlantыlarыnda kaчak
bulunan soьutma sistemi de motorun
hararet yapmasыna, dolayыsыyla yolda
kalmanыn dышыnda чok ciddi masrafl arыn
чыkmasыna da neden olabilir.
Klimayla birlikte gюrev yapan polen filtresi, deьiшtirilmesi gereken parчalar arasыnda
юnceliklidir. Ayrыca Avrupa standartlarыnы
yakalayamayan yollarыmыz, lastiklerin hava
basыncыnыn azalmasыna ve diш yapыsыnыn kыsa
sцrede bozulmasыna neden oluyor.
Aшыnan lastikler, tekerlekteki yuvarlanma
direncini arttыrыrken bu da rot ve balans
ayarыnыn bozulmasыna neden olabilir.
Azalan direksiyon hissi karшыsыnda yol tutuш
юzellikleri de zayыfl ayan araчta, yakыt tцketimi artarken birчok parчanыn da юmrц de
kыsalmaya baшlar.
Periyodik bakыmlarы dцzenli yapыlan otomobillerde kыш bakыmы veya yaz bakыmыna
чok da fazla gerek yoktur. Ancak юzellikle
yaz mevsimine girmeden otomobilde
birkaч noktayы kontrol ettirmekte bцyцk
yarar var. Bu kontroller, araчlarda rutin
yapыlanlar ve yaz mevsimine yюnelik
gerekenlerin birleшmesidir.
Yorgunluk
belirtilerine dikkat!
Araч kullandыьыnыz son birkaч kilometreyi
anыmsamыyorsanыz, yolda yalpa yapыyorsanыz, sыk sыk esniyorsanыz, gюzlerini aчыk
tutmakta zorlanыyorsanыz, юnцnцzdeki
araca чok yakыn kullanыyor ya da trafik
iшaretlerini kaчыrыyorsanыz , baшыnыzы tutmakta zorlanыyorsanыz, aracы ani duruш ve
kalkышlarla sarsa sarsa kullanыyorsanыz
uyuma tehlikesi ile karшы karшыya
olduьunuzu bilmelisiniz.
Araч iчinde sadece teybi aчarak
uykunuzun gelmesini engellemeye чalышmayыn, camы aчabilir, mola vererek trafikten
uzak gцvenli bir alanda 15- 45 dakika
kestirebilir, kыsa sцreli uyanыklыk iчin kahve
vb kafeinli iчecekler iчebilirsiniz.
-YAЬMURLU
HAVADA ARAЧ
KULLANMA
buradan baшlayalыm. Yaz kыш lastikleriniz
aracыnыzыn en юnemli parчalarыndadыr, diш
derinliьi 1.6 mm den az olan lastikleri kullanmayыn. Юzellikle ыslak zeminde lastiьin
suyu boшaltmasы ve yere tutunmasы
gцчleшeceьinden diш derinliьi bu seviyenin
altыna dцшmцш lastiklerin deьiшtirilmesi
emniyet aчыsыndan чok юnemlidir. Цretildiьi
tarih цzerinden 5 yыl geчen dыш ve iч lastiklerin dikkatle kontrol edilip kullanыlmasы
gerekir. Eьer цzerinde чatlaklar oluшmuшsa
sюz konusu lastik kullanыlmamalыdыr.
Otomobil цreticisinin юnerdiьi lastik
ebadыnыn dышыna чыkmamak en doьrusudur;
ancak estetik kaygыlarla veya юzel
amaчlarla lastik ebadы deьiшtirilebilir.
Lastiьin kesit geniшliьini arttыrmak otomobilin viraj ve yol tutuш kabiliyetini olumlu
etkileyebilir, ancak kesit geniшliьi arttыkчa
ыslak zeminde kыzaklama (aquaplannig)
riski de artar. Lastik serisi ve profili
deьiшtirilirse, lastik чevresi de deьiшeceьinden kilometre saati yanlыш gюsterir. Ayrыca
otomobilin maksimum hыzыnda ve yakыt
tцketimde de deьiшiklikler gюzlenebilir.
Bunun yanыnda farklы ebattaki lastiklerin
otomobilin юn dцzen ayarыnы bozacaьы
unutulmamalыdыr. Yaьmurun ilk yaьdыьы an
yol yцzeyinde birikmiш olan toz ve yaьlar
yolu daha da kayganlaшtыracaьы iчin bu
dakikalarda hыz yavaшlatыlmalы ve ani
hareketlerden kaчыnыlmalыdыr. Saьanak yaьmur esnasыnda oluшan su birikintilerine girerken aquaplaning (su yastыьы цstцnde
kayma) olayы oluшur. Bu durumlarda direksiyon sыkыca tutulmalы ve hыz kesmek iчin
ayak gazdan чekilmeli, frene чok yavaш
basыlmalы (eьer ABS varsa sonuna kadar
basыlmalыdыr) ve ani haraketlerden kaчыnыlmalыdыr. Sollama esnasыnda aracыn silecekleri en yцksek hыzыnda чalышtыrыlmalыdыr.
Kalorifer sistemi ve arka cam rezistanslarы
чalышыr halde olmalы, gюrцш alanыnы kыsыtlayacak buharlanma gibi durumlarda bir bez ile
gюrцш alanы yaratыlmalыdыr. Kыsa farlar
devamlы aчыk tutulmalыdыr. Yoьun yaьышlы ve
чamurlu yollarda юn, arka farlar, stoplar,
sinyaller ve fren lambalarы belli aralыklarla
silinmelidir. Yaьmurlu havalarda gaza
gereьinden fazla basmak, sert bir шekilde
frene basmak, ani bir шekilde direksiyonu
чevirmek ve debriyajdan ayaьыn hыzlыca
чekilmesi kayma hareketini daha kolay
baшlatacaьыndan bu hareketlerden юzellikle
kaчыnыlmalыdыr. Su birikintilerine girildikten
sonra ыslanan fren balatalarыnы kurutmak
iчin kыsa bir sцre frene hafifчe basыlmalыdыr.
Araca binmeden юnce ыslanan
ayakkabыlarыn acil bir durumda fren pedalыndan kaymasыnы engellemek iчin bir
bezle taban kыsmы silinmelidir. Birde yaьmurlu havalarda su birikintilerine dikkat
etmek gerekir, yayalarыn yanыndan
geчerken hыzыnыzы azaltmak sizi olasы bir tatsыzlыktan ve maddi cezalardan kurtulmasыnыzы saьlar.
Saygыlarла,
СОНАХ - Казакистан.
Yaьmurlu havalarda gцvenli araч kullanmanыn birinci etkeni lastiktir, konuya
ÏÓÑÒÜ Ó ÌÅÍß ÁÓÄÅÒ, ÅÑËÈ Ó ÌÅÍß ÍÅ ÁÓÄÅÒ, ÏÓÑÒÜ Ó ÍÀÐ Î ÄÀ ÁÓÄÅÒ...
23
№ 55 ТЕММУЗ 2010
ЩЯР ЙЕРДЯН . . . ЩЯР ШЕЙДЯН...
ФУТБОЛ
ÔÓÒÁÎË
ÍÀØÈ ÐÅÊËÀÌÍÛÅ
ÐÀÑÖÅÍÊÈ:
Îáùåå ðóêîâîäñòâî îñóùåñòâëÿëîñü èñïîëêîìîì (àêòèâîì) Åíáåêøèêàçàõñêîãî ðàéîííîãî ôèëèàëà ÒÝÊÖ, ïðåäñåäàòåëåì êîòîðîãî ÿâëÿåòñÿ Èáðàãèì Àëèåâ. Áûë îðãàíèçîâàí îðãêîìèòåò, â êîòîðûé áûëè âêëþ÷åíû
ïðåäñòàâèòåëè ÒÝÊÖ, ñïîðòèâíûå îðãàíèçàòîðû è ðîäñòâåííèêè Ðàñóëà Áàéðàìîâì÷à
Ìóðñàëîâà. Ñïîðòèâíûì îðãàíèçàòîðîì è
ãëàâíûì ñóäüåé ñîðåâíîâàíèé áûë èçáðàí
Ìóñà Ñàðäàëîâè÷ Àìçàåâ - òðåíåð ïî âîëüíîé áîðüáå ñ. Òóðãåíü. Îïðåäåëåí áþäæåò
òóðíèðà è ïðèìåðíî 25% ðàñõîäîâ íà ïðîâåäåíèå òóðíèðà âçÿëè íà ñåáÿ ðîäñòâåííèêè
(áðàòüÿ, ïëåìÿííèêè è äð.) Ð.Á.Ìóðñàëîâà.
Îñòàëüíûå ðàñõîäû òóðíèðà áûëè ðàñïðåäåëåíû ïî êðóïíûì íàñåëåííûì ïóíêòàì
Ôóòáîë êàê
íàöèîíàëüíàÿ èäåÿ
Ñêîïëåíèå ñîòåí òûñÿ÷ ëþäåé ïåðåä óñòàíîâëåííûìè
âî âñåõ ãîðîäàõ ìîíèòîðàìè,
ãåêàëèòðû âûïèòîãî ïèâà,
ýìîöèè, õëåùóùèå ÷åðåç
êðàé: ÷åìïèîíàò ìèðà â ÞÀÐ
çàòìèë ïî ñâîåé çíà÷èìîñòè
äàæå âûáîðû ïðåçèäåíòà
ñòðàíû. Äà, â Ãåðìàíèè ýòî
âîçìîæíî - â ñòðàíå, ãäå ôóòáîë âîçâåäåí â ðàíã íàöèîíàëüíîé èäåîëîãèè è ãäå èì
èíòåðåñóåòñÿ àáñîëþòíî êàæäûé. Íà íûíåøíèé ÷åìïèîíàò "áóíäåñòèì" ïîåõàëà áåç
ñâîåãî
òðàâìèðîâàííîãî
çâåçäíîãî êàïèòàíà è ïî ñîâìåñòèòåëüñòâó áðýíäà âñåõ
íåìåöêèõ ðåêëàì - Ìèõàýëÿ
Áàëëàêà. Ñóùåñòâåííî îáíîâëåííûé ñîñòàâ, ñîâñåì
ìîëîäûå åùå ôóòáîëèñòû
âðîäå Òîìàñà Ìþëëåðà è Ìåñóòà Îçèëÿ (ñðåäíèé âîçðàñò
èãðîêîâ ñáîðíîé Ãåðìàíèè
ñîñòàâëÿåò 25 ëåò) - âñå ýòî
ñëóæèëî ïîâîäîì äëÿ îïðåäåëåííîãî ïåññèìèçìà ïåðåä
÷åìïèîíàòîì. Ãîðüêîå ïîðàæåíèå îò Ñåðáèè è íåóâåðåííàÿ ïîáåäà íàä ñáîðíîé Ãàíû
óñèëèâàëè ýòîò íàñòðîé. Âñå
èçìåíèëîñü â îäíî ìãíîâåíèå ïîñëå ðàçãðîìà ñáîðíîé
Àíãëèè ñî ñ÷åòîì 4:1. Òðåíåð
Éîàõèì ˸â ñòàë íàñòîÿùèì
ãåðîåì, 20-ëåòíèé Ìþëëåð íàðîäíûì ëþáèìöåì, à â
ñòðàíå â öåëîì öàðÿò ïîäúåì
áîåâîãî äóõà è òâåðäàÿ óâåðåííîñòü â ïîáåäå íàä Àðãåíòèíîé.
350 000 ôàíàòîâ, ïðàçäíîâàâøèõ ïåðåä Áðàíäåíáóðãñêèìè âîðîòàìè â Áåðëèíå
ïîñëåäíþþ ïîáåäó Ãåðìàíèè,
âðÿä ëè ñåé÷àñ âñïîìèíàþò î
ïîðàæåíèè îò àðãåíòèíöåâ â
ìàðòå ýòîãî ãîäà â Ìþíõåíå.
Ýòî "áûëî äàâíî è íåïðàâäà",
à ñåé÷àñ "íåìåöêàÿ áîåâàÿ
ìàøèíà", êàê ëþáÿò íàçûâàòü
ñáîðíóþ ÔÐÃ â ìèðîâîé
ïðåññå, ðåîðãàíèçîâàëàñü è
òâåðäî íàñòðîåíà íà ïîáåäó.
Ïî èðîíèè ñóäüáû, íà ïðîøëîì ×Ì â 2006 ãîäó êîìàíäû óæå âñòðå÷àëèñü â ÷åòâåðòüôèíàëå - Ãåðìàíèÿ ïîáåäèëà â ïîñëåìàò÷åâîå âðåìÿ ïî ïåíàëüòè. Éåíñ Ëåìàíí, òîãäàøíèé âðàòàðü,
áëàãîäàðÿ èíôîðìèðîâàííîñòè îá àðãåíòèíñêèõ èãðîêàõ,
ñìîã äâà ðàçà óãàäàòü, â êàêóþ ñòîðîíó áóäóò ïðîáèâàòü
11-ìåòðîâûé.
Äèåãî Ìàðàäîíà, âîçãëàâëÿþùèé ñáîðíóþ àðãåíòèíöåâ, îêðûëåí óñïåõàìè ñâîåé
êîìàíäû è äàæå íå äîïóñêàåò
ìûñëè î ïðîèãðûøå íåìöàì.
Òðåíåðñêèé òàëàíò Ìàðàäîíû, à, òî÷íåå, âîïðîñ î åãî
íàëè÷èè, ÿâëÿåòñÿ ðåãóëÿðíûì îáúåêòîì äèñêóññèé. Îäíàêî, êàê ïðàâèëüíî ïîäìåòèë ýêñ-ãîëêèïåð ñáîðíîé
Ãåðìàíèè Îëèâåð Êàí â èíòåðâüþ íåìåöêîìó òåëåêàíàëó ZDF, óæå ñåé÷àñ àáñîëþòíî ÿñíî, ÷òî Ìàðàäîíà ñóìåë
çàðÿäèòü êîìàíäó ñâîåé
ýíåðãèåé è âîëåé ê ïîáåäå.
Ïîêà ÷òî âñå ãîâîðèò î òîì,
÷òî â ñóááîòó íàñ æäåò îäèí
èç ñàìûõ çðåëèùíûõ ìàò÷åé
÷åìïèîíàòà ìåæäó äâóìÿ êîìàíäàìè ìèðîâîãî êëàññà.
Îòäåë ñïîðòà.
Ç.È.Êàñàíîâ è Ò.Ä.Óçàêîâ àêèì Òóðãåíüñêîãî
ñåëüñêîãî îêðóãà
Íåäàâíî â ñåëå Òóðãåíü Åíáåêøèêàçàõñêîãî ðàéîíà Àëìàòèíñêîé îáëàñòè Êàçàõñòàíà,
ñîãëàñíî ñîñòàâëåííîìó ñïîðòêîìèòåòîì
ïëàíó, ïðîøåë îáëàñòíîé òóðíèð ïî âîëüíîé
áîðüáå.
 ñåëå Òóðãåíü åæåãîäíî, óæå ÷åòâåðòûé
ãîä, ïðîâîäÿòñÿ ñîðåâíîâàíèÿ ïî âîëüíîé
áîðüáå, ïîñâÿùåííûå ïàìÿòè Ðàñóëà Áàéðàìîâè÷à Ìóðñàëîâà.
Ð.Ìóðñàëîâ áûë íå òîëüêî ìàñòåðîì
ñïîðòà, äîñòîéíûì è áëàãîðîäíûì ÷åëîâåêîì, îí áûë ãîðäîñòüþ âñåãî ñåëà è âñåãî
íàðîäà. Îí áûë ÷åëîâåêîì, êîòîðûé ïîñâÿòèë ñâîþ æèçíü ñïîðòó è âñåãäà ïîìîãàë
íóæäàþùèìñÿ â ïîìîùè ëþäÿì. Íî, ê ñîæàëåíèþ, îí òðàãè÷åñêè ïîãèá â ñàìîì ðàñöâåòå ñèë, â âîçðàñòå 35 ëåò.
Íà òóðíèðå ïðèñóòñòâîâàëè âñå ïðåäñòàâèòåëè ðåñïóáëèêàíñêîãî ÒÝÊÖ âî ãëàâå ñ ïðåçèäåíòîì ïðàâëåíèÿ è ïðåäñåäàòåëåì Âñåìèðíîé àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà Ç.È.Êàñàíîâûì, à òàêæå Ò.Ä.Óçàêîâ - àêèì Òóðãåíüñêîãî ñåëüñêîãî îêðóãà; Ø.Ê.Ïðèìáàåâ - äèðåêòîð øêîëû èìåíè Êîíàåâà; Ë.Æ.Íóðìàõàíîâà - äèðåêòîð ÑØ èìåíè Ëîìîíîñîâà;
Í.Ì.Ñóëåéìåíîâ - ãåíåðàëüíûé äèðåêòîð
Èëå-Àëàòàóñêîãî ãîñóäàðñòâåííîãî íàöèîíàëüíîãî ïàðêà; Ñ.Æóìàëèåâ - ïðåäñåäàòåëü
îòäåëà ïî òóðèçìó è ñïîðòó, ïðåäñòàâèòåëè
ÑÌÈ è ìíîãèå äðóãèå îðãàíèçàòîðû è ãîñòè
òóðíèðà.
ðàéîíà, â ìåñòàõ ïðîæèâàíèÿ ïðåäñòàâèòåëåé òóðåöêîé äèàñïîðû è àêòèâà ÒÝÊÖ.
Âñåãî â òóðíèðå ïðèíÿëè ó÷àñòèå 205
ñïîðòñìåíîâ èç 15 êîìàíä. Ýòî êîìàíäû ñ.
Òóðãåíü, ñ. Ñàéìàñàé, ñ. Øåëåê, êîìàíäà
ñïîðòèâíîé øêîëû "Ëà÷èí", ñ. Ìàëîâîäíîãî,
ã. Òàëãàðà, ñ. Åêïåíäû, ñ. Òåñêåíñó, ñ. Àùèáóëàê, ã. Åñèêà, ã. Àëìàòû, ñ. Àëìàëû, ã. Êàñêåëåíà, ñ. Êàðàêåìèð, ñ. Ìàñàê.
Ïî èòîãàì ñîðåâíîâàíèé ïåðâîå ìåñòî çàíÿëà êîìàíäà ñåëà Òóðãåíü, êîòîðàÿ ïîëó÷èëà 29 ìåäàëåé. Èç íèõ - 5 çîëîòûõ, 12 ñåðåáðÿíûõ è 12 áðîíçîâûõ.
Âòîðîå ìåñòî çàíÿëà êîìàíäà ñïîðòèâíîé
øêîëû "Ëà÷èí" ñåëà Øåëåê. Êîìàíäà âûèãðàëà 15 ìåäàëåé. Èç íèõ - 6 çîëîòûõ, 5 ñåðåáðÿíûõ è 4 áðîíçîâûõ.
Òðåòüå ìåñòî çàíÿëà êîìàíäà ñåëà Ìàëîâîäíîãî, êîòîðàÿ âûèãðàëà äåâÿòü ìåäàëåé 5 çîëîòûõ è 4 ñåðåáðÿíûõ.
Äëÿ ïîáåäèòåëåé ñîðåâíîâàíèé áûëè ñïåöèàëüíî çàêàçàíû ìåäàëè, íà êàæäîé èç êîòîðûõ âûãðàâèðîâàíî èìÿ Ðàñóëà Ìóðñàëîâà.
Òàêèå ëþäè, êàêèì áûë Ðàñóë Ìóðñàëîâ,
íàäîëãî îñòàþòñÿ â ïàìÿòè ëþäåé, ïîòîìó
÷òî ïðè æèçíè îíè íå æàëåëè ñèë äëÿ òîãî,
÷òîáû áûòü ïîëåçíûìè äðóãèì ëþäÿì è ñâîèìè áëàãîðîäíûìè äåëàìè îíè ïðîäîëæàþò
æèòü â ñåðäöàõ ëþäåé.
Øàõèäà Òàøáàåâà,
ã.Àëìàòû.
REKLAM FИYATLAR’I
Siyah-beyaz sayfa 1sm/2= $0,30 USD
=
$0,80
Rengli
sayfa
1sm2
USD
TEBRИK MESAJLAR’I
Siyah-beyaz sayfa - $25 USD
Rengli sayfa - $50 USD
YILLIK ABONE
FИYATLAR’Ы
Kыrgыzistan - 500 som
Kazakistan - 5000 tenge
Azerbaycan, Русйа,
Юzbekistan ve Тцркмянистан
Tцrkiye - $80 USD
$50
УСД
“ТЦРКЕЛ”IN БАНКА ЩЕСАП
NУМАРАЛАР’Ы
INTERMEDIARY BANK
AMERICAN EXPRESS BANK LTD., NEW York,
USA
SWIFT BIC: AEIBUS33XXX Routing number:
124071889
Address: 23 rd Floor, American Express Tower,
200 Vesey str, New York. NY 10285, USA
CORRESPONDENT ACCOUNT: 740464
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
BENEFICIARY BANK
Óâàæàåìûå ÷èòàòåëè!
Щяр базар эцнц saat
17:00-dяn 18:00-dяk
“Manas
FM-102.9”
dalьasыnda
Ïåðåäà÷ó ìîæíî ïîñëóøàòü â Èíòåðíåòå ïî E-mail: www.kazradio.kz
Ñòîèìîñòü ïî Êûðãûçñòàíó - çà ãîä $15
ÑØÀ (500 ñîìîâ)
Ïî Êàçàõñòàíó - çà ãîä $45 ÑØÀ (5000
òåíãå)
Ïî Àçåðáàéäæàíó, Ðîññèè, Óçáåêèñòàíó
è Òóðêìåíèñòàíó - $60 ÑØÀ
Ïî Òóðöèè - $80 ÑØÀ
CITIBANK N.A., NEW York,USA
SWIFT BIC: CITIUS33XXX Routing number:
021000089
Address: ADR Department, 399 Park Avenue,
NEW York, NY 10043. USA
EFИRDЯ “MANAS”
RADИOSUDUR
Àâòîðû è âåäóùèå ïðîãðàììû "Ä î ñòûê" - Ðàìèç Ìåøåäèãàñ àíëû è
Õîêóìà Õàëèëîâà. Òåëåôîí äëÿ ñïðàâîê +7701-344-27-71.
ÏÐÎÄÎËÆÀÅÒÑß
ÏÎÄÏÈÑÊÀ ÍÀ ÃÀÇÅÒÓ
“TЦRKEL”
BENEFICIARY BANK
Âíèìàíèå!
Íàïîìèíàåì, ÷òî êàæäóþ
ñóááîòó â 17:20 âûõîäèò â
ýôèð ðàäèîïåðåäà÷à "Äîñòûê". Ýòî ïðîãðàììà ÐÎÎ “Àññîöèàöèÿ
àçåðáàéäæàíöåâ” ðåäàêöèè â òåëåðàäèîêîðïîðàöèè "Êàçàõñòàí".
Âíóòðåííèå öåëûå ïîëîñû (8, 9, 12, 13 è 17
ñòð. öâåòíûå) - $800 ÑØÀ - ñòð.24 - $1000
ïîëïîëîñû - $500 ÑØÀ
÷åòâåðòü ïîëîñû - $200 ÑØÀ
Âíóòðåííèå ïîëîñû (÷/áåëûå) - 1 ñì2 =
0,30$ ÑØÀ
Íà öâåòíîé ïîëîñå 1 ñì2 = $1 ÑØÀ
Ïîçäðàâëåíèå â ãàçåòå íà ÷åðíî-áåëîé ïîëîñå - $25 ÑØÀ
Íà öâåòíîé - $50 ÑØÀ
Äèçàéí è ðàçðàáîòêà ðåêëàìíîãî ìîäóëÿ $70 ÑØÀ
“DОСТЛУГ KЮРПЦСЦ” (Азярбайжанжа) proqramыnы dinlяyя
bilяrsiniz.
+99(6312) 36 76 22 saylы telefona
zяng vurmaqla, ялагя сахламаг
олар.
Proqramыn aparыcыlarы
Hюkцmя Tovuzlu vя
Ramiz Мяшяdihяsяnlidir.
CORRESPONDENT ACCOUNT: 361000089
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
COMMERZBANK AG, FRANKFURT, GERMANY
SWIFT BIC: COBADEFFXXX BLZ: 50040000
Address: Neu Mainger str., 32-36, 60311
Frankfurt am Main, Germany
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT:
400887192300USD (USD)
400887192300EUR (EURO)
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
РЕКЛАМ РЕЗЕРВАСЙОНУ - Тел: +996(555) 66 52 52, +996(312) 36 76 22; +7701 3442771; +99455 6879025.
24
№ 6 (55) ТЕММУЗ 2010
Pàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå, Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè, Åâðîïå, Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè è â äðóãèõ ñòðàíàõ...
“Тцркел” Казакистан, Кырэызистан, Юзбекистан, Орта Асйа Жумщурийетлери, Азербайжан, Русйа, Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети ве башка цлкелери ащате едийор...