Yeni Sözleşme

1 Mayıs ta
Sosyal
Gelişme için
alanalara!
Ücret dampingi
Avrupa çapında
dayanışma yükseliyor
2
Vatandaşlık Hakkı
Yasa teklifi 1 Haziran
halkoylamasına sunuluyor
Sosyal Sigortalar
3
Türkiye’de değişiklik
göçmenlere ne getiriyor?
4
Nr. 3 | April 2008 | türkisch
Erscheint als Beilage zur Zeitung «work» | Redaktion T +41 31 350 21 11, F +41 31 350 22 11 | [email protected] | www.unia.ch
1 Mayıs, bir dönüm noktası!
Sosyal Gelişme,
hemen!
Dünya adeta tersine dön­
müş! İsviçre’nin en büyük
bankası UBS 2007 yılında
üst düzey yöneticilerine
12 Milyar ek prim ödediğini
açıkladı, hemde banka kri­
zinin en üst düzeye ulaştı­
ğı bir za­
manda.
Hipotek krizi
nedeni
ile
işlerine son
verilen son
üç
yöneticinin aldığı
çıkış tazminatları
ise
61
Milyon
Frank! Ayni
gün İsviçre
Parlementosu, Emeklilik
Sigor tasını
zor durumdan kurtarmak için ona
yılda
800
Milyon Frank
daha
az
ödeme yapmasına olanak tanıyan bir yasa
değişikilğini kabul ediyor, kadın çalışanların emeklilik yaşı 65 e yükseltiyor! Buna karşın sendikaların önerdiği düşük ücretlielere 62 yaşından
itibaren yaşanabiiri bir emekli aylığı
ile esnek emekli olmaya imkan tanıyacak teklif dikkate bile alınmıyor.
Bir yandan yukardakilerin hayasızca
vurgunu devam ederken, çalışanlar
kemerlerini daha fazla sıkmak zorunda bırakılıyor.
Artık yumruklarımızı ceplerimizde
sıkmak yerine sesimizi yükseltmek
durumundayız. ‚Sosyal Gelişme, hemen!’ sloganı ile bu yıl 1 Mayıs’ta barışçı amam kararlı bir şekilde daha
fazla sosyal adalet için caddeleri
dolduralım. Ayaklarımızla, gövdemizle 1 Mayıs
yürüyüşünde, giderek
artan sosyal
eşitsizlik,
adaletsiz dağıtıma karşı
sessiz kalmayacağımızı gösterelim. Yüksek
bir katılımla
gerici partilerin, 1 Mayıs’ı
işçilerin
günü olarak
ya s a k l a m a
girişimlerine
açık bir cevap verelim.
Unia Zürih
tüm üyelerini bu anlamda 1 Mayıs yürüyüşüne katılmaya
çağıırıyor. 1 Mayıs: ‚Sosyal Gelişme, hemen!’ Yürüyüş için toplnama
yeri: Saat 10.00 da HB Zürich yanında Sihlpost’ta (Lagerstrasse).
1 Mayıs yürüyüşünde
senide aramızda görmek
dileği ile.
Birlikte daha fazla
başarıya!
Yapı işçileri Kazandı
Yeni Sözleşme
Yapı işçileri grevlerinden bir görüntü.
Ekim 2007 den bu yana sürmekte olan Yapı İşkolu’ndaki
sözleşmesiz durum, sendikalarla işverenlerin yeniden
bir anlaşma zemini bulması ile sonuçlandı. Esas olarak
Aralık ayında ki anlaşma zemininde ki bu uzlaşma Mayıs
ayında yürürlüğe girecek. Böylece işverenlerin tek taraf­
lı olarak sözleişemeyi fesh ederek yürülükten kaldırma
girişimleride başarısızlıkla sonuçlanmış oluyor.
En son Zürih Kantonunda çalışan
1100 den fazla işçi iki günlük bir
uyarı grev ile taleplerinin bir kez
daha dile getirmişler, işkonuda ki
sözleşmesiz durumun bir an önce
sona erdirilmesini talep etmişlerdi.
Daha önce Basel kantonunda ki işçilerde ayni amaçla uyarı grevi yaptılar. Buna karşın Cenevre, Tessin
gibi kantonlarda yapı işverenleri,
sendikaların talepleri doğrultusunda, ulusal çapta bir toplu iş sözleşmesi gerçekleşene kadar kantonal
düzeyde sözleşme yapmayı kabul
etmişlerdi. Geçen yıldan beri süren
sözleşmesiz durum, Ekim ve Kasım
aylarında ki uyarı grevleri sonucu
hükümetin belirlediği bir arabulcunun çalışmaları ile Aralık ayında bir
çözüm ortaya çıkramasına karşın
Ocak ayında işverenler, bizzat kendi temsilcilerinin kabul ettikleri bu
çözüm önerisine red ettiler.
Çözüme doğru
Unia sendikası işverenlerin bu anlaşılmaz tutumu karşısında uyarı
greveleri ile mücadeleyi sürdürme
kararı alarak Mart ayından itiba-
ren yeniden uyarı grevlerine başladılar. Nisan ve Mayıs aylarında
devam etmesi beklenen bu grevlerin bir sonuç getirmemesi halinde
İsviçre çapında bir genel grev kararı alınmıştı. Buna paralele olarak
Unia sendikası, kantonal düzeyde
işverenlere çağrı yaparak, yeni bir
ulusal sözleşme sağlanana kadar
kantonal sözleşme yapma çağrısında bulundular. Pek çok kanton
bu çağrıya olumlu yanıt verirken,
özellikle Almaca konuşulan Kantonlarda işverenlerin bu çağrıları
kabul etmeye yanaşmadılar. En son
6 kanton da gerçekleşen bu kantonal sözleşmeler, esas olarak Aralık
ayında üzerinde anlaşılan noktalar
üzerinde gerçekleşti. Yeni bir sözleşmenin gerçekleşmesi ile bu sözleşmeler otomatik olarak bu sözleşmenin kapsamı içine girecek. Öte
yandan, bu durumun gerek İsviçre
ekonomisi, gereksede Avrupa Birliği ile yapılan İkili Sözleşmelerinin
gereleceğini tehlikeye sokacak hale
gelmesi üzerine İsviçre hükümeti
bir kez daha devreye girerek, bir çözüm bulma girişiminde bulundu.
Daha öncede belirtildiği gibi, yapı
işverenlerinin toplu iş sözleşmesini
tek taraflı olarak fesh etmelerinin
ve yeni bir sözleşme yapmaya yanaşmalarının ardında, sendikal harekete tahammülsüzlük bulunmakta. Unia sendikasının bu işkolunda
ki başarıl mücadelesi ile daha önce
yapı işçilerin örnek bir erken emeklilik hakkı sağlanmış, gene Unia
sendikasının ısrarlı çaşıimaları ile
bu işkolunda, Avrupa Birliği ile İkili
Anlaşmalar çerçevesinde gerçekleşen serbest dolaşımın bir ücret
dampingine neden olması önemli
ölçüde engellenmişti.
Neden grev?
Bunlara ek olarak, sendikal hareketin başarılı mücadelesi, yalnızca
yapı işverenlerinde değil, ama tüm
işverenelerde önemli bir korku yaratıyordu. Ancak AB ile yapılan İkili Anlaşmalar 2009 yılında bir kez
daha halkoyuna sunulacağından,
bu anlaşmaların kabul edilmesi
için sendikaların desteğide gerekli
idi. Bu durumda işverenler kendi
aralarında bir açmazla karşı karşıya kalmaktadırlar. Başka bir deyişle
sendikal hareketi zayıflatma için
başlattıkları girişim geriye dönerek,
AB ile olan ilişkileri tehdit edecek
bir boyuta varmakta.
✏ Mehmet Akyol
Unia Sendikası
Göçmen Konferansı
Unia sendikasının 100.000
den fazla üyesi göçmen
işçilerden oluşmakta. Bu
anlamda Unia sendikası
ayni zamanda İsviçre’de ki
en büyük göçmen kuruluşu
durumunda.
Göçmenlerin temsil eden Göçmen
Konferansı ve Göçmen Komisyonu
bu anlamda sendika içinde önemli
bir fonksiyona sahiptir.
Gerek bölgesel düzeyde gerekse de
ülke çapında göçmenler sendikal
çalışmalarda ön saflarda yer almaktadırlar.
Gündem
Sendikanın dört yılda bir yapılan
Genel Kongresine hazırlık anlamında Mayıs ayında yapılacak olan
Göçmen Konferansı, göçmenlerin kongrede izleyeceklerı tavırları
belirlemenin yanısıra, sendikanın
göçmen çalışmalarına yeniden bir
yön vermek durumudadır.
24 Mayıs’ta Bern’de sendika merk-
lesinde yapılack göçmen konfreansında tartışmaya açılacak konular
şunlar olacaktır.
n9–11
Ekim 2008 de yapılacak
Kongre
nKongre delegelerinin seçimi,
önerilerin belirlenmesi
nUnia sendikası göçmen
poltikasının tartışılıp kongreye
sunulması
Geçen yıl yapılan konferans.
Göçme Konferenası ile ilglili gerekli
bilgileri Unia sendikasının bürola-
rından edinebilirisiniz. Konferansa
katılmak isteyen arkadaşlarda ben-
zer şekilde sendika bürolarına müracaat etmeleri gereklidir.
horizonte Kısa kısa
İskele İşçileri
Yapı işkolunun yan bir kolu olan
iskele işçileri için geçerli toplu iş
sözleşmesi, sendikalar ve işverenler arasında yapılan görüşmeler
sonucu, 1 Nisan 2008 tarihi itibarı
ile yenilendi. Bu işkolunda çalışan
yaklaşık 1200 çalışan için yeni
sözleşmenin getirdiği belli başlı
haklar ise şunlar. Öncelikle tüm
çalışanlara bu tarihten itibaren
125 Fr. Lık bir ücret zammı yapılacak. Ücret katogerileri yeni sözleşmeye göre yeniden düzenlenecek
ve asgari ücretler %1.9 oranında
arttırılacak.
İşverenlar tarafından, bazı işçi
haklarının kısıtlanması isteği ise
sendikalar tarafından red edildi,
işverenler özellikle hastalık durumunda çıkış verilmesşine engel
teşkil eden maddeklerin kaldırılmasını istiyorlardı. Sözleşmeye
imza atan taraflar, bu sözleşmenin
tüm İsviöre’de çalışanlar için genel
geçerli ilan edilmesi için birlikte
hükümet başvurmayaıda karar altına ladılar.
Nr. 3 | April 2008 | türkisch
Sendikalar seyirci değil
Güney Afrikalı
İşçilerden Uyarı
Saat İşkolu
Saat işkolunda çalışan Unia üyesi
işçilerin katılımı ile yapılan işkolu
konfernasında, bu yılın sonunda
yenilenmesi beklenen toplu iş sözleşmesine ilişkin çalışnaların talepleri tartışılarak kabul edildi.
Şu anda sadece üretimde çalışanlar için geçerli olan bu sözleşme
bir anlamda bu işkolunda giderek
az sayıda çalışna için geçerli duruma geldiğine dikkat çeken delegeler, sendikanın öncelikle, bu
sözleşmenin tüm çlaışanlar için
geçerli hale getirilmesini ön plana
çıkarmasını istediler.
SBB Crago’da süren grevle ilgili
olarak bir dayanışma açıklaması
yapmayı kararlaştıran konferans
delegeleri, grevci işçilerin destelenmesi, için sendikalara ve kamuoyuna çağrıda bulundular.
Carrefour İşçileri
Carrefour işyerinin, ayni işkolunda
ki Coop tarafından satın alınmasının yetkili makamlar tarafından
onaylanmasının ertesinde Unia
sendikası, Coop işyerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesinin bu
işyeri içinde geçerli olması gerektiğini belirttiler. Bilindiği gibi sendikalarla Coop arasında ki toplu iş
sözleşmesi işçi hakları açısından
örnek sözleşmelerden birini oluşturmakta, buna karşın Carrefour
işyerinde bir toplu iş sözleşmesi
bulunmamakta.
Unia sendikası ayrıca, iki işyerinin
birleşmesi sırasında ortaya çıkacak sorunlar konusunda Carrefour
işçilerini destekleme kararıda aldı.
Özellikle bu işyerinde çalışanların
mevcut haklarını kaybetmemesi
için, sendikanın bu konularda bilgi
sahibi olması gerekli, Bu nedenle
Unia sendikası bu işyerinin bulunduğu yerlerde önümüzdeki günlerde işyeri toplnatıları yapmaya başlayacak.
Reconvillier
Geçtiğimiz yıllarda işyeri kapanmasına karşı uzun bir grev yapan Reconvillier deki Swissmetal Boillat
işçileri, gene işyeri kapanmasına
karşı greve giden SBB Cargo işçileri ile somut dayanışma örneği
gösterdiler. Kendilerine «Femmes
en colère» adını veren bu işyerinde
çalışan kendi elleri ile hazırladıkları çorbaları, çevre halkına dağıtarak
grevci işçiler için bağış topladılar.
Sendikacılar FIFA başkanı ile.
Güney Afrika Yapı İşçileri Sendikası ve İsviçre Sendika­
lar Birliği, 2010 yılında Güney Afrika’da yapılacak Dünya
Futbol Turnovası hazırlıkları çerçevesinde inşa edilmek­
te olan Futbol Stadyumlarında çalışan yapı işçileri konu­
sunda bir uyarıda bulundular.
FIFA Başkanı Joseph S. Blatter’i Zürihte ziyaret eden SGB başkanı Paul
Rechsteiner, Güney Afrika Yapı İşçileri Sendikası başkan yardımcısı
Crosby Moni, inşa edilen Stadyumların zamnında yetişmesi için
çalışanların haklarına saygı gösterilmesi gerektiğine dikkat çektiler.
Crosby Moni, bu inşaatlarda ki çalışma koşullarının insancıl hale getirilmesi ve şu anda yaklaşık 320 Fr.
olan ücretlerin yükseltilmesinin gerekli olduğunu belriterek, 2007 yılında başlayan inşaatlarde bu güne
kadar defalarca kendilğinden grev
ve direniş yapıldığını FIFA başkanına ileterek, FIFA’nın bu konuda ki
duyarlığın arttıtmasını istedi.
Sendikaların başlattıkları «Fair Games – Fair Play» adlı kampanyanın
FIFA nın desteği ile daha başarılı
olabileceğini belirten Moni, Güney
Afrikalı sendikaların bu konuda ge-
rek işverenler gerekse de resmi makamlarla birlikte sorunun çözümüne katkıda bulunmak istedikelerini
söyledi.
FIFA nın duyarlılığı
İsviçre işçi dayanışma birliği (SAH)
nın bu kampanya çerçevesinde
İsviçre’ye davet ettiği Güney Afrikalı sendikacılar, bu inşaatlarda ki
çalışma koşullarını insancıl hale
getirlmesi için daha da fazla çaba
sarfedilmesi gerektiğini, bu konuda
yapılanların henüz yeterli olmadığını, FIFA nın daha aktif hale gelmesi gerektiğini belirttiler.
«Fair Games – Fair Play»
‚Saygı olmadan futbol oynanamaz,
ayni prensip çalışma içinde geçerli
olmalıdır. Bir ücret almak için ağır
şartlarda çalışan bir insanın ücretininde ona insanca yaşama koşulları
sağlamalıdır’ diyen SGB başkanı P.
Rechsteiner, bu çerçevede SGB nin,
«Fair Games – Fair Play» kampanyasına destek verdikelrini açıkladı.
FIFA başkanı Blatter’da ‚FIFA bu
inşatların sahibi değil, yapının sorumluluğuda bizde değil, ama WM
2010 nun yapılacağı stadyumlarda
çalışanların sosyal ve toplumsal
durumlarından bizimde sorumlu
olduğumuzun bilncindeyiz’ diyerek, sendikaların talepleri konusunda FIFA nın gereken duyarlığı
göstereceğini belirtti.
Unia’da aktif
2
Miting
Uluslarası
Dayanışma
Avrupa Sendikalar Birliği’­
nin (EGB) çağrısı ile, 5
Nisan’da Ljubljana’da çe­
şitli ülkelerden gelen
50.000 sendika üyesi Av­
rupa Birliği’nden, ücret
dampingine karşı etkin
önlemler almasını istedi.
2007 yılında Sevilla’da yapılan
EGB kongresinde, Avrupa çapında asgari ücret konusunda bir
kampanya başlatılması kararlaştırılmıştı. Son yıllarda Avrupa Birliği ülkelerinde ücretlerin satın
alma gücünün düşmüş olması,
asgari ücret konusunu yeniden
sendikaların gündemine getirmişti. Bu çerçevede ücret konusunda
yoğunlaşan tartışmalar sonunda
bir yandan ücretlerin alım gücünü arttıracak somut ücret artışları
yanısıra asgari ücret talepleride
delegelr tarafından dile getirilmiş,
bunun sonucu Kongre bu konuda Avrupa çapında bir kampanya
başlatma kararı almıştı.
Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri
arasında ki ücret farkları, ücretlerin daha yüksek olduğu ülkelerde
çalışanların ücretleri üzerinde bir
baskı oluşturmaya başlamış, ücret
dampingi günlük olaylar haline
gelmeye beşlamıştı. Bu çerçevede
Avrupa Sendikaları, ücret konusunda, asgari ücretten, fakirlikle
mücadeleye kadar değişik konuları bu kampanya kapsamına almaya karar vermişti.
Unia sendikası sekreteri ve Uluslarası Yapı İşçileri Konfederasyonu
başkan yardımcısı V. Pedrina ise
yapılan görüşme sonunda gerek
FIFA gereksede Güney Afrika resmi
makamlarının bu konuda sendikalarla birlikte çalışmak istedieklerini
belirterek, ‚çalışanların haklarına
saygı göstermeyenlere, futbol maçında olduğu gibi kırmızı kart göstermek gereklidir’ dedi.
Bakanlara Uyarı
2008 yılı başında yürülüğe giren
yeni Göçme Yasası’nın, topluma
uyum sağlama kriterlerinin başında dil öğrenmeyi öngördüğüne
dikkat çeken öneri, yasanın dil öğrenmeye öncelik verilmesi gerektiğini öne çıkardığını belirlemekte.
Dil öğrenme derecesi olarak belirlenen düzeye erişilmesi için, yapılan
bilimsel araştırmalara göre en az
500 saatlik bir eğitim alınması gerektiği, bu nedenle göçmenlere bu
imakanın verilmesi halinde di,l sorunun çözülebileceği öneride dile
getirilmekte.
lan araştırmaya göre, İsviçre’de yaşayan göçmenlerden en az 65.000
ninin dil öğrenme imkanları hiç
bulunmamakta. Benzer şekilde işverenlerin çalıştırdıkları göçmelerin dil öğrenmeleri için teşviklerinin ise en alt düzeyde olduğunda
tesbit edilmekte. Bu araştırmaya
göre işyerlerinde dil eğitimi imkanın yaratmanın mümkün olmasına karşın bu konuda işverenler
istekli davranmamakta. Bu durumda göçmenlerin toplumla kaynaşması güçleşmekte, bu zorlukların
aşılması için meslek eğitim fonları
veya işyeri düzeyinde ki diğer teşvik fonları bu amaç doğrultusunda
kullanılmalıdır.
Bu çerçevede EGB, Avrupa Merkez
Bankalarının ayni tarihte yapacağı
yıllık toplantıyı dikkate alarak, ilk
defa Avrupa çapında ücret konulu
bir gösteri yapmayı kararlaştırdı.
Çeşitli ülkelerde gelen 50.000 den
fazla işçi, mali kriz konusunda görüşmeler yapan merkez bankası
yetkililerini, çalışanların aleyhine
bir girişimde bulunmamaları konusunda uyardı.
Parlementoya Öneri
Dil Öğrenme
Unia sendika, göçmen eğ­
tim kurumu Ecap ile birlik­
te başlatııkları, dil öğren­
me kampanyası konusunda
İsviçre hükümetinin davra­
nışa geçmesinin gerektiği­
ni kamuoyuna açıkladı. Bu
doğrultuda 19 Mart tarihin­
de Parlemento’ya somut
bir öneri paketi sunuldu.
Unia sendikası Yürütme Kurulu
üyesi ve milletvekili A. Daguet tarafından verilen öneri, göçmenelrin
dil öğrenmelerini teşvik amacı ile
alınması gereken somot önlemleri
içermekte. Buna göre dil öğrenmek
isteyen her göçmene ‚500 saatlik
bir öğrenme kredisi’ verilmesi, ayni
zamanda 10.000 göçmene daha dil
öğrenme imkanı yaratılması öngörülmekte. Verilen önergede, göçmenlerin ihtiyacına cevap verecek
öğrenme imkanları yaratılmasının
önemine dikkat çekilmekte.
Dil öğrenme önğndeki maddi, zaman bulma, çalışma veya coğrafi
engellerin ortadan kaldırılması ile
göçmenelrin daha etkin olarak dil
öğrenmeye teşvik edileceğine dikkat çeken öneri, göçmenlerin dil
öğrenmesinin mesleki eğitimin bir
parçası olarak kabul edilmesi ve
bunun mesleki eğitimi teşvik fonlarından desteklenmesi gerektiğini
belirlemektedir.
Çalışma Uyum Getirir
Resmi makamlar tarafından yapı-
horizonte
3
Nr. 3 | April 2008 | türkisch
Grev başarı ile sonuçlandı
SBB­Cargo İşçileri
Kazandı
İşyeri toplantısında karar anı.
Bellizona’da ki İsviçre tren­
yolları bakım tesislerinin
(Officine), işyeri yönetimi
tarafından tasarruf etme
amacı ile kapatılmak iste­
mesine karşı 430 işçinin
Mart ayında başlattıkları
grev, işyeri yönetiminin ka­
patma kararını geri alması
ile sona erdi.
3 Hafta boyunca gerek tessin Kantonu gereksede tüm İsviçre’den
destek nulan bu grevin başarı ile
sonuçlanması sendika hareket açısından önemli bir başarı olarak kabul edildi.
SBB nin bir kuruluşu olan eşya taşımacılığının (SBB-Cargo) geleceği
uzun yıllardır sürekli tartışma konusuydu. Yeni Liberal politkalar
çerçevesinde özelleştirlimek istenen bu alan, ayni zamanda Avrupa
çapında ki bir rekabetin içine çekilyordu. Buna karşın SBB yönetimi
uzun bir süre bir tepki göstermeden
gelişmeleri izlemekle yetindi. Dolaylıda olsa amaç bu işyerinin zarar
eden bir kurum halinede getirmek
veya kamuoyuna böyle göstermek
bunu takiben ucuz bir fiyatla özelleştirmekti.
İşyeri yönetiminin Şubat ayı içinde
işyerini kapatma kararı alması, çalışanlar arasından büyük bir tepki ile
karşılandı. Aslında tepki yalnızaca
kapatma kararına karşı değildi. İşyeri yönetiminin konu ile ilgiili birbiri ile çelişen açıklamaları bardağı
taşıran son damla oldu. İşçi temsilcilerinin işyeri yönetimi ile yaptıkları görüşmeler bunu bir kez daha
ortaya koydu. Her görüşmede başka
başka rakamlar gören, bir seferinde,
kapatma yerine işyerinin genişletilmesinin bile düşünüldüğünü
duyan işçi temsilcileri, Mart ayı başında yapılan işyeri toplantısında,
greve gitmakten başka çözüm göremediklerini çalışma arkadaşlarına
anlattılar. İşyeri toplantısının oy
birliği kararı ile grev başladı.
Bir yandan SBB yöneticileri, bir
yandan yeni liberal poltikaların borazanlığını yapan boyalı basın, bu
işyerinin ekonomik olarak neden
gereleceği olmadığını canhıraş anlatmalarına karşın, gerek işyerinin
bulunduğu Tessin Kantonu gereksede İsviçre genelinde dalga dalga
dayanışma yükselmeye başladı. Bizzat kanton yönetimi, yükselen bu
dalga ile işçilerin yanında yer alma
zorunda kaldı. SBB yönetimi ile bir
anlaşma sağlanma ihtimali ortadan
kalkınca İsviçre hükümeti devreye
girdi. Ulaştırma bakanının bizzat
katıldığı görüşmelerde, çalışanlar
tek bir şartla grevi sona erdireceklerini belirttiler.
Sonuç olarak SBB yönetimi, hükümetin bir çözüme destek verme
sözü ile işyerinin kapatılma kararını geri aldılar. 10 Nisan’da yeniden
çalışmaya başlayan işçiler, işyeri
kapatılma kararlarının bir kader
olmadığını, mücadele ile bu kararların değişebileceğini bir kez daha
gösterdiler.
Ancak Cargo işçilerinin mücadelesi henüz bitmedi, iki aylık bir süre
içinde bir çözüm bulunması gerekli. SBB yönetimi çözümün işyerinin
özelleştirilemsinda olduğunda ısrar
ediyor, gerek Kanton yönetimi gereksede İsviçre hükümeti ayni görüşte. Kapatılmaya karşı başarı ile
mücadele eden Cargo işçileri, şimdi
özelleştimeye karşı
mücadele etmek
zorundalar.
✏ Mehmet Akyol
1 Haziran 2008 Halkoylaması
Vatandaşlık Hakkı
Bir ülkede yaşayan göç­
menleri için o ülkenin va­
tandaşlığına geçmek ko­
lay verilen bir karar değil,
ama vatandaşlığa geçmek
isteyen göçmenlere o ül­
kenin giderek daha fazla
engel çıkarmak istemesi
kolay anlaşılan bir durum
değildir. Buna rağmen son
yıllarda İsviçre’de artan
ırkçılık ve ayrımcılık en
son vatandaşılık hakkına
yapılak istene saldırı ile
sürüyor.
Tecilli ırkçı parti SVP bir kez
daha ‚demokratik vatandaşlığa
geçiş’ gibi aldatıcı bir başlıkla, vatandaşlık
yasasının değiştirilmesi için
bir yasa teklifi
hazırladı ve bu
1 Haziran 2008
de halkoylamasına sunuluyor.
Avrupa çapında, vatandailığa geçişin en
zor olduğu ülkelerden bir olarak
kabul edilen İsviçre,da bu konu
kamuoyunda sürekli tartışma
konusu olaya devam etmekte.
Irkçılık ve ayrımcılığın etkisi ile,
tüm göçmenler sürekli olarak bir
tehdit olarak görülmekte, göçmenlerde giderek artan bir şekilde İsviçre vatandaşılğına geçme
eğilimi, olumlu bir gelişme olarak
kabul edilmesi gerekirken, adeta
bir tehlike olarak sunulmaya çalışılmaktadır. Göçmenlere bir yandan, ‚topluma daha fazla uyum
sağla’ denilirken, bir yandana bu
çabanın somut bir ifadesi olarak
kabul edilmesi gereken vatandaşlığa geçme eğilimi engellnemek
istenmektedir.
Değişikliler neler
Esas olarak 3 Temmuz 2003 te,
İsviöre Anayasa Mahkemesinin,
Emmen kasabasında, vatandaşlık
başvuruları, halkoylaması ile red
edilen göçmenlerin, buna itirazlarına hak vermesine tepki olarak
SVP tarafından lanse edilen bu
yasa değişikliği önergesi aşağıda
ki noktaları içermekte,
n Her belediye, hangi makamın,
vatandaşlığa başvurulara karar
vermesi konusunu kendisi belirleme hakkına sahip olmalıdır.
n Bu organ tarafından alınan
karara
itiraz
etme
hakkı
bulunmamalıdır.
Gerek Hükümet gereksede
Parlemento bu
yasa değişikliğinine karşı
çıkmasına karşın bu öneri
doğrultusunda vatandaşlık
yasasını değiştirme konusunda hazırlıklarda yapmaya
başlamıştı. SVP nin sembolü haline gelmiş olan Adalet Bakanı
Blocher’ın geçen Aralık ayında
bakanlıktan düşürülmesinin ardından, hükümet nu konuda ki
çalışmalarını, bu halkoylamsına
kadar askıya almıştı.
Hukuk nerede
Bu yasa değişikliğinin, hukuğun
vazgeçilmez ilkelerinden bir olan
verilen her karar itiraz yolunun
açık olması ile çeliştiğini belirten
hukukçular, hiç bir ülkede böylesine bir uygulamanın olmadığına
da dikkat çekmektedirler.
✏ Mehmet Akyol
Unia Gençlik Konferansı
23 Şubat 2008 Halkoylaması
Mart ayında Winterthur’da yapılan Unia sendikası gençlik konferansına
katılan 50 den fazla delege, çalışan gençleri ilgilendiren çeşitli konular­
da tartışmalar yaparak, sendikanın gençlik politikasını yeniden belirle­
mede önemli bir adım attı.
23 Şubat’ta halkoylamasına sunulan vergi yasasından ki
değişikliler çok az bir oy farkı ile kabul edilerek yürülüğe
girdi. İşverenlerin gelir vergilerinde bir indirim öngören
bu değişikliğe karşı sendikalar etkin bir kampanya yürü­
terek, oy verenlerin yarıya yakının bu değişikliğe hayır
oyu vermesini sağladılar. Bu sonuç, hükümetin işveren
yanlısı vergi politikalarına bir ihtar niteliğinde oldu.
Canlı tartışmalar
Bu yıl yapılacak olan Unia sendikası olağan kongresine sunulmak
için hazırlanan bir gençlik çalışması programının yanısıra, çıraklara
yönelik başlatılan ücret kampanyasıda konferans tarafından değerlendirildi.
sendikal ana poltikanın belirlendiğine dikkat çekerek, bu poltikaların
hayata geçirilmesi için sendika üyesi gençlerin somut çalışmalara başladığını belirtti. Unia sendikasının
Yeni Başkan
Konferans ayrıca, mesleki çalışmaları nedeni ile başkanlıktan ayrılan
Da Niels Pianzola yerine Luzern
şubesinden Urban Hodel ile Julie
Martinoia iki eş başkan olarak seçti.
Her iki eş başkan uzun süredir Unia
sendikasının gençlik çalışmalarında ön sıralarda yer almaktaydılar.
Konfrens gündeminde ki konuların
yeterince tartışılıp bir somut karar
bağlanamaması ve kongre hazırlıklarını sürdürmek için konfreans
Haziran ayı içinde bir olağanüstü
konfreans yapmayıda kararlaştırdı.
Unia sendikası merkez gençlik sorumlusu ise, gençlik konusunda
Vergi Politikası
son yıllarda giderek daha fazla genç
çalışanların ilgi kaynağı olması sendikal hareket açısından son derece
umut verici bir gelişme olarak kabul edilmekte.
Özellikle oylamaya katılımın, işverenler tarafından yürütülen 15 Milyonluk bir kampayaya rağmen çok
düşük düzeyde kalması, hükümetin
vergi poltikasının geniş kesimler tarafından onaylanmadığının başka
bir göstergesi oldu. 2004 yılında da
benzer şekilde hükümetin istediği
sanucu alamamış olması nedeniyle, sendikalar hükümetten bu politikadan vazgeçilmesi çağrısında bulundular.
Hükümete uyarı
Neler tartışılıyor?
Yapılan oylamanın bir değerlendirmasini yapan sendikalar, öncelikle
hükümet tarafından sosyal sigortalara yapılan yardımın kıstılanmak
istenmesi ile tam bir çelişki içinde
olduğunu belirttiler. Devletin kasasının boş olduğunu sürerek bu
kısıtlamayı yapmak isteyenlerin,
vergi yasasında ki bu değişikle işverenlere 400 Milyonluk bir ‚hediye’
verildiğine dikkat çektiler.
Buna bağlı olarak, gelir vergisinde
işverenler için düşme yapılmasını
sonucu, yeni bir servet vergisinin
getirilmesi gerektiğide sendikalar
tarafından dile getirlidi. İsviçre
Sendikalar Birliği oylama sonucuna
ilişkin olarak yaptığı açıklamada,
vergi politkasının çalışanlar için
ücret poltikasının bir parçası olduğunu belirterek, sendikaların bu konuya önümüzde ki dönemde daha
çok ağırlık verceklerini belirttiler.
SGB hükümetten bu vesile ile bir
kez daha işveren yanlısı vergi poltikalarından vazgeçilmesi gerektğini,
çalışanların bu vergi poltikaları ile
mağdur durumda kaldıklarını dile
getirdiler.
✏ Mehmet Akyol
horizonte
Bir Soru
Bir Cevap
Otel Lokanta işçileri için
«Fairplay»
Çalışma süresi
azalırsa ne yapılmalı?
Soru: Yaklaşık 4 yıldır haftada 20 saat
çalışmaktayım. Yıllık tatilden döndükten
sonra işveren bana, haftada 8 saat çalışma
vermeye başladı. Bu durmda ne yapmalıyım? İşsizlik sigortası bana işsizlik parası
verebilirmi?
Son bir yıl içinde düzenli olarak ayni sürede
çalışmış durumda iseniz, kısmi işsiz olarak
işsizlik parası alma hakınız vardır. Son 12
ay içinde çalıştığınız süre, normal çalışma
süresinin %20 altına veya üstüne çıkmamışsa, bu hakkınız vardır. Başka bir deyişle bir
yıl içinde çalışma sürenizin 16 ila 24 saat
arasında olması gereklidir. Bu drumda işsilik
kasasına müracaat derek gerekli işlemleri yapmanız halinde gelirinizde ki düşmeye
denk bir işsizlik parası alabilirsiniz.
Ancak son 12 ay içinde çalışma sürenizin
%20 den fazla azalıp artması söz konsu ise,
başka bie deyişle 16 saaten az veya 24 saatten fazla çalışma sözkonsu olmuş ise ve
bu durum istisnai bir durum değilse (örneğin
hasta olan bir çalışma arkadaşımızın yerine
bir hafta 40 saat çalışmış olma gibi) işsizlik
parası alma hakkınız ortaya çımaz. Böylesine bir durumda sendika bürolarına müracaat
ederk durumunuzun aydınlığa çıkarılmasını
istemenizi tavsiye ederiz.
Çalışma
süresinin aniden azalması
halinde işsizlik parasına hak
kazanma
Bir çalışanın son 6 ay süresince sürekli
olarak belli bir süre çalışmış olması ve
bu sürenin birdenbire azalması söz konsu olursa, işe çıkış verlimemeiş olmasına rağmen işsizlik parası alınmaya hak
kazanılır.
Bunun için ayrıca son 6 ay içinde, çalışma süresinde %10 artma ve ya eksilme
olmamış olması veya son 12 ay içinde
%20 artma ve ya eksilme olmamış olması gereklidir.
Önemli: Kısmi çalışma durumunda çalışma süresinmin mümkün olduğunca düzenli olması gereklidir. Çalışma süresinin
sürekli değişmesi durumlarında, işsizlik
parası alma hakkı ortaya çıkmayabilir.
Bu nedenle mümkün olduğunca ayni
miktarda çalışma istemek gereklidir.
4
Nr. 3 | April 2008 | türkisch
Her gün 6x90 dakika çalışıyoruz,
bazan oyun uzuyorda. Bunun için
milyonluk ücretler istemiyoruz, sa­
dece daha iyi çalışma koşulları ve
bu arada 13. aylık hakkının tam ta­
nınması isteğimiz.
Otel Lokanta İşkolu toplu iş sözleşmesi için
başlatılan görüşmeler şu anda önemli bir
noktada. Bu sözleşmede çalışanların belli
başlı hakları belirleniyor. Unia sendikası şunları talep ediyor,
n Herkese 13. aylık hakkı
n Meslek eğitimine göre ücret
n İsteğe göre çalışmaya hayır
İşçilerin hakları kendiliğinden elde etmiyorlar, çalışanların mücadelesi gerekli. Sendika
bürolarından edineceğiniz kartları imzalayıp
bize göndererek bu konuda ilk adımı atabilrisiniz.
FIMM
Göçmen Çatı
Örgütü
İsviçre’deki göçmen kurumları­
nın 2000 yılında bir araya gelerek
oluşturdukları Göçmen Uyum Fo­
rumu bu yıl yaptığı Kongresi’nde
kurum olarak içinde bulunlan
darboğazdan çıkmak için gerek­
li kararları alarak, yeni yönetimi
belirledi.
Mart ayı başında Bern’de yapılan Kongre’nin
öncelikli konusu, çalışmaların finansmanın
nasıl sağlanacağı konusunda yoğunlaştı. Kuruluşunu takip eden dönemde, özellikle resmi
makamların maddi desteği ile çalışmalarını
sürdüren FIMM, bilinen ırkçı politkaların yaygınlaşması ile maddi destekten yoksun kalmaya başlayınca önemli bir güç kaybına uğradı. Bunun sonucu olarak, göçmen kurumların
bir çatı kurumu olarak özerine düşen görevleri
yapmada da önemli sıkıntılar yaşandı.
Ancak FIMM yönetimi bu sıkıntıları aşmak için
uzun bir süre bir tartışma sürecine girdi. Bu
çerçevede, finansman sağlanması için FIMM
bizzat kendisi uyum projeleri yapmaya karar
verdi. Bu projelerin bir kısmı özellikle fransızca konuşulan bölgelerde başarılı bir şekilde
uygulanırken, FIMM almanca konuşulan bölgelerde adeta faaliyet gösteremez hale geldi.
Aralarında Unia sendikasınında bulunduğu
pek çok kurum, FIMM yönetimi ile bir araya
gelerek bu durumdan bir çıkış yolu aradılar.
Kongre sırasında dile getirilen bu öneriler,
özellikle FIMM çalışmaları için gerekli olan
maddi desteğin nasıl sağlanabileceği konusuda oldu. Yeni oluşan yönetim bu konuda
ilk girişimlerde bulunmaya başlarken, somut
olarak 1 Haziran’da halkoylamasına sunulacak olan ‘Vatandaşlık Yasasın’da ki değişiklik’
konusunda bir kampanya başlatmaya karar
verdi.
Türkiye’de Sosyal Sigortalar değişiklik
Göçmenlere ne getirecek?
Türkiye’de toplumun çok büyük bir
kısmının hayatını yakından ilgilen­
diren ‘Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Yasa Tasarısı(SSGSS)’nı
uzun zamandır tartışılıyor. Hükü­
met yasa tasarısını savunurken;
şuan çalışanlar yasa kapsamı dı­
şında, dolayısıyla onların kaybede­
ceği bir şey yok diyor.
Ayrıca tasarıyı yasalaşmaz ise «yakın gelecekte batarız» diyerek olası tepkilere set çekmek
istiyor. Ancak emek örgütleri yasa tasarısının
sosyal devletin son kırıntılarını da ortadan
kaldıracağını, insanların yarınlarına güvenle
bakmalarını engelleyeceğini belirtiyorlar.
Yurtdışında çalışan göçmenlerde dolaylı olarak bu durumdan etkilenecek. Ancak henüz
Yasa son halini almış durumda değil. Bu
konuda sizlere ilk bilgileri verebilmekteyiz.
Yasa’nın tümüyle Parlemento’da kabulundanb sonra, göçmenleri ilgilendiren yönlerini ayrıca size sunmak istiyoruz.
Kamuoyuna «reform» olarak sunulan ancak
özünde birçok hak kaybına yol açan 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası.
Yasa Tasarısı’ndaki hak kayıpları
özetle şöyle:
Emekli aylığını hak etmek için gerekli prim
ödeme gün sayısı 7000 günden -kademeli
olarak- 9000 güne yükseltiliyor. Düzensiz,
güvencesiz ve esnek çalışanlar 9000 günü
nasıl tamamlayacak, kimin umurunda?
n Gelir ve aylıklar için alt sınır uygulaması
kaldırılıyor ve böylece sigortalılara çok düşük
gelir ve aylık bağlanmasının yolu açılıyor.
Bugün 550 lira civarında olan alt sınır aylığı
150-200 lira civarına düşebilecek. Halen yüzde 65 olan emekli aylığı bağlama oranı ise
yüzde 50’ye düşürülüyor. Emekli aylıkları or-
talama dörtte bir civarında düşecek. Bugünkü
emekli aylıklarını mumla arayacağız!
n Emekli aylıklarının güncellemesinde yıllık
büyüme oranının sadece yüzde 25’i dikkate
alınacak. Ekonomi büyüyecek ama emekli
bundan pay alamayacak!
n İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek geçici iş göremezliğin
miktarı 2/3 den 3/5’e indiriliyor. Sürekli iş
göremezlik gelirinin ise alt sınırı kaldırılıyor.
n Malullük aylığını hak etmek için öngörülen
900 prim ödeme koşulu 1800 güne yükseltiliyor,
n Ölen sigortasından hak sahiplerine ölüm
aylığı bağlanması için gerekli prim gün sayısı, 900’den 1800 güne yükseltiliyor. Çocuksuz eşin ölüm aylığı payı yüzde 75’ten yüzde
50’ye indiriliyor.
n Fiili hizmet zammından (erken emeklilik)
yararlanan sigortalıların pek çoğunun (basın
mesleğinde çalışanların, gemi adamlarının,
posta dağıtıcılarının, kaynakçıların, zirai mücadele, veteriner, karantina teşkilatlarında
çalışanlar) bu imkanları ortadan kaldırılıyor.
n Genel sağlık sigortası uygulamasında yoksulluk sınırı, aylık asgari ücretin 1/3 olarak
ön görülüyor. Bunun altında olanlar yoksul
sayılarak, genel sağlık sigortası primleri devletçe ödenecek! Ancak geliri bu tuhaf yok-
sulluk sınırının üstünde ancak asgari ücretin
altında olanlar ise gelir miktarları üzerinden
değil asgari ücret üzerinden prim ödeyecek,
n Sigortalılara sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemlerini, sağlık hizmetlerinin türlerini, miktarlarını ve kullanım
sürelerini ödeme usul ve esaslarını kurum
belirleyecek. Artık kurum her hastalığı tedavi
etmek, her ilacı sağlamak zorunda değil.
n Sadece ayakta tedavide değil yatan hastalardan da katılım payı alınacak. Bir yıl içinde
asgari ücretin iki katını geçmemek üzere her
yatarak tedavi için asgari ücret kadar katılım
payı alınacak. Katılım payını 5 katına kadar
artırmaya kurum yetkili kılınıyor.
n Özel sağlık kurumlarının hastalardan alacakları fark ücretinin miktarı (özel hastanelerin otelcilik hizmeti) protokolde belirtilen
miktarın iki katından üç katına çıkartılıyor.
n 45 yaşından gün almamış sigortalıların diş
protezlerinin yüzde 50’si sigortalının kendisince karşılanacak. En iyisi 45 yaşına kadar
dişlerini kaybetmeyin!
n Ay içinde yapılan diğer ödemelerin prime
esas kazancın üst sınırını aşan kısımları takip
eden 12 ay içinde prime tabi olacak. Kısaca
daha fazla prim ödeyeceğiz.
n Dahası var ama yerimiz dar...
n
Kısmi olarak çalışanların ne gibi hakları
olduğuna dair Unia sendikasının yayınladığı bir broşürü sendika bürolarından
edinebilirisiniz.
Beilage zu den Gewerkschaftszeitungen work, area, Événement syndical |
Herausgeber Verlagsesellschaft work AG, Zürich, Chefredaktion: Marie-José Kuhn;
Événement syndical SA, Lausanne, Chefredaktion: Alberto Cherubini; Edizioni Sociali SA, Lugano, Chefredaktion: Françoise Gehring Amato | Redaktionskommission
M. Akyol, M. Pereira, M. Komaromi, H. Gashi, M. Martín | Sprachverantwortlich
Mehmet Akyol, Mehmet Özler | Koordination Mira Komaromi | Layout Simone Rolli,
Unia | Druck Ringier Print, Adligenswil | Adresse Redaktion «Horizonte», Postfach,
8021 Zürich, [email protected]
www.unia.ch
✏ Mehmet Akyol