Yapı İşçileri Haklı

Haklıyız,
hakkımızı
alacağız
Olten Tartışmaları
Konferansınfa bu yıl ana
konusu göçmenler oldu
2
Pansiyon Kasa
Dikatayı kabul etmeyen
işçiler 12 Milyon kazandı
Yaktıranlar Kimler?
3
4
Ludwigshafen’de bir binada
çıkan yangında 9 Türk öldü
Nr. 2 | März 2008 | türkisch
Erscheint als Beilage zur Zeitung «work» | Redaktion T +41 31 350 21 11, F +41 31 350 22 11 | [email protected] | www.unia.ch
Anket sonuçları
Yapı İşçileri Haklı
4,9%:
weiss
nicht
66 % finden
Streik richtig
29,1%: Nein
66%: Ja
Aylardır süren yapı işkolunda ki toplu iş sözleşmesi mücadelesi konusunda bağımsız
bir kuruluş tarafından yapılan kamuoyu anketinde, işverenlerin görüşme sonuçlarını
red etmesi %65 gibi bir çoğunluk tarafından yanlış bulduğu ortaya çıktı. Ankete katılanların dörte üçü ücret dampingi konusunda yapı işçilerine destek verirken, üçte
ikiside bunun için yapı işçilerinin greve gitmesini doğru buluyor.
Hükümet tarafından belirlenen bir
arabulucu başkanlığında yürütülen
görüşmeler sonunda Aralık 2007 de
bir anlaşma sağlandığı halde bunun
daha sonra işverenler tarafından 91
e karşı 14 oyla red edilmesi kamuoyu tarafından da kabul görmedi.
Ankete katılanlar işverenlerin bu
tutumunu doğru bulmadıklarını
ifade ettiler. ‚İşverenlerin bu uzlaşma önerisini red etmelerini doğru
buluyormusunuz’ sorusuna %65.6
oranında hayır denilmesi bunun
açık bir göstergesi. Ankete katılanların sadece %12.7 si işverenlere bu
konuda hak vermekte.
Ücret dampingi konusunda tavır
daha da net. ‘Bir toplu iş sözleşmesi olmadan ücretlerin düşeceği
endişesi taşıyan yapı işöilerinin bu
endeişesi yerinde midir’ sorusuna
evet diyelerin oranı %75.8 Sadece
%15.9 bu endişenn yersiz olduğun
dile getirirken batı İsviçre kantonlarında bu oran /9.1 e kadar düşmekte. ‘Toplu İş Sözleşmesi için yapı
işçilerinin grev yapmasını doğru
buluyormusunuz sorusuna verilen
cevapların %66 sı evet oldu.
75,8% haben Angst vor
Lohndumping ohne GAV
8,3%:
weiss
nicht
65,6% finden das Nein
der Baumeister falsch
12,7%:
in Ordnung
15,9%: Nein
21,7%:
weiss nicht
75,8%: Ja
65,6%: nicht
in Ordnung
Müdahale Gerekli
Gene hükümetin bu anlaşmazlığa
müdahele etmesi gerekli sorusuna
verilen cevapların %47.7 si evet
derken, %42.7 si ise bunu doğru
bulmuyor. Bu sorya evet diyelerin
oranı gençler arasında %58.1 e kadar çıkmakta.
8 Mart 2008
Emekçi Kadınlar günü 100. yılında
Anket sonuçları hakkında bir açıklama yapan Unia sendikası ise,
halkın büyük bir çoğunluğunun
yapı işçilerinin mücadelesini haklı
göremsi ve desteklemesinin kendileri için şaşırtıcı olmadığını belirtti.
Konu ile ilgili olarak sürekli halkı
bilgilendirmeyi bir gereklilik olarak
gören Unia sendikası, bu konuda
etkin bir çalışmada yürütmekte.
Boya Alçı işçilerine
Ücret Zammı
8 Mart 1908 tarihinde ‚Ekmek ve Gül’ sloganları ile New York’ta, daha kısa çalışma
süresi ve daha fazla ücret için gösteri yapan 15.000 kadın tekstil işçisi, kadınlara oy
kullanma hakkı ve çocuk çalışmasının yasaklanması taleplerinide dile getirdiler.
Bu tarihten itibaren her yıl dünyanın her tarafında kadın çalışanlar,
kendi sorunlarını dile getirmek,
için kutlamalar yapmaya başladılar. Unia sendikası çalışan kadınların taleplerine ve daha iyi çalışma
şartları sağlanmasına önem vermektedir. 100. kutlama yılı dolayısıyla bir broşür de yayınlayan Unis
sendikası, özellikle satış işkolunda
çalışan kadınlar dayanışma ve Euro
08 nedeniylede kadın ticaretine
engel olunması talepleri ile 8 Mart
kutlamalarına hazırlanıyor.
Satış İşkolunda Eylem
günü
Unia sendikası hizmet sektörü 8
Mart kutlamaları çerçevesinde sa-
tış işkolunda çalışan kadınlar için
bir eylem günü düzenliyor. 7 ve 8
Mart tarihlerinde bu işkolunda çalışanları, çalıştıkları işyerinde ziyaret ederek onlara bir ‚hediye’ verme
çerçevesinde yapılacak bu eylem
ile, Unia sendikasının bu işkolunda
çalışanların yanında olduğu gösterilmek ve eşit işe eşit ücret talebi bir
kez daha öne çıkarılmak istenmektedir. Bu eyleme diğer işkollarında
çalışan kadınlarında destek vermeside sağlanmak istenmektedir.
Kadın Ticaretine Karşı
Euro 08 kapsamında İsviçre ve
Avusturyanın bu süre boyunca
kadın tüccarlarının hedefi haline
geleceği düşüncesi ile buna karşı
önlemler alınması gerekli olduğunu savunan Unia üyesi kadınlar,
kadın ticaretinin bir insanlık suçu
olduğunu bu fırstala vurgulamak
istiyorlar. Futbol karşılaşmalarının
yapılacağı Basel, Bern, Genf ve Zürich şehirlerinde bu amaçla birer
eylem düzenlenecek ve kadın ticaretinin bir insanlık suçu olduğu
vurgulanacaktır.
Unia sendikası üyesi bütün kadın
çalışanları, bu eylemlere katılmaya
davet ediyoruz.
Ayrıntılı bilgileri sendika bürolarından elde edebilirsiniz. Daja fazla
bilgi için [email protected].
✏ Ursula Häberlin & Christine Michel
Zammı haketti.
Yapı işkolunda toplu iş söz- günlerde hükümete müracatta buleşmesi için mücadele sü- lunacaklar. Bu çerçevede Almanca
rereken, çalışma şartları konuşan kantonlar, Tessin ve Jura
ayrı bir toplu iş sözleşmesi kantonlarında geçerli olan bu ücret
ile düzenlenmiş olan Boya artışları 1 Nisan 2008 tarihinde yüve Alçı işkolonda bu yıl ya- rülüğe girecek.
pılacak ücret zamına ilişkin
görüşmeler bir anlaşma ile Asgari Ücret
Diğer kantonlar içinse daha öncesonuçlandı.
Unia ve Syna sendikaları ile içverenler rasında yapılan anlaşmaya göre
bu işkolunda çalışanların ücretleri 1
Nisan 2008 tarihinden itibaren 90.arttırılacak. Hükümet kararı ile tüm
işkolu için genel geçerli ilan edilmiş
olan bu sözleşmede yer alan ücretler ise, alçı işçileri için 91.- Fr. Boya
işçileri içinse 88.- Fr. artrılacak. Her
iki sendika bu konuda önümüzdeki
den ücret zammı sağlanmıştı. Gene
bu anlaşma çerçevesinde toplu iş
sözleşmesinde ki asgari ücretlerde
arttırıldı. Buna göre en az iki yıl
mesleki tecürebsi olanlar için asgari ücret alçı işçileri için 4846 Fr.
a çıkarılırken, boya işçileri için bu
miktar 4631 Fr. olarak belirlendi.
Vasıfsız işçiler için belirlenen asgari
ücre ise alçı işçileri için 3942 Fr. ve
boya işçileri için 3882 Fr. oldu.
horizonte Kısa kısa
Önlemler arttırılsın
İsviçre Sendikalar birliği, İsviçre
ile Avrupa Birliği arasında serbest
dolaşım anlaşmasının sonucu,
İsviçre’de ücret dampinglerinin artmasına engel olmak için kontröllerin dahada sıklaştırılması talep
etti. İlk elden, işyerlerinde yapılan
ücret kontröllerinin yılda 20.000
ne çıkarılması ve tesbit edilen bu
kontrol miktarınında zorunlu hale
getirlmesi gerektiğini belirten sendikalar birliği, işyerlerine sadece
uyarıda bulunmanın yeterli olmadığı, ağır para cezalarınında gerekli
olduğuna dikkat çekti.
İsviçre ile Avrupa Birliği arasın da
ki İkili Anlaşma çerçevesinde gelecek yıl genişletilmesi öngörülen
serbest dolaşım konusunda da
görüşlerini açıklayan sendikalar,
serbest dolaşımın ücretler üstünde baskı yaratmasına engel olmak
için gerekli tedbirlerin ciddi bir
biçimde uygulanmaması halinde,
serbest dolaşıma evet diyemiyeceklerini açıkladılar.
Lonza
2007 yılında kazancını %51 oranında arttırarak 301 Milyon’a çıkaran Lonza, çalışanlarını adeta cezalandırmak istercesine, Aralık ayı
sonunda toplu iş sözleşmesini tek
taraflı olarak fesh etme kararı aldı.
Haziran ayı sonuna kadar toplu iş
sözleşmesine ilişkin bir anlaşma
sağlanamzsa 1500 Lonza işçisi
toplu iş sözleşmesiz durumla karşı karşıya kalacak.
Toplu İş Sözleşmesini fesh etmeye gerekçe olarak işyeri, çalışma
süresini uzatmak istemesi ve sosyal hakları kısıtlamak gerekliliği
olduğunu gösterdi. Ancak bütün
beklentilerin üzerinde kar eden bir
işyerinin neden buna ihtiyaç duyduğu kanusuna ise hiç bir açıklama getirmedi.
Unia sendikası işyeri yönetimine
bir çağrıda bulunarak, sözleşmenin tek taraflı olarak fesih kararını geriye almasını ve çalışanların
ihtiyaçlarına da cevap verebilecek
yeni bir toplu işl sözleşmesinin hazırlanması için görüşmelere başlanmasını talep etti.
Temiz Hava
Tozsuz bir çalışma alanı sağlanması için yasal planda yapılması öngörülen değişiklikler Unia sendikası
tarafından olumu bir girişim olarak
kabul edildi. Ancak çalışanların
sağlığını tehdit etmeyecek tozsuz
bir çalışama ortamı yaratılması
için daha da etkin önlemler alınması gerektiğinede dikkat çekti.
Özellikle dizelle çalışan inşaat makinalarının, kansere neden olan
maddeleri içeren tozlanmaya neden olduğu ve bunun tüm kanser
olaylarının beşte birini ortaya çıkardığı biliniyor. Bu nedenle tüm
inşaat makinalarina filtre zorunluğunun bir an önce getirlmesi bir
zorunluluk. Sendika tarafından
yapılan bir araştırma, filtre zorunluğunun yürülüğe girmesi ile 2020
yılına kadar 1300 erken ölümün
önüne geçilebileceğini göstermekte. Ancak gerek kanton yönetimlerinin bu konuda gerekli önlemleri
almakta yavaş davranması hemde yasada ki belli boşluklar bu
önlemlerin bir an önce gerçekleşmesini engellemekte. Gerek Unia
sendikası, gereksede bu konuda
bugüne kadar sürekli girişimlerde
bulunan SGB ve VCS gibi kurumlar,
hükümetten daha etkin tedbirler
alınmasını talep etmekte.
Nr. 2 | März 2008 | türkisch
2
Göçmen Evlilikleri
Sorun küçümseniyor
İsviçre’de oturma izni olmadan yaşayan göçmenler açısından özellikle velenmek istediklerinde önemli sorunlar olduğu gerek federal ve geresede kantonal makamlar
tarafından dile getirilmekte ancak bu sorunun çözümü
konusunda somu bir adım atılmamaktadır.
23 Ocak tarihinde bu konuda yetkili kurumlarında katıldığı bir yuvarlak masa toplantısında bu konularda dile getirildi ve Anayasa ile
güvence altına laınmış olan evlenme hakkının kısıtlandığına dikkat
çekildi.
Kağıtsız Göçmenler Platformu tarafından düzenlenen bu toplantıya katılan çeşitli göçmen danışma
kurumları, somut örneklerle karşılaşılan sorunları resmi makamlara
iletmeye çalıştılar. Otrurma ,zn,
olmayan bir göçmenin evlenmek
için yaptığı müracaat için istenenlerin neredeyse evliliği imkansız
hale getirdiğine dikkat çeken kurumlar, bu konuda resmi kurumlar
arasında tam bir kaos yaşandığını
ve bunun son günlerde iyice arttığınıda dile getirdiler.
Konferansa katılan resmi makam
sözcüleri ise, evlenmek isteyenlerin yasal konumlarından bağımsız
olarak evlenme taleplerinin yerine
getirildiğini söylşeyerek yeni göçmen yasasının sadece oturma izni
almak için yapılan evlilik taleplerinin kabul edilmediğini söylediler.
Aralık 2007 de evlendirme dairelieriene gönderilen bir genelgenin
bu şekilde anlaşılması gerektiğini
belirten resmi makam temsilcileri,
evlendirme memurlarının evlilik
işlerini başlatma zorunda olduğuna da dikkat çektiler.
Teori ve Gerçek
Ancak bugüne kadr ki uygulamaların kantonlara göre değişiklikler
gösterdiğinide ortaya koymakta.
Bu konuda acil bir takım önlemlerinde alınması gerekli, bu önerilerin bir kısmı konferansta dile getirilerek tartışmaya açıldı. Evlenerek
eşini yanına getirmek isteyenlerden resmi makamların istedikleride benzer şekilde resmi makamların bu sorunları küçümsediğini
gösteriyor.
Öte yandan şu an meclis komisyonunda görüşülmeye başlayan,
oturma izni olmayanların evlilik
işlemlerine başlanılmaması önerisi, tüm bu sorunların daha da artmasına yol açacak gibi gözüküyor.
Resmi makmaların bu konferansta
gösterdikleri hoşgörüye rağmen
gerçekler daha başka görünüyor,
evlenmek isteyenlere çıkarılan zoruluklardan göçmenlerin yanı sıra
bizzat İsviçreli’lerinde etkilenmeye
başlayacağıda başak bir tartışma
konusu olacak.
Mutlu Evlilik?
Johnson.Controls
Pansiyon Kasa 12 Milyon Ödeyecek
Mücadele eden kazanır, etmeyen daha başından kaybetmiş sayılır deyişi, Unia
üyesi Goran Trujic’ın çalıştığı işyerinin Pansiyom
Kasasına karşı yürüttüğü
mücadele ile bir kez daha
doğrulanırken başarının 12
Milyon Frank olması olayın
burada özellikle anılmasınıda gerektirdi.
Anayasa Mahkemesi sosyal haklar
bölümü, Unia sendikasının desteği
ile işçilerin açtığı davayı haklı görerek, çalışanlara Pansiyon Kasa’da
biriken primleri için 12 Milyon Fr.
daha ödemesini kararlaştırdı. Buna
göre çalışanların Pansiyon Kasa’da
biriken primlerine 2004 yılından
bu yana %4.5 faiz verilecek. İşyeri
2004 yılı için %2.75 ve 2005 yılı
içinde %3 prim vermişti.
2001 yılında Novartis bina bakım
işlerini Johnson Controls firmasına
devrderken, çalışanların pansiyon
kasa primlerine verilen faizin yedi
yıl boyunca o günkü düzeyde, yani
%4.5 te bırakmayı kabul etmişti.
Buna rağmen 2003 yılında işyerinin
tek taraflı olarak faizleri düşürme
kararı alması, işyerinde çalışanlara
arasında bir hoşnutsızluk yaratmasına karşın, bu karara itiraz etme
konusunda Unia üyesi Goran Trujiç
ilk adımı atma cesaretini gösterdi.
Basel sosyal sigorta mahkemesi açılan davada çalışanları haklı buldu.
Bir yandan varılan anlaşmaya uyma
zorunluluğu ama ayni zamanda
pansiyon kasasının içinde bulunduğu mali durum bu faiz oranlarının düşürülmesini gereksiz kılmaktaydı. Ancak işyeri bu karara itiraz
ettti ve yıllar süren dava sonunda
Anayasa Mahkemesi’nin kararı ile
son buldu. Bu karar doğrultusunda işyeri, çalışanlar için toplum 12
Milyon Fr. daha pansiyon kasaya
yatırmak zorunda.
Goran Trujic daha başından beri bu
haklı davayı kazanacağını düşündüğünü söyleyerek, yapılan haksızlıklara seyirci kalma yerine hakkını
aramanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bu olay bile tek başına çalışanların Pansiyon Kasa ile
ilgili gelişmleri yakından izlemelerinin gerekliliğini gösteriyor. Pansiyon Kasa yönetim kurulunda ki işçi
temsilcileri, bu olayda olduğu gibi
.oğu kez kendi aleyhlerinde olan
kararlara onay vermekteler. Nitekim Johnson Controls pansiyon
kasa yönetiminde ki işçi temsilcileride, işyerinin bu teklifine evet demişlerdi. Daha sonra ise yaotıkları
hatayı anlayıp sendika tarafından
yürütülen davaya destek vermeye
başladılar.
Bu nedenle pansiyon kasa yönetim
kurulunda bulunan işçi temsilcilerinin, konu ile ilgili sürekli eğitime
ihtiyaçları bulunmakta. Sendikaların eğitimi kurumu movende bu
gerçekten hareketle her pansiyon
kasa yönetiminde yer alan işçi temsilcileri için kurlsar düzenlemekteler. (www.movendo.ch)
nErken emeklilik imkanlarından
özellikle üst kademe yöneticileri
yararlanabilmekte. Düşük ücret kategorisinde olanlar bu tür imkanlardan hemen hemen hiç yararlanamamakta.
nErkek çalışanların üçte bir normal emeklilik yaşı olan 65 yaşından önce çalışma hayatını sağlık
nedeni ile terk etmektekler
lamasına karşı gereklşi tedbirlerin
alınması gerektğini açıkladı. İsviçre
Sendikalar Birliği, yaşlı çalışanlar
için meslek eğitimi imkanlarının
arttırılmasını, işe alınmada ayrımcılık yapılmasının önüne geçilmesini, sağlık sorunlarına karşı gerekli
önleyici tedbirlerin alınmasını talep etti. Bütün bunlara rağmen bir
iş bulmakta zorluk çekenler içinse
SGB 62 yaşından itibaren erken
emeklilik imkanlarının yaratılmasınında bir zorunluluk olduğuna
dikkat çekmekte.
50 yaşından sonra çalışma zor
Yaşlı Çalışanlar
En son açıklanan resmi rakamlar, 50 yaşının üstündeki çalışanları durumlarının 1990 yılından bu yana
önemli ölçüde zorlaştığın
göstermekte.
İsviçre İstatistik Kurumu verilerine
göre 1991 yılında 55 ila 64 arasındaki çalışanlarının oranı %85 iken
bugün bu oran %78 e kadar düşmüş durumda. Aşağıda ki bilgilerdende çıkarılabileceği gibi özellikle
düşük gelirli çalışanlar yaşlandıkça
daha da zor durumda kalmaktalar.
nYaşlı işçilerin en büyük sorunu işsizlik, 50 yaşından sonra işsiz kalan
her iki çalışandan biri uzun süre
işsiz kalmakta. Bizzat işveren kurumların yaptırdığı bir araştırma,
işyerlerinin yeni bir işçiyi işe alırken daha genç olanı %60 ila %80
arasında tercih ettiklerini gösteriyor.
nMeslek eğitimi imkanları 50 yaş
üstü çalışanlar için yetersiz. Son on
yılda meslek eğitimi konusunda ki
imkanların yaşlı çalışanlar aleyhine daha da değiştiği bu araitırma
ile ortaya çıkan başka bir sonuç
Sendikalar, yaşlı işçilerinde kabul
edebilecekleri bir işte çalışmaya
hakları olduğunu belirterek, çalışma hayatının yaşlı çalışanları dış-
horizonte
Otel Lokanta İşkolu
Sonunda:
Diplamalar Tanınsın
İsviçre
Schengen’e
katılıyor
Unia sendikasının Waadt
kantonunda açtığı bir dava
sonucunda, İsviçre dışında
edinilen meslek diplomalarının tanınması konusunda
önemli bir adım atıldı. Buna
göre bu diplomaların Federal Meslek Kurumu (BBT)
tarafından tanınması durumunda geriye dönük olarak
ücret farkları işverenlerden
talep edilebilecek.
Haziran 2005 yılında yapılan bir halkoylaması ile
Schengen Anlaşması çerçevesinde oluşan Schengen ülkeleri ortak güvenlik sistemine katılmayı
kabul eden İsviçre, bu
çerşevede Kasım 2008
den itibaren ülkeye giriş
çıkışları bu anlaşma çerçevesinde düzenlemeye
başlayacak.
Otel ve Lokanta işkolunda geçerli
genel toplu iş sözleşmesi, tüm çalışanlar için bir asgari ücret garantisi getirmekte. Bu asgari ücretler
meslek eğitimi ve tecürbesine göre
4 ayrı kategoriden oluşmakta. Başka bir deyişle bu işkolunda yapılan
mesleki eğitimlerin durumuna göre
bir asgari ücrete hak kazanılmakta.
Bu anlamda her işveren, çalıştırıdığı işçisinin meslek eğitimine göre
bir asgari ücreti garanti etmekle yükümlüdür.
Bunun için çalışanların işyerine,
meslek eğitimi ile ilgili bilgileri ve
diplomalarını bildirmeleri gereklidir. Ancak özellikle İsviçre dışında
yapılan mesleki eğitimlerin işverenler tarafından tanınmaması, bu
durumda olan çalışanların daha
Bu uygulamanın başlaması ile,
İsviçre’de yaşayan ve Avrupa
Birliği ülkesi vatandaşı olmayan
göçmeler için kanayan yara haliene gelen vize sorunuda tümüyle ortadan kalkmış olacak. Başka
bir deyişle, İsviçre’de oturma iznine sahip bir göçmenin başka
bir Schengen ülkesine gitmek
için vize alma zorunlulğu ortadan kalkacak. Buna ek olarak,
herhangi bir Schengen ülkesi
için vize alan bir TC vatandaşının, İsviçre’ye gelmek için başka
bir vize almasınada gerek kalmayacak.
Yeni sınırlar
1 Kasım 2008 de yürürlüğe girmesi beklenen bu değişikler İsviçre açısından önem taşımakta.
Her şeyden önce İsviçre sınır
kapılarında pasaport kontrolu
kaldırılacak. Ama bu kontrolun
tamamen kaldırılacağı anlamına
gelmemekte, gerek mal girişi gereksede şüpheli durumlarda sınır
kontrolleri sürdürülecek.
Gerek şüpheli kişilerin gereksede iltica talebinde bulunanların yer aldığı Schengen bilgi bankasına bağlanacak olan
İsviçre, bu çerçevede Avrupa
Birliği ile aralarında ki ilişkileri
daha da yaygınlaştırmış oluyor.
21 Aralık 2007 tarihi itibarı ile Schengen Anlaşmasına üye 24 ülke bulunmakta ;
Deutschland, Österreich, Frankreich, Belgien, Luxemburg, Holland, Dänemark, Schweden,
Finnland, Italien, Spanien, Portugal, Griechenland, Norwegen,
Island, Polen, Tschechien, Ungarn, Slowakei, Slowenien, Litauen, Lettland, Estland ve Malta.
chür
e_Si
cher
heit
_dt
31.1
.200
8
Ücret Farkı
Waadt kantonunda bir işyerinde
çalışmaya başlayan bu durumda ki
bir göçmen işçi mahkeme yolu ile
işverenden bu aradaki ücret farkını
almak için dava açtı. Dava sırasında
mahkemenin talebi ile Federal Meslek Kurumu (BBT), göçmen işçinin
elinde ki diplomaların, İsviçre’de
ki mesleki eğitimi ile ayni düzeyde olduğunu onaylaması sonucu,
Son yıllarda İsviçre vatandaşı olan göçmenleri sayısında ki artış 2007 yılında
da sürdü. Buna göre 2007
yılında İsviçre vatandaşlığına geçenleri sayıları
45.042 ye kadar yükseldi.
Bu rakamlar birlikte son 24
yıl içinde İsviçre vatandaşlığına geçenlerin sayısıda
yarım milyon sınrıbı aşarak
515.067 e yükseldi.
Vers
Ihremchaffen
Sie
A
n
l
i
e
gen G
ehör
.
Gem
e
trete insam sin
nS
dw
ie
d
er Ge ir stark
–
werk
scha
ft Un
ia be
i!
Seit
e 1
mahkeme bu göçmen işçinin geriye
dönük olarak aradaki ücret farkının
ödenmesi gerektiğine karar verdi.
Mahkeme ayrıca işverenin, işe aldığın işçilere meslek eğtimini sorarak
bir asgari ücret berlilemesi yapması
gerektiğini belriterek, bu göçmen
işçinin, işe başladığı tarihten itibaren ücret farkını ödemesi gerektiğine karar verdi. İşverenin, BBT nin
diplomaları tanımasından bu yana
ardaki farkı ödemek istemesinide
mahkeme red etti.
Diploma Onayı
Bu nedenle Unia sendikası tüm çalışanların daha işe başlamadan ellerinde ki diplomaları BBT tarafından
onaylatılması gerektiğinede dikkat
çekmekte. Bunun için gerekli belgeleriö www.bbt.admin.ch veya
doğrudan, BBT, Bundesamt für Berufsbildung und Technologie BBT,
Effingerstrasse 27, 3003 Bern, T 031
322 21 29, F 031 324 96 15. adreslerinden temin edebilirsiniz.
2007 yılında İsviçre Vatandaşı olanlar
İsviçreli Göçmenler
12:1
7 Uh
r
Bu diploma gerekli mi?
düşük asgari ücret alması sonucunu
doğurmakta.
Vatandaşlığa geçiş
Kimler Schengen’de?
Bros
3
Nr. 2 | März 2008 | türkisch
Geçen yıl içinde en fazla İsviçre
pasaportu alanların başında geçen
yıllarda olduğu gibi Sırplar başı
çekmete. 10428 Sırbistanlı 2007 yılında İsviçleri olurken onları 4759
ile İtalyanlar izliyor. 2007 öncesi
vatandaşlığa geçişte 5. sırada olan
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları
bu yıl üçüncü sıraya kadar yükseldiler, 3046 TC vatandaşı 2007 yılında
İsviçre vatandaşı oldu. Daha 1983
yılında göçmenler arasında İsviçre
vatandaşlığına geçiş 9062 gibi oldukça düşük bir düzeyde iken 1990
yılından itibaren artmaya başlamış
ve 2000 yılında 20.000 sınırını aşmıştı. Daha sonra 2005 yılında
40.000 sınırına dayanan bu rakam,
giderek 50.000 ne kadar tırmanma
eğiliminde.
Daha önceki yıllarad çifte vatandaşlık imkanına sahip olmayan Federal Almanya vatandaşları için bu
sınırlama 2007 yılında kalktığı için
2008 yılında önemli oranla Federal
Almanya vatandaşlarının İsviöre
vatandaşlığına geçmesi bekleniyor.
2007 yılında İsviçre vatandaşı olan
Federal Almanya vatandaşlarının
sayısı 1334 gibi çok düşük bir düzeyde kaldı.
✏ Mehmet Akyol
Geldiği ülke
Toplam
Serbien
Italien
Türkei
Bosnien-Herzego.
Mazedonien
Sri Lanka
Portugal
Kroatien
Deutschland
Spanien
Frankreich
Brasilien
Thailand
Russland
Marokko
Somalia
Grossbritannien
USA
Tunesien
Indien
diğer
Bundesamt für Migration BFM
Sendikal örgetlenme
Güvenlik İşkolu
Eine
Unia
-Mitg
Rech
ts
lieds
Mitglie schutz u
chaf
n
Künd der unentg d Beratu
t hat
igung
ng: U
eltlich
,S
V
n
işkolunda saat ücreti ile çalışanlar
içinde asgari ücretler belirlenmişti.
Giderek yaygınlaşan özel güvenlik
ların asgari hakları için bu işkolunda geçen yıl yapılan
toplu iş sözleşmesini takiben, Unia sendikası, sendika
üyelerinin çok düşük düzeyde olduğu bu işkolunda daha
etkin hale gelebilmek için örgütlenme çalışmalarına hız
verdi.
Unia
Zentr
Bra
als
n
ch
e priva ekretari
W
at
e
te Sic
lt
p
o
Postfa ststrasse herheitsd
20
ienste
ch 27
3000
2
Bern
15
viele
firmalarında
Vorte çalışanile
Şubat ayında yapılan bir toplnatıda, bu işkolunda ki sendikalaşmanın sorunları tartışmaya açılırken,
Unia sendikası olarak bu işkolu
için hazırlanan yeni bir broşürde
tanıtıldı. Toplu İş Sözleşmesinin bu
işkolunda çalışanların asgari düzeyde ki haklarını belirlemekte, ancak
sendika üyesi sayısının düşük bir
düzeyde olmöasının sonucu olarak, bu toplu iş sözleşmesinede ki
haklarda oldukça düşük düzeyde
Unia
Z
Branch entralse
k
Weltp e private retariat
Sic
o
Postfa ststrasse herheitsd
20
ienste
ch 27
3000
2
B
T +4 ern 15
1
tertia 031 350
er@u
21 11
nia
www
.unia .ch
.ch
Toplu iş sözleşmesi
Bu toplu iş sözleşmesine
göre 10 dan fazla işçi çalıştıran işyerleri zorunlu
olarak bu sözleşmede
berlitilen konulara uymak zorunda. Bu broşürde ayrıca, Unia senkalmakta. Daha fazla haklar içeren dikası olarak toplu iş
bir toplu iş sözleşmesi için ilk şart sözleşmesinde hangi
ise, bu işkolunda çalışanların daha Un hakların getirilmesi
ia in
Ihrer
Nähe
:
belirtilfazla sendikaya üye olarak kazanıl- gerektğide
Die G
mekte.
ması gerekli.
ewer
ksch
aft fü
Unia sendikası tarafından yayınla- Bu Broşürü aşar die
belirtilen
nan broşürde son yıllarda bu işko- ğıda
lunda çalışanların sendikaya üye adreseten veya
olması ile ilk toplu iş sözleşmesi sendika büroyapıldığı belirtilerek, sözleşmede larından elde
ilk elden asgari ücretlerin belirlen- edebilirsiniz.
diğine dikkat çekilmekte. Gene bu
ersich
und b
ia berä
treitig
verhä erungen im keiten m ietet Rech t die
it d
ltnis.
tssch
Zusa
utz be
mme em Arbeit
i
gebe
nhan
Dein
Weit
g
e Vort
m
it dem r oder mit
e
eile a
Arbeit
der b rbildung:
ls Un
Nicht
eruflic
sUnia
ia-Mit
-Mitgl
finan
h
u
Abse
iede
glied
ziell u en und ge nterstütz
its
r
t die M
nd bie
GAV-V stehen be müssen
werksc
er
i
tet ko
it
Bei Sc handlung
Uniastenlo haftlichen glieder be
Kom
en
hw
M
p
i
se Ku
W
Arbeits ierigke
Ein M itglieder
iten am
koste etente In
rse a eiterbildu
platz
erha
itb
selber
n.
form
nlos «W
bei de estimm
lten
ng
un
n
hand
ork» – ation:
Recht
eln
Mehr GAV-Verha gsrecht
A
sb
d
lle
ie sta
und be eratung
Geld
die Ar Einfluss um ndlungen
rke U Mitgliede
zahlen selber
zu
be
nia-Z
r erha
Ihren
suchen
verbes itsbeding gemeins
Beiträ rück: U
e
R
it
lt
ec
se
un
ung.
en
n
rn
ge zu
gen zu am
organi htssch
Koste
ut
rück, ia-Mitglied
werd
si
en.
Selber eren und z privat
sofern
er
Recht nlose und
bezahl
umfa
sb
solch erhalten V
sorgen für die W
ssende
en
Koste eratung
e vom
ei
o
te
llz
un
nl
ugsk
d beza rbildun
Arbe
arbeits oser Rec
Lohn
g
hlen
it
rechtli htssch
abge ostenDen B
Koste
utz in
losen slos, was
chen
zogen
erufsb
k
tu
eitrag
Bildunnlos und vi Belangen
des A asse der S n? Unia
bezahl
Auf Ve
an di gsangebo elfältige
rb
ch
fü
en
e beru
rg
te
allen eitslosen weiz. Sie hrt die g
ün
und Fr
stigun
fliche und Beitr
Beruf
rösste
gelde
Belan
b
ei
ge
ie
W
sze
n
te
ei
it verz
fü
terb äge
s
t
gen d
A
zurück und Solid
ichten r Ferien
er Arb und umfa prompte A rbeitsaritäts ildung
ss
Ferie
u
Endli
eitslo
beiträg
n- un
sigke ende Bera szahlung
c
e
d Frei
it.
Skifa h Freizeit
ze
tu
ita
n
g in
ngeb
ns
!
ote
ven R aufgepa Wanderv
sst: M
ögel,
abatt
B
en in
it
Unia-F glieder pro adefreak
so
erien
häuse fitieren vo der
n
rn un
d -Ho attraktitels.
01.200
8/10
28.01.
DE.A6/
5
Sich
bran erheitsche
Vatandaş olanlar
45 042
10 428
4 759
3 046
3 008
2 206
2 206
2 192
1 659
1 334
1 267
1 891
536
465
360
358
333
353
382
287
248
7 724
Özel güvenlik çalışanları.
Unia Zentralsekretariat,
Branche private Sicherheitsdienste,
Weltpoststr. 20, 3000 Bern 15
horizonte
İki Soru İki Cevap
Çağrı ile Çalışma
Saat ücreti ileküçük bir işyerinde çalışmaktayım ve 2 küçük çocuğum var. Son günlerde işyeri bana iki veya üç gün önce, hangi
günler ve ne kadar çalışacağımı bildirmeye
başladı. Bazı durumlarda çalışmaya gittiğim
halde, iş olmadığı gerekçesi ile çalışmadan
eve geri dönmek zorunda kaldım. Bana ne
zaman çalışacağımın ne kadar süre önce
bildirilmesi gerektiği konusunda bir yasa
var mı? Çalışmadan eve geri gönderilme
durumunda işyerinin bir ödeme yapma zorunluluğu var mı ?
İşyerinde geçerli bit roplu iş sözleşmesi
bulunmuyorsa aşağıda belritilen yasa maddeleri bu konuda şunları belrilemektedir. İş
Kanunu 69.1 Maddesi, çalışılacak zamanların çalışanlara en az iki hafta önce bildirilmesinin öngörmekte. Sadece acil durumlarda
ve istisnai olarak bu süreler değiştirilebilir.
Başka bir deyişle size işyerinin en az iki hafta öncesinde ne zaman çalışacağınızı bildirmesi gerekli.
Kadın Broşürü
Eve geri gönderilme durumunda ise, çalışılacağınız zaman daha önceden size bildirilmişse ve işveren sizi çalıştırmıyorsa, veya
yasanın söylediği biçimde sizin çalışmanızdan feraget ediyorsa, bu sürenin ücretinin
ödemek zorundadır. İş olmadığı için eve
gönedrilme söz kjonus olduğunda da bu durum geçerlidir. Bu sürelerin çalışmiş olarak
hesaplanması ve ay sonunda bu sürelerin
ücretleri ödenmelidir.
Hakların neler?
24 Ocak tarihinde Unia sendikası tarafından düzenlenen ‚Esnek bükme ve kırılma’ konulu konferansta özellikle saat
ücreti ile çalışma, ek iş, kısmi çalışma
ve çağrı ile çalışma gibi konular tartışmaya açıldı. Bu konferansa sunulan bildirilen Unia sendikası web sayfasında
yer alıyor (www.unia.ch) Unia sendikası
bu konuda bir broşürde hazırlamaktadır.
Bu broşürü önümüzde ki günlerde sendikanın bürolarından elde edebilirsiniz.
Robert Grimm
1918 yılında yapılan genel grevin eylem komitesi başkanlığı yapması ile tanınan Grimm
bu anlamda İsviçre’de sendikal hareketin
öncülerinden biri olmuştu. Uzun yıllar Ulusal Parlementoda milletvekilliğide yapan R.
Grimm, Sosyal Demokrat Partinin temsilcisi
olarak uluslarası planda da bir isim yapmıştı.
Anma
toplantısı
çerçevesinde
Robert
Grimm’in gerek sendikal alanda gereksede
politik alanda ki etkinliklerinin incelenmesi
sözkonusu olacak. Bir yandan gerek lokal gereksede ulusal ve uluslarası politikacı olarak
İsviçre poltik hayatına etkileri tartışmaya açılacak. Öte yandan Genel Grev örgütleyicisi
olarak R. Grimm’in sendikal alandaki çalışmalarıda inceleme konusu yapılacak.
Gerek birinci gereksede ikinci dünya savaşı
sırasında ve onu takip eden yıllarda uluslarası planda işçi sınıfının duruşu açısından
Grimm kuşkusuz önemli bir konuma sahip.
Bir yandan ulusal ve uluslararası politikacı
olarak, bir yandan sendikacı olarak bu poltikanın oluşmasında önemli bir yeri olan R.
Grimm, bu dönemde sosyal demokrat hareketin uluslararası ismi olarakta öne çıkmıştı.
Bu anma toplantısı aralarında Hans Schippi,
Bernard Degen, Hans-Ulrich Jost, Jakob Tanner tanınmış tarihçi ve sendikacıların katılımı ile gerçekleşecektir.
✏ Mehmet Akyol
Türkçe Sendikal Kurs
Unia sendikası üyelrine her yıl kendi anadillerinde sendikal eğitim
imkanı sunumaktadır. Bu yıl yapılacak kursun konusu ve tarihleri
aşağıda belirtilmiştir.
Not:
Geçen sayımızda kurs tarihleri 14
ve 15 Haziran olarak verilmişti, düzeltir
ve özür dileriz.
Türkçe Sendikal Kurs
Bu kurslar, sendikal çalışmalara aktif olarak
katılan üyeler için düzenleniyor. Kursa ait tüm
masraflar sendika tarafından karşılanmaktadır. Kurs sırasında, belirlenen konu dışında,
başka konularda gündeme getirilebilir.
Sendika şubeleri, kursa kimlerin katılacağını
berliler. Kurs öncesinde gerekli malzemeler,
kursa katılmak isteyen arkadaşlarımıza iletilir.
Eşit işe
eşit ücret
8 Mart Kadınlar günü dolayısıyla
Unia sendikası 8 ayrı dilde kadınlara yönelik bir broşür yayınladı.
Türkçe olarakta yayınlanan bu broşürü Unia
sendikasının bürolarından edninebilirisiniz.
Aşağıda broşürden bir bölüm.
Kadın çalışanlar hala ayni işi yapan erkek
çalışma arkadaşlarından %20 daha az ücret
almakta. Oysa İsviçre Anayasası’na göre ayni
işi yapanların ayni ücreti alması öngörülmekte. Bu nedenle Unia için, işverenlerle ücret
zammı görüşmeleri yürütürken eşit işe eşit
ücret prensibini her zaman ön planda olmakta. Böylece ‚3000 Frank’tan az ücret olmaz’
kampanyası ile kadın çalışanların ücretleri
önemli oranda arttırılabildi.
Kadınlar birlikte
daha fazla başarılı!
Unia hala şu konuları ön planda
tutumaya devam ediyor.
Ludwigshafen Yangını
50. Ölüm Yılında
İsviçre sendikal tarihi açısından
en önemli isim sayılan Robert
Grimm’in ölümünün 50. yılı dolayısıyla Bern Üniversitesi tarafından
bir anma programı düzenlenmiştir.
8 Mart 1957 de aramızdan ayrılan
R. Grimm için düzenlenen bu program 7 Mart 2007 tarihinde Staatsarchiv des Kantons Bern, Falkenplatz 4 adresinde yapılacaktır.
4
Nr. 2 | März 2008 | türkisch
Güvenliksiz Çalışma
Çalışma hayatında giderek güvenlik nasıl
ortadan kaldırılyor
n iş güvenliğinin ortadan kaldırılmasına,
çalışmanın ağırlaşması
n İsviçre ve Avrupa’dan örnekler,
sendikaların önlemleri
7 ve 8 Haziran 2008
Hotel Rotschuo, Gersau
Kursa katılmak için sendika bürolarına
müracaat edeblirsiniz.
Daha fazla bilgi için:
[email protected] veya
Unia-Bildung, [email protected]
Yaktıranlar kim
Ludwigshafen’de Türklere ait bir Türk ve Yunan gencinin bir Almanı dövmebinada çıkan yangında 9 kişi öldü, sini 1 hafta boyunca ulusal TV kanalarında
24’ü bina sakini polis ve itfaiye bilinçli bir şekilde her gün yayınlayarak yagörevlilerinin de aralarında bulun- bancı düşmanlığının ve bu vahşi saldırıların
duğu 60 kişi yaralandı. Takıp eden psikolojik altyapısını hazırlanmasının sadece
günlerde Almanya’nın farklı yerle- bir örmeğiydi.
rinde, özelikle Türklerin kaldığı bir
çok evde yangınlar çıktı bir çok ya- Medyanın rolü
ralının yansıra iki kışı daha yana- İste yukarıda ki örnekte de görüldüğü gibi
bundan medyanın rolünü de unutmamak
rak can vardı
«…Almanya’nın Ludwigshafen kentindeki
bina yangınında kundaklama şüphesi artarken, yangınların diğer kentlere de yayıldığı
bildirildi. 9 kişinin öldüğü Ludwigshafen
yangınından sonra Backnang, Herne ve Recklingenhausen kentinde de yangınlar çıktı.»
Yangından hemen bir gün sonra yanan binanın çevresine;… Pis Türkler defolun, Aşağılık
Türkler, pis Türklerin kokunu kazıyın...vb)
sloganları yazılıyor ve polis hemen yazıları
siliyor. Ya daha bir kaç hafta önce bolca sağ
sola Naziler döneminde Yahudileri yakmak
için kurulan gaz odalar ve fırınların yeniden
açılmasını isteyenlere karşı ne yapıldı. Seçimlerde yabancı gençler üzerinde rant elde etmeye çalışan politikacılar veya partilere karşı ne
yapıldı? İşte kundaklama olsun yada olmasın
bunda öte asil bu saldırıların giderek artığı ve
bunların teşvik edildiği gerçekliğidir.
Kışkırtmalar
Diğer yandan yakılan binanın eskiden Nazi
karargahı olduğu, binayı satın alan Türk ailenin bu nedenle Neonazilerce sürekli tahdit
edildiği gerçeği göz önüne alındığında aslında gerçeklik çok açık ortadadır...
Daha da tırmanacak bu saldırılar devamı
edecek gibi, bunun tek sorumlusu ise yabancı düşmanlığını körükleyen ırkçı-faşist politikler ve devletlerdir. Alman tren garında bir
gerek, bunu açık yüreklilikle ifade eden Alman Yeşiller Partisi’nin bir zamanlar önemli
isimlerinden olan Eski Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, iki yıl aradan sonra ilk defa kendisini siyasi arenada göstererek ifade ettiğidir.
Wiesbaden’de bulunan Kurhaus binasında
Birlik 90/Yeşiller’in toplantısına katılan Fischer «... Koch’un son açıklamalarına tepkimi
göstermek üzere buradayım. Suç işleyen gençlerle ilgili olarak basının büyük hata yapıyor,
Suç işleyen genç Alman olunca basın ismini
yayınlamıyor, haber küçük tutuluyor. Ancak
göçmen ya da göçmen kökenli suça karışınca suçlu ismi ile açıklanıyor. Suç ile insanın
kökeninin ne alakası var. İşte Irkçılık böyle
başlıyor» diye konuştu.
Ve İsviçre…
Son yıllarda Basta AB ülkeleri ve yasadığımız
İsviçre’de peş peşe çıkarılan yabancılar yasaları ve ırkçı motifli açıklamalar ırkçılara cesaret vermekte ve giderek saldırılar yoğunlaşmaktadır. İsviçre Federal Irkçılık Dairesinin
açıklamalarına göre son 11 yıl içinde 2006
itibarıyla Irkçı saldırıların doruğa çıktığı yıl
olduğudur. Bunun yansıra kantonlarda yaşanan en az %20 gibi ırkçı saldırılarınsa güvenlik birimlerince İsviçre Federal Güvenlik
Dairesine bildirilmediği tahmin ediliyor...
Beilage zu den Gewerkschaftszeitungen work, area, Événement syndical |
Herausgeber Verlagsesellschaft work AG, Zürich, Chefredaktion: Marie-José Kuhn;
Événement syndical SA, Lausanne, Chefredaktion: Alberto Cherubini; Edizioni Sociali SA, Lugano, Chefredaktion: Françoise Gehring Amato | Redaktionskommission
M. Akyol, M. Pereira, M. Komaromi, H. Gashi, M. Martín | Sprachverantwortlich
Mehmet Akyol, Mehmet Özler | Koordination Mira Komaromi | Layout Simone Rolli,
Unia | Druck Ringier Print, Adligenswil | Adresse Redaktion «Horizonte», Postfach,
8021 Zürich, [email protected]
www.unia.ch
✏ Onur Yücel